Lineekela omhepo yaKalunga mokuungaunga nomalunduluko omonghalamwenyo
“Kendabala okulonga ngaashi to dulu opo u hokiwe kuKalunga.”—2 TIMOTEUS 2:15, NW.
1. Omalunduluko elipi taa dulu okweetifa omashongo konghalonawa yetu yopamhepo?
OUNYUNI oo we tu dingilila otau lunduluka alushe. Otu wete exumokomesho likumwifi lopaunongononi nolopauteknologi, ndele omifikamhango dopaenghedi otadi xutuka nai neendelelo. Ngaashi twa mona moshitukulwa sha tetekela, Ovakriste ove na okukondjifa omhepo younyuni i li omhinge naKalunga. Ndelenee eshi ounyuni tau lunduluka, nafye ohatu lunduluka meenghedi di lili noku lili. Ohatu kulu okudja kounona nokuninga ovakulunhu. Otashi dulika tu mone ile tu kanife oupuna, oukolele ile ovaholike. Omalunduluko mahapu a tya ngaho itatu dulu oku a kelela ndele otaa dulu okweetela onghalonawa yetu yopamhepo omashongo mape nomanene.
2. Ongahelipi okukalamwenyo kwaDavid kwa lunduluka?
2 Hakukalamwenyo kwovanhu vahapu haku lunduluka sha kwata moiti ngaashi oko kwaDavid, omona waIsai, kwa li kwa lunduluka. David okwa lunduluka neendelelo okudja kokukala kwaye e li omunhu wongaho, okamatyona okafita keedi, ndele ta ningi omuladi a fimanekwa koshiwana. Konima yefimbo okwa ninga onhauki oyo kwa li tai kongwa ya fa oshinamwenyo kohamba inandubo. Konima yaasho, David okwa ninga ohamba nomufindani. Okwe lididimikila oilanduliko iyahameka yenyono la kwata moiti. Okwa yahamekwa koiningwanima inyikifa oluhodi netukauko moukwaneumbo waye. Okwa likola oupuna, okwa kulupa nokwa mona omauyahame omoukulupe. Nonande pa li omalunduluko mahapu mokukalamwenyo kwaye, David okwa holola okulineekela kwaye Jehova nomhepo yaYe mokukalamwenyo kwaye akushe. Okwa ninga ngaashi ta dulu opo a “hokiwe kuKalunga,” na Kalunga okwe mu nangeka noupuna. (2 Timoteus 2:15, NW) Nonande eenghalo detu oda yooloka ko kwaado daDavid, ohatu dulu okulihonga sha monghedi oyo a ungaunga noinima mokukalamwenyo kwaye. Oshihopaenenwa shaye otashi dulu oku tu kwafela tu ude ko nghee hatu dulu okutwikila okumona ekwafo lomhepo yaKalunga eshi hatu shakeneke omalunduluko mokukalamwenyo kwetu.
Elininipiko laDavid oli li oshihopaenenwa shiwa
3, 4. Ongahelipi David a dja konghalo yokukala omunhu wongaho e li okamatyona okafita keedi ndele ta ningi omufimanekwa mokati koshiwana?
3 Eshi a li okamatyona, David ka li a tumbala nokuli nomoukwaneumbo wavo. Eshi omuprofeti Samuel e uya kuBetlehem, xe yaDavid okwa eta ovanamati vaye vaheyali vomuvahetatu. David oo a li omunyasha kuvakwao, okwa li a efwa a ka life eedi. Ndele Jehova okwa li a hoolola David a ninge ohamba yaIsrael yomonakwiiwa. David okwa ifanwa ko koufita. Eshangelo lOmbibeli ola twikila ko tali ti: “Samuel a kufa oshanga yomaadi nokwe mu vaeka mokati kovamwaina vaye ovalumenhu, nOmhepo yOmwene ye uya muDavid kefiku tuu olo ndele ya kala muye.” (1 Samuel 16:12, 13) David okwa kala e lineekela omhepo oyo mokukalamwenyo kwaye akushe.
4 Diva, omumati oo omufita okwa li ta ka ninga omufimanekwa moshiwana shavo. Okwa ifanwa a ka longele ohamba noku i shikila ouhumbafeta. Okwa dipaa omukwaita Goljat, omutongolume oo a li e na onyanya, nomolwaasho okwa li a tilika kovakwaita vaIsrael va deuka. Eshi David a ninga omuwiliki wetanga lovakwaita, okwa lwa nokufinda Ovafilisti. Ovanhu ova li ve mu hole. Ova li va tota omaimbilo tae mu tange. Nale, fimbo oiningwanima oyo inai ningwa, omuyandjimayele umwe wohamba Saul okwa li a hokolola omunyasha David kutya ka li ashike e ‘shii okushika’ okahumbafeta, ndele okwa li yo “ependa nomukwaita nomunongo mokupopya nokwa shitwa nawa.”—1 Samuel 16:18; 17:23, 24, 45-51; 18:5-7.
5. Oshike osho kwa li tashi dulu okulinenepekifa ngeno David, notu shi shii ngahelipi kutya hasho a ninga?
5 Okwa li tashi monika sha fa kutya David okwa li e na oukwatya keshe: okwa li a fimanekwa, omunhu muwa, a nyashuka, omunongo mokupopya, e shii okushika ouhumbafeta, ependa moita nokwa li a hokiwa kuKalunga. Keshe shimwe shomoinima oyo okwa li tashi dulu oku mu linenepekifa, ndele kape na nande oshimwe shomuyo she mu ningifa ngaho. Didilika nghee David a nyamukula ohamba Saul eshi ye mu pa omhito a hombole omonakadona. Nelininipiko lashili, David okwa ti: “Aame omushike, neumbo lange nepata latate muIsrael olo [oshike], ame ndi ninge oshitenya shohamba?” (1 Samuel 18:18) Mokutya ko sha shi na sha novelishe oyo, omuhongwanhu umwe okwa shanga a ti: “David okwa li a hala okutya, kutya nee oukwatya wopaumwene ile omufika waye moulikumwe wovanhu ile epata laye, kape na shimwe shomuyo osho tashi dulu kwa li oku mu ningifa ngeno a kale a wana okuninga oshitenya shohamba.”
6. Omolwashike tu na okukulika elininipiko?
6 Elininipiko laDavid okwa li la kanghamena kokudimina kwaye kutya Jehova oku dule kokule ovanhu inava wanenena meenghedi adishe. David okwa li a kumwa kwaasho kutya Kalunga oha yandje elitulemo kovanhu. (Epsalme 144:3) Nokwa li e shi shii yo kutya keshe ounene oo kwa li e na osha li ashike molwaashi Jehova e lininipika ndele te mu yambidida nokwe mu amena noku mu fila oshisho. (Epsalme 18:36, OB-1954) Kashi fi tuu oshilihongomwa shiwa kufye! Oitalenti yetu, okupondola kwetu nosho yo omaufembanghenda etu inae tu ningifa nande tu linenepeke. Omuyapostoli Paulus okwa shanga ta ti: “Noshikwashike eshi u shi kwete, ino shi pewa? Ndele ngenge owe shi pewa, oshike to litange wa fa ino shi pewa?” (1 Ovakorinto 4:7) Opo tu kale tu na omhepo iyapuki yaKalunga nokuhafela okuhokiwa kuye, otu na okukulika nokudiinina elininipiko.—Jakob 4:6.
“Inamu alulila omunhu owii”
7. David okwa li e na omhito ilipi yokudipaa ohamba Saul?
7 Nonande okufimanekwa kwaDavid kakwa li kwe mu linenepekifa, okwa ningifa ohamba Saul ondubo noi kale nehalo loku mu dipaa, oo omhepo yaKalunga ye mu fiya po. Nonande David ka li a nyona, okwa li a ya onhapo omolwomwenyo waye nokwa ka kala mombuwa. Pomhito imwe yokukongwa kwaDavid kwa kwata moiti, ohamba Saul oya ya mekololo nokaya li i shii kutya David noovakwao ova li va hondama omo. Ovalumenhu vaDavid okwa li ve mu ladipika a longife omhito oyo kwa li ve i tala ko kutya okwe i pewa kuKalunga opo a dipae Saul. Ohatu dulu oku va faneka ve li momilaulu tava nongofolele David tava ti: “Tala, efiku eli olo tuu olo Omwene te ku lombwele: Paife Ame ohandi yandje omutondadi woye meke loye, ndele mu ningila ngaashi she ku wapalela.”—1 Samuel 24:3-7.
8. Omolwashike David a anya okwaalulila Saul owii?
8 David okwa anya okuningila Saul owii. Neitavelo tali longo nelididimiko, okwa li a hafa okweefela oinima momake aJehova. Konima eshi ohamba ya fiya po ekololo, David okwe i ingida a ti: “Omwene na tokole pokati ketu naave, nOmwene ne ku handukile omolwange. Ndelenee eke lange itali ke ku kuma.” (1 Samuel 24:13) Nonande okwa li e shi shii kutya Saul okwa li a puka, David ina alulila Saul owii noine mu popila mowii. Oikando ihapu, David okwa anya okuyukifa oinima kuye mwene. Ponhele yaasho, okwa li e lineekelela Jehova a yukife oinima.—1 Samuel 25:32-34; 26:10, 11.
9. Omolwashike tu he na okwaalulila omunhu owii ngeenge hatu patanekwa ile hatu hepekwa?
9 Ngaashi David, naave otashi dulika u lihange meenghalo didjuu. Otashi dulika ho patanekwa ile ho hepekwa kovanafikola vakweni, kovanailonga vakweni, ovakwaneumbo leni ile kuvamwe ovo ve he fi veitavelo loye. Ino alulila omunhu owii. Teelela Jehova, to mu pula omhepo yaye iyapuki i ku kwafele. Otashi dulika ovo ve he fi ovaitaveli otava ka kumwifwa kelihumbato loye liwa ndele tava ningi ovaitaveli. (1 Petrus 3:1) Kashi na nee mbudi kutya oshike tashi ningwa po, kala u na oushili kutya Jehova oku wete onghalo yoye nota ka ninga po sha mefimbo laye la wapala. Omuyapostoli Paulus okwa shanga a ti: “Ovaholike, nye vene inamu alulila omunhu owii, ndelenee peni ehandu laKalunga omhito. Shaashi opa shangwa: Ehandu olange, ame handi futu, Omwene osho ta ti.”—Ovaroma 12:19.
“Pwilikineni outekuduliko”
10. Osha enda ngahelipi David a nyone, nongahelipi a kendabala okuholeka enyono laye?
10 Opwa pita efimbo. David okwa ninga ohamba iholike ya tumbalekwa neenghono. Okukalamwenyo kwaye kwoudiinini wa denga mbada nomapsalme mawa oo a shanga taa hambelele Jehova, otashi dulika a yandje ediladilo kutya omulumenhu oo ka li nande ta ka nyona enyono la kwata moiti. Ndelenee okwa li a nyona sha kwata moiti. Efiku limwe fimbo ohamba David ya li i li kombada yongulu yayo oya mona omukainhu muwa te likosho. Oya pula shi na sha naye. Eshi ya shiiva kutya omukainhu oo okwa li Batseba nonokutya omulumenhu waye Uria okwa li e li kolwoodi, David okwa tuma a etelwe omukainhu oo ndele ta nangala naye. Konima yefimbo okwa shiiva kutya omukainhu okwa ninga omufimba. Kasha li tuu tashi ka fifa ohoni ngeenge oshinima osho osha nyanekwa pomutenya! Koshi yOmhango yaMoses, okunyona ohombo okwa li enyono tali pula ehandukilo lefyo. Osha yela kutya ohamba okwa li tai diladila kutya enyono olo otali dulu okuholekwa. Nomolwaasho oya tuma elaka li ye ketanga lovakwaita, tali ti kutya Uria na alukile kuJerusalem. David okwa li e lineekela kutya Uria ota ka nangala naBatseba oufiku, ndele osho inashi ningwa. Molwaashi David ka li vali e wete eshi ta ningi, okwa tuma Uria a shune kolwoodi nokwe mu pa onhumwafo a twale kuJoab, omuwiliki wovakwaita. Onhumwafo oya ti kutya Uria na tulwe molwoodi, a amekwe ponhele opo ta dulu okudipawa. Joab okwa dulika ndele Uria ta dipawa. Konima eshi Batseba a mana okulila eefya oule wefimbo panghedi yavo, David okwe mu kufa po a ninge omukainhu waye.—2 Samuel 11:1-27.
11. Natan okwa hokololela David ehokololo lilipi, nokwe linyenga ngahelipi?
11 Eenghendabala daye okwa li da fa tadi longo, ndele David okwa li e na okukala e shi shii kutya oinima aishe oi li poluhaela kuJehova. (Ovaheberi 4:13) Eemwedi oda pita po ndele okaana taka dalwa. Opo nee kewiliko laKalunga, omuprofeti Natan okwe uya kuDavid. Omuprofeti okwa lombwela ohamba ehokololo li na sha nomulumenhu oshipuna oo kwa li e na eedi dihapu ndele okwa kufa po nokudipaa odi imwe aike oyo omulumenhu omukwanaluhepo a li e na noya li odi yaye iholike. Ehokololo ola pendula eliudo louyuki laDavid nonande ka li e shii eityo lalo lokoshi. David okwa tokola neendelelo omulumenhu oshipuna. Nehandu linene okwa lombwela Natan a ti: “Omulumenhu ou e shi ninga, e nokufya!”—2 Samuel 12:1-6.
12. Jehova okwa tokola David netokolo lilipi?
12 Omuprofeti okwa nyamukula a ti: “Omulumenhu ou oove!” David okwe lipangula ye mwene. Nope he na omalimbililo, ehandu laDavid ola lundulukila diva mohoni inene noluhodi linene. Okwa li a haluka eshi kwa li ta pwilikine Natan ta popi etokolo laJehova olo la li itali ka ponya. Kapa li eendjovo dehekeleko. David okwa li a dina eendjovo daJehova mokuninga osho shii. Mbela ka li a dipaifa Uria kovatondi neongamukonda? Eongamukonda kala li tali ka efa epata laDavid. Mbela ka li a kufa po omukainhu waUria meholeko? Oshinima shii sha fa osho okwa li tashi ke mu ningilwa, ndele hameholeko ndele omoipafi yovanhu.—2 Samuel 12:7-12.
13. David okwe linyenga ngahelipi koutekuduliko waJehova?
13 David okwa ninga nawa eshi ine likala enyono laye. Ina handukila omuprofeti Natan. Ina pa vamwe oushima ile e lipopile shi na sha naasho a ninga. Omolwomanyono aye, David okwa dimina a ti: “Ame nda nyona kOmwene.” (2 Samuel 12:13) Epsalme 51 otali ulike nghee a li e udite oudjuu omolwetimba laye nosho yo okulivela ombedi kwaye kwomoule. Okwa indila kuJehova a ti: “Ino ekela nge shi nande koshipala shoye, nOmhepo yoye Iyapuki ino i kufulula nge.” Okwa li a itavela kutya Jehova monghenda yaye ita ka dina “omutima, ou wa teyauka nowa alamekwa” omolwoulunde. (Epsalme 51:13, 19) David okwa twikila okulineekela omhepo yaKalunga. Nonande Jehova ina amena David koilanduliko inyikifa oluhodi yenyono laye, okwe mu dimina po.
14. Otu na okulinyenga ngahelipi koutekuduliko waJehova?
14 Atusheni inatu wanenena nohatu nyono. (Ovaroma 3:23) Omafimbo amwe ohatu dulu okunyona sha kwata moiti ngaashi David. Ngaashi ashike xe omunahole ha yandje outekuduliko kovana, na Jehova oha pukulula ovo va hala oku mu longela. Ndele nande outekuduliko ouwa, kashipu oku u tambula ko. Doshili, omafimbo amwe ohau nyikifa omunhu “oluhodi.” (Ovaheberi 12:6, 11) Ndelenee ngeenge otwa “pwilikineni outekuduliko,” ohatu dulu okuhanganifwa naJehova. (Omayeletumbulo 8:33) Opo tu twikile okuhafela omanangeko noupuna omhepo yaJehova, otu na okutambula ko epukululo nokulonga opo tu hokiwe kuye.
Ino lineekela moupuna u he fi okulineekelwa
15. (a) Omeenghedi dilipi ovanhu vamwe hava longifa oupuna wavo? (b) David okwa li a hala okulongifa oupuna waye ngahelipi?
15 Kape na euliko kutya David okwa li e na onakudiwa ya tumbala ile kutya oukwaneumbo wavo owa li wa punapala. Ndele pefimbo lokupangela kwaye, David okwa likola oupuna muhapu. Ngaashi u shi shii, vahapu ohava tuvikile oupuna wavo, hava lalakanene nolwisho oku u hapupalifa ile oku u longifa monghedi yokulihola mwene. Vamwe ohava longifa oimaliwa yavo opo ve litumbalekife. (Mateus 6:2) David okwa longifa oupuna waye monghedi i lili. Okwa li a hala okufimanekifa Jehova. David okwa li a hololela Natan ehalo laye lokutungila Jehova otembeli opo a tule mo oshikefa shehangano, osho pefimbo olo sha li muJerusalem “shi li meni lofaila.” Jehova okwa li a panda omalalakano aDavid ndele okwe mu lombwela okupitila muNatan kutya omona waDavid, Salomo, oye ta ka tunga otembeli.—2 Samuel 7:1, 2, 12, 13.
16. Omalongekido elipi David a ninga shi na sha nokutungwa kwotembeli?
16 David okwa ongela oitungifomwa oyo kwa li tai ka longifwa mokutunga oko kunene. David okwa lombwela Salomo a ti: “Ame nda tuvikilila ongulu yOmwene oitalenti 100,000 yoshingoldo noitalenti [omiliyona] imwe yoshisilveri, noshivela shitwima noshivela shilaula tashi nyenge okuyelekwa. Osheshi oyo oihapu unene. Ndele nda ongela yo omiti nomamanya. Naave to dulu okuweda po vali.” Okudja memona laye lopaumwene, okwa yambidida oitalenti 3 000 yoshingoldo noitalenti 7 000 yoshisilveri.a (1 Omafimbo 22:14; 29:3, 4) Okuyandja nehalo liwa kwaDavid kakwa li euliko lokombada, ndele okwa li taku ulike kutya okwa itavela nokwe liyandjela Jehova Kalunga. Molwaashi okwa li e shii Odjo youpuna waye, okwa ti kuJehova kutya: “Ashishe eshi tashi di kuove, ndele meke loye twe shi yandja kuove.” (1 Omafimbo 29:14) Omutima waDavid oo u na ehalo liwa lokuyandja owe mu linyengifa a ninge ngaashi ta dulu okuxumifa komesho elongelokalunga lashili.
17. Ongahelipi omayele a 1 Timoteus 6:17-19 taa longo koipuna nokeehepele?
17 Sha faafana, ohatu dulu okulongifa oiniwe yetu okulonga osho shiwa. Ponhele yokulalakanena onghedi yokukalamwenyo yokuhola omaliko, oshiwa okulalakanena okuhokiwa kuKalunga—oyo oyo onghedi younongo nehafo lashili. Paulus okwa shanga a ti: “Oipuna yomounyuni ou va kumaida, ve he linenepeke, navali va ha tule elineekelo lavo moupuna kau fi kulineekelwa, ndelenee nave lineekele Kalunga omunamwenyo, ou he tu pe pauyadi aishe yoku tu hafifa, vo nava longe ouwa, va ninge oipuna yoilonga iwa, va ninge ovayandji nokutukulilafana, vo ve lituvikilile emona tali ningi ekanghameno liwa laayo yokomesho, opo va mone omwenyo waalushe.” (1 Timoteus 6:17-19) Kashi na nee mbudi kutya ouxupilo wetu ou li ngahelipi, natu lineekele omhepo yaKalunga nokukala nonghedi yokukalamwenyo oyo tai tu ningifa tu kale tu “na oupuna puKalunga.” (Lukas 12:21) Kape na sha osho shi na ongushu inene shi dule okukala nomufika tau hokiwa kuTate yetu womeulu omuholike.
Hokiwa kuKalunga
18. Omonghedi ilipi David a tulila po Ovakriste oshihopaenenwa shiwa?
18 Mokukalamwenyo kwaye akushe, David okwa lalakanena okuhokiwa kuJehova. Okwa lila meimbilo a ti: “Kalunga, file nge onghenda, file nge onghenda. Osheshi kuove omwenyo wange otau kongo ekwafo.” (Epsalme 57:2) Okulineekela Jehova kwaye kakwa li oshima. David okwa kulupa nokwa “wanenwa komafiku.” (1 Omafimbo 23:1, NW) Nonande David okwa ninga omapuko a kwata moiti, ota dimbulukiwa e li umwe womeendombwedi daKalunga dihapu odo da li di na eitavelo la denga mbada.—Ovaheberi 11:32.
19. Ongahelipi hatu dulu okuhokiwa kuKalunga?
19 Eshi to shakeneke eenghalo tadi lunduluka monghalamwenyo, dimbuluka kutya ngaashi ashike Jehova a xupifa nokwa pameka nokupukulula David, ota dulu yo oku ku ningila sha faafana. Ngaashi David, omuyapostoli Paulus naye okwa shakeneka omalunduluko mahapu monghalamwenyo. Ndele naye okwa kala omudiinini molwokulineekela omhepo yaKalunga. Okwa shanga a ti: “Aishe ohandi i dulu [omolwaau, NW] ta pameke nge.” (Ovafilippi 4:12, 13) Ngeenge otwe lineekele Jehova, ote ke tu kwafela tu pondole. Okwa hala tu pondole. Ngeenge otwa pwilikine kuye nokweehena popi naye, ote ke tu pa eenghono opo tu longe ehalo laye. Nongeenge otwa twikile okulineekela omhepo yaKalunga, ohatu ka dula ‘okuhokiwa kuKalunga’ paife nosho yo moukwaalushe.—2 Timoteus 2:15, NW.
[Omashangelo opedu]
a Ongushu yeyambidido laDavid, mokuyeleka pamufika wokunena, oi fike pe N$8 300 000 000.
Oto nyamukula ngahelipi?
• Ongahelipi hatu dulu okulungama tu he linenepeke?
• Omolwashike tu he na okwaalulila omunhu owii?
• Otu na okukala netaleko lilipi shi na sha noutekuduliko?
• Omolwashike tu na okulineekela Kalunga ndele haupuna?
[Efano pepandja 28]
David okwa li e lineekela omhepo yaKalunga nokwa lalakanena okuhokiwa kuye. Mbela naave osho to ningi?
[Efano pepandja 30]
“Ashishe eshi tashi di kuove, ndele meke loye twe shi yandja kuove”