“Binga Bankuluntu”

1. Inki ke monisa nde Yehowa ke bakaka mameme na yandi na valere?

YEHOWA ke bakaka mameme na yandi na valere. Yandi me sumbaka beto ti menga ya Yezu mpi yandi me tulaka bankuluntu na mabundu sambu na kukeba beto. (Bis. 20:28) Nzambi ke zolaka nde bo sadila mameme na yandi mambu na mutindu ya mbote. Kristu ke sadisaka bankuluntu na kulembika mameme mpi na kutanina bo na mambu yina lenda bebisa kimpeve na bo.​—Yez. 32:1, 2.

2. Banani Yehowa ke tudilaka dikebi ya mingi kuluta? (Ezekiele 34:15, 16)

² Yehowa ke tudilaka mameme na yandi yonso dikebi ya mingi, kansi yandi ke tulaka dikebi ya mingi kuluta na bayina ke niokwama. Yandi ke sadilaka bankuluntu sambu na kusadisa bayina ke niokwama na kimpeve. (Tanga Ezekiele 34:15, 16.) Yehowa ke vandaka ntangu yonso ti nzala ya ngolo ya kusadisa beto. Kana beto ke niokwama na kimpeve, yandi ke zolaka nde beto samba yandi mpi beto sosa lusadisu na “bangungudi mpi balongi” na dibundu.​—Baef. 4:11, 12.

3. Kuzaba kisalu ya bankuluntu ta natila beto nki mambote?

³ Na disolo yai, beto ta longuka mutindu Nzambi ke sadilaka bankuluntu sambu na kusadisa beto na kimpeve. Beto ta pesa bamvutu na bangiufula yai: Inki ntangu beto fwete sosa lusadisu na bankuluntu? Sambu na nki beto fwete sala yo mpi nki mutindu bo ke sadisaka beto? Ata kimpeve na beto kele mbote bubu yai, kuzaba bamvutu na bangiufula yina ta sadisa beto na kusepela diaka mingi mutindu Nzambi me tulaka bankuluntu mpi kilumbu kele, yo lenda sadisa beto.

INKI NTANGU BETO FWETE “BINGA BANKULUNTU”?

4. Sambu na nki beto ke tuba nde Yakobo 5:14-16, 19, 20 ke tubila maladi ya kimpeve? (Tala mpi bifwanisu ya ke wakana ti paragrafe yai.)

⁴ Ntangu Yakobo tubilaka mutindu Nzambi me tulaka bankuluntu sambu na kusadisa mameme, yandi yantikaka ti ngiufula yai: “Keti muntu mosi na kati na beno ke bela? Yandi binga bankuluntu ya dibundu.” (Tanga Yakobo 5:14-16, 19, 20.) Mambu yina Yakobo tubilaka vandaka kumonisa nde yandi vandaka kutubila maladi ya kimpeve. Mu mbandu, yandi tubaka nde muntu yina ke bela fwete binga bankuluntu, kansi ve munganga. Muntu yina ke bela na kimpeve ke belukaka kana Nzambi me lolula masumu na yandi. Bantangu ya nkaka, mambu yina bo ke salaka sambu na kusansa muntu yina ke bela kele kiteso mosi ti yina bo ke salaka sambu na kusansa muntu yina ke bela na kimpeve. Kana beto ke bela, beto ke kwendaka na munganga, beto ke tendudilaka yandi mutindu beto ke wa mpi beto ke sadilaka mambu yina yandi ke songa beto. Mutindu mosi, kana beto ke bela na kimpeve, beto fwete solula ti nkuluntu mosi sambu na kusonga yandi mambu na beto mpi na nima beto fwete sadila bandongisila ya Biblia yina yandi ta pesa beto.

5. Inki lenda sadisa beto na kuzaba kana kinduku na beto ti Yehowa kele diaka ve ngolo?

⁵ Yakobo kapu 5 ke lomba beto na kusolula ti bankuluntu kana beto ke bela na kimpeve to kana kimpeve na beto kele mbote ve. Kansi, yo kele mfunu mingi kibeni na kusosa lusadisu na ntwala nde kinduku na beto ti Nzambi kubeba. Beto fwete vanda masonga. Biblia ke tuba nde beto lenda kudikusa na yina me tala kimpeve na beto. (Yak. 1:22) Bakristu ya nkaka ya dibundu ya Sarde salaka kifu yina mpi Yezu songaka bo na kukeba sambu na kimpeve na bo. (Kus. 3:1, 2) Sambu na kuzaba kana kimpeve na beto kele mbote, beto lenda fwanisa kiese yina beto kele ti yo bubu yai ti yina beto vandaka ti yo ntangu beto bakaka mbotika. (Kus. 2:4, 5) Beto lenda kudiyula nde: ‘Keti mono ke vandaka kaka na kiese ya kutanga Biblia mpi ya kuyindula yo? Keti mono ke yidikaka balukutakanu yonso mpi ke kwendaka yo mbala na mbala? Keti mono me bwaka madidi na kulonga nsangu ya mbote? Keti biese to bima yina mono kele na yo ke bakaka mono ntangu mingi mpi mono ke yindulaka kaka yo?’ Kana mvutu kele nde ee ata na ngiufula mosi, yo lenda tendula nde kinduku na beto ti Yehowa kele diaka ve ngolo mpi yo lenda beba mpenza kana beto sala ve ata kima sambu na kuyidika yo. Kana beto ke kuka ve kukumisa diaka kinduku na beto ti Yehowa ngolo to kana beto me sala dezia kima yina ke sepedisaka ve Yehowa, beto fwete sosa lusadisu na bankuluntu.

6. Muntu yina me sala disumu ya nene fwete sala nki?

⁶ Ya kieleka, muntu yina me sala disumu ya nene yina lenda sala nde bo katula yandi na dibundu, fwete solula yo ti nkuluntu mosi. (1 Bak. 5:11-13) Muntu yina me sala disumu ya nene ke vandaka ti mfunu ya lusadisu sambu na kuyidika diaka kinduku na yandi ti Yehowa. Sambu Yehowa kulolula beto na nzila ya kimenga ya Yezu, beto fwete sala ‘bisalu yina ke monisa nde beto me balula ntima.’ (Bis. 26:20) Mu mbandu, kusolula ti bankuluntu kana beto me sala disumu ya nene.

7. Banani diaka kele ti mfunu ya lusadisu ya bankuluntu?

⁷ Bankuluntu ke sadisaka bampangi yina me sala disumu ya nene mpi bayina me lemba na kimpeve. (Bis. 20:35) Mu mbandu, yo lenda vanda nde nge ke sala bikesa ya kukatula banzala ya mbi kansi nge ke kuka ve. Yo lenda vanda mpasi, mingi-mingi kana na ntwala nde nge zaba kieleka nge vandaka kusadila bima yina ke lawusaka, kutala pornografi to kusala mansoni. Nge fwete lomba lusadisu. Nge lenda solula ti nkuluntu yina ta widikila nge na dikebi yonso, ta songa nge mambu yina nge fwete sala sambu na kulanda kukatula banzala yina ya mbi mpi ta ndimisa nge nde kana nge ke landa kulemfukila Yehowa nge ta sepedisa yandi. (Lon. 4:12) Mbala ya nkaka nge me lemba nitu sambu nge ke sala bikesa kansi banzala yina ya mbi ke landa kukwisila nge, bankuluntu ta yibusa nge nde yo ke tendula nde nge ke bakisa nde kinduku na nge ti Yehowa kele kima ya kuluta mfunu mpi nde nge kele muntu ya kudikulumusa.​—1 Bak. 10:12.

8. Keti beto fwete sosa bankuluntu sambu na konso kifu ya beto me sala?

⁸ Yo kele ve mfunu na kusolula ti bankuluntu sambu na konso kifu ya fioti ya beto me sala. Mu mbandu, nge me tubila mpangi mosi kima ya mbi to nge me wila yandi makasi. Na kisika ya kukwenda kumona bankuluntu, sadila ndongisila ya Yezu ya kutula ngemba ti mpangi yina. (Mat. 5:23, 24) Nge lenda sala bansosa na mikanda na beto sambu na kulonguka mutindu ya kudiyala, ya kuvanda mawete mpi ntima-nda. Ya kieleka, kana nge ke kuka ve kutula ngemba ti mpangi yina, nge lenda solula ti nkuluntu mosi sambu yandi sadisa nge. Na mukanda yina ntumwa Polo sonikilaka Bakristu ya Filipo, yandi lombaka mpangi mosi na kusadisa Evodia ti Sentishe na kuyidika mavwanga yina bo vandaka ti yo; mutindu mosi, nkuluntu mosi ya dibundu na beno lenda sadisa nge mpi.​—Bafil. 4:2, 3.

SAMBU NA NKI BETO FWETE BINGA BANKULUNTU?

9. Sambu na nki beto fwete bika ve nde nsoni kukanga beto nzila ya kusolula ti bankuluntu? (Bingana 28:13)

⁹ Yo ke lombaka lukwikilu mpi kikesa sambu na kulomba lusadisu kana beto me sala disumu ya nene to kana beto ke sala bikesa ya kukatula banzala ya mbi kansi beto ke kuka ve. Beto fwete bika ve nde nsoni kukanga beto nzila ya kusolula ti bankuluntu. Sambu na nki beto fwete sala yo? Kusolula ti bankuluntu ta monisa nde beto ke tudila Yehowa ntima mpi beto ke sala mambu yina yandi ke songa beto na kusala sambu na kulanda kuvanda ti kimpeve ya mbote mpi lukwikilu ya ngolo. Beto ke zaba nde beto ke vandaka ti mfunu ya lusadisu na yandi sambu na kulanda kusala mambu ya mbote. (Nk. 94:18) Yo yina, kana beto me sala disumu, Nzambi ta wila beto mawa kana beto tuba disumu yango mpi beto yambula kusala yo.​—Tanga Bingana 28:13.

10. Inki lenda salama kana beto ke bumba disumu yina beto me sala?

¹⁰ Kana beto me songa bankuluntu disumu yina beto me sala, Yehowa lenda lolula beto mpi beto lenda vutukila kinduku na beto ya mbote ti yandi. Kansi, kana beto me bumba yo, beto ta niokwama diaka mingi. Ntangu ntotila Davidi sosaka kubumba masumu na yandi, yandi niokwamaka na kimpeve, na mabanza mpi na nitu. (Nk. 32:3-5) Kana beto ke bela to me lwala kansi bo me sansa beto ve, beto ta beluka ve. Mutindu mosi, kana beto me sala disumu kansi beto me sosa ve nswalu lusadisu na bankuluntu, kinduku na beto ti Yehowa lenda fwa. Yehowa ke zolaka ve nde kinduku na beto ti yandi kufwa, yo yina yandi ke lomba beto na ‘kutula mambu na ndonga’ ti yandi na nzila ya bankuluntu yina yandi ke sadilaka sambu na kusadisa beto na kubeluka na kimpeve.​—Yez. 1:5, 6, 18.

11. Inki mutindu bantu ya nkaka lenda niokwama kana beto bumba disumu yina beto me sala?

¹¹ Kana beto ke bumba disumu ya nene yina beto me sala, beto lenda niokula bantu ya nkaka. Beto lenda sala nde mpeve ya Yehowa mpi ngemba kuvanda diaka ve na dibundu. (Baef. 4:30) Diaka, kana beto me zaba nde mpangi mosi me sala disumu, beto fwete lomba yandi na kusonga yo bankuluntu. Kana yandi sala yo ve, beto fwete songa yo bankuluntu.a Kana beto sala ve mpidina, beto ta vukana ti muntu yina na disumu na yandi. (Levi 5:1) Sambu beto ke zolaka Yehowa, kana mpangi mosi me sala disumu ya nene, beto ta songa bankuluntu. Kana beto sala mutindu yina, beto ta tanina bampangi na dibundu mpi beto ta sadisa mpangi yina me sala disumu na kuvutukila diaka kinduku na yandi ya mbote ti Yehowa.

INKI MUTINDU BANKULUNTU KE SADISAKA BETO?

12. Inki mutindu bankuluntu ke sadisaka bayina me lemba na kimpeve?

¹² Biblia ke lomba bankuluntu na kusadisa bantu yina me lemba na kimpeve. (1 Bate. 5:14) Kana nge sala disumu, bankuluntu lenda yula nge bangiufula sambu bo zaba mbote kibeni mambu yina kele na ntima na nge. (Bing. 20:5) Bantu ya nkaka ke kukaka ve kusolula ti bankuluntu, mbala ya nkaka bo ke waka nsoni ya kusonga bankuluntu disumu na bo. Kansi, kana nge songa bankuluntu mambu yina nge ke kutana ti yo, nge ta sadisa bo mingi. Kuwa ve boma nde na ntwala na bo nge ta kuka ve kutuba. (Yobi 6:3) Lukanu ya bankuluntu kele ve kaka ya kusambisa nge, kansi ya kuwidikila nge na dikebi yonso sambu na kuzaba mambu yonso mbote-mbote na ntwala ya kupesa nge bandongisila ya Biblia. (Bing. 18:13) Bankuluntu ke zabaka nde yo ke bakaka ntangu sambu na kusadisa dimeme na mutindu ya me fwana, yo yina bantangu ya nkaka bo lenda solula ti yandi mbala mingi sambu na kusadisa yandi na mutindu ya me fwana.

13. Inki mutindu bisambu mpi bandongisila ya bankuluntu ya me katuka na Biblia lenda sadisa beto? (Tala mpi bifwanisu ya ke wakana ti paragrafe yai.)

¹³ Bankuluntu ta sala ve nde nge wa mbi kibeni sambu na mambu yina nge me sala. Kansi, bo ta samba sambu na nge. Yehowa ta wa kisambu na bo yina ta pesa nge “ngolo mingi,” nge ta kuma diaka kikesa mingi. Diaka, bo ta “tula [nge] mafuta na zina ya Yehowa.” (Yak. 5:14-16) “Mafuta” yina kele kieleka ya Ndinga ya Nzambi. Bankuluntu ta tangila nge baverse yina ta sadisa nge na kudiwa mbote mpi yina ta pesa nge kikesa. Yo ta sadisa nge na kuvutukila diaka kinduku ya mbote ti Yehowa. (Yez. 57:18) Bandongisila ya Biblia yina bo ta pesa nge, ta pesa nge kikesa ya kulanda kusala mambu ya mbote. Yehowa lenda sadila bankuluntu na kusonga nge nde: ‘Nzila yo yai. Landa yo.’​—Yez. 30:21.

14. Mutindu Bagalatia 6:1 ke monisa yo, inki mutindu bankuluntu ke sadisaka muntu yina ke “kwenda na nzila ya mbi”? (Tala mpi bifwanisu ya ke wakana ti paragrafe yai.)

¹⁴ Tanga Bagalatia 6:1. Kutambula na “nzila ya mbi” ke tendula kukonda kuzitisa bansiku ya Yehowa. Nzila ya mbi lenda tendula lukanu ya mbi to disumu ya nene. Na zola yonso, bankuluntu ta “sosa kusungika muntu yina na mawete.” Ngogo ya Kigreki ya bo me balula nde “kusungika” kele ngogo yina bo vandaka kusadila sambu na kutubila mutindu munganga ke vutulaka mukwa yina me bukana na kisika na yo sambu yo beluka mbote. Ntangu munganga ya mbote ke vutulaka mukwa yina me bukana na kisika na yo, yandi ke salaka yonso sambu muntu kuwa ve mpasi mingi. Mutindu mosi mpi ntangu bankuluntu ke sadisaka muntu yina me landa nzila ya mbi, bo ke salaka yo na mutindu ya mbote mpi na mawete yonso sambu bo yika diaka ve muntu yina me sala disumu mpasi. Biblia ke lomba mpi bankuluntu na “kudikeba.” Ntangu bo ke sadisa muntu, bo ke vilaka ve nde bo mpi kele bantu ya kukonda kukuka yina ke salaka mpi bifu. Bo ke yindulaka mpi ve nde bo kele bantu ya mbote kuluta muntu yina bo ke sadisa, kansi bo ke monisaka kudikulumusa mpi bo ke wilaka muntu yina mawa.​—1 Pie. 3:8.

15. Inki beto lenda sala kana beto kele ti diambu mosi?

¹⁵ Beto fwete tudila bankuluntu ntima. Yehowa ke longaka bo na kubasisa ve binsweki ya bantu, na kupesa bandongisila ya ke katuka na Biblia, kansi ve bangindu na bo mpi na kulanda kusadisa beto na mambu yina beto ke kutana ti yo. (Bing. 11:13; Bag. 6:2) Ata bikalulu mpi mayele ya bankuluntu me swaswana, beto lenda pona konso nkuluntu yina sambu na kusonga yandi mambu na beto. Ya kieleka, beto ta solula ve ti konso nkuluntu sambu beto zwa nkuluntu yina ta songa beto mambu yina ke sepedisa beto. Kana beto sala mutindu yina, beto ta vanda bonso bantu yina ke zolaka kaka bo songa bo “mambu yina bo ke zola kuwa” kansi ve “malongi ya mbote” ya Ndinga ya Nzambi. (2 Tim. 4:3) Kana beto ke songa nkuluntu mosi mambu na beto, yandi lenda yula beto kana beto me solula yo ti bankuluntu ya nkaka mpi nki bandongisila bo pesaka beto. Diaka, kudikulumusa lenda pusa yandi na kusosa dibanza ya nkuluntu ya nkaka.​—Bing. 13:10.

MAMBU YINA BETO MOSI FWETE SALA

16. Inki beto fwete sala?

¹⁶ Ata bankuluntu ke kebaka beto, bo ke bakaka ve balukanu na kisika na beto. Beto fwete baka lukanu ya kusala konso kilumbu mambu yina ke sepedisa Yehowa. Konso muntu fwete monisa na mambu yina yandi ke tuba mpi ke sala konso kilumbu nde yandi ke zolaka Yehowa mpi yandi ke zola kusepedisa yandi. Yehowa ta sadisa beto na kubaka balukanu ya mbote mpi na kulanda kaka kukangama na yandi. (Bar. 14:12) Bankuluntu ke bakaka ve balukanu na kisika na beto, kansi bo ke bendaka dikebi na beto na bangindu ya Nzambi yina kele na Ndinga na yandi. Kana beto sadila bandongisila ya Biblia yina bo ke pesa, beto ta kuma ti ‘mayele ya kuswaswanisa mambu’ mpi ta baka balukanu ya mbote.​—Baeb. 5:14.

17. Inki Yehowa ke zola nde beto sala?

¹⁷ Beto kele ti dibaku ya nene ya kuvanda mameme ya Yehowa. Yehowa tindaka Yezu “ngungudi ya mbote,” sambu na kupesa luzingu na yandi sambu beto vanda ti dibaku ya kuzinga mvula na mvula. (Yoa. 10:11) Yehowa ke sadilaka bankuluntu mpi yo me lungisaka lusilu na yandi yai: “Mono ta pesa beno bangungudi yina ntima na mono me zola, mpi bo ta disa beno ti nzayilu mpi mayele ya kubakisa mambu mbote-mbote.” (Yer. 3:15) Kana beto me lemba na kimpeve to me sala disumu, beto fwete wa ve boma ya kubinga bankuluntu sambu bo sadisa beto. Beto ta mona mutindu Yehowa ke sadilaka bo mbote sambu bo sadisa beto.