Kwĩruta Kuumana na Andũ Maarĩ Cionereria Njega nĩ Gwatũmire Ngĩe na Irathimo Nyingĩ

Ndaciarĩirũo itũũra-inĩ rĩa Quebec bũrũri-inĩ wa Canada gĩcigo-inĩ gĩa Quebec kĩrĩa kĩaragio rũthiomi rwa Kĩfaranja. Aciari akwa Louis na Zélia maanderire na njĩra ya wendo. Baba aarĩ mũndũ mũhooreri na nĩ eendete mũno gũthoma. Niĩ na niĩ nĩ ndakenagĩra kwandĩka, na nĩ ndeeriragĩria mũthenya ũmwe gũgaatuĩka mwandĩki wa mohoro.

Rĩrĩa ndarĩ na kĩndũ mĩaka 12, Rodolphe Soucy, ũrĩa maarutaga wĩra na baba nĩ aaceerire gwitũ arĩ na mũratawe. Maarĩ Aira a Jehova. Ndioĩ maũndũ maingĩ megiĩ Aira a Jehova na ndiatuĩrĩtie maũndũ maingĩ megiĩ ndini yao. No nĩ ndakenagio nĩ njĩra yao njega ya gũcokia ciũria makĩhũthĩra Bibilia. O na aciari akwa nĩ maakenirio nĩ ũndũ ũcio, na kwoguo tũkĩambĩrĩria kwĩruta Bibilia.

Hĩndĩ ĩyo, ndaathomagĩra cukuru yarĩ rungu rwa kanitha ya Gatoreki. Rĩmwe na rĩmwe nĩ twaaragia na arutwo arĩa angĩ ũhoro wĩgiĩ maũndũ marĩa nderutaga kuuma Bibilia-inĩ. Thutha wa ihinda ũndũ ũcio nĩ wamenyekire nĩ arimũ na maarĩ ahunjia a kanitha ya Gatoreki. Ũmwe wao handũ ha kũhũthĩra Maandĩko kuonania atĩ maũndũ marĩa ndoigaga ti ma ma, aamenereirie mbere ya kĩrathi gĩothe atĩ ndaarĩ mũregani. O na gũtuĩka ũndũ ũcio nĩ wathumbũrire meciria, warĩ na moimĩrĩro mega tondũ nĩ wandeithirie kuona atĩ morutani ma ndini ma cukuru ĩyo matiatwaranaga na Bibilia. Nĩ ndaamenyire atĩ nĩ batiĩ gũtiga gũthiĩ cukuru ĩyo. Aciari akwa nĩ meetĩkĩrire thamĩre cukuru ĩngĩ.

ŨRĨA NDERUTIRE KWENDA WĨRA WA KŨHUNJIA

Nĩ ndathiire na mbere kwĩruta Bibilia, no ndiakũraga kĩĩroho na ihenya tondũ nĩ ndetigagĩra kũhunjia nyũmba kwa nyũmba. Kanitha ya Gatoreki yarĩ na ũgucania mũnene na nĩ yokagĩrĩra wĩra witũ wa kũhunjia na njĩra nene. Mũtongoria wa gĩũteti wa Quebec wetagwo Maurice Duplessis nĩ aanyitaga kanitha ĩyo mbaru. Nĩ aanyitaga andũ mbaru mokĩrĩre na matharĩkĩre Aira a Jehova. Mũndũ nĩ aabataraga gũkorũo na ũmĩrĩru nĩguo athiĩ na mbere kũhunjia mahinda-inĩ macio.

Mũrũ wa Ithe witũ John Rae, ũrĩa warĩkirie kĩrathi gĩa kenda gĩa Cukuru ya Gileadi nĩ aandeithirie gũtooria guoya wakwa. O na gũtuĩka John aarĩ na ũmenyeru mũnene, aarĩ mũhooreri na mwĩnyihia. Ti kaingĩ aanũngaga na njĩra ya ĩmwe kwa ĩmwe, no kĩonereria gĩake kĩega nĩ kĩandutire maũndũ maingĩ. John ndaahotaga kwaria Kĩfaranja wega, na kwoguo kaingĩ nĩ twathiaga nake ũtungata-inĩ ngamũteithĩrĩria kwĩruta rũthiomi rũu. Kũhũthĩra mahinda hamwe na John nĩ kwandeithirie gũtua itua rĩa gũtuĩka Mũira wa Jehova. Kwoguo ngĩbatithio Mĩĩ 26, 1951, mĩaka ikũmi kuuma rĩrĩa ndacemanirie na Aira a Jehova.

Ahunjia aingĩ thĩinĩ wa kĩũngano gitũ kĩnini itũũra-inĩ rĩa Quebec maarĩ mapainia. Kĩonereria kĩao kĩega nĩ kĩanjĩkĩrire ngoro gũtuĩka painia. Matukũ-inĩ macio twahunjagia nyũmba kwa nyũmba tũkĩhũthĩra o Bibilia tu. Twabataraga kũhũthĩra Bibilia makĩria tondũ tũtiakoragwo na mabuku. Kwoguo nĩ nderutanĩirie kũmenya mĩhari ya Bibilia ĩrĩa ĩngĩandeithirie gũtetera ũhoro wa ma. O na kũrĩ ũguo, andũ aingĩ nĩ maaregaga gũthoma nginya Bibilia, angĩkorũo Bibilia ĩyo ndĩtĩkĩrĩtio nĩ Kanitha ya Gatoreki.

Mwaka wa 1952, nĩ twahikanirie na Simone Patry, mwarĩ wa Ithe witũ mwĩhokeku wa kũu Quebec. Nĩ twathamĩire Montreal, na ihinda-inĩ rĩa mwaka ũmwe tũkĩgĩa mwana wa kairĩtu wĩtagwo Lise. O na gũtuĩka kahinda kanini mbere ya kũhikania nĩ ndatigire gũtuĩka painia, tũrĩ na Simone nĩ twageririe mũno kũhũthia ũtũũro witũ nĩguo tũhote kũnyitanĩra wega makĩria maũndũ-inĩ ma kĩũngano tũrĩ ta famĩlĩ.

Ihinda rĩa mĩaka ikũmi nĩ rĩahĩtũkire itaneciria rĩngĩ kwandandũra ũtungata wakwa. Mwaka wa 1962, rĩrĩa ndathiĩte Cukuru ya Ũtungata wa Ũthamaki ya athuri a kĩũngano Betheli-inĩ ya Canada, twaikarire nyũmba ĩmwe na mũrũ wa Ithe witũ ũmwe wetagwo Camille Ouellette. Kĩyo gĩa Camille wĩra-inĩ wa kũhunjia nĩ kĩangenirie mũno, makĩria tondũ aarĩ na famĩlĩ. Matukũ-inĩ macio, warĩ ũndũ mũritũ thĩinĩ wa Quebec kuona mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ agĩtungata arĩ painia o akĩreraga ciana, ĩndĩ ũguo nĩguo Camille eekaga. Ihinda rĩrĩa twaikaranirie nake, nĩ aanjĩkĩrire ngoro ndĩcirie kana maũndũ makwa no manjĩtĩkĩrie gũtuĩka painia. Thutha wa mĩeri ĩigana ũna, nĩ ndonire atĩ no hote gũtungata o rĩngĩ ndĩ painia. Andũ amwe nĩ moonire ta itatuĩte itua rĩa ũũgĩ no ndiacokire na thutha, ndarĩ na ma atĩ Jehova nĩ angĩarathimire kĩyo gĩakwa gĩa kwandandũra ũtungata wakwa.

KŨHUNJIA RĨNGĨ ITŨŨRA-INĨ RĨA QUEBEC TŨRĨ MAPAINIA A MWANYA

Mwaka wa 1964, tũrĩ na Simone nĩ twamũrirũo gũtuĩka mapainia a mwanya taũni-inĩ ya Quebec kũrĩa twoimĩte, kũrĩa twatungatire ihinda rĩa mĩaka ĩigana ũna. Gũkinyĩria hĩndĩ ĩyo, wĩra wa kũhunjia ndwokagĩrĩrũo mũno o na gũtuĩka kũrĩ o andũ maakararagia.

Mũthenya ũmwe Njuuma hwaĩ-inĩ, nĩ ndaanyitĩirũo taũni-inĩ nini ya Sainte-Marie ĩrĩa ĩrĩ hakuhĩ na Itũũra rĩa Quebec. Mũthigari akĩndwara ceceni-inĩ ya borithi na akĩhingĩra nĩ ũndũ wa kũhunjia nyũmba kwa nyũmba itarĩ na rũtha. Thutha ũcio nĩ ndatwarirũo mbere ya mũcirithania ũmwe wetigĩrĩtwo wetagwo Baillargeon. Mũcirithania ũcio akĩnjũria nĩ wakiri ũrĩkũ ũngĩandeteire ciira-inĩ. Rĩrĩa ndagwetire rĩĩtwa rĩa wakiri ũmwe Mũira wa Jehova warĩ igweta wetagwo Glen How,a mũcirithania ũcio akiuga: “Hĩ, ũcio ca!” Glen How nĩ ooĩkaine atĩ aarĩ wakiri mwega, tondũ nĩ aahootanĩte maciira maingĩ agĩtetera Aira a Jehova. Thutha wa kahinda igooti rĩkĩnjĩra atĩ nĩ ndehererio thitango.

Ũkararia kwerekera wĩra witũ wa kũhunjia thĩinĩ wa Quebec ningĩ nĩ watũmaga ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ harĩ ithuĩ kuona handũ hega ha gwĩkĩra mĩcemanio. Nyũmba ĩrĩa tuonire kĩũngano gitũ kĩnini kĩngĩacemanĩirie hau mbere yahũthagĩrũo gũthondekera ngaari, na ndĩarĩ na mĩtambo ya kuongerera nyũmba ũrugarĩ. Nĩguo nyũmba ĩyo ĩgĩe na ũrugarĩ hĩndĩ ya heho, ariũ a Ithe witũ maakagia riiko rĩa kũhũthĩra maguta. Kaingĩ mbere ya mĩcemanio nĩ twootaga riiko rĩu ihinda rĩa mathaa maigana ũna tũkĩĩrana maũndũ mega marĩa twĩyoneire.

Nĩ gĩkeno kĩnene kuona ũrĩa wĩra wa kũhunjia ũkoretwo ũkĩongerereka o ũrĩa mĩaka ĩrathiĩ. Mĩaka-inĩ ya 1960, kwarĩ o na ciũngano nini tu gĩcigo-inĩ gĩothe gĩa Itũũra rĩa Quebec, Côte-Nord, na Gaspé Peninsula. Ũmũthĩ kũrĩ na ciũngano nyingĩ thĩinĩ wa icigo icio, na ariũ a Ithe witũ mekagĩra mĩcemanio yao Nyũmba-inĩ thaka cia Ũthamaki.

KŨHEO WĨRA WA GŨCEERERA CIŨNGANO

Mwaka wa 1970, tũrĩ na Simone nĩ twaheirũo wĩra wa gũceerera ciũngano. Thutha ũcio mwaka wa 1973, ngĩheo wĩra wa gũtuĩka mũrori wa ngʼongo. Mĩaka-inĩ ĩyo, nĩ nderutire maũndũ maingĩ kuuma kũrĩ ariũ a Ithe witũ maarĩ na ũmenyeru ta Laurier Saumurb na David Splane,c arĩa maarutaga wĩra wa gũceerera ciũngano. Thutha wa kĩgomano, tũrĩ na David nĩ tweranaga o harĩa mũndũ arabatara kũrutĩra wĩra ũrutani-inĩ witũ. Nĩ ndirikanaga mũthenya ũmwe David aanjĩrire ũũ: “Léonce, nĩ ngeneire mũno mĩario yaku ya mũthia. Yuma mĩega, no ũhoro ũrĩa ũheanire uuma mũingĩ ũndũ ũngĩthondeka mĩario ĩngĩ ĩĩrĩ.” Nĩ ndekĩraga ũhoro mũingĩ mũno mĩario-inĩ yakwa. Nĩ ndabataraga kwĩruta gũthathaũra maũndũ mamwe.

Arori a ngʼongo nĩ maaheagwo wĩra wa gwĩkĩra ngoro arori a mũthiũrũrũko. O na kũrĩ ũguo, ahunjia aingĩ thĩinĩ wa Quebec nĩ maanjũĩ wega. Kwoguo kaingĩ nĩ meendaga tũhunjie nao, ndathiĩ gũceerera arori a mũthiũrũrũko. O na gũtuĩka nĩ ndaakenagĩra kũhunjia hamwe nao, ndiahũthagĩra mahinda maiganu hamwe na mũrori wa mũthiũrũrũko. Hĩndĩ ĩmwe mũrori ũmwe wa mũthiũrũrũko nĩ aanjĩrire ũũ na njĩra ya wendo: “Nĩ wĩkaga wega nĩ kũhũthĩra mahinda hamwe na aarĩ na ariũ a Ithe witũ, no ndũkariganĩrũo atĩ nĩ niĩ ũkĩte gũceerera. O na niĩ nĩ ndĩrabatara gwĩkĩrũo ngoro!” Ũtaaro ũcio wa wendo nĩ wandeithirie gũkorũo na ũigananĩru.

Mwaka wa 1976, harĩ ũndũ wa kĩeha wekĩkire. Mũtumia wakwa Simone, ũrĩa ndendete mũno nĩ aarwarire mũno na agĩkua. Aarĩ mũtumia mwega tondũ ndeeyendete, na nĩ eendete Jehova mũno. Gũkorũo na maũndũ maingĩ ma gwĩka ũtungata-inĩ nĩ kwandeithirie kũhiũrania na gĩkuũ gĩake, na nĩ njokagĩria Jehova ngatho tondũ nĩ aandeithirie ihinda-inĩ rĩu iritũ. Thutha ũcio nĩ ndaahikirie mwarĩ wa Ithe witũ Carolyn Elliott, painia warĩ kĩyo waragia rũthiomi rwa Gĩthũngũ wathamĩire gĩcigo-inĩ gĩa Quebec kũrĩa kwarĩ na bata mũnene wa ahunjia. Carolyn nĩ ahotaga kũingĩrana na andũ na kũmarũmbũiya, makĩria arĩa maiguaga thoni na arĩa maiguaga marĩ na ihooru. Akoretwo arĩ kĩrathimo kĩnene harĩ niĩ kuuma twambĩrĩria gũceerera ciũngano hamwe.

MWAKA WA BATA

Janũarĩ mwaka wa 1978, nĩ ndaheirũo wĩra wa gũthomithia kĩrathi kĩa mbere gĩa Cukuru ya Ũtungata wa Ũpainia thĩinĩ wa Quebec. Ũndũ ũcio nĩ wamakirie tondũ maũndũ marĩa ndaarĩ ndutane maarĩ merũ harĩ niĩ, o ta ũrĩa maarĩ harĩ arutwo. Wega nĩ atĩ, kĩrathi kĩa mbere kĩrĩa ndaarutanire kĩarĩ na mapainia aingĩ maarĩ na ũmenyeru. O na gũtuĩka niĩ nĩ niĩ ndaarĩ mwarimũ wao, nĩ ndeerutire maũndũ maingĩ kuuma kũrĩ arutwo acio.

Thutha ũcio, mwaka wa 1978, nĩ gwekirũo Kĩgomano gĩa Kĩĩmabũrũri kĩarĩ na kĩongo “Wĩtĩkio Ũrĩ na Ũhootani” kĩhaaro-inĩ kĩa Olympic Stadium thĩinĩ wa Montreal. Nĩkĩo kĩarĩ kĩgomano kĩnene mũno gwĩkwo thĩinĩ wa Quebec, na gĩokĩtwo nĩ andũ makĩria ma 80,000. Thĩinĩ wa kĩgomano kĩu, ndaheirũo wĩra thĩinĩ wa Rũhonge rwa Nyũmba cia Mohoro. Nĩ ndaaririe na andĩki aingĩ mũno a mohoro na nĩ ndakenire kuona makĩmemerekia maũndũ maingĩ mega megiĩ kĩgomano kĩu. Ceceni cia TV na redio ciaheanire ũhoro wĩgiĩ kĩgomano kĩu ũkĩrĩtie mathaa 20 na gũkĩandĩkwo icunjĩ nyingĩ thĩinĩ wa magathĩti. Ũndũ ũcio nĩ wateithirie kũruta ũira na njĩra nene!

GŨTHAMĨRA GĨCIGO-INĨ KĨNGĨ

Mwaka wa 1996 nĩ kwagĩire na ũgarũrũku mũnene ũtungata-inĩ wakwa. Nĩ ndaheirũo wĩra wa gũtungata ndĩ mũrori wa ngʼongo gĩcigo-inĩ kĩaragio rũthiomi rwa Gĩthũngũ gĩa Toronto thutha wa gũkorũo ngĩtungata gĩcigo-inĩ gĩa Quebec kĩrĩa kĩaragio rũthiomi rwa Kĩfaranja kuuma ndabatithio. Ndionaga ta ngũhota wĩra ũcio, na nĩ ndetigagĩra mũno kũruta mĩario tondũ ndiahotaga kwaria Gĩthũngũ wega. Nĩ ndabataraga kũhoya kaingĩ na kwĩhoka Jehova makĩria.

Ndaarĩ na guoya mũingĩ ngĩambĩrĩria gũtungata gĩcigo-inĩ kĩu, no nĩ ndakeneire mũno mĩaka ĩĩrĩ ĩrĩa ndatungatire gĩcigo-inĩ kĩu gĩa Toronto. Carolyn arĩ na wetereri nĩ aandeithirie mũno kũgĩa na ũmĩrĩru wa kwaria Gĩthũngũ, na ariũ a Ithe witũ o nao nĩ maandeithagia mũno na makanyũmĩrĩria. Thutha wa kahinda kanini nĩ twagĩire na arata aingĩ.

Rĩrĩa tũrahaarĩria kĩgomano kĩrĩa gĩgwĩkwo mũthia-inĩ wa kiumia, kaingĩ mũthenya wa Njumaa nĩ ndahũthagĩra na arĩ ithaa rĩmwe kũhunjia nyũmba kwa nyũmba. Mũndũ hihi nĩ angĩoigire, ‘Hatirĩ bata wa gũthiĩ kũhunjia kĩgomano gĩtigĩtie mathaa o manini kĩambĩrĩrie.’ No kũgĩa na ndeereti njega ũtungata-inĩ nĩ gwatũmaga njigue ndekĩrũo ngoro. O na ũmũthĩ ũyũ, kũhunjia nĩ gũtũmaga njigue ndacanjamũka.

Mwaka wa 1998, tũrĩ na Carolyn nĩ twamũrirũo tũgatungate o rĩngĩ taũni-inĩ ya Montreal tũrĩ mapainia a mwanya. Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, nĩ ndaheetwo wĩra wa kũbanga mahunjio ma mwanya ma kũndũ kwa mũingĩ na kũrutithania wĩra na nyũmba cia mohoro nĩguo ndĩciteithie kũrũnga maũndũ marĩa Aira a Jehova maacukagĩrũo. Ihinda-inĩ rĩrĩ, tũrĩ na Carolyn nĩ tũkenagĩra kũhunjĩria andũ a kuuma mabũrũri mangĩ arĩa mathamĩire Canada arĩa makoragwo na wendi mũnene wa kwĩruta Bibilia.

Nĩ nyonaga atĩ Jehova nĩ andathimĩte mũno, ndeciria ũhoro wa mĩaka 68 kuuma rĩrĩa ndaabatithirio. Nĩ njiguaga ngenete tondũ nĩ ndaahotire kwenda wĩra wa kũhunjia na nĩ hotete gũteithia andũ aingĩ kwĩruta ũhoro wa ma. Thutha wa mũirĩtu wakwa Lise na mũthuri wake kũrĩkia wĩra wa kũrera ciana, o nao nĩ maambĩrĩirie gũtungata marĩ mapainia a hĩndĩ ciothe. Nĩ ngenaga ndona agĩthiĩ na mbere kũhunjia na kĩyo. Nĩ njokagĩria aarĩ na ariũ a Ithe witũ ngatho arĩa maandeithirie kũgerera kĩonereria kĩao na ũtaaro wao wa ũũgĩ gũkũra kĩĩroho na kũhingia mawĩra ngũrani ma kĩĩroho marĩa ndeehokeirũo. Nĩ nyonete atĩ, kwĩhoka roho mũtheru wa Jehova ũrĩa ũrĩ hinya nokuo kũngĩteithia mũndũ gũtũũra arĩ mwĩhokeku harĩ wĩra ũrĩa aheetwo. (Thab. 51:11) Nĩ thiaga na mbere gũcokeria Jehova ngatho nĩ ũndũ wa kũhe mweke wa mwanya wa kũgoocithia rĩĩtwa rĩake!—Thab. 54:6.