Omafaneko e likolelela koinima oyo i shiivike nawa

OSHA fimana okushilipaleka kutya omafaneko oo to longifa otaa tu kumwe nouyelele oo to yelifa. Natango, opo a kale taa hongo, oku na okukala taa dulu okuudiwa ko kovapwilikini.

Ongahelipi to dulu okuhoolola omafaneko oo taa dulu okuudiwa ko kovapwilikini? Jesus Kristus okwa li he shi ende ngahelipi? Kutya nee okwa li ta popi neemhunga dovanhu ile onovahongwa vaye, ka li ha longifa oihopaenenwa ye likolelela koinima oyo ya li ashike i shiivike kovanhu vokoilongo imwe i lili, oyo ya li ihe mo muIsrael. Oinima ya tya ngaho kaya li i shiivike kovapwilikini vaye. Pashihopaenenwa, Jesus ka li ha popi shi na sha nonghalamwenyo yomombala yaEgipti ile shi na sha nomalongelokalunga omuIndia. Onghee hano, okwa li ha longifa omafaneko oo e likolelela koinima ya li i shiivike apeshe. Okwa li a popya shi na sha nokuvandeka oikutu, okungeshefa, okukanifa oshinima shi na ondilo nosho yo okuya koivilohombolo. Okwa li e shii kutya ovanhu ohave linyenge ngahelipi ngeenge ve li meenghalo di lili noku lili, nokwa li ha kwafele ovanhu she likolelela kwaasho ve shii. (Mark. 2:21; Luk. 14:7-11; 15:8, 9; 19:15-23) Molwaashi Jesus okwa li unene ha udifile Ovaisrael, omafaneko aye luhapu okwa li e likolelela koinima oyo va li hava ningi mokukalamwenyo kwavo kwakeshe efiku. Onghee hano, okwa li ha popi shi na sha noinima ngaashi ounamapya, onghedi omo eedi hadi linyenge komufita wado nosho yo okutuvikila omaviinyu momakutu oo a longwa moipa yoinamwenyo. (Mark. 2:22; 4:2-9; Joh. 10:1-5) Okwa li yo a popya shi na sha noiningwanima yopandjokonona oyo i shiivike nawa ngaashi okushitwa kwovalihomboli vavali votete, Eyelu lopefimbo laNoa, ehanauno laSodom naGomorra nosho yo efyo lomukulukadi waLot, okutumbula po ashike inini. (Mat. 10:15; 19:4-6; 24:37-39; Luk. 17:32) Naave oho diladila ngoo shi na sha noilonga oyo i shiivike kovapwilikini voye nosho yo onakudiwa yavo, ngeenge to hoolola omafaneko?

Ongahelipi ngeenge oto popi nomunhu umwe ile novanhu vanini? Kendabala okuhoolola efaneko olo tali dulu okuudiwa ko kovapwilikini ovo. Eshi Jesus a li a udifila omukainhu Omusamaria pondungu oyo ya li popepi naSikar, okwa li a popya kombinga ‘yomeva e na omwenyo’ ‘okuhafya vali enota,’ nosho yo “ofifiya yomeva, [oo] taa fulukile fiyo momwenyo waalushe.” Pomhito opo Jesus okwa li a longifa omipopyofano di na sha noilonga oyo omukainhu oo a li ta longo. (Joh. 4:7-15) Eshi a li ta popi novalumenhu ovo va li tava kosho eenete davo dokuyula eeshi, okwa li a longifa omupopyofano we likolelela kokukwata eeshi. (Luk. 5:2-11) Peemhito odo, Jesus okwa li ta dulu okulongifa omafaneko e likolelela kounamapya, ndele okwa hoolola okupopya omafaneko oo e likolelela komalipyakidilo oo ovanhu ovo va li tava kufa ombinga muo. Naasho osha li she mu kwafela a pondole. Mbela naave ito dulu okuninga sha faafana?

Ofimbo Jesus a li a yandja elitulemo ‘keedi da kana domeumbo laIsrael,’ omuyapostoli Paulus okwa li a tumwa a ka udifile Ovaisrael nosho yo ovanhu vomoiwana imwe. (Mat. 15:24; Oil. 9:15) Mbela Paulus okwa li e na okupopya monghedi imwe i lili? Heeno. Eshi Paulus a li ta shangele Ovakriste vokuKorinto, okwa li a popya shi na sha nomafiyafanepo okutondoka, okulila oikulya meetembeli doikalunga, nosho yo shi na sha nomalweendo efindano, oinima oyo ovanhu ovo vehe fi Ovajuda va li ve shii nawa. — 1 Kor. 8:1-10; 9:24, 25; 2 Kor. 2:14-16.

Ngaashi Jesus naPaulus, mbela oho hoolola noukeka omafaneko noihopaenenwa oyo to ka longifa mokuhonga kwoye? Oho diladila ngoo shi na sha nonakudiwa nosho yo oilonga oyo ovapwilikini voye hava longo keshe efiku? Oshoshili kutya eenghalo mounyuni oda lunduluka okudja mefelemudo lotete. Ovanhu vahapu ohava dulu okutala eenghundana ko-TV di na sha naasho tashi linyenge mounyuni. Luhapu ohava kala ve shii eenghalo domoilongo imwe. Ngeenge osho shi li ngaho moshitukulwa sheni, inashi puka okupopya omafaneko e likolelela koinima oyo wa uda meenghundana da tya ngaho. Ndelenee luhapu omitima dovanhu ohadi kumwa neenghono koinima oyo ye va dingilila ile hava kufa ombinga muyo, ngaashi, omaumbo, omaukwaneumbo, oilonga yavo, oikulya oyo hava li nosho yo onghalo yomhepo moshitukulwa shavo.

Ngeenge efaneko loye ola pumbwa okuyelifwa moule, otashi dulika to popi shi na sha noshinima osho ovapwilikini vehe shii. Efaneko la tya ngaho oshi na oupu li imbe ovanhu va ude ko oshitwa osho wa hala okuhonga. Oshidjemo, ovapwilikini otashi dulika va ka dimbuluke efaneko ndele itava ka dimbuluka oshili yopamishangwa oyo wa li to kendabala oku va lombwela.

Jesus okwa li ha longifa omafaneko e li paunafangwa e na sha noinima oyo ovapwilikini vaye ve shii, ponhele yokupopya oinima ya kitakana. Okwa li ha longifa oinima yanafangwa opo a yelife oinima yomoule, nokwa li yo ha popi oinima oyo ipu opo a yelife oyo idjuu. Okwa li ha popi omafaneko e likolele koiningwanima yakeshe efiku opo a kwafele ovanhu va ude ko noupu eeshili dopamhepo odo a li te va hongo nove di dimbuluke. Ine tu tulila po tuu oshihopaenenwa shiwa!