“Kaleni Oupafi”

“Opo nee hano kaleni oupafi, osheshi kamu shi shii efiku lilipi po Omwene weni te uya.”—MATEUS 24:42.

1. Ovapiya vaJehova ovo ve mu longela efimbo lile ove udite ngahelipi shi na sha nomido davo dihapu doilonga yeliyandjo? Yandja oshihopaenenwa.

OVAPIYA vahapu vaJehova ovo ve mu longela efimbo lile, ove lihonga oshili manga va li ovalumenhu novakainhu ovanyasha. Ngaashi omushingifi oo e limonena okawe kondilo ndele ta landifa po keshe osho e na opo e ka lande, ovakonakoni vOmbibeli va tya ngaho ohave lixupula vo vene, ndele tava yandjele eemwenyo davo Jehova. (Mateus 13:45, 46; Markus 8:34) Ove udite ngahelipi shi na sha nokuteelela efimbo lile tashi dulika li dulife pwaalo kwa li va teelela va mone ewanifo lelalakano laKalunga li na sha nedu? Inava nyemata nande! Otava dimine metwokumwe nomumwatate A. H. Macmillan, oo konyala konima yomido 60 doilonga yeliyandjo kuKalunga a ti: “Ame onda tokola toko neenghono shi dulife nale okukala nda diinina meitavelo lange. Ola ninga okukalamwenyo kwange ku na ongushu. Natango otali kwafele nge opo ndi taalele onakwiiwa ndi he na oumbada.”

2. (a) Omayele e li pefimbo elipi Jesus a pa ovashikuli vaye? (b) Omapulo elipi hatu ka konakona moshitukulwa omu?

² Ongahelipi kombinga yoye? Kashi na nee mbudi kutya ou na omido di fike peni, konakona eendjovo daJesus: “Kaleni oupafi, osheshi kamu shi shii efiku lilipi po Omwene weni te uya.” (Mateus 24:42) Eendjovo edi danafangwa odi na oshili yomoule. Katu shii nokutya omefiku lilipi po Omwene te uya okutokola onghalelo ei ya nyonauka, noinashi pumbiwa tu li shiive. Ndele otwa pumbwa okukala monghedi omo itatu ka nyemata eshi te uya. Shi na sha naashi, oihopaenenwa ilipi hatu hange mOmbibeli oyo tai ke tu kwafela tu kale oupafi? Ongahelipi Jesus a faneka omhumbwe ei? Nomauyelele elipi tu na kunena taa ulike kutya otu li momafiku axuuninwa ounyuni ou wouhenakalunga?

Oshihopaenenwa tashi londwele

3. Ongahelipi ovanhu vahapu kunena va faafana naavo vopefimbo laNoa?

³ Moinima ihapu, ovanhu kunena ove li ngaashi ovalumenhu novakainhu vopefimbo laNoa. Pefimbo olo edu okwa li liyadi omunyonena, nomauko omadiladilo omitima dovanhu okwa li ‘mai efimbo alishe.’ (Genesis 6:5) Vahapu okwa li ve lipyakidila noinima yonghalamwenyo yakeshe efiku. Fimbo ina eta Eyelu linene, Jehova okwa yandja omhito kovanhu opo ve lialuluke. Okwa lombwela Noa a udife, na Noa okwa dulika—mokulonga e li “omuudifi wouyuki” tashi dulika oule womido 40 ile 50 ile tashi dulika di dulife po. (2 Petrus 2:5) Ndelenee, ovanhu ove lipwililikila etumwalaka laNoa lelondwelo. Kakwa li ve li oupafi. Onghee hano hauxuuninwa, oNoa ashike neumbo laye va xupa metokolo laJehova.—Mateus 24:37-39.

4. Omeityo lilipi oukalele waNoa taku dulu okutiwa kutya owa li nomupondo, nongahelipi taku dulu okutongwa sha faafana shi na sha noilonga yoye yokuudifa?

⁴ Ndele mbela oukalele waNoa okwa li tuu wa pondola? Ino tokola to tale kokulinyenga kwovanhu kunini. Doshili, eudifo laNoa ola wanifa po oshinakuwanifwa shalo, kashi na mbudi kutya ovanhu ove linyenga ngahelipi. Omolwashike? Omolwaashi ola pa ovanhu omhito ya wana opo va hoolole ngeenge ova hala okulongela Jehova ile hasho. Ongahelipi kombinga yoshitukulwa sheni omo ho udifile? Nande ovanhu tave linyenge kanini, owa pondola neenghono. Omolwashike? Omolwaashi okupitila mokuudifa, oto shiivifa elondwelo laKalunga, nokungaha oto wanifa po elombwelo olo Jesus a yandja kovashikuli vaye.—Mateus 24:14; 28:19, 20, yelekanifa NW.

Okulipwililikila ovaprofeti vaKalunga

5. (a) Onghalo yashike kwa li i li apeshe muJuda pefimbo laHabakuk, novanhu okwa li ve linyenga ngahelipi shi na sha netumwalaka laye lopaxunganeko? (b) Ongahelipi ovanhu vomuJuda kwa li va ulika outondwe okutonda ovaprofeti vaJehova?

⁵ Omafelemido konima yEyelu, ouhamba waJuda okwa li wa taalela onghalo ya kwata moiti. Elongelo loikalunga, oku he na ouyuki, efininiko nedipao nokuli okwa li la sha. Jehova okwa tula po Habakuk opo a londwele oshiwana nokutya ngeenge itashi lidilulula, otashi ka hangika koudjuu tau ka etwa kOvakaldi, sha hala kutya kOvababilon. (Habakuk 1:5-7) Ndele ovanhu ova anya okupwilikina. Tashi dulika kwa li tava tomhafana tava ti: ‘Oule womido, konyala di dulife pefele da ka lupuka, omuprofeti Jesaja okwa li a yandja elondwelo la faafana, ndele kape na eshi kwa li sha ningwa po natango!’ (Jesaja 39:6, 7) Vahapu vomovakwanepangelo laJuda kakwa li ashike ve he na ko nasha netumwalaka ndele ova li yo ovanaita novatumwa. Pomhito imwe, ova kendabala okudipaa omuprofeti Jeremia notashi dulika ngeno va pondola ngeno okwa li haAhikam ou e lidopa mo. Mokuhandukifwa natango ketumwalaka likwao lopauprofeti, ohamba Jojakim oya dipaifa omuprofeti Uria.—Jeremia 26:21-24.

6. Ongahelipi Jehova kwa li a pameka Habakuk?

⁶ Etumwalaka laHabakuk kala li ngeno li na eenghono dinini ndele ola li ashike li tondike ngaashi laJeremia, oo kwa li a nwefwa mo okuxunganeka etekepo laJuda oule womido 70. (Jeremia 25:8-11) Onghee hano, ohatu dulu okuuda ko ouyahame waHabakuk eshi a lila ta ti: “Akutu Omwene, fiyo onaini ame ndi nokwiingida ekwafo, ndelenee Ove ito udu ko? Handi ku ingida: Oukolokoshi! Ndelenee Ove ito kwafa?” (Habakuk 1:2) Jehova nonghenda okwa nyamukula Habakuk neendjovo edi tadi pameke eitavelo: “Emoniko tali ka teelela efimbo la nunwa. Ndelenee ohali endelele kefikilo lalo, lo itali ka puka. Ngenge la kala ko, li teelela. Osheshi olo tali ka fika shili, lo itali [kalelele, OB-1954] ko.” (Habakuk 2:3) Hano Jehova oku na “efimbo la nunwa” mokuxulifa po okuhenouyuki nefininiko. Ngeenge okwa li la fa la katashwa, Habakuk ka li e na okuteka omukumo nokakwa li e na okuninipika omalipyakidilo aye. Ponhele yaasho, okwa li e na ‘oku li teelela,’ nokukala efiku keshe neliudo la endelela. Efiku laJehova itali ka shelelelwa!

7. Omolwashike Jerusalem kwa li va li a nuninwa ehanauno mefelemido lotete O.P.?

⁷ Konyala omido 20 konima eshi Jehova a popya naHabakuk, oshilandopangelo shaJuda, Jerusalem, osha hanaunwa po. Konima osha ka tungululwa, nomapuko mahapu oo kwa li a nyematifa Habakuk okwa li a wapekwa. Ndelenee mefelemido lotete O.P., natango oshilando okwa li sha hanaunwa po omolwoku he na oudiinini kwovakalimo. Panghenda Jehova okwa ninga elongekido opo ovo ve na omitima diwa va xupifwe. Oshikando eshi ina longifa omuprofeti umwe e lili e he fi Jesus Kristus opo a yandje etumwalaka. Mo 33 O.P., Jesus okwa lombwela ovashikuli vaye: “Ngenge tamu mono Jerusalem sha kondekelwa komatanga ovakwaita, opo nee shiiveni ehanauno laJerusalem ola fika popepi; opo nee ava vomuJudea nava fadukile keemhunda.”—Lukas 21:20, 21.

8. (a) Oshike tashi dulika sha ningilwa Ovakriste vamwe eshi pa pita efimbo konima yefyo laJesus? (b) Ongahelipi eendjovo daJesus dopaxunganeko di na sha naJerusalem da wanifwa?

⁸ Eshi pa pita omido donhumba, Ovakriste vamwe muJerusalem ova kala va kumwa kutya onaini exunganeko laJesus tali ka wanifwa. Doshili, tala ashike komaliyambo oo kwa li a ningwa nope he na omalimbililo kuvamwe vomuvo. Tashi dulika va pilamena eengeshefa di na oshieta omolwokutokola kwavo okukala oupafi. Mbela eshi pa pita efimbo, okwa li va sholola? Mbela ove uya pexulifodiladilo kutya ova kala tava hepeke efimbo lavo, nosho yo okutomhafana kutya eendjovo daJesus odi na sha nepupi lonhumba lomonakwiiwa, kadi na sha nepupi lavo? Mo 66 O.P., exunganeko laJesus ola hovela okuwanifwa eshi omatanga ovakwaita vaRoma a kondekela Jerusalem. Ovo va kala ve li oupafi ova dimbuluka edidiliko, ova fiya po oshilando nokwa li va amenwa va ha hangike kehanauno olo tali ka hanga Jerusalem.

Okufaneka omhumbwe yokukala oupafi

9, 10. (a) Ongahelipi to ka kwatela kumwe efaneko laJesus lovapiya ovo kwa li va teelela omwene wavo a aluke kohango yaye? (b) Omolwashike okuteelela omwene wavo tashi dulika kwa li kudjuu kovapiya? (c) Omolwashike kwa li shi na ouwa kovapiya opo ve lididimike?

⁹ Mokutwa omufindo omhumbwe yokukala oupafi, Jesus okwa yelekanifa ovahongwa vaye novapiya ovo va teelela omwene wavo te uya ta di kohango yaye. Ove shii kutya ota ka aluka oufiku—ndelenee mbela opongapi? Kutya nee omenangelo lotete? Omenangelo etivali? Ile omenangelo etitatu? Kakwa li ve shi shii. Jesus okwa ti: “Ndele nande [omwene] ne uye menangelo etivali loufiku ile etitatu, ndee te va hange ngaha, ovapiya ovo ovanelao.” (Lukas 12:35-38) Diladila ashike eteelelo lovapiya va tya ngaha. Elinyengo keshe nokamudidimbe keshe taka vilola osha yela kutya oke na okuhapupaleka eteelelo lavo: ‘Ou mbela oye nee omwene wetu?’

¹⁰ Ongahelipi ngeenge omwene okwe uya menangelo etivali loufiku olo li li efimbo lokudja pomuwoi fiyo omokati koufiku? Mbela ovapiya aveshe ava, mwa kwatelwa ovo va li va longa neenghono okudja efimbo longula inene, otava ka kala ve lilongekida oku mu popifa, ile vamwe otava ka kala va kofa? Ongahelipi ngeenge omwene wavo okwa aluka menangelo etitatu loufiku—efimbo lokudja mokati koufiku fiyo hanga oponhatu yokeengula? Mbela vamwe vomovapiya otava ka kala va teka omukumo ile nokuli va kale va nyematela osho tashi monika sha fa okukala ko kwomwene wavo?a Ovovo ashike tava hangika ve li oupafi eshi omwene wavo te uya tava ka popiwa ve li ovanelao. Osha yela kutya eendjovo dOmayeletumbulo 13:12 odi na sha navo: “Okuteelela efimbo lile taku kulaukifa omwenyo. Ndelenee eteelelo la wanifwa olo omuti womwenyo.”

11. Ongahelipi eilikano tali dulu oku tu kwafela tu kale oupafi?

¹¹ Pefimbo laasho tashi monika sha fa ekaleko, oshike tashi ka kwafa ovashikuli vaJesus va kale oupafi? Fimbo a li moshikunino shaGetsemane okafimbo kaxupi manga ina kwatwa, Jesus okwa lombwela vatatu vomovayapostoli vaye: “Kaleni oupafi, nye mu indile, mu ha hangike komahongaulo.” (Mateus 26:41) Konima yomido, Petrus oo a li poshiningwanima osho, okwa yandja omayele a faafana kOvakriste vakwao. Okwa shanga ta ti: “Exulilo loinima aishe oli li popepi; kaleni hano mu nelididimiko nelidiliko mu shiive okwiindila.” (1 Petrus 4:7) Hano, osha yela kutya okwiilikana nexwamo oku na okukala oshitukulwa shokukalamwenyo kwetu kwopaKriste kwakeshe efiku. Doshili, otwa pumbwa okukala hatu twikile okwiilikana Jehova opo e tu kwafele tu kale oupafi.—Ovaroma 12:12; 1 Ovatessaloniki 5:17.

12. Eyooloko lashike li li pokati kokufekafeka nokukala oupafi?

¹² Didilika kutya Petrus okwa ti yo: “Exulilo loinima aishe oli li popepi.” Oli li popepi shi fike peni? Kape na onghedi omunhu ta dulu okushiiva efiku notundi. (Mateus 24:36) Ndele pokati komafekafeko oo itaa ladipikwa kOmbibeli nokukala oupafi omolwexulilo oko tai ladipike, ope na eyooloko. (Yelekanifa 2 Timoteus 4:3, 4; Titus 3:9.) Omonghedi imwe ilipi ashike omo hatu dulu okukala twa teelela exulilo? Omokukala hatu yandje elitulemo koushili kutya exulilo oli li popepi. Onghee hano natu ka tale omauliko ahamano oo taa ulike kutya otu li momafiku axuuninwa ounyuni ou wouhenakalunga.

Omauliko ahamano oumbangi woshili

13. Ongahelipi exunganeko laPaulus olo la shangwa mu 2 Timoteus etukulwa 3 tali ku tomho kutya otu li ‘momafiku axuuninwa’?

¹³ Euliko lotete: Osha yela kutya otu wete ewanifo lexunganeko lomuyapostoli Paulus li na sha ‘nomafiku axuuninwa.’ Paulus okwa shanga ta ti: “Omomafiku axuuninwa otape ke uya omafimbo madjuu, osheshi ovanhu tava kala nokulihola vo vene, ovanalwisho voimaliwa, ovalitangi, novalinenepeki novasheki, ve he neduliko kovakulunhu, ve he shii kupandula, ve he neitavelo, ve he nohole, ve he nombili, ovalundili, ovahenalidiliko, ovakwanyanya, ovatondi vouwa, ovakengeleledi, ovahayavala, ovafulalali, ohole yavo yokuhola ouhalu mwii i dule ei yokuhola Kalunga; ovo ve nemoniko longaho letilokalunga ndele tava shilike eenghono dalo. Naava ve li ngaha, va kukuma. Ndele ovanhu vaii novakengeleledi otava ka ehena komesho mowii nokupukifa nokupuka.” (2 Timoteus 3:1-5, 13) Otu wete mbela exunganeko eli tali wanifwa mefimbo letu? Ovovo ashike tave lipwililikile oshili tava dulu oku shi pataneka!b

14. Ongahelipi eendjovo dEhololo 12:9 di na sha nOndiaboli tadi wanifwa kunena, noshike tai ka ningilwa diva?

¹⁴ Euliko etivali: Otu wete oidjemo oyo ya dja mokuumbwa mo meulu kwaSatana neendemoni daye molwewanifo lEhololo 12:9. Omo ohatu lesha: “Nongadu inene ya ekelwashi, eyoka likulu, la ifanwa ondiaboli naSatana, ou ta hongaula ounyuni aushe, okwa ekelwa pedu, novaengeli vaye ova ekelwashi yo . . . pamwe naye.” Eshi osha etifa owoo inene kombada yedu. Doshili, ovanhu ova kala ve na owoo inene, unene tuu okudja mo 1914. Ndele exunganeko mEhololo otali weda ko kutya eshi Ondiaboli ya ekelwa kombada yedu, oi shii kutya ‘oi nokafimbo kaxupi kongaho.’ (Ehololo 12:12) Pefimbo eli, Satana ota shingile ovashikuli vaKristus ovavaekwa oita. (Ehololo 12:17) Doshili, fye otwa mona oidjemo yeponokelo laye mefimbo letu.c Ndelenee diva Satana ota ka idililwa mombwili opo “a ha hongaule vali oiwana.”—Ehololo 20:1-3.

15. Ongahelipi Ehololo 17:9-11 tali yandje oumbangi kutya otu li mefimbo lexulilo?

¹⁵ Euliko etitatu: Otu li mefimbo ‘lohamba’ yaxuuninwa onhihetatu ya tumbulwa mexunganeko la shangwa mEhololo 17:9-11. Metukulwa omu omuyapostoli Johannes ota tumbula eehamba heyali, odo di lile po omapangelo omanaenghono aheyali—Egipti, Assiria, Babilon, Medo-Persia, Greka, Roma, nosho yo epangelo lopavali laAnglo-Amerika. Okwa mona yo “ohamba onhihetatu” oyo ya ‘dja meehamba heyali.’ (NW) Ohamba onhihetatu ei—yaxuuninwa oyo ya monika kuJohannes—paife oi lile po Oiwana yaHangana. Johannes ota ti kutya ohamba ei onhihetatu otai “i menyonauko,” nokonima yaasho inaku tumbulwa vali ohamba yokombada yedu.d

16. Ongahelipi oushili u na sha newanifo londjodi yaNebukadnesar yoshihongwafano tau ulike kutya otu li momafiku axuuninwa?

¹⁶ Euliko etine: Otu li mefimbo olo tali fanekwa keemhadi doshihongwafano shomondjodi yaNebukadnesar. Omuprofeti Daniel okwa fatulula ondjodi ei itilifa yoshihongwafano shinenenene shi li molupe lopanhu. (Daniel 2:36-43) Oitukulwa ine yoivela yoshihongwafano oi lile po omapangelo omanaenghono ounyuni e lili noku lili, okuhovela komutwe (Ouhamba waBabilon) fiyo okeemhadi nominwe (omapangelo oo taa pangele kunena). Omapangelo omanaenghono ounyuni aushe a fanekwa koshihongwafano okwa holoka po. Otu li mefimbo tali fanekwa keemhadi doshihongwafano. Inaku tumbulwa vali omapangelo omanaenghono amwe taa ke uya.e

17. Ongahelipi oilonga yetu yokuudifa Ouhamba tai yandje oumbangi wa wedwa po kutya otu li mefimbo lexulilo?

¹⁷ Euliko etitano: Otu wete oilonga yokuudifa tai wanifwa mounyuni aushe, oyo Jesus a popya kutya oi na okuwanifwa komesho yexulilo longhalelo ei. Jesus okwa popya ta ti: “Evangeli eli louhamba otali udifilwa ounyuni aushe li ningile oiwana aishe ondombwedi, opo nee taku uya exulilo.” (Mateus 24:14) Kunena exunganeko eli otali wanifwa monghedi i he fi kuyelekwa. Odoshili kutya oitukulwa inai kumwa oko i li natango, notashi dulika pefimbo la wapala laJehova omuvelo munene oo tau twala momalipyakidilo manene tau ka patuluka. (1 Ovakorinto 16:9) Ndele nande ongaho, Ombibeli itai popi nokutya Jehova ota ka teelela fiyo keshe omunhu e li kombada yedu a mona oundombwedi paumwene. Ponhele yaasho, onghundana iwa oi na okuudifwa fiyo Jehova a mbilipalelwa. Opo nee exulilo tali uya.—Yelekanifa Mateus 10:23.

18. Paushili, oshike tashi ka kala shoshili shi na sha novavaekwa vamwe eshi oudjuu unene tau hovele, naashi otashi dulu okumonika ngahelipi?

¹⁸ Euliko etihamano: Omuvalu wovahongwa vaKristus ovavaekwaelela otau ninipala, nande sha yela kutya otapa ka kala natango vamwe ve li kombada yedu eshi oudjuu unene tau ka hovela. Vahapu vomoshixupe ova kulupa shili, nomoule womido omuvalu waavo ve li ovavaekwaelela owa kala tau ninipala. Ndelenee, shi na sha noudjuu unene, Jesus okwa ti: “Omafiku enya ngeno okwa li inaa xupipikwa, ngeno kaku na nande ombelela imwe tai xupifwa; ndele omafiku enya otaa xupipikwa omolwovahoololwa.” (Mateus 24:21, 22) Hano osha yela kutya vamwe ‘vomovahoololwa’ vaKristus otava ka kala ve li natango kombada yedu eshi oudjuu munene tau ka hovela.f

Oshike tashi ka ningwa monakwiiwa?

19, 20. Omolwashike shi li sha fimana unene kufye paife okukala oupafi shi dulife nale?

¹⁹ Onakwiiwa oi tu kwetele shike? Omafimbo matunhula opo tae ya natango. Paulus okwa londwela kutya “efiku lOmwene otali uya ngaashi omulunga moufiku.” Ota popi ovanhu ovo kwa li tava ulike ve na ounongo wounyuni nota ti: “Fimbo tava ti: Ombili [neameno, NW], opo nee ehanauno tali va vakele.” Hano Paulus okwa ladipika ovaleshi vomukanda waye ta ti: “Inatu kofeni hano ngaashi venya vamwe, ndele tu pashukeni tu kale ovalidiliki.” (1 Ovatessaloniki 5:2, 3, 6) Doshili, ovo tava tale komahangano opanhu opo a ete ombili neameno otave lipwililikile oshili. Ovanhu va tya ngaha ove li mokati keemhofi!

²⁰ Okuhanaunwa po kwonghalelo ei yoinima otaku ke uya ombadilila. Onghee hano, kaleni mwa teelela efiku laJehova. Kalunga mwene okwa lombwela Habakuk ta ti: “Itali kalelele ko”! Doshili, inashi kala nande onale sha fimana neenghono kufye okukala oupafi ngaashi paife.

[Omashangelo opedu]

Oto dimbuluka?

• Oihopaenenwa yopamishangwa ilipi tai dulu oku tu kwafela opo tu kale oupafi?

• Ongahelipi Jesus a faneka omhumbwe yokukala oupafi?

• Omauliko ahamano elipi po taa ulike kutya otu li momafiku axuuninwa?

[Omapulo ekonakono]

[Pictures]

A. H. Macmillan okwa longela Jehova noudiinini konyala omido 60

Jesus okwa yelekanifa ovahongwa vaye novapiya ovo va kala ve li oupafi