Kũriũka kwa Jesu Gũtũgunaga Atĩa?

1, 2. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ atongoria amwe a ndini meendaga kũmenya, na Petero aamacokeirie atĩa? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.) (b) Nĩ kĩĩ gĩateithirie Petero akorũo arĩ na ũmĩrĩru hĩndĩ ĩyo?

CIUMIA cigana ũna thutha wa gĩkuũ kĩa Jesu, mũtũmwo Petero nĩ aakorirũo nĩ gĩkundi kĩa atongoria a ndini ya Kĩyahudi marĩ na ũũru mũingĩ mũno. Atongoria acio maarĩ na ũhoti mũnene na nĩo maabangĩte Jesu oragũo. Harĩ ũndũ meendaga kũmenya. Petero aakoretwo aahonia mũndũ watũire athuaga kuuma gũciarũo gwake, na nĩ ũndũ ũcio meendaga kũmenya aahũthĩrĩte hinya kana rĩĩtwa rĩaũ kũringa kĩama kĩu. Mũtũmwo ũcio aamacokeirie ũũ arĩ na ũmĩrĩru: “Ũndũ ũrĩa ũtũmĩte mũndũ ũcio arũgame haha mbere yanyu, arĩ mũgima, nĩ rĩrĩ, nĩ rĩĩtwa rĩa Jesu Kristo wa Nazarethi, ũrĩa inyuĩ mwaambithirie mũtĩ igũrũ, nake Ngai akĩmũriũkia oime kũrĩ arĩa akuũ.”—Atũm. 4:5-10.

² Mbere ĩyo, nĩ ũndũ wa guoya, Petero nĩ akaanĩte Jesu maita matatũ. (Mar. 14:66-72) Nĩ kĩĩ kĩamũteithĩtie hĩndĩ ĩno kũgĩa na ũmĩrĩru arĩ mbere ya atongoria acio a ndini? O na gũtuĩka roho mũtheru warĩ na itemi inene, gũkorũo arĩ na ũũma atĩ Jesu nĩ ariũkĩte nĩ kwamũteithirie mũno. Nĩ kĩĩ gĩatũmĩte Petero akorũo na ũũma biũ atĩ Jesu nĩ aariũkĩte? Na nĩkĩ o na ithuĩ no tũkorũo na ũũma ta ũcio?

3, 4. (a) Nĩa maariũkĩtio mbere ya atũmwo a Jesu gũciarũo? (b) Jesu aariũkirie andũ arĩkũ?

³ Atũmwo a Jesu nĩ meetĩkĩtie atĩ andũ akuũ no macokio muoyo rĩngĩ, tondũ nĩ kũrĩ andũ maariũkĩtio mbere ya atũmwo acio gũciarũo. Nĩ maamenyete atĩ Ngai nĩ aahotithĩtie mũnabii Elija na Elisha kũringa ciama ta icio. (1 Ath. 17:17-24; 2 Ath. 4:32-37) O na nĩ kũrĩ mũndũ ũmwe wariũkire rĩrĩa kĩimba gĩake gĩaikirio mbĩrĩra-inĩ gĩkĩhutia mahĩndĩ ma Elisha. (2 Ath. 13:20, 21) Akristiano acio a karine ya mbere nĩ meetĩkĩtie ũhoro ũcio wa kũriũka ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Maandĩko, o ta ũrĩa na ithuĩ twĩtĩkĩtie atĩ Kiugo kĩa Ngai nĩ kĩo ma.

⁴ No kũhoteke nĩ ũhutagio mũno rĩrĩa ũrathoma ũhoro wa andũ arĩa Jesu aariũkirie. Rĩrĩa aariũkirie kamwana ka mũmwe ka mũtumia wa ndigwa, no mũhaka akorũo mũtumia ũcio nĩ aagegire mũno. (Luk. 7:11-15) Hĩndĩ ĩngĩ nayo, Jesu nĩ aariũkirie kairĩtu ka mĩaka 12. Aciari a kairĩtu kau maarĩ na ihooru mũno. Ta hũũra mbica ũrĩa maagegire na makĩgĩa na gĩkeno rĩrĩa moonire kairĩtu kao nĩ kaariũkio! (Luk. 8:49-56) Ningĩ arĩa moonire Lazaro akiuma mbĩrĩra-inĩ arĩ na ũgima mwega wa mwĩrĩ, no mũhaka akorũo nĩ maakenire mũno.—Joh. 11:38-44.

KŨRIŨKA KWA JESU KWARĨ KWA MWANYA NĨKĨ?

5. Kũriũka kwa Jesu kwarĩ na ngũrani ĩrĩkũ na kwa arĩa maariũkĩtio mbere yake?

⁵ Atũmwo a Jesu nĩ maamenyete atĩ kũriũka kwa Jesu kwarĩ ngũrani na kwa andũ angĩ arĩa maariũkĩtio hau kabere. Andũ arĩa maariũkĩtio hau kabere, maariũkire marĩ na mĩĩrĩ ya nyama na thakame na macũngĩrĩro-inĩ magĩkua. Jesu aariũkirio arĩ na mwĩrĩ wa roho ũrĩa ũtangĩkua. (Thoma Atũmwo 13:34.) Petero aandĩkire atĩ Jesu ‘oragirũo mwĩrĩ, no ha ũhoro wa roho, agĩcoka gwĩkĩrũo muoyo.’ Nĩ ũndũ ũcio, “nĩaathiire igũrũ, agaikaraga guoko-inĩ kwa ũrĩo kwa Ngai, nao araika, na arĩa ene wathani, o na arĩa marĩ na hinya matuĩtwo a gwathagwo nĩwe.” (1 Pet. 3:18-22) Ciama cia kũriũkania iria ciaringĩtwo mbere ĩyo ciarĩ cia magegania, ĩndĩ gũtirĩ o na kĩmwe kĩngĩringithanio na kĩama kĩrĩa kĩnene mũno gĩa kũriũkio kwa Jesu.

6. ũriũka kwa Jesu gwekĩrire arũmĩrĩri ake hinya na njĩra ĩrĩkũ?

⁶ Kũriũka kwa Jesu nĩ gwekĩrire arũmĩrĩri ake hinya mũno. Rĩu ndaarĩ mũkuũ ta ũrĩa thũ ciake cieciragia, ithenya rĩa ũguo nĩ aariũkĩtio arĩ kĩũmbe kĩa roho kĩrĩ hinya, na gũtirĩ mũndũ ũngĩahotire kũmwĩka ũũru. Kũriũkio gwake kuonanirie atĩ aarĩ Mũrũ wa Ngai, na kũmenya ũguo nĩ gwekĩrire arũmĩrĩri ake hinya magĩtiga gũkorũo na kĩeha kĩnene, makĩgĩa na gĩkeno kĩnene. Makĩria ma ũguo, handũ ha gũkorũo na guoya, makĩgĩa na ũmĩrĩru. Kũriũkio kwa Jesu kwarĩ kwa bata mũno harĩ kũhinga kwa muoroto wa Jehova, na harĩ ũhoro mwega ũrĩa arũmĩrĩri a Jesu maahunjagia kũndũ guothe marĩ na ũmĩrĩru.

7. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jesu areka mahinda-inĩ maya, na nĩ ciũria irĩkũ tũngĩĩyũria?

⁷ Ithuĩ ndungata cia Jehova, nĩ tũmenyete wega atĩ Jesu ndaarĩ o mũndũ mũnene tu. Mahinda-inĩ maya e muoyo na nĩ aratongoria wĩra ũrĩa ũhutĩtie mũndũ o wothe thĩinĩ wa thĩ. Tondũ nĩwe Mũthamaki wa Ũthamaki wa Ngai, ica ikuhĩ nĩ ekweheria maũndũ moru thĩinĩ wa thĩ na amĩgarũre ĩtuĩke paradiso kũrĩa andũ magatũũra tene na tene. (Luk. 23:43) Korũo Jesu ndaariũkirio maũndũ macio matingĩkahinga. Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, tũrĩ na itũmi irĩkũ cia gwĩtĩkia atĩ Jesu nĩ aariũkirio? Na kũriũka gwake gũtugunaga atĩa?

JEHOVA ARĨ HINYA KŨRĨ GĨKUŨ

8, 9. (a) Nĩ kĩĩ gĩatũmĩte atongoria a ndini ya Kĩyahudi moige mbĩrĩra ya Jesu ĩrangĩrũo? (b) Gwathire atĩa rĩrĩa atumia maathire mbĩrĩra-inĩ ĩyo?

⁸ Thutha wa Jesu kũũragwo, athĩnjĩri Ngai arĩa anene na Afarisai maathire kũrĩ Pilato makĩmwĩra ũũ: “Mũthuri ũyũ, nĩtwaririkana atĩ rĩrĩa mũhenania ũcio aarĩ muoyo nĩoigire atĩ, Matukũ matatũ maathira, nĩngariũka. Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, athana atĩ mbĩrĩra ĩgaikario nginya mũthenya wa gatatũ, nĩ getha arutwo ake matikae gũũka mamũiye, na mere andũ atĩ, Nĩariũkĩte akoima kũrĩ arĩa akuũ: namo maheni ma kũrigĩrĩria matuĩke moru gũkĩra macio ma mbere.” Nake Pilato akĩmacokeria atĩrĩ, “Mũrĩ na athigari a kũrangĩra: thiĩi mũkamĩikarithie o ta ũrĩa mũngĩhota.” Na ũguo noguo meekire.—Mat. 27:62-66.

⁹ Mwĩrĩ wa Jesu waigĩtwo thĩinĩ wa mbĩrĩra yenjetwo rwaro-inĩ rwa ihiga, ĩgacoka ikahingwo na ihiga inene. Hau nĩho atongoria a ndini ya Kĩyahudi meendaga Jesu atũũre, arĩ mũkuũ tene na tene. Ĩndĩ, ũguo tiguo Jehova eendaga. Rĩrĩa Mariamu Mũmagidali na Mariamu ũcio ũngĩ maathire mbĩrĩra-inĩ ĩyo mũthenya wa gatatũ, maakorire ihiga rĩu rĩeheretio na mũraika arĩikarĩire. Nake mũraika ũcio akĩra atumia acio marore thĩinĩ wa mbĩrĩra mone atĩ ndarĩ ho. Aamerire ũũ: “Ndarĩ haha: nĩ ũndũ nĩaariũka.” (Mat. 28:1-6) Jesu aarĩ Muoyo!

10. Paulo onanirie atĩa atĩ Jesu nĩ aariũkĩte?

¹⁰ Maũndũ marĩa meekĩkire thikũ 40 thutha ũcio nĩ moonanirie hatarĩ nganja atĩ Jesu nĩ aariũkĩte. Akĩarĩrĩria maũndũ macio, mũtũmwo Paulo eerire Akorintho ũũ: “O mbere-rĩ, ndaambĩrĩirie kũmũhe ũhoro o ũrĩa niĩ na niĩ ndamũkĩrire, na nĩguo atĩ Kristo nĩaakuire nĩ ũndũ wa mehia maitũ, o ta ũrĩa Maandĩko moigĩte; na atĩ nĩaathikirũo; na atĩ mũthenya wa gatatũ akĩriũkio ta ũrĩa Maandĩko macio maakiugĩte; na atĩ akiumĩrĩra Kefa; agĩcoka akiumĩrĩra andũ arĩa ikũmi na erĩ. Thutha wa ũguo ningĩ akiumĩrĩra ariũ a Ithe witũ magana matano na magakĩra, akĩmoimĩrĩra o ihinda rĩmwe othe, nao andũ acio-rĩ, arĩa aingĩ marĩ o ho o na rĩu, no amwe nĩ gũkoma makomete. Thutha ũcio akiumĩrĩra Jakubu; na thutha wa ũguo akiumĩrĩra atũmwo othe; na thutha wa acio angĩ othe, akĩnyumĩrĩra o na niĩ, ndariĩ ta mũndũ waciarirũo atarĩ mũkinyu.”—1 Kor. 15:3-8.

KĨRĨA GĨTŨMAGA TŨMENYE ATĨ JESU NĨ AARIŨKIRIO

11. Kũriũka kwa Jesu gwekĩkire atĩa “o ta ũrĩa Maandĩko moigĩte”?

¹¹ Ũndũ ũmwe ũrĩa ũtũmaga tũmenye atĩ Jesu nĩ aariũkire, nĩ atĩ kũriũka gwake gwekĩkire “o ta ũrĩa Maandĩko moigĩte.” Kiugo kĩa Ngai nĩ kĩarathĩte ũhoro wa kũriũka gwake. Kwa ngerekano-rĩ, Daudi nĩ aandĩkĩte atĩ ‘ũrĩa mũigua-Ngai’ ndakarekererio atũũre Mbĩrĩra-inĩ. (Thoma Thaburi 16:10.) Mũthenya wa Pentekoste mwaka wa 33, mũtũmwo Petero nĩ onanirie atĩ ciugo icio cia ũrathi ciahutĩtie Jesu. Oigire ũũ: “Tondũ wa ũguo aamenyete ũhoro ũcio o mbere-rĩ, [Daudi] akĩaria ũhoro wa kũriũka gwa Kristo, atĩ ndaigana kũrekererio orĩre kwa-ngoma, o na mwĩrĩ wake ndũigana kuora.”—Atũm. 2:23-27, 31.

12. Nĩa moonire Jesu thutha wake kũriũkio?

¹² Ũira wa andũ aingĩ nĩguo ũndũ wa kerĩ ũrĩa ũtũmaga tũmenye atĩ Jesu nĩ aariũkirio. Kwa ihinda rĩa makĩria ma thikũ 40, Jesu ũrĩa wariũkĩtio nĩ oimĩrĩire arutwo ake mũgũnda-inĩ ũrĩa mbĩrĩra yake yarĩ, o hamwe na barabara-inĩ ya gũthiĩ Emau na kũndũ kũngĩ. (Luk. 24:13-15) Mahinda-inĩ macio, nĩ aaririe na andũ marĩ ikundi, na akĩaria nao marĩ mũndũ ũmwe ũmwe ta rĩrĩa aaririe na Petero. Thutha wa Jesu kũriũkio, kũrĩ hĩndĩ oimĩrĩire gĩkundi kĩa andũ makĩria ya 500. Ũira ta ũcio wa andũ aingĩ arĩa meeyoneire na maitho mao ndwagĩrĩirũo nĩ kũhũthio.

13. Kĩyo kĩa arutwo a Jesu kĩonanirie atĩa atĩ maarĩ na wĩtĩkio biũ atĩ Jesu nĩ aariũkĩtio?

¹³ Ũndũ wa gatatũ ũrĩa ũtũmaga tũmenye atĩ Jesu nĩ aariũkirio, nĩ kĩyo kĩrĩa arũmĩrĩri ake maarĩ nakĩo gĩa kũhunjia ũhoro wa kũriũka gwake. Nĩ ũndũ wa kũhunjia na kĩyo ũhoro wa kũriũka gwa Kristo nĩ maanyaririrũo, makĩnyamarĩka, na amwe makĩũragwo. Korũo kũriũka kwa Jesu kwarĩ ngʼano cia marimũ, Petero ndangĩetĩkĩrĩte gũikia muoyo wake ũgwati-inĩ akĩhunjĩria atongoria acio a ndini ũhoro ũcio. Atongoria acio nĩ maathũrĩte Jesu na makĩbanga oragwo. Petero na arutwo acio angĩ maarĩ na ũũma biũ atĩ Jesu aarĩ muoyo, na nĩ aatongoragia wĩra ũrĩa Ngai eendaga ũrutwo. Makĩria ma ũguo, kũriũka kwa Jesu nĩ gwatũmire arũmĩrĩri ake metĩkie biũ atĩ o nao nĩ mangĩkaariũka. Kwa ngerekano, Stefano aakuire arĩ na ũũma biũ atĩ nĩ gũgaakorũo na kũriũkio kwa arĩa akuũ.—Atũm. 7:55-60.

14. Nĩ kĩĩ gĩtũmaga wĩtĩkie atĩ Jesu e muoyo?

¹⁴ Ũndũ wa kana ũrĩa ũtũmaga tũmenye atĩ Jesu nĩ aariũkirio nĩ atĩ, kũrĩ na ũira wa kuonania atĩ rĩu nĩ arathana arĩ Mũthamaki na nĩwe Mũtwe wa kĩũngano gĩa Gĩkristiano. Nĩ ũndũ ũcio, kĩũngano gĩa Gĩkristiano kĩrathiĩ o na mbere gũkũra. Hihi ũndũ ũcio nĩ ũngĩrahoteka korũo ndaariũkirio? Korũo ndaariũkirio no gũkorũo o na tũtingĩkaigua ũhoro wake. Tũrĩ na itũmi njega cia gwĩtĩkia atĩ Jesu e muoyo, na nĩ aratũtongoria tũkĩhunjia ũhoro ũrĩa mwega kũndũ guothe thĩinĩ wa thĩ.

ŨRĨA KŨRIŨKA KWA JESU GŨTŨGUNAGA

15. Kũriũka kwa Jesu gũtũmaga tũkorũo na ũmĩrĩru wa kũhunjia nĩkĩ?

¹⁵ Kũriũka kwa Jesu nĩ gũtũmaga tũkorũo na ũmĩrĩru wa kũhunjia. Kwa ihinda rĩa mĩaka 2,000, thũ cia Ngai ikoretwo ikĩhũthĩra maũndũ moru nĩguo ũhoro ũrĩa mwega ũtige kũhunjio. Nĩ ihũthĩrĩte ũregenyũki, kũnyũrũria, ũhinya, kũnyarira, kũũraga, na ikahũthĩra thirikari kũgiria wĩra witũ wa kũhunjia. O na kũrĩ ũguo, “gũtirĩ mũtĩ wa mbaara o na ũrĩkũ” ũhotete kũrũgamia wĩra witũ wa kũhunjia, na wa gũtua andũ arutwo. (Isa. 54:17) Tũtiĩtigagĩra ndungata cia Shaitani, tondũ Jesu akoragwo hamwe na ithuĩ o ta ũrĩa eeranĩire. (Mat. 28:20) Tũtirĩ na gĩtũmi gĩa gwĩtigĩra, tondũ o na thũ citũ ingĩgeria atĩa, gũtirĩ hingo ikaahota kũrũgamia wĩra witũ wa kũhunjia.

16, 17. (a) Kũriũka kwa Jesu gwĩkagĩra mũkonde atĩa atĩ maũndũ marĩa aarutanire nĩ ma ma? (b) Kũringana na Johana 11:25, nĩ ũhoti ũrĩkũ Ngai aheete Jesu?

¹⁶ Kũriũka kwa Jesu nĩ gwĩkagĩra mũkonde atĩ maũndũ mothe marĩa aarutanire nĩ ma ma. Paulo aandĩkire atĩ korũo Kristo ndaariũkirio, wĩra wa kũhunjia na wĩtĩkio wa Gĩkristiano ũngĩrĩ wa tũhũ. Nake mũthomi ũmwe wa Bibilia aandĩkire atĩ angĩkorũo nĩ ma Kristo ndaariũkirio, Akristiano makĩrĩ andũ akĩgu na nĩ maheenetio. Korũo Jesu ndaariũkirio, ũhoro wake ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Injiri ũngĩrĩ tu o rũgano rwa kĩeha rwĩgiĩ mũndũ mwega, na warĩ mũũgĩ woragirũo nĩ thũ ciake. Ĩndĩ Kristo nĩ aariũkire, na ũndũ ũcio wonanagia atĩ maũndũ marĩa mothe aarutanire o hamwe na marĩa oigire megiĩ ihinda rĩũkĩte nĩ ma ma.—Thoma 1 Akorintho 15:14, 15, 20.

¹⁷ Jesu oigire ũũ: “Nĩ niĩ kũriũka na nĩ niĩ muoyo; ũrĩa wĩĩ’hokete niĩ, o na aakua, no agatũũra muoyo.” (Joh. 11:25) Hatarĩ nganja, ũndũ ũcio wa kũgegania no mũhaka ũkaahinga. Jehova nĩ aheete Jesu ũhoti wa kũriũkia arĩa magaathiĩ gũtũũra igũrũ marĩ na mĩĩrĩ ya roho, o hamwe na andũ bilioni nyingĩ arĩa makaariũka marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũtũũra gũkũ thĩ tene na tene. Igongona rĩrĩa Jesu aarutire na kũriũka gwake cionanagia atĩ gĩkuũ gĩtigakorũo kuo rĩngĩ. Na githĩ ũmenyo ũcio ndwagĩrĩirũo gũtwĩkĩra hinya tũkirĩrĩrie magerio o mothe tũngĩcemania namo tũrĩ na ũmĩrĩru, na twage gwĩtigĩra gĩkuũ?

18. Kũriũka kwa Jesu gũtũmaga tũkorũo na ũũma ũrĩkũ?

¹⁸ Kũriũka kwa Jesu nĩ gũtũmaga tũkorũo na ma biũ atĩ andũ magaatuĩrũo kũringana na ithimi cia Jehova cia ũthingu. Akĩarĩria gĩkundi gĩa athuri na atumia thĩinĩ wa Athene, Paulo oigire ũũ: “Amu [Ngai] nĩ gũtua atuĩte mũthenya ũrĩa agatuĩra andũ cira na kĩhooto, arĩa matũire gũkũ thĩ guothe, na ũndũ wa Mũndũ ũrĩa athurĩte; na nĩamenyithĩtie andũ othe atĩ ũhoro ũcio nĩ wa ma nĩ ũrĩa aamũriũkirie oime kũrĩ arĩa akuũ.” (Atũm. 17:31) Hatarĩ nganja, Jehova athurĩte Jesu atuĩke mũtuanĩri cira, na no tũkorũo na ma biũ atĩ agaatuanĩra na wendo na kĩhooto.—Thoma Isaia 11:2-4.

19. Wĩtĩkio harĩ kũriũka gwa Kristo ũtũteithagia atĩa?

¹⁹ Wĩtĩkio harĩ kũriũka kwa Jesu nĩ ũtwĩkagĩra hinya gwĩka wendi wa Ngai. Tiga nĩ ũndũ Jesu aakuire na akĩriũka, tũtingĩkoima ũkombo-inĩ wa mehia na gĩkuũ. (Rom. 5:12; 6:23) Ningĩ korũo Jesu ndaariũkirio, o na ithuĩ no tuuge ũũ: “Nĩtũkĩrĩeni na tũkĩnyue, nĩ ũndũ rũciũ nĩ gũkua tũgakua.” (1 Kor. 15:32) Ĩndĩ, ithuĩ tũtiĩkagĩrĩra mĩago ya gũkũ thĩ. Ithenya rĩa ũguo, tuonaga kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũriũka kĩrĩ kĩa bata mũno, na tũkona ũrĩ ũndũ wa bata kũrũmĩrĩra ũtongoria wa Jehova maũndũ-inĩ mothe.

20. Kũriũka kwa Jesu kuonanagia atĩa atĩ Jehova nĩwe Mũnene?

²⁰ Kũriũka gwa Kristo kuonanagia atĩ Jehova o we “ũheaga andũ arĩa mamũcaragia ngerenwa yao” nĩwe Mũnene. (Ahib. 11:6) Jehova aahũthĩrire ũhoti mũnene na ũũgĩ mũingĩ kũriũkia Jesu na kũmũhe muoyo ũtangĩkua kũrĩa igũrũ. Ningĩ nĩ onanirie ũhoti wake wa kũhingia ciĩranĩro ciake ciothe. Kĩĩranĩro kĩmwe nĩ kĩrĩa kĩonanĩtie atĩ “mbeũ” ya mwanya nĩ ĩngĩkaahingia itemi rĩa bata harĩ kuonania atĩ Jehova nĩwe ũrĩ na kĩhooto gĩa gwathana. Nĩguo kĩĩranĩro kĩu kĩhinge, no mũhaka Jesu angĩakuire na aariũkio.—Kĩam. 3:15.

21. Kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũriũka gĩkũgunaga atĩa?

²¹ Na githĩ tũtiagĩrĩirũo gũcokeria Jehova ngatho mũno nĩ ũndũ wa gũtũhe kĩĩrĩgĩrĩro kĩa ma gĩa kũriũka? Maandĩko matũheaga ũũma ũyũ: “Atĩrĩrĩ, gĩikaro kĩa Ngai kĩĩ hamwe na andũ, nake nĩegũikarania nao, nao matuĩke andũ ake, nake Ngai we mwene agĩage o hamwe nao, e Ngai wao; nake nĩekũmagiria maithori mothe mathire maitho mao; nakĩo gĩkuũ gĩtirĩ hingo gĩgacoka kũgĩa, o na gũtirĩ hingo gũgacoka kũgĩa na kĩeha, kana kĩrĩro, kana ruo; maũndũ marĩa ma mbere nĩ mathengu magathira.” Kĩĩrĩgĩrĩro kĩu kĩa magegania kĩaguũrĩirio mũtũmwo Johana. Eerirũo ũũ: “Andĩka; amu ciugo icio nĩ cia kwĩhokwo na nĩ cia ma.” Nũ waguũrĩirie Johana ũhoro ũcio? Aguũrĩirio nĩ Jesu Kristo ũrĩa wariũkĩtio.—Kũg. 1:1; 21:3-5.