‘Tuĩkai Ngombo Cia ngai’

1. Onania ngũrani ya ũrĩa andũ aingĩ monaga ngombo na ũkombo ũrĩa ũgwetetwo thĩinĩ wa Aroma 12:11.

KŨRINGANA na mawoni ma andũ aingĩ ngombo nĩ mũndũ ũrĩa wathagwo ũũru na akahinyĩrĩrio nĩ mwathi wake. Ĩndĩ Kiugo kĩa Ngai nĩ kĩaragia ũhoro wa ngombo itungatagĩra mwathi wacio mwega ciĩyendeire. Hatarĩ nganja, rĩrĩa mũtũmwo Paulo eeraga Akristiano a tene ‘matungatagĩre kana makoragwo marĩ ngombo cia Mwathani,’ aamekĩraga ngoro mekage ũguo nĩ ũndũ wa wendo. (Rom. 12:11) Ũcio nĩ ũkombo wa mũthemba ũrĩkũ? Tũngĩhota atĩa gwĩthema gũtuĩka ngombo cia Shaitani na thĩ yake? Na kũrĩ na irathimo irĩkũ nĩ ũndũ wa gũtungatĩra Jehova na wĩhokeku tũrĩ ngombo ciake?

“NĨNYENDETE MWATHI WAKWA”

2. (a) Nĩ kĩĩ kĩngĩatindĩkire ngombo hĩndĩ ya Isiraeli ĩrege kũheo wĩyathi? (b) Ngombo gwĩtĩkĩra gũtũrũo gũtũ kuoonanagia atĩa?

² Kuumana na Watho ũrĩa Ngai aahete Aisiraeli, nĩ tũmenyaga Jehova endaga tũtuĩke ngombo cia mũthemba ũrĩkũ. Mũhibirania angĩatuĩkire ngombo, aagĩrĩirũo nĩ kũheo wĩyathi mwaka wa mũgwanja. (Tham. 21:2) O na kũrĩ ũguo, ngombo ĩngĩakorirũo yendete mwathi wayo mũno, na yende gũthiĩ na mbere kũmũtungatĩra, Jehova nĩ onanĩtie ũrĩa ĩngĩekirũo. Mwathi wayo aagĩrĩirũo nĩ kũrũgamia ngombo ĩyo mũromo-inĩ wa nyũmba na amĩtũre gũtũ na mũkuha. (Tham. 21:5, 6) Yatũragwo gũtũ nĩkĩ? Thĩinĩ wa rũthiomi rwa Kĩhibirania, kiugo kĩrĩa kĩhũthagĩrũo kuonania wathĩki nĩ gĩĩtainwo na kũigua na gũthikĩrĩria. Gwĩtĩkĩra gũtũrũo gũtũ kuoonanagia atĩ ngombo ĩyo yarĩ na wendi wa gũthiĩ na mbere gũtungatĩra mwathi wayo ĩrĩ na wathĩki. Ũndũ ũcio ũtũteithagia kũmenya atĩ kĩrĩa kĩbataranagia harĩ wĩyamũrĩri witũ harĩ Jehova, nĩ wathĩki wa kwĩyendera ũrĩa umanaga na kwenda Ngai.

3. Twĩyamũragĩra Ngai nĩkĩ?

³ Rĩrĩa twabatithirio, nĩ twatuĩte itua rĩa gũtungatĩra Jehova, gũtuĩka ngombo ciake. Twamwĩyamũrĩire tondũ twarĩ na wendi mũnene wa kũmwathĩkĩra na gwĩka wendi wake. Gũtirĩ mũndũ watũtindĩkĩrĩirie tuoe ikinya rĩu. Hatarĩ nganja, ona ciana iria ibatithagio, cibatithagio tu thutha wa kwĩyamũrĩra Jehova cio nyene no ti getha cikenie aciari. Twĩyamũragĩra Mwathi witũ Jehova nĩ ũndũ wa kũmwenda. Mũtũmwo Johana aandĩkire ũũ: “Amu kwenda Ngai nĩ atĩrĩ, nĩ tũmenyagĩrĩre maathani make.”—1 Joh. 5:3.

TŨRĨ NA WĨYATHI, ĨNDĨ TŨRĨ NGOMBO

4. Nĩ kĩĩ kĩbataranagia harĩ gũtuĩka “ngombo cia ũthingu”?

⁴ Nĩ tũcokagĩria Jehova ngatho mũno nĩ ũndũ wa gũtũhotithia gũtuĩka ngombo ciake. Wĩtĩkio witũ harĩ igongona rĩa ũkũũri rĩa Kristo, nĩ ũtũkũũrĩte kuumana na ũkombo wa mehia. O na gũtuĩka tũtirĩ akinyanĩru, nĩ twĩyendeire gũikara rungu rwa wathani wa Jehova na Jesu. Paulo nĩ aatarĩirie ũndũ ũcio wega rĩrĩa aandĩkire ũũ: “Wĩonagei ta arĩ gũkua mũkuĩrĩire ũhoro wa wĩhia mũthenge harĩ guo, naguo muoyo ũcio mwĩ naguo mũtue atĩ mũrĩ a gũtũũra mũtũũrĩre werekeire o Ngai, mwĩ thĩinĩ wa Kristo Jesu.” Agĩcoka akĩheana mũkaana ũyũ: “Kaĩ mũtegũkĩmenya atĩ mũndũ o ũrĩa mũngĩĩheana harĩ we atĩ mũtuĩke ngombo mwathĩkage nĩwe—o ũcio mwathĩkaga nĩwe, mũrĩ o ngombo ciake, o na kũngĩtuĩka nĩ ngombo cia ũhoro wa wĩhia, ũrĩa ũtũmaga mũndũ akue, kana ngombo cia ũhoro wa gwathĩka nĩ Ngai, ũrĩa ũtũmaga mũndũ atuwo mũthingu? No rĩrĩ, Ngai arocokerio ngatho nĩ ũndũ, o na mwakorũo atĩ mbere mwarĩ ngombo cia wĩhia, nĩmwacokire gũtuĩka a gwathĩkĩra na ngoro ũrutani ũrĩa mwanengerirũo mũtuĩke a guo, na mwakĩrĩkia kuohorũo muume ũkombo-inĩ wa wĩhia, mũgĩcoka mũgĩtuĩka ngombo cia ũthingu.” (Rom. 6:11, 16-18) Ta rora wone atĩ Mũtũmwo ũcio aaririe ũhoro wa “gwathĩkĩra na ngoro.” Ma nĩ atĩ, wĩyamũrĩri witũ harĩ Jehova ũtũmaga tũtuĩke “ngombo cia ũthingu.”

5. Nĩ mbaara ĩrĩkũ ĩkoragwo thĩinĩ witũ ithuothe, na nĩkĩ?

⁵ O na kũrĩ ũguo, harĩ na mĩhĩnga tũbataraga gũtooria nĩguo tũtũũre kũringana na wĩyamũrĩri witũ. Tũrĩ na mbaara igĩrĩ tũbataraga kũrũa. Ya mbere nĩ ĩrĩa mũtũmwo Paulo aacemanirie nayo. Oigire ũũ: “Amu-rĩ, ngoro-inĩ yakwa thĩinĩ nĩngenagĩra watho wa Ngai: no rĩrĩ, ciĩga-inĩ ciakwa, nĩnyonaga kwĩ watho ũngĩ, ũrĩa ũrũaga na watho ũcio mũgathe nĩ meciria makwa, ũkandaha ũkandua ngombo ya watho wa ũhoro wa wĩhia ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa ciĩga ciakwa.” (Rom. 7:22, 23) O na ithuĩ no tũthiaga na mbere kũrũa na kwaga gũkinyanĩra kũrĩa twagaire. Nĩ ũndũ ũcio, tũthiaga na mbere na kũrũa na mĩerekera ya mĩĩrĩ itũ. Mũtũmwo Petero aatũhatĩrĩirie ũũ: “Ikaragai mũtarĩ ngombo, ĩndĩ mũtikanareke ũhoro ũcio wa gũikara mũtarĩ ngombo ũtuĩke wa kũhithĩrĩra waganu, no mũikarage mũrĩ ngombo cia Ngai.”—1 Pet. 2:16.

6, 7. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ Shaitani atũmaga maũndũ ma thĩ ĩno moneke ta marĩ mega mũno?

⁶ Mbaara ya kerĩ, nĩ ya kũrũa na thĩ ĩno ĩrĩa ĩrĩ rungu rwa ũtongoria wa ndaimono. Mũnene wa gũkũ thĩ Shaitani, erekagĩria mĩguĩ yake kũrĩ ithuĩ akĩgeria gũthũkia wĩhokeku witũ harĩ Jehova na Jesu. Ageragia gũtũtua ngombo ciake na njĩra ya gũtũgeria tũingĩre maũndũ-inĩ mooru. (Thoma Aefeso 6:11, 12.) Ũndũ ũmwe Shaitani ahũthagĩra gwĩka ũguo, nĩ gũtũma maũndũ ma thĩ yake moneke ta marĩ mega mũno. Mũtũmwo Johana aaheanire mũkaana akiuga atĩ, “mũndũ aakorũo nĩenda ũhoro wa thĩ, kwenda Ithe witũ ndarĩ nakuo ngoro yake. Amu-rĩ, maũndũ mothe marĩa me gũkũ thĩ, mwĩrirĩrio wa mwĩrĩ, na mwĩrirĩrio wa maitho, na nguthi cia muoyo ũyũ tũrĩ-rĩ, maũndũ macio matiumanĩte na Ithe witũ, nĩ ma thĩ.”—1 Joh. 2:15, 16.

⁷ Andũ thĩinĩ wa thĩ nĩ meriragĩria mũno ũtonga. Shaitani atũmaga andũ metĩkie atĩ mbeca nĩcio irehaga gĩkeno. Matuka manene maiyũire kũndũ guothe. Imenyithia cia kũgathĩrĩria indo cionanagia bata wa kũgĩa na indo nyingĩ makĩria na gwĩkenia. Kambuni cia gũceeria ageni nĩ citwaraga andũ kũndũ gwa ikeno, na kaingĩ arĩa mũgũtwarana nao makoragwo na mĩerekera ya gũkũ thĩ. Kũndũ guothe tũrigicĩirio nĩ andũ matwĩkĩraga ngoro “twĩkenagie,” ĩndĩ kũringana na ithimi cia thĩ.

8, 9. Kwĩ na ũgwati ũrĩkũ mũnene, na nĩkĩ?

⁸ Akĩaria ũhoro wa arĩa maagĩte na mwonere ta wa andũ a gũkũ thĩ kĩũngano-inĩ gĩa Gĩkristiano gĩa karine ya mbere, Petero oigire ũũ: ‘Nĩo monaga atĩ kũrĩwo mũthenya barigici nĩ ũndũ wĩ gĩkeno. Maruga-inĩ mao ma kĩendano no imeni na ũũgũ, na nĩ maaragia ũũru rĩrĩa mararĩanĩra hamwe na inyuĩ. Tondũ rĩrĩ, maaragia mohoro manene ma kwĩĩkĩrĩra, makagucagĩrĩria na merirĩria mao ma mwĩrĩ, o na ũũra-thoni, andũ arĩa maraambĩrĩria kũhonoka kuuma kũrĩ arĩa matũire mahĩtagia. Magakĩmeragĩra atĩ nĩ mekũrutwo ũkombo-inĩ, nao ene matũire marĩ o ngombo cia ũhoro wa kũbutha; amu-rĩ, ũndũ ũrĩa mũndũ atoretio nĩguo nĩ atuĩkaga ngombo yaguo.’—2 Pet. 2:13, 18, 19.

⁹ Kũhingia “mwĩrirĩrio wa maitho” gũtikũũraga mũndũ ũkombo-inĩ. Ithenya rĩa ũguo, atuĩkaga ngombo ya mũnene wa thĩ ĩno, nĩwe Mũcukani. (1 Joh. 5:19) Nĩ ũgwati mũnene gũtuĩka ngombo ya indo cia kĩĩmwĩrĩ. Ti ũndũ mũhũthũ gũcoka kwĩyohora kuuma ũkombo-inĩ ũcio.

WĨRA ŨREHAGA GĨKENO KĨNENE

10, 11. Nĩa Shaitani endaga mũno kũhĩtithia, na gĩthomo gĩa gũkũ thĩ kĩmarehagĩra thĩna atĩa?

¹⁰ Ũmũthĩ Shaitani endaga kũhĩtithia arĩa matarĩ na ũmenyeru o ta ũrĩa eekire mũgũnda-inĩ wa Edeni. Makĩria mũno, nĩ endete kũhĩtithia andũ ethĩ. Shaitani ndakenaga rĩrĩa mũndũ mwĩthĩ, kana mũndũ ũngĩ o wothe erutĩra gũtuĩka ngombo ya Jehova. Thũ ĩyo ya Ngai, yendaga gũthũkia wĩyamũrĩri na wĩhokeku wa arĩa othe meyamũrĩire Jehova.

¹¹ Rekei rĩu tũcoke harĩ ngerekano ya ngombo ĩrĩa yetĩkagĩra gũtũrũo gũtũ. No mũhaka akorũo ngombo ĩyo nĩ yaiguaga ruo kwa ihinda, ĩndĩ rũgacoka rũgathira, ĩgatigwo na rũũri rwa gũtũũra rwa kuonania atĩ nĩ yerutĩra gũtũũra kwa mwathi wayo. Noguo ũrĩ ũndũ mũritũ o na wa ruo, harĩ mũndũ mwĩthĩ gũthuura kũrũmĩrĩra njĩra ngũrani na ya andũ a riika rĩake. Shaitani onanagia atĩ kũgĩa na wĩra mwega wa kĩĩmwĩrĩ thĩinĩ wa thĩ ĩno nĩkuo kũngĩrehere mũndũ gĩkeno kĩa ma, ĩndĩ Akristiano nĩ mekũbatara kũririkana bata wa kũhingia mabataro mao ma kĩĩroho. “Gũkena-rĩ, nĩ arĩa mahũtagĩra maũndũ marĩa ma ũthingu, na makamanyotera.” (Mat. 5:6) Muoroto wa Akristiano a ma ũtũũro-inĩ nĩ gwĩka wendi wa Ngai, no ti wa Shaitani. Makenagio mũno nĩ Kiugo kĩa Jehova na nĩ mecũranagia ũhoro wakĩo mũthenya na ũtukũ. (Thoma Thaburi 1:1-3.) O na kũrĩ ũguo, ithomo nyingĩ cia mahinda maya citingĩhe ndungata cia Jehova mahinda ma kũigana gwĩcũrania na kũhingia mabataro ma cio ma kĩĩroho.

12. Nĩ itua rĩrĩkũ andũ aingĩ ethĩ macemanagia narĩo ũmũthĩ?

¹² Mwathi wa gũkũ thĩ no atũme ngombo ya Jehova ĩritũhĩrũo nĩ maũndũ. Thĩinĩ wa marũa make ma mbere kũrĩ Akorintho, Paulo aamerire ũũ: “Ũngĩkorũo hĩndĩ ĩrĩa wetirũo warĩ ngombo-rĩ, tiga kũũria.” Agĩcoka akĩmahe ũtaaro ũyũ: “No ningĩ ũngĩona njĩra ya kuuma ũkombo-inĩ no wega ũmĩgere.” (1 Kor. 7:21) Warĩ ũndũ mwega mũno kuuma ũkombo-inĩ. Matukũ-inĩ maya, thĩinĩ wa mabũrũri maingĩ nĩ watho ciana gũthoma nginya handũ hana. Thutha ũcio igethurĩra ũrĩa cikwenda. Gũthiĩ na mbere na gĩthomo gĩa gũkũ thĩ atĩ nĩguo mũndũ akaagĩa na wĩra mwega, no kũgirie mũndũ aingĩre ũtungata-inĩ wa hĩndĩ ciothe.—Thoma 1 Akorintho 7:23.

NĨ GĨTHOMO KĨRĨKŨ KĨA BATA MAKĨRIA?

13. Nĩ gĩthomo kĩa mũthemba ũrĩkũ kĩngĩguna ndungata cia Jehova makĩria?

¹³ Paulo eerire Akristiano a Kolosai ũũ: “Wĩmenyagĩrĩrei mũtikanatahwo nĩ mũndũ o na ũrĩkũ na maũũgĩ make na mathara ma tũhũ, marĩa marũmanĩrĩire na irĩra cia andũ, na makaringana na maũndũ marĩa ma ndũire ma gũkũ thĩ, na matirũmanĩrĩire na Kristo.” (Kol. 2:8) ‘Maũũgĩ na mathara ma tũhũ, marĩa marũmanĩrĩire na irĩra cia andũ,’ ũmũthĩ nĩ monekaga mwĩcirĩrie-inĩ wa thĩ ĩno ũrĩa ũgathagĩrĩrio nĩ andũ aingĩ arĩa athomu mũno. Ti hingo ciothe gĩthomo kĩa igũrũ gĩteithagia arutwo kũgĩa na ũũgĩ ũngĩmateithia kũhiũrania na mathĩna ma ũtũũro. Ngũrani na ũguo, ndungata cia Jehova ithuraga gũthomera maũndũ marĩa mangĩciteithia kũgĩa na ũũgĩ ũrĩa cingĩbatara harĩ gũtũũra mũtũũrĩre ũtarĩ na maũndũ maingĩ, cigĩtungatĩra Ngai. Nĩ ciathĩkagĩra ũtaaro ũrĩa Paulo aaheire Timotheo: ‘Mũndũ kwĩamũrĩra Ngai hamwe na kũiganwo nĩ kĩrĩa arĩ nakĩo, ũguo nĩguo ũtonga mũnene. Kwoguo, tũngĩgĩa na irio na nguo, no tũiganio nĩcio.’ (1 Tim. 6:6, 8) Handũ ha gwĩcarĩria kũgĩa na ndingirii na gĩthomo gĩa gũkũ thĩ nĩguo magĩe na igweta, Akristiano a ma macaragia ‘marũa ma kũgathĩrĩria’ nĩmo andũ arĩa mateithagia matuĩke arũmĩrĩri a Kristo. Mecaragĩria marũa macio na njĩra ya kwĩrutanĩria biũ wĩra-inĩ wa kũhunjia.—Thoma 2 Akorintho 3:1-3.

14. Kũringana na Afilipi 3:8, Paulo oonaga atĩa gũkorũo arĩ ngombo ya Ngai na Kristo?

¹⁴ Ta wĩcirie ũhoro wa mũtũmwo Paulo. Aathomithĩtio nĩ Gamalieli mũrutani wa Watho Mũyahudi. Gĩthomo kĩrĩa Paulo aagĩire nakĩo no kĩringithanio na gĩthomo kĩa ũmũthĩ kĩa yunivasĩtĩ. No hihi Paulo onaga gĩthomo kĩu atĩa kĩringithanĩtio na gũkorũo arĩ ngombo ya Ngai na Kristo? Aandĩkire ũũ: “Maũndũ mothe-rĩ, ndĩmatuaga ma tũhũ, kuona atĩ rĩu nĩ’menyete Kristo Jesu Mwathani wakwa.” Agĩcoka agĩthiĩ na mbere kuuga: “Nĩ tondũ wake ndorĩirũo nĩ indo ciothe, na ngacitua o ta mahuti ma gũteo, nĩ getha ndĩĩgĩĩre na Kristo.” (Afil. 3:8) Gwĩciria ũhoro ũcio nĩ gũteithagia andũ ethĩ o hamwe na aciari ao etigĩri Ngai matue itua rĩa ũũgĩ rĩgiĩ gĩthomo. (Rora mbica.)

GUNĨKA KUUMANA NA GĨTHOMO KĨA JEHOVA

15, 16. Ithondeka rĩa Jehova rĩheanaga gĩthomo kĩrĩkũ, na muoroto wakĩo nĩ ũrĩkũ?

¹⁵ Maũndũ makoragwo matariĩ atĩa thĩinĩ wa cukuru nyingĩ cia gĩthomo kĩa igũrũ? Na githĩ rĩmwe na rĩmwe itikoragwo ciyũirũo nĩ maũndũ ma ũteti na ngũĩ cia ũremi? (Ef. 2:2) Ngũrani na ũguo, ithondeka rĩa Jehova rĩheanagĩra gĩthomo kĩrĩa kĩega biũ kĩũngano-inĩ gĩa Gĩkristiano kũrĩa gũkoragwo na thayũ mũingĩ. Ithuothe nĩ tũkoragwo na mweke wa kũgunĩka o kiumia nĩ Cukuru ya Ũtungata wa Gĩtheokrasi. Ningĩ nĩ gũkoragwo na Cukuru ya Bibilia ya Ariũ a Ithe Witũ Arĩa Matahikanĩtie, na Cukuru ya Bibilia ya Akristiano Arĩa Mahikanĩtie. Gĩthomo ta kĩu gĩa Gĩkristiano nĩ gĩtũteithagia gwathĩkĩra Jehova, Mwathi witũ.

¹⁶ No tuone ma nyingĩ cia kĩĩroho thĩinĩ wa Fahirisi na Watchtower Library thĩinĩ wa CD-ROM. Muoroto ũrĩa mũnene wa gĩthomo kĩu kĩa Jehova nĩ gũtũteithia kũmũthathaiya. Nĩ gĩtũrutaga ũrĩa tũngĩteithia andũ maiguithanio na Ngai. (2 Kor. 5:20) Twamaruta, tũmateithagia o nao marutage andũ angĩ.—2 Tim. 2:2.

IRATHIMO IRIA NGOMBO ĨKAAHEO

17. Gũthingata gĩthomo kĩa Jehova gũtũrehagĩra irathimo irĩkũ?

¹⁷ Thĩinĩ wa ngerekano ya Jesu ya taranda, ngombo igĩrĩ iria ciarĩ njĩhokeku nĩ ciagathĩrĩirio na ikĩĩhokerũo maũndũ maingĩ makĩria, na nĩ ũndũ ũcio igĩtonya thĩinĩ wa gĩkeno kĩa mwathi wacio. (Thoma Mathayo 25:21, 23.) Gũthingata gĩthomo kĩa Jehova ũmũthĩ nĩ gũtũrehagĩra gĩkeno na irathimo nyingĩ. Ta wĩcirie ũhoro wa Michael. Aahĩtũkire wega mũno cukuru nginya arutani makĩmũnyita ũgeni thĩinĩ wa mũcemanio nĩguo maarĩrĩrie ũrĩa angĩathire na mbere na gĩthomo kĩa yunivasĩti. Nĩ maagegire mũno rĩrĩa Michael aamerire atĩ atuĩte itua rĩa gũthomera kothi ya ihinda inini ĩrĩa yamũhotithirie o na ihenya kwĩrũgamĩrĩra agĩtungatĩra arĩa painia wa hĩndĩ ciothe. Hihi nĩ aacokire kwĩrira nĩ ũndũ itua rĩu? Oigire ũũ: “Gĩthomo gĩa Gĩkristiano kĩrĩa ngĩĩte nakĩo ndĩ painia na mũthuri wa kĩũngano nĩ kĩa goro mũno. Irathimo na mawĩra marĩa ndĩhokeirũo nĩ ma bata mũno gũkĩra mbeca o ciothe iria ingĩgĩte nacio. Ndĩ na gĩkeno atĩ ndiathingatire gĩthomo kĩa igũrũ.”

18. Twagĩrĩirũo gũthingata gĩthomo kĩa Jehova nĩkĩ?

¹⁸ Gĩthomo kĩa Jehova gĩtũrutaga wendi wake na gĩgatũteithia gũtuĩka ngombo ciake. Nĩ gĩtũteithagia kũgĩa na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa ‘kwohorũo ũkombo-inĩ wa ũhoro wa kũbutha’ na marigĩrĩrio-inĩ tũkaaheo “riri ũrĩa ũkaheo ciana cia Ngai.” (Rom. 8:21) Makĩria ma ũguo, nĩ twĩrutaga wega ũrĩa tũngĩonania atĩ nĩ twendete Mwathi witũ Jehova.—Tham. 21:5.