“Beno Ta Vanda Bambangi na Mono”

1, 2. (a) Nani kele mbangi ya Yehowa ya kuluta kikesa? (b) Zina ya Yezu ke tendula nki, mpi nki mutindu Mwana ya Nzambi salaka mambu na kuwakana ti zina na yandi?

“MONO butukaka sambu na diambu yai, mpi mono kwisaka na nsi-ntoto sambu na diambu yai, sambu mono ta kimbangi na kieleka.” (Tanga Yoane 18:33-37.) Yezu Kristu tubilaka Guvernere ya Roma yina vandaka na Yudea bangogo yai ntangu bo vandaka kusambisa yandi. Yezu yandi mosi monisaka nde yandi kele ntotila. Bamvula mingi na nima, ntumwa Polo yibukaka mbandu yai ya kikesa ya Yezu, “yina bonso mbangi, taka kimbangi ya mbote na ntwala ya Ponse Pilate.” (1 Tim. 6:13) Ya kieleka, bantangu ya nkaka yo ke lombaka kikesa mingi sambu na kuvanda “mbangi ya kwikama mpi ya ke tubaka kieleka” na nsi-ntoto yai ya mbi ya Satana!—Kus. 3:14.

² Sambu Yezu vandaka muntu ya dikanda ya Bayuda, yandi butukaka mbangi ya Yehowa. (Yez. 43:10) Ya kieleka, yandi kumaka mbangi ya kuluta nene yina Nzambi sadilaka sambu na kuzabisa zina na yandi. Yezu bakisaka kibeni kikuma ya zina yina Nzambi pesaka yandi. Ntangu wanzio zabisa Yozefi, tata ya Yezu ya lundi nde mwana yina kele na divumu ya Maria me salama na nsadisa ya mpeve santu, wanzio yikaka nde: “[Maria] ta buta mwana-bakala, mpi nge fwete pesa yandi zina Yezu, sambu yandi ta gulusa bantu na yandi na masumu na bo.” (Mat. 1:20, 21) Bantu ya mayele yina ke longukaka Biblia ke ndimaka nde zina yai Yezu me katukaka na zina mosi ya Kiebreo, Yeshua, mpi nde yo kele ti zina ya Nzambi na mutindu bo ke bingaka yo na bunkufi; zina yai Yezu ke tendula: “Yehowa Kele Luguluku.” Sambu na kusala mambu na kuwakana ti zina na yandi, Yezu sadisaka “mameme ya me vilaka ya nzo ya Izraele” na kubalula ntima na masumu na bo sambu Yehowa kundima bo diaka. (Mat. 10:6; 15:24; Luka 19:10) Sambu na kulungisa lukanu yai, na kikesa yonso Yezu taka kimbangi na yina me tala Kimfumu ya Nzambi. Marko, nsoniki ya Evanzile ke tuba nde: “Yezu kwendaka na Galilea, yandi vandaka kusamuna nsangu ya mbote ya Nzambi mpi kutuba nde: ‘Ntangu ya bo me tulaka me lunga, mpi Kimfumu ya Nzambi me kuma pene-pene. Beno balula ntima, mpi beno kwikila na nsangu ya mbote.’” (Mar. 1:14, 15) Na kikesa yonso, Yezu tungululaka mpi bamfumu ya mabundu, yina pesaka maboko sambu bo fwa yandi na zulu ya nti. —Mar. 11:17, 18; 15:1-15.

“MAMBU YA NENE YA NZAMBI”

3. Inki salamaka na kilumbu ya tatu na nima ya lufwa ya Yezu?

³ Na kilumbu ya tatu na nima ya lufwa ya Yezu ya mpasi, Yehowa futumunaka yandi, mpi yandi kumaka kigangwa ya kimpeve yina ta fwaka ve. Yai kele diambu ya kuluta nene kibeni! (1 Pie. 3:18) Sambu na kundimisa diambu yai, Mfumu Yezu lwataka nitu ya kimuntu sambu na kumonisa bantu nde yandi me vutuka na luzingu. Na kilumbu ya lufutumuku na yandi, yandi monanaka mbala kiteso ya tanu na balongoki ya kuswaswana.—Mat. 28:8-10; Luka 24:13-16, 30-36; Yoa. 20:11-18.

4. Inki lukutakanu Yezu twadisaka na kilumbu ya lufutumuku na yandi, mpi nki mukumba yandi pesaka balongoki na yandi?

⁴ Mbala ya tanu Yezu basikaka sambu na kumonana na bantumwa na yandi mpi balongoki ya nkaka yina vukanaka ti bo. Na dibaku yina ya nene, yandi longaka bo Ndinga ya Nzambi. Biblia ke tuba nde: “Yandi kangulaka mpenza mabanza na bo sambu bo bakisa ntendula ya Masonuku.” Yo yina, bo bakisaka nde lufwa na yandi na maboko ya bambeni ya Nzambi mpi lufutumuku na yandi vandaka mambu yina Masonuku tubilaka dezia na ntwala. Na nsuka ya lukutakanu yina bo salaka na kilumbu ya lufutumuku ya Yezu, yandi tendudilaka bawi na yandi mukumba na bo. Yandi zabisaka bo nde “sambu na zina na yandi, bo ta samuna kubalula ntima sambu na ndolula ya masumu na makanda yonso—yantika na Yeruzalemi.” Yandi yikaka nde: “Beno fwete vanda bambangi ya mambu yai.”—Luka 24:44-48.

5, 6. (a) Sambu na nki Yezu tubaka nde: “Beno ta vanda bambangi na mono”? (b) Inki mambu ya mpa ya lukanu ya Yehowa balongoki ya Yezu kumaka kuzabisa?

⁵ Yo yina, na mbala ya nsuka yina Yezu monanaka na bantumwa na yandi bilumbu 40 na nima ya lufutumuku na yandi, bantumwa bakisaka nde bo vandaka ti mukumba ya nene, ntangu yandi pesaka bo ntuma yai: “Beno ta vanda bambangi na mono na Yeruzalemi, na Yudea yonso mpi na Samaria, mpi tii na kisika ya kuluta ntama ya ntoto.” (Bis. 1:8) Sambu na nki Yezu tubaka nde: “Beno ta vanda bambangi na mono,” na kisika ya kutuba nde beno ta vanda bambangi ya Yehowa? Yezu lendaka kutuba nde “beno ta vanda bambangi ya Yehowa,” kansi bantu yina yandi vandaka kutubila vandaka bantu ya Izraele, yina vandaka dezia bambangi ya Yehowa.

⁶ Banda na ntangu yina, balongoki ya Yezu ta kuma kuzabisa mambu ya mpa na yina me tala lukanu ya Yehowa—diambu mosi yina me luta luguluku ya bantu ya Izraele na kimpika na Ezipte mpi na Babilone. Lufwa mpi lufutumuku ya Yezu me salaka nde bantu kubasika na kimpika, mingi-mingi kimpika ya disumu mpi ya lufwa. Na Pantekoti ya 33 T.B., balongoki ya Yezu ya mpa yina Nzambi katukaka kutula mafuta na kimpeve salaka nde bantu mingi kuzaba “mambu ya nene ya Nzambi” mpi bantu mingi yina waka nsangu yango ndimaka yo. Yo yina, kuna na zulu na diboko ya kitata ya Tata na yandi, Yezu yantikaka kumona mutindu zina na yandi vandaka kukuma zina mosi ya nene sambu mafunda ya bantu balulaka ntima mpi kwikilaka na yandi, nzila yina Yehowa ke sadilaka sambu na kugulusa bantu.—Bis. 2:5, 11, 37-41.

“NKUDULU SAMBU NA BANTU MINGI”

7. Mambu yina salamaka na Pantekoti ya mvu 33 T.B. ndimisaka nki?

⁷ Mambu yina salamaka na kilumbu ya Pantekoti ya mvu 33 T.B. monisaka nde Yehowa ndimaka na kiese yonso mbalu ya kimenga ya kukuka ya Yezu sambu na kulolula to kufika masumu. (Baeb. 9:11, 12, 24) Mutindu Yezu monisaka yo, yandi kwisaka ‘ve sambu bantu kusadila yandi, kansi sambu na kusadila mpi kupesa moyo na yandi bonso nkudulu sambu na bantu mingi.’ (Mat. 20:28) “Bantu mingi” yina ta baka mambote ya nkudulu ya Yezu, ta vanda ve kaka Bayuda yina balulaka ntima. Kansi, luzolo ya Nzambi kele nde “bantu ya mitindu yonso kuguluka” sambu nkudulu “ke katula disumu ya nsi-ntoto!”—1 Tim. 2:4-6; Yoa. 1:29.

8. Balongoki ya Yezu taka kimbangi tii na wapi, mpi nki sadisaka bo?

⁸ Keti balongoki ya ntete ya Yezu vandaka ti kikesa ya me fwana sambu na kulanda kuta kimbangi na yina me tala Yezu? Ee, kansi bo zolaka kusala yo ve na ngolo na bo mosi. Mpeve santu ya Yehowa pusaka bo mpi pesaka bo ngolo ya kulanda kuta kimbangi. (Tanga Bisalu 5:30-32.) Bamvula kiteso ya 27 na nima ya Pantekoti ya mvu 33 T.B., bantu lendaka kutuba nde “nsangu ya kieleka ya nsangu ya mbote” kumaka na Bayuda mpi na Bantu ya Makanda “na lugangu ya mvimba yina kele na nsi ya zulu.”—Bakol. 1:5, 23.

9. Inki mambu yina Yezu tubaka na ntwala kuminaka dibundu ya Bukristu yina vandaka bunkete?

⁹ Kansi, diambu ya mawa kele nde, dibundu ya Bukristu bebaka malembe-malembe. (Bis. 20:29, 30; 2 Pie. 2:2, 3; Yude 3, 4) Mutindu Yezu monisaka yo, apostazi yina Satana “muntu ya mbi” kotisaka zolaka kuyela na kati ya Bukristu ya kieleka tii na “nsukilu ya ngidika mosi ya bima.” (Mat. 13:37-43) Ebuna, Yehowa ta tula Yezu Ntotila na zulu ya bantu yonso. Diambu yai salamaka na Oktobri 1914, yina vandaka luyantiku ya “bilumbu ya nsuka” ya ngidika ya mbi ya Satana.—2 Tim. 3:1.

10. (a) Inki dati ya mfunu Bakristu ya ntangu na beto yina bo me tulaka mafuta tubilaka na ntwala? (b) Inki salamaka na Oktobri 1914, mpi nki mutindu diambu yango monanaka pwelele?

¹⁰ Bakristu ya ntangu na beto yina bo me tulaka mafuta, monisaka na ntwala nde Oktobri 1914 ta vanda dati mosi ya mfunu. Mbikudulu ya Daniele yina ke tubilaka nti mosi ya nene yina bo zengaka mpi yina ta yela diaka na nima ya ‘bantangu nsambwadi,’ sadisaka bo na kuyindula mutindu yina. (Dan. 4:13) Yezu bingaka nsungi yai nde “bantangu ya bo me tulaka ya makanda” na mbikudulu yina yandi tubilaka kukala na yandi na bilumbu ke kwisa mpi ya “nsukilu ya ngidika ya bima.” Banda 1914, mvula mosi ya mfunu, “kidimbu ya kukala” ya Kristu bonso Ntotila me kumaka kumonana pwelele. (Mat. 24:3, 7, 14; Luka 21:24) Banda na ntangu yina, na kati ya “mambu ya nene ya Nzambi” beto ke tanga mpi kutulama ya Yezu na kiti ya Kimfumu na kiyeka na yandi ya Ntotila na zulu ya bantu yonso.

11, 12. (a) Ntotila ya mpa ya ntoto yantikaka na kusala nki na 1919 mvula yina landaka na nima ya mvita? (b) Inki diambu ya nkaka monanaka pwelele na kati-kati ya bamvu 1930? (Tala kifwanisu yina kele na luyantiku ya disolo.)

¹¹ Na kiyeka na yandi ya Ntotila ya mpa ya ntoto, ntama mingi ve Yezu Kristu ta gulusa balongoki na yandi yina bo me tulaka mafuta na kimpika ya “Babilone ya Nene.” (Kus. 18:2, 4) 1919, mvula yina landaka na nima ya mvita pesaka dibaku sambu nde bo ta kimbangi na ntoto ya mvimba na kumonisa nzila yina Nzambi ta gulusa bantu mpi kusamuna nsangu ya mbote na yina me tala Kimfumu yina Nzambi me tula. Bakristu yina bo me tulaka mafuta sadilaka dibaku yai sambu na kuta kimbangi, mpi mafunda ya Bakristu ya nkaka ya bo me tulaka mafuta kwisaka kuvukana ti bo mpi kumaka bantu yina ta yala kumosi ti Kristu.

¹² Banda na kati-kati ya bamvu 1930, yo monanaka pwelele nde Kristu yantikaka kuvukisa bamilio ya “mameme ya nkaka,” yina ta sala “kibuka mosi ya nene” ya me katuka na bansi mingi. Na nsi ya lutwadisu ya Bakristu yina bo me tulaka mafuta, kibuka yai ya nene ke landaka mpi mbandu ya kikesa ya Yezu mpi ke zabisaka bantu yonso nde luguluku na bo ta katuka na Nzambi mpi na Kristu. Kana Bakristu yai ke kwamina na kisalu ya kuta kimbangi mpi kana bo ke landa na kutula lukwikilu na nkudulu ya Yezu, bo ta vandaka ti dibaku ya kuguluka na nsungi ya “mpasi ya nene,” yina ta tula nsuka na nsi-ntoto ya Satana.—Yoa. 10:16; Kus. 7:9, 10, 14.

‘BAKA KIKESA SAMBU NA KUZABISA NSANGU YA MBOTE’

13. Sambu beto kele Bambangi ya Yehowa, nki fwete vanda lukanu na beto, mpi nki ke ndimisa nde beto ta nunga?

¹³ Bika nde beto landa na kubaka na mbalu dibaku na beto ya kuvanda Bambangi ya “mambu ya nene” yina Yehowa Nzambi me salaka mpi ya me tala balusilu na yandi ya bilumbu ke kwisa. Ya kieleka, kuta kimbangi ya mutindu yai ke vandaka ve ntangu yonso pete. Bampangi na beto mingi ke samunaka na bateritware yina bantu ke tulaka ve dikebi na nsangu ya Biblia, ke sekaka bo, to ke bangikaka bo. Beto lenda sala kaka mutindu ntumwa Polo ti banduku na yandi salaka. Polo tubaka nde: “Beto bakaka kikesa na nzila ya Nzambi na beto sambu na kuzabisa beno nsangu ya mbote ya Nzambi na kati ya bitumba mingi.” (1 Bate. 2:2) Bika nde beto yambula ve ata fioti. Kansi, beto monisa nde beto me kudipesaka na Nzambi na mutindu ya kieleka na ntangu yai ya ngidika ya Satana ke kwenda na nsuka na yo. (Yez. 6:11) Beto lenda sala yo ve na ngolo na beto mosi, kansi na mbandu ya Bakristu ya ntete, beto fwete samba nde na nsadisa ya mpeve santu na yandi, Yehowa kupesa beto “ngolo yina me luta ngolo ya bantu.”—Tanga 2 Bakorinto 4:1, 7; Luka 11:13.

14, 15. (a) Inki mutindu bantu vandaka kutadila Bakristu na mvu-nkama ya ntete, mpi nki ntumwa Piere zabisaka Bakristu? (b) Inki kikalulu beto fwete monisa ntangu bantu ke menga beto sambu beto kele Bambangi ya Yehowa?

¹⁴ Bubu yai, bamilio ya bantu lenda tuba nde bo kele Bakristu, “kansi bo ke buyaka [Nzambi] na bisalu na bo, sambu bo kele bantu ya nzanzi mpi ya kukonda bulemfu mpi bo me fwana ve na kisalu ya mbote ya konso mutindu yina.” (Tito 1:16) Yo kele mfunu na kuyibuka nde na mvu-nkama ya ntete, bantu mingi—ata nkutu bantu yonso—ya ntangu yina vandaka kumenga Bakristu ya kieleka. Yo yina ntumwa Piere tubaka nde: “Kana bo ke finga beno sambu na zina ya Kristu, beno kele bantu ya kiese, sambu . . . mpeve ya Nzambi, kele na zulu na beno.”—1 Pie. 4:14.

¹⁵ Keti bangogo yina ya kupemama lendaka mpi kutadila Bambangi ya Yehowa ya bubu yai? Ee, sambu beto ke taka kimbangi na yina me tala luyalu ya Yezu. Yo yina, kumenga beto sambu beto kele Bambangi ya Yehowa kele kaka mutindu mosi ti ‘kufingama sambu na zina ya Yezu Kristu,’ yina tubilaka bambeni na yandi nde: “Mono kwisaka na zina ya Tata na mono, kansi beno me yamba mono ve.” (Yoa. 5:43) Yo yina, kana nge me kutana ti mbangika na kisalu ya kusamuna, monisa kikesa. Mbangika ya mutindu yina kele kidimbu yina ke monisa nde Nzambi me ndimaka nge mpi nde mpeve na yandi “kele na zulu na [nge].”

16, 17. (a) Inki mambu bansadi ya Yehowa ke kutanaka ti yo na bisika mingi? (b) Inki lukanu nge me baka?

¹⁶ Diaka, yibuka kuyela yina ke salama na bisika mingi na ntoto. Ata na bateritware yina kisalu ya kusamuna me salamaka mbote-mbote, beto ke kutanaka kaka ti bantu yina ke tulaka dikebi, yina beto lenda longa nsangu ya kiese ya luguluku. Bika nde beto vanda ti kikesa ya kuvutukila bantu yina ke monisa mpusa mpi kuyantika kulonguka Biblia ti bo, kusadisa bo na kuyela sambu bo kudipesa na Yehowa mpi kubaka mbotika. Ntembe kele ve nde nge ke kudiwaka bonso Sarie, mpangi-nkento mosi na Afrique du Sud, yina me kudipesaka mingi na kisalu ya kusamuna bamvula kuluta 60. Yandi ke tuba nde: “Mono ke monisaka ntonda ya mingi sambu na kimenga ya nkudulu ya Yezu, sambu mono lenda sala kinduku ya ngolo ti Yehowa Mfumu ya luyalanganu, mpi mono ke vandaka na kiese ya kuzabisa zina na yandi ya lukumu.” Yandi ti bakala na yandi, Martinus, me sadisaka bantu mingi na kusambila Yehowa, tanga mpi bana na bo tatu. Sarie ke yika nde: “Ata kisalu ya nkaka ve ke pesaka kiese ya mingi mutindu yai, mpi na nsadisa ya mpeve santu na yandi, Yehowa ke pesaka beto ngolo yina beto kele na yo mfunu sambu na kulanda kusala kisalu yina ke pesaka bantu luzingu.”

¹⁷ Yo vanda beto me bakaka mbotika to ke sosa kubaka, beto kele ti bikuma ya mbote ya kumonisa ntonda na dibaku yina beto kele na yo ya kuvanda na dibundu ya Bambangi ya Yehowa ya ntoto ya mvimba. Yo yina, landa na kuta kimbangi mpi sala bikesa na kubikala bunkete na nsi-ntoto yai ya mvindu ya Satana. Kana nge sala mpidina, nge ta pesa Tata na nge ya zulu lukumu, Tata yina me pesaka beto dibaku ya kunata zina na yandi ya lukumu.