Omapulo a dja kovaleshi

Mbela Ovaisrael ova li ngoo ve na vali oikulya imwe, eshi va li mombuwa kakele komanna nosho yo oimote?

Ovaisrael ova li unene hava li omanna efimbo olo va kala mombuwa oule womido 40. (Ex. 16:35) Jehova okwa li yo e va pa oudila voimote peemhito dopavali. (Ex. 16:​12, 13; Num. 11:31) Ashike Ovaisrael ova li yo ve na oikulya imwe vali oyo va li tava dulu okulya.

Pashihopaenenwa, omafimbo amwe, Jehova okwa li a twala oshiwana shaye ‘konhele yetulumuko,’ oko ku na omeva nosho yo oikulya. (Num. 10:33) Imwe yomeenhele odo okwa li oElim, “oko kwa li eefifiya omilongo mbali nomilunga omilongo heyali.” Omilunga odo ohadi ima omadaakala (dates). (Ex. 15:27) Embo Plants of the Bible ola ti kutya omilunga odo hadi ima omadaakala, oda li da “mena moitukulwa ihapu ya yoolokafana, do odo unene omiti da li hadi ima oiimati mombuwa, . . . Oda li hadi yandje oikulya, omaadi nosho yo eenhele dokukala kovanhu omamiliyona.”

Ovaisrael ova li yo va kanghama pofifiya ya kula, oyo i shiivike kunena Feiran, oyo i li oshitukulwa shefilu laFeiran.a Embo Discovering the World of the Bible ola popya shi na sha nefilu olo, ile omulonga, la ti: “Oli na oule weekilometa 130, lo olo lile neenghono, liwa unene noli shiivike nawa muSinai.” Embo olo ola twikila ko la ti: “Ngeenge umwe ta ende eekilometa 45 okudja ponhele opo omulonga wa shakena nefuta, ota ka fika kofifiya oyo Feiran. Ofifiya oyo oi na oule weemeta 610 kombada yefuta noi na oule womukokomoko weekilometa 4,8. Oku yadi omilunga noiwa neenghono ya fa oshikunino shaEden. Oule womido omayovi, ovanhu ova kala hava i konhele oyo, molwaashi oku na omilunga omayovi.”

Eshi Ovaisrael va dja muEgipiti, ova li va ya noufila nosho yo ouyaxa vokulungila embobo notashi dulika va li va ya noilya nomaadi. Ashike oinima oyo inai kala po efimbo lile. Ovanhu ova li yo va ya ‘noimuna neengobe, oimuna ihapu unene.’ (Ex. 12:​34-39) Molwaashi onghalo yomhepo kaya li iwa mombuwa, oimuna ihapu oya fya. Imwe otashi dulika ya li ya liwa po kOvaisrael. Ofimbo imwe tashi dulika ya yambwa po omayambo, nokuli nokoikalunga.b (Oil. 7:​39-43) Ashike natango Ovaisrael ova li ve na oimuna imwe, naasho otu shi liwetele, eshi Jehova a li a lombwela oshiwana shaye, eshi sha li inashi dulika kuye, a ti: ‘Ovana veni otava ka elaela ngaashi ovafita voimuna mombuwa omido omilongo nhee.’ (Num. 14:33) Osha yela kutya oimuna yavo oya li hai va pe omashini, nopomhito imwe ova li hava li ombelela yayo. Ashike kaya li ya wana okupalula ovanhu omamiliyona atatu lwaapo oule womido 40.c

Oinamwenyo oya li hai hange peni oikulya nomeva?d Pefimbo opo mombuwa omwa li hamu lokwa nomwa li mu na oimeno ihapu. Embo lo-Insight on the Scriptures, embo 1, ola ti kutya oule womido 3 500 da pita, “ponhele opo pa li Ovaisrael opa li pe na omeva mahapu shi dulife kunena. Osho otu shi shii, molwaashi ope na omalufilu mahapu a ya moule nokwa kukuta, oo a ningwa po komilonga odo da li mo.” Ndele nande ongaho, ombuwa kaya li i na edu la lyata noya li onhele itilifi. (Deut. 8:​14-16) Ngeno Ovaisrael kava li ve na omeva oo va pewa kuJehova pashikumwifilonga, ngeno vo nosho yo oinamwenyo yavo ova fya. — Ex. 15:​22-25; 17:​1-6; Num. 20:​2, 11.

Moses okwa lombwela Ovaisrael kutya Jehova okwa kala he va palula nomanna, “opo [e va] shiivifile nokutya, hakomungome auke omunhu ta kala e nomwenyo, ndelenee oye ta kala e nomwenyo kondjovo keshe tai di mokanya kOmwene.” — Deut. 8:3.