Zina Mosi Ya Biblia na Dibungu Mosi ya Ntama

Na 2012, bantu yina ke salaka bansosa ya mambu ya ntama monaka bipesi ya dibungu mosi ya ntoto, yina me sala dezia bamvula 3 000. Bipesi yina bo monaka vandaka mpenza mfunu ve, kansi zina yina bo sonikaka na zulu na yo, vandaka munfu mingi.

Ntangu bo vukisaka bipesi yango, bo bakisaka pwelele zina yango, bo sonikaka yo na ndinga ya bantu ya Kanana. Bo sonikaka nde: “Eshba’al Ben Beda,” disongidila “Eshbaale mwana ya Beda.” Yai kele mbala ya ntete ya bantu monaka zina yai ya kusonika na bima ya ntama.

Biblia ke tubilaka mpi Eshbaale, mwana ya ntotila Saule. (1 Bansangu 8:33; 9:39) Yosef Garfinkel, muntu mosi ya mayele yina vandaka na kati ya bantu yina monaka bipesi ya dibungu yina, tubaka nde: “Yo kele kiese na kuzaba nde zina Eshba’al kele na Biblia, mpi bubu yai beto me mona yo na mikanda ya ntama, yina bo sonikaka mpi kaka na nsungi ya luyalu ya ntotila Davidi.” Bansosa ya bantu yai ke ndimisa nde Biblia ke tubaka kieleka!

Bantangu ya nkaka, Biblia ke bingaka Eshbaale, mwana ya Saule nde Ishe-bosheti. (2 Samuele 2:10) Sambu na nki bo sobaka ngogo “baal” mpi bo kumaka kubinga “bosheti”? Bantu yina ke salaka bansosa ke tendula nde mbala ya nkaka sambu nsoniki ya mukanda ya zole ya Samuele zolaka ve kusadila zina Eshbaal sambu yo vandaka kuyibusa bantu ya Izraele Baale, nzambi ya mupepe, yina bantu ya Kanana vandaka kusambila. Kansi, mukanda ya ntete ya Bansangu ke sadilaka zina Eshbaal.