“Olyelye a shiiva omadiladilo aJehova?”

“Olyelye a shiiva omadiladilo [aJehova], e mu longe eendunge? Ndelenee fye otu nomadiladilo aKristus.” — 1 KOR. 2:16.

1, 2. (a) Ovanhu vahapu ohava shakeneke oupyakadi ulipi? (b) Otu na okudimbuluka shike kombinga yomadiladilo etu nosho yo aJehova?

MBELA ope na efimbo limwe wa li u wete shidjuu okuuda ko onghedi omo omunhu wonhumba ha diladila? Otashi dulika opo mwa hombola ndele ku udite ko filufilu onghedi omo kaume koye kopahombo ha diladila. Oushili oyoo kutya ovalumenhu novakainhu ohava popi nohava diladila meenghedi da yoolokafana. Momaputuko amwe ovalumenhu novakainhu ohava popi eenyapilaka delaka limwe da yoolokafana. Natango, omaputuko nosho yo omalaka otaa dulu okuningifa ovanhu va diladile nove lihumbate meenghedi da yoolokafana. Ndele nande ongaho, apa ngoo pe fike okushiiva vamwe, opo ngoo tapa ka kala pe fike omhito yoye yokushiiva onghedi yavo yokudiladila.

² Onghee hano, katu na okukala twa kuminwa oushili oo kutya omadiladilo aJehova oku dule etu kokule. Jehova okwa li a lombwela Ovaisrael okupitila momuprofeti Jesaja, a ti: “Omadiladilo ange hao eni, neendjila deni hado dange.” Opo Jehova a divilike oushili oo, okwa ti: “Ngaashi eulu li li pombada li dule edu, osho yo eendjila dange di dule deni, nomadiladilo ange e dule omadiladilo eni.” — Jes. 55:8, 9.

3. Omeenghedi mbali dilipi hatu dulu okukendabala ‘okweendafana nOmwene’?

³ Ndele mbela osho osha hala okutya, inatu pumbwa nokuli okukendabala okuuda ko onghedi omo Jehova ha diladila? Hasho nandenande. Nonande itatu dulu okuuda ko filufilu ashishe osho Jehova ha diladila, Ombibeli otai tu ladipike tu ‘endafane nOmwene.’ (Lesha Epsalme 25:14; Omayeletumbulo 3:32.) Onghedi imwe omo hatu dulu okweehena popepi naJehova oyo okukala twa lenga nohatu yandje elitulemo koilonga yaye oyo ya shangwa mEendjovo daye, Ombibeli. (Eps. 28:5) Onghedi imwe vali oyo okushiiva ‘omadiladilo aKristus,’ oo e li “olupe laKalunga iha monika.” (1 Kor. 2:16; Kol. 1:15) Ngeenge otwa kongo efimbo tu konakone omahokololo Ombibeli nokudilonga kuo, ohatu ka uda ko kutya Jehova okwa tya ngahelipi nonokutya oha diladila ngahelipi.

Lungama uha kwatwe keamo la puka

4, 5. (a) Eamo la puka lilipi tu na okuhenuka? Shi yelifa. (b)Ovaisrael ova li va kwatwa ko konghedi yokudiladila ya puka ilipi?

⁴ Eshi hatu dilonga koilonga yaJehova, otwa pumbwa okuhenuka eamo loku mu tokola she likolelela komifikamhango dopanhu. Eamo la tya ngaho ola popiwa yo meendjovo daJehova mEpsalme 50:21, olo tali ti: “Opo nee ove wa diladila, Ame ondi li ngaashi ove.” Omido di dule 175 da pita, omuhongwanhu umwe wOmbibeli naye okwa li a popya ediladilo la faafana naalo, a ti: “Ovanhu ova kwatwa keamo lokutokola Kalunga she likolelela komifikamhango davo vene, nohava kala va hala Kalunga naye a dulike keemhango odo tava diladila kutya ovanhu ove na okudulika kudo.”

⁵ Otwa pumbwa okulungama tuha kale hatu tale ko Jehova twe likolelela komifikamhango detu vene ile komahalo etu. Ndele mbela omolwashike sha fimana okuninga ngaho? Omolwaashi ngeenge hatu konakona Omishangwa, otashi dulika tu kale tu wete eenghatu donhumba odo Jehova a katuka da li dihe li pauyuki pataleko letu la ngabekwa noinali wanenena. Oshiwana shaIsrael shonale osho sha li tashi diladila ngaho, nosha li sha fika pexulifodiladilo la puka li na sha nonghedi omo Jehova a li ta ungaunga nasho. Didilika osho Jehova a li e shi lombwela, eshi a ti: “Nye natango tuu tamu ti: Ondjila yOmwene inai yuka. Pwilikineni hano, akutu, eumbo laIsrael! Ondjila yeni hayo tuu inai yuka?” — Hes. 18:25.

6. Job okwa li e lihonga oshilihongomwa shilipi, nouwa ulipi hatu dulu okumona moshimoniwa shaye?

⁶ Opo tu mone kutya omolwashike sha fimanenena okuhenuka omwiyo wokutokola Jehova she likolelela komifikamhango detu, otwa pumbwa okudimbuluka kutya etaleko letu ola ngabekwa nomafimbo amwe ohatu kala twa puka nokuli filufilu. Job okwa li e na okulihonga oshilihongomwa sha tya ngaho. Eshi Job a li ta mono oixuna okwa li a teka omukumo nokwa li te lipula ashike nouwa waye mwene. Job ka li vali ta diladila pandjele nomolwaasho ka li a mbwalangadjeka etaleko laye li na sha naJehova. Ndele Jehova okwa li e mu kwafela pahole a kale netaleko la mbwalangadja li na sha naye. Eshi Jehova a li a pula Job omapulo e dulife po 70, kapa li nande olimwe lomomapulo oo Job a li a dula okunyamukula, na Jehova okwa li a divilika oushili oo kutya eudeko laJob ola ngabekwa. Job okwa li e linyenga monghedi yelininipiko nokwa li a lundulula etaleko laye. — Lesha Job 42:1-6.

Kala u “nomadiladilo aKristus”

7. Ongahelipi okukonakona oilonga yaJesus taku ke tu kwafela tu ude ko omadiladilo aJehova?

⁷ Jesus okwa li a hopaenena Xe filufilu mukeshe osho a popya nosho yo osho a ninga. (Joh. 14:9) Onghee hano, okukonakona kombinga yoilonga oyo Jesus a li a longa otaku ke tu kwafela tu ude ko onghedi yaJehova yokudiladila. (Rom. 15:5; Fil. 2:5) Paife natu ka konakoneni omahokololo avali oo taa hangwa mOmavangeli.

8, 9. Ngaashi sha popiwa muJohannes 6:1-5, onghalo ilipi ya li ya ningifa Jesus a pule Filippus epulo, nomolwashike e shi ningila?

⁸ Kala nee ngeno wa fa u wete oshiningwanima eshi momadiladilo oye. Okwa li ashike okafimbo kanini opo Opaasa yomo 32 O.P. i danwe. Ovayapostoli vaJesus ova hangwa opo va aluka molweendo lididilikwedi lokuudifa onghundana iwa muGalilea ashishe. Molwaashi ovahongwa ova li va loloka omolwomalipyakidilo aeshe oo va kufa ombinga muo, Jesus okwe va twala komunghulofuta oko kwe limwenenena, konhele i li koushilolundume wEfuta laGalilea. Ndele nande ongaho, ovanhu omayovi ova li ve va shikula. Konima eshi Jesus a velula eemhunga odo dovanhu nokwe di honga oinima ihapu, opa li pa holoka oupyakadi oo wa li wa pumbwa okukandulwa po. Ndele mbela ongahelipi ovanhu aveshe ovo va li konhele oko kwe limwenena va li tava dulu okupalulwa? Eshi Jesus a didilika kutya ope na omhumbwe yoikulya, okwa li a pula Filippus oo a li ha di moshitukulwa omo a ti: “Ohatu ka landa peni omingome okuliwa kuava?” — Joh. 6:1-5.

⁹ Omolwashike Jesus a li a pula Filippus epulo olo? Mbela Jesus okwa li a limbililwa kutya na ninge po shike? Hasho nandenande. Hano mboli okwa li ta diladila shike? Omuyapostoli Johannes oo naye a li poshiningwanima osho okwa yelifa a ti: “Eshi [Jesus] e shi tonga oku mu yeleka, osheshi Ye mwene okwa li e shi shii, eshi a hala okuninga.” (Joh. 6:6) Jesus okwa li ta yeleke ovahongwa vaye, ta tale kutya ova ninga exumokomesho lopamhepo li fike peni. Eshi Jesus a li a pula epulo olo, okwa li a hala va yandje elitulemo nokwe va pa omhito va ulike eitavelo lavo mwaasho a li ta dulu okuninga po. Ndele ova li va xutwifa omhito ya tya ngaho yokuulika eitavelo nova li va ulika kutya etaleko lavo ola li shili la ngabekwa. (Lesha Johannes 6:7-9.) Jesus okwa li e va ulikila kutya okwa li ta dulu okuninga sha osho va li nokuli inave shi diladila. Okwa li a palula pashikumwifilonga ovanhu omayovi ovo va li va fya ondjala. — Joh. 6:10-13.

10-12. (a) Omolwashike tashi dulika potete Jesus a li a anya okuningila omukainhu Omugreka osho a li ta pula? Shi yelifa. (b) Ohatu ka konakona kombinga yashike?

¹⁰ Ehokololo eli otali tu kwafele tu ude ko nghee Jesus a li ta diladila pomhito imwe vali. Diva konima eshi a palula eemhunga dovanhu, Jesus pamwe novayapostoli vaye ova li va ya va finda kolundume, va tauluka eengaba daIsrael va finda kuTirus nokuSidon. Manga ve li oko, ova li va shakeneka omukainhu umwe Omugreka oo a li a indila Jesus a velule okamonakadona kaye. Potete, Jesus ka li a kwafela omukainhu oo. Ndele eshi a kala te mu kondjifa, Jesus okwa tya kuye: “Efa ounona va kute tete, osheshi inashi wapala okukufa omungome wounona noku u ekela keembwena.” — Mark. 7:24-27.

¹¹ Omolwashike tete Jesus a li a anya okukwafela omukainhu oo? Mbela Jesus okwa li ta yeleke omukainhu oo ngaashi a li a yeleka Filippus, opo a tale kutya ote ke linyenga ngahelipi noku mu pa omhito yokuulika eitavelo laye? Nonande Ombibeli inai holola kutya Jesus okwa li ta popi nomutono wa tya ngahelipi, osha yela kutya omutono wewi laye kawa li wa teya omukumo omukainhu oo. Eshi a longifa oshitya ‘eembwena’ okuulika koshiwana shomukainhu oo, osha li sha pupika eendjovo daye. Jesus otashi dulika a li ta ungaunga nomukainhu oo ngaashi omudali oo a hala okuningila okaana kaye osho take mu pula, ndele ita ulike kutya okwa hala oku shi ninga, tashi dulika opo a yeleke okaana a tale ngeenge oka hala tuu shili okuningilwa osho taka pula. Kashi na nee mbudi kutya oshike sha li sha ningwa po, eshi omukainhu oo a li a holola eitavelo laye, Jesus okwa li e mu ningila osho a li ta pula. — Lesha Markus 7:28-30.

¹² Omahokololo avali oo taa hangwa mOmavangeli otae tu kwafele tu shiive nawa ‘omadiladilo aKristus.’ Natu ka taleni kutya ongahelipi omahokololo oo taa dulu oku tu kwafela tu ude ko nawa omadiladilo aJehova.

Onghedi omo Jehova a li a ungaunga naMoses

13. Okukala tu udite ko onghedi omo Jesus a li ha diladila otashi ke tu kwafela ngahelipi?

¹³ Okukala tu udite ko onghedi omo Jesus a li ha diladila otashi ke tu kwafela tu ude ko oitukulwa yOmishangwa oyo idjuu okuuda ko. Pashihopaenenwa, tala keendjovo odo Jehova a li a lombwela Moses konima eshi Ovaisrael va li ve liningila onhana yoshingoli opo ve i ilikane. Kalunga okwa ti: “Ame nda tala oshiwana eshi, sho oshiwana shi nofingo ikukutu. Efe nge, ehandu lange li va xwamenene naAme ohandi va mane po. Opo nee Ame ohandi ke ku ninga oshiwana shinene.” — Ex. 32:9, 10.

14. Moses okwa li e linyenga ngahelipi keendjovo daJehova?

¹⁴ Ehokololo olo li li mokatendo ka tetekela ola twikila tali ti: “Moses okwe liindilila onghenda kOmwene Kalunga kaye, ndee ta ti: Akutu Omwene, omolwashike ehandu loye la xwamenena ovanhu voye, ove we va pitifa mo muEgipti neenghono dinene neke li neenghono? Omolwashike ngeno Ovaegipti tava ka tya: Ye e va twala ko va hangike komupya, e va dipaele keemhunda noku va komba po kombada yedu? Piluka moupyuhandu woye, opo u lialuluke komupya, ove we u diladilila ovanhu voye. Dimbuluka ovapiya voye Abraham, Isak naIsrael, Ove mwene wa ana kuvo nokuvo wa tile: Ame ohandi ka hapupalifa oludalo leni ngaashi eenyofi dokeulu, nedu e li alishe nde li tonga Ame ohandi ka yandja koludalo leni, opo vo ve li fyuulule fiyo alushe. Opo nee Omwene okwe lialuluka kowii ou a tongele te u ningile ovanhu vaye.” — Ex. 32:11-14.a

15, 16. (a) Osho Jehova a li a popya osha li sha pa Moses omhito ilipi? (b) Omeityo lilipi Jehova a li e “lialuluka”?

¹⁵ Mbela Moses okwa li ngoo shili a pumbwa okupukulula Jehova? Hasho nandenande! Nonande Jehova okwa li a ulika nale kutya oshike a li a hala okuninga po, olo kala li etokolo laye laxuuninwa. Ndele ponhele yaasho, Jehova okwa li ashike ta yeleke Moses ngaashi Jesus a li ta yeleke Filippus nosho yo omukainhu Omugreka. Moses okwa li a pewa omhito a popye omaliudo aye.b Jehova okwa li a hoolola Moses e li omupokati waye nOvaisrael, nokwa li a lenga ondodo oyo a li a pa Moses. Mbela Moses okwa li te ke liteeka oshinakuwanifwa shaye omolwokunyemata kwaasho Jehova a popya kutya ota ka ningila Ovaisrael? Mbela Moses okwa li ta ka ladipika Jehova e liteeke po oshiwana shaIsrael noku ete po oshiwana shimwe oshinaenghono okudja moludalo laye?

¹⁶ Enyamukulo laMoses ola holola eitavelo laye nosho yo elineekelo kutya Jehova omuyuki. Onghedi omo a li e linyenga otai ulike kutya okwa li e na ko nasha nedina laJehova, ndele ka li ta kongo ouwa waye mwene. Ka li a hala edina laJehova li shundulwe. Kungaho, Moses okwa li a ulika kutya oku udite ko “omadiladilo aJehova” e na sha noshinima osho. (1 Kor. 2:16) Oshidjemo osha li shike? Molwaashi Jehova ka li a ninga etokolo la xuuninwa kutya ota ka ninga po shike, omishangwa diyapuki oda popya kutya “okwe lialuluka.” Melaka lOshiheberi, outumbulilo “okwe lialuluka” otau ti kutya Jehova ina xulifa po oshiwana ashishe ngaashi a li a popya kutya okwa hala oku shi xulifa po.

Onghedi omo Jehova a li a ungaunga naAbraham

17. Jehova okwa li a ulika ngahelipi kutya omulididimiki shili eshi a li ta ungaunga naAbraham?

¹⁷ Eindilo laAbraham kombinga yaSodom oli li oshihopaenenwa shimwe shi na sha nanghee Jehova ha pe ovapiya vaye omhito opo va ulike eitavelo nosho yo elineekelo lavo. Mehokololo olo, Jehova okwa li a ulika kutya omulididimiki shili eshi a li a efa Abraham a pule lwoikando ihetatu. Pomhito imwe, Abraham okwa li a holola omaliudo aye ta popi tashi di komutima, ta ti: “Nashi kale kokule naave oku shi ninga: u nyonaune omuyuki pamwe nomuhenakalunga, opo omuyuki a ningwe ngaashi omuhenakalunga. Nashi kale kokule naave: Omutokoli wedu alishe ita tokola pauyuki?” — Gen. 18:22-33.

18. Oshike hatu lihongo monghedi omo Jehova a li a ungaunga naAbraham?

¹⁸ Oshike hatu lihongo mehokololo olo kombinga yomadiladilo aJehova? Mbela Abraham okwa li a pumbwa okutomhafana naJehova opo Jehova a ninge etokolo li li mondjila? Ahowe. Oushili oyoo kutya potete Jehova okwa li ta dulu okuyandja omatomheno e na sha netokolo laye. Ndele okupitila momapulo oo, Jehova okwa li a pa Abraham omhito opo a tambule ko etokolo olo Jehova a ninga noku ude ko omadiladilo aYe. Osha li yo sha pa Abraham omhito opo a ude ko kutya Jehova oku na ouyuki nonghenda inene shi fike peni. Onghee hano, Jehova okwa li a ungaunga naAbraham ngaashi kaume kaye. — Jes. 41:8; Jak. 2:23.

Oilihongomwa kufye

19. Ongahelipi hatu dulu okuhopaenena Job?

¹⁹ Otwe lihonga shike kombinga ‘yomadiladilo aJehova’? Otwa pumbwa okweefa Eendjovo daKalunga di tu pe eudeko li li mondjila li na sha nomadiladilo aJehova. Katu na nande okukala hatu tale ko Jehova she likolelela komangabeko etu nokukala hatu mu tokola she likolelela komifikamhango nokokudiladila kwetu. Job okwa ti: “[Kalunga] ke fi omunhu ngaashi ame, ndi shiive oku mu nyamukula, tu shiive ngeno okuya pamwe koihokolola.” (Job 9:32) Ngaashi Job, eshi hatu ende hatu udu ko omadiladilo aJehova, nafye ohatu ka ingida hatu ti: “Taleni ei, oyo ominghulo adike deendjila daye, ndele fye ohatu udu ko tuu okunongofola kwaye! Olyelye hano ta dulu okushiva okungunguma kweenghono daye?” — Job 26:14.

20. Otu na okuninga po shike ngeenge ka tu udite ko oshitukulwa shonhumba shOmushangwa?

²⁰ Ngeenge hatu lesha Omishangwa, ohatu ka ninga po shike ngeenge katu udite ko oshitukulwa shonhumba shomushangwa, naunene tuu ngeenge oshi na sha nomadiladilo aJehova? Ngeenge otwa kongo ouyelele shi na sha nomushangwa oo ndele inatu mona enyamukulo la yela, oshinima osho natu shi tale ko shi li eyeleko loku tu yeleka ngeenge otwe lineekela ngoo shili Jehova. Dimbuluka kutya omafimbo amwe omautumbulilo onhumba ohae tu pe omhito tu ulike kutya otwa itavela omaukwatya aJehova. Natu dimineni nelininipiko kutya itatu dulu okuuda ko oinima aishe oyo Jehova a ninga. (Omuud. 11:5) Osho otashi ke tu linyengifa tu dimine eendjovo domuyapostoli Paulus, eshi a ti: “Ouule u fike peni woupuna noweendunge nowounongo waKalunga! Omatokolo aye ohaa konakonwa kulyelye, neendjila daye olyelye e di shii! Osheshi olyelye a shiiva omayele Omwene? Ile olyelye a kala omupukululi waye? Ile olyelye e mu pa sha tete, Ye e shi mu futile? Osheshi aishe oyomuye nomolwaye ndee tai shuna kuye. Oye na fimanekwe alushelushe. Amen.” — Rom. 11:33-36.

[Omashangelo opedu]

Oto dimbuluka?

• Oshike tashi ke tu kwafela tu henuke eamo lokutokola Jehova twe likolelela komifikamhango detu vene?

• Okuuda ko eenghatu odo Jesus a li a katuka otashi ke tu kwafela ngahelipi tu kale hatu ‘endafana nOmwene’?

• Oilihongomwa ilipi we lihonga meenghundafana odo Jehova a li a ninga naMoses nosho yo naAbraham?

[Omafano pepandja 13]

Ohatu lihongo shike kombinga yomadiladilo aJehova monghedi omo a li a ungaunga naMoses nosho yo Abraham?