Hihi Ũrĩ Wamenya?

Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ nyĩmbo ciarĩ cia bata mũno rũrĩrĩ-inĩ rwa Isiraeli?

NYĨMBO nĩ ciahũthĩkaga mũno ũndũire-inĩ wa Aisiraeli. Bibilia nĩ ĩgwetete kũndũ kũingĩ andũ magĩthaaka indo cia ũini na andũ makĩina nyĩmbo. O na mabuku maigana ũna ma Bibilia ta Thaburi, Rwĩmbo Rwa Suleimani, na Macakaya maarĩ nyĩmbo. Ibuku rĩtagwo Music in Biblical Life riugaga atĩ Bibilia nĩ yonanagia wega atĩ Aisiraeli nĩ maahũthagĩra nyĩmbo maũndũ-inĩ maingĩ ma ũtũũro wao.

Ũtũũro-inĩ wa o mũthenya. Aisiraeli nĩ maathaakaga indo cia ũini kana makaina nĩguo monanie ũrĩa maraigua ngoro-inĩ. (Isa. 30:29) Atumia nĩ maainagia manyanga, makaina nyĩmbo makenete, na magathũngũtha, ta hĩndĩ ya igongona rĩa kũhumba mũthamaki thũmbĩ, ikũngũĩro-inĩ cia ũthathaiya, na thutha wa kũhootana mbaara-inĩ. (Atiir. 11:34; 1 Sam. 18:​6, 7; 1 Ath. 1:​39, 40) Ningĩ Aisiraeli nĩ maainaga nyĩmbo cia macakaya rĩrĩa makuĩrũo. (2 Maũ. 35:25) Hatarĩ nganja Aisiraeli nĩ meendete nyĩmbo mũno.

Nyũmba-inĩ ya mũthamaki. Athamaki a Isiraeli nĩ meendete gũthikĩrĩria nyĩmbo. Kwa ngerekano, Mũthamaki Saulu nĩ aatũmanĩire Daudi nĩguo oke amũhũũragĩre kĩnanda kĩa mũgeeto. (1 Sam. 16:​18, 23) Thutha-inĩ rĩrĩa Daudi aatuĩkire mũthamaki, nĩ aathondekire indo cia ũini, agĩtunga nyĩmbo, na agĩthuura andũ a gũthaaka indo cia ũini hekarũ-inĩ ya Jehova. (2 Maũ. 7:6; Amos. 6:5) Nake Mũthamaki Suleimani aarĩ na arũme na atumia a kũmũinagĩra nyũmba-inĩ yake ya ũthamaki.—Koh. 2:8.

Ũthathaiya-inĩ. Ũndũ wa bata o na makĩria nĩ atĩ, Aisiraeli nĩ maahũthagĩra nyĩmbo magĩthathaiya Jehova. O na nĩ gwathuurĩtwo andũ 4,000 a gũthaakaga indo cia ũini hekarũ-inĩ thĩinĩ wa Jerusalemu. (1 Maũ. 23:5) Maahũthagĩra thani iria ihũũrithanagio, inanda cia ndigi, inanda cia mũgeeto, na tũrumbeta. (2 Maũ. 5:12) No acio to o maagoocaga Jehova na nyĩmbo. Aisiraeli aingĩ nĩ maainaga nyĩmbo magĩthiĩ Jerusalemu hĩndĩ ya ciathĩ cia o mwaka. Nyĩmbo icio cietagwo Nyĩmbo cia Arĩa Marambata. (Thab. 120-134) Ningĩ kũringana na mabuku ma Ayahudi, Aisiraeli nĩ maainaga Thaburi cia Halelia hĩndĩ ya gĩkũngũĩro gĩa Pasaka.

Nyĩmbo no ikoragwo irĩ cia bata harĩ andũ a Jehova. (Jak. 5:13) Nĩ tũcihũthagĩra tũgĩthathaiya Jehova. (Ef. 5:19) Nyĩmbo nĩ ciĩkĩraga hinya ũrũmwe witũ wa Gĩkristiano. (Kol. 3:16) Ningĩ nĩ itũũmagĩrĩria rĩrĩa tũracemania na moritũ. (Atũm. 16:25) Kũina nyĩmbo nĩ njĩra ĩmwe njega ya kuonania wĩtĩkio witũ harĩ Jehova na wendo witũ harĩ we.