Kĩĩrĩgĩrĩro​—Hihi no Gĩtũteithie Ũtũũro-inĩ?

DANIEL aarĩ na mĩaka ikũmi tu, no aakoretwo akĩrũa na mũrimũ wa kansa kwa ihinda rĩa mwaka mũgima. Mandagĩtarĩ, andũ ao a famĩlĩ, na arata ake nĩ maatete mwĩhoko. No Daniel ndaatete mwĩhoko. Eetĩkĩtie atĩ nĩ angĩakũrire na ateithĩrĩrie harĩ gũcaria ndawa ya kansa. Nĩ eerĩgagĩrĩra mũno iceera rĩa ndagĩtarĩ ũmwe warigitanaga mũthemba wa kansa ĩrĩa aarĩ nayo. Rĩrĩa mũthenya wa iceera rĩu wakinyire, ndagĩtarĩ ũcio agĩtĩĩra tondũ rĩera rĩtiarĩ rĩega. Daniel nĩ aakuire ngoro mũno, na agĩthirũo nĩ hinya. Aakuire thikũ cigana ũna thutha ũcio.

Rũgano rũu rwa Daniel rwaheanirũo nĩ mũtaaramu ũmwe werutaga ũrĩa gũkorũo na kĩĩrĩgĩrĩro kana kwaga kĩĩrĩgĩrĩro kũngĩhutia ũgima wa mwĩrĩ wa mũndũ. No gũkorũo o nawe wanaigua rũgano ta rũu. Kwa ngerekano, mũndũ mũkũrũ no athiĩ na mbere gũkorũo arĩ muoyo tondũ wa kwĩrĩgĩrĩra ũndũ wa bata, ta hihi gũceererũo nĩ mũndũ endete kana kuona ũndũ mũna wa mwanya ũgĩkĩka. No ihinda inini thutha wa ũndũ ũcio gwĩkĩka, mũndũ ũcio agakua. Ũndũ-inĩ ta ũcio-rĩ, hihi kĩĩrĩgĩrĩro no gĩkorũo nĩkĩo gĩateithirie?

Athuthuria aingĩ a maũndũ ma ũrigitani metĩkĩtie atĩ ũtũũro witũ na ũgima witũ wa mwĩrĩ no wagagĩre tũngĩkorũo na kĩĩrĩgĩrĩro na tũkorũo na mawoni mega megiĩ ihinda rĩũkĩte. No ti athuthuria othe metĩkanagia na ũndũ ũcio. Amwe moigaga atĩ gũtirĩ na ũira wa kuonania atĩ kĩĩrĩgĩrĩro no gĩteithie mũndũ. Moigaga atĩ mũrimũ ndũngĩcenjia nĩ ũndũ wa mũndũ gũkorũo na kĩĩrĩgĩrĩro.

O na mahinda-inĩ ma tene, andũ amwe matietĩkĩtie atĩ gũkorũo na kĩĩrĩgĩrĩro no gũteithie mũndũ. Mĩaka ngiri nyingĩ mĩhĩtũku, mũthomi ũmwe Mũngiriki wetagwo Aristotle ooigire atĩ kĩĩrĩgĩrĩro no kĩroto tu. Na mĩaka-inĩ ya ica-ikuhĩ, mũteti ũmwe wa Amerika wĩtagwo Benjamin Franklin ooigire na kĩnyũrũri atĩ gũkorũo na kĩĩrĩgĩrĩro gũtingĩteithia mũndũ kuona kĩrĩa arenda.

Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, tũngiuga atĩa igũrũ rĩgiĩ kĩĩrĩgĩrĩro? Hihi no kĩroto tu gĩa gũtũma tũigue wega? Kana hihi tũrĩ na itũmi njega cia gwĩtĩkia atĩ gũkorũo na kĩĩrĩgĩrĩro no gũtũteithie ithuothe gũkorũo na gĩkeno na ũgima mwega wa mwĩrĩ?