Kusonga Mwana Mambu ya Me Tala Malafu

Alexander ke tuba nde: “Mbala ya ntete ya beto songaka mwana na beto ya nkento mambu ya me tala malafu, yandi vandaka ti bamvula 6. Beto yitukaka mingi na kuzaba nde yandi vandaka me zaba dezia mambu mingi kuluta mutindu beto vandaka kuyindula.”

• Mambu ya nge fwete zaba

• Mambu ya nge lenda sala

• Mambu Biblia ke tuba sambu na malafu

Mambu ya nge fwete zaba

Yo kele kibeni mfunu na kusonga mwana na beno mambu ya me tala malafu. Beno vingila ve nde yandi kuma ntete toko. Khamit ke zingaka na Russie. Yandi ke tuba nde: “Mono ke regretaka mutindu beto songaka ve mwana na beto ya bakala bigonsa yina malafu ke nataka. Ntangu mono bakisaka nde yo vandaka mfunu, yo vandaka dezia na retare. Mono kwisaka kuzaba nde mwana na mono me kumaka kunwa malafu mbala na mbala ya yandi vandaka kaka ti bamvula 13.”

Sambu na nki nge fwete songa mwana na nge mambu ya me tala malafu?

• Banduku na yandi ya nzo-nkanda, bapiblisite mpi televizio lenda bebisa mutindu mwana na nge ke tadilaka malafu.

• Basentre ya États-Unis ya Ke Tadilaka Mambu ya Bimbefo mpi ya Kutanina Bantu Sambu Bo Bela Ve ke tuba nde, na malafu yonso yina bantu ke nwaka na États-Unis, ndambu ya malafu yango (11%), bantu ke nwaka yo kele bana yina me lungisa ntete ve mvula yina bo me zengaka sambu muntu kukuma kunwa malafu.

Beto lenda yituka ve mutindu bantu yina me zaba mambu ya sante ke lombaka bibuti na kusonga bana na bo banda bo kele ntete ya fioti bigonsa yina malafu lenda natila bo. Inki mutindu bo lenda sala yo?

Mambu ya nge lenda sala

Sosa kuzaba na ntwala bangiufula ya mwana lenda yula nge. Kana mwana kele ntete fioti, yandi ke sosaka kuzaba-zaba mambu. Ntangu yandi ke yela, kikalulu yai kumaka diaka ngolo. Yo yina, yilamaka dezia sambu na kupesa bamvutu na bangiufula yina yandi lenda yula nge. Mu mbandu:

• Kana mwana ke kudiyula kana malafu ke vandaka ti nki ntomo, nge lenda songa yandi nde: “Vinu ke vandaka mwa ngani bonso masa ya dilala ya ngani, mpi biere ke vandaka bonso mwa ndudi.”

• Kana mwana ke zola kumeka malafu, nge lenda songa yandi nde: “Nitu ya bana ya fioti ke kukaka ve malafu. Sambu na nge, malafu kele ngolo mingi.” Na nima songa yandi nde kana muntu me nwa malafu, yandi lenda kudiwa mbote. Kansi kana yandi me nwa yo mingi, yandi lenda kuma kuwa ntu ke baluka, yandi lenda sala to kutuba mambu ya buzoba yina yandi ta regrete na nima.​—Bingana 23:29-35.

Sosa kuzaba mambu ya me tala malafu. Biblia ke tuba nde: “Muntu ya mayele ke salaka mambu ti nzayilu.” (Bingana 13:16) Yo yina, sosa kuzaba malanda yina malafu ke vandaka ti yo mpi sosa kuzaba bansiku yina leta ya insi na beno me tulaka na yina me tala malafu. Mpidina, nge ta vanda ya kuyilama mbote sambu na kusadisa mwana nge.

Vanda muntu ya ntete ya kutubila yo ti mwana. Mark kele tata mosi ya ke zingaka na Grande-Bretagne. Yandi ke tuba nde: “Mambu ya me tala malafu lenda nata mavwanga na ntu ya bana. Mono yulaka mwana na mono ya bakala ya kele ti bamvula 8 kana sambu na yandi, kunwa malafu kele mbote to mbi. Beto solulaka yo na mutindu ya mbote, yo sadisaka yandi na kusonga mono mambu kukonda kuwa boma.”

Mwana ta vila ve mambu yina nge ke songa yandi sambu na malafu kana nge ke songa yandi yo mbala na mbala. Nge fwete songa mwana diambu yai mpi mambu ya nkaka ya luzingu mu mbandu kukonda kuditula mpi kutula bantu ya nkaka na kigonsa na nzila to mambu ya me tala kuvukisa nitu kaka na ntangu mosi na kutadila mvula na yandi.

Pesa mbandu. Bana ke vandaka bonso ba éponges disongidila nde bo ke bendaka bima yina kele pene-pene ti bo. Diaka, bansosa me monisaka nde bantu yina ke vandaka ti bupusi ya mingi na bana kele bibuti na bo. Yo ke tendula nde kana sambu na nge kibuti, mutindu ya mbote ya kudiwa mbote kele kunwa malafu, mwana ta yindula nde malafu kele solisio na makambu ya muntu ke kutana ti yo. Yo yina, pesa mbandu ya mbote. Keba na mpila nde nge lutisa ve ndilu na kunwa malafu.