“Kĩyo Makĩria na Wendo Ngoro-inĩ Citũ Gũkĩra Hĩndĩ Ĩngĩ o Yothe”

ŨRUGARĨ wakoretwo wambĩrĩria kuongerereka rũcinĩ rũu rwa Njumaa mweri-inĩ wa Septemba 1922, na andũ 8,000 maiyũrĩte nyũmba ĩyo ya mĩcemanio. Mũikarĩri gĩtĩ akĩanĩrĩra atĩ hĩndĩ ya mũcemanio ũcio wa bata mũndũ o wothe aarĩ mwĩtĩkĩrie kuuma athiĩ, no gũtirĩ ũngĩetĩkĩririo acoke thĩinĩ arĩkia kuuma.

Nyĩmbo nĩ ciainirũo hĩndĩ ya gĩcunjĩ kĩa mbere kĩa “Ihinda rĩa Kũgooca” na thutha ũcio Joseph F. Rutherford akĩrũgama harĩa mwaria aaragĩria. Andũ aingĩ maaikarĩte metereire kuona ũrĩa gũgũthiĩ na mbere. Nao amwe maathiũrũrũkaga kũu thĩinĩ nĩ ũndũ wa ũrugarĩ. Ũrĩa waragia nĩ aamathaithire maikare thĩ na mathikĩrĩrie. Rĩrĩa mĩario yambĩrĩirie nĩ haarĩ gĩtambaya gĩacurĩtio hau igũrũ gĩkũnjĩtwo wega.

Mũrũ wa Ithe Witũ Rutherford aarĩrĩirie mĩario yoigaga “Ũthamaki wa igũrũ nĩ ũkuhĩrĩirie.” Kwa ihinda rĩa kĩndũ ithaa rĩmwe na nuthu, mũgambo wake mũnene waiguĩkaga kũu guothe nyũmba-inĩ ĩyo, akĩarĩrĩria ũrĩa anabii a tene maanĩrĩire matarĩ na guoya ũhoro wa gũka kwa Ũthamaki. Akĩrĩkĩrĩria oririe ũũ: “Nĩ wĩtĩkĩtie atĩ Mũthamaki wa riri nĩ ambĩrĩirie wathani wake?” Andũ othe magĩcokia na mũgambo mũnene makiuga “Ĩĩ!”

Mũrũ wa Ithe Witũ Rutherford aanĩrĩire ũũ: “Gĩcokei mũkahunjie inyuĩ ariũ a Ngai ũrĩa ũrĩ igũrũ mũno! Onei, rĩu Mũthamaki nĩ arathana! Inyuĩ nĩ inyuĩ a kũmũmenyithania harĩ kĩrĩndĩ. Nĩ ũndũ ũcio anĩrĩrai, anĩrĩrai, anĩrĩrai.”

O hĩndĩ ĩyo gĩtambaya kĩrĩa gĩacurĩtio hau igũrũ gĩgĩtambũrũka o kahora gĩkĩonania ciugo iria kĩandĩkĩtwo: “Anĩrĩrai Mũthamaki na Ũthamaki.”

Ray Bopp oigire ũũ: “Andũ othe nĩ maakenire mũno.” Anna Gardner nake aataarĩirie ũrĩa “turathi ciainainire nĩ hĩ kũhũrũo.” Nake Fred Twarosh oigire, “Andũ othe maarũgamire hamwe.” Evangelos Scouffas nake oigire, “Nĩ ta kwarĩ na hinya mũnene mũno watũũkĩririe kuuma itĩ-inĩ citũ tũkĩrũgama, na maitho maitũ makĩiyũrũo nĩ maithori.”

Andũ aingĩ arĩa mokĩte kĩgomano-inĩ kĩu nĩ maahunjagia ũhoro mwega wa Ũthamaki. No rĩu nĩ maaiguire mongererũo hinya marĩ na muoroto mwerũ. Ethel Bennecoff aataarĩirie atĩ Arutwo a Bibilia maathire marĩ na “kĩyo makĩria na wendo ngoro-inĩ [ciao] gũkĩra hĩndĩ ĩngĩ o yothe.” Odessa Tuck ũrĩa warĩ na mĩaka 18 hĩndĩ ĩyo, oimire kĩgomano-inĩ kĩu atuĩte itua rĩa gwĩtĩkĩra rĩĩtana rĩa ‘Nũ ũgũthiĩ?’ Oigire ũũ: “Ndiamenyaga nĩ kũ kana nĩ kĩĩ kana nĩ na njĩra ĩrĩkũ. Ũndũ ũrĩa ndamenyaga no atĩ ndendaga gũtuĩka ta Isaia ũrĩa woigire, ‘Niĩ ũyũ haha; ta ndekia arĩ niĩ.’” (Isa. 6:8) Ralph Leffler oigire atĩ “mũthenya ũcio wa bata nĩguo warĩ kĩambĩrĩria kĩa wĩra mũnene ũrĩa ũrathiĩ na mbere thĩinĩ wa thĩ yothe ũmũthĩ, wa kwanĩrĩra Ũthamaki.”

Nĩkĩo kĩgomano kĩu gĩekĩirũo Cedar Point, Ohio, mwaka-inĩ wa 1922, kĩririkanagwo mũno historĩ-inĩ ya maũndũ ma gĩtheokrasi. George Gangas oigire ũũ: “Kĩgomano kĩu kĩanjĩkĩrire wendi wa kwaga gũgaatĩra kĩgomano o na kĩmwe.” Na ihinda rĩrĩa rĩothe aririkanaga, ndarĩ atĩra kĩgomano. Julia Wilcox aandĩkire ũũ: “Ndingĩhota gũtaarĩria gĩkeno kĩnene kĩrĩa njiguaga hĩndĩ ciothe [kĩgomano kĩu gĩa] Cedar Point kĩa mwaka wa 1922 kĩagwetwo mabuku-inĩ maitũ. Hĩndĩ ciothe njiguaga kuuga, ‘Nĩ ngatho Jehova tondũ nĩ wanjĩtĩkĩririe ngorũo ho.’”

Kwahoteka aingĩ aitũ ũmũthĩ nĩ maririkanaga kĩgomano kĩamakenirie mũno na gĩgĩtũma magĩe na kĩyo makĩria na wendo mũingĩ harĩ Ngai witũ mũnene na Mũthamaki wake. Rĩrĩa twaririkana igomano ta icio na twecũrania ũhoro wacio, o na ithuĩ nĩ tũtindĩkagwo kuuga, “Nĩ ngatho Jehova tondũ nĩ wanjĩtĩkĩririe ngorũo ho.”