Gwĩka Ũthuthuria

MŨTHAMAKI SULEIMANI “nĩecũranagia, na agatuĩria maũndũ, o na akamaaragania na thimo nyingĩ.” Nĩkĩ? Tondũ eendaga kwandĩka “ndeto cia ũhoro-wa-ma.” (Koh. 12:9, 10) Luka ‘aatuĩririe maũndũ mothe na ũbarĩrĩru kuuma rĩrĩa maambĩrĩirie gwĩkwo’ nĩguo ataarĩrie maũndũ marĩa meekĩkire ũtũũro-inĩ wa Kristo kũringana na ũrĩa moimanĩte thutha. (Luk. 1:3) Ndungata icio cia Ngai nĩ ũthuthuria ciekire.

Ũthuthuria nĩ kĩĩ? Nĩ gũtuĩria na ũbarĩrĩru ndeto ĩgiĩ ũndũ mũna. Ũndũ ũcio ũhutĩtie gũthoma, na kũrũmĩrĩra njĩra iria ihũthĩkaga mũndũ akĩĩruta. Ningĩ no ũkorũo ũhutĩtie kũhoya ũhoro kuuma kũrĩ andũ.

Nĩ maũndũ-inĩ marĩkũ mabataraga ũthuthuria? Ici nĩ ngerekano cigana ũna. Wĩruti-inĩ waku kĩũmbe kana ũgĩthoma Bibilia no ũgĩe na ciũria cia bata. No ũbatare gũcaria ũhoro mũna nĩguo ũcokerie mũndũ wahunjĩirie kĩũria. No ũkorũo ũheetwo mĩario.

Ta wĩcirie ũhoro wa mĩario. Ũhoro ũrĩa ũheetwo no ũkorũo na maũndũ moĩyo nĩ andũ aingĩ. Ũngĩka atĩa nĩguo ũhoro ũcio ũhutie andũ kwanyu? Wĩkĩre cama na njĩra ya gwĩka ũthuthuria. Ũngĩhũthĩra mũigana mũna kana ngerekano ĩhutĩtie ũhoro ũrĩa ũheetwo na ĩhutĩtie ũtũũro wa arĩa maragũthikĩrĩria, ũndũ ũngĩoneka ta ũĩkaine no ũgĩe na ũrutani na ũrurumũre andũ. Ũhoro ũrĩa ũheetwo no ũkorũo ũhaarĩirio ũrĩ wa gũthomwo thĩinĩ wa thĩ yothe, ĩndĩ nĩ ũkũbatara kũwandandũra, kũruta ngerekano, na kuonia mũndũ kana kĩũngano ũrĩa maũndũ macio mangĩhũthĩka. Ũngĩka ũguo atĩa?

Wĩcirie ũhoro wa athikĩrĩria aku ũtaneka ũthuthuria. Marĩ na ũtaũku wa maũndũ marĩkũ? Marabatara gũtaũkĩrũo nĩ maũndũ marĩkũ? Coka wĩyũrie, muoroto wakwa nĩ ũrĩkũ? Hihi nĩ gũtaarĩria? kũiguithia? kũregana na ũndũ? kana nĩ kũrurumũra? Gũtaarĩria kũbataraga kũheana ũhoro makĩria nĩguo ũndũ ũthere wega. O na gũtuĩka andũ no mataũkĩrũo nĩ maũndũ ma mũthingi, no ũbatare kũmataarĩria makĩria nĩrĩ kana nĩ atĩa mangĩka ũndũ mũna. Kũiguithia kũbataraga kũruta ihooto ũkĩonania gĩtũmi kĩa ũndũ mũna, o hamwe na kũruta ũira wa ũndũ ũcio. Kũregana na ũndũ kũbataraga ũmenyo mũiganu wĩgiĩ mĩena yerĩ ĩgiĩ ũndũ mũna o hamwe na gũthathaũrania wega ũira ũrĩa ũrĩ ho. Ma nĩ atĩ wendi witũ ti kũruta ihooto nũmu tu, ĩndĩ nĩ kũhũthĩra njĩra cia wendo cia kũheana ihooto. Kũrurumũra kũhutĩtie gũkinyĩra ngoro. Nĩ gwĩkĩra athikĩrĩria aku merirĩria na gũkũria wendi wao wa gwĩka kũringana na kĩrĩa kĩrarĩrĩrio. Kũgweta cionereria ciĩgiĩ ũtũũro wa andũ manoya ikinya rĩna o na rungu rwa moritũ, no gũteithie gũkinyĩra athikĩrĩria ngoro.

Hihi rĩu no wambĩrĩrie? Aca. Wĩcirie nĩ ũhoro ũigana atĩa ũrabatara. No ũkorũo ũrĩ ũndũ wa bata gwĩciria ũhoro wa mahinda. Angĩkorũo ũkũheana ũhoro ũcio kũrĩ andũ angĩ-rĩ, ũrĩ na ndagĩka cigana cia gwĩka ũguo? Nĩ ithano? Nĩ mĩrongo ĩna na ithano? Hihi nĩ ũheetwo mahinda, ta hĩndĩ ya mĩcemanio ya kĩũngano, kana nĩwe ũkwĩbangĩra, ta hĩndĩ ya kũruta mũndũ Bibilia kana iceera rĩa ũrĩithi?

Macũngĩrĩro-inĩ-rĩ, ũrĩ na indo irĩkũ cia gwĩka ũthuthuria? Makĩria ma iria ũrĩ nacio mũciĩ-rĩ, kũrĩ na ingĩ thĩinĩ wa kabati ya mabuku ya Nyũmba yanyu ya Ũthamaki? Hihi ariũ a Ithe witũ arĩa makoretwo kĩũngano-inĩ mĩaka mĩingĩ no magwĩtĩkĩrie ũhũthĩre indo ciao gwĩka ũthuthuria? Hihi itũũra-inĩ rĩanyu kũrĩ na nyũmba ya mabuku ya mũingĩ ĩrĩ na mabuku mangĩhũthĩrũo gwĩka ũthuthuria?

Kũhũthĩra Bibilia—Ibuku Ritũ Inene rĩa Ũthuthuria

Angĩkorũo ũrathuthuria ũrĩa rĩandĩko rĩna riugĩte, ambĩrĩria na gũthuthuria Bibilia-inĩ yo nyene.

Rora Maũndũ Marĩa Marĩthiũrũrũkĩirie. Wĩyũrie ũũ: ‘Mũhari ũyũ warongoreirio ũ? Mĩhari ĩrĩa ĩũthiũrũrũkĩirie ĩronania atĩa ũhoro wĩgiĩ maũndũ marĩa maatũmire mũhari ũcio wandĩkwo kana mwerekera wa arĩa magwetetwo?’ Kaingĩ maũndũ ta macio no matũteithie gũtaũkĩrũo nĩ mũhari, na ningĩ ũngĩmahũthĩra ũkĩruta mĩario no mamĩongerere cama.

Kwa ngerekano, Ahibirania 4:12 kaingĩ nĩ rĩhũthagĩrũo kuonania hinya wa Kiugo kĩa Ngai wa kũhutia ngoro na kũgarũra mĩtũũrĩre ya andũ. Mĩhari ĩrĩa ĩthiũrũrũkĩirie nĩ ĩtũteithagia kuona wega ũrĩa ũndũ ũcio ũhotekaga. Yaragĩrĩria ũtũũro wa Aisiraeli hĩndĩ ĩrĩa maarĩ werũ-inĩ mĩaka 40 mbere ya kũingĩra bũrũri ũrĩa Jehova eerĩire Iburahimu. (Ahi 3:7–4:13) ‘Kiugo kĩa Ngai,’ kĩĩranĩro gĩake gĩa kũmatwara bũrũri ũrĩ na ũhurũko kũringana na kĩrĩkanĩro gĩake hamwe na Iburahimu gĩtiarĩ gĩa tũhũ; kĩarĩ muoyo na kĩerekagĩra kũhinga. Aisiraeli maarĩ na itũmi njega cia kuonania wĩtĩkio harĩ kĩo. O na kũrĩ ũguo, maita maingĩ nĩ moonanirie kwaga wĩtĩkio rĩrĩa Jehova aamatongoragia kuuma Misiri nginya Kĩrĩma gĩa Sinai na nginya marorete Bũrũri wa Kĩĩranĩro. Nĩ ũndũ ũcio, ũrĩa maaiyũkirie njĩra ya Ngai ya kũhingia kiugo gĩake, ũkĩguũria ũrĩa ngoro ciao ciatariĩ. No taguo kũrĩ mahinda-inĩ maya maitũ, kiugo kĩa Ngai gĩa kĩĩranĩro nĩ kĩguũragia kĩrĩa kĩrĩ ngoro-inĩ cia andũ.

Rora Mĩhari ya Kũringithania. Bibilia imwe rũere-inĩ nĩ irĩ mĩhari ya kũringithania. Hihi yaku nĩ ĩrĩ? Angĩkorũo nĩ ĩrĩ, mĩhari ĩyo no ĩgũteithie. Rora ngerekano ya Biblia Takatifu—Tafsiri ya Ulimwengu Mpya. Petero wa mbere 3:6 yonanagia Sara nĩ kĩonereria kĩega harĩ atumia Akristiano. Mũhari warĩo wa rũere-inĩ wa kũringithania, Kĩambĩrĩria 18:12 wĩkagĩra ũndũ ũcio mũkonde na njĩra ya kũguũria atĩ Sara eetaga Iburahimu mwathi wake “ngoro-inĩ.” Nĩ ũndũ ũcio, wĩnyihia wake woimaga ngoro. Makĩria ma ũtaũku ta ũcio, mĩhari ya kũringithania no ĩgũtware harĩ mĩhari ĩronania kũhinga kwa ũrathi mũna wa Bibilia kana kwa mũtaratara wa kĩrĩkanĩro kĩa Watho. O na kũrĩ ũguo ririkana atĩ, mĩhari ĩmwe ya kũringithania ndĩrongoreirio gũtaarĩria maũndũ ta macio. No makorũo tu magĩtaarĩria ũhoro ũringaine kana wa rũgano rwa ũtũũro wa mũndũ kana ũhoro wĩgiĩ mabũrũri.

Hũthĩra Fahirisi ya Bibilia. Fahirisi ya Bibilia nĩ ciugo ibangĩtwo kũringana na ũrĩa ndemwa ithingataine kuuma A nginya Z. No ĩgũteithie kuona maandĩko marĩa makonainie na ũhoro ũrĩa ũrathuthuria. Wamathuthuria nĩ ũkuona maũndũ mangĩ mangĩgũteithia. Nĩ ũkuona ũira wa “mohoro marĩa maagĩrĩru” ma ũhoro ũrĩa wa ma ta ũrĩa monanĩtio thĩinĩ wa Kiugo kĩa Ngai. (2 Tim. 1:13) Bibilia ya Tafsiri ya Ulimwengu Mpya nĩ ĩkoragwo na gĩcunjĩ kĩa “Fahirisi ya Baadhi ya Maneno ya Bibilia.” Nayo Comprehensive Concordance nĩ ĩkoragwo na ciugo nyingĩ makĩria. Angĩkorũo nĩ kũrĩ ya rũthiomi rwanyu, nĩ ĩgũgũteithia gũcaria mĩhari yothe ĩrĩa ĩrĩ na ciugo iria ciĩkĩrĩirũo ũritũ thĩinĩ wa Bibilia.

Kũhũthĩra Indo Ingĩ cia Ũthuthuria

Ithandũkũ karatathi-inĩ ka 33 nĩ rĩonanĩtie indo ingĩ cia ũthuthuria iria iheanĩtwo nĩ “ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete na njũgĩ.” (Mat. 24:45-47) Nyingĩ cia cio nĩ irĩ na gĩcunjĩ kĩa ũhoro ũrĩa wĩ thĩinĩ, na tũratathi-inĩ twa na thutha nyingĩ nĩ irĩ na ũhoro wa gwathĩrĩra, ĩrĩa ĩrongoreirio gũgũteithia wone ũhoro mũna. Mũthia-inĩ wa o mwaka, ngathĩti ya Mũrangĩri na Amkeni! nĩ ĩkoragwo na ũhoro wa gwathĩrĩra ĩrĩ na icunjĩ cia mwaka mũgima.

Kũmenya ũhoro ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa mabuku macio ma kwĩruta Bibilia no kũhũthie ũthuthuria. Kwa ngerekano, ta nĩ tuuge ũrenda kũmenya ũhoro wĩgiĩ ũrathi, ũrutani, mũthiĩre wa Gĩkristiano, kana ũrĩa ũngĩhũthĩra motaaro ma Bibilia. No kũhoteke wone ũhoro ũcio thĩinĩ wa Mũrangĩri. Amkeni! yaragĩrĩria maũndũ marĩa marekĩka mahinda-inĩ maya, mathĩna marĩa marathiĩ na mbere, ndini, sayanisi, na andũ a mabũrũri matiganĩte. Ibuku rĩa Yule Mtu Mkuu Zaidi Aliyepata Kuishi rĩkoragwo na ũhoro ũtaarĩirie maũndũ mothe marĩa marĩ mabuku-inĩ ma Injiri kũringana na ũrĩa meekĩkaga. Mabuku ta Ufunuo—Upeo Wao Mtukufu U Karibu!, Sikiliza Unabii wa Danieli!, na mbuku iria igĩrĩ cia Unabii wa Isaya—Nuru kwa Wanadamu Wote ikoragwo ciarĩrĩirie mabuku magima ma Bibilia mũhari kwa mũhari. Thĩinĩ wa ibuku rĩa Kutoa Sababu kwa Kutumia Maandiko nĩ ũkuona macokio megiĩ ciũria nyingĩ mũno cia Bibilia iria andũ kaingĩ matũũragia tũrĩ ũtungata-inĩ. Nĩgetha ũmenye wega ũhoro wa ndini ingĩ, morutani ma cio, na historĩ yacio, rora Jitihada ya Ainabinadamu ya Kutafuta Mungu. Ũhoro mũingĩ wĩgiĩ historĩ ya mahinda maya ya Aira a Jehova ũkoragwo thĩinĩ wa ibuku rĩa Mashahidi wa Yehova—Wapiga-Mbiu wa Ufalme wa Mungu. Nĩguo wone ũrĩa wĩra wa kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega ũrathiĩ na mbere thĩinĩ wa thĩ, rora Kitabu cha Mwaka cha Mashahidi wa Yehova rĩa ica ikuhĩ. Insight on the Scriptures nĩ ibuku rĩkoragwo na mabu ciĩgiĩ Bibilia na ũhoro mũingĩ ũmĩgiĩ. No rĩgũteithie mũno ũngĩbatara ũhoro wĩgiĩ andũ, kũndũ, indo, thiomi, kana maũndũ ma historĩ megemaine na Bibilia.

“Fahirisi.” Fahirisi ĩno, ĩrĩa ĩcabĩtwo na thiomi makĩria ma 20, nĩ ĩgũgũteithia gũcaria ũhoro thĩinĩ wa mabuku maitũ matiganĩte. Ĩkoragwo na icunjĩ igĩrĩ, fahirisi ya habari na fahirisi ya maandiko. Ũkĩhũthĩra fahirisi ya habari, caria kiugo gĩkonainie na ũhoro ũrĩa ũrenda gũtuĩria. Ũkĩhũthĩra fahirisi ya maandiko, rora rĩandĩko rĩrĩa ũrenda gũtaũkĩrũo wega. Angĩkorũo harĩ na ndeto ĩcabĩtwo ĩgiĩ ũhoro ũcio kana rĩandĩko rĩu thĩinĩ wa mĩaka ĩrĩa ĩrĩ thĩinĩ wa Fahirisi, nĩ ũkuona mabuku marĩa marĩ na ndeto ĩyo. Hũthĩra tũratathi twa mbere twa Fahirisi ũmenye marĩĩtwa makuhĩhie ma mabuku marĩa monanĩtio. (Kwa ngerekano, w99 3/1 15 nĩ kuuga Mnara wa Mlinzi wa 1999, Machi 1 karatathi ga 15.) Ciongo nene ta “Mambo Yaliyoonwa Katika Huduma ya Shambani” na “Masimulizi ya Maisha ya Mashahidi wa Yehova” no cigũteithie kũhaarĩria mĩario mĩega ya kũrurumũra kĩũngano.

Tondũ wahota kũrikĩra mũno thĩinĩ wa ũthuthuria-rĩ, wĩmenyerere ndũkagucĩrĩrio nĩ mohoro mangĩ. Ririkana muoroto waku wa gũthuthuria nĩ gũcaria ũhoro ũrĩa ũrabatara. Fahirisi ĩngĩkwerekeria harĩ kĩhumo kĩna kĩa ũhoro, humbũria harĩa wĩrĩtwo, ũcoke ũrore ciongo nini na mĩhari ya mbere ya ibungo nĩguo ĩgũtongorie harĩ ũhoro ũrĩa ũrabatara. Angĩkorũo ũracaria ũrĩa rĩandĩko rĩna thĩinĩ wa Bibilia riugĩte, amba ũcarie mũhari ũcio karatathi-inĩ karĩa wĩrĩtwo. Ũcoke ũthome ũhoro ũrĩa ũthiũrũrũkĩirie mũhari ũcio.

“Watchtower Library” thĩinĩ wa CD-ROM. Angĩkorũo no ũhũthĩre kompiuta, no ũgunĩke nĩ Watchtower Library thĩinĩ wa CD-ROM, ĩrĩa ĩkoragwo na mabuku maitũ maingĩ mũno. Programu ĩno hũthũ ĩkũhotithagia gũcaria kiugo kĩmwe, ciugo cigana ũna, kana rĩandĩko thĩinĩ wa mabuku o mothe marĩa marĩ thĩinĩ wa Watchtower Library. O na angĩkorũo gũtirĩ ya rũthiomi rwanyu, no ũgunĩke ũngĩhũthĩra ya rũthiomi rũngĩ rũrĩa ũĩ.

Indo Ingĩ cia Gĩtheokrasi

Marũa-inĩ ma kerĩ marĩa Paulo atongoretio nĩ roho aandĩkĩire Timotheo, eerire mwanake ũcio amũrehere kũu Roma “mabuku, na makĩria njũa iria cia kwandĩkwo.” (2 Tim. 4:13) Harĩ mabuku Paulo onaga marĩ ma bata na akamaiga. O nawe no wĩke ũguo. Hihi nĩ ũigaga ngathĩti ciaku cia Mũrangĩri na Amkeni!, na Ũtungata Witũ wa Ũthamaki o na thutha wa gũcihũthĩra kĩũngano-inĩ? Angĩkorũo nĩ wĩkaga ũguo-rĩ, nĩ ũrĩcihũthagĩra hamwe na mabuku marĩa mangĩ ma Gĩkristiano ũrĩ namo gwĩka ũthuthuria. Ciũngano nyingĩ nĩ cigaga mabuku ma gĩtheokrasi kabati-inĩ ya mabuku thĩinĩ wa Nyũmba ya Ũthamaki. Makoragwo marĩ ma gũteithia andũ othe thĩinĩ wa kĩũngano, rĩrĩa marĩ thĩinĩ wa Nyũmba ya Ũthamaki.

Wĩigĩre Kobĩ Ciaku cia Ũhoro

Koragwo wĩ maitho kuona indo njega iria ũngĩhũthĩra ũkĩrutana. Ũngĩona ũhoro mwerũ thĩinĩ wa ngathĩti ya mohoro, mũigana mũna wa kĩndũ, kana ngerekano ũngĩhũthĩra ũtungata-inĩ, tinĩrĩria kana wandĩke ũhoro ũcio handũ. Andĩka mweri, kĩongo kĩa riuma rĩa ngathĩti ĩyo, na kũngĩhoteka rĩĩtwa rĩa mwandĩki kana mũcabi. Hĩndĩ ya mĩcemanio ya kĩũngano, andĩka maũndũ mega na ngerekano iria cingĩgũteithia gũtaarĩria arĩa angĩ ũhoro wa ma. Hihi nĩ ũrĩ weciria ũhoro wa ngerekano njega no ndwarĩ na mweke wa kũmĩhũthĩra o hĩndĩ ĩyo? Mĩandĩke na ũmĩige bairo-inĩ. Thutha wa gũkorũo thĩinĩ wa Cukuru ya Ũtungata wa Gĩtheokrasi kwa ihinda, nĩ ũgũkorũo ũhaarĩirie mĩario mĩingĩ. Handũ ha gũte maũndũ marĩa ũrĩandĩkaga, maige. Ũthuthuria ũrĩa wĩkĩte wahota gũgagũteithia thutha-inĩ.

Aria na Andũ

Andũ nĩ kĩhumo kĩnene kĩa ũhoro. Hĩndĩ ĩrĩa Luka aandĩkaga Injiri yake, hatarĩ nganja nĩ acokanĩrĩirie ũhoro mũingĩ na njĩra ya kũhoya ũhoro kuuma kũrĩ arĩa meeyoneire. (Luk. 1:1-4) Mũkristiano ũngĩ no agũteithie gũtaũkĩrũo nĩ ũndũ ũkoretwo ũkĩĩrutanĩria gũthuthuria. Kũringana na Aefeso 4:8, 11-16, Kristo ahũthagĩra athuri marĩ “iheo” gũtũteithia tũkinyĩrĩre “ũhoro wa gwĩtĩkia wĩtĩkio o ũmwe, o na wa kũmenya Mũrũ wa Ngai.” Kũhoya ũhoro arĩa marĩ na ũmenyeru ũtungata-inĩ wa Ngai no gũkorũo na maciaro mega. Ningĩ kwaranĩria na andũ no kũguũrie ũrĩa mareciria na ũndũ ũcio no ũgũteithie kũharĩria ũhoro ũkũmaguna.

Thũrima Maũndũ Marĩa Wathuthuria

Ngano yagethwo, nĩ ĩbataraga kwamũranio na mahuti. Noguo maciaro ma ũthuthuria matariĩ. Mbere ya kũhũthĩra maũndũ marĩa wathuthuria, nĩ ũkũbatara kwamũrania marĩa ma bata kuuma kũrĩ marĩa mangĩ.

Angĩkorũo ũkũhũthĩra ũhoro ũcio thĩinĩ wa mĩario, wĩyũrie ũũ: ‘Hihi kũna ũndũ ũrĩa ndĩrenda kũhũthĩra nĩ ũkwagĩria mĩario ĩno? Kana o na akorũo nĩ ũndũ ũragucĩrĩria-rĩ, hihi nĩ ũroima nja ya ũhoro ũrĩa njagĩrĩirũo nĩ kwaria?’ Angĩkorũo ũrenda kũhũthĩra maũndũ marĩa marekĩka kana maũndũ ma sayanisi kana ma ũrigitani marĩa maikaraga makĩgarũragwo, tigĩrĩra atĩ ũhoro ũcio ti mũhĩtũke nĩ mahinda. Ningĩ ririkana, maũndũ mamwe thĩinĩ wa mabuku maitũ ma tene no makorũo mekĩtwo ũgarũrũku, kwoguo rora ũhoro ũrĩa ũcabĩtwo ica ikuhĩ makĩria.

Harĩ bata mũno gũkorũo na ũũgĩ ũngĩthuura kũhũthĩra ũhoro uumĩte ihumo-inĩ cia gũkũ thĩ. Ndũkanariganĩrũo atĩ Kiugo kĩa Ngai nĩkĩo ũhoro ũrĩa wa ma. (Joh. 17:17) Jesu nĩwe ũrĩ na itemi rĩrĩa inene harĩ kũhingio kwa muoroto wa Ngai. Nĩ ũndũ ũcio, Akolosai 2:3 yugaga ũũ: “Mĩthithũ yothe ya ũũgĩ na ya ũmenyi ĩhithĩtwo thĩinĩ wake.” Thũrima maciaro ma ũthuthuria waku na njĩra ĩyo. Ha ũhoro ũrĩa ũthuthurĩtie kuuma ihumo-inĩ cia gũkũ thĩ, wĩyũrie ũũ: ‘Hihi ũhoro ũyũ nĩ muongerere cumbĩ, nĩ wa kwĩgererio, kana wa mũhuhu? Hihi wandĩkirũo na muoroto mũũru kana wa kĩĩbiacara? Hihi ihumo ingĩ irĩ gatũ nĩ ciĩtĩkanĩtie na ũhoro ũyũ? Makĩria ma ũguo-rĩ, nĩ ũratwarana na ma ya Bibilia?’

Thimo 2:1-5 ĩtwĩkagĩra ngoro tũcaragie ũmenyo, ũtaũku, na ũũgĩ ta ũrĩa ‘betha na managĩ marĩa mahitharu icaragio.’ Ũndũ ũcio ũbataraga kĩyo ĩndĩ nĩ ũrĩ ũguni mũnene. Ũthuthuria ũbataraga kĩyo, ĩndĩ nĩ ũrĩgũteithagia kuona ũrĩa Ngai onaga maũndũ, kũrũnga mwĩcirĩrie ũtagĩrĩire, na gũkindĩra biũ ũtaũku waku harĩ ũhoro ũrĩa wa ma. Ningĩ nĩ kũrĩmatagia na gũgekĩra cama mĩario yaku, ũgakorũo ũcanjamũkĩte ũkĩmĩheana na ĩgakoragwo ĩrĩ mĩega ĩgĩthikĩrĩrio.