GĨCUNJĨ KĨA 1
Ithondeka Rĩrĩa Rĩkaga Wendi wa Jehova
THĨINĨ wa thĩ yothe nĩ gũkoragwo na mathondeka maingĩ ma kĩndini, gĩũteti, na kĩbiacara marĩ na mĩoroto, mawoni, na mĩĩkĩre ngũrani ya maũndũ. No nĩ kũrĩ ithondeka rĩmwe rĩkoragwo rĩrĩ ngũrani biũ na macio mangĩ mothe. Kiugo kĩa Ngai nĩ kĩonanagia wega atĩ ithondeka rĩu nĩ Aira a Jehova.
2 Ũndũ mwega nĩ atĩ, wee nĩ ũranyitanĩra na ithondeka rĩa Jehova. Thutha wa kwĩmenyera wendi wa Ngai nĩ ũrĩkũ, rĩu nĩ ũrawĩka. (Thab. 143:10; Rom. 12:2) Ũrĩ mũhunjia ũrĩ kĩyo na ũratungata hamwe na aarĩ na ariũ a Ithe witũ a thĩ yothe marĩ na wendo. (2 Kor. 6:4; 1 Pet. 2:17; 5:9) O ta ũrĩa Kiugo kĩa Ngai kĩĩranĩire, ũndũ ũcio nĩ ũkũrehagĩra irathimo nyingĩ na gĩkeno kĩnene. (Thim. 10:22; Mar. 10:30) Gwĩka wendi wa Jehova ihinda-inĩ rĩrĩ ũrĩ na wĩhokeku nĩ njĩra ya gũkũhaarĩria nĩ ũndũ wa ihinda rĩega rĩũkĩte rĩtagaathira.—1 Tim. 6:18, 19; 1 Joh. 2:17.
3 Mũũmbi Witũ Ũrĩa Mũnene arĩ na ithondeka rĩa mwanya rĩa thĩ yothe rĩrĩa rĩtongoragio gĩtheokrasi. Ũguo nĩ kuuga atĩ rĩtongoragio nĩ Jehova, ũrĩa ũkoragwo arĩ igũrũ rĩa indo ciothe. Nĩ tũmwĩhokete biũ. Nĩwe Mũtuanĩri Ciira, Mũheani Watho, na Mũthamaki witũ. (Isa. 33:22) Tondũ we nĩ Ngai ũrĩ mũbango, nĩ athondekete mĩtaratara nĩgetha ‘tũrutithanagie wĩra hamwe nake,’ harĩ kũhingia muoroto wake.—2 Kor. 6:1, 2.
4 O ũrĩa mũico wa mũtabarĩre ũyũ ũrakuhĩrĩria, no tũrathiĩ na mbere tũrĩ rungu rwa ũtongoria wa Mũthamaki ũrĩa ũthuurĩtwo, Kristo Jesu. (Isa. 55:4; Kũg. 6:2; 11:15) Jesu we mwene nĩwe warathĩte atĩ arũmĩrĩri ake nĩ mangĩgeka maũndũ manene gũkĩra marĩa aahingirie hĩndĩ ya ũtungata wake gũkũ thĩ. (Joh. 14:12) Ũndũ ũcio nĩ ũngĩahingire tondũ arũmĩrĩri a Jesu mangĩkahunjia ihinda iraihu makĩria, mathiĩ makĩongererekaga, na mahunjie gĩcigo kĩnene makĩria. Mangĩahunjirie ũhoro mwega wa Ũthamaki nginya ituri ciothe cia thĩ.—Mat. 24:14; 28:19, 20; Atũm. 1:8.
5 Ũndũ ũcio nĩ wonekete wega. O na kũrĩ ũguo, o ta ũrĩa Jesu aagwetete, wĩra wa kũhunjia ũhoro mwega ũgaathira hĩndĩ ĩrĩa Jehova abangĩte. Ũrathi ũrĩa ũrĩ Kiugo-inĩ kĩa Ngai wonanagia atĩ mũthenya ũrĩa mũnene na wa kũmakania wa Jehova nĩ ũkuhĩrĩirie.—Joel 2:31; Zef. 1:14-18; 2:2, 3; 1 Pet. 4:7.
Nĩ tũrabatara kuongerera kĩyo gitũ harĩ gwĩka ũrĩa Ngai endaga. Ũguo nĩ kuuga tũmenye wega ũrĩa ithondeka rĩa Jehova rĩrutaga wĩra
6 O ũrĩa tũrathiĩ na mbere kũmenya wendi wa Jehova matukũ-inĩ maya ma kũrigĩrĩria, noguo tũrabatara kuongerera kĩyo harĩ gwĩka ũrĩa Ngai endaga. Ũguo nĩ kuuga tũmenye wega ũrĩa ithondeka rĩa Ngai rĩrutaga wĩra na tũnyitanĩre narĩo biũ. Ithondeka rĩu rĩtongoragio nĩ motaaro ma Kĩĩmandĩko, hamwe na maathani, mawatho, na morutani marĩa marĩ thĩinĩ wa Kiugo kĩa Ngai kĩrĩa gĩtongoretio nĩ roho.—Thab. 19:7-9.
7 Rĩrĩa andũ a Jehova marũmĩrĩra ũtongoria ũcio wa Bibilia, maikaranagia na makarutithania wĩra hamwe marĩ na thayũ na ũrũmwe. (Thab. 133:1; Isa. 60:17; Rom. 14:19) Hihi nĩ kĩĩ kĩnyitithanagia aarĩ na ariũ a Ithe witũ kũndũ guothe? Nĩ wendo. Tũkoragwo twĩhumbĩte wendo na nĩguo ũtũtindĩkaga. (Joh. 13:34, 35; Kol. 3:14) Nĩ ũndũ wa gũkorũo tũrathimĩtwo ũguo, nĩ tũhotaga gũtwarana na gĩcunjĩ kĩa igũrũ gĩa ithondeka rĩa Jehova.
GĨCUNJĨ KĨA IGŨRŨ GĨA ITHONDEKA RĨA JEHOVA
8 Mũnabii Isaia, Ezekieli, na Danieli nĩ moonire cioneki cia gĩcunjĩ kĩa igũrũ gĩa ithondeka rĩa Jehova. (Isa., mũrango wa 6; Ezek., mũrango wa 1; Dan. 7:9, 10) O na mũtũmwo Johana nĩ oonirio kĩoneki kĩgiĩ gĩcunjĩ kĩu kĩa igũrũ gĩa ithondeka na nĩ atũtaarĩirie ũhoro wakĩo thĩinĩ wa ibuku rĩa Kũguũrĩrio. Oonire Jehova aikarĩire gĩtĩ kĩa ũnene kĩrĩ na riri arĩ hamwe na ciũmbe cia kĩĩroho iria cianagĩrĩra ũũ: “Mũtheru, mũtheru, mũtheru nĩ Jehova Ngai, Mwene-Hinya-Wothe, o ũcio warĩ ho na nowe ũrĩ ho na nowe ũroka.” (Kũg. 4:8) Ningĩ Johana nĩ oonire Gatũrũme ka Ngai, Jesu Kristo, arũgamĩte “gatagatĩ ga gĩtĩ kĩu kĩa ũnene.”—Kũg. 5:6, 13, 14; Joh. 1:29.
9 Kĩoneki kĩu kĩa Jehova aikarĩire gĩtĩ kĩa ũnene kĩonanagia atĩ nĩwe Mũtwe wa ithondeka rĩu. Rĩandĩko rĩa 1 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 29:11, 12 rĩkĩaria ũhoro wake na ũrĩa arĩ mũtũũgĩru, riugaga ũũ: “Wee Jehova, wĩ mũnene, na hinya na ũthaka na ũkaru na ũnene nĩ ciaku, nĩ gũkorũo kĩndũ gĩothe kũrĩa igũrũ na gũkũ thĩ nĩ gĩaku. Ũthamaki nĩ waku, wee Jehova. Wee nĩwe Ũrĩa wĩtũũgĩrĩtie ũgakorũo ũrĩ mũnene igũrũ rĩa arĩa angĩ othe. Ũtonga na riri ciumaga kũrĩ wee, na wathaga indo ciothe, na guoko-inĩ gwaku harĩ na ũhoti na hinya, na guoko gwaku gũtũũgĩragia na gũgekĩra othe hinya.”
10 Arĩ mũruti wĩra hamwe na Jehova, Jesu Kristo nĩ atũũgĩrĩtio nĩ Jehova kũrĩa igũrũ, na akaheo wathani mũnene. Hatarĩ nganja, Ngai “nĩ aaigire indo ciothe rungu rwa makinya make na akĩmũtua mũtwe igũrũ rĩa maũndũ mothe megiĩ kĩũngano.” (Ef. 1:22) Mũtũmwo Paulo ooigire ũũ ũhoro-inĩ wĩgiĩ Jesu: “Ngai nĩ aamũtũũgĩririe akĩmũnenehia makĩria, na nĩ ũndũ wa ũtugi akĩmũhe rĩĩtwa rĩkĩrĩte marĩĩtwa marĩa mangĩ mothe, nĩguo thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Jesu maru mothe magaturio—ma arĩa marĩ igũrũ na arĩa marĩ gũkũ thĩ na arĩa marĩ rungu rwa thĩ—na nĩmĩ ciothe ciumbũre atĩ Jesu Kristo nĩ Mwathani nĩguo Ngai o we Ithe agoocagwo.” (Afil. 2:9-11) Nĩ ũndũ ũcio, no twĩhoke biũ ũtongoria wa ũthingu wa Jesu Kristo.
11 Mũnabii Danieli nĩ oonire thĩinĩ wa kĩoneki Ũrĩa Ũtũũraga Kuuma o Tene aikarĩire gĩtĩ Gĩake kĩa ũnene kũrĩa igũrũ na araika ‘ngiri maita ngiri nyingĩ nĩ maamũtungatagĩra, na angĩ ngiri ikũmi maita ngiri ikũmi maarũgamĩte mbere yake.’ (Dan. 7:10) Bibilia yugaga atĩ mbũtũ ĩyo ya araika nĩ “maroho nĩ ũndũ wa ũtungata mũtheru, matũmĩtwo matungatagĩre arĩa makaagaya ũhonokio.” (Ahib. 1:14) Ciũmbe icio ciothe cia kĩĩroho ikoragwo ibangĩtwo kũringana na ‘itĩ cia ũnene, ũtongoria, thirikari, na wathani.’—Kol. 1:16.
12 Tũngĩĩcũrania ũhoro wa maũndũ macio ma gĩcunjĩ kĩa igũrũ gĩa ithondeka rĩa Jehova no tũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa Isaia ooigire rĩrĩa ‘oonire Jehova aikarĩire gĩtĩ kĩa ũnene kĩrĩ handũ igũrũ na gĩtũũgĩrĩtio,’ na “aserafi maarũgamĩte igũrũ rĩake.” Isaia ooigire ũũ: “Kaĩ ndĩ na haaro-ĩ! Ndariĩ o ta ndĩ mũkuũ, nĩ gũkorũo ndĩ mũndũ ũrĩ na mĩromo ĩtarĩ mĩtheru, na njikaranagia na andũ makoragwo na mĩromo ĩtarĩ mĩtheru; nĩ ũndũ maitho makwa nĩ monete Mũthamaki, Jehova mũnene wa ita we mwene!” Hatarĩ nganja, Isaia nĩ aamakire mũno na akĩĩnyihia rĩrĩa aataũkĩirũo ũrĩa ithondeka rĩa Jehova rĩigana. Ũndũ ũcio nĩ wamũhutirie mũno ũũ atĩ rĩrĩa aaiguire rĩĩtana kuuma igũrũ rĩgiĩ wĩra wa mwanya wa kũhunjia matuĩro ma Jehova, Isaia ooigire ũũ: “Niĩ ũyũ haha! Ndũma!”—Isa. 6:1-5, 8.
13 Nĩ ũndũ wa andũ a Jehova gũtaũkĩrũo na kwenda ithondeka rĩake, nĩ makoragwo na mwerekera o ta ũcio. O ũrĩa ithondeka rĩu rĩrathiĩ na mbere, twĩrutanagĩria biũ gũtwarana narĩo. Nĩ twĩrutanagĩria kuonania ũrĩa twĩhokete ithondeka rĩa Jehova.
ITHONDEKA RĨA JEHOVA NO RĨRATHIĨ NA MBERE
14 Thĩinĩ wa mũrango wa 1 wa ũrathi wa Ezekieli, Jehova onanĩtio agĩtwarithia ngaari nene ya igũrũ. Ngaari ĩyo ĩrĩ na riri, ĩrũgamagĩrĩra gĩcunjĩ kĩa ithondeka rĩa Jehova kĩrĩa gĩtonekaga. Atwarithagia ngaari ĩyo na njĩra ya atĩ amĩtongoragia na njĩra ya wendo na akamĩhũthĩra kũringana na muoroto wake.—Thab. 103:20.
15 O kũgũrũ kwa ngaari ĩyo kũharũkanĩtio na kũngĩ, magakorũo makĩranĩte na marĩ na wariĩ ũiganaine. Nĩ na njĩra ĩyo tu magũrũ macio mangĩĩrĩkana atĩ “maathiaga mwena o wothe harĩ mĩena yothe ĩna.” (Ezek. 1:17) No macenjie o rĩmwe kũrĩa merekeire. O na kũrĩ ũguo, ngaari ĩyo ndĩthiaga o ũguo ĩtarĩ na mũndũ ũramĩtongoria. Jehova ndarekagĩrĩria ithondeka rĩake rĩthiĩ o mwena ũrĩa wothe rĩngĩenda gũthiĩ. Ezekieli 1:20 yugaga: “Ciathiaga kũrĩa roho wacitongoragia ithiĩ.” Kwoguo, nĩ Jehova ũtũmaga ithondeka rĩake rĩthiĩ kũrĩa roho wake ũrarĩtongoria rĩthiĩ. Kĩũria kĩrĩa twagĩrĩirũo kwĩyũria nĩ, ‘Hihi nĩ ndĩratwarana narĩo?’
16 Gũtwarana na ithondeka rĩa Jehova to gũthiĩ mĩcemanio na kũhunjia tu. Njĩra ĩrĩa nene tuonanagia atĩ nĩ tũratwarana narĩo nĩ gũthiĩ na mbere gũkũra kĩĩroho. Nĩ ‘tũkũũranaga maũndũ marĩa ma bata makĩria,’ na tũgaikara tũkĩrĩaga irio cia kĩĩroho cia ica ikuhĩ. (Afil. 1:10; 4:8, 9; Joh. 17:3) Ningĩ no mũhaka tũririkane atĩ harĩa harĩ ithondeka, nĩ hakoragwo na ũtongoria na ũnyitanĩri mwega. Kwoguo no mũhaka tũhũthĩre wega mahinda, hinya, ũhoti, na indo cia kĩĩroho iria Jehova atũheete nĩguo tũhingie wĩra wake. Twathiĩ na mbere gũtwarana na ngaari ya Jehova ya igũrũ, nĩ tũrĩhotaga gũtũũra kũringana na ndũmĩrĩri ĩrĩa tũhunjagia.
17 Kũgerera ũteithio wa ithondeka rĩa Jehova, nĩ tũhotaga gũthiĩ na mbere gwĩka wendi wake. Ririkana atĩ Mũtwarithia wa ngaari ĩyo ya igũrũ nĩ Jehova. Kwoguo, gũtwarana na ngaari yake kuonanagia atĩ nĩ tũtĩĩte Jehova na nĩ tũmwĩhokete arĩ Rwaro Rwitũ rwa Ihiga. (Thab. 18:31) Bibilia ĩranĩire ũũ: “Jehova nĩ arĩheaga andũ ake hinya. Jehova nĩ akaarathima andũ ake amahe thayũ.” (Thab. 29:11) Tondũ tũrĩ gĩcunjĩ gĩa ithondeka rĩa Jehova ũmũthĩ, nĩ atũheaga hinya na tũgakenera thayũ ũrĩa arathimaga andũ ake naguo. Hatarĩ nganja, nĩ tũgũkorũo na irathimo nyingĩ twathiĩ na mbere gwĩka wendi wa Jehova rĩu nginya tene na tene.