“O Mũndũ Arĩkuuaga Mũrigo Wake Mwene”
“O ũmwe witũ nĩ akaarũgama mbere ya Ngai atuĩrũo kũringana na ciĩko ciake.”—AROMA 14:12.
1. Nĩ ũigĩrĩrĩki ũrĩkũ anake arĩa atatũ Ahibirania maarĩ naguo?
ANAKE atatũ Ahibirania arĩa maaikaraga Babuloni maagĩrĩirũo gũtua itua rĩngĩatũmire matũũre muoyo kana makue. Hihi nĩ mangĩainamĩrĩire mũhianano mũnene, ta ũrĩa watho wa bũrũri waugĩte? Kana hihi nĩ mangĩaregire kũũthathaiya na kwoguo maikio riiko-inĩ rĩarĩ na mwaki mũnene? Shadraka, Meshaki, na Abedinego matiarĩ na ihinda rĩa kũũria mũndũ ũrĩa megwĩka, na matiabataraga gwĩka ũguo. Maaugire ũũ marĩ na ũmĩrĩru: “Menya ũndũ ũyũ wee mũthamaki, atĩ tũtigũtungatĩra ngai ciaku o na kana tũthathaiye mũhianano ũcio wa thahabu ũhandĩte.” (Danieli 3:1-18) Ahibirania acio atatũ nĩ meekuuĩire mũrigo wao, makĩhingia ũigĩrĩrĩki wao wa gwĩtuĩra itua.
2. Nĩa maatũmire Pilato atue itua rĩrĩa aatuire rĩgiĩ Jesu Kristo, na hihi ũndũ ũcio nĩ watũmire ngavana ũcio Mũroma akorũo atarĩ na mahĩtia?
2 Mĩaka ta 600 thutha ũcio, ngavana ũmwe nĩ aatwarĩirũo thitango ciĩgiĩ mũndũ mũna. Thutha wa gũthuthuria ciira ũcio, akĩona atĩ mũndũ ũcio wathitangĩtwo ndaarĩ na mahĩtia. No kĩrĩndĩ gĩkĩanĩrĩra gĩkiuga oragwo. Thutha wa kũgeria kũregana nakĩo, ngavana ũcio akĩremwo gwĩkuuĩra mũrigo wake wa gũtua itua na agĩtĩkĩra kũhatĩrĩrio nĩ kĩrĩndĩ. Eethambire moko na akiuga ũũ: “Ndingĩcokererũo nĩ thakame ya mũndũ ũyũ.” Agĩcoka akĩneana mũndũ ũcio athiĩ agacuurio mũtĩ igũrũ. Handũ ha kũhingia ũigĩrĩrĩki wake wa gũtua itua rĩgiĩ Jesu Kristo, Pontio Pilato aarekire andũ angĩ mamũtuĩre itua. O na angĩethambire moko atĩa, ndaangĩehereirio mahĩtia macio eekire ma gũtuĩra Jesu na njĩra ĩtarĩ ya kĩhooto.—Mathayo 27:11-26; Luka 23:13-25.
3. Twagĩrĩirũo gwĩthema kũreka arĩa angĩ matũtuĩre matua nĩkĩ?
3 Ĩ wee nawe? Rĩrĩa ũrabatara gũtua matua-rĩ, hihi nĩ wĩkaga ta Ahibirania acio atatũ, kana ũrekaga andũ arĩa angĩ magũtuĩre matua? Gũtua matua ti ũndũ mũhũthũ. Mũndũ nĩ agĩrĩirũo gũkorũo agimarĩte wega nĩguo ahote gũtua matua mega. Kwa ngerekano, aciari nĩ magĩrĩirũo gũtua matua mega megiĩ ciana ciao iria nini. Nĩ ma ti ũndũ mũhũthũ gũtua itua rĩgiĩ ũndũ mũritũ, na no mũhaka mũndũ athuthurie maũndũ matiganĩte. O na kũrĩ ũguo, ũigĩrĩrĩki wa gũtua matua ti mũritũ ũndũ ũngĩtaranĩrio na “mĩrigo” ĩrĩa tũngĩkuuĩrũo nĩ arĩa marĩ na “ngumo cia kwagĩrĩra kĩĩroho.” (Agalatia 6:1, 2) Handũ ha ũguo, no tuuge nĩ mũrigo “o ũmwe witũ . . . akaarũgama mbere ya Ngai atuĩrũo kũringana na ciĩko ciake.” (Aroma 14:12) Bibilia yugaga ũũ: “O mũndũ arĩkuuaga mũrigo wake mwene.” (Agalatia 6:5) Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, tũngĩka atĩa nĩguo tũtue matua mega ũtũũro-inĩ? Wa mbere, no mũhaka twambe tũkũũrane kũrĩa tũnyihĩirũo na tũmenye ũrĩa tũngĩhiũrania na ũndũ ũcio.
Ũndũ wa Bata Ũbataranagia
4. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa bata wĩgiĩ gũtua matua twagĩrĩirũo kwĩruta kuumana na ũremi wa aciari aitũ a mbere?
4 Kĩambĩrĩria-inĩ kĩa historĩ ya andũ, aciari aitũ a mbere nĩ maatuire itua rĩarĩ na maumĩrĩra moru mũno. Maathuurire kũrĩa maciaro ma mũtĩ wa kũmenyithania wega na ũũru. (Kĩambĩrĩria 2:16, 17) Nĩ kĩĩ gĩatũmire matue itua rĩu? Bibilia yugaga ũũ: “Mũtumia ũcio akĩona atĩ mũtĩ ũcio warĩ mwega wa kuuma irio na atĩ warĩ wa kwĩrirĩrio nĩ maitho, ĩni, mũtĩ ũcio warĩ mũthaka wa kwĩrorerũo. Kwoguo agĩtua itunda rĩaguo na akĩrĩa. Thutha ũcio, rĩrĩa maarĩ hamwe na mũthuriwe, akĩmũhe nake akĩrĩa.” (Kĩambĩrĩria 3:6) Hawa aatuire itua rĩu nĩ ũndũ wa mwĩyendo. Adamu o nake nĩ aanyitanĩire nake ũremi-inĩ ũcio. Nĩ ũndũ ũcio, mehia na gĩkuũ ‘igĩtherema kũrĩ andũ othe.’ (Aroma 5:12) Ũremi wa Adamu na Hawa wagĩrĩirũo gũtũruta ũndũ ũyũ wa bata wĩgiĩ mĩhaka itũ tũrĩ andũ: Mũndũ angĩaga kũrũmĩrĩra ũtongoria wa Ngai, no mũhaka atue matua moru.
5. Nĩ ũtongoria ũrĩkũ Jehova atũheete, na twagĩrĩirũo gwĩka atĩa nĩguo tũgunĩke kuumana naguo?
5 Ũndũ ũrĩa mwega nĩ atĩ Jehova Ngai nĩ atũheete ũtongoria. Maandĩko matwĩraga ũũ: “Matũ maku mwene nĩ makaaigua kiugo thutha waku gĩkiuga, ‘Ĩno nĩyo njĩra. Gerai thĩinĩ wayo,’ mũngĩkaagarũrũka mũgere mwena wa ũrĩo kana mũgere mwena wa ũmotho.” (Isaia 30:21) Jehova atwaragĩria kũgerera Bibilia, Kiugo gĩake kĩrĩa gĩtongoretio nĩ roho wake. No mũhaka twĩrute Maandĩko na tũmamenye wega. Nĩguo tũhote gũtua matua mega, twagĩrĩirũo kũrĩa “irio nyũmũ . . . cia andũ agima.” Tweka ũguo, nĩ ‘tũkũmenyeria ũhoti witũ wa gũtaũkĩrũo na njĩra ya kũũhũthĩra, tũkahota gũkũũrana wega na ũũru.’ (Ahibirania 5:14) No tũmenyerie ũhoti witũ wa gũtaũkĩrũo na njĩra ya kũhũthĩra maũndũ marĩa tweruta Kiugo-inĩ kĩa Ngai.
6. Nĩ kĩĩ kĩbataranagia nĩguo thamiri itũ ĩrute wĩra wega?
6 Thamiri itũ nĩ ya bata mũno nĩguo tũhote gũtua matua mega. Nĩ ĩkoragwo na ũhoti wa gũtũtuĩra, na no ‘ĩtũciirithie kana ĩtũtetere.’ (Aroma 2:14, 15) No nĩgetha thamiri itũ ĩrute wĩra wega, no mũhaka ĩtongorio nĩ ũmenyo wa ma wa Kiugo kĩa Ngai na ĩmenyerio na njĩra ya kũhũthĩra maũndũ marĩa marĩ Kiugo-inĩ kĩu. Thamiri ĩtamenyeretio no ĩtongorio na njĩra hũthũ nĩ ũndũire na mĩtugo ĩrĩa andũ mamenyerete. Ningĩ no tũhĩtithio nĩ maũndũ marĩa matũrigicĩirie na mawoni ma andũ arĩa angĩ. Kũngĩthiĩ atĩa tũngĩmenyera kwaga kũrũmĩrĩra thamiri itũ na gwathĩkĩra ithimi cia Ngai? Thutha wa ihinda no yũme, o ta ‘yoretwo na ruoro,’ ĩhaane ta ĩkuĩte ta ngothi nyũmũ ya handũ harĩ na kĩrema. (1 Timotheo 4:2) No thamiri ĩmenyeretio kũgerera Kiugo kĩa Ngai no ĩtũtongorie ĩtegũtũhĩtithia.
7. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũmwe wa bata harĩ gũtua matua ma ũũgĩ?
7 Kwoguo, ũndũ ũmwe wa bata nĩguo mũndũ ahote gũtua matua ma ũũgĩ, nĩ gũkorũo na ũmenyo wa Maandĩko na ũhoti wa kũhũthĩra ũmenyo ũcio. Handũ ha kũhiũha gũtua matua, twagĩrĩirũo kũhũthĩra ihinda gũthuthuria motaaro ma Bibilia na tũhũthĩre ũhoti witũ wa gwĩciria rĩrĩa tũreka kũringana na motaaro macio. O na tũngĩcemania na ũndũ wa hinahi ũrabatara tũtue itua, ta Shadraka, Meshaki, na Abedinego, nĩ tũrĩkoragwo twĩhaarĩirie angĩkorũo twĩna ũmenyo wa ma wa Kiugo kĩa Ngai na thamiri itũ nĩ ĩmenyeretio nĩ Kiugo kĩu. Nĩguo tuone ũrĩa kũgimara kĩĩroho kũngĩagagĩria ũhoti witũ wa gũtua matua, reke twarĩrĩrie maũndũ merĩ ma ũtũũro.
Nĩ a Megũtuĩka Arata Aitũ?
8, 9. (a) Nĩ motaaro marĩkũ monanagia bata wa gwĩthema thiritũ njũru? (b) Hihi gũkorũo na thiritũ njũru no kũnyitanĩra ĩmwe kwa ĩmwe na andũ matarĩ mĩtugo mĩega? Taarĩria.
8 Mũtũmwo Paulo aandĩkire ũũ: “Mũtikahĩtithio. Thiritũ njũru nĩ ithũkagia mĩtugo mĩega.” (1 Akorintho 15:33) Nake Jesu Kristo eerire arutwo ake ũũ: “Mũtirĩ a thĩ ĩno.” (Johana 15:19) Kũmenya motaaro macio no gũtũteithie kuona bata wa gwĩthema kũnyitanĩra na arĩa meingĩragia thĩinĩ wa ngomanio itagĩrĩire, arĩa matharagia, aici, arĩĩu, na andũ angĩ ta acio. (1 Akorintho 6:9, 10) No o ũrĩa tũragĩa na ũmenyo mũrikĩru wa ma cia Bibilia, nĩ tuonaga atĩ o na kũhũthĩra mahinda na andũ ta acio na njĩra ya kũmerorera thenema-inĩ, TV-inĩ, kompiuta-inĩ, kana gũthoma ũhoro wao no gũtũthũkie. O na kwaranĩria na “arĩa mehithaga ũrĩa matariĩ” Intaneti-inĩ nĩ ũgwati.—Thaburi 26:4.
9 Hihi nĩ twagĩrĩirũo gũkorũo na ũrata wa hakuhĩ na andũ arĩa monekaga marĩ na mĩtugo mĩega no matikoragwo na wĩtĩkio harĩ Ngai ũrĩa wa ma? Maandĩko matwĩraga ũũ: “Thĩ yothe ĩkoragwo rungu rwa hinya wa ũrĩa mũũru.” (1 Johana 5:19) Kwoguo thiritũ njũru to andũ arĩa tu makoragwo na mĩtugo mĩũru. Nĩ ũndũ ũcio, nĩ ũndũ wa ũũgĩ gũkorũo na ũrata wa hakuhĩ na andũ arĩa tu mendete Jehova.
10. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũtua matua ma ũũgĩ ũhoro-inĩ wĩgiĩ kũnyitanĩra na andũ a thĩ?
10 Tũtingĩhota gwĩthema biũ kũnyitanĩra na andũ thĩinĩ wa thĩ, na tũtiathĩtwo twĩke ũguo. (Johana 17:15) Nĩ tũnyitanagĩra nao rĩrĩa tũrĩ ũtungata-inĩ, twathiĩ cukuru, kana wĩra-inĩ. Mũkristiano ũhikanĩtie na mũndũ ũtarĩ mwĩtĩkia no akore akĩnyitanĩra na andũ a thĩ na njĩra nene gũkĩra arĩa angĩ. No tũngĩkorũo tũmenyeretie ũhoti witũ wa gũkũũrana maũndũ, no tũkũũrane atĩ nĩ harĩ ngũrani ya kũnyitanĩra na andũ a thĩ maũndũ-inĩ ma o mũhaka na gũkorũo na ũrata wa hakuhĩ hamwe nao. (Jakubu 4:4) Kwoguo no tũhote gũtua matua ma ũũgĩ ũhoro-inĩ wĩgiĩ kwĩingĩria maũndũ-inĩ matahutanĩtie na gĩthomo cukuru ta mathaako na nyĩmbo, na gũthiĩ ndĩa-inĩ hamwe na arĩa tũrutithanagia wĩra nao.
Gũthuura Wĩra
11. Ũndũ wa mbere ũrĩa twagĩrĩirũo gwĩciria tũgĩtua matua megiĩ wĩra nĩ ũrĩkũ?
11 Tũngĩkorũo tũgimarĩte kĩĩroho, no tũhote kũhũthĩra motaaro ma Bibilia rĩrĩa tũratua matua megiĩ ũrĩa tũkũhingia itemi ritũ rĩa ‘gũteithia andũ a nyũmba citũ.’ (1 Timotheo 5:8) Ũndũ wa mbere ũrĩa twagĩrĩirũo gwĩciria nĩ mũthemba wa wĩra ũrĩa tũgũthuura, tũmenye nĩ maũndũ marĩkũ tũkũbatara gwĩka. Tũtiagĩrĩirũo gũthuura wĩra ũhutanĩtie na ũndũ ũkanaanĩtio ĩmwe kwa ĩmwe Bibilia-inĩ. Kwoguo Akristiano a ma matiĩtĩkagĩra mawĩra mahutanĩtie na ũhoi wa mĩhianano, ũici, kũhũthĩra thakame ũũru, kana maũndũ mangĩ mataratwarana na Maandĩko. Ningĩ tũtingĩtĩkĩra kũheenania kana kũhũthĩra wara, o na tũngĩĩrũo twĩke ũguo nĩ ũrĩa ũtwandĩkĩte.—Atũmwo 15:29; Kũguũrĩrio 21:8.
12, 13. Tiga mũthemba wa wĩra-rĩ, nĩ maũndũ ta marĩkũ mangĩ ma bata tũbatiĩ kũrora tũgĩtua matua megiĩ wĩra?
12 Ĩ angĩkorũo wĩra guo mwene ndũragarara watho o na ũmwe wa Ngai na njĩra ya ĩmwe kwa ĩmwe? O ũrĩa tũragĩa na ũmenyo mũrikĩru wĩgiĩ ũhoro wa ma na tũkamenyeria ũhoti witũ wa gũkũũrana maũndũ, no tũmenye atĩ nĩ harĩ maũndũ mangĩ tũbatiĩ gwĩciria. Ĩ wĩra ũcio ũngĩtũma twĩingĩrie ũndũ-inĩ ũtaratwarana na Maandĩko, ta kũheo wĩra wa kuoyaga thimũ kambuni-inĩ ya ciũthi cia kamarĩ? Nĩ twagĩrĩirũo nginya gwĩciria kũrĩa mbeca cia kũrĩha andũ ciumaga na kũrĩa wĩra ũcio ũrĩ. Kwa ngerekano, hihi Mũkristiano ũrutaga wĩra wa kũhaka rangi no etĩkĩre kũheo kandarathi ya kũhaka rangi kanitha-inĩ, na njĩra ĩyo akorũo akĩnyitanĩra na ndini cia maheeni?—2 Akorintho 6:14-16.
13 Ĩ mũndũ ũrĩa ũtwandĩkĩte angĩtĩkĩra kandarathi ya kũhaka rangi kũndũ kũhũthagĩrũo ũthathaiya-inĩ wa maheeni? Ũndũ-inĩ ta ũcio, no tũbatare gwĩciria maũndũ ta hihi uuge ũrĩa tũgũkorũo naguo harĩ wĩra ũcio na gĩkĩro kĩrĩa tũkũhutania na wĩra ũcio. Ĩ kũruta wĩra ũtararegana na ithimi cia Bibilia, ta gũtwara marũa kũndũ gũtiganĩte, nginya kũndũ gwĩkagĩrũo maũndũ moru? Githĩ to twĩcirie ũhoro wa ũtaaro ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Mathayo 5:45? Ningĩ nĩ wega gwĩciria ũrĩa kũrutaga wĩra ũcio o mũthenya kũngĩhutia thamiri citũ. (Ahibirania 13:18) Ma nĩ atĩ, nĩguo tũhote gũkuua mũrigo witũ na tũhingie ũigĩrĩrĩki witũ wa gũtua matua ma ũũgĩ megiĩ wĩra, nĩ twagĩrĩirũo kwagagĩria ũhoti witũ wa gũkũũrana maũndũ na kũmenyeria thamiri citũ.
“Wĩciragie Ũhoro Wake Njĩra-inĩ Ciaku Ciothe”
14. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia rĩrĩa tũratua matua?
14 Ĩ namo matua marĩa tũtuaga maũndũ-inĩ mangĩ, ta gĩthomo na mĩthemba ya ũrigitani? Rĩrĩa tũratua itua o rĩothe, nĩ wega gũcaria motaaro ma Bibilia marĩa mangĩtũteithia tũcoke tũhũthĩre ũhoti witũ wa gwĩciria gwĩka kũringana na motaaro macio. Mũthamaki Suleimani wa Isiraeli aaugire ciugo ici cia ũũgĩ: “Wĩhokage Jehova na ngoro yaku yothe, na ndũkehokage ũtaũku waku mwene. Wĩciragie ũhoro wake njĩra-inĩ ciaku ciothe, nake nĩ arĩkũrũngagĩra njĩra ciaku.”—Thimo 3:5, 6.
15. Tũreruta atĩa ũhoro-inĩ wĩgiĩ gũtua matua kuumana na Akristiano a karine ya mbere?
15 Kaingĩ matua marĩa tũtuaga nĩ mahutagia andũ arĩa angĩ, na nĩ twagĩrĩirũo gwĩciria ũndũ ũcio. Kwa ngerekano, to mũhaka Akristiano a karine ya mbere mangĩarũmĩrĩire Watho wa Musa ũhoro-inĩ wĩgiĩ irio. Nĩ mangĩathuurire kũrĩa irio imwe cioonanĩtio nĩ Watho atĩ ciarĩ na thahu no itiarĩ njũru na njĩra ingĩ. O na kũrĩ ũguo, mũtũmwo Paulo aaugire ũũ ũhoro-inĩ wĩgiĩ nyama cia nyamũ ĩngĩkorũo ĩhutanĩtie na ũhoi wa mĩhianano: “Angĩkorũo irio nĩ iratũma mũrũ wa Ithe witũ ahĩngĩke, ndikaarĩa nyama rĩngĩ o rĩ o rĩ, nĩgetha ndigatũme mũrũ wa Ithe witũ ahĩngĩke.” (1 Akorintho 8:11-13) Paulo eerire Akristiano a karine ya mbere meciragie ũhoro wa thamiri cia andũ arĩa angĩ nĩguo matikamahĩnge. Matua maitũ matiagĩrĩirũo gũtũma tũtuĩke “mĩhĩnga.”—1 Akorintho 10:29, 32.
Caragia Ũũgĩ wa Ngai
16. Mahoya mangĩtũteithia atĩa rĩrĩa tũratua matua?
16 Mahoya no matũteithie mũno rĩrĩa tũratua matua. Jakubu aaugire ũũ: “Mũndũ o na ũrĩkũ wanyu angĩkorũo atarĩ na ũũgĩ, nĩ athiĩ na mbere kũhoya Ngai na nĩ ekũheo, nĩ gũkorũo Ngai aheaga andũ othe arĩ na ũtaana na ategũkũũmana.” (Jakubu 1:5) No tũkorũo na ma atĩ tũngĩhoya Ngai atũhe ũũgĩ wa gũtua matua mega, nĩ egũtũigua. Twera Ngai ũrĩa wa ma maũndũ marĩa maratũtanga na tũmũhoe atũtongorie, roho mũtheru no ũtũteithie gũtaũkĩrũo nĩ maandĩko marĩa tũrathoma na njĩra njega makĩria na ũtũririkanie marĩa tũngĩkorũo tũriganĩirũo.
17. Andũ arĩa angĩ mangĩtũteithia atĩa rĩrĩa tũratua matua?
17 Hihi andũ arĩa angĩ no matũteithie rĩrĩa tũratua matua? Ĩĩ, Jehova nĩ atũhete andũ agimaru kĩĩroho kĩũngano-inĩ nĩguo matũteithie. (Aefeso 4:11, 12) No tũmahoe ũteithio, makĩria angĩkorũo nĩ itua rĩa bata tũrenda gũtua. Andũ arĩa marĩ na ũmenyo mũrikĩru wa maandĩko na ũmenyeru ũtũũro-inĩ no matwĩre motaaro ma Bibilia marĩa mangĩtũteithia gũtua itua nĩguo ‘tũkũũrane maũndũ marĩa ma bata makĩria.’ (Afilipi 1:9, 10) No nĩ wega kũririkana ũndũ ũyũ: Tũtiagĩrĩirũo kũreka andũ arĩa angĩ matũtuĩre matua. Ithuĩ nĩ ithuĩ twagĩrĩirũo gwĩkuuĩra mũrigo ũcio.
Hihi Maumĩrĩra Makoragwo Marĩ Mega Hingo Ciothe?
18. Ũngiuga atĩa ũhoro-inĩ wĩgiĩ maumĩrĩra ma gũtua itua rĩega?
18 Hihi matua marĩa matuĩtwo kũringana na motaaro ma Bibilia na thamiri njega nĩ makoragwo na maumĩrĩra mega hingo ciothe? Ĩĩ, mũthia-inĩ nĩ makoragwo na maumĩrĩra mega. No rĩmwe na rĩmwe, hĩndĩ ĩyo twamatua no matũme tuone mathĩna. Shadraka, Meshaki, na Abedinego nĩ maamenyaga atĩ maumĩrĩra ma itua rĩao rĩa kwaga gũthathaiya mũhianano mũnene ũrĩa wathondeketwo no makorũo marĩ gĩkuũ. (Danieli 3:16-19) O nao atũmwo, thutha wa kwĩra igooti rĩa Kĩyahudi rĩa Sanhedrini atĩ no mũhaka mathĩkĩre Ngai arĩ we mũtongoria no ti andũ, nĩ maahũũrirũo matanarekererio. (Atũmwo 5:27-29, 40) Makĩria ma ũguo, “ihinda na maũndũ materĩgĩrĩirũo” no matũme itua o rĩothe rĩage gũkorũo na maumĩrĩra mega. (Kohelethu 9:11) Tũngĩcemania na thĩna o wothe o na thutha wa gũtua itua rĩega, no tũkorũo na ma atĩ Jehova nĩ egũtũteithia gũkirĩrĩria na mũthia-inĩ nĩ agaatũrathima.—2 Akorintho 4:7.
19. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũkorũo na ũmĩrĩru tũgĩkuua mũrigo witũ wa gwĩtuĩra matua?
19 Kwoguo rĩrĩa tũratua matua, no mũhaka tũcarie motaaro ma Bibilia na tũhũthĩre ũhoti witũ wa gwĩciria gwĩka kũringana na motaaro macio. Nĩ tũkenaga mũno tondũ Jehova nĩ atũheaga ũteithio kũgerera roho wake mũtheru na andũ agimaru kĩĩroho kĩũngano-inĩ. Tũrĩ na ũteithio ũcio, rekei tũkuuage mũrigo witũ wa gũtua matua ma ũũgĩ tũrĩ na ũmĩrĩru.
Weruta Atĩa?
• Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũmwe wa bata harĩ gũtua matua ma ũũgĩ?
• Gũkũra kĩĩroho kũhutagia atĩa itua ritũ rĩgiĩ arata arĩa tũgũthuura?
• Nĩ maũndũ ta marĩkũ ma bata tũngĩciria ũhoro wamo rĩrĩa tũratua matua megiĩ wĩra?
• Nĩ ũteithio ũrĩkũ tũkoragwo naguo rĩrĩa tũratua matua?
[Mbica]
Ũremi wa Adamu na Hawa nĩ ũtũrutaga ũndũ wa bata mũno
[Mbica]
Ũtanatua itua rĩa bata, caragia motaaro ma Bibilia