“Yezu . . . Zolaka Bo Tii na Nsuka”

1, 2. Inki mutindu Yezu ke lutisa nkokila na yandi ya nsuka ti bantumwa na yandi, mpi sambu na nki bangunga yai ya nsuka kele mfunu sambu na yandi?

YEZU kele ti bantumwa na yandi na suku ya nzo mosi ya etaze na Yeruzalemi. Yandi me zaba nde yai kele nkokila ya nsuka ya yandi ke lutisa ti bo. Ntangu ya kuvutuka na Tata na yandi me kuma pene-pene. Na nima ya bangunga fioti, bo ta kanga Yezu mpi lukwikilu na yandi ta mekama na mutindu yina yo me salamaka ntete ve. Kansi, ata yandi me zaba nde yandi ta fwa ntama mingi ve, yandi ke tula kaka dikebi na bampusa ya bantumwa na yandi.

² Yezu me songa dezia bantumwa na yandi nde yandi ta bikisa bo. Kansi yandi kele kaka ti mambu mingi ya kutuba sambu na kusadisa bo na kukanga ntima na bampasi yina ke vingila bo. Yo yina, yandi ke zola kulutisa nkokila yai sambu na kulonga bo malongi ya mfunu yina ta sadisa bo na kubikala ya kwikama. Mambu yina Yezu ke songa bo na mpimpa yina ke monisa nde yandi ke zolaka bo mingi. Kansi, sambu na nki Yezu ke kudibanza mingi sambu na bantumwa na yandi kuluta sambu na yandi mosi? Sambu na nki mpimpa yai ya nsuka ti bantumwa kele mfunu mingi sambu na yandi? Sambu yandi ke zolaka bo mingi.

3. Inki mutindu beto me zaba nde Yezu vandaka kumonisa ntangu yonso nde yandi ke zolaka balongoki na yandi?

³ Bamvula mingi na nima, ntangu ntumwa Yoane tubilaka mambu yina salamaka na mpimpa yina, yandi sonikaka nde: “Na ntwala ya nkinsi ya Paki, Yezu zabaka nde ntangu na yandi me lunga sambu yandi katuka na nsi-ntoto yai mpi yandi kwenda na Tata. Sambu Yezu zolaka balongoki na yandi yina vandaka ti yandi na nsi-ntoto, yandi zolaka bo tii na nsuka.” (Yoane 13:1) Yezu ke monisaka dezia nde yandi ke zolaka “balongoki na yandi.” Bamvula yonso yina Yezu vandaka ti bantumwa na yandi, yandi salaka mambu minig yina monisaka nde yandi ke zolaka bo. Yo kele mfunu nde beto longuka mwa mambu ya yandi salaka yina monisaka nde yandi vandaka kuzola bantu sambu beto ke zola kulanda mbandu na yandi. Kana beto monisa nde beto ke zola bantu ya nkaka bonso Yezu, beto ta monisa nde beto kele balongoki na yandi ya kieleka.

Yezu Vandaka Ntima-Nda

4, 5. (a) Sambu na nki yo lombaka nde Yezu kumonisila balongoki na yandi ntima-nda? (b) Inki Yezu salaka ntangu bantumwa na yandi tatu lalaka na kilanga ya Getsemane?

⁴ Muntu yina ke zolaka bantu ke vandaka mpi ntima-nda. Na 1 Bakorinto 13:4 Biblia ke tuba nde: “Zola kele ntima-nda.” Ebuna ntima-nda ke lombaka mpi kukanga-ntima na bifu ya bantu ya nkaka kukonda kuyambula. Keti yo lombaka nde Yezu kumonisila balongoki na yandi ntima-nda? Ee, yo lombaka mpidina. Mutindu beto monaka yo na Kapu 3, bantangu ya nkaka bantumwa vandaka ve ti kikalulu ya kudikulumusa. Mbala mingi, bo vandaka kuswana sambu na kuzaba nani vandaka muntu ya kuluta nene na kati na bo. Yezu vandaka kusala inki? Keti yandi vandaka kuwa makasi mpi kubumbila bo kimbeni na ntima? Ve. Yandi yindulaka ti bo ti kukanga-ntima yonso, ata ntangu bo tulanaka “ntembe ya ngolo” sambu na kuzaba nani kele muntu ya kuluta nene na kati na bo na mpimpa ya nsuka yina yandi vandaka ti bo.​—Luka 22:24-30; Matayo 20:20-28; Marko 9:33-37.

⁵ Ntangu fioti na nima kaka na mpimpa yina ya nsuka, ntangu Yezu kwendaka na kilanga ya Getsemane ti bantumwa 11 yina kangamaka ti yandi, kukanga-ntima na yandi mekamaka diaka. Yandi bikisaka bantumwa nana mpi bakaka Piere, Yakobo, ti Yoane, mpi bo kotaka mwa ntama na kilanga yina. Yezu songaka bo nde: “Mono kele na mpasi ya ngolo kibeni. Beno bikala awa mpi beno landa kukengila.” Yandi pusanaka mwa ntama mpi yandi yantikaka kusamba ngolo. Ntangu yandi manisaka kusamba ntangu ya nda, yandi vutukaka kisika bantumwa tatu vandaka. Inki bo vandaka kusala? Ata yo vandaka ntangu ya kuluta mpasi ya luzingu ya Yezu awa na ntoto, bo bo vandaka kulala. Keti yandi nganinaka bo sambu bo vandaka ve ke tala mpi kusamba? Ve. Yandi monisaka ntima-nda mpi yandi pesaka bo kikesa. Bangogo na yandi ya mbote monisaka nde yandi vandaka kubakisa nde bo vandaka ti susi mpi bo vandaka ya kulemba.a Yandi tubaka nde: “Ya kieleka, mpeve kele ngolo, kansi nsuni kele ngolo ve.” Yezu landaka kumonisila bo ntima-nda, ata ntangu yandi kutaka bo ke lala, mbala mosi kaka ve, kansi mbala tatu!​—Matayo 26:36-46.

6. Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Yezu na yina me tala kumonisila bantu ya nkaka ntima-nda?

⁶ Yo ke pesa kikesa na kumona nde Yezu yambulaka ve kusadisa bantumwa na yandi. Nsuka-nsuka, ntima-nda na yandi butaka mbuma ya mbote, sambu babakala yai ya kangamaka ti yandi longukaka mfunu ya kuvanda bantu ya kudikulumusa mpi ya kubikala ya kutelema na kimpeve. (1 Piere 3:8; 4:7) Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Yezu na bangwisana na beto ti bantu ya nkaka? Yo kele kibeni mfunu nde bankuluntu kuvanda ntima-nda. Bampangi-bankento mpi babakala lenda vanda ti nzala ya kusolula ti nkuluntu mosi na ntangu yina nkuluntu yango kele ya kulemba to yandi kele ti basusi. Bantangu ya nkaka, bampangi yina kele ti mfunu ya lusadisu lenda sadila ve mbala mosi bandongisila yina nkuluntu mosi me pesa bo. Ata mpidina, bankuluntu yina ke vandaka ntima-nda ta longa bo “ti mawete” mpi bo ta “sadila . . . mameme mambu ti mawete.” (2 Timoteo 2:24, 25; Bisalu 20:28, 29) Bibuti mpi fwete landa mbandu ya Yezu na yina me tala kuvanda ntima-nda, sambu bantangu ya nkaka bana lenda sadila ve nswalu bandongisila ya bo ke pesa bo. Kana bibuti ke zola bana na bo mpi bo ke monisila bo ntima-nda, bo ta bika ve kulonga bo ata ntangu yo kele mpasi. Kana bibuti ke monisa ntima-nda mutindu yina, bo ta sadisa bana na bo na mutindu ya mbote kibeni.​—Nkunga 127:3.

Yezu Lungisaka Bampusa na Bo

7. Inki mitindu Yezu lungisaka bampusa ya kinsuni ya balongoki na yandi?

⁷ Kana beto ke zola bantu ya nkaka, beto ta sadisa bo. (1 Yoane 3:17, 18) Zola “ke sosaka ve mambote na yo mosi.” (1 Bakorinto 13:5) Zola pusaka Yezu na kulungisa bampusa ya kinsuni ya balongoki na yandi. Mbala mingi yandi vandaka kusadisa bo nkutu na ntwala nde bo lomba lusadisu. Ntangu yandi monaka nde bo me lemba, yandi songaka bo na kukwenda ti yandi na ‘kisika ya kingenga mpi na kupema.’ (Marko 6:31) Ntangu yandi bakisaka nde bo me wa nzala, yandi pesaka bo ti bantu mingi ya nkaka yina kwisaka sambu na kulanda malongi na yandi madia.​—Matayo 14:19, 20; 15:35-37.

8, 9. (a) Inki ke monisa nde Yezu zabaka bampusa ya kimpeve ya balongoki na yandi mpi sadisaka bo? (b) Ntangu Yezu vandaka na zulu ya nti, inki mutindu yandi monisaka nde yandi vandaka ti susi ya ngolo sambu na mambote ya mama na yandi?

⁸ Yezu zabaka nde yo lombaka nde balongoki na yandi kuvanda ti lukwikilu ya ngolo na Nzambi. Yo yina vandaka kulonga bo mambu ya Yehowa sambu na kusadisa bo. (Matayo 4:4; 5:3) Ntangu yandi vandaka kulonga, mbala mingi yandi vandaka kubenda dikebi na mambu yina balongoki na yandi fwete zaba. Yandi salaka Disolo na Zulu ya Ngumba ntete-ntete sambu na mambote ya balongoki na yandi. (Matayo 5:1, 2, 13-16) Ntangu yandi vandaka kulonga ti bambandu, “yandi vandaka kutendudila balongoki na yandi mambu yonso na kingenga.” (Marko 4:34) Yezu tubaka na ntwala nde yandi ta tula “mpika ya kwikama mpi ya mayele” sambu na kupesa balongoki na yandi bantuma mpi kikesa yina bo kele ti yo mfunu sambu na kusadila Yehowa na bilumbu ya nsuka. Mpika yai ya kwikama kele kimvuka mosi ya fioti ya bampangi ya Yezu yina Nzambi me tulaka mafuta mpi ya kele na ntoto. Bo ke pesaka “madia . . . na ntangu ya me fwana” banda na 1919 ya ntangu na beto.​—Matayo 24:45.

⁹ Na kilumbu ya lufwa ya Yezu, yandi salaka kima mosi ya monisaka nde yandi vandaka kuzola kibeni nde bantu yina yandi ke zolaka kulanda kuvanda banduku ya Yehowa. Yindula diambu yai: Yezu vandaka na zulu ya nti, yandi ke wa mpasi mingi kibeni. Sambu na kupema, yo vandaka kulomba nde yandi sadila makulu na yandi sambu na kudinangula fioti. Yandi vandaka kuwa mpasi ya mingi sambu ntangu yandi vandaka kusala buna, bamputa yina yandi vandaka ti yo na makulu mpi na mukongo vandaka kukuma diaka nene. Sambu na kutuba, yo ke lombaka kupema, yo fwete vanda nde Yezu monaka mpi mpasi mingi sambu na kutuba. Ntangu Yezu monaka Maria mpi ntumwa Yoane, yandi tubaka na ndinga ya ngolo sambu bo wa mambu ya yandi ke tuba. Yandi songaka mama na yandi nde: “Nkento tala! Mwana na nge!” Na nima, yandi songaka Yoane nde: “Tala! mama na nge!” (Yoane 19:26, 27) Yezu zabaka nde Yoane ta tanina Maria mpi yandi te pesa yandi kikesa ya kulanda kusadila Yehowa.b

10. Inki mutindu bibuti lenda landa mbandu ya Yezu ntangu bo ke lungisa bampusa ya bana na bo?

¹⁰ Yo kele mfunu nde bibuti ya zola kuyindula mbandu ya Yezu na mudindu. Tata yina ke zolaka kibeni dibuta na yandi ta lungisa bampusa na bo ya kinsuni. (1 Timoteo 5:8) Yandi ke salaka yonso sambu bantu yonso ya dibuta na yandi kuvandaka ti ntangu ya kufwana sambu na kupema mpi kusala bansaka. Kima ya kuluta mfunu kele nde, bibuti yina kele Bakristu fwete longa bana na bo na kuzola Yehowa. Inki mutindu? Bibuti ya mutindu yina ke yidikaka mambu sambu na kulongukaka Biblia mbala na mbala ti bana na bo, mpi ke salaka yonso sambu na kusadisa bana na bo na kusepela kulonguka mambu ya Yehowa. (Kulonga 6:6, 7) Diaka, bibuti ke longaka bana na bo nde kulonga nsangu ya mbote mpi kudibongisa sambu na balukutakanu ya dibundu mpi kukwenda na balukutakanu yango kele mambu ya mfunu ya lusambu yina bo ke pesaka Yehowa. Bibuti ke salaka mpi yonso sambu na kulonga na nzila ya mbandu na bo mosi.​—Baebreo 10:24, 25.

Yezu Vandaka ti Luzolo ya Kulolula Bantu

11. Inki Yezu longaka balongoki na yandi na yina me tala kulolula?

¹¹ Kana beto ke zola bantu ya nkaka, beto ta vanda ti luzolo ya kulolula bo. (Bakolosai 3:13, 14) Na 1 Bakorinto 13:5 Biblia ke tuba nde zola “ke bumbaka ve mbi yina bo me sala yo.” Mbala mingi, Yezu vandaka kulonga balongoki na yandi nde kulolula kele mfunu. Yandi longisilaka bo na kulolula bantu ya nkaka “tii mbala nsambwadi ve, kansi tii mbala 77,” dsongidila, kukonda kutanga bambala yina beto ke sala yo. (Matayo 18:21, 22) Yandi longaka bo nde kana bo pesa muntu ndongisila, ebuna yandi me balula ntima, bo fwete lolula yandi. (Luka 17:3, 4) Yezu longaka balongoki na yandi na mbandu. Yandi vandaka ve ata fioti bonso balongi ya mabundu yina vandaka kulonga bantu na kusala mambu yina bo mosi vandaka ve kusala. (Matayo 23:2-4) Beto tala mutindu Yezu monisaka nde yandi vandaka ya kuyilama na kulolula nduku na yandi mosi yina salaka kima mosi ya pesaka yandi mawa na ntima.

12, 13. (a) Inki mutindu Piere pesaka Yezu mawa na ntima na mpimpa yina bo kangaka yandi? (b) Inki mutindu mambu ya Yezu salaka na nima ya lufutumuku na yandi ke monisa pwelele nde yandi salaka mambu mingi katula kulolula Piere?

¹² Yezu vandaka nduku ya ngolo ya ntumwa Piere. Piere vandaka muntu ya mbote. Kansi bantangu ya nkaka, yandi vandaka kutuba mpi kusala mambu kukonda kuyindula ntete mbote-mbote. Yezu zabaka nde Piere vandaka ti bikalulu ya mbote mpi yandi pesaka yandi mikumba ya nene. Piere, Yakobo mpi Yoane, monaka na meso na bo mosi mambu ya kuyituka yina bantumwa ya nkaka monaka ve. (Matayo 17:1, 2; Luka 8:49-55) Mutindu beto monaka yo na ntwala, Piere vandaka na kati ya bantumwa yina kwendaka ti Yezu na kati ya kilanga ya Getsemane na mpimpa yina bo kangaka yandi. Kansi, kaka na mpimpa yina ntangu bo tekaka Yezu mpi bo kangaka yandi, Piere ti bantumwa ya nkaka yambulaka Yezu mpi tinaka. Na nima, Piere monisaka kikesa mutindu yandi telamaka na nganda ya lupangu ya kisika ya kusambisa mpi yandi vandaka kutala mutindu bo vandaka kusambisa Yezu kukonda kuzitisa nsiku. Ata mpidina, Piere waka boma mpi yandi salaka kifu mosi ya nene. Yandi kusaka mbala tatu mpi tubaka nde yandi me zaba Yezu ve ata fioti. (Matayo 26:69-75) Yezu salaka inki? Inki nge zolaka kusala kana nduku na nge mosi ya ngolo kusala nge kima ya mutindu yina?

¹³ Yezu vandaka ya kuyilama sambu na kulolula Piere. Yandi zabaka nde Piere vandaka kudiyangisa mingi sambu na disumu yina yandi salaka. Nkutu, Piere waka mpasi sambu na mambu yina yandi salaka mpi yandi “lembaka nitu mpi yantikaka kudila.” (Marko 14:72) Kilumbu Yezu futumukaka, yandi basikilaka Piere, mbala ya nkaka sambu na kupesa yandi kikesa mpi kusonga yandi nde yandi me lolula yandi. (Luka 24:34; 1 Bakorinto 15:5) Bangonda zole lungaka ve, na kilumbu ya Pantekoti, Yezu bikaka nde Piere kuvanda muntu ya ntete sambu na kulonga bimvuka ya bantu na Yeruzalemi na kilumbu ya Pantekoti. (Bisalu 2:14-40) Beto vila mpi ve nde Yezu lolulaka bantumwa ya nkaka yina yambulaka yandi. Beto me zaba nde yandi salaka buna, sambu na nima ya lufutumuku na yandi, yandi vandaka kaka kubinga bo “bampangi na mono.” (Matayo 28:10) Yo kele pwelele, Yezu songaka kaka ve balongoki na yandi nde bo fwete lolula kansi yandi mosi mpi lolulaka bantu ya nkaka.

14. Sambu na nki beto fwete longuka na kulolula bantu ya nkaka, mpi inki mutindu beto lenda monisa nde beto kele ya kuyilama na kulolula?

¹⁴ Sambu beto kele balongoki ya Kristu, beto fwete longuka na kulolula bantu ya nkaka. Sambu na nki? Beto kele ve bonso Yezu. Beto kele bantu ya kukonda kukuka. Bantu ya nkaka ya ke sadilaka beto masumu kele mpi bantu ya kukonda kukuka. Mutindu beto yonso beto kele bantu ya kukonda kukuka, bantangu ya nkaka beto ke tubaka to beto ke salaka mambu ya mbi. (Baroma 3:23; Yakobo 3:2) Kana beto ke lolula bantu yina ke sadila beto masumu mpi bo ke balula ntima, Nzambi ta lolula mpi masumu na beto kana beto balula ntima. (Marko 11:25) Ebuna, inki mutindu beto lenda monisa nde beto kele ya kuyilama na kulolula bantu yina lenda sadila beto masumu? Mbala mingi, zola ke sadisaka beto na kuvila masumu ya fioti-fioti yina bantu ya nkaka ke sadilaka beto mpi bifu na bo. (1 Piere 4:8) Kana bantu yina me sala beto mbi me balula ntima na masonga yonso, mpila Piere salaka, beto fwete landa mbandu ya Yezu mpi kulolula bo na luzolo yonso. Na kisika ya kulanda kuyindula mutindu bo salaka beto mbi, yo ta vanda mbote nde beto landa ve kuvanda ti makasi. (Baefezo 4:32) Kana beto sala mpidina, beto ta vanda na kiese mpi beto ta pesa maboko sambu dibundu kulanda kuvanda na ngemba.​—1 Piere 3:11.

Mutindu Yezu Monisaka nde Yandi Vandaka Kutudila Balongoki Ntima

15. Sambu na nki Yezu tudilaka balongoki na yandi ntima ata bo vandaka kusala bifu?

¹⁵ Sambu na kumonisa nde beto ke zolaka bampangi na beto, beto fwete tudila bo mpi ntima. Zola “ke kwikilaka mambu yonso.”c (1 Bakorinto 13:7) Yezu vandaka kuzola balongoki na yandi, yo yina yandi vandaka kutudila bo ntima ata bo vandaka kusala bifu. Yandi vandaka kundima nde bo ke zolaka kibeni Yehowa mpi bo vandaka kuzola kusala luzolo na yandi. Ata ntangu bo vandaka kusala bifu, Yezu vandaka kubakila bo ve bangindu ya mbi. Mu mbandu, ntangu ntumwa Yakobo ti ntumwa Yoane songaka mama na bo na kukwenda kulomba Yezu na kutula bo na lweka na yandi na Kimfumu na yandi, Yezu yindulaka ve nde bo vandaka bantu ya kutudila ve ntima mpi nde yo fwanaka ve nde bo vanda bantumwa na yandi.​—Matayo 20:20-28.

16, 17. Inki mikumba Yezu pesaka balongoki na yandi?

¹⁶ Yezu monisaka nde yandi vandaka kutudila balongoki na yandi ntima mutindu yandi vandaka kupesa bo mikumba ya mutindu na mutindu. Na mabaku zole yina yandi salaka kima mosi ya kuyituka sambu na kukumisa madia mingi mpi kupesa bimvuka ya bantu, yandi pesaka balongoki na yandi mukumba ya kukabisila bantu madia yango. (Matayo 14:19; 15:36) Yandi pesaka mpi Piere ti Yoane mukumba ya kukwenda na Yeruzalemi sambu na kuyidika sambu na kuyidika nzo yina yandi ta sala Paki na yandi ya nsuka. Bo salaka yonso sambu na kuzwa mwana-dimeme, vinu, dimpa ya kukonda levire, matiti ya mubisu ya ndudi, mpi bima ya nkaka ya mfunu sambu na nkinsi yina. Yezu pesaka bo mukumba mosi ya nene sambu Nsiku ya Moize vandaka kulomba nde bo sala Nkinsi ya Paki na mutindu ya mbote, mpi yo lombaka nde Yezu kuzitisa Nsiku yina. Diaka, na nkokila yina, Yezu sadilaka vinu mpi dimpa ya kukonda levire bonso bidimbu ya mfunu ntangu yandi yantikisaka Nkinsi ya Kuyibuka lufwa na yandi.​—Matayo 26:17-19; Luka 22:8, 13.

¹⁷ Yezu monaka nde yo me fwana nde yandi pesa balongoki na yandi mikumba ya nkaka ya kuluta mfunu. Mu mbandu, Yezu pesaka balongoki na yandi mukumba ya kulonga nsangu ya mbote mpi ya kukumisa bantu ya nkaka balongoki. (Matayo 28:18-20) Mutindu beto monaka yo, yandi tubaka na ntwala nde yandi ta pesa kimvuka mosi ya fioti ya balongoki na yandi yina bo me tulaka mafuta mpi ya kele na ntoto mukumba ya kupesa bantu madia ya kimpeve. (Luka 12:42-44) Ata Yezu kele na zulu mpi yandi kele Ntotila, yandi ke landa kutudila balongoki na yandi ntima. Yandi me pesaka “bankuluntu” mukumba ya kutanina mabundu.​—Baefezo 4:8, 11, 12.

18-20. (a) Inki mutindu beto lenda monisa nde beto ke tudila bampangi ntima? (b) Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Yezu na yina me tala kupesa bampangi ya nkaka mikumba na luzolo yonso? (c) Inki beto ta tubila na kapu yina ke landa?

¹⁸ Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Yezu na yina me tala bangwisana na beto ti bantu ya nkaka? Kana beto ke tudila bampangi na beto ntima, beto ta monisa nde beto ke zolaka bo. Kana beto ke zolaka bampangi na beto, beto ta sosa mambu ya mbote yina bo kele ti yo, kansi ve bifu na bo. Kana bantu ya nkaka me tuba to me sala kima ya me pesa beto mpasi, mambu ya mutindu yina ta salamaka mbala na mbala, beto fwete tuba ve mbala mosi nde bo vandaka ti bangindu ya mbi. (Matayo 7:1, 2) Kana beto tula dikebi na bikalulu ya mbote ya bampangi na beto, beto ta sosa kusadila bo mambu na mutindu yina lenda pesa bo kikesa na kisika ya kupesa bo mawa.​—1 Batesalonika 5:11.

¹⁹ Inki mutindu diaka beto lenda landa mbandu ya Yezu na yina me tala kundima na luzolo yonso kupesa bantu ya nkaka mikumba? Mu mbandu, bankuluntu ya dibundu ke lombaka bampangi ya nkaka na kusala mambu ya nkaka ya mfunu mpi bo ke tulaka ntima nde bo ta sala yo kibeni mbote. Kana bankuluntu yina me salaka bamvula mingi ke sala buna, bo ta pesa batoko ya babakala yina “ke zola” kulungisa mambu ya Biblia ke lombaka sambu na kukuma bankengi formasio ya me fwana mpi ya mfunu sambu na kusadisa na dibundu. (1 Timoteo 3:1; 2 Timoteo 2:2) Formasio yai kele mfunu. Mutindu Yehowa ke landa kubenda bantu mingi na dibundu na yandi, yo ta vanda mfunu na kupesa bampangi-babakala ya ke lungisa mambu yina Biblia ke lombaka sambu na kukuma bankuluntu formasion sambu na kulungisa bampusa ya bampangi.​—Yezaya 60:22.

²⁰ Yezu me pesaka beto mbandu ya kukuka na yina me tala mutindu ya kumonisa nde beto ke zolaka bantu ya nkaka. Kima ya kuluta mfunu yina beto lenda sala sambu na kulanda mbandu ya Yezu kele ya kuzola bantu ya nkaka. Na kapu yina ke landa, beto ta tubila mutindu ya kuluta nene yina Yezu monisaka nde yandi ke zolaka beto​—yandi ndimaka na luzolo yonso kupesa luzingu na yandi.