GĨCUNJĨ KĨA WĨRUTI KĨA 43
RWĨMBO NA. 41 Ndakũhoya Ũnjigue
Ririkanaga Kũhoera Arĩa Angĩ
“Mũhoyanagĩre . . . Ithaithana rĩa mũndũ mũthingu nĩ rĩrĩ ũhoti mũnene.”—JAK. 5:16.
ŨNDŨ ŨRĨA WARĨRĨIRIO
Nĩ tũkuona nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata kũhoera arĩa angĩ na ũrĩa tũngĩka ũguo.
1. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ mahoya maitũ nĩ ma bata harĩ Jehova?
MAHOYA nĩ kĩheo kĩa mwanya. Ta wĩcirie ũndũ ũyũ: Jehova nĩ aheete araika mawĩra matiganĩte. (Thab. 91:11) O na nĩ ehokeire Mũrũwe mawĩra ma bata. (Mat. 28:18) No gũtirĩ mũndũ ehokeire wĩra wa gũthikĩrĩria mahoya. Jehova we mwene nĩwe ũthikagĩrĩria mahoya maitũ, nĩkĩo etĩtwo “Mũigua wa mahoya.”—Thab. 65:2.
2. Mũtũmwo Paulo aaigire kĩonereria kĩrĩkũ ũhoro-inĩ wĩgiĩ kũhoera arĩa angĩ?
2 Makĩria ma gũitũrũrĩra Jehova mĩtangĩko itũ, nĩ tũbatiĩ kũhoera arĩa angĩ. Mũtũmwo Paulo nĩ eekaga ũguo. Kwa ngerekano, aandĩkĩire kĩũngano kĩa Efeso ũũ: “Nĩ thiaga na mbere kũmũgweta mahoya-inĩ makwa.” (Ef. 1:16) Paulo nĩ aahoyagĩra nginya mũndũ ũmwe ũmwe. Kwa ngerekano eerire Timotheo ũũ: “Nĩ njokagĩria Ngai ngatho, [na] ndiagaga gũkũririkana mũthenya na ũtukũ thĩinĩ wa mathaithana makwa.” (2 Tim. 1:3) Ma nĩ atĩ Paulo aarĩ na mĩtangĩko yake mwene ĩrĩa angĩahoire igũrũ rĩayo. (2 Kor. 11:23; 12:7, 8) Ĩndĩ no aacaragia mahinda ma kũhoera arĩa angĩ.
3. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tũriganĩrũo kũhoera arĩa angĩ?
3 Rĩmwe no tũriganĩrũo kũhoera arĩa angĩ. Nĩkĩ? Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Sabrinaa nĩ aagwetire gĩtũmi kĩmwe. Aaugire: “Tũkoragwo na ũtũũro wĩ na mĩhangʼo mĩingĩ. No tũtahwo nĩ mathĩna maitũ nginya tũkore tũrahoya o igũrũ rĩgiĩ mabataro maitũ.” Hihi nĩ wĩkoraga ũgĩka ũguo? Gĩcunjĩ gĩkĩ nĩ gĩgũgũteithia. Wa mbere, nĩ gĩgũtaarĩria nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata kũhoera arĩa angĩ, na wa kerĩ, gĩtũteithie kuona ũrĩa tũngĩka ũguo.
TWAGĨRĨIRŨO KŨHOERA ARĨA ANGĨ NĨKĨ?
4-5. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ mahoya maitũ marĩ “ũhoti mũnene” kwerekera arĩa tũrahoera? (Jakubu 5:16)
4 Mahoya maitũ nĩ marĩ “ũhoti mũnene” kwerekera arĩa tũrahoera. (Thoma Jakubu 5:16.) Hatarĩ nganja tũngĩhoera arĩa angĩ, ũndũ ũcio no ũkorũo na maumĩrĩro mega harĩ o. Kwa ngerekano, tondũ Jesu nĩ aamenyaga atĩ mũtũmwo Petero nĩ ekũmũkaana, aamwĩrire ũũ: “Nĩ ngũthaithanĩrĩire nĩguo wĩtĩkio waku ndũkage hinya.” (Luk. 22:32) O na Paulo nĩ aamenyaga atĩ mahoya nĩ marĩ ũhoti mũnene. Rĩrĩa oohetwo Roma na njĩra ĩtarĩ ya kĩhooto, eerire Filemona ũũ: “Nĩ ndĩrerĩgĩrĩra atĩ kũgerera mahoya manyu nĩ ngũcokio kũrĩ inyuĩ.” (Filem. 22) Na ũguo nĩguo gwathiire, tondũ thutha wa ihinda inini Paulo nĩ aarekereirio na agĩcokerera wĩra wa kũhunjia.
5 No ũguo ti kuuga atĩ no tũtindĩkĩrĩrie Jehova gwĩka kũringana na mahoya maitũ. Nĩ athikagĩrĩria mathaithana ma ndungata ciake, na rĩmwe no athuure gwĩka kũringana na mahoya mao. Kũmenya ũguo no gũtũteithie kũhoya na kĩyo igũrũ rĩgiĩ ũndũ mũna, tũrĩ na ma atĩ Jehova nĩ ekũrũmbũyania naguo na njĩra ĩrĩa njega biũ.—Thab. 37:5; 2 Kor. 1:11.
6. Kũhoera arĩa angĩ gũtũhutagia atĩa? (1 Petero 3:8)
6 Kũhoera arĩa angĩ nĩ gũtũteithagia kũgĩa na “ũcayanĩri muororo.” (Thoma 1 Petero 3:8.) Mũndũ wĩ na ũcayanĩri nĩ ũrĩa wonaga mathĩna ma mũndũ ũrĩa ũngĩ na agakorũo na wendi wa kũmũteithia. (Mar. 1:40, 41) Mũthuri ũmwe wa kĩũngano wĩtagwo Michael aaugire: “Rĩrĩa ndagweta mabataro ma arĩa angĩ mahoya-inĩ makwa, nĩ ndaũkagĩrũo wega nĩ moritũ marĩa maragerera, na ũndũ ũcio ũgatũma ndĩmende o na makĩria. Njiguaga ndĩmakuhĩrĩirie makĩria, o na gũtuĩka no mage kũmenya.” Nake mũthuri ũngĩ wa kĩũngano wĩtagwo Richard aaugire ũũ: “Rĩrĩa twahoera mũndũ, ũndũ ũcio nĩ ũtũtindĩkaga kũmũteithia.” Aacokire akiuga: “Rĩrĩa twateithia mũndũ ũrĩa tũrahoera, nĩ ta tũkoragwo tũgĩteithĩrĩria harĩ gũcokia mahoya macio.”
7. Kũhoera arĩa angĩ gũtũteithagia atĩa kuona mathĩna maitũ na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire? (Afilipi 2:3, 4) (Ningĩ rora mbica.)
7 Kũhoera arĩa angĩ nĩ gũtũteithagia kuona mathĩna maitũ na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire. (Thoma Afilipi 2:3, 4.) Ithuothe nĩ tũcemanagia na mathĩna thĩinĩ wa thĩ ĩno ĩratongorio nĩ Shaitani. (1 Joh. 5:19; Kũg. 12:12) Tũngĩhoyagĩra arĩa angĩ kaingĩ, ũndũ ũcio no ũtũririkanagie atĩ o na “thiritũ yothe ya ariũ a Ithe [witũ] nĩ ĩracemania na mĩnyamaro o ta ĩyo.” (1 Pet. 5:9) Painia ũmwe wĩtagwo Katherine aaugire: “Kũhoera arĩa angĩ nĩ kũndirikanagia atĩ andũ arĩa angĩ o nao nĩ maracemania na moritũ. Ũndũ ũcio nĩ ũndeithagia kwaga gwĩciria mũno ũhoro wĩgiĩ mathĩna makwa.”
Kũhoera arĩa angĩ nĩ gũtũteithagia kuona mathĩna maitũ na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire (Rora kĩbungo kĩa 7)d
NĨ MARABATARA KŨHOERŨO
8. Nĩ andũ ta arĩkũ tũngĩhoera?
8 Nĩa tũngĩhoera? No tũhoere ikundi ngũrani cia andũ, kwa ngerekano arĩa marĩ na mathĩna ma mwĩrĩ, andũ ethĩ arĩa maranyũrũrio marĩ cukuru kana maracemania na hatĩka cia riika, kana arĩa marahiũrania na mathĩna ma ũkũrũ. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ aingĩ nĩ mokagĩrĩrũo nĩ andũ ao a famĩlĩ kana thirikari. (Mat. 10:18, 36; Atũm. 12:5) Nao angĩ nĩ matigĩte mĩciĩ yao nĩ ũndũ wa ngahĩha cia gĩũteti. Angĩ nao nĩ mahutĩtio nĩ icanjama cia ndũire. Rĩrĩa twahoera aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa marahĩtũkĩra maũndũ ta macio, nginya arĩa tũtoĩ, tuonanagia atĩ nĩ tũrathĩkĩra watho wa Jesu wĩgiĩ ‘kwendana.’—Joh. 13:34.
9. Twagĩrĩirũo kũhoyagĩra arĩa matongoragia maũndũ ithondeka-inĩ hamwe na atumia ao nĩkĩ?
9 Ningĩ no tũhoyagĩre arĩa matongoragia maũndũ ithondeka-inĩ rĩa Jehova. Acio nĩ hamwe na Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia na ateithia ao, arĩa matungataga kamĩtĩ-inĩ cia wabici cia honge, arori arĩa marũgamagĩrĩra mawĩra matiganĩte Betheli, arori a mũthiũrũrũko, athuri a kĩũngano, na ndungata cia kĩũngano. Aingĩ ao nĩ makoragwo na mĩtangĩko marahiũrania nayo, o makĩĩheanaga biũ nĩ ũndũ witũ. (2 Kor. 12:15) Kwa ngerekano, mũrori ũmwe wa mũthiũrũrũko wĩtagwo Mark aaugire: “Ũndũ ũmwe ũtũmaga ndangĩke mũno nĩ gũkorũo ndĩ kũraihu na aciari akwa. Makoragwo marĩ akũrũ na me na mathĩna ma mwĩrĩ. O na gũtuĩka nĩ marũmbũyagio nĩ mwarĩ wa maitũ na mũthuri wake, nĩ njiguaga ũũru tondũ ndingĩhota gũkorũo hamwe nao ndĩmahe ũteithio makĩria.” Nĩ wega kũririkanaga ariũ a Ithe witũ acio mahoya-inĩ maitũ, akorũo nĩ tũĩ mĩtangĩko ĩrĩa maragerera kana tũtiũĩ. (1 Thes. 5:12, 13) Ningĩ no tũhoere atumia ao tondũ nĩ mamanyitaga mbaru marĩ na wĩhokeku, nĩguo mahote gũthiĩ na mbere kũhingia wĩra ũrĩa mehokeirũo.
10-11. Hihi Jehova nĩ akenaga rĩrĩa twahoera aarĩ na ariũ a Ithe witũ marĩ gĩkundi? Taarĩria.
10 O ta ũrĩa tuona, kaingĩ nĩ tũhoyagĩra aarĩ na ariũ a Ithe witũ marĩ gĩkundi. Kwa ngerekano, o na tũtarĩ na mũndũ mũna meciria-inĩ, no tũhoe Jehova ateithie arĩa marĩ njera kana omĩrĩrie arĩa makuĩrĩirũo nĩ mũndũ mendete. Mũthuri ũmwe wa kĩũngano wĩtagwo Donald aaugire, “Kũrĩ na aarĩ na ariũ a Ithe witũ aingĩ mũno maragerera moritũ, kwoguo rĩmwe nĩ tũmahoyagĩra marĩ gĩkundi nĩguo tũtigĩrĩre nĩ twahoera arĩa othe marĩ na mathĩna.”
11 Hatarĩ nganja mahoya ta macio nĩ makenagia Jehova. Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, tũtingĩhota kũmenya moritũ marĩa o Mũkristiano aragerera. Kwoguo nĩ ũndũ mwagĩrĩru kũhoera aarĩ na ariũ a Ithe witũ marĩ gĩkundi. (Joh. 17:20; Ef. 6:18) Mahoya macio nĩ monanagia atĩ tũrĩ na “wendo harĩ thiritũ yothe ya ariũ a Ithe witũ.”—1 Pet. 2:17.
RĨRĨA TŨRAHOERA MŨNDŨ ŨMWE ŨMWE
12. Gũkorũo twĩ maitho kũngĩtũteithia atĩa tũkĩhoera arĩa angĩ?
12 Koragwo wĩ maitho. Makĩria ma kũhoera aarĩ na ariũ a Ithe witũ marĩ gĩkundi, nĩ twagĩrĩirũo kũhoyagĩra mũndũ ũmwe ũmwe tũkĩmagwetaga na rĩĩtwa. Kwa ngerekano-rĩ, hihi kĩũngano-inĩ kĩanyu harĩ mũndũ ũrahiũrania na mũrimũ mũnene? Hihi harĩ mũndũ mwĩthĩ ũkuĩte ngoro nĩ ũndũ wa kũhatĩkwo nĩ arutwo arĩa angĩ cukuru? Hihi harĩ mũciari ũrarera mwana arĩ wiki na nĩ araritũhĩrũo ‘kũmũrũnga na kũmũtaara na njĩra ya Jehova’? (Ef. 6:4) Ũngĩkoragwo wĩ maitho nĩ ũrĩhotaga gũcaĩra arĩa angĩ, na ũndũ ũcio ũgagũtindĩka kũmahoera.b—Rom. 12:15.
13. Tũngĩhoera atĩa arĩa tũtoyaine nao?
13 Hoyagĩra arĩa angĩ ũkĩmagwetaga na rĩĩtwa. No twĩke ũguo nginya rĩrĩa tũrahoera andũ arĩa tũtoyaine nao. Kwa ngerekano, ta wĩcirie ũhoro wa aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa maikĩtio njera mabũrũri-inĩ ta Crimea, Eritrea, Russia, na Singapore. No tuone marĩĩtwa mao thĩinĩ wa jw.org.c Mũrori ũmwe wa mũthiũrũrũko wĩtagwo Brian aaugire: “Nĩ nyonete atĩ rĩrĩa ndandĩka rĩĩtwa rĩa mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ ũikĩtio njera na ngarĩgweta na mũgambo, nĩ hotaga kũmũririkana rĩrĩa ndĩrahoya na ngamũgweta na rĩĩtwa.”
14-15. Tũngĩka atĩa nĩguo tũkagweta ĩmwe kwa ĩmwe mabataro ma arĩa angĩ tũkĩmahoera?
14 Gweta ĩmwe kwa ĩmwe mabataro mao. Michael, ũrĩa ũkũgwetetwo hau kabere aaugire: “Rĩrĩa ndĩrathoma thĩinĩ wa jw.org ũhoro wa ariũ a Ithe witũ arĩa maikĩtio njera, nĩ ngeragia kwĩĩkĩra iratũ-inĩ ciao. Korũo nĩ niĩ no ndangĩke nĩ ũndũ wa mũtumia wakwa, na no nyende gũtigĩrĩra arĩ na kĩrĩa arabatara. Gwĩcũrania na njĩra ĩyo nĩ kũndeithagia kuona maũndũ ingĩgweta ngĩhoera ariũ a Ithe witũ arĩa marĩ njera na nĩ mahikanĩtie.”—Ahib. 13:3, kohoro ka magũrũ-inĩ.
15 Rĩrĩa twecũrania ũrĩa ũtũũro wa ariũ a Ithe witũ arĩa marĩ njera ũngĩkorũo ũhaana, no tũhote kuona maũndũ mangĩ tũngĩgweta mahoya-inĩ maitũ. Kwa ngerekano, no tũhoe arangĩri a njera marũmbũyanie nao na njĩra ya ũtugi, na arĩa marĩ na ũnene matikamagirĩrĩrie gũthathaiya Jehova. (1 Tim. 2:1, 2) Ningĩ no tũhoere kĩũngano kĩrĩa maumĩte nĩguo gĩĩkĩrũo ngoro nĩ kĩonereria kĩao kĩa wĩhokeku, kana arĩa matarĩ etĩkia magucĩrĩrio nĩ mĩthiĩre mĩega ya acio marĩ njera na mende gũthikĩrĩria ndũmĩrĩri itũ. (1 Pet. 2:12) No tũhũthĩre njĩra ĩyo nginya rĩrĩa tũrahoera aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa maracemania na moritũ mangĩ. Tũngĩkoragwo twĩ maitho, tũkahoyagĩra arĩa angĩ tũkĩmagwetaga na rĩĩtwa, na tũkagweta ĩmwe kwa ĩmwe mabataro mao, nĩ tũrĩonanagia atĩ tũrĩ na “wendo mũnene kwerekera mũndũ na ũrĩa ũngĩ.”—1 Thes. 3:12.
MAWONI MAIGANANĨRU MEGIĨ MAHOYA MAITŨ
16. Tũngĩonania atĩa atĩ tũrĩ na mawoni maigananĩru megiĩ mahoya maitũ? (Mathayo 6:8)
16 Nĩ tuona atĩ mahoya maitũ no makorũo na maumĩrĩro mega harĩ mũndũ ũrĩa tũrahoera. No nĩ tũbatiĩ gũkorũo na mawoni maigananĩru. Nĩ tũbatiĩ kũririkana atĩ rĩrĩa tũrahoya, tũtikoragwo tũkĩmenyithia Jehova ũndũ atoĩ na tũtirabatara kũmũhe ũtaaro wĩgiĩ ũrĩa ekũhiũrania na ũndũ mũna. Jehova nĩ akoragwo akĩmenya kĩrĩa ndungata ciake irabatara, o na mbere yacio kana ithuĩ kũmenya. (Thoma Mathayo 6:8.) Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, twagĩrĩirũo kũhoera arĩa angĩ nĩkĩ? Itũmi imwe nĩ ciagwetwo gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ, na ningĩ gwĩka ũguo nĩ kuonanagia atĩ nĩ tũramarũmbũiya. Wendo nĩguo ũtũtindĩkaga kũhoera arĩa angĩ, na Jehova nĩ akenaga ona ndungata ciake ĩkĩonania wendo o take.
17-18. Heana ngerekano ĩronania bata wa kũhoera arĩa angĩ.
17 O na angĩkorũo mahoya maitũ matigũtũma maũndũ ma mũndũ ũrĩa tũrahoera macenjie, nĩ monanagia atĩ nĩ twendete aarĩ na ariũ a Ithe witũ, na Jehova nĩ akenagio nĩ ũndũ ũcio. Kwa ngerekano, ta wĩcirie ũhoro wa famĩlĩ ĩrĩ na ciana igĩrĩ—kahĩĩ na kairĩtu. Kahĩĩ gakomete ũrĩrĩ karĩ karwaru. Nako kairĩtu gagathaitha ithe gakamwĩra: “Baba mũteithie tondũ nĩ mũrwaru mũno.” Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ ithe nĩ arahangʼĩra ũndũ ũcio, na nĩ ararũmbũiya kamwana kau tondũ nĩ akendete. Ĩndĩ no nginya akorũo nĩ akena kuona ũrĩa kairĩtu gake kendete mũrũ wa nyina nginya gakamũthaitha amũteithie.
18 Na njĩra o ta ĩyo, Jehova atwĩkĩraga ngoro tũrũmbũyanagie na tũhoyanagĩre. Tweka ũguo tuonanagia atĩ tũtikoragwo na mwĩyendo, ĩndĩ nĩ twendete aarĩ na ariũ a Ithe witũ kuuma ngoro, na Jehova nĩ onaga ũndũ ũcio. (2 Thes. 1:3; Ahib. 6:10) Ningĩ o ta ũrĩa tuona, rĩmwe mahoya maitũ no makorũo na maumĩrĩro mega harĩ mũndũ ũrĩa tũrahoera. Nĩ ũndũ ũcio, rekei twĩrutanagĩrie kũhoyanagĩra.
RWĨMBO NA. 101 Kũrutithania Wĩra twĩ na Ũrũmwe
a Marĩĩtwa mamwe nĩ macenjetio.
b Wĩrorere video ya Takeshi Shimizu: Jehova Nĩ “Mũigua wa Mahoya” thĩinĩ wa jw.org/ki.
c Nĩguo wone marĩĩtwa ma aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa maikĩtio njera, caria gĩcunjĩ kĩa “Mashahidi wa Yehova Walio Gerezani kwa Sababu ya Imani Yao—Kulingana na Eneo” thĩinĩ wa jw.org/sw.
d GŨTAARĨRIA MBICA: Aarĩ na ariũ a Ithe witũ makĩhoera arĩa angĩ o na marĩ na mathĩna mao.