Tũtungatagĩra Ngai ‘Ũrĩ Tha Nyingĩ’

1. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũkaga meciria-inĩ maitũ tweciria ũhoro wĩgiĩ mũndũ ũrĩ tha?

RĨRĨA tweciria ũhoro wa mũndũ ũrĩ tha, mbica ĩrĩa yũkaga meciria-inĩ nĩ ya mũndũ mũtugi, ũrĩ wendo, mũcayanĩri, na mũtaana. Ningĩ no gũkorũo nĩ tũririkanaga rũgano rũrĩa Jesu aaheanire rwĩgiĩ Mũsamaria mwega. Mũndũ ũcio o na gũtuĩka aarĩ wa rũrĩrĩ rũngĩ, nĩ eekĩire Mũyahudi ũmwe wahobanĩirio nĩ atunyani “ciĩko cia tha.” Mũsamaria ũcio nĩ ‘aaringirũo nĩ tha’ ona Mũyahudi ũcio wagurarĩtio, na akĩmũrũmbũiya na njĩra ya wendo. (Luk. 10:29-37) Rũgano rũu nĩ rũtũrutaga igũrũ rĩgiĩ tha, ngumo ĩmwe ya bata mũno ya Jehova. Ngai atuonagia tha tondũ nĩ atwendete, na nĩ atuonagia ngumo ĩyo kũgerera ũrĩa arũmbũyanagia na ithuĩ o mũthenya.

2. Njĩra ĩngĩ mũndũ angĩonania tha nayo nĩ ĩrĩkũ?

² Nĩ harĩ ũndũ ũngĩ mũndũ angĩka kuonania tha. Mũndũ ũrĩ tha no athuure kwaga kũherithia mũndũ ũrabatara kũherithio. Jehova nĩ akoretwo agĩtuonia tha na njĩra ĩyo. Mwandĩki wa thaburi aaugire ũũ: “Ndatwĩkĩte kũringana na mehia maitũ.” (Thab. 103:10) No rĩmwe na rĩmwe, Jehova no arũnge na njĩra nditũ mũndũ wĩhĩtie.

3. Tũkwarĩrĩria ciũria irĩkũ?

³ Thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩkĩ, tũkwarĩrĩria ciũria ithatũ: Jehova onanagia tha nĩkĩ? Hihi no kũhoteke mũndũ arũngwo na njĩra nditũ na o hĩndĩ ĩyo onio tha? Na nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia kuonania tha? Rekei tuone ũrĩa Kiugo kĩa Ngai gĩcoketie ciũria icio.

JEHOVA ONANAGIA THA NĨKĨ?

4. Jehova onagia andũ tha nĩkĩ?

⁴ Jehova nĩ endete kuonania tha. Mũtũmwo Paulo aatongoririo nĩ roho kwandĩka atĩ Ngai “arĩ tha nyingĩ.” Paulo akiuga ũguo, aaragia ũhoro wĩgiĩ ũrĩa Ngai onanĩtie tha na njĩra ya kũhe andũ matarĩ akinyanĩru kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra muoyo kũrĩa igũrũ. (Ef. 2:4-7) No Jehova ndonanĩtie tha o kũrĩ aitĩrĩrie maguta tu. Daudi mwandĩki wa thaburi aandĩkire ũũ: “Jehova nĩ mwega harĩ andũ othe, na tha ciake nĩ cionekaga mawĩra-inĩ make mothe.” (Thab. 145:9) Tondũ Jehova nĩ endete andũ, nĩ amonagia tha hĩndĩ ĩrĩa yothe kũngĩbatarania.

5. Jesu aamenyire atĩa atĩ Jehova nĩ arĩ tha?

⁵ Jesu nĩwe ũũĩ wega biũ ũrĩa Jehova endete kuonia andũ tha. Jehova na Jesu maarĩ hamwe kwa ihinda rĩa mĩaka ngiri nyingĩ kũrĩa igũrũ Jesu atanoka gũkũ thĩ. (Thim. 8:30, 31) Jesu nĩ oonaga ũrĩa Jehova oonagia andũ matarĩ akinyanĩru tha maita maingĩ. (Thab. 78:37-42) O na Jesu akĩrutana, nĩ aagwetaga maita maingĩ ũhoro wĩgiĩ ngumo ĩyo njega ya Jehova.

6. Jesu atũteithĩtie atĩa gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa Jehova onanagia tha?

⁶ O ta ũrĩa tuoonire thĩinĩ wa gĩcunjĩ kĩrĩa kĩhĩtũku, Jesu nĩ aahũthĩrire ngerekano ya mwanake ũrĩa worĩte, gũtũteithia gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa Jehova endete kuonania tha. Mwanake ũcio aaumire kwao mũciĩ, na “akĩananga indo . . . ciake na mũtũũrĩre wa waganu.” (Luk. 15:13) Thutha-inĩ, nĩ eeririre na agĩtigana na mũtũũrĩre wake wa waganu, akĩĩnyihia na agĩcoka mũciĩ. Hihi ithe eekire atĩa? Mwanake ũcio nĩ aamenyire o na ihenya ũrĩa ithe aamuonaga. Jesu aaugire ũũ: “Na [mũriũ ũcio] arĩ o haraya ithe akĩmuona, akĩringwo nĩ tha, akĩhanyũka, akĩmũhĩmbĩria na akĩmũmumunya na wendo muororo.” Mũthuri ũcio ndaaconorithirie mũriũ wake. Handũ ha ũguo, oonirie mwanake ũcio tha akĩmuohera, na akĩmũnyita ũgeni rĩngĩ famĩlĩ-inĩ yake. Mũriũ ũcio nĩ eehĩtie mũno, no tondũ nĩ eeririre, ithe nĩ aamuoheire. Mũthuri ũcio ũrĩ na tha ngerekano-inĩ ĩyo arũgamĩrĩire Jehova. Ngerekano ĩyo ya Jesu, nĩ ĩratũteithia kuona ũrĩa Jehova akoragwo ehaarĩirie kuohera andũ arĩa merirĩte kuuma ngoro.—Luk. 15:17-24.

7. Njĩra ĩrĩa Jehova onanagia nayo tha yonanagia atĩa atĩ nĩ arĩ ũũgĩ mũingĩ?

⁷ Jehova onanagia tha tondũ nĩ arĩ ũũgĩ mũingĩ mũno. Hingo ciothe Jehova atuaga matua mekũguna ũũmbi wake. Bibilia yugaga atĩ “ũũgĩ ũrĩa uumaga igũrũ . . . , ũiyũirũo nĩ tha na maciaro mega.” (Jak. 3:17) O ta mũciari ũrĩ na wendo, Jehova nĩ oĩ atĩ tha ciake nĩ igunaga ciana ciake. (Thab. 103:13; Isa. 49:15) Nĩ ũndũ wa tha cia Jehova, ndungata ciake nĩ ikoragwo na kĩĩrĩgĩrĩro, o na gũtuĩka ti nginyanĩru. Kwoguo, ũũgĩ mũingĩ ũrĩa Jehova akoragwo naguo nĩ ũmũteithagia kuonania tha hĩndĩ ĩrĩa arona harĩ na gĩtũmi kĩiganu gĩa gwĩka ũguo. O na kũrĩ ũguo, nĩ akoragwo na ũigananĩru harĩ kuonania ngumo ĩyo ya tha. Tondũ nĩ mũũgĩ, ndonanagia tha hĩndĩ ĩrĩa arona ta gwĩka ũguo kũngĩonania nĩ aranyita mbaru ũndũ ũcio mũũru wĩkĩtwo.

8. Nĩ ikinya rĩrĩkũ rĩoyagwo rĩmwe na rĩmwe, na nĩkĩ?

⁸ Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa ndungata ya Jehova ĩngĩthuura gũtũũra mũtũũrĩre wa ũũra-thoni? Paulo aandĩkire ũũ atongoretio nĩ roho: ‘Mũtige gũthiaga thiritũ nake.’ (1 Kor. 5:11) Andũ arĩa maga kwĩrira nĩ meheragio thĩinĩ wa kĩũngano. Ũndũ ũcio ũkoragwo ũrĩ wa bata nĩ ũndũ wa kũgitĩra aarĩ na ariũ a Ithe witũ na gũtũũgĩria njĩra cia ũthingu cia Jehova. No andũ amwe meciragia atĩ hĩndĩ ĩrĩa mũndũ eherio kĩũngano-inĩ, Jehova ndakoragwo amuonetie tha. No hihi ũcio nĩ ũhoro wa ma? Rekei tuone.

NĨ ŨNDŨ WA THA KWEHERIA MŨNDŨ KĨŨNGANO-INĨ?

9-10. Kũringana na Ahibirania 12:5, 6, nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ rĩrĩa mũndũ eherio kĩũngano-inĩ akoragwo akĩonio tha? Heana ngerekano.

⁹ Hĩndĩ ĩrĩa twaigua kĩmenyithia mũcemanio-inĩ atĩ mũndũ mũna tũũĩ na twendete “rĩu ti Mũira wa Jehova,” nĩ tũiguaga ũũru mũno. No twambĩrĩrie kwĩyũria kana no mũhaka mũndũ ũcio angĩreheririo kĩũngano-inĩ. Hihi nĩ ũndũ wa tha kweheria mũndũ kĩũngano-inĩ? Ĩĩ. Ũngĩkorũo ũrĩ ũndũ ũtarĩ wa ũũgĩ, ũtarĩ wa tha, na ũndũ ũtarĩ wa wendo kwaga kũrũnga mũndũ ũrabatara kũrũngwo. (Thim. 13:24) Hihi kweherio kĩũngano-inĩ no gũteithie mũndũ ũtarerira gũcenjia mĩthiĩre yake? Ĩĩ. Andũ aingĩ arĩa maneka mehia maritũ nĩ monete atĩ ikinya rĩrĩa mooeirũo rĩa kweherio kĩũngano-inĩ nĩ rĩamateithirie gũcokererũo nĩ meciria mao na rĩkĩmateithia kũgarũrĩra mĩthiĩre yao, na gũcokerera Jehova.—Thoma Ahibirania 12:5, 6.

¹⁰ Ta wĩcirie ngerekano ĩno. Mũrĩithi no one atĩ ngʼondu ĩmwe yake nĩ ndwaru. Nĩ oĩ atĩ, nĩ ũndũ wa mũrimũ ũrĩa ĩrĩ naguo, nĩ arabatara kũmĩiga mwamũ na ngʼondu icio ingĩ nĩguo amĩrigite. No ngʼondu citiendaga ũguo. Ciendaga gũikara hamwe irĩ gĩkundi, na itikenaga rĩrĩa ciamũranio. No hihi mũrĩithi angĩmĩamũrania na iria ingĩ nĩ kuuga atĩ nĩ mũũru na ndarĩ na tha? Aca o na hanini. Nĩ oĩ atĩ angĩreka ngʼondu ĩyo ndwaru ĩikaranie na iria ingĩ, o nacio no irware. Rĩrĩa aramũrania ngʼondu ĩyo ndwaru na icio ingĩ, akoragwo akĩgitĩra rũũru ruothe.—Ringithania Maũndũ ma Alawii 13:3, 4.

11. (a) Nĩ na njĩra ĩrĩkũ mũndũ weheretio kĩũngano-inĩ angĩringithanio na ngʼondu yũrĩte? (b) Nĩ maũndũ marĩkũ andũ arĩa meheretio kĩũngano-inĩ metĩkagĩrio gwĩka, na nĩ ũteithio ũrĩkũ mamũkagĩra?

¹¹ No tũgerekanie mũndũ weheretio kĩũngano-inĩ na ngʼondu ĩyo ndwaru. Akoragwo arĩ mũrwaru kĩĩroho. (Jak. 5:14) Mũrimũ wa kĩĩroho no ũgwatanio, o ta mĩrimũ ĩrĩa ĩngĩ tũrwaraga. Kwoguo no ũkorũo ũrĩ ũndũ mwagĩrĩru kwamũrania mũndũ mũrwaru kĩĩroho na arĩa angĩ kĩũngano-inĩ. Kũrũngwo ta kũu kuonanagia wendo wa Jehova kwerekera rũũru rwake, na no gũteithie mũndũ ũrĩa wĩhĩtie kuona ũũru wa mehia marĩa ekĩte na kwĩrira. Hĩndĩ ĩyo mũndũ eheretio kĩũngano-inĩ nĩ akoragwo etĩkĩrĩtio gũthiĩ mĩcemanio-inĩ, na kwoguo no ahũthĩre mweke ũcio kũrĩa kĩĩroho nĩguo ake wĩtĩkio wake rĩngĩ. Ningĩ nĩ akoragwo etĩkĩrĩtio kwĩyoera mabuku ma gũthoma, na no erorere JW Broadcasting^®. Athuri mangĩona nĩ areka mogarũrũku, no mamũheage motaaro mahinda kwa mahinda marĩa mangĩmũteithia gũcokereria kĩĩroho, nĩguo acokio thĩinĩ wa kĩũngano.b

12. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa wendo na tha athuri a kĩũngano mangĩka harĩ mũndũ wĩhĩtie na ndarerira?

¹² Nĩ ũndũ wa bata kũririkana atĩ andũ arĩa mehĩtie na matirerira nĩo meheragio kĩũngano-inĩ. Athuri nĩ mataũkagĩrũo atĩ itua rĩa kweheria mũndũ kĩũngano-inĩ rĩagĩrĩire gwĩcirio na njĩra nditũ mũno. Nĩ moĩ atĩ Jehova arũngaga mũndũ “na gĩkĩro kĩrĩa kĩagĩrĩire.” (Jer. 30:11) Nĩ mendete aarĩ na ariũ a Ithe witũ, na matingĩenda gwĩka ũndũ o wothe ũngĩthũkia ũrata wao hamwe na Jehova. O na kũrĩ ũguo, rĩmwe na rĩmwe ũndũ ũrĩa ũkoragwo ũrĩ wa wendo na tha nĩ kwamba kweheria mũndũ ũrĩa wĩhĩtie kĩũngano-inĩ.

13. Mũkristiano ũmwe waikaraga Korintho aabataraga kweherio kĩũngano-inĩ nĩkĩ?

¹³ Ta wĩcirie ũrĩa mũtũmwo Paulo aarũmbũyanirie na mũndũ ũmwe ũteeriraga karine-inĩ ya mbere. Nĩ harĩ Mũkristiano ũmwe kĩũngano-inĩ gĩa Korintho, wakomanagia na mũtumia wa ithe. Ũcio nĩ ũndũ ũrĩ magigi. Mahinda-inĩ ma tene, Jehova eerĩte Aisiraeli ũũ: “Mũndũrũme angĩkoma na mũtumia wa ithe nĩ aconorithĩtie ithe. Eerĩ no mũhaka moragwo.” (Alaw. 20:11) No Paulo ndangĩaugire mũndũ ũcio oragwo, ĩndĩ eerire Akorintho atĩ mũndũ ũcio aagĩrĩirũo kweherio kĩũngano-inĩ. Mĩtugo yake ya ũũra-thoni nĩ yahutagia andũ amwe kĩũngano-inĩ, na amwe makona maũndũ macio eekaga ta mataarĩ mehia maritũ.—1 Kor. 5:1, 2, 13.

14. Paulo oonanirie tha atĩa harĩ mũndũ ũmwe weheretio kĩũngano-inĩ thĩinĩ wa Korintho, na nĩkĩ? (2 Akorintho 2:5-8, 11)

¹⁴ Thutha wa ihinda, Paulo nĩ aamenyire atĩ mũndũ ũcio nĩ eekĩte mogarũrũku manene. Nĩ eerirĩte biũ. O na gũtuĩka mũndũ ũcio nĩ eekĩte maũndũ moru ma gũcambithia kĩũngano, Paulo eerire athuri acio atĩ ‘iherithia rĩu aaherithĩtio narĩo nĩ rĩiganu.’ Ameerire ũũ: “Mwagĩrĩirũo kũmuohera na ũtugi na mũmũũmĩrĩrie.” Paulo akĩmataarĩria gĩtũmi gĩa kũmeera meke ũguo aaugire: “Nĩguo ndagatoorio nĩ kĩeha kĩingĩ.” Paulo nĩ aaiguagĩra mũndũ ũcio tha tondũ nĩ eerirĩte biũ. Paulo ndeendaga kuona mũndũ ũcio agĩtoorio nĩ kĩeha nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa eekĩte nginya akue ngoro, atige kũhoya arekerũo.—Thoma 2 Akorintho 2:5-8, 11.

15. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ athuri a kĩũngano mangĩonania tha?

¹⁵ O ta Jehova, athuri a kĩũngano nĩ makoragwo mehaarĩirie kuonania tha. Nĩ marũngaga mũndũ na njĩra nditũ rĩrĩa kwabatarania, no ningĩ nĩ mamuonagia tha ũrĩa wothe kwahoteka angĩkorũo harĩ na gĩtũmi kĩega gĩa gwĩka ũguo. Mangĩaga kũrũnga mũndũ ũrabatara kũrũngwo, matingĩkorũo makĩmuonia tha. No hihi athuri a kĩũngano no o tu magĩrĩirũo kuonania tha?

NĨ KĨĨ KĨNGĨTŨTEITHIA ITHUOTHE KUONANIA THA?

16. Kũringana na Thimo 21:13, Jehova ekaga atĩa harĩ andũ arĩa magaga kuonania tha?

¹⁶ Akristiano othe nĩ merutanagĩria kwĩgerekania na Jehova harĩ kuonania tha. Nĩkĩ? Gĩtũmi kĩmwe nĩ tondũ Jehova ndathikagĩrĩria arĩa magaga kuonia arĩa angĩ tha. (Thoma Thimo 21:13.) Gũtirĩ o na ũmwe witũ ũngĩenda Jehova age gũthikĩrĩria mahoya make, na kwoguo nĩ twagĩrĩirũo kwĩmenyerera nĩguo tũtigakũrie ngoro nyũmũ ĩtarĩ na tha. Tũtiagĩrĩirũo kwaga gũthikĩrĩria Mũkristiano ũragerera ũndũ mũritũ, no hingo ciothe twagĩrĩirũo gũkorũo twĩhaarĩirie gũthikĩrĩria “kĩrĩro kĩa mũndũ ũrĩa ũtarĩ hinya.” Ningĩ nĩ tũririkanaga ciugo ici itongoretio nĩ roho: “Mũndũ ũrĩa ũtaiguanagĩra tha agaatuĩrũo atekũiguĩrũo tha.” (Jak. 2:13) Tũngĩikara tũkĩririkanaga atĩ nĩ tũbataraga kuonio tha na gĩkĩro kĩnene, o na ithuĩ nĩ tũrĩhotaga kuonia arĩa angĩ tha. Nĩ twagĩrĩirũo kuonania tha, makĩria rĩrĩa mũndũ wĩrirĩte acokio kĩũngano-inĩ.

17. Mũthamaki Daudi oonanirie tha atĩa?

¹⁷ Bibilia nĩ ĩkoragwo na cionereria ingĩtũteithia kũiguanagĩra tha handũ ha gũtuanagĩra na marũrũ. Kwa ngerekano, ta wĩcirie ũhoro wĩgiĩ Mũthamaki Daudi. Nĩ oonanagia tha maita maingĩ. O na gũtuĩka Saulu nĩ aageragia kũmũũraga, Daudi nĩ aaiguĩrĩire tha mũthamaki ũcio waitĩrĩirio maguta nĩ Ngai, na ndaageririe kwĩrĩhĩria kana kũmwĩka ũndũ mũũru.—1 Sam. 24:9-12, 18, 19.

18-19. Nĩ mahinda-inĩ marĩkũ merĩ Daudi aagire kuonania tha?

¹⁸ O na kũrĩ ũguo, ti hingo ciothe Daudi oonanagia tha. Kwa ngerekano, rĩrĩa mũthuri ũmwe warĩ mũũru wetagwo Nabali aamwarĩirie na njĩra ĩtarĩ ya gĩtĩo na akĩrega kũmũhe irio marĩ na arũme ake, Daudi nĩ aarakarire mũno na agĩtua itua rĩa kũũraga Nabali o hamwe na arũme othe a nyũmba yake. No mũtumia wa Nabali wetagwo Abigaili, ũrĩa warĩ mũtugi na warĩ na ũkirĩrĩria, nĩ ooire ikinya na ihenya na agĩteithia Daudi ndagakorũo na mahĩtia ma ũiti wa thakame.—1 Sam. 25:9-22, 32-35.

¹⁹ Hĩndĩ ĩngĩ narĩo, mũnabii Nathani nĩ eerire Daudi ũhoro wĩgiĩ mũndũ mũtongu watunyire mũthĩni ngʼondu yake eendete. Ũndũ ũcio nĩ watũmire Daudi acinwo nĩ marakara akiuga ũũ: “O ta ũrĩa Jehova atũũraga muoyo, mũndũ ũrĩa wĩkĩte ũndũ ũcio agĩrĩire kũũragwo!” (2 Sam. 12:1-6) Daudi nĩ ooĩ ũrĩa Watho wa Musa waugĩte. Mũndũ angĩaiyire ngʼondu, aagĩrĩirũo gũcokeria mwene ngʼondu inya. (Tham. 22:1) Kwoguo Daudi nĩ aatuanĩire na njĩra ĩtarĩ ya tha o na hanini rĩrĩa aaugire atĩ mũndũ ũcio aagĩrĩire kũũragwo. Daudi aacokire kũmenya atĩ ĩyo nĩ ngerekano Nathani aahũthagĩra kũmũteithia kuona mehia o na moru makĩria marĩa we mwene eekĩte. Na Jehova nĩ aaiguĩrĩire Daudi tha gũkĩra ũrĩa Daudi angĩaiguĩrĩire tha mũndũ ũcio waiyĩte ngʼondu ngerekano-inĩ ĩyo ya Nathani.—2 Sam. 12:7-13.

20. Tũreruta atĩa kuumana na kĩonereria kĩa Daudi?

²⁰ Rĩrĩa Daudi aacinirũo nĩ marakara, aatuire atĩ Nabali na arũme ake othe maagĩrĩirũo gũkua. Ningĩ thutha ũcio, Daudi aatuĩrĩire mũndũ ũrĩa warĩ ngerekano-inĩ ya Nathani atĩ aagĩrĩirũo kũũragwo. No twĩyũrie atĩrĩ, na tondũ Daudi aarĩ mũndũ wakoragwo na ngoro njega-rĩ, nĩ kĩĩ gĩatũmire atuĩre mũndũ ũcio waiyĩte ngʼondu na njĩra njũru ũguo? Gwĩciria ũndũ ũrĩa wakoretwo wekĩka harĩ Daudi no gũtũteithie. Ihinda-inĩ rĩu, maũndũ marĩa Daudi eekĩte nĩ maatũmĩte akorũo na thamiri ĩrĩ na ũcuke. Rĩrĩa mũndũ atuĩra andũ arĩa angĩ na njĩra ĩtarĩ ya tha, ũndũ ũcio wonanagia atĩ ũrata wake na Jehova ti mwega. Jesu aaheire arũmĩrĩri ake mũkaana ũyũ: “Tigai gũtuagĩra andũ arĩa angĩ nĩguo mũtikanatuĩrũo; nĩ gũkorũo ituĩro rĩrĩa mũtuanagĩra narĩo, norĩo mũgaatuĩrũo narĩo.” (Mat. 7:1, 2) Rekei twĩthemage gũtuagĩra arĩa angĩ tũtarĩ na tha, na twĩrutanĩrie gũkoragwo na “tha nyingĩ” o ta Ngai witũ.

21-22. Nĩ njĩra irĩkũ imwe tũngĩonania nacio tha?

²¹ Angĩkorũo nĩ tũraiguĩra andũ arĩa angĩ tha, nĩ twagĩrĩirũo kuonania ũguo kũgerera ciĩko. Nĩ ũndũ ũcio, ithuothe nĩ tũrabatara gũikara tũkĩroraga nĩa marabatara ũteithio famĩlĩ-inĩ citũ, kĩũngano-inĩ, kana kũrĩa tũikaraga. Tweka ũguo, nĩ tũrĩonaga mĩeke mĩingĩ ya kuonia andũ arĩa angĩ tha. Hihi harĩ mũndũ ũrabatara kũũmĩrĩrio? Hihi harĩ mũndũ ũrabatara ũteithio, hihi ta wa irio kana gwĩkĩrũo ũndũ ũngĩ? Hihi harĩ mũndũ ũcoketio kĩũngano-inĩ ũrabatara mũrata mwega ũngĩmwĩkĩra ngoro? Hihi no tũũmĩrĩrie andũ arĩa angĩ na njĩra ya kũmahunjĩria ũhoro ũrĩa mwega? Kũhunjia nĩ njĩra ĩmwe njega ya kuonia andũ arĩa angĩ tha.—Ayub. 29:12, 13; Rom. 10:14, 15; Jak. 1:27.

²² Tũngĩikara tũkĩririkanaga atĩ arĩa matũthiũrũrũkĩirie marĩ na mabataro matiganĩte, nĩ tũrĩonaga mĩeke mĩingĩ ya kũmonia tha. Rĩrĩa tuonania tha, nĩ tũkenagia Ithe witũ wa igũrũ, o we ũrĩ “tha nyingĩ”!