Oshike tashi dulu oku ku kwafela u ‘pondole meendjila doye’?

Oshike tashi dulu oku ku kwafela u ‘pondole meendjila doye’?

OVANHU vahapu ova hala ‘okupondola’ monghalamwenyo. Vamwe ova longa noudiinini nova pondola neenghono opo va ninge oipuna nova ninga ovanamadina. Ofimbo vamwe va ninga eenghendabala ndele inava pondola nandenande monghalamwenyo yavo.

Luhapu, okupondola ohaku kala kwe likolelela unene kwaasho omunhu a pitifa komesho monghalamwenyo yaye. Ope na oinima ikwao ivali ya fimana oyo tai dulu oku tu kwafela tu tale nhumbi hatu longifa efimbo neenghono detu nosho yo osho twa pitifa komesho.

Ovakriste vahapu ova mona kutya okukala hava kufa ombinga moukalele pauyadi oshe va kwafela va kale va wanenwa shili monghalamwenyo yavo. Oilonga yefimbo li yadi oya kwafela ovanyasha novakulunhu va pondole monghalamwenyo. Ndele nande ongaho, Ovakriste vamwe otashi dulika ihava hafele oukalele nomolwaasho hava lalakanene oinima imwe nohave u tula pondodo onhivali mokukalamwenyo kwavo. Ndele mbela omolwashike hava ningile ngaho? Oshike to dulu okuninga opo uha efe po okukala wa lalakanena oinima oyo ya fimanenena shili? Oshike tashi dulu oku ku kwafela u ‘pondole meendjila doye’? — Jos. 1:8, NW.

Omalipyakidilo a wedwa po noinima ikwao oyo u hole unene

Ovanyasha Ovakriste ova pumbwa okukala ve na ondjele ngeenge tashi uya pokulongela Kalunga kashili nokukufa ombinga momalipyakidilo makwao a wedwa po. Ovanyasha ovo ve na ondjele otava ka pondola monghalamwenyo nove shii okupandulwa neenghono.

Ndele ovanyasha vamwe Ovakriste ove litula neenghono momalipyakidilo amwe a wedwa po nosho yo moinima ikwao oyo ve hole unene. Omalipyakidilo a tya ngaho otashi dulika inaa puka muo vene, ndele Ovakriste ovanyasha ove na okulipula omapulo aa: ‘Ngeenge onda kala nde litula unene momalipyakidilo oo, mbela otashi ka pula nge efimbo li fike peni? Ongahelipi shi na sha neendafano? Ovanhu ovo handi kufa navo ombinga momalipyakidilo a tya ngaho ove na oikala ya tya ngahelipi? Mbela otaa ningifa nge ndi kale nda pitifa shike komesho monghalamwenyo?’ Otashi dulika wa didilika kutya ngeenge omunhu okwa kala ha yandje elitulemo lihapu komalipyakidilo a tya ngaho iha kala vali e na efimbo ile eenghono dokukaleka po ekwatafano laye naKalunga. Mbela paife ou wete nghee sha fimana okukala wa pitifa komesho oinima oyo ya fimanenena? — Ef. 5:15-17.

Natu ka taleni koshihopaenenwa shaWiktor.a Okwa ti: “Onda li nda ninga oshilyo shoshipaana yetanga lovoli fimbo nda li ndi na omido 12. Mokweendela ko kwefimbo, onda ka vena omapapa neendjabi dihapu. Onda li ndi na omhito yokuninga omudanauki dingi.” Ndele nande ongaho, Wiktor okwa li a hovela okudiladila a mana mo shi na sha nanghee okulalakanena omaudano kwa tya ngaho kwa li kwa kuma oupamhepo waye. Ota dimbuluka efiku limwe eshi a li ta kendabala okulesha Ombibeli ndele okwe lihaluka ashike a kofa. Okwa li yo a didilika kutya ka li naanaa ha hafele vali oukalele. Okwa ti: “Oudano oo owa li hau lolokifa nge neenghono nonda li nda didilika diva kutya nghi na vali ondjungu yokuninga oinima yopamhepo. Onda li yo ndi shii kutya kanda li lela handi ningi ngaashi handi dulu.”

Ehongo lopombada

Omukriste keshe oku na oshinakuwanifwa shopamishangwa shokufila oshisho oilyo youkwaneumbo waye, naasho osha kwatela mo eemhumbwe dayo dopalutu. (1 Tim. 5:8) Ndele mbela okuwanifa po eemhumbwe odo otashi pula ngoo shili omunhu a kale e na ehongo lopombada?

Otashi ka kala shiwa okutala nghee okulalakanena ehongo lopombada taku dulu okukuma ekwatafano letu naJehova. Natu ka taleni koshihopaenenwa shimwe shopamishangwa shaBaruk oo a li hamushanga womuprofeti Jeremia.

Pomhito imwe, Baruk okwa li a kulika omahalo mai ponhele yokukala a yandja elitulemo koufembanghenda oo a li e na moilonga yaJehova. Jehova okwa li a didilika kutya Baruk ota kulike omahalo a tya ngaho, nomolwaasho a li e mu londwela okupitila muJeremia a ti: ‘Ove owe lihalela oinima inene. Ino i lihalela.’ — Jer. 45:5.

Mbela Baruk okwa li e lihalela “oinima inene” ilipi? Otashi dulika a li a kwatwa keamo lokuliningila edina monghalelo yoinima yOshijuda, ile tashi dulika a li a hala okulalakanena oinima yopamaliko. Kashi nee mbudi kutya Baruk okwa li e lihalela shike, osha yela kutya ka li vali ta lalakanene oinima ya fimanenena oyo tai dulu oku mu kwafela a kale nekwatafano liwa naJehova. (Fil. 1:10, NW) Nopehe na omalimbililo, Baruk okwa li a pwilikina kelondwelo olo a li a pewa kuJehova okupitila muJeremia, nomolwaasho a li a xupifwa eshi Jerusalem sha ka hanaunwa po. — Jer. 43:6.

Oshike hatu dulu okulihonga mehokololo olo? Omayele oo Baruk a li a pewa otaa ulike kutya opa li sha shapuka. Baruk okwa li ta lalakanene oinima inene. Ngeenge oto dulu okulifila oshisho, mbela owa pumbwa ngoo shili okumana po efimbo loye, oimaliwa nosho yo okuninga eenghendabala u lalakanene ehongo lopombada opo ngeno u wanife po omahalo oye ile ovadali voye ile ovapambele voye?

Natu ka taleni koshihopaenenwa shaGrzegorz oo ha nduluka eeprograma dokombiyuta. Okwa li a ladipikwa kovanailonga vakwao a kufe okersesa imwe ya denga mbada opo a ka mone edeulo la wedwa po. Diva konima yaasho, Grzegorz ka li vali ha kala e na efimbo lokuninga oinima yopamhepo. Okwa ti: “Onda li handi kala alushe ndi udite kutya moshili ondi li mo ndi li ashike koulingodi. Eliudo lange ola kala tali nyenyetele nge molwaashi kanda li nda dula okuwanifa po omalalakano ange opamhepo oo nda li nde litulila po.”

Okukala wa kwatwa ko omboko koilonga yokulikongela omboloto

Eendjovo daKalunga otadi ladipike Ovakriste va kale hava longo noudiinini nosho yo va kale ovanailonga ile ovayandji voilonga ve shii okulineekelwa. Omuyapostoli Paulus okwa ti: “Keshe eshi tamu shi ningi, shi ningeni komitima deni nokulongela Omwene, hamunhu.” (Kol. 3:22, 23) Ndele nonande otwa pumbwa okukala hatu longo noudiinini, ope na oshinima shimwe osho sha fimana neenghono, okukala tu na ekwatafano liwa nOmushiti wetu. (Omuud. 12:13) Ngeenge Omukriste okwa kwatwa omboko koilonga yaye yokulikongela omboloto, oshi na oupu a tule oinima yopamhepo pondodo onhivali monghalamwenyo yaye.

Ngeenge Omukriste okwa kwatwa omboko koilonga yaye yokulikongela omboloto, otashi dulika a kale alushe a loloka neenghono noita ka kala vali e na efimbo lokulipalula pamhepo nosho yo okukwafela oukwaneumbo waye. Ohamba Salomo oya li ya didilika kutya ‘oshilonga shidjuu, NW’ ohashi endele pamwe “nokushikula omhepo.” Omukriste oo a kwatwa omboko koilonga yaye yokulikongela omboloto otashi dulika a kwatwe kepolimano. Omunhu a tya ngaho otashi dulika a kale a pikwa koilonga neenghono fiyo osheshi ye mu lolola filufilu palutu nosho yo pamaliudo. Ngeenge okwe lihange monghalo ya tya ngaho, mbela ota ka dula ngoo shili okukala e ‘nelao nokushambukilwa ouwa woshilonga shaye’? (Omuud. 3:12, 13; 4:6) Ndele osha fimanenena yo okulipula kutya: Mbela ohandi ka kala ngoo ndi na eenghono dopalutu nosho yo dopamaliudo opo ndi dule okuwanifa po oinakuwanifwa oyo ndi na moukwaneumbo nokukufa ombinga momalipyakidilo opamhepo?

Janusz womoshilongo shimwe shokOushilo waEuropa oo a li a kwatwa omboko kongeshefa yaye yokulandifa oimeno, okwa ti: “Ohandi dimbuluka eshi ovanhu vomounyuni va li va hokwa nge neenghono molwaashi onda li ndi na owino muhapu nonda li handi wanifa po oilonga yange aishe. Ashike oupamhepo wange owa li tau shongola neenghono nonda li nda efa po okukufa ombinga moilonga yomomapya. Diva konima yaasho, onda li yo nda efa po okuya kokwoongala. Onda li nda kwatwa kounhwa neenghono, naasho osha li sha ningifa nge ndiha tambule ko omayele ovakulunhuongalo nonda li nda fiya po eongalo.”

Oto dulu okupondola monghalamwenyo yoye

Otwa kundafana oinima itatu oyo tai dulu okukwata Omukriste omboko ndele ta kala ehe na vali efimbo lokuninga oinima yopamhepo. Mbela owa kwatwa omboko kushimwe shomoinima oyo? Ngeenge osho, ope na omapulo, omishangwa nosho yo oimoniwa yavamwe oyo tai dulu oku ku kwafela u mone ngeenge oto ka pondola ngoo shili ile hasho.

Omalipyakidilo a wedwa po noinima oyo u hole unene: Mbela owa kwatwa omboko komalipyakidilo a tya ngaho? Mbela ohaa mane po efimbo olo wa li nale ho longifa mokuninga oinima yopamhepo? Mbela oho mono eendafano novaitaveli vakweni li li oshinima shififa oudja? Ngeenge osho, oto dulu okuhopaenena ohamba David oyo ya li ya indila Jehova ya ti: “Udikile nge ondjila, ame ndi ende nayo.” — Eps. 143:8.

Omupashukili umwe omweendi okwa li a kwafela Wiktor oo a popiwa metetekelo. Omupashukili oo okwa li e mu lombwela a ti: “Ou hole unene okupopya nelitango kombinga yeifano loye lokudana etanga lovoli.” Wiktor okwa ti: “Eendjovo odo oda li de linyengifa nge neenghono. Onda li nda mona kutya mboli onde litula unene moudano. Konima yaasho, onda xulifa po diva eendafano lange nookaume vomounyuni ovo twa li hatu dana navo etanga nonda panga oukaume navamwe meongalo.” Kunena, Wiktor ota longele Jehova noudiinini meongalo lavo. Okwa ladipika ovanafikola a ti: “Puleni ookaume keni, ovadali nosho yo ovakulunhuongalo ve mu lombwele ngeenge ove wete omalipyakidilo onhumba ofikola tae mu imbi mu ehene popepi elela naJehova ile hasho.”

Omolwashike ito lombwele ovakulunhuongalo vomeongalo leni kombinga yomaufembanghenda amwe oo wa hala okulalakanena moilonga yokulongela Kalunga? Mbela ito dulu okukala ho kwafele ovanamido vomeongalo leni ovo va pumbwa ookaume ile ekwafo, tashi dulika va pumbwa oo te ke va landela ko koipumbiwa yavo ile okulonga ko koilonga yomeumbo? Kashi na nee mbudi kutya ou na omido ngapi, oto dulu okuya moilonga yefimbo li yadi opo u lombwele vamwe kombinga yoinima oyo ye ku etela ehafo.

Ehongo lopombada: Jesus okwe tu londwela tuhe ‘likongele efimano.’ (Joh. 7:18) Onghee hano, kashi na nee mbudi kutya owa tokola okulalakanena ehongo lomounyuni li fike peni, oshiwa okulipula kutya: Mbela ondi ‘shii ngoo oinima oyo ya fimanenena’? — Fil. 1:9, 10, NW.

Grzegorz oo ha nduluka eeprograma dokombiyuta okwa li a ninga omalunduluko onhumba monghalamwenyo yaye. Okwa ti: “Onda ninga omalunduluko opo ndi kaleke onghalamwenyo yange paunafangwa konima eshi nda li nda dilonga moule kombinga yomayele oo nda pewa kovakulunhuongalo. Onda li nda mona kutya kanda li nda pumbwa okulalakanena ehongo la wedwa po olo la li ashike tali ka mana po efimbo lange nosho yo eenghono dange.” Okudja opo, Grzegorz okwa li a hovela okukala ha kufa ombinga momalipyakidilo eongalo shi dulife shito. Konima yefimbo, okwa li a ya kofikola oyo paife hai ifanwa Ofikola yOmbibeli yOkudeula Ovamwatate Inava Hombola. Grzegorz okwa li a ‘longifa nawa efimbo’ opo e liwedele ko kehongo laye lopakalunga. — Ef. 5:16.

Oilonga yokulikongela omboloto: Mbela owa kwatwa omboko koilonga yoye noshe ku ningifa u tule oinima yopamhepo pondodo onhivali? Oho kala ngoo u na efimbo la wana lokukundafana noukwaneumbo woye? Mbela oho yandje ngoo omilombo noipopiwa tai tungu pokwoongala? Oho kundafana ngoo navamwe oinima tai tungu? Ombibeli oya ti: “Tila Kalunga kashili u diinine oipango yaye,” opo nee ote ke ku nangeka noupuna noto ka mona ‘ouwa moshilonga shoye shidjuu.’ — Omuud. 2:24; 12:13.

Janusz oo a tumbulwa metetekelo, ka li a pondola shihapu mongeshefa yaye yokulandifa oimeno. Lwanima okwa ka alukila kuJehova molwaashi ka li vali e na oyuuyemo nokwa li e na eendjo dihapu. Xuuninwa, okwa ka tula oinima yaye peenhele nopaife ota longo e li omukokolindjila wondjikilile noku li omukulunhuongalo. Okwa ti: “Paife ondi na ombili yopamadiladilo nosho yo omutima wa ngungumana, molwaashi ohandi kala nda wanenwa kokukala noipumbiwa ei ya fimanenena nohandi longifa eenghono dange momalipyakidilo opamhepo.” — Fil. 4:6, 7.

Ou na okulongifa efimbo lihapu opo u likonakone paushili u tale kutya ou na omalinyengotomheno elipi nonokutya oinima ilipi wa pitifa komesho. Okulongela Jehova oko oshinima osho hashi kwafele omunhu a pondole monghalamwenyo yaye aishe. Onghee hano, litulila po elalakano lokukala to longele Jehova onghalamwenyo yoye aishe.

Otashi dulika u kale wa pumbwa okuninga omalunduluko onhumba, tashi dulika wa pumbwa nokuli okweefa po oinima imwe oyo inai fimana opo u dule okukala noushili kutya “ehalo laKalunga lilipi, naashi shiwa, sha wapalela nosha wana.” (Rom. 12:2) Onghee hano, oto dulu ‘okupondola meendjila doye’ ngeenge owa kala to longele Jehova nomutima aushe.