Bima Kudibasikilaka to Bo Gangaka Yo?—Kitini 1: Sambu na Nki Kukwikila na Nzambi?

Bima kudibasikilaka to bo gangaka yo?

Keti nge ke kwikilaka nde Nzambi muntu salaka bima yonso? Kana ee, nge kele ve nge mosi; baleke mingi (ti bambuta) ke kwikilaka mpi mutindu yina. Kansi bantu ya nkaka ke tubaka nde luzingu mpi luyalanganu salamaka kaka mutindu yina​—kukonda lusadisu ya “Kigangwa Mosi ya Kuluta Nene.”

Keti nge zabaka yo? Mbala mingi, bantu yina ke kwikilaka nde bo gangaka bima ti bayina ke kwikilaka nde bima kudibasikilaka, ke tubaka ntinu mambu yina bo ke kwikilaka kukonda kuzaba mbote sambu na nki bo ke kwikilaka na mambu yango.

• Bantu ya nkaka ke ndimaka nde Nzambi gangaka bima kaka sambu yina mambu ya bo me longaka bo na nzo-nzambi na bo.

• Bantu mingi ke ndimaka nde bima kudibasikilaka kaka sambu yina mambu ya bo me longaka bo na nzo-nkanda.

Masolo yai ya kulandana ta sadisa nge na kukumisa ngolo mpi kutendula mutindu nge ke kwikilaka nde Nzambi muntu gangaka bima yonso. Kansi, yo ke lomba ntete nde nge kudiyula ngiufula yai ya mfunu:

Sambu na nki mu ke kwikila na Nzambi?

Sambu na nki ngiufula yai kele mfunu? Sambu Biblia ke siamisa nge na kusadila mabanza na nge, ‘mayele na nge ya kuyindula.’ (Baroma 12:1) Yo ke tendula nde bikuma fwete pusa nge na kukwikila na Nzambi fwete vanda ve kaka

• mawi (Mu ke yindula nde fwete vanda ti kima mosi ya kuluta ngolo)

• bupusi ya bantu ya nkaka (Mu ke zingaka kisika yina bantu mingi ke zolaka mambu ya Nzambi)

• bupusi (Bibuti na mu me longaka mu na kukwikila na Nzambi, kansi na muntu ya nkaka ve)

Kansi, nge mosi fwete ndimisaka nde Nzambi kele mpi nge fwete vanda na bikuma ya mbote ya kukwikila mpidina.

Yo yina, nki ke ndimisa nge nde Nzambi kele? Lutiti ya ke sadisa na kuyindula, “Sambu na Nki Mu Ke Kwikilaka na Nzambi?” ta kumisa ngolo lukwikilu na nge. Nge lenda baka mpi mambote na kumona mvutu yina baleke ya nkaka me pesaka ngiufula yai.

“Kana mu kele na nzo-nkanda mpi mu ke wa mpila longi ke tendula mutindu nitu na beto ke salaka, mu ke vandaka ve ti dute na mabanza nde Nzambi kele. Konso kitini ya nitu kele ti kisalu na yo, tii na mambu ya fioti-fioti, mpi mbala mingi mambu yina ke salaka kukonda beto zaba. Nitu ya muntu me salamaka mpenza na mutindu mosi ya kuyituka!”​—Teresa.

“Kana mu mona nzo ya nda, maswa, to kamio, mu ke kudiyulaka, ‘Nani salaka bima yai?’ Mu mbandu, bantu ya mayele bantu ke salaka kamio, sambu yo ke lombaka nde bima mingi ya fioti-fioti kusala kumosi sambu kamio kutambula mbote. Mpi kana muntu mosi buna salaka kamio, yo ke tendula nde beto bantu kele mpi ti muntu mosi yina salaka beto.”​—Richard.

“Kana nge zaba nde yo lombaka bamvula mingi kibeni sambu bantu ya mayele kubakisa ata kamwa diambu ya fioti ya luyalanganu, ebuna kuyindula nde kele ve ti muntu ya mayele yina salaka luyalanganu kele kibeni ngindu mosi ya buzoba!”​—Karen.

“Ntangu mu vandaka kulonguka siansi mingi mu kumaka kumona dilongi yina ke tubaka nde bima kudibasikilaka nde yo kele dilongi ya luvunu. Mu mbandu, mu yindulaka mutindu mambu kele sikisiki na luyalanganu mpi mutindu bantu kele ya kuswaswana mpenza ti bigangwa yonso ya nkaka, tanga mpi mpusa na beto ya kuzaba kana beto kele banani, beto me katukaka wapi, mpi beto ke kwenda wapi. Bantu yina ke kwikilaka nde bima kudibasikilaka ke mekaka kutendula mambu yai ntangu bo ke fwanisaka yo ti bambisi, kansi bo ke kukaka ve kutendula sambu na nki bantu kele ya kuswaswana ti bima ya nkaka. Sambu na mu, yo ke lomba kuvanda ti ‘lukwikilu’ mingi sambu na kundima nde bima kudibasikilaka, kansi yo ke lombaka lukwikilu mingi ve sambu na kundima nde Ngangi kele.”​—Anthony.

Kutendula mambu yina mu ke kwikilaka

Nge ta sala nki kana banduku na nge ya nzo-nkanda ke seka nge sambu nge ke kwikilaka na mambu yina nge lenda mona ve? Nge ta sala nki kana bo tuba nde siansi me pesaka “banzikisa” ya ke monisa nde bima kudibasikilaka?

Ya ntete, tula ndima na mambu yina nge ke kwikilaka. Kubika ve nde bo bangisa nge to kuwa ve boma. (Baroma 1:​16) Kansi, kuvila ve:

1. Nge kele ve nge mosi; bantu mingi mpi ke kwikilaka na Nzambi. Na kati ya bantu yina kele ti bantu ya mayele mingi kibeni. Mu mbandu, kele na bantu ya ke longukaka siansi yina ke kwikilaka na Nzambi.

2. Ntangu bantu ke tubaka nde bo ke kwikilaka ve na Nzambi, bantangu ya nkaka kima ya bo ke tubaka kele nde bo ke bakisaka ve Nzambi. Na kisika ya kupesa banzikisa ya ke ndimisa bangindu na bo, bo ke basisaka bangiufula bonso yai, “Kana Nzambi kele, sambu na nki yandi me pesaka nzila na bampasi?” Ya kieleka, bo ke balulaka diambu ya ke lomba kuyindula mpi bo ke kumisaka yo diambu ya ke lomba kusadila mawi.

3. Bantu kele na “nzala ya mambu ya kimpeve”. (Matayo 5:3) Yo ke tadila mpi nzala ya kukwikila na Nzambi. Yo yina, kana muntu mosi tuba nde Nzambi kele ve, muntu yina—kansi nge ve, muntu kele ti mukumba ya kutendula bikuma yina ke tinda yandi na kutuba mutindu yina.​—Baroma 1:18-20.

4. Yo me fwana ve ata fioti na kukwikila na Nzambi. Kukwikila na Nzambi ke wakana ti banzikisa ya ke monisa nde luzingu lendaka kudibasikila ve ata fioti yo mosi. Kele ve ata nzikisa mosi ya ke ndimisa nde luzingu lenda kudibasikilaka kaka mpidina.

Ebuna, nnki nge lenda tuba kana muntu mosi ke tula ntembe na mutindu nge ke kwikilaka na Nzambi? Tadila mwa mambu yai.

Kana muntu kutuba nde: “Kaka bantu yina me longukaka ve bantu ke kwikilaka na Nzambi.”

Nge lenda tuba nde: “Keti nge ke ndima kibeni ka dibanza yina? Munu, mu ke ndimaka yo ve. Na kutuba ya mbote, ntangu bo yulaka balongi kuluta 1 600 ya ke longaka siansi na ba iniversite ya nene ya kuswaswana mambu ya me tala diambu yai, mingi na kati na bo ndimaka nde Nzambi kele.a Keti nge ta binga balongi yina nde bo kele ve mayele, kaka sambu bo ke ndimaka nde Nzambi kele?”

Kana muntu kutuba nde: “Kana Nzambi kele, sambu na nki bampasi kele mingi na nsi-ntoto?”

Nge lenda tuba nde: “Ziku nge ke zola kutuba nde nge ke bakisaka ve mutindu Nzambi ke salaka mambu​—to na diambu yai, yo ke monana nde yandi ke sala kima ve. Mpidina? [Bika muntu yango kupesa mvutu.] Mu me zwaka mvutu ya mbote na ngiufula ya ke tadila sambu na nki bampasi kele mingi. Kansi sambu na kubakisa yo, yo ke lomba kutadila malongi mingi ya Biblia. Keti nge ta zola kulonguka mambu mingi?”

Disolo ya ke landa ta tubila sambu na nki dilongi yina ke tubaka nde bima kudibasikilaka ke pesaka ve bantendula ya mbote na yina me tala luzingu na beto.