Nũũ Wagĩrĩirũo Kũruta Ciana Ũhoro wa Ngai?
“Mũrutwo ti mũnene kũrĩ mũmũruti: no rĩrĩ, mũndũ o wothe rĩrĩa akaigania, nĩagatuĩka o ta mũmũruti.”—LUKA 6:40.
ACIARI amwe meyonaga ta matangĩhota kũruta ciana ciao ũhoro wa Ngai. Mahota gwĩciria atĩ matirĩ na gĩthomo kĩiganu kana matiũĩ ũhoro wa kĩĩndini ũndũ mangĩhota kũrutana wega. Nĩ ũndũ ũcio, makehokera andũ angĩ a mũciĩ kana atongoria a ndini wĩra ũcio wa bata.
No hihi-rĩ, nũũ kũna wagĩrĩirũo kũruta ciana ma cia kĩĩndini hamwe na mĩtugo mĩega? Rora wone ũrĩa Bibilia yugaga ũhoro-inĩ ũcio, na ũringithanie ciugo icio na maũndũ marĩa athuthuria magundũrĩte.
Ithe wa Ciana Arĩ na Wĩra Ũrĩkũ?
Ũrĩa Bibilia ĩrutanaga: “Inyuĩ maithe-rĩ, mũtikanarakarie ciana cianyu, no kũrera mũcirerage na mũrutanĩre o na mũtaarĩre ũrĩa wa Mwathani.”—Aefeso 6:4.
Ũrĩa athuthuria marĩkĩtie kũgundũra: Maithe ma ciana magunĩkaga atĩa mangĩkorũo na wĩtĩkio mũrũmu wa kĩĩndini? Gĩcunjĩ gĩtagwo Fathers’ Religious Involvement and Early Childhood Behavior, kĩrĩa gĩacabirũo mwaka-inĩ wa 2009, kĩoigire ũũ: “Athuri no matuĩke maithe mega harĩ ciana mangĩkorũo marĩ thĩinĩ wa ndini. Ndini nĩ ĩteithagia mũndũ gũikarania na andũ, ningĩ ĩkamũteithia kũmenya ũrutani na ũtongoria ũrĩa agĩrĩirũo nĩ kũrũmĩrĩra ũtũũro-inĩ wake.”
Bibilia nĩ ĩtĩtĩrithagia mũno itemi rĩa mũthuri harĩ kũrera na kũruta ciana ciake. (Thimo 4:1; Akolosai 3:21; Ahibirania 12:9) Hihi ũtaaro ũcio nĩ mwagĩrĩru ũmũthĩ? Mwaka-inĩ wa 2009 Yunibasĩtĩ ya Florida nĩ yacabire ũhoro wonanagia ũgucania ũrĩa maithe ma ciana makoragwo naguo harĩ ciana ciao. Athuthuria acio nĩ maagundũrire atĩ ciana iria maithe makoragwo na itemi harĩ gũcirera, nĩ ũhũthũ gũtuĩka andũ marĩ tha na meehete gĩtĩo. Kaingĩ tũhĩĩ tũtigĩaga na mĩtugo mĩũru, natuo tũirĩtu kaingĩ nĩ tũgĩaga na ũhoti mwega wa meciria. Hatarĩ nganja-rĩ, ũtaaro wa Bibilia nĩ mwagĩrĩru o na rĩu.
Nyina wa Ciana Arĩ na Wĩra Ũrĩkũ?
Ũrĩa Bibilia ĩrutanaga: “Ũmenye gũgatigana na kĩrĩra kĩa nyũkwa.”—Thimo 1:8.
Ũrĩa athuthuria marĩkĩtie kũgundũra: Mwaka-inĩ wa 2006 ibuku rĩĩtagwo Handbook of Child Psychology rĩoigire ũũ: “Kaingĩ maanyina ma ciana mahũthagĩra gĩcunjĩ kĩa 65% nginya 80% kĩa mahinda mao makĩria ma kĩrĩa maithe mahũthagĩra gũikarania na ciana ciao irĩ nyinyi, na ithabu rĩu noguo rĩtariĩ mabũrũri maingĩ matiganĩte.” Nĩ ũndũ wa gũkorũo na mahinda maingĩ hamwe-rĩ, mũkũrĩre wa mwana nĩ ũhutagio mũno nĩ ciugo, ciĩko, na mĩerekera ya nyina.
Rĩrĩa ithe na nyina wa ciana marateithania kũruta ciana ciao ũhoro wa ma wĩgiĩ Ngai, nĩ makoragwo magĩcihe iheo igĩrĩ cia goro mũno. Wa mbere, ciana nĩ igĩaga na mweke wa gũtuma ũrata na Ithe wao wa igũrũ, na ũcio nĩ ũrata ũngĩciguna ũtũũro-inĩ. Wa kerĩ, ciana nĩ ciĩrutaga ũrĩa mũthuri na mũtumia wake magĩrĩirũo nĩ kũnyitanĩra nĩguo makinyĩre mĩoroto ya bata. (Akolosai 3:18-20) O na gũtuĩka andũ arĩa angĩ no mahote gũteithia ithe na nyina wa ciana, aciari nĩo maheetwo wĩra wa kũruta ciana ciao ũhoro wĩgiĩ Ngai na wĩgiĩ ũrĩa Ngai endaga famĩlĩ ĩikare.
No hihi-rĩ, nĩ njĩra irĩkũ aciari magĩrĩirũo kũhũthĩra kũruta ciana ciao? Nĩ njĩra irĩkũ ingĩkorũo na moimĩrĩro mega?