Inki Mutindu Nge Tatelema Na Ntwala Ya Kiti Ya Kusambisa?

“Ntangu ya Mwana-muntu ta kwisa bonso Mfumu ya nene ti bawanzio yonso, yandi ta vanda na zulu ya kiti na yandi ya kimfumu.”​—⁠MATAYO 25:⁠31.

‘KUNUNGA TO KUBELA?’ Bantu mingi kekudiyulaka ntangu bau kewaka bansangu ya metala makambu ya ketubamaka na kinzonzi. Bazuzi ti bantu ya kinzonzi lenda kumeka na kuvanda ti masonga, kansi keti mbala mingi lunungu keyalaka? Keti nge mewaka ve bansangu ya kukonda lunungu ti ya nsoki na binzonzi ya kesalamaka? Kukonda lunungu ya mutindu yina kele ya mpa ve, mutindu beto kemona yau na kingana ya Yezu yina kele na Luka 18:​1-8.

² Na konso mambu yina ya nge kemona na lunungu ya bantu, simba nsukisilu ya Yezu: “Keti Nzambi ta [nungisa] ve bantu yina ya yandi solaka, bayina ke bingaka yandi mpimpa ti mwini . . . ? Keti yandi ta sukinisa na [kunungisa] bo? Kansi ntangu ya Mwana-muntu ta kwisa awa na nsi-ntoto, keti yandi ta kwisa kukuta bantu ti lukwikilu?”

³ Ee, Yehowa tayidika na mpila nde nsukansuka bansadi na yandi kuzwa lunungu. Yezu mekotisama na kati mpi, mingimingi na ntangu yai sambu beto kezinga “bilumbu ya nsuka” ya ngidika yai ya mbi. Ntama mingi ve Yehowa tasadila Mwana na yandi ya ngolo sambu na kukatula mambi yonso na zulu ya ntoto. (2 Timoteo 3:1; 2 Tesalonika 1:​7, 8; Kusonga 19:​11-16) Beto lenda kubaka mayele ya mingi na yina metala kisalu ya Yezu na mosi na kati ya bingana ya nsuka ya yandi pesaka, yina kelutaka kubingama nde kingana ya mameme ti bankombo.

⁴ Banda ntama beto kebakisaka nde kingana yina kemonisaka kuvanda ya Yezu bonso Ntotila na 1914 mpi nde banda ntangu yina, yandi kele na kusambisa​—⁠luzingu ya mvula na mvula sambu na bantu yina kekudimonisaka bonso mameme, lufwa ya kimakulu sambu na bankombo. Kansi, ntalululu ya kingana yai kemonisa nde beto fwete kuyidika mbakisa na beto na yina metala ntangu ya kulungana na yau, mpi kima ya yau ketendula. Ntendula ya mbote yai kekumisa kisalu na beto ya kusamuna ti disongidila ya mvutu ya bantu kemonisa, mfunu ya kuluta dyaka. Na kuzaba lufulu ya mbakisa yai ya mudindu ya kingana yango, bika beto kutala inki Biblia kemonisa na yina metala Yehowa ti Yezu, bau yonso zole bonso Bamfumu mpi Bazuzi.

Yehowa Bonso Zuzi ya Kuluta Kuzanguka

⁵ Yehowa keyalaka luyalanganu ti ngolo na zulu na yau yonso. Sambu yandi kele na luyantiku mpi nsuka ve, yandi kele “[Ntotila ya mvula na mvula, NW].” (1 Timoteo 1:17; Nkunga 90:​2, 4; Kusonga 15:⁠3) Yandi kele na kiyeka ya kutula bansiku mpi ya kusyamisa yau. Kansi, na kati ya biyeka na yandi, yandi kele zuzi. Yezaya 33:22 (NW) ketubaka nde: “Yehowa kele Zuzi na beto, Yehowa kele Musadi-bansiku na beto, Yehowa kele Ntotila na beto, yandi muntu tagulusa beto.”

⁶ Bansadi ya Nzambi mezabaka Yehowa tuka ntama bonso Zuzi ya makambu. Mu mbandu, na nima ya ntangu ya “Zuzi ya ntoto ya mvimba” kutesaka banzikisa na yina metala mambi ya Sodome ti Gomore, yandi kuzenga nkanu nde bantu ya babwala yina kukukaka na kubaka mbungulu mpi kusyamisaka nkanu ya lunungu yina. (Kuyantika 18:​20-33; Yobi 34:​10-12) Yau fwete kundimisa beto mpenza na kuzaba nde Yehowa kele Zuzi ya lunungu yina lenda kulungisa ntangu yonso bamfundusu na yandi!

⁷ Na Izraele ya ntama, bantangu ya nkaka Yehowa kusambisaka yandi mosi. Keti kana nge vandaka na ntangu yina, nge lendaka kusepela ve na kumona nde Zuzi ya kukuka vandaka kuzenga makambu? (Levi 24:​10-16; Kutanga 15:​32-36; 27:​1-11) Nzambi kupesaka mpi “[bansiku ya kusambisila, NW]” yina kuvandaka yonso ya mbote bonso bansiku ya mbandu sambu na kusambisa. (Levi 25:​18, 19; Nehemia 9:13; Nkunga 19:​9, 10; 119:​7, 75, 164; 147:​19, 20) Yandi kele “Zuzi ya bantu yonso,” disongila nde beto yonso kele na kati.​—⁠Baebreo 12:⁠23.

⁸ Beto kele ti kimbangi ya “moni-mambu” (témoin oculaire) ya metadila mambu yai. Mbikudi Daniele kubakaka mbonameso ya bambisi ya mfinda ya makasi yina kuvandaka kifwani ya baluyalu to ya bintinu. (Daniele 7:​1-8, 17) Yandi kuyikaka nde: “Mono monaka bo ke tula bakiti ya kimfumu. Ebuna [Nkuluntu ya Bilumbu, NW] kwisaka kuvanda na kiti yina mosi. Bilele na yandi vandaka mpembe bonso mvula ya neze.” (Daniele 7:⁠9) Simba kima yai: Daniele kumonaka bakiti ya kimfumu “ebuna Nkuluntu ya Bilumbu [Yehowa] kwisaka kuvanda.” Kudiyufula ntangu yai, ‘Keti awa Daniele vandaka kumona Nzambi kekuma Ntotila?’

⁹ Beto tala, kana beto kutanga nde muntu “kuvandaka” na kiti ya kimfumu, beto lenda kuyindula nde yandi kukumaka ntotila, sambu na bantangu ya nkaka Biblia kesadilaka ntubilu ya mutindu yina. Mu mbandu: “Ntangu [Zimri] kukumaka mfumu, kaka yandi na kuvanda na kiti ya kimfumu mpila yai, yandi . . . ” (1 Bantotila 16:​11, NW; 2 Bantotila 10:30; 15:12; Yeremia 33:17) Mbikudulu mosi ya ketadila Mesya kutubaka nde: “Yandi fwete kuvanda mpi kuyala na zulu ya kiti na yandi ya kimfumu.” Yau yina, ‘kuvanda na zulu ya kiti ya kimfumu’ lenda kusongidila kukuma ntotila. (Zakaria 6:​12, 13, NW) Yehowa metendulama bonso Ntotila ya kevandaka na zulu ya kiti ya kimfumu. (1 Bantotila 22:19; Yezaya 6:1; Kusonga 4:​1-3) Yandi kele “Ntotila ya mvula na mvula.” Kansi, mutindu yandi kukotaka na mutindu ya nkaka ya kimfumu na yandi, yau lenda kutubama nde yandi kukumaka Ntotila, bonso muntu ya kevanda dyaka na kiti na yandi ya kimfumu mbala ya zole.​—⁠1 Bansangu 16:​1, 31; Yezaya 52:7; Kusonga 11:​15-17; 15:3; 19:​1, 2, 6.

¹⁰ Kansi yai kele dyambu ya kuluta mfunu: Kisalu ya ntetentete ya bantotila ya ntama kuvandaka kuwidikila makambu mpi kusambisa. (Bingana 20:8; 29:14) Yibuka mutindu Salomo kusambisaka ti mayele yonso ntangu bankento zole kunwaninaka mwana mosi. (1 Bantotila 3:​16-28; 2 Bansangu 9:⁠8) Nzo mosi na kati ya banzo ya luyalu kuvandaka “Nzo ya Kiti ya Kimfumu” ya bau vandaka kubinga mpi “Nzo ya Kusambisa Makambu.” (1 Bantotila 7:⁠7) Yeruzalemi kutendulamaka bonso kisika kele “kiti . . . ya bantotila ke sambisaka bantu.” (Nkunga 122:⁠5) Yau kele pwelele nde, ‘kuvanda na kiti ya kimfumu’ lenda kutendula mpi kusala kisalu ya kusambisa.​—⁠Kubasika 18:13; Bingana 20:⁠8.

¹¹ Ntangu yai bika beto kuvutuka na mbonameso kisika Daniele kumonaka ‘Nkuluntu ya Bilumbu mevanda.’ Daniele 7:10 keyika nde: “[Kinzonzi, NW] yantikaka kukangula mikanda ti kusambisa makambu.” Ee, Nkuluntu ya Bilumbu kuvandaka sambu na kusambisa makambu ya luyalu ya inza mpi kunungisaka Mwana ya muntu bonso yandi mefwana na kuyala. (Daniele 7:​13, 14) Na nima beto ketanga nde: “Nkuluntu ya Bilumbu kukwisaka ye mfundusu kuzengamaka sambu na mambote ya basantu,” bayina ya kusambisamaka bonso bantu ya kulunga na kuyala kumosi ti Mwana ya muntu. (Daniele 7:​22, NW) Nsukansuka, “kinzonzi kuyantikaka” mpi kubedisaka ngolo ya nsuka ya inza.​—⁠Daniele 7:​26, NW.a

¹² Na yau, kana Daniele kumonaka Nzambi ‘mevanda na kiti ya kimfumu,’ yau kesongidila kukwisa na yandi sambu na kusambisa. Ntete Davidi kuyimbaka nde: “Nge [Yehowa] ke vanda na kiti na nge ya kimfumu bonso zuzi ya mbote, nge me zenga mbote mambu na mono, nge me nungisa mono.” (Nkunga 9:​5, 8) Ye Yoele kusonikaka nde: “[Bika makanda yonso kutelema mpi yau kukwisa, NW] na dibulu ya Yozafati; ko kuna mono [Yehowa] ta sambisa bo.” (Yoele 4:2; fwanisa ti Yezaya 16:⁠5.) Yau kuvanda Polo to Yezu, bau kotaka na kinzonzi, kisika muntu kuvandaka, kuwidikilaka makambu, mpi kusambisaka.b​—⁠Yoane 19:​12-16; Bisalu 23:3; 25:⁠6.

Pozisio ya Yezu

¹³ Yehowa kele na mbala mosi Ntotila mpi Zuzi. Ebuna Yezu? Wanzyo yina kwisaka kusamuna lubutuku na yandi kutubaka nde: “Mfumu Nzambi [tapesa yandi kiti ya kimfumu ya, NW] nkaka na yandi Davidi, . . . kimfumu na yandi ta suka ve.” (Luka 1:​32, 33) Yau lombaka nde Yezu kuvanda mvingidi-difwa ya kimakulu ya kimfumu ya Davidi. (2 Samuele 7:​12-16) Yau lombaka nde yandi kuyala tuka mazulu, sambu Davidi kutubaka nde: “Mfumu Nzambi tubilaka ntotila na mono [Yezu] nde: ‘Kwisa kuvanda awa na diboko na mono ya kibakala tii kuna mono ta tula bambeni na nge na nsi ya makulu na nge.’ Mfumu, Mfumu Nzambi me tula nge ntotila kuna na Sioni, ko kuna ngolo ya kimfumu na nge ta panzana na bisika yonso. Nzambi ke tuba nde: ‘Yala bambeni na nge.’ ”​—⁠Nkunga 110:​1-4.

¹⁴ Yau lombamaka nde mambu yai kusalama inki ntangu? Yezu kuyalaka ve bonso Ntotila ntangu yandi kuvandaka muntu. (Yoane 18:​33-37) Na 33 ya T.B., yandi kufwaka, yandi kufutumukaka ye yandi kutombukaka na zulu. Baebreo 10:12 ketuba nde: “Kristo pesaka kaka makabu mosi sambu na kukatula masumu, makabu yina kele mfunu mvula na mvula; na nima yandi kwendaka kuvanda na diboko ya kibakala ya Nzambi.” Inki kiyeka Yezu kuvandaka na yau? “[Nzambi] vandisaka yandi na diboko na yandi ya kibakala, na zulu. Kuna Kristo ke yalaka bawanzio yonso yina ke na kiyeka ya mutindu na mutindu. . . . yandi me tulaka Kristo na kuvanda ntu ya Dibundu sambu yandi kuyala bima yonso.” (Efezo 1:​20-22) Sambu na ntangu yina Yezu kuvandaka na kiyeka ya kintotila na zulu ya Bakristu, Polo lendaka kusonika nde Yehowa “katulaka beto na kimfumu yai ya mpimpa, ebuna yandi me kotisaka beto na kimfumu ya Mwana na yandi ya yandi ke zolaka.”​—⁠Kolosai 1:13; 3:⁠1.

¹⁵ Kansi, na ntangu yina, Yezu kusalaka ve bonso Ntotila mpi Zuzi na zulu ya makanda. Yandi vandaka ya kuvanda na lweka ya Nzambi, na kukingaka na kuyala bonso Ntotila ya Kimfumu ya Nzambi. Polo kusonikaka sambu na yandi nde: “Ebuna keti Nzambi metubilaka ntete wanzio mambu yai? ‘Vanda awa na diboko na mono ya kibakala, tii kuna ya mono ta tula bambeni na nge na nsi ya makulu na nge.’ ”​—⁠Baebreo 1:⁠13

¹⁶ Bambangi ya Yehowa mebasisaka banzikisa mingi yina kemonisa nde nsungi ya kukinga ya Yezu kumanaka na 1914, ntangu yandi kukumaka mfumu ya Kimfumu ya Nzambi na mazulu ya kukonda kumonana. Kusonga 11:​15, 18 ketuba nde: “Ntangu yai kiyeka ya kuyala nsi-ntoto yo kele na maboko ya Mfumu na beto Nzambi ti na maboko ya Mesia na yandi, ebuna yandi ta yalaka mvula na mvula.” “Bantu ya [makanda, NW] kuwaka makasi, kansi ntangu me lunga nge na kusonga makasi na nge.” Ee, makanda kudiwilaka makasi na ntangu ya Mvita ya Ntete ya Inza ya Mvimba. (Luka 21:24) Bamvita, ndikunu ya ntoto, bipupa, nzala, mpi bima ya nkaka ya mutindu mosi yina ya beto memonaka tuka 1914 kendimisa nde Yezu kele na kuyala ntangu yai na Kimfumu ya Nzambi, mpi nde nsuka ya kimakulu ya inza mefinama.​—⁠Matayo 24:​3-14.

¹⁷ Awa beto kevutukila fyoti: Yau lenda ketubama sambu na Nzambi nde yandi mevanda na zulu ya kiti ya kimfumu bonso Ntotila, kansi na sansa ya nkaka, yandi lenda kuvanda na kiti na yandi ya kimfumu sambu na kusambisa. Na mvu 33 ya T.B., Yezu kuvandaka na diboko ya kibakala ya Nzambi, ye ntangu yai yandi kele Ntotila ya Kimfumu. Kansi, keti Yezu, yina keyala ntangu yai bonso Ntotila, kesalaka mpi bonso Zuzi? Mpi sambu na inki dyambu yango ketadila beto, mingimingi na ntangu yai?

¹⁸ Yehowa, yina ya kele na nswa ya kupona bazuzi, kuponaka Yezu bonso Zuzi ya mekuka na mbandu na Yandi. Yezu kumonisaka yau ntangu yandi vandaka kutubila bantu yina kekuma ya moyo na kimpeve nde: “Tata ke sambisaka ata muntu mosi ve, kansi yandi me pesaka Mwana na yandi kiyeka yonso ya kusambisa bantu.” (Yoane 5:22) Kansi, kiyeka ya kizuzi ya Yezu keluta mutindu ya kusambisa yina, sambu yandi kele zuzi ya bazinga ye ya bafwa. (Bisalu 10:42; 2 Timoteo 4:⁠1) Polo kutubaka na mbala mosi nde: “[Nzambi] me tulaka kilumbu ya yandi ta songa muntu yina ya yandi solaka [Yezu] na kusambisa bantu yonso kele awa na nsi-ntoto na nzila ya kieleka. Yandi songaka mambu yai na bantu yonso ntangu yandi tedimisaka muntu yina na lufwa.”​—⁠Bisalu 17:31; Nkunga 72:​2-7.

¹⁹ Keti beto kele na nswa ya kuzenga nde Yezu kuvandaka na kiti na yandi ya kembo sambu na kisalu kibeni ya kusambisa? Ee. Yezu kusongaka bantumwa nde: “Na Ntangu ya Mpa, ntangu Mwana-muntu ta vanda na zulu ya kiti na yandi ya kimfumu ti ya lukumu, beno bantu yai kumi na zole ke landaka mono, beno mpi ta vanda na zulu ya bakiti kumi na zole ya kimfumu sambu na kusambisa makanda kumi na zole ya Israele.” (Matayo 19:​28, beto bantu metengimisa bisono.) Ata Yezu kele ntangu yai Ntotila ya Kimfumu ya Nzambi, kisalu na yandi ya nkaka ya kele na Matayo 19:28 tavanda kuvanda na kiti ya kimfumu sambu na kusambisa na nsungi ya Difunda. Na ntangu yina yandi tasambisa bantu ya mutindu yonso, bantu ya lunungu ti ya kukonda lunungu. (Bisalu 24:15) Yau kele mfunu na kusimba yau na ntu sambu ntangu yai beto ketula dikebi na beto na kingana ya Yezu yina kewakana ti ntangu na beto mpi luzingu na beto.

Kingana Ketuba Inki?

²⁰ Ntangu fyoti na ntwala ya lufwa ya Yezu, bantumwa na yandi kuyulaka yandi nde: “Tubila beto, mambu yina yonso ta bwa nki ntangu? Nki kidimbu ta monika yina ta songa beto nde nge ke kwisa kuvutuka, nsuka ya [ngidika ya bima, NW] mpi me kuma penepene?” (Matayo 24:⁠3) Yezu kutubaka na ntwala mambu ya kyeleka yina fwanaka kusalama na zulu ya ntoto na ntwala ‘nsuka kukwisa.’ Bilumbu fyoti na ntwala ya nsuka, makanda “ta mona Mwana-muntu ke kwisa na zulu ya matuti, na ngolo ti na lukumu ya nene.”​—⁠Matayo 24:​14, 29, 30.

²¹ Kansi, inki mutindu bantu ya makanda yina taguluka ntangu Mwana-muntu kekuma na nkembo na yandi? Bika beto kulonguka yau na kingana ya mameme ti bankombo, yina keyantika mutindu yai: “Ntangu Mwana-muntu ta kwisa bonso Mfumu ya nene ti bawanzio yonso, yandi ta vanda na zulu ya kiti na yandi ya kimfumu, ebuna bawanzio ta tula bantu ya nsi-ntoto kisika mosi na meso na yandi.”​—⁠Matayo 25:​31, 32.

²² Keti kingana yai kulunganaka ntangu Yezu kuvandaka na kiyeka ya kintotila na 1914, mutindu beto kebakisaka yau tuka ntama? Beto tala, Matayo 25:34 ketubila yandi mbotembote bonso Ntotila, na yau yau kemonika pwelele nde kingana kulunganaka tuka ntangu ya Yezu kukumaka Ntotila na 1914. Kansi, inki yandi kusambisaka na nima? Yandi kusambisaka ve “bantu ya makanda yonso.” Kansi, yandi kutulaka dikebi na yandi na bayina vandaka kutuba nde bau kuvandaka bantu ya “nzo ya Nzambi.” (1 Piere 4:​17, NW) Na kuwakana ti Malashi 3:​1-3, Yezu, bonso nsamuni ya Yehowa, kusambisaka Bakristu ya kupakulama yina vandaka na zulu ya ntoto. Yau kuvandaka mpi ntangu ya kusambisa Kikristu, yina ya kutubaka ti luvunu yonso nde yau kuvandaka “nzo ya Nzambi.”c (Kusonga 17:​1, 2; 18:​4-8) Kansi kima mosi ve kemonisa nde na ntangu yina, to nde kubanda na ntangu yina, Yezu kuvandaka na kusambisa bantu ya makanda yonso bonso mameme to bankombo.

²³ Kana beto mefimpa kisalu ya Yezu na kati ya kingana, beto kemona yandi nsukansuka kesambisa makanda yonso. Kingana kemonisa ve nde yau fwanaka nde kusambisa ya mutindu yina kulanda na nsungi mosi ya nda ya bamvula mingi, bonso nde bantu yonso ya kefwaka na bamvula ya meluta, nkanu na bau ya lufwa ya mvula na mvula to ya luzingu ya mvula na mvula meyitaka kuzengama. Yau kemonana nde ntalu ya kuluta mingi ya bantu ya mekatuka kufwa na bamvula ya meluta kekwendaka na mazyamu ya bantu yonso. (Kusonga 6:8; 20:13) Kansi, kingana kemonisa ntangu yina ya Yezu tasambisa bantu ya “makanda yonso” yina tavanda na luzingu ntangu yina mpi ya yandi tasambisa na kuzenga nkanu na bau.

²⁴ Na bangogo ya nkaka, kingana kemonisa makwisa ntangu Mwana-muntu takwisa na nkembo na yandi. Yandi tavanda sambu na kusambisa bantu yina tavanda na luzingu ntangu yina. Yandi tasambisa na kulandaka mutindu ya muntu kudimonisaka. Na ntangu yina “luswaswanu na kati ya muntu ya lunungu ti muntu ya mbi” tamonika pwelele. (Malashi 3:​18, NW) Kusambisa ya kyeleka mpi kuzenga makambu tasalama na ntangu mosi ya nkufi. Yezu tabaka banzengolo ya lunungu na kulandaka mambu ya bantu, [mambu] yina takuma pwelele.​—⁠Tala mpi 2 Korinto 5:⁠10.

²⁵ Ebuna, dyambu yai kesongidila nde, ‘kuvanda’ ya Yezu ‘na zulu ya kiti ya kimfumu’ sambu na kusambisa, yina metubilama na Matayo 25:​31, tasalama na makwisa ntangu Ntotila ya ngolo yai tavanda sambu na kusambisa mpi kuzenga nkanu ya makanda. Ee, mambu ya kusambisa yina ketadila Yezu na Matayo 25:​31-33, 46 kele ya kufwanana ti dyambu ya Daniele kapu 7, kisika Ntotila ya keyala, Nkuluntu ya Bilumbu, kuvandaka sambu na kusala kisalu na yandi bonso Zuzi.

²⁶ Mbakisa ya kingana ya mameme ti bankombo ya mutindu yai kemonisa nde kusambisa mameme ti bankombo tasala na makwisa. Yau tasalama na nima kana “mpasi” yina metubilama na Matayo 24:​29, 30 ti ‘kukwisa bonso mfumu na lukumu ya nene’ ya Mwana-muntu meyita kusalama. (Fwanisa ti Marko 13:​24-26.) Na nima, ti ngidika ya mbi ya mvimba na nsuka na yau, Yezu tavukisa kizonzi, yandi tasambisa mpi tazenga nkanu.​—⁠Yoane 5:30; 2 Tesalonika 1:​7-10.

²⁷ Mambu yai ketemuna mbakisa na beto na yina metala ntangu ya kingana ya Yezu talungana, yina kemonisa inki ntangu mameme ti bankombo tasambisama. Kansi inki mutindu mambu yango metadila beto bayai ya kesamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu ti kikesa yonso? (Matayo 24:14) Keti yau kefyotuna mfunu ya kisalu na beto, to keti yau kenata mukumba mosi ya kilo mingi? Bika beto kutala na disolo ya melanda mutindu dyambu yango metadila beto.

Inki Makwisa Kele Sambu Na Mameme Ti Bankombo?

“Yandi ta kabula [bantu] na makabu zole, mutindu ke salaka [ngungudi, “NW”] ntangu yandi ke kabulaka mameme na bankombo.”​—⁠MATAYO 25:⁠32.

YEZU KRISTU kuvandaka, nkatu ntembe, Longi ya kuluta nene na zulu ya ntoto. (Yoane 7:46) Mutindu na yandi mosi ya kulonga kuvandaka nsadilu ya bingana to bambandu. (Matayo 13:​34, 35) Yau kuvandaka mpasi ve kansi ya kufwana na kumonisa bakyeleka ya kimpeve mpi ya makwisa.

² Na kingana ya mameme ti bankombo, Yezu vandaka kutubila ntangu mosi ya yandi tasadila kiyeka mosi ya kuswaswana: “Ntangu Mwana-muntu ta kwisa bonso Mfumu ya nene ti . . . ” (Matayo 25:31) Yau kelomba dikebi na beto sambu yau kele kingana ya Yezu kusukisilaka mvutu na yandi na ngyufula yai: “Tubila beto, mambu yina yonso ta bwa nki ntangu? Nki kidimbu ta monika yina ta songa beto nde nge ke kwisa kuvutuka, nsuka ya [ngidika ya bima yai, NW] mpi me kuma penepene?” (Matayo 24:⁠3) Kansi mambu yai kesongidila inki sambu na beto?

³ Yezu kubikulaka mambu ya ngolo yina takwisa “na nima fioti” ya kubwa ya mpasi ya nene, mambu ya beto kekinga. Yandi kutubaka nde na nima “kidimbu [ya] Mwana-muntu” tamonika. Dyambu yai tayangisa ngolo “bantu ya makanda yonso” yina “ta mona Mwana-muntu ke kwisa na zulu ya matuti, na ngolo ti lukumu ya nene.” Mwana-muntu takwisa ti “bawanzio na yandi.” (Matayo 24:​21, 29-31)a Ebuna inki beto lenda kutuba sambu na kingana ya mameme ti bankombo? Babiblia ya ntangu yai ketulaka yau na kapu 25, kansi yau kele kitini ya mvutu ya Yezu, yina kepesa bantendula ya ngika na yina metala kukwisa na yandi na lukumu mpi ya ketubila mingi kusambisa na yandi ya “makanda yonso.”​—⁠Matayo 25:⁠32.

Bantu ya Metubilama na Kingana

⁴ Yezu keyantika kingana yango na kutubaka nde: “Ntangu Mwana-muntu ta kwisa.” Mbala ya nkaka nge kezaba “Mwana-muntu” kele nani. Mbala mingi bansoniki ya Evanzile vandaka kusadila ngogo yina sambu na Yezu. Nkutu Yezu yandi mosi mpi kusalaka mpila yina, ntembe kele ve nde yandi vandaka kudibinga buna na kuyindulaka mambu ya kele na mbonameso ya Daniele ya “muntu mosi bonso mwana ya muntu” kefinama na ntwala ya Nkuluntu ya Bilumbu, sambu na kubaka “luyalu ti lukumu ti kimfumu.” (Daniele 7:​13, 14, NW; Matayo 26:​63, 64; Marko 14:​61, 62) Yezu kele muntu ya ntete na kingana yai, kansi yandi kele yandi mosi ve. Ntete na disolo yai, mutindu yau mesonama na Matayo 24:​30, 31, yandi kutubaka nde ntangu Mwana-muntu ‘ke kwisa na ngolo ti lukumu ya nene,’ bawanzio na yandi tasala kisalu ya mfunu. Mutindu mosi, kingana ya mameme ti bankombo kemonisa bawanzio ti Yezu ntangu yandi “ta vanda na kiti na yandi ya kimfumu” sambu na kusambisa. (Fwanisa ti Matayo 16:27.) Kansi Zuzi ti bawanzio kele na zulu, keti yau kele mpi kiteso mosi sambu na bantu ya metubilama na kati ya kingana?

⁵ Kana beto kutala fyoti kingana yau kemonisa bimvuka ya bantu tatu ya beto fwete kutendula. Na zulu ya mameme ti bankombo, Mwana-muntu keyika kimvuka ya tatu, ntendula ya kimvuka yai kele mfunu mingi sambu na kuzaba mameme ti bankombo. Yezu kebinga kimvuka yai ya tatu nde bampangi na yandi ya kimpeve. (Matayo 25:​40, 45) Bau fwete kuvanda bansambidi ya kyeleka, sambu Yezu kutubaka nde: “Konso muntu yina kesalaka mambu ya Tata na mono . . . , yandi yina muntu kele mpangi na mono ya bakala to ya nkento to mama na mono.” (Matayo 12:50; Yoane 20:17) Kima ya kuluta dyaka mfunu kele nde, Polo kusonikaka na yina metala Bakristu yina kele “nkuna ya Abrahami” mpi yina kele bana ya Nzambi. Yandi kubingaka bau “bampangi” ya Yezu mpi “bantu ya kebaka kabu na lubokilu ya zulu.”​—⁠Baebreo 2:9–3:​1, NW; Galatia 3:​26, 29.

⁶ Sambu na inki Yezu kutubaka nde mpangi na yandi mosi ya “kele mfunu mingi ve”? Bangogo yai keyibusa beto mambu ya bantumwa kuwaka yandi ketuba ntete. Ntangu yandi kuswaswanisaka Yoane Mbotiki, yina kufwaka na ntwala ya Yezu ye kuvandaka na mutindu yina ti kivuvu ya kuzinga na zulu ya ntoto, ti bayina ya tazinga na zulu, Yezu kutubaka nde: “Na kati ya bantu yonso me butukaka awa na nsi-ntoto, ata muntu mosi ve me luta Yoane-Batiste. Kansi muntu yina ke na mfunu mingi ve na kati ya bantu yonso na Kimfumu ya Nzambi yandi me luta Yoane-Batiste na mfunu.” (Matayo 11:11) Bankaka na kati ya bayina kekwenda na zulu lenda kuvanda nde bau kuvandaka na mfunu mingi na kati ya dibundu, bonso bantumwa, ye bankaka mfunu fyoti, kansi bau yonso kele bampangi ya kimpeve ya Yezu. (Luka 16:10; 1 Korinto 15:9; Efezo 3:8; Baebreo 8:11) Na mutindu yina, ata kana bankaka kumonikaka bonso bau kuvandaka na mfunu mingi ve na zulu ya ntoto, bau kele kaka bampangi na yandi, yau lombaka kutadila bau buna.

Banani Kele Mameme ti Bankombo?

⁷ Beto ketanga na yina metala kusambisa ya mameme nde: “[Yezu] ta tubila bantu yina ta vanda na diboko na yandi ya kibakala nde: ‘Beno bantu yai ya Tata na mono me sakumuna, beno kwisa. Beno kwisa kubaka Kimfumu ya yandi me yidikilaka beno katuka ntangu yandi salaka bima yonso. Mono vandaka na nzala, beno pesaka mono madia; mono vandaka na nzala ya masa, beno pesaka mono yo; mono vandaka nzenza, beno yambaka mono na banzo na beno; mono vandaka kinkonga, beno lwatisaka mono bilele; mono vandaka na maladi, beno kwisaka kutala mono; mono vandaka na boloko, beno kwisaka kutala mono.’ Ntangu yai [bantu ya lunungu, “NW”] ta yula yandi nde: ‘Mfumu, nki ntangu beto monaka nge na nzala, ebuna beto pesa nge madia, to nge vandaka na nzala ya masa ya kunwa, ebuna beto pesa nge yo? Nki ntangu beto monaka nge, nge vandaka nzenza, ebuna beto yamba nge na banzo na beto, to nge vandaka kinkonga, ebuna beto lwatisa nge bilele? Nki ntangu beto monaka nge na maladi to na boloko, ebuna beto kwisa kutala nge?’ Mfumu ta vutula na bo nde: ‘Mono ke tubila beno mambu ya kieleka: Konso ntangu ya beno salaka mambu yina na mpangi mosi yina kele mfunu mingi ve mpenza na kati ya bampangi na mono yai ya mfunu, beno salaka yo na mono!’ ”​—⁠Matayo 25:​34-40.

⁸ Yau kele pwelele nde, mameme yina mesambisama bonso ya kulunga na kuvanda na diboko ya kibakala ya Yezu ya lukumu mpi ya lemvo kele kalasi mosi ya bantu. (Efezo 1:20; Baebreo 1:⁠3) Inki bau kusalaka ye inki ntangu? Yezu ketuba nde ti ntima ya mbote, ti luzitu, mpi ti nkadilu ya kukaba, bau kupesaka yandi madya, masa, bilele, bau kusadisaka yandi ntangu yandi kuvandaka na maladi to na boloko. Ntangu mameme ketuba nde bau kusalaka yau ve na yandi mosi Yezu, yandi kemonisa nde bau kusalaka yau na bampangi na yandi ya kimpeve, ndambu ya bapakulami, na mutindu yina bau kusalaka yau na yandi.

⁹ Kingana yai ketubila Bamvula Funda ve, sambu na ntangu yina bapakulami tavanda ve bantu na kumonaka mpasi ya nzala, kiwini, maladi, to na kukotaka boloko. Kansi, mingi na kati na bau mekutanaka ti makambu ya mutindu yina na nsungi ya nsuka ya ngidika ya bima yai. Mingimingi kubanda ya Satana kulosamaka awa na zulu ya ntoto, yandi kukitulaka ndambu ya bapakulami kima na yandi ya kuwila nganzi, na kunataka mafingu na zulu na bau, bankuba, mpi lufwa.​—⁠Kusonga 12:⁠17.

¹⁰ Keti Yezu kele na kutuba nde muntu yina yonso kemonisaka mwa-mambote na mpangi na yandi mosi, mu mbandu kupesa yandi ndambu ya luku to dikoba ya masa, kekumaka dimeme? Beto lenda kundima nde mambote ya mutindu yina lenda kumonisa ntima ya mbote ya muntu, kansi na kutuba ya mbote, yau kemonika nde mambu mingi melombama na dyambu ya mameme ya kingana. Yezu vandaka kutubila ve ata fyoti, mu mbandu, bantu ya kendimaka ve nde Nzambi kele to bamfumu ya mabundu yina kesalaka ntangu ya nkaka dyambu ya mbote na bampangi na yandi. Kansi Yezu kubingaka mbala zole mameme nde “bantu ya lunungu.” (Matayo 25:​37, 46, NW) Yau yina, mameme fwete kuvanda bayina ya mepesaka lusadisu na nsungi mosi ya ntangu​—⁠ti kikesa yonso​—⁠na bampangi ya Kristu mpi bau kutulaka lukwikilu na kiteso ya kukumisaka bau ya kutelama na lunungu na ntwala ya Nzambi.

¹¹ Bantu mingi mu mbandu Abrahami, na bamvunkama mingi, mesepelaka na kutelamaka na lunungu. (Yakobo 2:​21-23) Noa, Abrahami, kumosi ti bantu ya kwikama ya nkaka kele na kati ya “mameme ya nkaka” yina ya tabaka luzingu na Paladisu na nsi ya Kimfumu ya Nzambi. Na nsungi ya mekatuka kuluta, bamingi kundimaka lusambu ya kyeleka bonso mameme ya nkaka mpi bau kukumaka “kibuka mosi” ti bapakulami. (Yoane 10:​16, NW; Kusonga 7:⁠9) Bayai ya kele ti kivuvu ya ntoto kendimaka bampangi ya Yezu bonso bantumwa ya Kimfumu, yau yina bau kesadisaka bau​—⁠na kimuntu ti na kimpeve. Yezu kemonaka nde mambote yina yonso ya bau kusalaka bampangi na yandi na zulu ya ntoto, bau kusalaka yau na yandi. Bantu ya mutindu yina ya tavanda na luzingu ntangu ya yandi tasambisa makanda tatadilama bonso mameme.

¹² Kana ntangu yai mameme ya nkaka kele na kusamuna nsangu ya mbote kumosi ti bapakulami mpi kesadisa bau, sambu na inki bau fwete kuyula dyaka nde: “Mfumu, nki ntangu beto monaka nge na nzala, ebuna beto pesa nge madia, to nge vandaka na nzala ya masa ya kunwa, ebuna beto pesa nge yo?” (Matayo 25:37) Bikuma lenda kuvanda ya mitindu mingi. Yai kele kingana. Na nsadisa na yau, Yezu kesonga dikebi na yandi ya ngolo sambu na bampangi na yandi ya kimpeve; yandi keyangalala ti bau, yandi kemona mpasi ti bau. Ntete Yezu kutubaka nde: “Muntu yina me yamba beno, yandi me yamba mono mpi; ebuna, muntu yina me yamba mono, yandi me yamba mpi muntu yina tindaka mono.” (Matayo 10:40) Na kingana yai, Yezu kesonga bunene ya nsiku yango, na kumonisaka nde, yina ya bau kesala bampangi na yandi (ya mbote to ya mbi), kekumaka nkutu tii na zulu; yau kevandaka bonso bau mesala yau na yandi kuna na zulu. Dyaka, Yezu awa kele na kutubila mingi bansiku ya Yehowa sambu na kusambisa, na kumonisaka pwelele nde, kusambisa ya Nzambi, yau kuvanda kunungisa to kubedisa, kele ya kyeleka mpi ya lunungu. Bankombo lenda kudodokila ve nde, ‘O kana beto kumonaka nge mosi penza.’

¹³ Kana beto mebakisa inki ntangu kusambisa ya metubilama na kingana yai kesalama, beto tazwa mboninu ya pwelele ya kuzaba bankombo kele banani. Ndungisa kele na ntangu “kidimbu yina kesonga nde Mwana-muntu me kwisa ta monika na zulu. Na ntangu yina, bantu ya makanda yonso ta dila, bo ta mona Mwana-muntu ke kwisa . . . ti lukumu ya nene.” (Matayo 24:​29, 30) Baguluki ya mpasi yina tabwila Babilone ya Nene, bayina kutadilaka bampangi ya ntotila nkatu mawa, tabinga ntangu yai Zuzi na kudodukila yonso nde “Mfumu,” na kutulaka kivuvu nde bau tagulusa luzingu na bau.​—⁠Matayo 7:​22, 23; fwanisa ti Kusonga 6:​15-17.

¹⁴ Ata mpila yina, kusambisa ya Yezu tatadila ve bidilu ya mpamba ya bantu ya vandaka kukwenda na banzo-nzambi to ya kundimaka ve nde Nzambi kele to bayina ya nkaka. (2 Tesalonika 1:⁠8) Kansi, Zuzi tatadila nkandilu ya ntima ti bisalu ya ntama yina bantu kusalaka na ntwala ya bampangi na yandi ata nkutu yina “ya kele mfunu mingi ve.” Beto kendima nde ntalu ya ndambu ya Bakristu ya kupakulama na zulu ya ntoto kele na kufyotuka. Kansi, kana bapakulami, yina kesala “mpika ya kwikama mpi ya mayele,” kele kaka na kufula na kupesa madya ya kimpeve mpi lutwadisu, mameme ya makwisa kele dyaka ti dibaku ya kusala mambote na kalasi ya mpika, kaka bonso mutindu ya ‘kibuka ya nene ya mebasika na bansi yonso, ti makanda yonso, ti na bandinga yonso, ti na bantu yonso’ kesalaka.​—⁠Kusonga 7:​9, 14, NW.

¹⁵ Inki mutindu bampangi ya Kristu ti mafunda ya mameme ya nkaka yina mevukanaka ti bau metadilamaka? Bantu ya mingi lenda kuvanda menwanisaka ve mbala mosi mimonisi ya Kristu, kansi bau mpi menwaninaka ve bantu na yandi na zola yonso. Na kusolaka inza ya imbi, bantu ya kele bonso bankombo kebuya nsangu ya Kimfumu, na kuwa yau mbala mosi to na mutindu ya nkaka. (1 Yoane 2:​15-17) Ya kyeleka, nsukansuka, Yezu kele kaka muntu ya kuponamaka sambu na kusambisa. Yau kele kiyeka na beto ve ya kuzenga nani kele dimeme, nani kele nkombo.​—⁠Marko 2:8; Luka 5:22; Yoane 2:​24, 25; Roma 14:​10-12; 1 Korinto 4:⁠5.

Inki Kele Makwisa ya Konso Kimvuka?

¹⁶ Yezu kuzengaka makambu ya mameme nde: “Beno bantu yai ya Tata na mono me sakumuna, beno kwisa. Beno kwisa kubaka Kimfumu ya yandi me yidikilaka beno katuka ntangu yandi salaka bima yonso.” Imvitasio ya tiya ya inki mutindu​—⁠“Beno kwisa”! Na wapi? Na luzingu ya mvula na mvula mutindu ntubilu ya ngika keyika nde: “Bantu yina kusalaka mbote bo ta kwenda kubaka moyo ya mvula na mvula.”​—⁠Matayo 25:​34, 46.

¹⁷ Na kingana ya batalanta, Yezu kusongaka inki melombama na bayina ya tayala ti yandi na zulu, kansi na kingana yai yandi kemonisa mambu ya bantu yina keyalama na Kimfumu fwete kusala. (Matayo 25:​14-23) Ntetentete, sambu na lusadisu na bau ya ntima ya mvimba na bampangi ya Yezu, mameme kekwisa kuzwa kisika na kibansala ya ntoto ya Kimfumu na yandi. Bau tasepela na luzingu na paladisu ya ntoto​—⁠kima ya makwisa, ya Nzambi kuyidikaka sambu na bau “katuka ntangu yandi salaka bima yonso” ya bantu yina bau lenda kunwanina.​—⁠Luka 11:​50, 51.

¹⁸ Luswaswanu ya inki mutindu ti nkanu ya bau kezengila bankombo! “Ntangu yai, Mfumu ta tubila bayina ta vanda na diboko na yandi ya kinkento nde: ‘Beno bantu ya Nzambi me singa, beno katuka awa na meso na mono! Beno kwenda na tiya ya mvula na mvula yina ya Nzambi me yidikaka sambu na Satana ti bawanzio na yandi! Mono vandaka na nzala, kansi beno pesaka mono madia ve; mono vandaka na nzala ya masa, kansi beno pesaka mono yo ve; mono vandaka nzenza, kansi beno yambaka mono ve na banzo na beno; mono vandaka kinkonga, kansi beno lwatisaka mono bilele ve; mono vandaka na maladi, mono vandaka mpi na boloko, kansi beno kwisaka kutala mono ve.’ Ebuna bo ta yula yandi nde: ‘Mfumu, nki ntangu beto monaka nge, nge ke na nzala to na nzala ya masa, to nge kele nzenza, to nge kele kinkonga, to nge ke na maladi, to nge kele na boloko, ebuna beto sadisaka nge ve?’ Mfumu ta vutula na bo nde: ‘Mono ke tubila beno mambu ya kieleka; Konso ntangu ya beno buyaka na kusadisa muntu mosi yina kele mfunu mingi ve mpenza na kati ya [bampangi na mono yai, NW] beno buyaka mpi na kusadisa mono.’ ”​—⁠Matayo 25:​41-45.

¹⁹ Balongoki ya Biblia kezabaka nde yau kesongidila ve nde myoyo ya kefwaka ve, ya bantu ya kele bonso bankombo, tamonaka mpasi na kati ya tiya ya mvula na mvula. Ve, sambu bantu kele myoyo; bau kevandaka ti myoyo ve. (Kuyantika 2:​7, NW; Longi 9:​5, 10; Ezekiele 18:​4, NW) Na kuzengilaka bankombo nkanu ya “tiya ya mvula na mvula,” Zuzi vandaka kutendula lufwa ya kele ti kivuvu mosi ve ya makwisa, yina tavanda mpi nsuka ya kimakulu ya Dyabulu ti bademo na yandi. (Kusonga 20:​10, 14) Yau yina, Zuzi ya Yehowa kezengila bau nkanu ya kuswaswana. Yandi kesonga mameme nde: “Beno kwisa”; kansi bankombo nde, “beno katuka awa na meso na mono.” Mameme tabaka “moyo ya mvula na mvula.” Bankombo tabaka “ndola ya mvula na mvula.”​—⁠Matayo 25:46.b

Yau Kesongidila Inki Sambu na Beto?

²⁰ Bantumwa iya ya Yezu, yina kuwaka mvutu na yandi na yina metala kidimbu ya kumonika na yandi mpi nsuka ya ngidika, vandaka na bima mingi ya kulonguka. Yau lombamaka nde bau kubikala ya kusikama mpi bau kukangula meso. (Matayo 24:42) Yau lombamaka mpi nde bau kusala kisalu ya kuta kimbangi yina kutubamaka na Marko 13:10. Bambangi ya Yehowa bubu yai kesala kisalu yina na ngolo yonso.

²¹ Kansi inki mbakisa ya mpa yai ya kingana ya mameme ti bankombo ketendula sambu na beto? Bantu kele na kubaka ntangu yai lweka na bau. Bankaka kele na ‘nzila ya nene yina ke nataka bantu na [mbungulu, NW],’ kansi bankaka kesala ngolo na kubikala na ‘nzila yina ke nataka bantu na moyo [yina] kele nkaka mpenza.’ (Matayo 7:​13, 14) Kansi ntangu ya Yezu tazenga nkanu ya nsuka ya mameme ti bankombo, yina metubama na kingana, kele na ntwala. Ntangu Mwana-muntu takwisa na kiyeka ya Zuzi, yandi tamonisa nde Bakristu ya kyeleka mingi​—⁠“kibuka ya nene” mpenza ya mameme ya kudipesa​—⁠takudimonisa ya kukuka na kuluta na kitini ya nsuka ya “mpasi ya nene” sambu na kukota na inza ya mpa. Kivuvu ya makwisa yina fwete kuvanda ntangu yai nto ya kyese. (Kusonga 7:​9, 14) Na ndambu ya nkaka, ntalu ya mingi ya “bantu ya makanda yonso” tavanda memonisa nde bau kele bonso bankombo ya ntu-ngolo. Bau “ta kwenda kubaka ndola ya mvula na mvula.” Kupema ya inki mutindu sambu na ntoto!

²² Ntangu ya kusambisa mpila yau metubilama na kingana kele sesepi yai na makwisa, kansi ntangu yai kima mosi ya moyo kele na kusalama. Beto Bakristu kele na kusala kisalu ya lugulusu ya kusamuna nsangu ya kekotisa nkabisa na kati ya bantu. (Matayo 10:​32-39) Polo kusonikaka nde: “Konso muntu yina ta samba [na zina ya Yehowa, NW], yandi ta guluka. Kansi nki mutindu bantu lenda [binga muntu ya] bo me tulaka yandi ntete ntima ve? Nki mutindu bo lenda tula yandi ntima, kana bo me waka ntete ve nsangu na yandi? Ebuna nki mutindu bo lenda wa nsangu yina, kana muntu longaka bo yo ntete ve?” (Roma 10:​13, 14) Kisalu na beto ya kusamuna na ntwala ya bantu yonso mekumina bantu na bansi ya kuluta kiteso ya 230 ti zina ya Nzambi mpi nsangu na yandi ya lugulusu. Bampangi ya kupakulama ya Yezu kele kaka na kutwadisa mbote kisalu yai. Mameme ya nkaka kiteso ya mafuku tanu ntangu yai mevukanaka na bau. Ebuna bantu na inza ya mvimba kele na kundima nsangu ya bampangi ya Yezu kele na kusamuna.

²³ Bantu mingi kekutana ti nsangu na beto mutindu beto kesamuna nzo na nzo to na mabaku ya mbote. Bankaka lenda kulonguka mambu ya metadila Bambangi ya Yehowa ti mambu ya beto kemonisa na mitindu ya kukonda kuzabana na beto. Ntangu ntangu ya kusambisa talunga, na inki mpila Yezu tatadila dikambu ya mambi yina kenataka mukumba na bantu yonso, ti dikambu ya dibaku ya kubutuka na dibuta ya Bukristu? Beto lenda kutuba ve, yau mpi kele mfunu ve na kupesapesa bangindu na beto. (Fwanisa ti 1 Korinto 7:14.) Bantu mingi bubu yai kebuya na luzolo ya mvimba, keseka, to kevukana na kunyokula mpambampamba bantu ya Nzambi. Kansi yai kele ntangu ya mpasi; bantu ya mutindu yina lenda kukuma bayina ya Yezu tasambisa bonso bankombo.​—⁠Matayo 10:22; Yoane 15:20; 16:​2, 3; Roma 2:​5, 6. 

²⁴ Kansi, na kyese yonso, bantu mingi kendima mbotembote, kelonguka ndinga ya Nzambi, mpi kekuma Bambangi ya Yehowa. Bankaka ya kemonika na ntangu yai bonso bankombo lenda kusoba mpi bau kukuma bonso mameme. Kima ya mfunu kele nde, bayina kendima mpi kesadisa na kikesa yonso ndambu ya bampangi ya Yezu kele na kupesa, na mutindu yina, nzikisa yina tavanda lufulu sambu bau kutulama na diboko ya kibakala ya Yezu ntangu, sesepi yai na makwisa, yandi tavanda na zulu ya kiti na yandi ya kimfumu sambu na kusambisa. Bayai kele mpi talanda na kusakumunama. Yau yina, kingana yai fwete kupusa beto na kutula kikesa ya kuluta dyaka na kisalu ya Bukristu. Na ntwala nsukinina kukota, beto kezola kusala yina yonso ya beto lenda, sambu na kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu ye na mutindu yina, beto tapesa bankaka dibaku ya kundima. Ebuna, yau tabikala mukumba ya Yezu ya kuzenga nkanu ya lufwa to ya luguluku.​—⁠Matayo 25:⁠46.

[Footnotes]

[Study Questions]

1, 2. Sambu na inki kingana ya mameme ti bankombo kebenda dikebi na beto?

3. Na luyantiku ya disolo na yandi, inki Yezu kutubaka nde yau tasalama kaka na nima ya luyantiku ya mpasi?

4. Na luyantiku, inki kingana ya bankombo ti mameme ketuba na yina metadila Yezu, ye nani ya nkaka kekwisa kukota na mambu yango?

5. Inki mutindu beto lenda kuzaba “bampangi” ya Yezu?

6. Banani kele “bantu ya kele mfunu mingi ve” na kati ya bampangi ya Yezu?

7, 8. Inki Yezu kutubaka na yina metadila mameme, ye inki nsukisilu beto lenda kupesa na yina metala bau?

9. Sambu na inki kingana kelungana ve na nsungi ya Bamvula Funda?

10, 11. (a) Sambu na inki yau kele kukonda ngangu na kuyindula nde na kati ya mameme kele mpi muntu yina yonso kesala mwa-kima ya mbote na bampangi ya Yezu? (b) Mameme kemonisa mbotembote banani?

12. Sambu na inki mameme lenda kuyufula mutindu bau kusalaka mambote sambu na Yezu?

13. Sambu na inki bantu yina kele bonso mameme lenda kubinga Yezu nde “Mfumu”?

14. Na inki lufulu Yezu tasambisa mameme ti bankombo?

15. (a) Inki mutindu bantu ya nkaka mekudimonisaka bau mosi bonso bankombo? (b) Sambu na inki beto fwete kubuya na kutuba kana muntu kele dimeme to nkombo?

16, 17. Inki makwisa mameme tavanda na yau?

18, 19. (a) Inki nkanu Yezu tazengila bankombo? (b) Inki mutindu beto kendima nde bankombo tazwa ve mpasi ya mvula na mvula?

20, 21. (a) Inki kisalu ya mfunu Bakristu kele na yau na kusala? (b) Inki nkabisa kele na kusalama ntangu yai? (c) Inki tavanda mvwandilu ya bantu ntangu kingana ya mameme ti bankombo tayantika kulungana?

22, 23. Ndungisa ya kingana kele na makwisa, sambu na inki kisalu na beto ya kusamuna bubu yai kele kisalu ya moyo?

24. (a) Sambu na inki yau kele mfunu nde bantu kundima nsangu ya beto kesamuna? (b) Kulonguka yai mesadisa nge na kuvanda ti inki mboninu na yina metala kisalu na nge ya kusamuna?

[Caption on page 16]

[Box on page 16]

TALA BAMFWANANA

Matayo 24:​29-31 / Matayo 25:​31-33

Na nima ya luyantiku ya mpasi ya nene / Mwana-muntu ta kwisa

Mwana-muntu ke kwisa /

Ke kwisa na lukumu ya nene / Ta kwisa bonso Mfumu ya nene, yandi ta vanda na kiti na yandi ya kimfumu

Ti bawanzio na yandi / Ta kwisa ti bawanzio

Makanda yonso ta mona yandi / Makanda yonso tavukisama; bankombo tasambisama nsukansuka (mpasi ya nene kusuka)

[Caption on page 1]

[Noti]

[Caption on page 1]

[Bangyufula]

[Caption on page 1]

Keti Nege Keyibuka?

◻ Inki bamfwanisa ya kele na kati ya Matayo 24:​29-31 ti Matayo 25:​31-33 kemonisa nde kingana ya mameme ti bakombo kele ti ndungisa ya makwisa?

◻ Banani kele “bantu ya kele mfunu mingi ve” na kati ya bampangi ya Yezu?

◻ Inki mutindu kusadila ntubilu “bantu ya lunungu” kesadisa beto na kubakisa banani bau kele, ye bau kele banani ve?

◻ Ata kingana talungana na makwisa, sambu na inki kusamuna na beto ntangu yai kele mfunu mingi, mpi dyambu ya ntinuntinu?

Bau Kugulukaka Na Kati Ya “Mbandu Mosi Ya Mbi”

“A mbandu ya kukonda kwikama mpi ya kubeba, ntangu ikwa mono fwete kulanda na beno mpi kuvibidila beno?”​—⁠LUKA 9:​41, NW.

BETO kezinga bantangu ya mpasi. Ndikunu ya ntoto, kufuluka ya masa, banzala, maladi, kufwa nsiku, babombe, bamvita ya ngolo​—⁠bampasi yai ti ya nkaka dyaka mingi mekotilaka bantu na mvunkama na beto ya 20 yai. Kansi, mpasi ya kuluta bampasi yonso na ngolo kele na makwisa. Inki yau? Yau kele “mpasi ya [nene] yina me bwaka ntete ve katuka kuna ya Nzambi salaka bima yonso tii bubu yai. Ata mpasi ya nkaka ya mutindu yina ta vanda diaka ve.” (Matayo 24:21) Kansi, mingi na kati na beto lenda kukinga makwisa mosi ya kyese! Sambu na inki? Sambu Ndinga ya Nzambi ketendula “[kibuka ya nene, NW]; ata muntu mosi ve lungaka kutanga bantu yina yonso. Bantu yina vandaka ya makanda yonso ti ya bandinga yonso. . . . ‘[bau kele bantu yina mebasika na mpasi ya nene, NW] bo ta waka diaka nzala ya kudia ve, ya kunwa masa mpi ve; . . . Ebuna Nzambi ta kusula mansanga yonso yina kele na meso na bo.’ ”​—⁠Kusonga 7:​1, 9, 14-17.

² Nkenda ya kupemama ya kele na Matayo 24:​3-22, Marko 13:​3-20, mpi Luka 21:​7-24 kemonisa ntendula ya mbikudulu ya Yezu sambu na “nsuka ya ngidika ya bima.”a (NW) Mbikudulu yai kuvandaka na ndungisa ya ntete na zulu ya ngidika ya bima ya Bayuda ya mvukama ya ntete ya ntangu na beto, yina kusukaka na “mpasi ya nene” na mutindu ya kusalamaka ntete ve na ntwala na zulu ya Bayuda. Lutungu ya mvimba