Ata Mono Ke Vandaka Nsoni-Nsoni, Mono Ta Sala Yo Diaka!

Mono butukaka na 1934 na Pescara, mbanza mosi ya kele na centre-este ya Italie; yo kele na lweka ya mer Adriatique. Beto vandaka bana-bankento iya mpi mono vandaka mwana ya nsuka. Papa pesaka beto bazina na kulanda bisono ya alfabe; yandi yantikaka ti “A,” yo yina zina na mono ke yantikaka ti “D.”

Papa vandaka kusepela kulonguka mambu ya Nzambi. Yandi kutanaka ti Bambangi ya Yehowa na mbala ya ntete na juillet 1943 ntangu Liberato Ricci, yina vandaka kuvukana ti Bambangi ya Yehowa, telaka yandi masolo ya Biblia mpi defisaka yandi kopi mosi ya Nzozulu ya Nkengi. Ntangu fioti na nima, papa yantikaka kuzabisa bantu na kikesa yonso mambu yina yandi vandaka kulonguka. Mama ndimaka mpi kieleka. Ata mama zabaka ve kutanga, yandi vandaka kuzabisa bantu lukwikilu na yandi ya mpa; yandi vandaka kuvutukila na ntu baverse ya Biblia yina yandi kangaka.

Mambu mingi kumaka kusalama na ka nzo na beto. Beto vandaka kusala balukutakanu ya Bukristu kuna. Ata beto vandaka ti bachambre zole mpamba, beto vandaka kupesa kisika ya kulala na bankengi ya nziunga to ya distrike mpi na bapasudi-nzila.

Bayaya na mono zole ya ntete sepelaka mpenza ve na Biblia mpi nsuka-nsuka bo kwelaka mpi bo katukaka na nzo. Kansi mono ti mpangi mono ya nkento Cesira, beto vandaka kusepela kuwidikila ntangu papa vandaka kutanga Biblia. Beto vandaka kusepela mpi na badiskure ya kitoko yina bampangi ya vandaka kukwisa kutala kimvuka na beto ya fioti vandaka kusala.

Mono vandaka kukwenda kusamuna mbala mingi ti papa mpi bampangi ya nkaka, kansi yo bakaka ntangu mingi na ntwala nde mono kuma ti kikesa ya kuyantika kusolula ti bankwa-nzo. Ata mpidina, mono kumaka kuzola Yehowa mingi, mpi mono bakaka mbotika na juillet 1950. Mpangi mosi ya kikesa salaka diskure ya mbotika na nzo na beto, na nima beto kwendaka na nzadi-mungwa sambu na mbotika. Mvula yina landaka, bo tindaka mpangi mosi ti nkento na yandi na bwala na beto; bo vandaka bapasudi-nzila ya nene; mono vandaka kusamuna mbala mingi ti bo. Sambu mono vandaka kulutisa ntangu mingi na kisalu ya kusamuna, yo kumaka pete mingi. Mono kumaka kuzola kisalu yai mingi kibeni!

Lukanu Yina Sobaka Luzingu na Mono

Nkengi na beto ya nziunga ya ntete vandaka mpangi Piero Gatti.a Yandi siamisaka mono kaka ve na kukuma mupasudi-nzila kansi mpi na kukwenda kisika yina bo kele ti mfunu ya bansamuni ya Kimfumu mingi; mono vandaka me yindula ntete ve diambu yai. Na bwala na beto, bana-bankento vandaka kuvanda na nzo ya bibuti na bo tii kuna bo ta bala. Yo yina na mars 1952, mono yantikaka kisalu ya kimupasudi-nzila ntangu mono vandaka na nzo na beto. Mono bakisaka ve mutindu lukanu yina zolaka kusoba luzingu na mono ya mvimba.

Kaka na ntangu yina, leke mosi ya nkento, zina na yandi Anna, vandaka kuzola mpi kukuma mupasudi-nzila. Yandi kwisaka kuzinga ti beto sambu mono kuma kusamuna ti yandi. Na 1954, bo tindaka beto zole bapasudi-nzila ya nene na Pérouse, mbanza mosi ya kele na kitamina ya bakilometre 250; ata Mbangi ya Yehowa mosi ve vandaka kuna.

Yo vandaka bonso nsaka ya nene sambu na mono! Mono vandaka ti bamvula 20, mpi mbala mosi mpamba ya mono bikisaka bwala na beto vandaka ntangu beto kwendaka na lukutakanu ya distrike ti bibuti na mono. Mono vandaka kumona bonso nde mono me kwenda na simu ya nkaka ya nsi-ntoto! Papa vandaka na boma mwa fioti mutindu mono ti Anna zolaka kukwenda kuzinga beto zole, yo yina yandi kwisaka kusadisa beto na kuzwa kisika ya kuvanda. Beto vandaka kufutila nzo yina beto lendaka kusadila mpi bonso Nzo ya Kimfumu. Kansi na luyantiku, beto mpamba bantu vandaka kulanda balukutakanu yango. Ata mpidina, beto vandaka kusepela mingi kusamuna na Pérouse mpi na babwala ya pene-pene; na nima, bikesa na beto yantikaka kubuta mbuma. Kiteso ya mvula mosi na nima, mpangi-bakala mosi kwisaka na Pérouse, mpi yandi vandaka kutwadisa balukutakanu. Na ntangu beto katukaka kuna mpi kwendaka na kisika na beto ya mpa ya 1957, dibundu mosi ya fioti vandaka deja pana.

Kisika ya landaka ya bo tindaka beto vandaka Terni, mbanza mosi ya fioti yina kele na kati-kati ya Italie. Beto vandaka na kiese ya kusamuna na Terni sambu bantu mingi ya ke sepelaka ti kieleka vandaka kuna. Kansi beto kutanaka mpi ti mambu ya mpasi. Ata luyalu ya bafasiste sukaka na 1943, bamfumu ya nkaka landaka kusala ngolo sambu na kusukisa kisalu ya Bambangi ya Yehowa ya kulonga nsangu ya Biblia mpi bo vandaka kulomba nde beto vanda ti mukanda ya ke pesa beto nswa ya kusamuna nzo na nzo.

Mbala mingi bapolisi vandaka kulanda Bambangi ya Yehowa. Bantangu ya nkaka, beto vandaka kuvukana na kati ya bantu sambu na kutina bapolisi, kansi bantangu yonso ve. Bo kangaka mono mbala zole. Na mbala ya ntete, mono vandaka kusamuna ti nkengi ya nziunga. Bapolisi kangaka beto mpi nataka beto na biro na bo; bo tubaka nde beto ke samuna ata beto kele ve ti nswa mpi bo futisaka beto amande. Beto buyaka kufuta yo sambu beto fwaka ve ata nsiku mosi. Ntima na mono vandaka kubula ntinu-ntinu yo yina mono vandaka ve kuwa yo! Mono pesaka Yehowa mersi mingi sambu mono vandaka ve mono mosi. Mono yibukaka mambu ya ke bwisa ntima ya kele na Yezaya 41:13; yo ke tuba nde: “Kuwa boma ve. Mono ta sadisa nge.” Bo bikisaka beto mpi ntangu bo sambisaka diambu yango, zuzi tubaka nde kima mosi ve ke ndimisa nde beto salaka kima mosi ya mbi. Bo kangaka mono na mbala ya zole bangonda kiteso ya sambanu na nima. Na mbala yai, mono vandaka mono mosi. Kansi, zuzi tubaka mpi nde mono salaka ve kima ya mbi.

Mabaku Mingi ya Kusadila Yehowa

Mono ke yibuka nde mono sepelaka mingi mpenza na lukutakanu mosi ya distrike yina beto salaka na 1954 in Naples, na sud ya Italie. Ntangu mono kumaka kuna, mono pesaka zina sambu na kusala na kisalu ya kutula bunkete, ebuna bo songaka mono na kusala pene-pene ya estrade. Kuna, mono monaka leke mosi ya bakala ya kitoko yina vandaka kusala kisalu ya kuyamba bantu; zina na yandi Antonio Caparelli. Yandi vandaka mupasudi-nzila mpi katukaka na Libye. Dibuta na bo katukaka na Italie na nsuka ya bamvu 1930 mpi kwendaka kuzinga kuna.

Antonio vandaka kikesa mpi ngolo. Yandi vandaka kusala bovoyage ya nda na moto na désert ya Libye sambu na kukwenda kulonga bantu ya Italie yina vandaka kuzinga kuna. Beto vandaka kusonikana mikanda bantangu ya nkaka. Kansi na luyantiku ya 1959, yandi vutukaka na Italie. Yandi salaka bangonda fioti na Betele na Rome, na nima bo tindaka yandi bonso mupasudi-nzila ya nene na mbanza Viterbe, na kati-kati ya Italie. Kinduku na beto kumaka ngolo mpi beto kwelanaka na le 29 septembre 1959. Mono kwendaka kuzinga ti Antonio na Viterbe.

Beto vandaka ti mfunu ya nzo mpi ya kisika ya kusala balukutakanu. Nsuka-nsuka, beto futilaka nzo mosi yina vandaka nivo mosi ti bala-bala, yo vandaka bonso ka boutique mpi yo vandaka ti douche ya fioti na kati. Beto tulaka mbeto na beto na coin mpi tulaka rido sambu na kufika yo. Yo kumaka chambre na beto. Bilumbu ya nkaka, beto vandaka kusadila kisika yina bikalaka bonso sallon, kansi bilumbu ya nkaka bonso Nzo ya Kimfumu. Yo vandaka ve pete na kuzinga na nzo yina, mpi mono zolaka ve kupona kuzinga kuna kana mono vandaka mono mosi. Kansi mono vandaka na kiese sambu mono ti Antonio vandaka kisika mosi.

Na 1961, Antonio kumaka nkengi ya nziunga. Kansi yo lombaka ntete nde yandi kota nzo-nkanda ya bansadi to bankengi ya dibundu; yo vandaka kubaka ngonda mosi. Yo vandaka kutendula nde mono ta bikala mono mosi ngonda ya mvimba. Mono ke ndima nde mono vandaka mawa-mawa, mingi-mingi na bankokila ntangu mono vandaka mono mosi na chambre na beto ya fioti. Ata mpidina, mono vandaka na kiese sambu Yehowa vandaka kusadila Antonio. Mono landaka kusala mambu mingi yo yina bilumbu lutaka nswalu.

Kisalu ya nziunga vandaka kulomba kusala bavoyage mingi. Beto kwendaka na Vénétie, yina kele na nord ya Italie, mpi na Sicile, yina kele na sud. Na luyantiku, beto vandaka ve ti kaminio, yo yina beto vandaka kusadila transpore ya bantu yonso. Kilumbu mosi, na nima ya kusala voyage na bisi na babwala ya Sicile, bampangi kwisaka kuyamba beto kisika bisi ke telamaka; bo nataka mpunda sambu na kunata bima na beto. Antonio lwataka veste ti cravate, mpi mono lwataka lele mosi ya kitoko. Kumona beto ke tambula ti bantu ya ke salaka bilanga na lweka ya mpunda yina vandaka kunata bavalise mpi mashine na beto ya kusonikila, lendaka kusekisa bantu.

Bampangi vandaka kupesa beto bima ya bo vandaka ti yo, ata ntangu yo vandaka fioti kibeni. Banzo ya nkaka vandaka ve ti badouche to pompi ya masa. Na dibaku mosi, bo tulaka beto na chambre mosi yina bo me sadilaka ve banda bamvula mingi. Na mpimpa mono vandaka kubaluka-baluka ntangu mono lalaka yo yina Antonio tedimisaka mono. Ntangu beto nangulaka drap, beto waka boma sambu matela vandaka ya kufuluka ti binsekwa yina vandaka kutambula! Beto vandaka mpenza ve ti kima ya kusala na kati-kati ya mpimpa yina. Beto katulaka binsweka yina beto lendaka ebuna beto mekaka kulala diaka.

Ata mpidina, mambu yai vandaka ve mpasi mingi kuluta sambu na mono. Kima ya mpasi mingi sambu na mono kele mutindu mono ke vandaka nsoni-nsoni. Kana beto me kwenda kutala dibundu na mbala ya ntete, yo vandaka mpasi sambu mono zwa banduku ya mpa. Kansi mono vandaka kuzola kupesa bampangi ya bankento kikesa mpi kusadisa bo, yo yina mono vandaka kusala ngolo mpenza. Yehowa sadisaka mono, ebuna na nsuka ya mposo, mono vandaka kudiwa mbote mpenza. Kusala ti bampangi ya babakala mpi ya bankento mpi kumona kikalulu na bo ya kukaba, kwikama mpi zola na bo sambu na Yehowa vandaka kibeni dibaku ya mbote.

Na 1977, na nima ya kusala mwa bamvula na kisalu ya nziunga mpi ya distrike,b bo bingaka beto na Betele na Rome sambu na kukwenda kusadisa na kuyidika Lukutakanu ya Bansi Mingi ya 1978 yina vandaka ti ntu-diambu « La foi victorieuse ». Na nima ya bangonda fioti, beto kumaka kusala na Betele. Ntangu fioti na nima, Antonio kumaka kusala na Komite ya Filiale.

Luzingu ya Betele vandaka luzingu ya mpa sambu na mono, mpi bantangu ya nkaka mono vandaka kudiwa mpenza ve mbote sambu na kikalulu na mono ya nsoni-nsoni. Kansi, sambu Yehowa sakumunaka mono mpi sambu bampangi ya nkaka ya Betele sadisaka mono, mono wumelaka ve na kusepela ti luzingu ya Betele.

Kunwana ti Bampasi ya Nkaka

Na bamvula yina landaka, beto kutanaka ti diambu ya nkaka ya mpasi: kimbefo. Na 1984, bo salaka Antonio operation ya ntima, mpi bamvula kiteso ya kumi na nima, yandi belaka maladi mingi ya nkaka. Na nima, na 1999, munganga songaka yandi nde yandi kele ti tumeur maligne. Yandi vandaka ntangu yonso muntu ya kikesa, kansi yandi kukaka ve kununga maladi yai ya ngolo. Kumona yandi ke lemba malembe-malembe pesaka mono mawa mingi. Mono sambaka Yehowa na masonga yonso, mono lombaka yandi ngolo sambu yo sadisa mono na kusadisa bakala na mono. Diaka, mono vandaka kutanga mukanda ya Bankunga mbala mingi. Yo vandaka kubwisa mono ntima kana mono kele ti basusi. Antonio fwaka na le 18 mars 1999. Makwela na beo salaka bamvula kiteso ya 40.

Nge lenda kudiwa mpenza nde nge kele nge mosi ata nge kele kisika mosi ti bantu mingi. Na kutuba ya masonga, bampangi ya Betele mpi bampangi ya babakala mpi ya bankento yina beto zabanaka ti bo ntangu beto vandaka kusala kisalu ya nziunga to ya distrike monisilaka mono zola ya mingi mpi katulaka mono mawa. Ata mono vandaka ti banduku yai yonso, mawa yina vandaka na ntima na mono, mingi-mingi ntangu mono vutukaka na chambre na mono ya Betele na nkokila mpi yo vandaka mpamba, pesaka mono mpasi mingi yina mono lenda kuka ve kutendula. Kusamba, kulonguka, mpi ntangu me sadisaka mono na kubeluka. Ya kieleka, kuyindula luzingu na mono ti Antonio me kumaka nkutu kupesa mono diaka kiese. Mono ke zolaka kuyindula mambu yina beto salaka beto zole, sambu mono me zaba nde Antonio kele na mabanza ya Yehowa mpi nde mono ta mona yandi diaka na lufutumuku.

Mono me salaka bisalu mingi na Betele; sesepi mono ke salaka na kisika bo ke tungaka to ke yidikaka bilele. Kusala kisalu sambu na dibuta na mono ya nene ke pesaka mono kiese mingi. Mono ke salaka mpi ngolo na kusamuna mingi. Ya kieleka, mono lenda sala diaka ve mingi mutindu mono vandaka kusala ntete, kansi tii bubu mono ke sepelaka kuzabisa bantu nsangu ya mbote ya Kimfumu; mono kumaka kusepela ti kisalu yai ntangu mono vandaka ntete mwana ya fioti. Yo yina mono ke siamisaka baleke na kukuma bapasudi-nzila. Mono me zaba nde yo ke pesaka kiese mingi.

Kana mono yindula bamvula kiteso ya 70 ya mono me salaka kisalu ya ntangu yonso, mono ke mona mutindu Yehowa me sadisaka mono mpi me sakumunaka mono. Mono ke vandaka kaka nsoni-nsoni, yo yina mono me zaba nde, na ngolo na mono mosi, mono lendaka ve ata fioti kusala mambu yina mono me salaka. Mono me kwendaka na bisika ya ntama mingi, mono me monaka mpi me kutanaka ti mambu mingi ya kitoko, mpi mono me kutanaka ti bantu yina me longaka mono mambu ya mfunu. Mono lenda tuba na ntima ya mvimba nde mono ta sala yo diaka.