ANDŨ ETHĨ MORAGIA
Ingĩhota Atĩa Kwaranĩria na Aciari Akwa Igũrũ Rĩgiĩ Mawatho Marĩa Manjigĩire?
“Ndonaga mawatho ma aciari akwa marĩ mega mũno ndĩ wa kĩndũ mĩaka 15, no rĩu ndĩ na mĩaka 19 na ndĩrona atĩ nĩ mabatiĩ kũhe wĩyathi makĩria.”—Sylvia.
Hihi mawoni maku nĩ ta ma Sylvia? Angĩkorũo nĩguo, gĩcunjĩ gĩkĩ nĩ gĩgũgũteithia ũrĩa ũngĩaranĩria na aciari aku.
Maũndũ marĩa wagĩrĩirũo kũmenya
Ũtanaria na aciari aku igũrũ rĩgiĩ mawatho marĩa makũigĩire, ririkana:
Ũtũũro no ũkorũo ũrĩ mũritũ gũtarĩ na mawatho. Ta wĩcirie ũhoro wa barabara ĩrĩ na ngaari nyingĩ. Kũngĩthiĩ atĩa angĩkorũo barabara ĩyo ndĩrĩ na marũũri, matawa ma barabara, na mawatho ma gũtengʼeria kana kwaga gũtengʼeria ngaari? O ta mawatho ma barabara, mawatho marĩa aciari maigĩte nĩ mateithagia gũkorũo na mũbango.
Mawatho marĩa aciari aku makũigĩire monanagia atĩ nĩ makũrũmbũyagia. Mangĩaga gũkũigĩra mawatho, ũndũ ũcio no wonanie atĩ matiramakio nĩ ũndũ ũrĩa ũngĩgũkora ũtũũro-inĩ waku. Hihi nĩ ũkuona ta mangĩkorũo marĩ aciari ega?
HIHI ŨRĨ WAMENYA? Aciari o nao nĩ makoragwo maigĩirũo mawatho! Angĩkorũo ũrĩ na nganja na ũndũ ũcio, thoma Kĩambĩrĩria 2:24; Gũcokerithia Maathani 6:6, 7; Aefeso 6:4; na 1 Timotheo 5:8.
Ĩ angĩkorũo no ũrona atĩ mawatho marĩa aciari aku makũigĩire ti mega?
Ũrĩa ũngĩka
Ũtanaranĩria na aciari aku, amba wĩcirie ũndũ ũyũ. Hihi nĩ ũkoragwo ũrĩ mwathĩki ũhoro-inĩ wĩgiĩ mawatho marĩa aciari aku makũigĩire? Angĩkorũo ndũmathĩkagĩra, no kũhoteke ihinda rĩrĩ tirĩo rĩega rĩa kũmeera makũhe wĩyathi makĩria. Handũ ha ũguo thoma gĩcunjĩ kĩrĩ na kĩongo, “Ninaweza Kufanya Nini Ili Wazazi Wangu Waniamini?”
Angĩkorũo nĩ ũkoretwo ũgĩathĩkĩra mawatho ma aciari aku, haarĩria ũndũ ũrĩa ũngĩenda kũmeera. Gũkorũo ũbangĩte kabere maũndũ marĩa ũrenda kũmeera, no gũgũteithie kuona kana maũndũ macio nĩ ma bata. Kuuma hau, no wĩre aciari aku makwĩre ihinda, na handũ harĩa mũngĩarĩria mũhooreire. Mwaikara thĩ kwaria na aciari aku, ririkana maũndũ maya:
Korũo na gĩtĩo. Bibilia yugaga: “Kiugo gĩa gũtuurithia nĩ kĩarahũraga marakara.” (Thimo 15:1) Kwoguo ikara ũkĩririkanaga: Ũngĩkararania na aciari aku kana ũmeere ũrĩa makũhinyagĩrĩria, ndeereti yanyu ndĩkũrĩkĩrĩra wega.
“O ũrĩa ndĩrahe aciari akwa gĩtĩo noguo o nao maheaga gĩtĩo. Nĩ ũkoragwo ũrĩ ũndũ mũhũthũ harĩ ithuĩ kũiguithania rĩrĩa tũraheana gĩtĩo.”—Bianca, mĩaka 19.
Thikĩrĩria. Bibilia ĩtwĩraga, ‘tũhiũhage gũthikĩrĩria, na tũtikahiũhage kwaria.’ (Jakubu 1:19) Ririkana atĩ, nĩ kwaranĩria ũraranĩria na aciari aku, kwoguo nĩ wagĩrĩirũo kũmathikĩrĩria no to kwaria tu.
“O ũrĩa tũrakũra, rĩmwe nĩ tũiguaga ta tũĩ maũndũ maingĩ gũkĩra aciari aitũ, no ũguo tiguo kũrĩ. Nĩ twagĩrĩirũo gũthikĩrĩria ũtaaro wao.”—Devan, mĩaka 20.
Geria gũtaũkĩrũo. Geria gũtaũkĩrũo nĩ mawoni ma aciari aku. Rũmĩrĩra ũtaaro wa Bibilia ũrĩa uugaga ũũ: “Mũtekũrũmbũiya o maũndũ manyu moiki, no mũkarũmbũyagia nginya maũndũ ma arĩa angĩ,” na ũguo nĩ kuuga nginya maũndũ ma aciari aku.—Afilipi 2:4.
Ũgwĩciria nĩ njĩra ĩrĩkũ ya kwaranĩria ĩgũkorũo na moimĩrĩro mega?
“Kũrĩ hĩndĩ ndonaga aciari akwa makĩnjũkĩrĩra handũ ha kũndeithĩrĩria. No rĩu nĩ nyonaga atĩ meerutanagĩria gũkorũo marĩ aciari ega o ta ũrĩa o na niĩ nderutanagĩria gũkorũo ndĩ mũndũ ũngĩĩrũgamĩrĩra. Meekaga maũndũ macio mothe tondũ nĩ maanyendete.”—Joshua, mĩaka 21.
Mere mawoni maku. Kwa ngerekano, ta tua ũrenda gũthiĩ gũcemania na arata, na ũgũtwarithia ngaari handũ ha ithaa rĩmwe no aciari aku makarega ũthiĩ. Nĩ wega ũmenye kĩrĩa kĩratũma marege, hihi harĩa ũrathiĩ nĩho haraihu-ĩ, kana thĩna nĩ gũcemania na arata?
Angĩkorũo thĩna nĩ atĩ harĩa ũrathiĩ nĩho haraihu, hihi no macenjie mawoni angĩkorũo nĩ mũgũtwarana na mũndũ ũĩ gũtwarithia ngaari wega?
Angĩkorũo thĩna nĩ arata arĩa mũgũcemania nao-rĩ, hihi no ũmeere nĩa mũbangĩte gũcemania nao na nĩa marũgamĩrĩire mũbango ũcio?
Ririkana kwaria na njĩra ya gĩtĩo, na ũthikĩrĩrie ũrĩa aciari aku megũkwĩra ũrĩ na wetereri. Onania atĩ nĩ ‘ũtĩĩte thoguo na nyũkwa,’ kũgerera ciugo na ciĩko ciaku. (Aefeso 6:2, 3) Angĩkorũo nĩ megũcenjia mawoni mao kana matigũcenjia nĩ ũrabatara gwĩka ũndũ ũyũ ũrũmĩrĩire . . .
Ĩtĩkĩra itua rĩa aciari aku ũrĩ na gĩtĩo. Ũndũ ũcio nĩ wa bata mũno, no kaingĩ andũ nĩ magaga gũtindanĩra naguo. Aciari aku mangĩrega ũrĩa ũrenda na wambĩrĩrie gũkararania nao, no ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ harĩ o gũgũthikĩrĩria hĩndĩ ĩngĩ mũkĩaranĩria nao. No ũngĩathĩkĩra itua rĩao na wage gũkararania nao, no kũhoteke makũhe wĩyathi makĩria.