Kwĩruta Bibilia na Aira a Jehova nĩ gũgũteithĩtie kũmenya ũhoro wa ma. Hatarĩ nganja, maũndũ marĩa wĩrutĩte nĩ magũteithĩtie gũkorũo na ũrata hamwe na Ngai na magakũhe kĩĩrĩgĩrĩro kĩa ũtũũro wa ihinda rĩũkĩte na kĩa irathimo iria igaakorũo thĩinĩ wa paradiso gũkũ thĩ rungu rwa Ũthamaki wa Ngai. Wĩtĩkio waku harĩ Kiugo kĩa Ngai nĩ wĩkĩrĩtwo hinya, na nĩ wonete irathimo nyingĩ nĩ ũndũ wa kũnyitanĩra na kĩũngano gĩa Gĩkristiano. Nĩ ũmenyete ũrĩa Jehova arũmbũyanagia na andũ ake ũmũthĩ.​—Zek. 8:23.

Ũkĩĩhaarĩria kũbatithio, nĩ ũkũgunĩka mwarĩrĩria hamwe na athuri a kĩũngano maũndũ ma mũthingi marĩa Akristiano metĩkĩtie. (Ahib. 6:1-3) Jehova arothiĩ na mbere kũrathima kĩyo gĩaku gĩa kũmũmenya, na akũhe kĩheo kĩrĩa eranĩire.​—Joh. 17:3.

1. Ũrenda kũbatithio nĩkĩ?

2. Jehova nũũ?

• “Jehova nĩwe Ngai ũrĩa wa ma kũrĩa igũrũ na gũkũ thĩ. Gũtirĩ ũngĩ.”​—Gũcok. 4:39.

• “Wee, o wee wĩtagwo Jehova, wee wiki nowe Ũrĩa ũrĩ Igũrũ Mũno, igũrũ rĩa thĩ yothe.”​—Thab. 83:18.

3. Wagĩrĩirũo kũhũthĩra rĩĩtwa rĩa Ngai nĩkĩ?

• “Nĩ ũndũ ũcio, hoyagai na njĩra ĩno: ‘Ithe witũ ũrĩ igũrũ, rĩĩtwa rĩaku nĩ rĩtherio.’”​—Mat. 6:9.

• “Mũndũ o wothe ũkayagĩra rĩĩtwa rĩa Jehova nĩ akaahonokio.”​—Rom. 10:13.

4. Nĩ ciugo irĩkũ imwe ihũthĩrĩtwo Bibilia-inĩ gũtaarĩria Jehova?

• “Jehova, Mũũmbi wa ituri cia thĩ, nĩ Ngai wa tene na tene.”​—Isa. 40:28.

• “Ithe witũ ũrĩ igũrũ.”​—Mat. 6:9.

• “Ngai nĩ wendo.”​—1 Joh. 4:8.

5. Nĩ kĩĩ ũngĩhe Jehova Ngai?

• “No mũhaka wende Jehova Ngai waku na ngoro yaku yothe na muoyo waku wothe na meciria maku mothe na hinya waku wothe.”​—Mar. 12:30.

• “Wagĩrĩirũo gũthathaiya Jehova Ngai waku, na nowe wiki wagĩrĩirũo kũrutĩra ũtungata mũtheru.”​—Luk. 4:8.

6. Wendaga gũkorũo ũrĩ mwĩhokeku harĩ Jehova nĩkĩ?

• “Mũrũ wakwa, tuĩka mũndũ mũũgĩ, ũkenagie ngoro yakwa, nĩgetha hotage gũcokeria ũrĩa ũnyũrũragia.”​—Thim. 27:11.

7. Ũhoyaga ũ, na ũhoyaga kũgerera harĩ rĩĩtwa rĩa ũ?

• “Ngũmwĩra atĩrĩ o ma o ma, ũndũ ũrĩa wothe mũrĩhoyaga Awa, nĩ arĩmũhingagĩria na rĩĩtwa rĩakwa.”​—Joh. 16:23.

8. Nĩ maũndũ ta marĩkũ ũngĩhoya igũrũ rĩamo?

• “Nĩ ũndũ ũcio, hoyagai na njĩra ĩno: ‘Ithe witũ ũrĩ igũrũ, rĩĩtwa rĩaku nĩ rĩtherio. Ũthamaki waku nĩ ũũke. Wendi waku nĩ wĩkwo gũkũ thĩ o ta kũu igũrũ. Tũhe mũgate witũ wa gũtũigana ũmũthĩ; na ũtũrekere mathiirĩ maitũ, o ta ũrĩa tũrekagĩra arĩa marĩ na mathiirĩ maitũ. Na ndũgatũtware magerio-inĩ, no ũtũhonokagie kuuma harĩ ũrĩa mũũru.’”​—Mat. 6:9-13.

• “Ũyũ nĩguo ũũma ũrĩa tũkoragwo naguo harĩ we, atĩ tũngĩhoya ũndũ o na ũrĩkũ kũringana na wendi wake, nĩ atũiguaga.”​—1 Joh. 5:14.

9. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma Jehova age gũthikĩrĩria mahoya ma mũndũ?

• “Nĩ magaakaĩra Jehova amateithie, no ndakaamacokeria . . . tondũ wa ciĩko ciao cia waganu.”​—Mik. 3:4.

• “Maitho ma Jehova nĩ maroraga andũ arĩa athingu, na matũ make magathikĩrĩria mathaithana mao, no ũthiũ wa Jehova nĩ ũũkagĩrĩra arĩa mekaga maũndũ moru.”​—1 Pet. 3:12.

10. Jesu Kristo nũũ?

• “Simoni Petero agĩcokia: ‘Wee nĩwe Kristo, Mũrũ wa Ngai ũrĩa ũtũũraga muoyo.’”​—Mat. 16:16.

11. Jesu ookire gũkũ thĩ nĩkĩ?

• “O ta ũrĩa Mũrũ wa mũndũ atookire gũtungatĩrũo, ĩndĩ ookire nĩguo atungate, na arute muoyo wake ũtuĩke ũkũũri nĩ ũndũ wa gũkũũra andũ aingĩ.”​—Mat. 20:28.

• “No mũhaka hunjie ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki wa Ngai matũũra-inĩ marĩa mangĩ o namo, tondũ nĩkĩo ndatũmirũo.”​—Luk. 4:43.

12. Ũngĩonania ngatho atĩa nĩ ũndũ wa igongona rĩa Jesu?

• “Aakuire nĩ ũndũ wa andũ othe nĩguo arĩa matũũraga muoyo matigatũũre rĩngĩ nĩ ũndũ wao ene, no matũũre nĩ ũndũ wa ũcio wakuire nĩ ũndũ wao na akĩriũkio.”​—2 Kor. 5:15.

13. Jesu akoragwo na wathani ũrĩkũ?

• “Nĩ heetwo wathani wothe kũrĩa igũrũ o na gũkũ thĩ.”​—Mat. 28:18.

• “Ngai nĩ aamũtũũgĩririe akĩmũnenehia makĩria, na nĩ ũndũ wa ũtugi akĩmũhe rĩĩtwa rĩkĩrĩte marĩĩtwa marĩa mangĩ mothe.”​—Afil. 2:9.

14. Hihi nĩ wĩtĩkĩtie atĩ Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia kĩa Aira a Jehova nĩkĩo “ngombo ĩrĩa njĩhokeku na njũgĩ” ĩrĩa yamũrĩtwo nĩ Jesu?

• “Nũũ kũna ngombo ĩrĩa njĩhokeku na njũgĩ, ĩrĩa mwathi wayo aamũrire igũrũ rĩa andũ a nyũmba yake, nĩguo ĩmaheage irio ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire?”​—Mat. 24:45.

15. Hihi roho mũtheru nĩ mũndũ?

• “Mũraika akĩmũcokeria ũũ: ‘Roho mũtheru nĩ ũgũka igũrũ rĩaku, na hinya wa Ũrĩa ũrĩ Igũrũ Mũno nĩ ũgũkũhumbĩra. Na nĩ ũndũ ũcio ũrĩa ũgaaciarũo ageetwo mũtheru, Mũrũ wa Ngai.’”​—Luk. 1:35.

• “Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, angĩkorũo inyuĩ o na gũtuĩka mũrĩ oru nĩ mũĩ kũhe ciana cianyu iheo njega-rĩ, na githĩ Ithe wanyu wa igũrũ ndarĩheaga arĩa mamũhoyaga roho mũtheru o na makĩria!”​—Luk. 11:13.

16. Jehova ahũthagĩra roho wake mũtheru na njĩra ĩrĩkũ?

• “Igũrũ rĩombirũo kũgerera kiugo kĩa Jehova, na indo ciothe iria irĩ thĩinĩ warĩo ikĩũmbwo kũgerera roho wa kanua gake.”​—Thab. 33:6.

• “Nĩ mũkaamũkĩra hinya rĩrĩa roho mũtheru ũgooka igũrũ rĩanyu, na nĩ mũgaatuĩka aira akwa . . . o nginya ituri ciothe cia thĩ.”​—Atũm. 1:8.

• “Gũtirĩ ũrathi wa Rĩandĩko uumanaga na ũtaũri wa mũndũ kĩũmbe. Tondũ gũtirĩ hĩndĩ ũrathi ũrĩ woka nĩ ũndũ wa kwenda kwa mũndũ, no andũ maaririe maũndũ moimĩte kũrĩ Ngai o ta ũrĩa maatongoririo nĩ roho mũtheru.”​—2 Pet. 1:20, 21.

17. Ũthamaki wa Ngai nĩ kĩĩ?

• “Ngai wa igũrũ nĩ akaahanda ũthamaki ũrĩa gũtarĩ hĩndĩ ũkaanangwo. Na ũthamaki ũcio ndũkaaneanwo kũrĩ andũ angĩ. Nĩ ũkaamemenda na ũniine mothamaki macio mothe, na noguo wiki ũgaatũũra wĩhandĩte tene na tene.”​—Dan. 2:44.

18. Ũkaagunĩka atĩa kuumana na Ũthamaki wa Ngai?

• “Nĩ ekũmagiria maithori mothe mathire maitho-inĩ mao, na gĩkuũ gĩtigaacoka gũkorũo kuo rĩngĩ, o na gũcakaya kana kĩrĩro kana ruo. Maũndũ marĩa ma tene nĩ mathiru.”​—Kũg. 21:4.

19. Nĩ kĩĩ gĩgũteithagia kũmenya atĩ irathimo cia Ũthamaki irĩ hakuhĩ?

• “Arutwo ake magĩũka kũrĩ we hatarĩ andũ angĩ, makĩmũũria atĩrĩ: ‘Ta twĩre atĩrĩ, maũndũ macio mageekĩka rĩ, na nĩ kĩĩ gĩgaakorũo kĩrĩ kĩmenyithia kĩa ihinda rĩaku rĩa gũkorũo kuo na kĩa ithirĩro rĩa mũtabarĩre wa maũndũ?’ Jesu akĩmacokeria ũũ: ‘. . . Rũrĩrĩ nĩ rũgookĩrĩra rũrĩrĩ rũrĩa rũngĩ na ũthamaki ũũkĩrĩre ũthamaki ũrĩa ũngĩ, na nĩ gũkaagĩa ngʼaragu na ithingithia kũndũ na kũndũ. Naguo ũhoro ũyũ mwega wa Ũthamaki nĩ ũkaahunjio thĩ yothe ĩrĩa ĩikaragwo ũtuĩke ũira kũrĩ ndũrĩrĩ ciothe, na hĩndĩ ĩyo nĩrĩo mũico ũgaakinya.’”​—Mat. 24:3, 4, 7, 14.

• “Matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria nĩ gũkaagĩa mahinda ma ũgwati maritũ kũhiũrania namo. Nĩ gũkorũo andũ nĩ magaatuĩka eyendi, endi mbeca, egani, egaathi, arumi Ngai, matathĩkagĩra aciari, matarĩ ngatho, matarĩ ehokeku, matarĩ wendo ũrĩa wa ndũire, matendaga ũiguano, acambania, mategiragĩrĩria, matarĩ tha, matendete maũndũ mega, akunyanĩri, momĩtie ciongo, etĩi, mendete ikeno handũ ha kwenda Ngai, monekaga ta marĩ na wĩyamũrĩri Ngai no nĩ mareganaga na hinya waguo.”​—2 Tim. 3:1-5.

20. Wonanagia atĩa atĩ Ũthamaki nĩ wa bata harĩ wee?

• “Caragiai Ũthamaki wa Ngai mbere na ũthingu wake.”​—Mat. 6:33.

• “Jesu agĩcoka akĩra arutwo ake ũũ: ‘Mũndũ o wothe angĩenda kũnũmĩrĩra, nĩ erege na oe mũtĩ wake wa kũnyarirĩrũo na anũmagĩrĩre.’”​—Mat. 16:24.

21. Shaitani na ndaimono nĩa?

• “Inyuĩ muumĩte kũrĩ ithe wanyu Mũcukani . . . Ũcio aarĩ mũũragani kuuma o kĩambĩrĩria.”​—Joh. 8:44.

• “Ndamathia ĩyo nene ĩkĩharũrũkio, nĩyo nyoka ĩrĩa ya tene, o we wĩtagwo Mũcukani na Shaitani, ũrĩa ũhĩtithagia thĩ yothe ĩrĩa ĩikaragwo; akĩharũrũkio thĩ, o na araika ake makĩharũrũkio hamwe nake.”​—Kũg. 12:9.

22. Nĩ thitango irĩkũ Shaitani arutĩte igũrũ rĩgiĩ Jehova na arĩa mamũthathayagia?

• “Mũtumia ũcio akĩra nyoka atĩrĩ: ‘No tũrĩe matunda ma mĩtĩ ya mũgũnda ũyũ. No Ngai oigĩte ũũ ũhoro-inĩ wĩgiĩ matunda ma mũtĩ ũrĩa wĩ gatagatĩ ka mũgũnda ũyũ: “Mũtikanarĩe matunda maguo, na mũtikanaũhutie; nĩ gũkorũo mũngĩka ũguo no gũkua mũngĩkua.”’ Nayo nyoka ĩkĩra mũtumia ũcio ũũ: ‘Aca mũtingĩkua. Nĩ gũkorũo Ngai nĩ oĩ atĩ mũthenya ũrĩa mũkaarĩa matunda ma mũtĩ ũcio, maitho manyu nĩ makaahingũka na mũtuĩke o ta Ngai, mũmenyage wega na ũũru.’”​—Kĩam. 3:2-5.

• “Shaitani agĩcokeria Jehova akĩmwĩra: ‘Ngothi yumaga ngothi. Mũndũ no aneane kĩrĩa gĩothe arĩ nakĩo nĩguo ahonokie muoyo wake.’”​—Ayub. 2:4.

23. Ũngĩonania atĩa atĩ thitango cia Shaitani nĩ cia maheeni?

• ‘Tungatagĩra Ngai na ngoro yothe.’​—1 Maũ. 28:9.

• “O nginya rĩrĩa ngaakua, gũtirĩ hĩndĩ ngaatiganĩria wĩkindĩru wakwa!”​—Ayub. 27:5.

24. Andũ makuaga nĩkĩ?

• “Kũgerera harĩ mũndũ ũmwe mehia maatonyire thĩinĩ wa thĩ na gĩkuũ gĩgĩtonya nĩ ũndũ wa mehia, na kwoguo gĩkuũ gĩgĩtherema kũrĩ andũ othe tondũ nĩ meehĩtie othe.”​—Rom. 5:12.

25. Arĩa makuĩte matariĩ atĩa?

• “Arĩa marĩ muoyo nĩ moĩ atĩ nĩ magaakua, no arĩa makuĩte gũtirĩ ũndũ moĩ.”​—Koh. 9:5.

26. Kũrĩ na kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩkũ harĩ arĩa makuĩte?

• “Nĩ gũkaariũkio andũ arĩa athingu na arĩa matarĩ athingu.”​—Atũm. 24:15.

27. Nĩ andũ aigana magaathiĩ igũrũ gwathana hamwe na Jesu?

• “Ngĩona Gatũrũme arũgamĩte Kĩrĩma-inĩ gĩa Zayuni, arĩ hamwe na andũ 144,000 arĩa mandĩkĩtwo rĩĩtwa rĩake na rĩĩtwa rĩa Ithe mathiithi-inĩ mao.”​—Kũg. 14:1.

Ũkĩĩruta Bibilia, nĩ ũmenyete ũrĩa Jehova endaga wĩke na ũrĩa ũngĩikara kũringana na ithimi ciake cia ũthingu. No kũhoteke nĩ ũgarũrĩire maũndũ maigana ũna harĩ mĩthiĩre yaku na harĩ ũrĩa wonaga ũtũũro nĩguo wathĩkĩre maũndũ marĩa wĩrutĩte. Tondũ rĩu nĩ ũtuĩte itua rĩa gũtũũra kũringana na ithimi cia Jehova cia ũthingu, no ũhote kũruta ũtungata mwĩtĩkĩrĩku ũrĩ mũhunjia wa ũhoro ũrĩa mwega.

Kwarĩrĩria ciũria ici irũmĩrĩire nĩ gũgũgũteithia kũrũmia meciria-inĩ ithimi cia Jehova cia ũthingu, na gũkũririkanie maũndũ mamwe ũngĩka nĩguo ũtuĩke ndungata yake njĩtĩkĩrĩku. Ũhoro ũyũ nĩ ũgũgũteithia kuona bata wa gwĩka maũndũ mothe ũrĩ na thamiri njega nĩguo ũgoocithagie Jehova.—2 Kor. 1:12; 1 Tim. 1:19; 1 Pet. 3:16, 21.

Harĩa ũkinyĩte wĩruti-inĩ waku, hatarĩ nganja nĩ ũrerirĩria kwĩnyihĩria wathani wa Jehova na gũkorũo ũrĩ thĩinĩ wa ithondeka rĩake. Ciũria ici na Maandĩko marĩa monanĩtio nĩ igũgũteithia gũthuthuria ũtaũku waku wĩgiĩ kwĩnyihĩria mũbango wa Jehova kĩũngano-inĩ, famĩlĩ-inĩ, na ũhoro-inĩ wĩgiĩ maũndũ ma gĩũteti ma mũtabarĩre ũyũ wa maũndũ. Hatarĩ nganja nĩ ũkũgĩa na ngatho makĩria harĩ mĩbango ĩrĩa Jehova aigĩte ya kũruta andũ ake na kũmateithia kũgĩa na hinya kĩĩroho. Mĩbango ĩyo nĩ hamwe na mĩcemanio ya kĩũngano ĩrĩa wagĩrĩirũo gũthiaga na kũnyitanĩra kũringana na ũrĩa maũndũ maku maragwĩtĩkĩria.

Makĩria ma ũguo, gĩcunjĩ gĩkĩ nĩ gĩkwarĩrĩria bata wa kũnyitanagĩra wĩra-inĩ wa kũhunjia ũhoro wa Ũthamaki ũtegũtĩrĩria, nĩguo ũteithie andũ angĩ mamenye Jehova na mamenye maũndũ marĩa arekĩra andũ. (Mat. 24:14; 28:19, 20) na mũthia, nĩ gĩgũgũteithia kuona ũrĩa wagĩrĩirũo kuoya na ũritũ wĩyamũrĩri waku harĩ Jehova Ngai na kũbatithio. Korũo na ma atĩ Jehova nĩ akenagio nĩwe nĩ ũndũ wa gwĩtĩkĩra ũtugi wake mũnene ũrĩa akuonetie.

1. Ngai etĩkagĩra kĩhiko kĩa mũthemba ũrĩkũ? Mũthingi wa Kĩĩmaandĩko wĩgiĩ ndigano nĩ ũrĩkũ?

• “Kaĩ mũtathomete atĩ ũrĩa wombire andũ kuuma o kĩambĩrĩria aamombire marĩ mũndũrũme na mũtumia na akiuga ũũ: ‘Nĩ ũndũ ũcio mũndũrũme nĩ agaatiga ithe na nyina manyitane na mũtumia wake, nao eerĩ matuĩke mwĩrĩ ũmwe’? Nĩ ũndũ ũcio ti erĩ rĩngĩ, no nĩ mwĩrĩ ũmwe. Kwoguo-rĩ, arĩa Ngai anyitithanĩtie, mũndũ ndakanamatigithanie. . . . Mũndũ o wothe angĩtigana na mũtumia wake nĩ ũndũ wa gĩtũmi kĩngĩ tiga nĩ ũndũ wa ngomanio itagĩrĩire na ahikie ũngĩ, nĩ atharĩtie.”​—Mat. 19:4-6, 9.

2. Andũ maraikarania hamwe marĩ mũthuri na mũtumia magĩrĩirũo gũkorũo mahikanĩtie kĩĩwatho nĩkĩ? Angĩkorũo ũrĩ thĩinĩ wa kĩhiko-rĩ, hihi ũrĩ na ma atĩ nĩ mũhikanĩtie kĩĩwatho na atĩ kĩhiko kĩanyu nĩ gĩtĩkĩrĩku harĩ thirikari?

• “Thiĩ na mbere kũmaririkania menyihagĩrie na magathĩkĩra thirikari na athani.”​—Tit. 3:1.

• “Kĩhiko nĩ kĩheagwo gĩtĩo nĩ andũ othe, na ũrĩrĩ wa kĩhiko ũigagwo ũtarĩ na thahu, tondũ Ngai nĩ agaatuĩra arĩa meingĩragia thĩinĩ wa ngomanio itagĩrĩire, o hamwe na itharia.”​—Ahib. 13:4.

3. Itemi rĩaku thĩinĩ wa famĩlĩ nĩ rĩrĩkũ?

• “Mũrũ wakwa, thikagĩrĩria ũtaaro wa thoguo, na ndũkanatigane na ũrutani wa maitũguo.”​—Thim. 1:8.

• “Mũthuri nĩwe mũtwe wa mũtumia wake o ta ũrĩa Kristo arĩ we mũtwe wa kĩũngano . . . Inyuĩ athuri, thiĩi na mbere kwendaga atumia anyu, o ta ũrĩa Kristo nake eendire kĩũngano.”​—Ef. 5:23, 25.

• “Inyuĩ maithe-rĩ, mũtikarakaragie ciana cianyu, no thiĩi na mbere gũcirera mũgĩcirũngaga na mũgĩcitaaraga na njĩra ya Jehova.”​—Ef. 6:4.

• “Inyuĩ ciana, athĩkagĩrai aciari anyu maũndũ-inĩ mothe, nĩ gũkorũo ũndũ ũcio nĩ ũkenagia Mwathani.”​—Kol. 3:20.

• “Inyuĩ atumia, mwĩnyihagĩriei athuri anyu.”​—1 Pet. 3:1.

4. Twagĩrĩirũo gũtĩa muoyo nĩkĩ?

• “[Ngai] nĩwe ũheaga andũ othe muoyo na mĩhũmũ na indo ciothe. . . . Nĩwe ũtũmaga tũkorũo muoyo, tũkahota gwĩtwara, na tũgakorũo ho.”​—Atũm. 17:25, 28.

5. Nĩkĩ tũtiagĩrĩirũo kũũraga mũndũ o wothe, nginya mwana ũtarĩ mũciare?

• “Andũ mangĩkorũo makĩrũa na magurarie mũtumia ũrĩ na nda na . . . ũmwe wao [akue], hĩndĩ ĩyo muoyo no mũhaka ũkarĩhwo na muoyo.”​—Tham. 21:22, 23.

• “Maitho maku o na nĩ maanyonire ndĩ nda ya maitũ; ciĩga ciakwa ciothe nĩ ciaandĩkĩtwo ibuku-inĩ rĩaku ũhoro-inĩ wĩgiĩ matukũ marĩa ciombirũo, o na mbere ya kĩĩga o na kĩmwe gũkorũo kuo.”​—Thab. 139:16.

• “Jehova [nĩ] athũire . . . moko marĩa maitaga thakame ĩtarĩ na mahĩtia.”​—Thim. 6:16, 17.

6. Watho wa Ngai wĩgiĩ thakame nĩ ũrĩkũ?

• “Mwĩthemage . . . thakame [na] nyamũ cia gũitwo.”​—Atũm. 15:29.

7. Twagĩrĩirũo kwenda aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩkĩ?

• “Ndĩramũhe rĩathani rĩerũ, atĩ mwendanage; o ta ũrĩa ndĩmwendete inyuĩ, o na inyuĩ endanagai inyuĩ ene. Nĩ ũndũ ũcio andũ othe nĩ marĩmenyaga atĩ mũrĩ arutwo akwa​—mwakorũo na wendo gatagatĩ-inĩ kanyu.”​—Joh. 13:34, 35.

8. Nĩ ũndũ wa gwĩthema kũgwatania mũrimũ mũũru-rĩ: (a) Nĩkĩ mũndũ ũrĩ na mũrimũ ta ũcio nĩ agĩrĩirũo gwĩthema kũhĩmbanĩria na andũ arĩa angĩ kana kũmumunyana? (b) Nĩkĩ ndagĩrĩirũo kũrakara andũ amwe mangĩthuura kwaga kũmũnyita ũgeni mĩciĩ-inĩ yao? (c) Mũndũ ũngĩkorũo ahutanĩtie na mũrimũ wa kũgwatanio agĩrĩire kwĩrutĩra gũthimwo thakame nĩkĩ mbere ya kwambĩrĩria ndũgũ na mũndũ arĩ na muoroto wa kũingĩra kĩhiko-inĩ? (d) Mũndũ ũrĩ na mũrimũ wa kũgwatanio agĩrĩirũo kũmenyithia mũtabarĩri wa kĩama gĩa athuri nĩkĩ mbere ya kũbatithio?

• “Mũtigakoragwo na thiirĩ wa mũndũ o na ũrĩkũ tiga o mwendanage. . . . ‘No mũhaka wende mũndũ ũrĩa mũriganĩtie nake o ta ũrĩa wĩyendete wee mwene.’ Wendo ndũngĩreka mũndũ eke mũndũ ũrĩa mariganĩtie nake ũũru.”​—Rom. 13:8-10.

• “Mũtekũrũmbũiya o maũndũ manyu moiki, no mũkarũmbũyagia nginya maũndũ ma arĩa angĩ.”​—Afil. 2:4.

9. Jehova erĩgagĩrĩra tuohere andũ arĩa angĩ nĩkĩ?

• “Thiĩi na mbere gũkiranagĩrĩria mũndũ na ũrĩa ũngĩ na kuohanagĩra mwĩyendeire o na angĩkorũo mũndũ arĩ na gĩtũmi gĩa gũteta nĩ ũndũ wa mũndũ ũrĩa ũngĩ. O ta ũrĩa Jehova aamuoheire inyuĩ eyendeire, no mũhaka mwĩkage o ũguo.”​—Kol. 3:13.

10. Wagĩrĩirũo gwĩka atĩa mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ angĩgũcambia kana agũtunye mbeca kana kĩndũ kĩngĩ na njĩra ya wara?

• “Mũrũ wa Ithe wanyu angĩkwĩhĩria, thiĩ ũmuonie rĩhia rĩake mũrĩ o inyuerĩ. Angĩkũigua-rĩ, nĩ mwacokanwo na mũrũ wa Ithe wanyu. No angĩaga gũkũigua, thiĩ na mũndũ ũmwe kana erĩ, nĩguo kũgerera ũira wa andũ erĩ kana atatũ, maũndũ mothe mamenyeke wega. Angĩaga kũmaigua-rĩ, ĩra kĩũngano. Na angĩaga kũigua o na nginya kĩũngano, nĩ atuĩke o ta mũndũ wa ndũrĩrĩ kana mwĩtia wa mbeca cia igooti harĩ wee.”​—Mat. 18:15-17.

11. Jehova onaga atĩa mehia maya?

▪ Ngomanio itagĩrĩire

▪ Kũhũthĩra mĩhianano ũthathaiya-inĩ

▪ Ngomanio cia arũme kwa arũme na atumia gwa atumia

▪ Kũiya

▪ Gũũtha kamarĩ

▪ Ũrĩĩu

• “Mũtikahĩtithio. Andũ arĩa meingĩragia thĩinĩ wa ngomanio itagĩrĩire, ahoi mĩhianano, arĩa matharagia, arũme arĩa metuaga ta atumia, arũme arĩa makomaga na arũme, aici, andũ akoroku, arĩĩu, arumani, na atunyani matikaagaya Ũthamaki wa Ngai.”​—1 Kor. 6:9, 10.

12. Ũtuĩte itua rĩrĩkũ ũhoro-inĩ wĩgiĩ ngomanio itagĩrĩire o hamwe na ciĩko itiganĩte iria ihutanĩtie na ngomanio nja ya kĩhiko?

• “Ũragĩrai ngomanio itagĩrĩire!”​—1 Kor. 6:18.

13. Twagĩrĩirũo gwĩthema kũhũthĩra ndawa ũũru nĩkĩ kana kũhũthĩra indo ingĩgiria twĩcirie wega?

• “Mũrute mĩĩrĩ yanyu ĩrĩ igongona rĩrĩ muoyo, itheru na rĩretĩkĩrĩka nĩ Ngai, ũtungata mũtheru mũkĩhũthĩra ũhoti wanyu wa gwĩciria. Na mũtige kwĩgerekanagia na mũtabarĩre ũyũ wa maũndũ, ĩndĩ mũgarũrũke na njĩra ya kũgarũrĩra meciria manyu, nĩgetha mwĩmenyagĩre wendi wa Ngai ũrĩa mwega, wa gwĩtĩkĩrĩka na mũkinyanĩru.”​—Rom. 12:1, 2.

14. Nĩ mĩtugo ta ĩrĩkũ Ngai atũkaanĩtie ĩhutanĩtie na ndaimono?

• “Thĩinĩ wanyu gũtikanoneke . . . mũndũ o wothe wĩingĩragia maũndũ-inĩ ma ũragũri, mũndũ o wothe wĩingĩragia maũndũ-inĩ ma ũgo, mũndũ o wothe ũtuĩragia ũhoro kũgerera imenyithia cia ũragũri, kana mũrogi, mũndũ o wothe wohaga andũ arĩa angĩ na mahinya moru, mũndũ o wothe waragia na maroho kana mũndũ ũrathaga mohoro, kana mũndũ o wothe ũtuĩragia ũhoro harĩ andũ arĩa akuũ.”​—Gũcok. 18:10, 11.

15. Mũndũ angĩkorũo nĩ ekĩte rĩhia iritũ na nĩ arenda gwĩtĩkĩrĩka rĩngĩ harĩ Jehova, agĩrĩirũo gwĩka atĩa o na ihenya?

• “Ngĩkumbũrĩra mehia makwa; ndiahumbĩrire mahĩtia makwa. Ngiuga atĩrĩ: ‘Nĩ ngumbũrĩra Jehova mehia makwa.’”​—Thab. 32:5.

• “Hihi nĩ harĩ mũndũ mũrwaru gatagatĩ-inĩ kanyu? Nĩ ete athuri a kĩũngano, nao mamũhoere makĩmũhakaga maguta thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Jehova. Na ihoya rĩu rĩa wĩtĩkio nĩ rĩgũtũma mũndũ ũcio mũrwaru ahone, na Jehova nĩ ekũmuoya na igũrũ. Ningĩ angĩkorũo nĩ ekĩte mehia, nĩ ekuoherũo.”​—Jak. 5:14, 15.

16. Ũngĩmenya atĩ Mũkristiano ũngĩ nĩ ekĩte rĩhia iritũ-rĩ, wagĩrĩirũo gwĩka atĩa?

• “Mũndũ angĩigua gũgĩtanwo nĩguo mũndũ akarute ũira na akorũo we nĩ mũira kana nĩ onete kana akamenya ũndũ ũcio na akaga kũumbũra, nĩ ehĩtie, na nĩ akoorio nĩ ũndũ wa ihĩtia rĩu rĩake.”​—Alaw. 5:1.

17. Mũndũ angĩanĩrĩrũo atĩ rĩu ti Mũira wa Jehova-rĩ, twagĩrĩirũo kũmuona atĩa?

• “Mũtige gũthiaga thiritũ na mũndũ o wothe wĩtagwo mũrũ wa Ithe witũ wĩingĩragia ngomanio-inĩ itagĩrĩire kana mũkoroku kana mũhoi mĩhianano kana mũrumani kana mũrĩĩu kana mũtunyani, o na kũrĩanĩra mũtikarĩanagĩre na mũndũ ta ũcio.”​—1 Kor. 5:11.

• “Mũndũ o na ũrĩkũ angĩũka kũrĩ inyuĩ na age kũrehe ũrutani ũcio, mũtikanamwamũkĩre kwanyu mĩciĩ o na kana mũmũgeithie.”​—2 Joh. 10.

18. Arata aku a hakuhĩ magĩrĩire gũkorũo marĩ arĩa mendete Jehova nĩkĩ?

• “Mũndũ ũrĩa ũtwaranaga na andũ arĩa ogĩ nĩ arĩũhĩgaga, no mũndũ ũrĩa ũthiaga thiritũ na irimũ nĩ arĩonaga ũũru.”​—Thim. 13:20.

• “Mũtikahĩtithio. Thiritũ njũru nĩ ithũkagia mĩtugo mĩega.”​—1 Kor. 15:33.

19. Aira a Jehova magaga kwĩingĩria maũndũ-inĩ ma gĩũteti nĩkĩ?

• “O ti a thĩ ĩno, o ta ũrĩa niĩ [Jesu] itarĩ wa thĩ ĩno.”​—Joh. 17:16.

20. Wagĩrĩirũo gwathĩkĩra thirikari nĩkĩ?

• “Mũndũ o wothe nĩ athĩkagĩre athani arĩa anene, tondũ gũtirĩ wathani tiga kũgerera harĩ Ngai; athani arĩa marĩ ho maigĩtwo nĩ Ngai ikĩro-inĩ ciao itiganĩte.”​—Rom. 13:1.

21. Wagĩrĩirũo gwĩka atĩa watho wa mũndũ ũngĩregana na watho wa Ngai?

• “No mũhaka twathĩkĩre Ngai arĩ we mũtongoria, no ti andũ.”​—Atũm. 5:29.

22. Nĩ maandĩko marĩkũ mangĩgũteithia gũikara wĩyamũranĩtie na thĩ ũgĩthuura wĩra ũrĩa ũkũruta?

• “Rũrĩrĩ rũtikoera rũrĩrĩ rũrĩa rũngĩ rũhiũ rwa njora, o na matikeruta mbaara rĩngĩ.”​—Mik. 4:3.

• “Umai thĩinĩ wake [Babuloni Ũrĩa Mũnene], inyuĩ andũ akwa, angĩkorũo mũtikwenda kũnyitanĩra nake mehia-inĩ make, na angĩkorũo mũtikwenda kwamũkĩra mahũũra mamwe make.”​—Kũg. 18:4.

23. Nĩ maũndũ marĩkũ ma gwĩkenia ũrĩthuuraga, na nĩ marĩkũ ũrĩreganaga namo?

• “Jehova . . . nĩ athũire mũndũ o wothe wendete ũhinya.”​—Thab. 11:5.

• “Thũũragai ũndũ ũrĩa mũũru; rũmagiai ũndũ ũrĩa mwega.”​—Rom. 12:9.

• “Maũndũ o mothe ma ma, maũndũ o mothe ma bata, maũndũ o mothe ma ũthingu, maũndũ o mothe matheru, maũndũ o mothe ma kwendeka, maũndũ o mothe matĩĩku, maũndũ o mothe mega, na maũndũ o mothe ma kũgaathĩrĩrio, thiĩi na mbere gwĩciragia maũndũ macio.”​—Afil. 4:8.

24. Aira a Jehova magaga kũnyitanĩra na ndini iria ingĩ ũthathaiya-inĩ nĩkĩ?

• “Mũtingĩkorũo mũkĩrĩĩra ‘metha-inĩ ya Jehova’ na metha-inĩ ya ndaimono.”​—1 Kor. 10:21.

• “‘Mwĩyamũranie nao,’ ũguo nĩguo Jehova ekuuga, ‘ningĩ mũtige kũhutia kĩndũ gĩtarĩ gĩtheru’; ‘na nĩ ngũmwamũkĩra.’”​—2 Kor. 6:17.

25. Nĩ motaaro marĩkũ mangĩgũteithia gũtua itua rĩa kana nĩ ũkũnyitanĩra gĩkũngũĩro-inĩ kĩna?

• “Maatukanire na andũ a ndũrĩrĩ na makĩrũmĩrĩra njĩra ciao. Nĩ maatungatagĩra mĩhianano yao, na ĩgĩtuĩka mũtego harĩ o.”​—Thab. 106:35, 36.

• “Arĩa makuĩte gũtirĩ ũndũ moĩ.”​—Koh. 9:5.

• “O ti a thĩ ĩno, o ta ũrĩa niĩ itarĩ wa thĩ ĩno.”​—Joh. 17:16.

• “Ihinda rĩrĩa ihĩtũku nĩ rĩiganĩte gũkorũo mwĩkĩte wendi wa ndũrĩrĩ hĩndĩ ĩrĩa mweingĩragia mĩtugo-inĩ ya rũtũrĩko, thuti njũru, kũnyua njohi gũkĩria njano, ciathĩ cia kũnyua njohi, maruga makĩrĩtie njano, na kũhoya mĩhianano ĩrĩ magigi.”​—1 Pet. 4:3.

26. Ngerekano iria irĩ thĩinĩ wa Bibilia ingĩgũteithia atĩa gũtua kana nĩ ũgũkũngũĩra mũthenya wa gũciarũo?

• “Mũthenya wa gatatũ warĩ mũthenya wa gũciarũo kwa Firauni, na akĩhaarĩria iruga nĩ ũndũ wa ndungata ciake ciothe, na akĩrehe mũnene wa arĩa maatwaraga gĩa kũnyua na mũnene wa arĩa maarugaga mĩgate mbere ya ndungata ciake. Agĩcokia mũnene wa arĩa maatwaraga gĩa kũnyua wĩra-inĩ wake wa kũmũtwarĩra gĩa kũnyua . . . No mũnene wa arĩa maarugaga mĩgate, akĩmũcuuria mũtĩ-inĩ.”​—Kĩam. 40:20-22.

• “Rĩrĩa maakũngũyagĩra mũthenya wa gũciarũo kwa Herode, mwarĩ wa Herodia agĩthũngũtha mbere ya andũ na agĩkenia Herode mũno nginya Herode akĩĩhĩta kũmũhe kĩrĩa gĩothe angĩamũhoire. Nake thutha wa gũtaarũo nĩ nyina, akĩmwĩra: ‘Ngwenda ũũhe mũtwe wa Johana Mũbatithania ũigĩrĩirũo thani-inĩ.’ Nĩ ũndũ ũcio agĩtũmana na Johana akĩrengwo mũtwe arĩ njera.”​—Mat. 14:6-8, 10.

27. Wagĩrĩirũo kũrũmĩrĩra ũtongoria wa athuri a kĩũngano nĩkĩ?

• “Athĩkagĩrai arĩa matongoragia gatagatĩ-inĩ kanyu na mũmenyihagĩrie, nĩ gũkorũo maikaraga meiguĩte nĩ ũndũ wanyu tondũ nĩ makoorio ũhoro wanyu, nĩguo mekage ũguo makenete no ti magĩcayaga, tondũ ũndũ ũcio no ũkorũo na moimĩrĩro moru harĩ inyuĩ.”​—Ahib. 13:17.

28. Nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata harĩ wee na famĩlĩ yaku kũbanga ihinda rĩa gũthomaga na kwĩruta Bibilia mũtegũtĩrĩria?

• “Watho wa Jehova nĩguo ũmũkenagia, na athomaga watho ũcio Wake na mĩheehũ ũtukũ na mũthenya. Nake arĩhaanaga ta mũtĩ ũhandĩtwo mĩtaro-inĩ ya maĩ, mũtĩ ũrĩa ũgĩaga na maciaro kĩmera kĩaguo gĩakinya, namo mathangũ maguo matihoohaga. Na ũndũ o wothe ekaga nĩ ũrĩgaacagĩra.”​—Thab. 1:2, 3.

29. Wagĩrĩirũo gũthiaga na kũnyitanĩra mĩcemanio-inĩ nĩkĩ?

• “Nĩ ngũmenyithania rĩĩtwa rĩaku kũrĩ ariũ a Ithe witũ; nĩ ngũkũgooca ndĩ thĩinĩ wa kĩũngano.”​—Thab. 22:22.

• “Nĩ twĩciranagie mũndũ na ũrĩa ũngĩ nĩguo twĩkĩranage hinya ũhoro-inĩ wĩgiĩ wendo na ciĩko njega, tũtegũtiga gũcemanagia hamwe, ta ũrĩa andũ amwe memenyeretie, no twĩkĩranage ngoro, na tũgakĩrĩrĩria gwĩka ũguo o ũrĩa mũrona mũthenya ũcio ũgĩkuhĩrĩria.”​—Ahib. 10:24, 25.

30. Wĩra ũrĩa wa bata mũno Jesu atũheete tũrute nĩ ũrĩkũ?

• “Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, thiĩi mũgatue andũ arutwo kuuma ndũrĩrĩ-inĩ ciothe, mũkĩmabatithagia . . . , mũkĩmarutaga kũrũmia maũndũ marĩa mothe ndĩmwathĩte.”​—Mat. 28:19, 20.

31. Nĩ mwerekera ũrĩkũ ũkenagia Jehova twagĩrĩire gũkorũo naguo rĩrĩa tũraruta mĩhothi nĩ ũndũ wa wĩra wa Ũthamaki kana rĩrĩa tũrateithia aarĩ na ariũ a Ithe witũ?

• “Tĩithagia Jehova na indo ciaku cia goro.”​—Thim. 3:9.

• “O mũndũ nĩ eke o ta ũrĩa atuĩte ngoro-inĩ yake, no ti atekwenda kana ta arĩ kũringĩrĩrio, nĩ gũkorũo Ngai endete mũndũ ũheanaga akenete.”​—2 Kor. 9:7.

32. Nĩ moritũ marĩkũ Akristiano merĩgagĩrĩra gũcemania namo?

• “Gũkena-rĩ, nĩ arĩa manyarirĩtwo nĩ ũndũ wa ũthingu, nĩ gũkorũo Ũthamaki wa igũrũ nĩ wao. Gũkena nĩ inyuĩ rĩrĩa andũ mekũmũnyũrũria na kũmũnyarira na kũmũigĩrĩra igenyo cia mĩthemba yothe mĩũru nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩakwa. Kenai na mũcanjamũke mũno, nĩ gũkorũo kĩheo kĩanyu nĩ kĩnene kũrĩa igũrũ, tondũ ũguo noguo maanyaririre anabii arĩa maarĩ mbere yanyu.”​—Mat. 5:10-12.

33. Nĩkĩ kũbatithio na gũtuĩka Mũira wa Jehova nĩ mweke wa mwanya?

• “Kiugo gĩaku gĩatuĩkire gĩkeno harĩ niĩ na gĩgĩtũma ngoro yakwa ĩcanjamũke, tondũ niĩ njĩtanĩtio na rĩĩtwa rĩaku, wee Jehova Ngai.”​—Jer. 15:16.

Kaingĩ andũ mabatithagĩrio igomano-inĩ cia Aira a Jehova. Mĩario ya kũbatithio ĩkĩrĩkĩrĩra, mwaria nĩ oragia arĩa marenda kũbatithio marũgame macokie ciũria ici igĩrĩ na mũgambo mũnene:

1. Hihi nĩ wĩrirĩte mehia maku, ũkeyamũrĩra Jehova, na ũgetĩkĩra njĩra yake ya kũhonokania kũgerera harĩ Jesu Kristo?

2. Hihi nĩ ũramenya atĩ kũbatithio gwaku kũronania atĩ wee ũrĩ Mũira wa Jehova ũkĩnyitanĩra na ithondeka rĩa Jehova?

Rĩrĩa arĩa marenda kũbatithio metĩkania na ciũria icio, nĩ kuonania nĩ ‘moimbũra na kanua mbere ya andũ’ atĩ nĩ metĩkĩtie igongona rĩa ũkũũri rĩa Jesu na nĩ meyamũrĩire Jehova na ngoro yothe. (Rom. 10:9, 10) Arĩa marenda kũbatithio magĩrĩirũo gwĩcũrania ciũria icio kabere na njĩra ya mahoya nĩguo magĩcokia macokie marĩ na ũũma wa ũndũ ũcio.

Hihi nĩ wĩyamũrĩire Jehova kũgerera mahoya, ũkamwĩra atĩ ũrĩmũthathayagia o we wiki na atĩ gwĩka wendi wake nĩguo ũrĩkoragwo ũrĩ ũndũ ũrĩa wa bata makĩria ũtũũro-inĩ waku?

Hihi ũrĩ na ma biũ atĩ nĩ wagĩrĩirũo kũbatithio kĩgomano-inĩ kĩrĩa gĩũkĩte?

Mũndũ agĩrĩirũo kwĩhumba atĩa akĩbatithio? (1 Tim. 2:9, 10; Joh. 15:19; Afil. 1:10)

Twagĩrĩirũo kwĩhumba ‘tũtegũkĩria njano, na tũrĩ na meciria mega’ nĩguo tuonanie atĩ nĩ ‘twĩyamũrĩire Ngai.’ Kwoguo arĩa marabatithio matiagĩrĩirũo kwĩhumba nguo ironania mwĩrĩ ta cia gũtubĩra kana nguo nyandĩke kana irĩ na mbica. Magĩrĩire kwĩhumba nguo njega, theru, na ciagĩrĩire ihinda-inĩ rĩu.

Mũndũ agĩrĩire gũkorũo na mĩthiĩre ĩrĩkũ hĩndĩ ya kũbatithio? (Luk. 3:21, 22)

Kũbatithio kwa Jesu nĩ kĩonereria harĩ ũrĩa Akristiano mabatithagio. Nĩ aataũkagĩrũo atĩ kũbatithio nĩ ũndũ wagĩrĩire kuoywo na ũritũ, na akĩonania ũguo kũgerera mwerekera wake na ciĩko ciake. Kwoguo, andũ matiagĩrĩirũo kũrehe itherũ rĩtagĩrĩire, gũthaaka, gũtubĩra harĩa harabatithanĩrio, kana gũkorũo na mĩthiĩre ĩngĩ ĩronania atĩ mũndũ ndaroya na ũritũ ũhoro wa kũbatithio. Ningĩ mũndũ ũrĩa wabatithio ndagĩrĩirũo gũkorũo na ciĩko ironania ta arĩ ũhootani mũnene agĩa naguo. O na gũtuĩka kũbatithio nĩ ihinda rĩa gĩkeno, gĩkeno kĩu kĩagĩrĩire kuonanio na njĩra ya gĩtĩo.

Gũthiaga mĩcemanio ũtegũtĩrĩria na kũnyitanĩra na kĩũngano kũrĩgũteithagia atĩa kũrũmia wĩyamũrĩri waku harĩ Jehova?

Nĩkĩ nĩ harĩ bata gũthiĩ na mbere gũkorũo na mũtaratara mwega wa kwĩruta Bibilia na kĩyo na kũhunjagia kaingĩ o na thutha wa kũbatithio?