Bangiufula ya Batangi

Muntu yina sonikaka Bingana 30:18, 19, tubaka nde yandi lenda bakisa ve “nzila ya bakala ti leke ya nkento.” Inki yandi zolaka kutuba?

Bangogo yai ke vandaka mpasi na kubakisa, ata bantu ya nkaka ya mayele ke bakisaka yo ve. Baverse yango ya mvimba na Mbalula ya Nsi-ntoto ya Mpa ke tuba nde: “Kele ti bima tatu yina mono lenda bakisa ve, [to “yina kele ya kuyituka kibeni sambu na mono,” noti na nsi ya lutiti], mpi bima iya yina mono ke bakisaka ve: Nzila ya ngo-zulu na zulu, nzila ya nioka na zulu ya ditadi, nzila ya maswa na kati-kati ya nzadi-mungwa, mpi nzila ya bakala ti leke ya nkento.”​—Bing. 30:18, 19.

Ntete, beto vandaka kuyindula nde bangogo “nzila ya bakala ti leke ya nkento” ke tendula kima mosi ya mbi. Sambu na nki? Sambu mambu ya nkaka ya kapu yai ke tubila kele mambu ya mbi. (Bing. 30:15, 16) Diaka, verse 20 ke tubila “nkento ya bizumba” yina ke tuba nde yandi me sala ve ata kima ya mbi. Yo yina, beto vandaka kuyindula nde bonso ngo-zulu yina ke pumbuka na zulu, bonso nioka yina ke mata na matadi, to maswa yina ke tambula na nzadi ya nene, muntu ya bo ke tubila awa salaka kima mosi ya mbi ya kubumbana sambu bantu kuzaba ve ata fioti. Kuyindula mutindu yina pusaka beto na kutuba nde bangogo “nzila ya bakala ti leke ya nkento” kele ti ntendula ya mbi, nde mbala ya nkaka bakala yango lebaka mwana-nkento yina zabaka ve nde bo ta sala mambu ya mbi.

Kansi, kele ti mambu yina ke ndimisa beto nde baverse yai ke tubila ve mambu ya mbi. Muntu yina sonikaka baverse yai vandaka kaka kusepela na mambu ya kuyituka yina yandi me tubila na baverse yina.

Bangogo ya kisina ya Kiebreo ya bo me sadila na baverse yai ke monisa nde yo ke tubila ve kima mosi ya mbi. Mukanda mosi (Theological Lexicon of the Old Testament,) ke monisa nde ngogo ya kiebreo ya bo me balula nde “yina mono lenda bakisa ve” na Bingana 30:18 “ke monisa nde kima mosi yina . . . ke yitukisa, yina lenda salama ve mpi nkutu yina kele kitoko mingi.”

Profesere Crawford Toy ya iniversite ya Harvard na États-Unis tubaka mpi nde baverse yina ke tubila ve kima mosi ya mbi. Yandi tubaka nde: “Baverse yina ke monisa nde bima yina ke yitukisa mingi.”

Yo me fwana na kutuba nde Bingana 30:18, 19, ke tubila bima yina ke yitukisa kibeni, yina beto lenda bakisa ve. Bonso muntu yina sonikaka baverse yina, beto mpi ke yitukaka mutindu ngo-zulu ke mataka na zulu kibeni, mutindu nioka yina kele ve ti makulu ke mataka na zulu ya ditadi mpi mutindu mwana-bakala ti mwana-nkento ke zolanaka mpi bo kuma kuzinga na kiese.