Thĩna wa maũndũ marĩa mekagwo hĩndĩ ya Krismasi nĩ ũrĩkũ?

Kwa ihinda iraya, Krismasi ĩtaaragĩrio atĩ nĩ gĩkũngũĩro gĩa Gĩkristiano gĩa kũririkana gũciarũo kwa Jesu. O na kũrĩ ũguo, maũndũ marĩa mekagwo hĩndĩ ĩyo matũmaga twĩyũrie ũrĩa gwathiire magĩkuruhithanio na gũciarũo kwa Jesu.

Ũndũ ũmwe nĩ ũhoro wa Santa Claus. Mũhianano wa Santa Claus, ũrĩa wonanagio ũmũthĩ ũrĩ na nderu cia rangi mwerũ, makai matune, na thuti ndune, wahũthagĩrũo hĩndĩ ya Krismasi kũgaathĩrĩria indo cia kũnyua cia kambuni ĩmwe ya North America mwaka-inĩ wa 1931. Mĩaka-inĩ ya 1950, andũ amwe a bũrũri wa Brazil nĩ maageririe kũhũthĩra mũhianano ũngĩ wa kwao wĩtagwo Grandpa Indian ithenya rĩa Santa Claus. Moimĩrĩro maarĩ marĩkũ? Profesa ũmwe wetagwo Carlos E. Fantinati oigire ũũ: “Mũhianano wa Santa Claus to kũhoota wahootire Grandpa Indian, no ningĩ nĩ “wahootire Jesu na gũgĩtuĩka nĩguo ũrĩrũgamagĩrĩra gĩkũngũĩro kĩa Dicemba 25.” No hihi maũndũ ta macio ma Santa Claus nomo thĩna wa Krismasi? Nĩguo tuone macokio, reke tũcokie meciria na thutha hĩndĩ ya Akristiano a tene.

Ibuku Encyclopedia Britannica riugaga ũũ: “Karine cia mbere igĩrĩ cia Ũkristiano nĩ kwarĩ na ũkararia mũnene mũno harĩ kũririkana mĩthenya ya gũciarũo ya andũ arĩa mooragagwo nĩ ũndũ wa wĩtĩkio wao, nginya wa Jesu.” Nĩkĩ? Akristiano moonaga ikũngũĩro cia mũthenya wa gũciarũo irĩ mũtugo wa ndini cia maheeni, ũndũ wagĩrĩire gwĩthemwo biũ. Ningĩ gũtirĩ handũ Bibilia ĩgwetaga mũthenya ũrĩa Jesu aaciarirũo.

Hĩndĩ ya karine ya kana, o na gũtuĩka Akristiano a tene nĩ maareganĩte na mũtugo wa gũkũngũĩra mĩthenya ya gũciarũo, Kanitha wa Gatoreki ũkĩambĩrĩria gĩkũngũĩro gĩa Krismasi. Meendaga kũguucĩrĩria andũ aingĩ arĩa maakenagio mũno nĩ ndini cia maheeni cia Roma na ikũngũĩro iria maakoragwo nacio cia hĩndĩ ya heho. Ibuku rĩtagwo Christmas in America, rĩa Penne L. Restad riugaga atĩ, o mwaka, kuuma Dicemba 17 nginya Janũarĩ 1, “Aroma aingĩ maakoragwo na ndĩa, mathaako, makaina o na mageka maũndũ mangĩ magĩthathaiya ngai ciao.” Na Dicemba 25, Aroma nĩ maakũngũyagĩra gũciarũo kwa Riũa Rĩtangĩhooteka. Kanitha nĩ watũmire Aroma aingĩ mambĩrĩrie gũkũngũĩra gũciarũo kwa Jesu ithenya rĩa gũciarũo kwa riũa, nĩ ũndũ wa kwambĩrĩria Krismasi mũthenya ũcio. Ibuku rĩtagwo Santa Claus, a Biography, rĩa Gerry Bowler riugaga atĩ Aroma “no maathiire na mbere gũkenera maũndũ ma ikũngũĩro cia hĩndĩ ya heho.” Ũhoro wa ma nĩ atĩ “maathiire na mbere gũkũngũĩra o ta ũrĩa meekaga mbere ĩyo.”

Kwoguo, thĩna ũrĩa mũnene wa maũndũ marĩa mekagwo hĩndĩ ya Krismasi nĩ atĩ kĩhumo kĩamo ti kĩega. Stephen Nissenbaum, thĩinĩ wa ibuku rĩake rĩtagwo The Battle for Christmas, oigire atĩ, Krismasi nĩ “gĩkũngũĩro kĩa ndini cia maheeni kĩhithanĩtio na maũndũ ma Ũkristiano.” Kwoguo, Krismasi nĩ ĩnyararithagia Ngai o hamwe na Mũrũ wake, Jesu Kristo. Hihi kau no kaũndũ kanini tu? Bibilia yũragia ũũ: “Kaĩ ũthingu ũngĩkĩiguana atĩa na waganu? Kana ũtheri na nduma-rĩ, ingĩkĩgĩa ngwatanĩro na njĩra ĩrĩkũ?” (2 Akorintho 6:14) O ta mũtĩ ũkũrĩte ũrĩ muogomu, Krismasi ĩkoragwo yogomete ũndũ ‘ĩtangĩrũngĩka.’​—Kohelethu 1:15.