Maũndũ Marĩa Meekirũo nĩ Atũmwo

7 No mũthĩnjĩri-Ngai ũrĩa mũnene akĩũria atĩrĩ: “Maũndũ macio nĩguo matariĩ?” 2 Stefano agĩcokia: “Athuri aya, ariũ a baba o na maithe maitũ, ta thikĩrĩriai. Ngai ũrĩa mwene riri ooimĩrĩire ithe witũ wa tene Iburahimu hĩndĩ ĩrĩa aarĩ Mesopotamia, atanathaamĩra Harani,+ 3 akĩmwĩra atĩrĩ: ‘Thaama uume bũrũri wanyu ũtige andũ anyu ũthiĩ bũrũri ũrĩa ngũkuonia.’+ 4 Nake akiuma bũrũri wa Akalidei agĩthiĩ gũikara Harani. Na rĩrĩa ithe aakuire-rĩ,+ Ngai akĩmwatha athaamĩre bũrũri-inĩ ũyũ mũtũũraga.+ 5 No ningĩ-rĩ, ndaamũheire igai o na rĩmwe kuo o na arĩ handũ ha gũkinyithia kũgũrũ gwake; no nĩ aamwĩrĩire atĩ nĩ angĩkamũhe bũrũri ũyũ ũtuĩke wake na thutha wake aũhe mbeũ yake,*+ o na gũtuĩka hĩndĩ ĩyo ndaarĩ na mwana. 6 Makĩria ma ũguo, Ngai nĩ aamwĩrire atĩ andũ a mbeũ yake* nĩ mangĩgaatuĩka ageni bũrũri-inĩ ũtarĩ wao na atĩ andũ a bũrũri ũcio nĩ mangĩkamatua ngombo na mamahinyĩrĩrie* mĩaka 400.+ 7 Ngai akiuga atĩrĩ, ‘Nĩ ngaaciirithia rũrĩrĩ rũrĩa rũkaamatua ngombo,+ na thutha ũcio nĩ makooima kuo na nĩ makaandutagĩra ũtungata mũtheru marĩ gũkũ.’+

8 “Ningĩ Ngai akĩgĩa na kĩrĩkanĩro hamwe nake gĩa kũrua,+ nake agĩtuĩka ithe wa Isaaka+ na akĩmũruithia mũthenya wa kanana,+ Isaaka agĩtuĩka ithe wa* Jakubu, na Jakubu agĩtuĩka ithe wa ciongo iria 12 cia famĩlĩ.* 9 Nacio ciongo icio cia famĩlĩ ikĩiguĩra Jusufu ũiru,+ ikĩmwendia Misiri.+ No Ngai aarĩ hamwe nake,+ 10 na akĩmũhonokia kuumana na mathĩna make mothe na akĩmũhe ũũgĩ na agĩtũma etĩkĩrĩke nĩ Firauni mũthamaki wa Misiri. Firauni nake akĩmwamũra arũgamagĩrĩre Misiri na nyũmba yake yothe.+ 11 No Misiri na Kanaani guothe gũkĩgĩa ngʼaragu, naguo warĩ thĩna mũnene, namo maithe maitũ ma tene makĩaga kĩndũ gĩa kũrĩa.+ 12 Na rĩrĩ, Jakubu akĩigua atĩ Misiri nĩ kwarĩ na irio, kwoguo agĩtũma maithe maitũ ma tene kuo riita rĩa mbere.+ 13 Narĩo riita rĩa kerĩ, Jusufu akĩĩmenyithania kũrĩ ariũ a ithe, nao andũ a famĩlĩ ya Jusufu makĩmenyeka nĩ Firauni.+ 14 Nĩ ũndũ ũcio Jusufu agĩtũmana, agĩta ithe Jakubu hamwe na andũ othe a nyũmba yao,+ nao othe maarĩ andũ* 75.+ 15 Jakubu agĩgĩikũrũka Misiri,+ na agĩkuĩra kuo,+ na noguo gwathiire harĩ maithe maitũ ma tene.+ 16 Magĩkuuo magĩtwarũo Shekemu na magĩthikwo mbĩrĩra-inĩ ĩrĩa Iburahimu aagũrĩte na mbeca cia betha kuuma kũrĩ ariũ a Hamoru kũu Shekemu.+

17 “O ũrĩa ihinda rĩakuhagĩrĩria rĩa kũhinga gwa kĩĩranĩro kĩrĩa Ngai eerĩire Iburahimu-rĩ, andũ acio makĩongerereka na makĩingĩha kũu Misiri, 18 nginyagia hĩndĩ ĩrĩa Misiri kwagĩire na mũthamaki ũngĩ ũtooĩ Jusufu.+ 19 Ũcio aahũthagĩra wara kũhinyĩrĩria rũrĩrĩ rwitũ na agatindĩkĩrĩria maithe na njĩra ĩtarĩ njega nĩguo matiganĩrie tũkenge twao nĩgetha tũkue.+ 20 Mahinda-inĩ macio Musa agĩciarũo, na oonagwo nĩ Ngai arĩ mũthaka mũno.* Nake akĩongithĩrio* mũciĩ gwa ithe mĩeri ĩtatũ.+ 21 No rĩrĩa aatiganĩirio,+ mwarĩ wa Firauni akĩmuoya na akĩmũrera arĩ ta mũriũ wake mwene.+ 22 Nĩ ũndũ ũcio Musa akĩrutwo ũũgĩ wothe wa andũ a Misiri. Na atĩrĩ, aarĩ na ũhoti wa kwaria na gwĩka maũndũ.+

23 “Na hĩndĩ ĩrĩa aarĩ na mĩaka 40, akĩgĩa na rĩciria ngoro-inĩ yake* rĩa gũthiĩ gũceerera* ariũ a ithe, nĩo ariũ a Isiraeli.+ 24 Rĩrĩa oonire ũmwe wao agĩkwo maũndũ matarĩ ma kĩhooto, akĩmũrũĩrĩra na akĩmũrĩhĩria na njĩra ya kũũraga mũndũ ũcio Mũmisiri. 25 Eeciragia atĩ ariũ a ithe nĩ mangĩataũkĩirũo atĩ Ngai aramahonokia kũgerera guoko gwake, no matiataũkĩirũo. 26 Mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire akĩmakora makĩrũa, na akĩgeria kũmaiguithania na thayũ, akĩmeera atĩrĩ: ‘Arũme aya, inyuĩ mũrĩ a ithe ũmwe. Mũrarũa nĩkĩ?’ 27 No ũcio wahũũraga ũrĩa ũngĩ agĩikania Musa na akĩmwĩra: ‘Nũũ ũgũtuĩte mũtongoria witũ na mũtũtuithania? 28 Kaĩ ũrenda kũnjũraga ta Mũmisiri ũrĩa ũroragire ira?’ 29 Rĩrĩa Musa aaiguire ũguo, akĩũra agĩthiĩ gũtũũra arĩ mũgeni bũrũri-inĩ wa Midiani, na arĩ kũu akĩgĩa na ariũ erĩ.+

30 “Thutha wa mĩaka 40, akiumĩrĩrũo nĩ mũraika rũrĩrĩmbĩ-inĩ rwa kĩhinga kĩa mĩigua gĩakanaga mwaki arĩ werũ-inĩ wa Kĩrĩma gĩa Sinai.+ 31 Na rĩrĩa Musa oonire ũguo, akĩgegio nĩ ũhoro ũcio. No rĩrĩa aakuhagĩrĩria nĩguo atuĩrie, akĩigua mũgambo wa Jehova* ũkiuga ũũ: 32 ‘Niĩ nĩ niĩ Ngai wa maithe manyu ma tene, Ngai wa Iburahimu na wa Isaaka na wa Jakubu.’+ Nake Musa akĩambĩrĩria kũinaina na ndaathiire na mbere gũtuĩria makĩria. 33 Jehova* akĩmwĩra atĩrĩ: ‘Ruta iratũ, nĩ gũkorũo handũ hau ũrũgamĩte nĩ handũ hatheru. 34 Hatarĩ nganja nĩ nyonete ũrĩa andũ akwa arĩa marĩ Misiri maranyarirũo, na ngaigua magĩcaya,+ na nĩ njikũrũkĩte nĩguo ndĩmahonokie. Rĩu gĩũke ngũtũme ũthiĩ Misiri.’ 35 Musa o ũcio maaregete makoiga: ‘Nũũ ũgũtuĩte mũtongoria witũ na mũtũtuithania?’+ nowe ũcio watũmirũo nĩ Ngai+ arĩ mũtongoria na mũkũũri kũgerera mũraika ũrĩa wamuumĩrĩire kĩhinga-inĩ kĩa mĩigua. 36 Mũndũ ũcio nĩwe wamatongoririe moime kuo,+ akĩringa ciama na agĩka maũndũ ma magegania* kũu Misiri+ na Iria-inĩ Itune+ na werũ-inĩ mĩaka 40.+

37 “Ũcio nĩwe Musa ũrĩa werire ariũ a Isiraeli atĩrĩ: ‘Ngai nĩ akaamwarahũrĩra mũnabii ũtariĩ ta niĩ kuuma gatagatĩ-inĩ ka ariũ a ithe wanyu.’+ 38 Ũcio nĩwe warĩ hamwe na kĩũngano werũ-inĩ hamwe na mũraika+ ũrĩa waaririe nake+ Kĩrĩma-inĩ gĩa Sinai na maithe maitũ marĩa ma tene, na akĩamũkĩra ndũmĩrĩri theru na irĩ muoyo nĩguo atũmenyithie.+ 39 Maithe maitũ ma tene nĩ maaregire kũmwathĩkĩra, makĩmũrega+ na magĩcoka Misiri ngoro-inĩ ciao,+ 40 makĩra Haruni atĩrĩ: ‘Tũthondekere ngai iria irĩthiaga itũtongoretie. Nĩ gũkorũo tũtiũĩ ũndũ ũrĩa wĩkĩkĩte harĩ mũndũ ũyũ ũgwĩtwo Musa, ũrĩa watũtongoririe agĩtũruta bũrũri wa Misiri.’+ 41 Nao magĩthondeka mũhianano wa njaũ matukũ-inĩ macio, makĩũrutĩra igongona na makĩambĩrĩria gũkũngũĩra wĩra wa moko mao.+ 42 Nĩ ũndũ ũcio Ngai akĩmahutatĩra na akĩmatiganĩria marutagĩre mbũtũ ya igũrũ ũtungata mũtheru+ o ta ũrĩa kwandĩkĩtwo thĩinĩ wa ibuku rĩa Anabii atĩrĩ: ‘Inyuĩ nyũmba ya Isiraeli, kaĩ arĩ niĩ mwarutagĩra magongona na maruta mĩaka 40 werũ-inĩ? 43 Mwakuuaga hema ya Moloku+ na mũhianano wa njata wa ngai ya Refani, nĩyo mĩhianano ĩrĩa mwathondekete nĩguo mũmĩthathayagie. Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, ngũmũtwara ithamĩrio kũndũ kũraya gũkĩra Babuloni.’+

44 “Maithe maitũ ma tene maarĩ na hema ĩrĩa ya ũira werũ-inĩ, o ta ũrĩa Ngai aathanĩte rĩrĩa aaririe na Musa akĩmwĩra amĩthondeke kũringana na mũhaano ũrĩa oonete.+ 45 Namo maithe maitũ ma tene makĩmĩamũkĩra makĩmĩĩgwatĩra, na marĩ hamwe na Joshua makĩingĩra nayo thĩinĩ wa bũrũri ũrĩa warĩ wa ndũrĩrĩ+ iria Ngai aaingatire ciehere mbere ya maithe maitũ ma tene.+ Nayo ĩgĩikara kũu nginya matukũ ma Daudi. 46 Nake Daudi agĩĩtĩkĩrĩka maitho-inĩ ma Ngai na akĩũria atĩ etĩkĩrio gwakĩra Ngai wa Jakubu gĩikaro.+ 47 No rĩrĩ, Suleimani nĩwe wamwakĩire nyũmba.+ 48 O na kũrĩ ũguo, Ũrĩa ũrĩ Igũrũ Mũno ndaikaraga thĩinĩ wa nyũmba ciakĩtwo na moko,+ o ta ũrĩa mũnabii ooigire: 49 ‘Igũrũ nĩkuo gĩtĩ gĩakwa kĩa ũnene,+ nayo thĩ nĩyo gaturũa ka magũrũ makwa.+ Mũngĩkĩnjakĩra nyũmba ya mũthemba ũrĩkũ? Ũguo nĩguo Jehova* ekũũria. Kana handũ hakwa ha kũhurũka nĩ ha? 50 Githĩ ti guoko gwakwa gwathondekire indo ici ciothe?’+

51 “Inyuĩ andũ aya aremi na matarĩ aruu ngoro na matũ, mũtũũraga mũkararagia roho mũtheru; mwĩkaga o ta ũrĩa maithe manyu ma tene meekaga.+ 52 Nĩ mũnabii ũrĩkũ maithe manyu ma tene mataanyaririre?+ Mooragire arĩa maamenyithanagia o mbere ũhoro wa gũka kwa ũrĩa mũthingu,+ o ũcio inyuĩ mũkunyanĩire na mũkooraga,+ 53 inyuĩ mwamũkĩrire Watho ũtariĩ o ũrĩa araika maaũkinyirie+ no mũtiigana kũwathĩkĩra.”

54 Na rĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa maaiguire ũguo, makĩiyũrũo nĩ marakara* ngoro-inĩ na makĩambĩrĩria kũmũhagaranĩria magego. 55 No we aiyũrĩtwo nĩ roho mũtheru, akĩrora igũrũ akĩona riri wa Ngai na wa Jesu arũgamĩte guoko-inĩ kwa ũrĩo kwa Ngai,+ 56 akiuga ũũ: “Atĩrĩrĩ, ndĩrona igũrũ rĩhingũkĩte na Mũrũ wa mũndũ+ arũgamĩte guoko-inĩ kwa ũrĩo kwa Ngai.”+ 57 Maigua ũguo, makĩanĩrĩra na mũgambo mũnene na makĩhinga matũ mao na moko na othe makĩhanyũka mathiĩte harĩ we. 58 Thutha wa kũmũrutũrũra nja ya itũũra, makĩambĩrĩria kũmũhũũra na mahiga.+ Nao aira+ makĩiga nguo ciao cia igũrũ magũrũ-inĩ ma mwanake wetagwo Saulu.+ 59 Na hĩndĩ ĩyo maahũũraga Stefano na mahiga-rĩ, akĩhoya akiuga: “Mwathani Jesu, amũkĩra roho wakwa.” 60 Agĩcoka agĩturia maru, akĩanĩrĩra na kayũ kanene akiuga: “Jehova,* ndũkamatuĩre nĩ ũndũ wa mehia maya.”+ Na thutha wa kuuga ũguo, agĩkoma gĩkuũ-inĩ.