NTENDULA YA BAVERSE YA BIBLIA

Kutanga 6:24-26—“Mfumu Nzambi Kusakumuna Beno, Yandi Keba Beno”

“Bika Yehowa kusakumuna nge mpi kutanina nge. Bika Yehowa kusala nde luse na yandi kusema na zulu na nge, mpi yandi ndima nge. Bika Yehowa kutombula luse na yandi na ntwala na nge mpi kupesa nge ngemba.”—Kutanga 6:24-26, Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa.

“Mfumu Nzambi kusakumuna beno, yandi keba beno. Mfumu Nzambi kutala beno na disu ya mbote, yandi yamba beno mbote-mbote. Mfumu Nzambi kuwila beno mawa, yandi pesa beno ngemba.”—Kutanga 6:24-26, Bible en Kituba.

Ntendula ya Kutanga 6:24-26

Bantu ke bingaka bangogo yai nde lusakumunu ya nganga-nzambi to ya Aroni; yo me katukaka na Aroni yina vandaka nganga-nzambi ya nene ya ntete. (Kubasika 28:1) Lusakumunu yai katukaka na Nzambi. (Kutanga 6:22, 23) Nzambi songaka Moize nde: “Songa Aroni ti bana na yandi nde, ‘Yai mutindu beno fwete sakumuna bantu ya Izraele,’” na nima Nzambi tubaka mambu yina kele na Kutanga 6:24-26. Banganga-nzambi ya kwikama zitisaka ntuma yai ya Nzambi. Bo vandaka mpi kupesa lukumu na zina ya Nzambi, Yehowa.a Verse 27 ke tuba nde: “Bo [banganga-nzambi] fwete tula zina na mono na bantu ya Izraele, sambu mono sakumuna bo.”

“Bika Yehowa kusakumuna nge mpi kutanina nge.” Yehowa ke sakumunaka bantu ya ke sambilaka yandi mutindu yandi ke taninaka bo, ke twadisaka bo, mpi ke sadisaka bo na kununga. (Bingana 10:22) Na Kutanga 6:24-26, bangogo “nge” lenda monisa nde Nzambi vandaka kuzola kusakumuna dikanda ya mvimba, kansi yo lenda monisa mpi nde yandi vandaka kuzola kusakumuna konso muntu ya Izraele.

“Bika Yehowa kusala nde luse na yandi kusema na zulu na nge, mpi yandi ndima nge.” Kulomba Nzambi na “kusala nde luse na yandi kusema na zulu” ya muntu mosi, vandaka kusonga nde bo ke lomba Nzambi na kundima mpi kusakumuna muntu yango.b Bo lenda balula mpi bangogo yai nde: “Bika MFUMU kumweta sambu na nge.” (Kutanga 6:25, New International Reader’s Version) Yehowa ke ndimaka bantu na yandi na mutindu yandi ke monisilaka bo ntima-mbote, ke wilaka bo mawa mpi ke lolulaka bo.—Yezaya 30:18.

“Bika Yehowac kutombula luse na yandi na ntwala na nge mpi kupesa nge ngemba.” Yehowa ‘ke tombulaka luse na yandi’ na ntwala ya bantu ya ke sambilaka yandi na mutindu yandi ke tudilaka bo dikebi ya zola mpi ke pesaka bo ngemba. Mukanda mosi ke tuba nde, “ngogo ya Kiebreo ya bo me balula nde ngemba (shalom) ke tubila ve kaka kukonda matata, kansi yo kele ti ngindu ya kuvanda mbote mpi ya kukuka na mambu ya kinsuni mpi ya kimpeve.”

Sambu na kubaka lusakumunu yina kele na baverse yai, yo vandaka kulomba nde bantu ya Izraele kulemfukila Yehowa. (Levi 26:3-6, 9) Ntangu bo vandaka kusala yo, Yehowa vandaka kusadisa bo mutindu yandi silaka. Yai mambu yina salamaka na baluyalu ya bantotila ya nkaka ya Izraele, mu mbandu Salomo mpi Ezekiasi.—1 Bantotila 4:20, 25; 2 Bansangu 31:9, 10.

Ata bo ke lombaka ve Bakristu na kuvutukila lusakumunu yai na ntu, bo lenda monisa bangindu ya mutindu mosi ntangu bo ke samba Nzambi sambu na bantu ya nkaka to ntangu bo ke pesa bampangi na bo Bakristu kikesa. (1 Batesalonika 5:11, 25) Yehowa ke sobaka ve. Yandi ke zolaka ntangu yonso kusakumuna mpi kutanina bantu ya ke sambilaka yandi na masonga yonso. Yo yina, Bakristu ya kieleka lenda vanda na ngemba, sambu bo ke zabaka nde “luse” ya Yehowa, yina ke monisa kundima na yandi, ke semaka na zulu na bo.

Mambu ya Bo Ke Tubila na Baverse ya Kele na Ntwala mpi na Nima ya Kutanga 6:24-26

Bakapu kumi ya ntete ya mukanda ya Kutanga kele ti bantuma yina Nzambi pesaka bantu ya Izraele ntangu bo vandaka pene-pene ya Ngumba Sinai mpi bo vandaka kukwenda na Ntoto ya Lusilu. Bo salaka kiteso ya mvula mosi na kisika yina, mpi na ntangu yina Yehowa yidikaka bo bonso dikanda mpi pesaka bo bansiku yina me zabanaka na zina ya kuwakana ya Nsiku.

Yehowa songaka mpi Moize mutindu Aroni ti bana na yandi, bayina bo ponaka bonso banganga-nzambi, fwete sakumuna bantu ya Izraele. (Kutanga 6:22, 23) Na nima, Aroni ti bana na yandi kumaka kusadila mambu ya kele na Kutanga 6:24-26 sambu na kusakumuna dikanda yai. Na nima ya bamvula, banganga-nzambi kumaka ti kikalulu ya kuvutukila na ntu bangogo yai na nima ya bimenga ya nsuka ya bo vandaka kupesa konso kilumbu na tempelo.

Tala video yai ya nkufi sambu na kumona na bunkufi mambu yina kele na mukanda ya Kutanga.

a Yehowa kele mutindu bo ke balulaka mbala mingi na Kikongo zina ya Nzambi na Kiebreo. Sambu na kuzaba sambu na nki bambalula ya nkaka ya Biblia ke sadilaka titre Mfumu na kisika ya zina ya Nzambi, tala disolo “Yehowa Kele Nani?””

b Kansi, Biblia ke tuba nde Yehowa vandaka kubumba luse na yandi na ntwala ya bantu ya Izraele ntangu yandi vandaka kusepela ve ti mambu ya bo vandaka kusala.—Yezaya 59:2; Mika 3:4.

c Biblia ya Kulongukila NIV ke tuba nde bo ke vutukila zina ya Nzambi na baverse yai “sambu na kubula munsonso na bangogo ya kele na [verse 27] mpi kupesa yo ngolo.” Ata mpidina, bantu ya nkaka ke tubaka nde mutindu zina ya Nzambi kele mbala tatu na baverse yai ke ndimisa dilongi ya ke tubaka nde Nzambi kele Butatu. Yo kele ve mutindu yina. Muntu mosi ya ke longukaka Biblia mpi yina ke ndimaka dilongi ya Butatu ke ndima nde kuvutukila zina ya Nzambi mbala tatu “zolaka ve ata fioti kupusa nganga-nzambi yina vandaka kusakumuna , to bantu yina yandi vandaka kusakumuna na kuvanda ti ngindu yai. Sambu na bo, kuvutukila yo mbala tatu vandaka kaka kuyi ka kitoko mpi ngolo na lusakumunu yina.” (The Pulpit Commentary, Volume 2, lutiti 52) Sambu na kuzaba mambu mingi, tala disolo « Dieu est-il une trinité ? »