Mbela otu na okutala ko ovanhu ngahelipi eshi efiku laJehova tali ehene popepi?

“Omwene ina fya ounye okuwanifa eudaneko laye, . . . ndelenee ohe mu tale onheni, osheshi ina hala pa kane nande umwe, ndelenee aveshe ve lialulukile melidilululo.”—2 PETRUS 3:9.

1, 2. (a) Jehova oha tale ko ngahelipi ovanhu kunena? (b) Omapulo elipi hatu dulu okulipula?

OVAPIYA vaJehova ove na oshilonga ‘shokuninga ovanhu vomoiwana aishe ovahongwa.’ (Mateus 28:19, yelekanifa NW.) Eshi hatu wanifa po oshinakuwanifwa osho nokuteelela “efiku linene lOmwene,” otwa pumbwa okutala ko ovanhu ngaashi ye he va tale ko. (Sefanja 1:14) Mbela ohe va tale ko ngahelipi? Omuyapostoli Petrus ota ti: “Omwene ina fya ounye okuwanifa eudaneko laye, ngaashi vamwe hava diladila nokutya, okwa fya ounye, vati, ndelenee ohe mu tale onheni, osheshi ina hala pa kane nande umwe, ndelenee aveshe ve lialulukile melidilululo.” (2 Petrus 3:9) Kalunga oha tale ko ovanhu pauhandimwe kutya otava dulu okulialuluka. Okwa “hala ovanhu aveshe va xupifwe nova fike meshiivo loshili.” (1 Timoteus 2:4) Doshili, Jehova oha kala a hafa ngeenge “omuhenakalunga e [lialuluka] mondjila yaye opo a kale nomwenyo”!—Hesekiel 33:11.

² Mbela fyeni pauhandimwe ohatu tale ko ovanhu ngaashi Jehova he va tale ko? Ngaashi ye, mbela ohatu tale ko oohandimwe vomomihoko novomoiwana keshe kutya otava dulu okuninga ‘eedi doufita waye’? (Epsalme 100:3; Oilonga 10:34, 35) Natu tale koihopaenenwa ivali oyo tai ulike kutya osha fimana okukala netaleko laKalunga. Mwaaishe ivali, ehanauno okwa li li li popepi, novapiya vaJehova okwa li va pewa eshiivo laasho komesho yefimbo. Oihopaenenwa oyo oya fimana unene tuu eshi twa teelela efiku linene laJehova.

Abraham okwa li e na etaleko laJehova

3. Jehova okwa li a tala ko ngahelipi ovakalimo vomuSodom naGomorra?

³ Oshihopaenenwa shotete osha kwatela mo tatekulululwa omudiinini Abraham nosho yo oilando ikolokoshi Sodom naGomorra. Eshi Jehova a uda ‘onghuwo molwaSodom naGomorra,’ ina hanauna po diva oilando oyo nosho yo ovakalimo vayo. Okwe i konakona tete. (Genesis 18:20, 21) Ovaengeli vavali okwa li va tumwa kuSodom, oko va ka kala meumbo lomulumenhu omuyuki Lot. Moufiku oo ovaengeli va fika, ‘ovalumenhu vomoshilando ovanyasha novakulunhu aveshe kumwe, ova li va dingilila ongulu yaye,’ va hala okuya momilele doushenge novaengeli. Osha yela kutya onghalo ya xutuka yovakalimo voshilando osho okwa li ya ulika kutya osha wana okuhanaunwa po. Ndele nande ongaho, ovaengeli ova lombwela Lot tava ti: “U na mo oolyelye natango? Oshitenya novana voye ovamati noukadona naaveshe ava u na moshilando, va pitifa mo monhele ei.” Jehova okwa li a yeulula ondjila opo a xupife vamwe vomovakalimo vomoshilando osho, ndele xuuninwa, oLot ashike novanakadona vaye vavali va ya onhapo ehanauno olo.—Genesis 19:4, 5, 12, 16, 23-26.

4, 5. Omolwashike Abraham a tomhafana shi na sha novakalimo vomuSodom, netaleko laye li na sha novanhu okwa li ngoo li li metwokumwe naalo laJehova?

⁴ Paife natu shuneni kefimbo olo eshi Jehova a holola elalakano laye okukonakona oilando oyo Sodom naGomorra. Pefimbo opo opo Abraham a tomhafana ta ti: “Kashiimba omu novayuki omilongo nhano moshilando. Ove to ke va nyonauna yo ndee ito filonghenda onhele oyo molwovayuki omilongo nhano ava ve li mo? Nashi kale kokule naave oku shi ninga: u nyonaune omuyuki pamwe nomuhenakalunga, opo omuyuki a ningwe ngaashi omuhenakalunga. Nashi kale kokule naave: Omutokoli wedu alishe ita tokola pauyuki?” Abraham okwa longifa luvali outumbulilo “nashi kale kokule naave.” Okudja moshimoniwa shaye, Abraham okwa li e shi shii kutya Jehova ita hanauna po nande omuyuki pamwe nomukolokoshi. Eshi Jehova a ti kutya ita ka hanauna po Sodom ngeenge ngeno omwa li ‘ovayuki omilongo nhano,’ Abraham okwa enda ta shunifa pedu omuvalu fiyo osheshi wa fika pomulongo.—Genesis 18:22-33.

⁵ Ngeno mbela Jehova okwa pwilikina ngoo kokutomhafana kwaAbraham ngeno okwa li itaku tu kumwe netaleko laye? Osha yela kutya ngeno hasho. E li “kaume kaKalunga,” Abraham osha yela kutya okwa li e shii etaleko laKalunga nokwa li e li na. (Jakob 2:23) Eshi Jehova a li ta konakona Sodom naGomorra, okwa li e na ehalo okupwilikina komapulo aAbraham. Omolwashike mbela? Omolwaashi Tate yetu womeulu “ina hala pa kane nande umwe, ndelenee aveshe ve lialulukile melidilululo.”

Etaleko laJona lokutala ko ovanhu okwa li li li shimwe shi lili lela

6. Ovaninive ove linyenga ngahelipi keudifo laJona?

⁶ Paife natu tale koshihopaenenwa oshitivali—oshihopaenenwa shaJona. Moshihopaenenwa eshi oshilando osho sha li sha nuninwa ehanauno osha li Ninive. Omuprofeti Jona okwa li a lombwelwa a udife kutya owii woshilando osho owa ‘ya koshipala shaJehova.’ (Jona 1:2) Mwa kwatelwa omikunda dasho, Ninive osha li oshilando shinene, tashi “taululwa omafiku atatu.” Eshi Jona hauxuuninwa a dulika nokwa ya kuNinive, okwa kala ta udifa ta ti: “Omafiku omilongo ine aeke, opo Ninive tashi hanaunwa po!” Omolwaasho, “Ovaninive ova itavela Kalunga, va ingida efiku lelidiliko, ndele . . . va djala eeshako.” Nokuli nohamba yaNinive oye livela ombedi.—Jona 3:1-6.

7. Jehova okwa li a tala ko ngahelipi Ovaninive ve livela ombedi?

⁷ Kasha li tuu mepingafano nelinyengo lovanhu vomuSodom! Jehova okwa li a tala ko ngahelipi Ovaninive ovo ve livela ombedi? Jona 3:10 ota ti: “Kalunga e lialuluka komupya ou Ye e u tile e u va ningile, ndele Ye ine shi ninga.” Jehova okwe “lialuluka” meityo olo kutya okwa lundulula okuungaunga kwaye nOvaninive molwaashi ova lundulula eendjila davo. Omifikamhango daKalunga inadi lunduluka, ndele Jehova okwa lundulula etokolo laye konima eshi a mona kutya Ovaninive ove livela ombedi.—Malakia 3:6.

8. Omolwashike Jona kwa li a ninga omwenyo mwii?

⁸ Konima eshi Jona a mona kutya Ninive itashi ka hanaunwa po, mbela okwa ka tala ko nee oinima pataleko laJehova? Hasho, omolwaashi ohatu lombwelwa taku ti: “Ndele Jona okwa ninga omwenyo mwii unene, ndee ta handuka.” Nashike vali Jona a ninga? Ehokololo ola twikila tali ti: “Ye a ilikana Kalunga ndee ta ti: Akutu Omwene! Hasho nda diladila, fimbo nda li moshilongo shetu? Onghee hano nda li nda hala okuya onhapo kuTarsis. Osheshi ondi shi shii, Oove Kalunga omunanghenda nomunalukeno nomutalanheni, nouwanghenda woye munene, ndele Ove ou ku kwete okulialuluka.” (Jona 4:1, 2) Jona okwa li e shii omaukwatya aJehova. Ndelenee pefimbo opo omuprofeti oo okwa li a ninga omwenyo mwii noka li e na etaleko laKalunga shi na sha novakalimo vomuNinive ve livela ombedi.

9, 10. (a) Oshilihongomwa shilipi Jehova a longa Jona? (b) Omolwashike hatu dulu okudiladila kutya Jona xuuninwa okwa tambula ko etaleko laJehova li na sha nOvaninive?

⁹ Jona okwa dja mo muNinive nokwe lidikila etwali ndele ta kala omutumba momudile walo, “opo a mone nhumbi oshilando tashi ningilwa.” Jehova okwa kulika omuti worisin opo u ningile Jona omudile. Ndelenee mefiku la landula, omuti oo owa nganya. Eshi Jona e shi handuka, Jehova okwa ti: “Ove wa yahamenwa omuti warisin ou . . . Ndelenee Ame ohandi kala ngahelipi ngeno, ndi ha yahamene Ninive oshilando shinene shi novanhu ve dule [120 000] ve he shii okutongola eke lolulyo nolumosho, nomu na yo oimuna ihapu?” (Jona 4:5-11) Kashi fi tuu oshilihongomwa osho Jona e lihonga shi na sha netaleko laJehova lokutala ko ovanhu!

¹⁰ Elinyengo laJona ketyekosha laKalunga li na sha nokuudila onghenda ovanhu vomuNinive inali hokololwa. Ndelenee osha yela kutya omuprofeti oo okwa lundulula etaleko laye li na sha nOvaninive ve livela ombedi. Otwe uya pexulifodiladilo olo omolwoushili oo kutya Jehova okwe mu longifa a shange ehokololo olo la nwefwa mo.

Mbela ove ou na oikala ilipi?

11. Ngeno Abraham oko a li ngeno mbela okwa tala ko ngahelipi ovanhu kunena?

¹¹ Kunena, otwa teelela yo ehanauno longhalelo yopaife yoinima youkolokoshi mefiku linene laJehova. (Lukas 17:26-30; Ovagalati 1:4; 2 Petrus 3:10) Ngeno Abraham oko a li ngeno ota tale ko ngahelipi ovanhu ovo ve li mounyuni ou u li pokuhanaunwa po? Osha yela kutya ngeno ota ka kala e na ko nasha naavo inava uda natango ‘evangeli louhamba.’ (Mateus 24:14) Abraham okwa li a pula Kalunga lwoikando shi na sha nokukala kwovayuki muSodom. Mbela fyeni pauhandimwe otu na ko nasha novanhu ovo tava ka ekelashi eendjila dounyuni ou tau pangelwa kuSatana ngeenge ova pewa omhito ve livele ombedi nokulongela Kalunga?—1 Johannes 5:19; Ehololo 18:2-4.

12. Omolwashike shipu okukulika oikala ya fa yaJona oyo a li e na tete shi na sha novanhu ovo hatu shakeneke moukalele wetu, noshike hatu dulu okuninga po?

¹² Osha yuka okukala twa halelela exulilo loukolokoshi. (Habakuk 1:2, 3) Ndelenee oshipu okukulika oikala ya fa yaJona yokukala tu he na ko nasha nonghalonawa yovanhu ovo tashi dulika ve livele ombedi. Osho otashi dulu okukala ngaho unene tuu ngeenge oohandimwe ovo hatu shakeneke eshi hatu talele po omaumbo avo netumwalaka lOuhamba kave na ko nasha nalo ile kave na ombili nafye ile otave tu kondjifa nokuli. Otashi dulika tu ha kale tu na ko nasha vali naavo Jehova ta ka ongela natango okudja monghalelo ei yoinima youkolokoshi. (Ovaroma 2:4) Ngeenge okulikonakona mwene kwa mana mo otaku holola kutya otu na oikala ya fa yaJona oyo a li e na tete shi na sha nOvaninive nande oinini, ohatu dulu okwiilikana tu mone ekwafo opo tu yukife etaleko letu li kale ngaashi laJehova.

13. Omolwashike hatu dulu okutya kutya Jehova oku na ko nasha novanhu kunena?

¹³ Jehova oku na ko nasha naavo itave mu longele natango noha pwilikine komaindilo oshiwana shaye she mu liyapulila. (Mateus 10:11) Pashihopaenenwa, ‘ote va yukifile oinima’ mokunyamukula omailikano avo. (Lukas 18:7, 8) Kakele kaasho, Jehova ota ka wanifa omaudaneko nosho yo omalalakano aye aeshe mefimbo laye. (Habakuk 2:3) Osho osha kwatela mo okukufa po owii aushe kombada yedu, nokuli ngaashi a hanaunine po Ninive eshi ovakalimo vasho va shuna moukolokoshi.—Nahum 3:5-7.

14. Oshike tu na okukala hatu ningi ofimbo twa teelela efiku linene laJehova?

¹⁴ Fimbo onghalelo ei yoinima youkolokoshi inai kufwa po mefiku linene laJehova, mbela ohatu ka teelela nelidiiniko, twe lipyakidila nokulonga ehalo laye? Katu shii kondadalunde kutya oilonga yokuudifa oi na okulongwa fiyo openi fimbo efiku laJehova inali uya, ndele otu shi shii kutya onghundana iwa yOuhamba otai ka udifilwa edu alishe ekaliwa ngaashi Kalunga a hala fimbo exulilo inali uya. Doshili, otu na okukala tu na ko nasha ‘noinima iwaelela’ oyo i na okuuya natango mongulu yaJehova eshi ta twikile oku i yadifa noshinge.—Haggai 2:7, NW.

Etaleko letu otali limonikila moilonga yetu

15. Oshike tashi dulu oku tu ningifa tu ude ko kutya oukalele wetu owa fimana?

¹⁵ Pamwe ohatu kala momudingonoko omo oilonga yokuudifa ihai tambulwa ko nawa ndele itatu dulu okutembukila oko ku na omhumbwe inene yovaudifi vOuhamba. Natu tye nee ngeno moshitukulwa shetu otamu dulu okumonika ovanhu omulongo fimbo exulilo inali uya. Mbela otu udite ngoo kutya ovo omulongo ova wana okukongwa mo? Jesus okwa li e “uditile onghenda” eengudu dovanhu “osheshi [ova] li va hepekwa, ndee va loloka va fa eedi di he na omufita.” (Mateus 9:36) Mokukonakona Ombibeli nosho yo mokulesha noukeka oitukulwa mOshungonangelo nomoAwake!, ohatu dulu okumona ouyelele muhapu shi na sha nonghalo ii younyuni ou. Osho otashi ke tu ningifa tu ude ko kutya otwa pumbwa okuudifa onghundana iwa. Kakele kaasho, okulongifa nolupandu ouyelele we likolelela kOmbibeli oo wa yandjwa okupitila ‘momupiya omudiinini nomunaendunge,’ otaku dulu okuxwepopaleka okutomhafana kwetu moitukulwa oyo hai longwa shito.—Mateus 24:45-47; 2 Timoteus 3:14-17.

16. Ongahelipi hatu dulu okupondola shihapu moukalele wetu?

¹⁶ Okukala tu na ko nasha naavo inave linyenga natango ketumwalaka lOmbibeli tali yandje omwenyo ohaku tu linyengifa tu lundulule omafimbo okupopya novaneumbo moukalele wetu nosho yo eenghedi omo hatu ningi omatwalemo. Mbela ohatu mono kutya vahapu ihava kala momaumbo fimbo hatu va talele po? Ngeenge osho, ohatu dulu okupondola shihapu moukalele wetu mokulundulula omafimbo nosho yo eenhele doilonga yetu yokuyandja oundombwedi. Ovayuli veeshi ohava ka kwata eeshi pefimbo olo tava dulu oku di kwata. Mbela itatu dulu okuninga sha faafana moilonga yetu yokukwata eeshi meityo lopamhepo? (Markus 1:16-18) Omolwashike ito kendabala okuyandja oundombwedi komatango nosho yo okupitila mongodi, opo shi li paveta? Vamwe ova mona kutya peenhele dokufikama oihauto, opo ovashingi vomaloli hava fuwa po, peeshitaasi dokunwefa omahooli nosho yo peenhele domashingifilo, odi li ‘eenhele diwa dokukwata eeshi.’ Okukala kwetu noikala ya fa yaAbraham shi na sha novanhu otaku limonikila yo eshi hatu longifa eemhito tu yandje oundombwedi wohangelela.

17. Omeenghedi dilipi hatu dulu okutwa omukumo ovatumwa nosho yo vamwe ovo tava longo koilongo i he fi yavo?

¹⁷ Ovanhu omamiliyona inava uda natango etumwalaka lOuhamba. Kakele kokuudifa, mbela ohatu dulu okuulika kutya otu na ko nasha novanhu va tya ngaho nokuli nande otu li momaumbo etu? Mbela otu shii ovatumwa ile ovakalele vefimbo liyadi ovo tava longo koilongo imwe? Ngeenge osho, ohatu ningi nawa ngeenge hatu va shangele eenhumwafo okuulika olupandu letu omolwoilonga yavo. Mbela osho otashi ulike ngahelipi kutya otu na ko nasha novanhu aveshe? Eenhumwafo detu dokutwa omukumo nokupandula otadi dulu okupameka ovatumwa va diinine oshinakuwanifwa shavo, nokungaha otava kala nokukwafela ovanhu vahapu va mone eshiivo lokushiva oshili. (Ovatokolipangeli 11:40) Ohatu dulu yo okwiilikanena ovatumwa nosho yo ovo ve na ondjala yokumona oshili moilongo imwe. (Ovaefeso 6:18-20) Onghedi vali imwe omo hatu dulu okuulika kutya otu na ko nasha oyo okuyandja omayambidido opaimaliwa koilonga yomounyuni aushe yEendombwedi daJehova.—2 Ovakorinto 8:13, 14; 9:6, 7.

Mbela oto dulu okutembukila konhele imwe i lili?

18. Ovakriste vamwe ova ninga shike opo va xumife komesho oinima yOuhamba moilongo omo hava kala?

¹⁸ Ovo va tembukila keenhele oko ku na omhumbwe inene yovaudifi vOuhamba ova nangekwa noupuna omolweenghendabala davo dokuliyamba. Ndelenee Eendombwedi daJehova dimwe nonande da kala moilongo yambulavo, ode lihonga elaka li lili opo di dule okuyandja ekwafo lopamhepo kovatembukilimo. Eenghendabala da tya ngaho ode va etela omanangeko noupuna shili. Pashihopaenenwa, Eendombwedi heyali odo tadi kwafele Ovachina moshilando shomuTexas mOilongo yaHangana yaAmerika, oda hambelela ovanhu 114 pedano lOuvalelo wOmwene mo 2001. Ovo tava kwafele eengudu da tya ngaho ove wete kutya omapya avo okwa fika okuteywa.—Mateus 9:37, 38.

19. Oshike shi li pandunge okuningwa ngeenge omunhu ota diladila okutembukila koshilongo shimwe oku ka kwafela noilonga yokuudifa Ouhamba?

¹⁹ Pamwe ove noukwaneumbo woye omu wete kutya otamu dulu okutembukila konhele oko ku na omhumbwe inene yovaudifi vOuhamba. Doshili, tete oshi li pandunge ‘okukala omutumba nokuvalula kutya otashi pula shi fike peni.’ (Lukas 14:28, OB-1986) Osho osha pumbiwa unene tuu ngeenge omunhu ota diladila okutembukila koshilongo shimwe shi lili. Keshe oo ta diladila oshinima sha tya ngaho ota ningi nawa ngeenge te lipula omapulo a tya ngaha: ‘Mbela ohandi ka dula ngoo okufila oshisho oukwaneumbo wange? Mbela ohandi dulu okumona eembapila dopapangelo da wapala doku ka kala moshilongo osho? Mbela ohandi popi nale elaka lokoshilongo osho ile ondi na ehalo oku li lihonga? Mbela onda diladila ngoo kombinga yonghalomhepo nosho yo eputuko lako? Mbela ohandi ka kala ngoo shili “ekwafo tali pameke” kovaitaveli vakwetu ile ohandi ka kala omutengi kuvo moshilongo osho?’ (Ovakolossi 4:10, 11, NW) Opo u mone kutya oku na omhumbwe i fike peni koshilongo osho to diladila okutembukila, osha wapala alushe okushangela oshitaimbelewa shEendombwedi daJehova osho tashi pashukile oilonga yokuudifa moshitukulwa osho.a

20. Ongahelipi Omukriste umwe omunyasha a longifa okukalamwenyo kwaye opo a kwafele ovaitaveli vakwao nosho yo vamwe koshilongo shi he fi shavo?

²⁰ Omukriste umwe oo kwa li a kufa ombinga mokutunga Omalupale Ouhamba muJapani okwa li a shiiva kutya muParagwai omwa li mu na omhumbwe yovalongi ve na ounghulungu wokutunga, va tunge onhele yokulongela Kalunga. Molwaashi ka li a hombola nokwa li e na eenghono dounyasha, okwa ya koshilongo osho ndele ta longo oko oule weemwedi hetatu e li omulongi wefimbo liyadi moshilonga osho. Fimbo a li oko, okwe lihonga Oshispania nokwa li ha ningi omakonakonombibeli opeumbo. Okwa mona kutya moshilongo osho omwa li mu na omhumbwe yovaudifi vOuhamba. Nonande okwa li a shuna koJapani, diva okwa ya vali kuParagwai nokukwafela okwoongela ovanhu mOlupale lOuhamba olo tuu olo.

21. Oshike osho tu na okukala tu na ko nasha nasho unene notu na okukala netaleko la tya ngahelipi ofimbo hatu teelele efiku linene laJehova?

²¹ Kalunga ota shilipaleke opo oilonga yokuudifa i longwe pauyadi, metwokumwe nehalo laye. Kunena, ota endelelifa eteyo laxuuninwa lopamhepo. (Jesaja 60:22) Onghee hano, fimbo twa teelela efiku laJehova, natu kufe ombinga nouladi moilonga yeteyo nokukala hatu tale ko ovanhu ngaashi Kalunga ketu omunahole he va tale ko.

[Omashangelo opedu]

Oto dimbuluka?

• Fimbo twa teelela efiku laJehova, otu na okutala ko ovanhu ngahelipi?

• Etaleko laAbraham li na sha novayuki ovo tashi dulika va li muSodom ola li ngahelipi?

• Jona okwa li a tala ko ngahelipi ovanhu vomuNinive ve livela ombedi?

• Ongahelipi hatu dulu okuulika kutya otu na etaleko la faafana nolaJehova shi na sha novanhu ovo inava uda natango onghundana iwa?

[Efano pepandja 16]

Abraham okwa li a tala ko ovanhu ngaashi Jehova he va tale ko

[Efano pepandja 17]

Konima yefimbo Jona okwa ka tala ko Ovaninive ve livela ombedi ngaashi Jehova a li e va tala ko

[Efano pepandja 18]

Okukala tu na ko nasha novanhu ohaku tu linyengifa tu lundulule omafimbo nosho yo eenghedi omo hatu udifa onghundana iwa