Njĩra Ĩrĩa Njega ya Kũhiũrania na Wagi wa Kĩhooto

1-2. Andũ aingĩ mekaga atĩa mona wagi wa kĩhooto, na nĩ ciũria irĩkũ tũngĩyũria?

TŨRATŨŨRA thĩinĩ wa thĩ ĩiyũire wagi wa kĩhooto. Andũ nĩ mekagwo maũndũ matarĩ ma kĩhooto nĩ ũndũ wa itũmi ta, ũhoti wao wa kĩĩmbeca, kũrĩa moimĩte, rũrĩrĩ rwao, na gũkĩringana kana nĩ mũndũrũme kana nĩ mũtumia. Ningĩ andũ nĩ mathĩnĩkaga rĩrĩa ahũũri biacara marĩ na ũkoroku na anene a thirikari marĩ na ungumania mathũkangia marĩa matũrigicĩirie. Maũndũ macio matarĩ ma kĩhooto na mangĩ maingĩ, nĩ matũhutagia ĩmwe kwa ĩmwe kana na njĩra itarĩ ya ĩmwe kwa ĩmwe.

² Ti ũndũ wa kũgegania kuona atĩ andũ aingĩ nĩ marakaragio nĩ wagi wa kĩhooto ũrĩa monaga thĩinĩ wa thĩ. Ithuothe twendaga gũikara kũndũ kũrĩ na ũgitĩri na kĩhooto. Nĩ ũndũ ũcio andũ amwe nĩ macaragia njĩra cia kũniina wagi wa kĩhooto ũrĩa ũrĩ kuo ũmũthĩ. Nĩ marũrũnganaga makĩrũĩrĩra ihooto ciao, kana makanyita mbaru atongoria a gĩũteti arĩa mamerĩire atĩ nĩ mekũmaniinĩra mathĩna. No ithuĩ Akristiano nĩ tũrutĩtwo kwaga kũnyita mbaru maũndũ ma thĩ ĩno, na gweterera rĩrĩa Ũthamaki wa Ngai ũgaatwehereria wagi wothe wa kĩhooto. (Joh. 17:16) O na kũrĩ ũguo, nĩ tũiguaga ũũru—o na rĩmwe tũkarakara—rĩrĩa tuona mũndũ agĩkwo maũndũ matarĩ ma kĩhooto. No twĩyũrie: ‘Batiĩ gwĩka atĩa ũndũ ta ũcio ũngĩkĩka? Hihi ihinda-inĩ rĩrĩ harĩ ũndũ ingĩka ndeithĩrĩrie kũrũa na wagi wa kĩhooto?’ Nĩguo tuone macokio ma ciũria icio, reke twambe tũthuthurie ũrĩa Jehova na Jesu monaga wagi wa kĩhooto.

JEHOVA NA JESU NĨ MATHŨIRE WAGI WA KĨHOOTO

3. Nĩ kĩĩ gĩtũmaga tũigue ũũru tuona wagi wa kĩhooto? (Isaia 5:7)

³ Bibilia nĩ ĩtaaragĩria kĩrĩa gĩtũmaga tũigue ũũru tuona wagi wa kĩhooto. Yonanagia atĩ Jehova aatũmbire na mũhianĩre wake, na atĩ “nĩ endete ũthingu na kĩhooto.” (Thab. 33:5; Kĩam. 1:26) Hingo ciothe ekaga maũndũ na njĩra ya kĩhooto, na ũguo noguo endaga ithuothe twĩke. (Gũcok. 32:​3, 4; Mik. 6:8; Zek. 7:9) Kwa ngerekano, matukũ-inĩ ma mũnabii Isaia, Jehova nĩ aaiguire “kĩrĩro kĩa mĩtangĩko” kĩa Aisiraeli aingĩ arĩa meekagwo maũndũ matarĩ ma kĩhooto nĩ Aisiraeli arĩa angĩ. (Thoma Isaia 5:7.) Jehova nĩ aaherithirie arĩa maathiire na mbere kwagarara Watho wake, na gwĩka arĩa angĩ maũndũ matarĩ ma kĩhooto.—Isa. 5:​5, 13.

4. Rũgano rũmwe rũrĩ mabuku-inĩ ma Injiri ruonanagia atĩa ũrĩa Jesu aiguaga igũrũ rĩgiĩ wagi wa kĩhooto? (Ningĩ rora mbica.)

⁴ O ta Jehova, Jesu nĩ endete kĩhooto na agathũũra wagi wa kĩhooto. Hĩndĩ ĩmwe rĩrĩa aarĩ gũkũ thĩ, nĩ oonire mũndũ warĩ muonju guoko. Nĩ aaiguĩrĩire mũndũ ũcio tha na akĩmũhonia, no ũndũ ũcio nĩ warakaririe atongoria a ndini mũno. Maanyitagĩrĩra atĩ Jesu nĩ aagararĩte watho wa Thabatũ, handũ ha gũkenera atĩ mũndũ ũcio nĩ ahonio. Ũndũ ũcio watũmire Jesu ‘aigue ũũru mũno nĩ ũndũ wa ũrĩa moomĩtie ngoro.’—Mar. 3:​1-6.

5. Twagĩrĩirũo kũririkana ũndũ ũrĩkũ rĩrĩa twaigua tũrakarĩtio nĩ wagi wa kĩhooto?

⁵ Gũkorũo atĩ Jehova na Jesu nĩ marakaragio nĩ wagi wa kĩhooto, kũronania ti ũũru o na ithuĩ kũrakario nĩguo. (Ef. 4:26) O na kũrĩ ũguo, nĩ tũbatiĩ kũririkana atĩ marakara matingĩeheria wagi wa kĩhooto. Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, tũngĩikara tũrĩ arakaru kwa ihinda iraihu no twĩreherere mathĩna ma mwĩrĩ kana tũtoorio nĩ mĩtangĩko. (Thab. 37:​1, 8; Jak. 1:20) Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, twagĩrĩirũo kũhiũrania atĩa na wagi wa kĩhooto? No twĩrute na kĩonereria kĩa Jesu.

ŨRĨA JESU AAHIŨRANIRIE NA WAGI WA KĨHOOTO

6. Rĩrĩa Jesu aarĩ gũkũ thĩ-rĩ, nĩ maũndũ marĩkũ matarĩ ma kĩhooto andũ maacemanagia namo? (Ningĩ rora mbica.)

⁶ Rĩrĩa Jesu aarĩ gũkũ thĩ nĩ oonire andũ aingĩ magĩkwo maũndũ matarĩ ma kĩhooto. Nĩ eeyoneire atongoria a ndini makĩhinyĩrĩria andũ. (Mat. 23:​2-4) Ningĩ nĩ oonaga ũrĩa thirikari ya Roma yekaga andũ maũndũ moru. Ũndũ ũcio nĩ watũmaga Ayahudi aingĩ merirĩrie gũkũũrũo kuumana na wathani ũcio. O na amwe nĩ maathondekire ikundi cia kũregana na Aroma. No Jesu ndaathondekire gĩkundi gĩa kũgarũra thirikari kana akĩnyita mbaru ikundi ta icio. O na rĩrĩa aamenyire atĩ andũ nĩ marabanga kũmũtua mũthamaki, nĩ kũũra oorire.—Joh. 6:15.

7-8. Nĩ kĩĩ gĩatũmire Jesu age kũnyitanĩra harĩ kũniina wagi wa kĩhooto rĩrĩa aarĩ gũkũ thĩ? (Johana 18:36)

⁷ Rĩrĩa Jesu aarĩ gũkũ thĩ, ndeingĩririe maũndũ-inĩ ma gĩũteti akĩgeria kũniina wagi wa kĩhooto. Gĩtũmi nĩ tondũ nĩ ooĩ atĩ andũ matirĩ na kĩhooto gĩa gwĩtongoria na o na matirĩ na ũhoti wa gwĩka ũguo. (Thab. 146:3; Jer. 10:23) Ningĩ matirĩ na ũhoti wa kũniina ihumo cia wagi wa kĩhooto. Shaitani nĩwe ũtongoragia thĩ ĩno. We nĩ mũũragani, na ahũthagĩra ũnene wake gũcogera andũ meke maũndũ matarĩ ma kĩhooto. (Joh. 8:44; Ef. 2:2) Ningĩ nĩ ũndũ wa kwaga gũkinyanĩra, o na andũ ega no maremwo gwĩkĩra andũ maũndũ ma kĩhooto hingo ciothe.—Koh. 7:20.

⁸ Jesu nĩ aamenyaga atĩ no Ũthamaki wa Ngai wiki ũkaahota kũniina biũ ihumo ciothe cia wagi wa kĩhooto. Kwoguo ũndũ ũrĩa eekagĩrĩra mũno nĩ ‘kũhunjia na kũmemerekia ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki wa Ngai.’ (Luk. 8:1) Nĩ ũndũ ũcio nĩ aateithirie ‘arĩa maahũtagĩra na makanyotera maũndũ ma ũthingu’ gũkorũo na ma atĩ ungumania na wagi wa kĩhooto nĩ igaathira. (Mat. 5:6; Luk. 18:​7, 8) O na kũrĩ ũguo, ũndũ ũcio ndũkaahingio nĩ thirikari cia gũkũ thĩ no ũkaahingio nĩ Ũthamaki wa Ngai, na Ũthamaki ũcio “ti wa thĩ ĩno.”—Thoma Johana 18:36.

WĨGEREKANIE NA JESU ŨKĨHIŨRANIA NA WAGI WA KĨHOOTO

9. Nĩ kĩĩ gĩtũmaga wĩtĩkie atĩ no Ũthamaki wa Ngai wiki ũkaahota kũniina wagi wothe wa kĩhooto?

⁹ Ũmũthĩ kũrĩ na wagi mũingĩ wa kĩhooto gũkĩra ũrĩa warĩ kuo hĩndĩ ĩrĩa Jesu aarĩ gũkũ thĩ. No o ta hĩndĩ ĩyo, o na “matukũ-inĩ maya ma kũrigĩrĩria” ihumo cia wagi wa kĩhooto nĩ Shaitani na andũ matarĩ akinyanĩru arĩa matongoragio nĩwe. (2 Tim. 3:​1-5, 13; Kũg. 12:12) O ta Jesu, nĩ tũĩ atĩ Ũthamaki wa Ngai noguo tu ũkaahota kũniina ihumo icio cia wagi wa kĩhooto. Na tondũ nĩ tũnyitaga mbaru biũ Ũthamaki ũcio, tũtiĩingĩranagia na mĩrũrũngano kana tũkehoka atĩ thirikari cia andũ no iniine wagi wa kĩhooto. Ta wĩcirie ũhoro wa mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Stacy.a Ataneruta ũhoro wa ma, nĩ aanyitanagĩra kaingĩ na mĩrũrũngano ya kũrũa na wagi wa kĩhooto. No thutha wa ihinda nĩ aambĩrĩirie gwĩkĩrĩra nganja kana mĩrũrũngano ĩyo nĩ ĩngĩaniinĩire andũ mathĩna. Aaugire: “Rĩmwe tũrĩ mĩrũrũngano-inĩ, nĩ ndeyũragia kana ndĩranyita mbaru mwena ũrĩa wagĩrĩire. Rĩu tondũ nyitaga mbaru Ũthamaki wa Ngai, ndĩ na ma atĩ ndĩ mwena ũrĩa wagĩrĩire. Nĩ njũĩ atĩ Jehova nĩ akaaniinĩra andũ othe wagi wa kĩhooto, ũndũ ũrĩa niĩ itangĩhota gwĩka.”—Thab. 72:​1, 4.

10. Kũringana na Mathayo 5:​43-48, nĩ kĩĩ gĩtũmaga twage kũnyitanĩra na ikundi iria irũrũnganaga ikĩrũĩrĩra kĩhooto? (Ningĩ rora mbica.)

¹⁰ Ikundi iria irũrũnganaga ikĩrũĩrĩra kĩhooto, kaingĩ ikoragwo na andũ marĩ na marakara na matararũmĩrĩra watho, ũndũ ũrĩa ũkoragwo ũrĩ mũgarũ na morutani ma Jesu na kĩonereria kĩrĩa aatũigĩire. (Ef. 4:31) Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Jeffrey aaugire: “Nĩ ndĩyoneire atĩ mĩrũrũngano no yambĩrĩrie na njĩra ya thayũ, no thutha wa kahinda kanini gũthũũke na andũ acio mambĩrĩrie kũrũa na kũiya indo ciene.” No Jesu aatũrutire atĩ twagĩrĩirũo kuonia andũ othe wendo, nginya arĩa tũtaraiguithania nao kana arĩa maratũnyarira. (Thoma Mathayo 5:​43-48.) Tondũ tũrĩ Akristiano, twagĩrĩirũo kwĩrutanĩria biũ gwĩthema ũndũ o wothe ũtaratwarana na kĩonereria kĩrĩa Jesu aatũigĩire.

11. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tũregerie itua ritũ rĩa kwaga kũnyita mbaru ikundi cia kũrũa na wagi wa kĩhooto?

¹¹ O na gũtuĩka nĩ tũĩ atĩ Ũthamaki wa Ngai nĩguo ũkaaniina biũ wagi wa kĩhooto, rĩmwe no tũritũhĩrũo kwĩgerekania na Jesu rĩrĩa twekwo maũndũ matarĩ ma kĩhooto. Ta wĩcirie ũrĩa gwathiire harĩ mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Janiya, ũrĩa wathutũkanirio nĩ ũndũ wa rangi wake. Aaugire: “Nĩ ndatuurirũo mũno nĩ ũndũ ũcio. Ningĩ nĩ ndarakaraga mũno na nĩ ndeendaga andũ acio maathutũkanagia moerũo ikinya. Ngĩcoka ngĩambĩrĩria kuona ta arĩ wega kũnyita mbaru gĩkundi kĩmwe kĩarũrũnganaga gĩkĩrũa na mũthutũkanio wa rangi na ũhinyanĩrĩria. Ndeciragia ĩyo nĩ njĩra njega ya kwagĩria maũndũ.” No thutha wa ihinda, Janiya nĩ oonire atĩ nĩ aabataraga kũgarũrĩra mwĩcirĩrie wake. Aaugire: “Nĩ ndonire atĩ handũ ha kwĩhoka Jehova, nĩ ndambĩtie gwĩtĩkia ũrĩa andũ marauga na kũmehoka. Ngĩtua itua rĩa kwĩyamũrania na andũ arĩa meeingĩranagia na maũndũ ta macio.” O na angĩkorũo tũrĩ na gĩtũmi kĩega gĩa kũrakara, nĩ twagĩrĩirũo kwĩmenyerera tũtikareke marakara macio matũme tũregerie mũrũgamo witũ wa kwaga kũnyita mbaru maũndũ ma thĩ ĩno.—Joh. 15:19.

12. Nĩkĩ nĩ ũndũ wa ũũgĩ kwĩmenyerera kĩrĩa tũrathoma, kĩrĩa tũrerorera kana tũrathikĩrĩria?

¹² Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia kũgirĩrĩria marakara maitũ rĩrĩa tuona wagi wa kĩhooto? Ũndũ ũmwe nĩ kwĩmenyerera kĩrĩa tũrathoma, kĩrĩa tũrerorera kana tũrathikĩrĩria. Maũndũ mamwe mekĩragwo nenda-inĩ cia ũkinyanĩria makoragwo marĩ ma kũhahũra andũ kana gũtetia thirikari. Kaingĩ andũ a mohoro no mauge ũndũ kũringana na mawoni mao handũ ha kũheana ũhoro ũrĩa kũrĩ. O na angĩkorũo ũhoro ũrĩa ũraheanwo wĩgiĩ wagi wa kĩhooto nĩ wa ma-rĩ, hihi gũikara tũkĩwĩciragia no gũtũteithie? Tũngĩhũthĩra mahinda maingĩ gũthikĩrĩria kana gũthoma ũhoro ta ũcio, no tũgĩe na mĩtangĩko mĩingĩ na tũigue tũrakarĩte. (Thim. 24:10) Gũthũkia mũno no tweherie meciria maitũ harĩ Ũthamaki wa Ngai, o guo kĩhonia kĩa mathĩna mothe ma andũ.

13. Gũthomaga Bibilia o mũthenya kũngĩtũteithia atĩa gũtũũria muonere ũrĩa wagĩrĩire rĩrĩa tuona wagi wa kĩhooto?

¹³ Gũkorũo na mũtaratara mwega wa gũthoma Bibilia na kũmĩcũrania no gũtũteithie kũhiũrania na wagi wa kĩhooto na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire. Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Alia nĩ aathumbũkaga mũno nĩ ũndũ wa ũrĩa andũ a itũũra rĩao meekagwo maũndũ moru. Andũ arĩa meekaga ũguo moonekaga ta matooyagĩrũo ikinya. Aaugire: “Ndabatarire gũtithia ngĩĩyũria, ‘Hihi nĩ njĩtĩkĩtie biũ atĩ Jehova nĩ akaaniina mathĩna maya?’ Ihinda-inĩ rĩu nĩ ndathomire Ayubu 34:​22-29, na mĩhari ĩyo ĩkĩndirikania atĩ gũtirĩ mũndũ ũngĩhota kwĩhitha Jehova. We nowe ũngĩhota gũtuĩra andũ na njĩra ya kĩhooto biũ na nowe ũngĩrũnga maũndũ na njĩra nginyanĩru.” No o twetereire Ũthamaki wa Ngai ũrehe kĩhooto kĩa ma-rĩ, twagĩrĩirũo kũhiũrania atĩa na wagi wa kĩhooto ihinda-inĩ rĩrĩ?

ŨRĨA TŨNGĨKA IHINDA-INĨ RĨRĨ

14. Ũndũ ũmwe tũngĩka ihinda-inĩ rĩrĩ nĩ ũrĩkũ? (Akolosai 3:​10, 11)

¹⁴ No tũremwo kũgirĩrĩria andũ matigeke maũndũ matarĩ ma kĩhooto, ĩndĩ no tũtue itua rĩa gwĩkaga arĩa angĩ maũndũ mega. O ta ũrĩa tuona, twagĩrĩirũo kwĩgerekania na Jesu harĩ kuonania wendo. Wendo ũcio no ũtũtindĩke kuonia arĩa angĩ gĩtĩo, nginya arĩa matwĩkaga maũndũ matarĩ ma kĩhooto. (Mat. 7:12; Rom. 12:17) Jehova nĩ akenaga rĩrĩa twarũmbũyania na andũ othe na njĩra ya wendo na kĩhooto.—Thoma Akolosai 3:​10, 11.

15. Tũteithagĩrĩria atĩa rĩrĩa twaruta andũ Bibilia?

¹⁵ Ũndũ wa bata makĩria tũngĩka tũteithĩrĩrie kũrũa na wagi wa kĩhooto, nĩ kũhunjĩria arĩa angĩ ndũmĩrĩri ya Bibilia. Tũngiuga ũguo nĩkĩ? Tondũ “ũmenyo wĩgiĩ Jehova” no ũgarũre mũndũ wa marakara na wendete mbaara atuĩke mũndũ ũrĩ na wendo na wendete thayũ. (Isa. 11:​6, 7, 9) Kwa ngerekano, Jemal ataneruta ũhoro wa ma nĩ aanyitanagĩra na gĩkundi kĩareganaga na thirikari ĩrĩa yarĩ kuo, tondũ oonaga ĩkĩhinyĩrĩria andũ. Aaugire: “Ndũngĩtindĩkĩrĩria andũ macenjie. O na niĩ gũtirĩ mũndũ wandindĩkĩrĩirie njenjie, no ma cia Bibilia iria nderutaga nĩcio ciandeithirie gũcenjia.” Maũndũ marĩa Jemal eerutire nĩmo maamũteithirie atige kũrũa. Kwoguo rĩrĩa twaruta andũ Bibilia, nĩ tũteithagĩrĩria harĩ kũnyihanyihia andũ arĩa mekaga maũndũ matarĩ ma kĩhooto.

16. Nĩ kĩĩ gĩtũmaga wende kũmenyithia andũ kĩĩrĩgĩrĩro gĩa Ũthamaki?

¹⁶ O ta Jesu, nĩ tũkenagĩra kwĩra andũ atĩ Ũthamaki wa Ngai noguo tu ũkaahota kũniina wagi wothe wa kĩhooto. Kĩĩrĩgĩrĩro kĩu no kĩũmĩrĩrie arĩa mekĩtwo maũndũ moru. (Jer. 29:11) Stacy ũrĩa ũkũgwetetwo na hau kabere aaugire: “Kwĩruta ũhoro wa ma nĩ kũndeithĩtie kũhiũrania na wagi wa kĩhooto ũrĩa ngereire na ũrĩa nyonaga arĩa angĩ makĩgerera. Jehova atũũmagĩrĩria kũgerera ndũmĩrĩri ya Bibilia.” Nĩguo tũhote kũũmĩrĩria andũ kũgerera ciĩranĩro cia Bibilia, nĩ tũrabatara kwĩhaarĩria wega. Tũngĩtaũkĩrũo wega nĩ ma cia Bibilia iria tweruta gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ, nĩ tũgũciĩhoka o na makĩria na tũhote gũcitaarĩria wega tũkĩaria na andũ wĩra-inĩ kana cukuru mweke ũngiumĩra.b

17. Jehova atũteithagia atĩa kũhiũrania na wagi wa kĩhooto?

¹⁷ Nĩ tũĩ atĩ ihinda-inĩ rĩrĩa rĩothe Shaitani egũkorũo arĩ “mũnene wa thĩ ĩno,” tũtingĩaga gũcemania na maũndũ matarĩ ma kĩhooto. No ihinda-inĩ rĩrĩ Jehova nĩ atũheete ũteithio, na nĩ twetereire ihinda rĩũkĩte rĩrĩa Shaitani ‘arĩikio nja.’ (Joh. 12:31) Jehova nĩ atũguũrĩirie kũgerera Bibilia kĩrĩa gĩtũmaga gũkorũo na wagi mũingĩ ũguo wa kĩhooto, na ũrĩa aiguaga rĩrĩa ona tũgĩtangĩka nĩ ũndũ waguo. (Thab. 34:​17-19) Ningĩ kũgerera Mũrũwe, Jehova nĩ atũrutĩte ũrĩa twagĩrĩirũo kũhiũrania na wagi wa kĩhooto ihinda-inĩ rĩrĩ, na ũrĩa ica ikuhĩ Ũthamaki wake ũkũniina wagi wa kĩhooto kaimana. (2 Pet. 3:13) Rekei tũthiĩ na mbere kũhunjia na kĩyo ũhoro ũrĩa mwega wĩgiĩ Ũthamaki ũcio, o twĩrĩgĩrĩire hĩndĩ ĩrĩa thĩ yothe ĩkaiyũra “kĩhooto na ũthingu.”—Isa. 9:7.