Etukulwa 10
Ouhamba waKalunga otau pangele
1, 2. Omapangelo opanhu okwa ulika ngahelipi kutya oo itaa dulu sha?
OTASHI dulika wa landele oshilongifo, nokonima yefimbo owa ka mona kutya itashi longo. Natu tye nee owa ifana umwe e shi pangele. Ndele okafimbo ashike konima eshi e shi “pangela,” oshilongifo osha teka vali. Kasha li tuu shinyemateka!
2 Eshi osha faafana nomapangelo ovanhu. Ovanhu ova kala alushe va hala epangelo olo tali kaleke po ombili nelao. Ndelenee eenghendabala douladi dokupangela omatekauko moulikumwe wovanhu inadi pondola shili. Omatwokumwe mahapu ombili okwa ningwa—nopo nee taa teywa po. Kakele kaasho, epangelo lilipi la li la dula okuxulifa po oluhepo, okayova, omunyonena, omikifi nenyonauno loushitwe? Epangelo lomunhu itali dulu okuwapekwa. Nokuli nohamba inaendunge yaIsrael Salomo oya pula tai ti: “Omunhu ta dulu ngahelipi okuuda eendjila daye?”—Omayeletumbulo 20:24.
3. (a) Oshipalanyole sheudifo laJesus osha li shike? (b) Ovanhu vamwe ohava hokolola ngahelipi Ouhamba waKalunga?
3 Ino teka omukumo! Epangelo la kola lounyuni kali fi ashike ondjodi. Ola kala oshipalanyole sheudifo laJesus. Okwe li ifana “ouhamba waKalunga,” nokwa honga ovashikuli vaye opo ve u indile. (Lukas 11:2; 21:31) Doshili, omafimbo amwe Ouhamba waKalunga ohau tumbulwa meengudu dopamalongelokalunga. Doshili, omamiliyona ohae u ilikana efiku keshe ngeenge taa endulula Eindilo lOmwene (olo hali ifanwa yo Tate yetu u li meulu ile eilikano loshihopaenenwa). Ndele ovanhu ohava nyamukula meenghedi da yoolokafana ngeenge tava pulwa kutya “Ouhamba waKalunga oshike?” Vamwe ohava ti: “Ou li momutima woye.” Vamwe otave u ifana kutya oo eulu. Ombibeli otai yandje enyamukulo la yela ngaashi hatu ke shi mona.
OUHAMBA U NA ELALAKANO
4, 5. Omolwashike Jehova a hoolola okuulika ounamapangelo waye panghedi ipe, noshike tau ka wanifa po?
4 Jehova Kalunga okwa kala alushe Ohamba ile Omunamapangelo weshito alishe. Oushili kutya oye a shita oinima aishe oo tau mu tulifa pondodo oyo ya tumbala. (1 Omafimbo 29:11; Epsalme 103:19; Oilonga 4:24) Ndele Ouhamba oo Jesus a udifa kombinga yao ou li koshi younamapangelo aushe waKalunga. Ouhamba oo wopaMessias ou na elalakano lokondadalunde, ndele olo oshike?
5 Ngaashi sha yelifwa metukulwa 6, ovanhu votete vavali ova tukulila eenghonopangelo daKalunga oshibofa. Molweemhata odo da pendulwa, Jehova okwa hoolola opo a ulike ounamapangelo waye panghedi ipe. Kalunga okwa shiivifa elalakano laye mokweeta po ‘oludalo’ olo tali ka nyanyaula Eyoka, Satana, notali ka kufa po oilanduliko youlunde oyo ovanhu va fyuulula. ‘Oludalo’ la fimana oJesus Kristus, ‘nouhamba waKalunga’ oo oshilongifo tashi ka finda Satana filufilu. Okupitila mOuhamba ou, Jesus Kristus ota ka dika po epangelo okupangela ombada yedu medina laJehova nota ka yukipalifa oufemba wounamapangelo waKalunga alushe fiyo alushe.—Genesis 3:15; Epsalme 2:2-9.
6, 7. (a) Ouhamba ou li peni, nolyelye Ohamba nosho yo ovapangeli oovakwao? (b) Ovapangelwa vOuhamba oolyelye?
6 Patoloko lOmbibeli yOshikwanyama eendjovo daJesus odo a lombwela Ovafarisai ovakolokoshi, okwa ti: “Ouhamba waKalunga ou li meni munye.” (Lukas 17:21) Mbela Jesus okwa li a diladila kutya Ouhamba ou li momitima dikolokoshi dovalumenhu venya va nyonauka? Ahowe. Etoloko lofaafaa lOshigreka otali ti: “Ouhamba waKalunga ou li mokati keni.” (New World Translation) Hano Jesus oo a li mokati kavo okwa ulika kutya oye ta ka kala Ohamba yomonakwiiwa. Ponhele yokukala oshinima osho shi li momutima womunhu, Ouhamba waKalunga oo epangelo lolelalela tali pangele li na omupangeli novapangelwa. Olo epangelo lomeulu, omolwaashi hali ifanwa ‘ouhamba weulu’ nosho yo ‘ouhamba waKalunga.’ (Mateus 13:11; Lukas 8:10) Memoniko omuprofeti Daniel okwa mona Omupangeli wao e li “Umwe a fOmona womunhu” a twalwa koshipala shaKalunga Omunaenghono adishe ndele ta pewa “epangelo, efimano neenghono douhamba” tadi kalelele, “opo ovanhu vomoiwana aishe, vomomaludi aeshe novomomalaka aeshe ve mu longele.” (Daniel 7:13, 14, yelekanifa OB-1986.) Ohamba ei oyo lyelye? Ombibeli otai ifana Jesus Kristus “Omona wOmunhu.” (Mateus 12:40; Lukas 17:26) Heeno, Jehova okwa nangeka Omona Jesus Kristus a kale Ohamba.
7 Jesus ita pangele oye aeke. Oku li pamwe no 144 000 ovo va “kulilwa medu” va kale eehamba novapristeri pamwe naye. (Ehololo 5:9, 10; 14:1, 3; Lukas 22:28-30) Ovapangelwa vOuhamba waKalunga otava ka kala oukwaneumbo wovanhu ovo hava dulika kewiliko laKristus kongonga yedu alishe. (Epsalme 72:7, 8) Ndele ongahelipi hatu dulu okukala noushili kutya Ouhamba otau ka yukipalifa filufilu ounamapangelo waKalunga nokwaalulila onghalo yoparadisa kedu letu?
OUSHILI WOUHAMBA WAKALUNGA
8, 9. (a) Ongahelipi hatu dulu okuyelifa kutya omaudaneko Ouhamba waKalunga oku shii okulineekelwa? (b) Omolwashike hatu dulu okukala noushili kutya Ouhamba oshinima shoshili?
8 Natu tye nee ngeno eumbo loye ola pya po komundilo. Opo nee kaume koye oo e linyaya e lihanga okwe ku udanekela kutya ote ke ku kwafela okutungulula eumbo loye nosho yo okuyandja oikulya koukwaneumbo woye. Ngeenge kaume oo okwa kala alushe he ku lombwele oshili, mbela ito ke mu itavela? Natu tye nee efiku la shikula eshi wa ya keumbo okudja koilonga owa hanga ovanailonga va hovela nale nokuli okuwapaleka omhile yomundilo noukwaneumbo owa etelwa oikulya. Kape na omalimbililo, oto ka kala we lineekela filufilu kutya mokweendela ko kwefimbo oinima itai ka kala ashike ya ningululwa ndele otai ka kala nawa shi dulife shito.
9 Sha faafana, Jehova ote tu pe eshilipaleko loushili wOuhamba. Ngaashi sha ulikwa membo lOmbibeli lOvaheberi, eembinga dihapu dOmhango otadi faneke elongekido lOuhamba. (Ovaheberi 10:1) Omauliko Ouhamba waKalunga nghee tau ka kala okwa kala yo oumbangi mouhamba wokombada yedu waIsrael. Kawa li epangelo longaho, molwaashi ovapangeli vao okwa li ve li “kolukalwapangelo lOmwene.” (1 Omafimbo 29:23) Kakele kaasho, osha kala sha xunganekwa taku ti: “Epangelodibo itali ka kufwa muJuda, nodibo youhamba itai di po peemhadi daye, fiyo [Silo, NW] te uya. Noiwana tai ka dulika kuye.” (Genesis 49:10)a Heeno, osha li okupitila mepata eli leehamba dOvajuda omo kwa li tamu ka dalwa Jesus, Ohamba yaalushe yepangelo laKalunga.—Lukas 1:32, 33.
10. (a) Onaini ekanghameno lOuhamba waKalunga wopaMessias la dikwa? (b) Ovo tava ka pangela pamwe naJesus monakwiiwa, oilonga ya fimana yashike tava kwatele komesho kombada yedu?
10 Ekanghameno lOuhamba waKalunga wopaMessias ola dikwa po nehoololo lovayapostoli vaJesus. (Ovaefeso 2:19, 20; Ehololo 21:14) Ovo ovo va li votete vo 144 000 ovo tava ka pangela meulu ve li eehamba pamwe naJesus Kristus. Fimbo ve li kombada yedu, ovapangeli pamwe naye ovo vomonakwiiwa otava kwatele komesho oshikonga shokuyandja oundombwedi, metwokumwe nelombwelo laJesus: “Indeni . . . ka ningeni ovanhu aveshe ovalongwa vange, noku va [ninginifila, NW] medina laXe nolOmona nolOmhepo Iyapuki.”—Mateus 28:19.
11. Oilonga yeudifo lOuhamba otai longwa ngahelipi kunena, notai wanifa po shike?
11 Paife otaku dulikiwa kelombwelo lokuninga ovanhu ovalongwa panghedi inai monika nande onale. Eendombwedi daJehova otadi udifa onghundana iwa yOuhamba kongonga yedu alishe metwokumwe neendjovo dopaxunganeko daJesus tadi ti: “Onghundana ei iwa youhamba otai udifilwa ounyuni aushe i ningile oiwana aishe oundombwedi, opo nee taku uya exulilo.” (Mateus 24:14, NW) Ombinga imwe yoilonga yeudifo lOuhamba oyo tai longwa, oyo oprograma yehongo linene. Ovo tava dulika keemhango nosho yo komafinamhango Ouhamba waKalunga otava hafele nale ombili noukumwe oo omapangelo opanhu itaa dulu okweeta po. Aishe ei otai ulike sha yela kutya Ouhamba waKalunga owoshili!
12. (a) Omolwashike sha yukila ko okwiifana ovaudifi vOuhamba Eendombwedi daJehova? (b) Ouhamba waKalunga owa yooloka ko ngahelipi komapangelo opanhu?
12 Jehova okwa lombwela Ovaisrael ta ti: “Onye eendombwedi dange, . . . nomupiya wange, ou nde mu hoolola.” (Jesaja 43:10-12) Jesus, “Ondombwedi Idiinini,” okwa udifa nouladi onghundana iwa yOuhamba. (Ehololo 1:5, NW; Mateus 4:17) Onghee hano osha yeleka opo ovaudifi vOuhamba vopefimbo lopaife va kale nedina la yandjwa kuKalunga, Eendombwedi daJehova. Ndele omolwashike mbela Eendombwedi hadi longifa efimbo lihapu neenghendabala dihapu mokupopya navamwe shi na sha nOuhamba waKalunga? Eshi ohadi shi ningi molwaashi Ouhamba oo auke eteelelo lovanhu. Omapangelo ovanhu otaa ka teka po meni lefimbo lixupi ile kohainga, ndele Ouhamba waKalunga kau na fiku nau ka teke po. Jesaja 9:5, 6 ota ifana Omupangeli wao, Jesus, “Ohamba yombili” nota weda ko ta ti: “Epangelo laye tali ningi linene, nombili itai xulu po.” Ouhamba waKalunga inau fa omapangelo ovanhu, oo e li po nena, mongula okwa umbwa ko koshipundi. Doshili, Daniel 2:44 ota ti: “Kalunga ou komeulu ota ka dika ouhamba itau ka teka po fiyo alushe, nepangelo lawo itali ka yandjwa koshiwana shimwe. . . . Owo vene tau ka kala fiyo alushe.”
13. (a) Amwe omomaupyakadi oo taa ka kandulwa po kOuhamba waKalunga elipi po? (b) Omolwashike hatu dulu okukala noushili kutya omaudaneko aKalunga otaa ka wanifwa?
13 Ohamba yopanhu ilipi tai dulu okuxulifa po oita, omunyonena, omikifi, ondjala, nosho yo omhumbwe yeenhele dokukala? Natango, omupangeli wokombada yedu elipi ta dulu okunyumuna ovo va fya? Ouhamba waKalunga nOhamba yao otau ka pongolola po oinima ei. Ouhamba itau ka nyengwa ngaashi oshilongifo shoshikotongo osho sha pumbwa alushe okupangelwa. Ponhele yaasho, Ouhamba waKalunga otau ka pondola, molwaashi Jehova okwa udaneka: “Ondjovo yange tai di mokanya kange: itai alukile kuame oshimha, ndelenee otai longo osho sha wapalela nge, ndee tai wanifa eshi nde i tumina.” (Jesaja 55:11) Elalakano laKalunga kali na fiku nali ka ponye, ndele onaini okupangela kwOuhamba taku ka hovela?
OKUPANGELA KWOUHAMBA—ONAINI?
14. Eudeko la puka olilipi ovahongwa vaJesus kwa li ve na li na sha nOuhamba, ndele Jesus okwa li e shii shike shi na sha nokupangela kwaye?
14 “Omwene, opefimbo tuu eli to tungululile Israel ouhamba?” Epulo eli kwa li la pulwa kovalongwa vaJesus ola ulika kutya kakwa li ve shii elalakano lOuhamba waKalunga nosho yo eufwafimbo olo tau ka hovela okupangela. Jesus okwe va londwela opo va ha kale nokumbeleka shi na sha noshinima eshi a ti: “Kashi fi sheni okushiiva omafimbo ile eetundi edi Tate e di tula po meenghono daye mwene.” Jesus okwa li e shii kutya epangelo laye okupangela edu ola kala la tuvikilwa omolwonakwiiwa, efimbo lile konima yokunyumuka kwaye nosho yo okulonda kwaye meulu. (Oilonga 1:6-11; Lukas 19:11, 12, 15) Eshi osho sha xunganekwa kOmishangwa. Ngahelipi?
15. Ongahelipi Epsalme 110:1 tali yandje ouyelele u na sha nefimbo olo Jesus ta ka hovela okupangela?
15 Ohamba David oya popya paxunganeko mokuulika kuJesus e li “Omwene,” tai ti: “[Jehova, KB-1955] okwa tya kOmwene wange, ta ti: Kala omutumba kolulyo lange, fiyo handi ningi ovatondi voye [oshilyatelo] shokeemhadi doye.” (Epsalme 110:1; yelekanifa Oilonga 2:34-36.) Exunganeko eli otali ulike kutya epangelo laJesus inali hovela divadiva konima yokuya kwaye meulu. Ponhele yaasho, okwa li e na okuteelela kolulyo laKalunga. (Ovaheberi 10:12, 13) Okuteelela oku okwa li taku ka kala efimbo li fike peni? Epangelo laye okwa li tali ka hovela naini? Ombibeli otai tu kwafele tu mone omanyamukulo.
16. Oshike sha ningilwe mo 607 K.O.P., nongahelipi eshi kwa li shi na ekwatafano nOuhamba waKalunga?
16 Oshilando ashike kombada yedu alishe omo Jehova kwa li a tula edina laye osha li Jerusalem. (1 Eehamba 11:36) Osha li yo oshilandopangelo shouhamba wokedu oo kwa li wa hokiwa kuKalunga tau faneke Ouhamba waKalunga womeulu. Onghee hano, okuhanaunwa po kwaJerusalem kOvababilon mo 607 K.O.P. okwa li taku ti sha neenghono. Oshiningwanima eshi okwa li tashi ulike ehovelo lokukangheka oule wefimbo okupangela kwaKalunga odikilila oshiwana shaye kombada yedu. Konima yomafelemido ahamano lwaapo, Jesus okwa ulika kutya efimbo eli lokukangheka epangelo okwa li natango li li moilonga eshi a ti: “Jerusalem tashi ka lyataulwa [koiwana] fiyo [omaufwafimbo oiwana] taa wana.”—Lukas 21:24, yelekanifa NW.
17. (a) “Omaufwafimbo oiwana” oshike nokwa li e na okukala oule wefimbo li fike peni? (b) Onaini “omaufwafimbo oiwana” a hovela nonaini a xula po?
17 Pefimbo ‘lomaufwafimbo oiwana’ omapangelo ounyuni otaa ka efiwa opo a ye moshipala epangelo olo la hokiwa kuKalunga. Efimbo olo ola hovela nehanauno laJerusalem mo 607 K.O.P., na Daniel okwa ulika kutya otali ka twikila fiyo “omafimbo a-7.” (Daniel 4:23-25) Mbela okwa li e na oule u fike peni? Ombibeli otai ulike kutya “omafimbo” atatu netata oku fike pomafiku 1 260. (Ehololo 12:6, 14) Oulefimbo oo luvali, ile omafimbo aheyali, okwa li taa ka kala omafiku 2 520. Ndele pexulilo loulefimbo oo uxupi inapa ningwa sha shikonekwedi. Ndele mokulongifa “efiku limwe tali yeleke omudo umwe” mexunganeko laDaniel nokuvalula omido 2 520 okudja mo 607 K.O.P., hano ohatu ke ya pomudo 1914 O.P.—Numeri 14:34; Hesekiel 4:6.
18. Oshike osho Jesus a ninga okafimbo kanini konima yokutambula eenghono dOuhamba, nongahelipi eshi sha kuma edu?
18 Mbela Jesus okwa hovela okupangela meulu pefimbo olo? Omatomheno opamishangwa oo taa ulike kutya osho a ninga otaa ka kundafanwa metukulwa tali shikula. Doshili, okuhovela okupangela kwaJesus kakwa li taku ka didilikilwa keholokepo lombili divadiva kombada yedu. Ehololo 12:7-12 otali ulike kutya konima ashike yokutambula Ouhamba, Jesus okwa li ta ka umba mo Satana novaengeli vaye veendemoni meulu. Eshi okwa li tashi ka tya oudjuu kedu, ndele otashi tu omukumo okulesha kutya Ondiaboli ‘oi nokafimbo kaxupi kongaho.’ Mafiku, ohatu ka nyakukwa, hamolwaashi ashike Ouhamba waKalunga tau pangele ndele omolwaashi yo tau ka eta omanangeko noupuna kombada yedu nokovanhu ovaduliki. (Epsalme 72:7, 8) Otu shi shii ngahelipi kutya eshi otashi ka ningwa diva?
[Omashangelo opedu]
a Edina Silo otali ti “Oo shi li shaye.” Konima yefimbo, osha ka yela mo kutya “Silo” okwa li Jesus Kristus, “onghoshi yomepata laJuda.” (Ehololo 5:5) Omatoloko amwe Oshiaramia Ovajuda okwa pingena po ashike oshitya “Silo” na “Messias” ile “ohamba Messias.”
KONAKONA ESHIIVO LOYE
Ouhamba waKalunga oshike, notau pangele okudja peni?
Olye ta pangele mOuhamba, noolyelye ve li ovapangelwa vao?
Jehova okwe tu shilipaleka ngahelipi kutya Ouhamba waye oshinima shoshili?
Onaini “omaufwafimbo oiwana” a hovela nonaini a xula po?
[Oshimhungu pepandja 94]
OININGWANIMA IMWE YA FIMANA I NA SHA NOUHAMBA WAKALUNGA
• Jehova okwa shiivifa elalakano laye mokweeta po “oludalo” olo tali ka nyanyaula omutwe wEyoka, Satana Ondiaboli.—Genesis 3:15.
• Mo 1943 K.O.P., Jehova okwa ulika kutya “oludalo” eli ola li tali ka kala omunhu umwe womoludalo laAbraham.—Genesis 12:1-3, 7; 22:18.
• Ehangano lOmhango la yandjwa kuIsrael mo 1513 K.O.P. ola li “omudidimbe wongaho wouwa wokomesho.”—Exodus 24:6-8; Ovaheberi 10:1.
• Ouhamba wokombada yedu waIsrael owa hovela mo 1117 K.O.P., nokonima owa ka twikila wa fikama po mepata laDavid.—1 Samuel 11:15; 2 Samuel 7:8, 16.
• Jerusalem osha hanaunwa po mo 607 K.O.P., opo nee “omaufwafimbo oiwana” okwa hovela.—2 Eehamba 25:8-10, 25, 26; Lukas 21:24, NW.
• Mo 29 O.P., Jesus okwa vaekwa e li oo ta ka ninga Ohamba nokwa hovela oukalele waye wokombada yedu.—Mateus 3:16, 17; 4:17; 21:9-11.
• Mo 33 O.P., Jesus okwa londa meulu, omo a kala a teelela kolulyo laKalunga fiyo ta hovele okupangela.—Oilonga 5:30, 31; Ovaheberi 10:12, 13.
• Jesus okwa nangekwa koshipangelapundi mOuhamba womeulu mo 1914 O.P. eshi “omaufwafimbo oiwana” a xula po.—Ehololo 11:15.
• Satana neendemoni daye ova umbilwa komudingonoko wedu nosha etela ovanhu omaudjuu mahapu.—Ehololo 12:9-12.
• Jesus ota pashukile eudifo longhundana iwa yOuhamba waKalunga mounyuni aushe.—Mateus 24:14, NW; 28:19, 20.