ŨHORO MUONGERERE
Kũhũũrĩra Bendera Thurutia, Gũthuurana, na Wĩra wa Mũingĩ
Kũhũũrĩra bendera thurutia. Aira a Jehova metĩkĩtie atĩ kũinamĩrĩra bendera kana kũmĩhũũrĩra thurutia, kũrĩa kaingĩ gũtwaranaga na kũinwo kwa rwĩmbo rwa kũgaathĩrĩria bũrũri, nĩ gĩĩko kĩa ũthathaiya kĩrĩa kĩonanagia atĩ ũhonokio ũkuuma kũrĩ bũrũri kana atongoria a guo, no ti kwĩ Ngai. (Isaia 43:11; 1 Akorintho 10:14; 1 Johana 5:21) Mũtongoria ũmwe wekire ũguo nĩ Mũthamaki Nebukadinezaru wa Babuloni ya tene. Nĩgetha onie andũ ũnene wake na kĩyo gĩake maũndũ-inĩ ma ndini-rĩ, mũthamaki ũcio waarĩ na hinya aahandire mũhianano mũnene na akĩĩra andũ maũinamĩrĩre rĩrĩa rwĩmbo rũrahũũrũo. No rĩrĩ, Ahibirania atatũ—Shadraka, Meshaka, na Abedinego—nĩ maaregire kũinamĩra mũhianano ũcio o na nginya meerũo nĩ mekũragwo.—Danieli, gĩcunjĩ gĩa 3.
Mwandĩki ũmwe wa historĩ wetagwo Carlton Hayes aandĩkire atĩ, mahinda-inĩ maitũ ‘bendera nĩyo rũũri rũrĩa rũnene rwa gũkumia bũrũri na nĩ ĩthathayagio nĩ andũ aingĩ. Athuri marutaga ngobia bendera ĩkĩhĩtũkio; marebeta o hamwe na nyĩmbo nĩ itungĩtwo cia gũkumia bendera.’ Carlton Hayes ongereire atĩ, wendi wa bũrũri nĩ ũrĩ “thigũkũ” ciaguo ta Julaĩ 14 thĩinĩ wa bũrũri wa Amerika, na nĩ ũrĩ “atheru na njorua” ciaguo, o hamwe na kũndũ gũtheru kuonagwo ta arĩ “hekarũ.” Mũtongoria ũmwe bũrũri-inĩ wa Brazil akĩarĩria mũingĩ oigire ũũ: “Bendera nĩ ĩtĩagwo na ĩgathathaiyio . . . o ta ũrĩa andũ mathathayagia bũrũri ũrĩa maaciarĩirũo.” Ibuku rĩmwe riugĩte ũũ: “Bendera, o ta mũtharaba, nĩ theru.”—The Encyclopedia Americana.
Encyclopedia Americana ya ica ikuhĩ yoigire atĩ, nyĩmbo cia kũgaathĩrĩria bũrũri “cionanagia wendo harĩ bũrũri na kaingĩ ikoragwo ikĩũria Ngai atongorie na agitĩre andũ kana atongoria ao.” Kwoguo-rĩ, ndungata cia Jehova itihĩtagia rĩrĩa cioiga atĩ kũhũũrĩra bendera thurutia o hamwe na kũina nyĩmbo cia kũgaathĩrĩria bũrũri nĩ maũndũ ma kĩĩndini. Ibuku rĩĩtagwo The American Character rĩkĩarĩrĩria ũhoro wa ciana cia Aira a Jehova kũrega kũhũũrĩra bendera thurutia kana kũgaathĩrĩria bũrũri rĩoigire ũũ: “Igooti Rĩrĩa Inene nĩ riugĩte macira-inĩ ngũrani atĩ, maũndũ macio marĩa mekagwo o mũthenya nĩ ma kĩĩndini.”
O na gũtuĩka andũ a Jehova matiĩingĩragia maũndũ-inĩ marĩa monaga matagĩrĩire Kĩĩmaandĩko-rĩ, matigiragia andũ angĩ gwĩka maũndũ macio. Ningĩ nĩ matĩĩte bendera irĩ marũũri na nĩ maathĩkagĩra thirikari cia mabũrũri mao irĩ cio “arĩa matuĩtwo aathani” igĩtungata irĩ “ndungata ya Ngai.” (Aroma 13:1-4) Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, Aira a Jehova nĩ mathĩkagĩra ũtaaro wa kũhoyagĩra “athamaki, na arĩa othe maathanaga.” No o na kũrĩ ũguo-rĩ, muoroto witũ nĩ “tũtũũre na ũhoreri o na twĩkindĩire, tũgĩtĩaga Ngai tũtarĩ na itherũ.”—1 Timotheo 2:2.
Gũthuurana. Akristiano a ma nĩ matĩaga kĩhooto kĩa andũ arĩa angĩ gĩa gũthuurana. Matigiragia andũ arĩa angĩ gũthuurana, na nĩ mathĩkagĩra thirikari iria ciathuurũo. No o na kũrĩ ũguo-rĩ, matiĩingĩragia o na hanini maũndũ-inĩ ma gĩũteti ma gũkũ thĩ. (Mathayo 22:21; 1 Petero 3:16) Mũkristiano agĩrĩirũo nĩ gwĩka atĩa angĩkorũo watho uugĩte atĩ no mũhaka mũndũ athuurane, kana rĩrĩa andũ maroneka ta mangĩgera ngero mũndũ ũrĩa ũtegũthuurana? Akĩririkana atĩ Shadraka, Meshaka, na Abedinego nĩ maathire werũ-inĩ wa Dura-rĩ, Mũkristiano ũrĩ ũndũ-inĩ ta ũcio no aamũre gũthiĩ harĩa harathuuranĩrũo angĩkorũo thamiri yake nĩ ĩkũmwĩtĩkĩria. No o na kũrĩ ũguo-rĩ, agĩrĩirũo gũtigĩrĩra atĩ ndaneingĩria maũndũ-inĩ ma gĩũteti. Agĩrĩirũo kũririkana maũndũ maya matandatũ:
Arũmĩrĩri a Jesu ti “a gũkũ thĩ.”—Johana 15:19.
Akristiano matetagĩra Kristo o hamwe na Ũthamaki wake.—Johana 18:36; 2 Akorintho 5:20.
Kĩũngano gĩa Gĩkristiano gĩkoragwo na ũrũmwe wa wĩtĩkio, na arũmĩrĩri a kĩo makoragwo manyitithanĩtio nĩ wendo ta wa Kristo.—1 Akorintho 1:10; Akolosai 3:14.
Andũ arĩa mathuura mũtongoria mũna nĩ manyitanagĩra na maũndũ marĩa egwĩka.—Rora maũndũ marĩa marĩ thĩinĩ wa 1 Samueli 8:5, 10-18 na 1 Timotheo 5:22.
Rĩrĩa Aisiraeli moigire atĩ nĩ mekwenda mũndũ wa gũkũ thĩ atuĩke mũthamaki wao-rĩ, Jehova onire Nĩwe marega.—1 Samueli 8:7.
Akristiano no mũhaka makoragwo na ũmĩrĩru wa kwaria rĩrĩa marahunjĩria andũ a mwena o wothe wa gĩũteti igũrũ rĩa thirikari ya Ũthamaki wa Ngai.—Mathayo 24:14; 28:19, 20; Ahibirania 10:35.
Wĩra wa mũingĩ. Thĩinĩ wa mabũrũri mamwe-rĩ, watho uugĩte atĩ, mũndũ angĩrega kũruta wĩra o wothe ũkonainie na mbaara agĩrĩirũo arute wĩra mũna wa mũingĩ kwa ihinda. Tũngĩcemania na ũndũ ta ũcio twagĩrĩirũo nĩ kũhoya, hihi tũwarĩrĩrie na Mũkristiano mũgima kĩĩroho, tũcoke tũhũthĩre thamiri iitũ gũtua itua rĩa ũũgĩ.—Thimo 2:1-5; Afilipi 4:5.
Kiugo kĩa Ngai gĩtwĩraga ‘twathĩkagĩre anene na andũ arĩa maathanaga, na tũmaiguage, na tũikarage twĩhaarĩirie kũruta wĩra o wothe mwega, . . . tũtuĩke acayanĩrĩri.’ (Tito 3:1, 2) Tũkĩririkanaga maũndũ macio-rĩ, no twĩyũrie ũũ: ‘Hihi gwĩtĩkĩra wĩra ũcio wa mũingĩ nĩ gũgũtũma njikare itekwĩingĩrania na maũndũ ma ũteti kana ũtũme ndĩingĩranie na ndini ĩtarĩ ya ma?’ (Mika 4:3, 5; 2 Akorintho 6:16, 17) ‘Hihi kũruta wĩra ũcio nĩ gũgũtũma akorũo arĩ ũndũ mũritũ harĩ niĩ kũhingia maũndũ marĩa ndĩhokeirũo ndĩ Mũkristiano kana o na kũngirĩrĩrie kũmahingia?’ (Mathayo 28:19, 20; Aefeso 6:4; Ahibirania 10:24, 25) ‘No ningĩ-rĩ, hihi kũruta wĩra ũcio no gũtũme hote kũhingia wega maũndũ ma kĩĩroho, hote kwandandũra ũtungata wakwa, hihi o na nyingĩre ũtungata-inĩ wa hĩndĩ ciothe?’—Ahibirania 6:11, 12.
Mũkristiano angĩtĩkĩrio nĩ thamiri yake kũruta wĩra wa mũingĩ ithenya rĩa kuohwo njera-rĩ, Akristiano arĩa angĩ magĩrĩirũo nĩ gũtĩa itua rĩake. (Aroma 14:10) No o na angĩamũra kwaga kũruta wĩra ũcio-rĩ, arĩa angĩ no magĩrĩirũo nĩ gũtĩa itua rĩake.—1 Akorintho 10:29; 2 Akorintho 1:24.