Nghee to dulu okupondola ngeenge owa kala ho mono oyuuyemo inini shi dulife nale
OBED oku na ounona vavali, nokwa kala ha longo mohotela youdjeko moshilando shimwe sha kula muAfrika nokasha li naanaa shidjuu kuye okuwanifa po eemhumbwe doukwaneumbo waye. Omafimbo nomafimbo, okwa kala ha twala oukwaneumbo waye mefudo keenhele diwa doinamwenyo moshilongo shavo. Ndele inaka dula vali okuninga ngaho eshi a kanifa oilonga yaye molwaashi ohotela inai ka kala vali hai mono eekastoma dihapu.
Omulumenhu umwe wedina Stephen okwa kala ha longo mombaanga ya kula omido di dule po 22, nokwa li yo a pewa ondodo yopombada. Okwa li e na omauwa mahapu omolwoilonga yaye, ngaashi eumbo la kula, ohauto, ovanailonga vomeumbo, nounona vaye ova li hava fikola keefikola odo di na ehongo la denga mbada nodi na ondilo. Ndele Stephen okwa ka lekelwa mo moilonga eshi ombaanga ya hovela okulundulula omulandu wayo wovanailonga. Okwa ti: “Fye noukwaneumbo wange otwa li twa nyika oluhodi neenghono. Onda li nda teka omukumo, nda nyemata nonda tila neenghono.”
Ovanhu mounyuni aushe otava shakeneke eenghalo da tya ngaho. Ewopedu leliko mounyuni aushe ola ningifa ovanhu omamiliyona ovo va li hava mono oyuuyemo pandjikilile va kanife oilonga yavo. Vahapu ovo va dula okumona oilonga imwe ova li ve na okutambula ko eendjabi dinini ofimbo tava ungaunga nokulonda kweendado. Kutya nee oshilongo sheni osha putuka ile hasho, kape na oshiwana kombada yedu sha lya olusha lokuha hangwa koupyakadi wewopedu leliko.
Owa pumbwa ounongo tau longo
Ngeenge paife ohatu mono eendjabi dinini ile twa kanifa oilonga, otashi dulika tu kale twa wililwa po pamadiladilo. Oshoshili kutya itatu dulu okuhenuka filufilu okukwatwa komalipulo onhumba. Ndele omulumenhu umwe omunaendunge okwa tile: “Ngenge wa monika wa fya ounye, efiku loluhepo eenghono doye tadi ka ninipala.” (Omayeletumbulo 24:10) Ponhele yokukala twa lyalyakana ngeenge twa shakeneka oupyakadi wopamaxupilo, otwa pumbwa okuninga ngaashi twa ladipikwa mEendjovo daKalunga taku ti: ‘Diinina ounongo tau longo.’ — Omayeletumbulo 2:7, NW.
Nonande Ombibeli kai fi elongifwambo li na sha noimaliwa, omayele ayo taa longo e na sha noinima ya tya ngaho okwa kwafela ovanhu omamiliyona mounyuni aushe. Natu ka kundafaneni omafinamhango amwe Ombibeli a fimana.
Diladila kwaasho sha kwatelwa mo. Tala eendjovo daJesus odo di li muLukas 14:28, tadi ti: “Ngenge oku na ou womunye a hala okutunga ongulushungo, ita kala omutumba manga ngeno, ndele ta valula [oitungifo], ngenge oku na oimaliwa oku i wanifa”? Ngeenge omunhu okwa tula moilonga efinamhango olo ota ka ninga omutengenekwafaneko u na sha nanghee e na okulongifa oimaliwa yaye noku u diinina. Ndele osho otashi dulu okukala eshongo. Obed okwa popya shi na sha naasho a ti: “Fimbo nda li inandi kanifa oilonga yange, otwa li twa ikilila okulanda oinima ihapuihapu nande inatu i pumbwa. Katwa li hatu ningi omutengenekwafaneko molwaashi otwa li tu na oimaliwa ya wana okulanda keshe osho twa hala.” Ndele okuninga eemhangela komesho yefimbo otaku ka kwafela omunhu oo iha mono vali oyuuyemo ya wana a dule okuwanifa po eemhumbwe da fimana doukwaneumbo waye.
Lundulula onghedi yoye yokukalamwenyo. Kashipu okwiikilila okukala nonghalamwenyo i li paunafangwa, ndele osha pumbiwa okuninga ngaho. Eyeletumbulo lOmbibeli limwe ola ti: “Omunaendunge ota tale oshiponga ndee ta hondama.” (Omayeletumbulo 22:3) Stephen okwa ti: “Opo tu xupife oimaliwa, otwa li twa tembukila keumbo letu vene olo la li linini noli li paunafangwa. Ounona otwa li twe va tembulila keefikola odo di na ombilixa ndele odi na ehongo liwa.”
Oukwaneumbo owa pumbwa okukala hau kundafana wa manguluka opo u dule okwiika onghalamwenyo yanafangwa. Austin oo a li ha longele ofeema yoimaliwa oule womido omuwoi fimbo ina kanifa oilonga, okwa ti: “Ame nomukulukadi wange otwa li twa kala omutumba ndele hatu shange oinima oyo twa pumbwa shili. Otwa li tu na okweefa po okulanda oikulya oyo i na ondilo, okuya momafudo taa pula oimaliwa ihapu nokulanda oikutu ipe inashi pumbiwa. Onda hafa eshi oukwaneumbo wange wa longela kumwe eshi twa ninga omalunduluko oo.” Ounona veni otashi dulika itava ka uda ko nawa kutya omolwashike mu na okuninga omalunduluko a tya ngaho, ndele omu na oku va kwafela mu li ovadali.
Kala u na ehalo okutambula ko oilonga yoludi limwe li lili. Ngeenge owa ikilila oilonga yomombelewa, otashi dulika u kale u wete oilonga yokomake idinifa. Austin okwa ti: “Osha li shidjuu neenghono kwaame pamadiladilo okutambula ko oilonga oyo ya fa idinifa, molwaashi onda li nda ikilila okukala menindjela wofeema ya kula.” Osho itashi kumwifa molwaashi Ombibeli oya popya mOmayeletumbulo 29:25, ya ti: “Okutila omunhu taku tele omwiyo.” Okukala to lipula naasho vamwe tashi dulika tava ka tya itashi ku kwafele u palule oukwaneumbo woye. Oshike tashi dulu oku ku kwafela u finde omadiladilo mai a tya ngaho?
Osha fimana okukala nelininipiko. Konima eshi Obed a kanifa oilonga yaye mohotela, okwa li a pewa oilonga komunailonga mukwao mukulu oo e na ongalashe yokupangela eetuwa. Oilonga oyo oya kwatela mo okweenda kolupadi oinano ile mefululu opo a ka konge opainda yeetuwa nosho yo oikwanoipangifo ikwao. Obed okwa ti: “Kanda li ndi hole oilonga oyo, ashike nghi na nghee. Elininipiko ola kwafela nge ndi longe oilonga oyo hai futu ondjabi inini neenghono mokuyelekanifa naayo nda li handi mono nale, ndele oya wana okufila oshisho oukwaneumbo wange.” Mbela ito dulu okuhopaenena oikala ya tya ngaho?
Kala wa wanenwa. Emboitya limwe ola fatulula kutya omunhu a wanenwa oyoo a “hafa nokwa mbilipalelwa konghalo.” Efatululo la tya ngaho otashi dulika li kale la fa lihe li pandjele komunhu oo e na oupyakadi wopamaxupilo. Ndele tala keendjovo domuyapostoli Paulus, omutumwa oo a li e shii oluhepo, a ti: “Onda ika okuwanena naai ndi i kwete. Ondi shii okukala noluhepo nondi shii okukala nehepuluko, onda ika aishe nokukala akushe, okukuta nokufya ondjala, okukala noupuna.” — Ovafilippi 4:11, 12.
Onghalo yetu otashi dulika i kale tai ende nawa, ndele otai dulu okunaipala neenghono omolwomafimbo aa taa lunduluka. Ohatu dulu okumona ouwa filufilu ngeenge otwa tula moilonga omayele aPaulus a nwefwa mo, oo taa ti: “Etilokalunga olo eliko linene shili, shamha omunhu a wana naai yaye. Ndelenee ngenge tu na oipalwifa noikutu, osho tuu nashi tu wanenene.” Paulus ita xumifa komesho ondede, ndele ota ulike kutya oipumbiwa yopalutu oya pumbwa okukala pondodo ilipi. — 1 Timoteus 6:6, 8.
Osho hashi etele omunhu ehafo lashili
Ehafo lashili ihali di mokulindubila oinima aishe oyo tashi dulika twa hala ile mokukala nonghalamwenyo youdjeko. Jesus okwa ti: “Okuyandja oku nelao komesho yokutambula.” Elao ile tu tye ehafo newanenwo ohai di mokulongifa oinima oyo tu na opo tu kwafele vamwe noku va twa omukumo. — Oilonga 20:35.
Omushiti wetu Jehova Kalunga oku shii nawanawa eemhumbwe detu adishe. Okwa yandja omayele taa longo okupitila mEendjovo daye Ombibeli, oo a kwafela ovanhu vahapu va xwepopaleke onghalamwenyo yavo nova pepelelwe koisho inai pumbiwa. Ashike onghalo yomunhu yopamaxupilo itai ka xwepopala ombadilila ile meendelelo. Jesus okwa shilipaleka ovo tava twikile ‘okukonga tete ouhamba waKalunga nouyuki waye’ a ti kutya otava ka wanifilwa po eemhumbwe davo dakeshe efiku. — Mateus 6:33.