Owe shi shiiva tuu?
Onghedindjikilile yOvajuda ilipi ya ningifa Jesus a tokole shi na sha nokwaana?
PAMHANGO yaMoses, okwa li pe na kutya onaini u nokuninga eano. Ashike ovanhu ovo va li ko pefimbo laJesus ova li hava ane luhapuluhapu nelalakano lokukoleka osho tava popi. Okwaana kwa tya ngaho okwa li kwa talika ko kutya kungaho oto yandje vati oumbangi kutya osho to popi oshoshili; ashike Jesus okwa li a tokola oikala oyo oikando ivali. Ponhele yaasho, Jesus okwa honga a ti: “Eendjovo deni nadi tye: ‘Heeno, heeno’, ile: ‘ahowe, ahowe.’” — Mat. 5:33-37; 23:16-22.
Emboitya Theological Dictionary of the New Testament ola ti kutya, “oushili kutya Ovajuda ova li ve hole okwaana opo va koleke keshe osho tava popi” ou liwetikile moitukulwa yo-Talmud omo mwa kundafanwa kondadalunde kutya onaini eano lonhumba tali talika ko la kwata moiti ile hasho.
Jesus haye aeke a li a tokola onghedindjikilile oyo yokukala omunhu ta ane efimbo alishe. Pashihopaenenwa, omunandjokonona Omujuda wedina Flavius Josephus okwa popya shi na sha noshimhanga shOvajuda a ti: “Ova li hava henuka okwaana, shaashi ova li ve ku tala ko kwa kwata moiti shi dulife okupopya oipupulu, molwaashi ova li va itavela kutya omunhu oo iha itavelwa ofimbo ina ana kuKalunga ke lidule nomunaipupulu.” Embo limwe lOshijuda, ledina Wisdom of Sirach, ile Ecclesiasticus, (23:11) ola ti: “Omunhu oo e hole okwaana ke fi omunhu wokondjila.” Nomolwaasho Jesus a li a tokola onghedindjikilile yokwaana oinima yongaho. Ngeenge ohatu popi oshili efimbo alishe, inatu pumbwa okukala hatu ane opo tu koleke osho hatu popi.