Arnap inissisimanerata allanngorsimanera ajunngitsortai ajortortaalu
„NAATSUMIK oqaatigalugu 1980-ikkunni arnat ilinniagaqarnermikkut pitsanngoriarsimaannaratik, aammattaaq peqqinnerulersimapput, aammalu sivisunerusumik pisuunerusumillu inuuneqalersimallutik.“ Atuagassiap taama naavaa allaaserisani ima qulequtaqartoq: „Taama issimavugut; maannalu ima ippugut.“ Kisianni imaappa arnap inuiaqatigiinni inissisimanera ilumut ajunngitsumut ajortumullu allannguuteqarsimasoq?
Aappariinnermut ilaqutariinnermullu sunniutai
Amerlanertigut atorfeqarnikkut siuariartornermik unammillerneq ilaqutariittut inooqatigiilluarnermik sanileqartinneq ajornarluinnangajattarpoq. Nalunaarusiat ilaanni ima allassimasoqarpoq: „Angutit arnallu aqutsisutut atorfeqartut imminnut naleqqiunneqarneranni paasinarsisimavoq arnat aqutsisutut atorfillit angutinit taamatut suliaqartunit ilaquttaminnik salliutitsinnginnerusartut, avinnissamullu angutininngarnit marloriaammik ilimanaateqarnerusartut.“ Tupigusuutigalugu eqqarsaatigineqarsinnaavoq tamatumunnga suna peqqutaanersoq. Naalagaaffiup Californiap universitetiani aaqqissuinermik ilisimatusaatinut professori ima nassuiaateqarpoq: „Angutit angerlarsimaffitsik nukittorsarfissatut isigisarpaat, arnalli angerlarsimaffitsik nammagassamittut isigisarlugu. Angut sulereerluni angerlaraangami issiavimmut ingittaraaq eqqissisimaalerlunilu; imminut taamatut pisinnaatippoq sulereersimagami. Arnalli suliffimminnit angerlaraangamik aamma suliassanit allanit utaqqineqartarput.“
Tamanna soorunami arnanut aqutsisutut atorfilinnuinnaq tunnganngilaq. Sovjetunionimi arnat arnanit kitaamiunit siulliullutik angerlarsimaffiup avataani sulisalersimapput, sulilu suliffitik ilaquttatillu ataatsikkut paarissallugit nammatassamittut isigalugit. Working Woman-imik aaqqissuisut ilaat Sovjetunionimioq ima oqarsimavoq: „Arnaq ilaqutariit uummatigaat aammalu saamasuullunilu isumassuiumatuusariaqarpoq ilaqutariit iluanni pissutsinik saamasunik asannittunillu pilersitsissaguni.“ Tassa imaappoq: arnat suliassanik marlunnik nammagassaqarput, anguterpassuit illumi suliassanik ikiuunneq ajormata.
New Yorkimi arnat aningaasarsiornermik suliaqartut nuimasut ilaata akerleriissutinut peqqutaasinnaasut ilaat ersersippaa. Amikkisaaruteqarpasinnguarani ima oqarsimavoq: „Suliffiga feriarfittuinnaq ippoq,“ imalu nangippoq: „Inuunera iluarisimaarpara, qaqutigorujussuarlu nakkaannarfigisaqartarpunga“ — taamaalilluni ilaquttani immikkut inissisimatinngilai. Uiata tamanna isumagisaraa. Naak niuernerup iluani atorfeqaraluarluni meeqqatik marluk nakkutigisarai. Arnap taassuma suleqatai oqarput allat tamaasa tunulliullugit suliffimminik pingaartitsinera „qularnanngilluinnartumik ilaquttami inooqatigiinnerannut peqqinnanngitsuusoq“.
Arnat ministeriunerusut ilaat aamma taamatut misigisaqarsimavoq. Naalakkersuinikkut anguniagaqarnini pissutigalugu ilaquttani sammivallaarsimanngilai. Meerai alliartornerminni akkamminniikkajuttarput, „qilanaarinerpaasartagaallu tassaavoq ilaqutariit tamarmik katersuuttarnerat nereqatigiinniarlutik, tamannalu qaqutiguinnaq pisinnaasarpoq“ angerlarsimaffianni.
Qanittukkut Europami arnat suliffeqarfinnik aqutsisuusut sisamat apersorneqarmata, ilaat oqaluttuarpoq panini aqqaneq-marlunnik ukiulik uimi kisiinnangajammi perorsarsimagaa. Alla oqaluttuarpoq meeqqani taamaallaat sapaatip akunnerata naanerani sammisinnaasarsimallugit. Tusagassiuutitigut eqqartorneqarnerat naapertorlugu arnat taakkua ilaat pingasut malunnartumik inunnik allanik ilaqarneq sungiusimanngilaat.
Arnat ilaannut suliffeqarnissaq pisariaqarluinnartarpoq, immaqa uiusoq toqusimammat imaluunniit qimassimammatik. Qularnanngitsumik suliffissarsisimanertik nuannaarutigisarpaat, kisianni nuannarigaluarunikku nuannarinngikkaluarunikkuluunniit akueriuminaatsortai naammagalugit atortariaqarpaat.
Suliffeqarnerup akueriuminaatsortai
Arnap inissisimanerata allanngorsimanera ajunngitsortaqarlunilu ajortortaqartoq nalinginnaasumik pisartukkut erserpoq, tassa arnaq uiminit aningaasarsiaqarneruleraangat imaluunniit annerusumik atorfeqaleraangat. Aappariinnik siunnersuisartut oqarnerat naapertorlugu „tamanna aappariit ajornartorsiulersarnerannut pisooqataasorujussuanngorsimavoq“. Uiusoq ima unnerluagajuttarpoq: „Suliamigut qaffariartornera silassorissutsikkuinnaq nuannaarutigaara. Kisianni misigissutsikkut nanertisimaqaanga. Sumiginnagaasutut misigisimavunga. Aammalu tamanna ilutigalugu ilerasuutigaara, tassami taama killitsitsigigama.“ Kristumiut aappariit sulisariaqarluinnartut pineqarpata, misigissutsit taama ittut akueriuminaatsut oqaloqatigiissutiginerisigut imminnullu isumageqatigiinnermikkut killilersorniarsinnaavaat. — 1 Pîtruse 4:8.
Arnap inuiaqatigiinni inissisimanerata allanngorsimanerata ajunngitsortaqarlunilu ajortortaqarneranik ersersitsisoq alla tassaavoq arnat qaffassarnissaannik pingaartitsisut namminniinnaq iluanaarnissartik eqqarsaatigimmassuk. Atuakkami The Coming Matriarchy-mi eqqartorneqarpoq piffissaq silarsuup arnanit imminnuinnaq eqqarsaatigisunik imalu aperiuaannartunik aqunneqarfia: „Uanga tamanna qanoq iluanaarutigisinnaavara?“ Siuliani eqqartorneqartup arnap aningaasarsiornermut tunngasunik suliaqartup iluatsitsilluarsimasup eqqarsaat tamannarluinnaq annippaa; inuit allat iluatsikkiartornissaannik ikiorusunngilai nammineq iluanaarutigissanngikkuniuk. Ima nassuerpoq: „Aningaaserituallaarpunga.“ Kisianni taamaanneq isumatusaarnerua, Jesusip Qaqqami Oqaluusaa eqqarsaatigissagaanni: ’Inunnut qanorluunniit iliorfigeqqugussi ilississaaq taamatut iliorfigisigik.’ ’Aqagussaq isumakuluutigeqinasiuk, aqagussaq piminik isumakuluutissaqassammat.’ (Matîuse 7:12; 6:34) Arnat kristumiut anguniartariaqarpaat Jesusip isumaatut isumaqarnissartik.
Bibelip ileqqussatigut najoqqutassiai pingaanngitsuuppat?
Arnap inissisimanerata allanngorsimanerata akueriuminaannerpaartaat tassaannguatsiarpoq ileqqussatigut najoqqutassianik sumiginnaanera. Qaqutiguinnaq arnat arnat qaffarnissaannik pingaartitsisut Guuti imaluunniit upperisarsiorneq taasarpaat, taatuaraangamikkilli isornartorsiuerpaluttumik nipeqartarput. Arnat qaffakkiartornertik pissutigalugu katikkusunngikkallartut amerlanerit isumaqarput katitsinnani kinguaassiuutitigut atoqateqarneq pissusissamisoorluinnartoq.
Arnat angutinut nalitigitaaniarnerannik pingaartitsinerup akueriuminaatsortaasa ilaat tassaavoq arnat arnaqatiminnik atoqateqartarnerannik tapersersuimmat. 1971-imi NOW-ip (Amerikami arnat kattuffiisa ilaat) ukiumoortumik ataatsimiinnermini ima aalajangerpoq: „Arnanik arnaqatiminnik atoqateqartunik naqisimanninnerujussuaq NOW-ip sianigigaa; arnap nammineq timiminik oqartussaaffeqarnerata ilagigaa nammineq kinguaassiuutitigut atoqateqartarnermi inuunermilu qanoq ingerlannissaanik aaljangiisinnaanera; arnanik arnaqatiminnik atoqateqartartunik naqisimanninnerup arnat qaffariartornissaannik pingaartitsinermik attuineratut NOW-ip isigigaa.“ Tamanna Guutip oqaasianut Rûmamiut 1:26, 27-mi allassimasunut sanilliuteriaruk. Arnat arnat qaffariartornissaannik pingaartitsisut arnanut arnaqatiminnik atoqateqartartunut isiginninnerat aammattaaq naartuersittarnerup akuerisaanissaanik piumasaannut tunngasarpoq. Tulanemi universitetimi inatsisinik ilisimatusaatinut professori, Billups Percy, eqqortumik ima oqarsimavoq: „Naartumik peersineq pilattaanertut nalinginnaasutut isigissallugu pinerluttuliornermut ilisimatusaatinik, upperisamut ilisimatusaatinik ileqqussanullu ilisimatusaatinik ukiut hundredellit ingerlanerisigut katersugaasunik sumiginnaaneruvoq.“
Nalunaarusiat ilaanni allassimavoq ukiuni kingullerni qulini arnat akornanni pinerlunniartarnerit qaffariaateqarnerusimasorujussuit angutit akornanni pinerlunniartarnerninngarnit. 1974-ip 1979-illu akornanni USA-mi arnat salloqittaasimallutik tigusarineqartut 50 procentimik amerleriarsimapput, angutit akornanni 13 procentiinnaasoq. Aningaasanit paarisanit arnat akornanni tillittarnerit 50 procentimik qaffariarsimapput, angutilli akornanni 1,5 procentiinnarmik qaffariarsimallutik. Allakkanik pingaartunik peqquserlulluni allanngortitsisimallutik arnat akornanni parnaarussaasimasut 27,7 procentimik qaffariarsimapput, angutilli akornanni taamaaliortut 10 procentit inorlugit qaffariarsimallutik. Arnap inissisimanerata allanngorsimanera qularnanngivissumik naammaginarluartumik kinguneqarsimanngilaq.
Aammattaaq arnat amerliartuinnartut pujortartalersimapput, aammalu pujortartarneq pissutigalugu puakkut kræfteqarneq arnat akornanni toqussutaagajunnerpaaleriartorpoq, iviangitigut kræfteqarnermik toqussuteqartarnermut taartaalluni. Ungasinngitsukkut ukiup ataatsip ingerlanerani kræfti nappaatigalugu arnat toqusut tamarmik 25 procentiisa puammikkut kræfti toqussutigaat, ukiullu tamaasa 7 procentimik qaffariartarpoq.
Siunissaq naammaginartoq — qanoq anguneqarsinnaava?
Arnat amerliartuinnartut miserratigisinnaajunnaalersimavaat nuanneraluartumik suliffeqarneq iluatsikkiartorsimanerlu inuunerminni tulluusimaarutigisinnaanagit. Hilary Cosellip, Woman on a Seesaw: The Ups and Downs of Making It-mik atuakkiortup, ajornartorsiut tamanna ilanngutassiamini eqqartorpaa, una apeqqutigalugu: „Arnat siornatigut aappariinneq, anaanaaneq illulerinerlu eqqarsaatigalugit kukkusimagunik, imaassannguatsiarpoq suliffeqarneq, iluatsikkiartorneq angusaqarluarnerlu eqqarsaatigalugit kukkoqqilersimasut.“ Aammattaaq ima aperivoq: „Ilimanarpa anaanatta naammassisimasaat tamaasa naammassisinnaassagivut, aammattaaq ataatatta naammassisimasaat tamaasa naammassisinnaassallugit?“
Atuakkami The Cost of Loving-imi Megan Marshallip uparuarpaa „ilinniarsimasaminik suliaqarluni pisinnaalluartup qalliinnakkut pissusiata ikit isertugaasut isertorluarsinnaanngikkai, tassaasut: ajuutiginninnermik aliasuuteqarnerit, imminut naalakkersorsinnaanani kikkunnik tamanik atoqateqartarneq, arnaqatiminik atoqateqarnermik ooqattaarinerit, naartuersinnerit, avinnerit kiisalu kiserliorneq nalinginnaasoq“. Oqaluttuaraa qanoq arnat angutinut naligiissitaanissaat anguniarlugu suleqatigiinnerup arnat attaveqanngissusissaannik eqqarsaat pilersikkaluaraa, arnalli ikittuinnannguit tamanna angusinnaasimagaat.
Megan Marshallip isumaliut una inerpaa: „Asanninneq ataavartoq aappariilluarnerup sernissugaa upperisariaqarparput,“ „inuk kisimiilluni allamullu atanani piusinnaanngitsoq,“ aamma „isumassugaqartariaqartugut, isumassorneqartariaqarlutalu.“ Eqqarsaat tamanna Ajoqersuisup nunami inuusimasut annerpaartaasa, Jesus Kristusip, oqaasiinut eqqaanarpoq. ’Tunisineq tigusinermit pilluarnarneruvoq.’ — apustilit suliait 20:35.
Inuit ingasaassigajupput. Arnap inissisimanerata allanngorsimanerata ajunngitsortaqarnera ajortortaqarneralu pruffiitip Jeremiasip oqaasiinut uppernarsaataannaavoq: „Inuup ingerlasup alloriartarnimi sangunaveernissaat piginngilaa.“ (Jerimia 10:23, NV) Arnalli kristumiuusut allanngorsimanernik tamakkuninnga (ajunngitsortanillu ajortortanillu kingunerisimasaannik) sianiginnittut, Guutip inassutaanik maleruaanerup iluaqutaassusia takusinnaavaat. Misigisat takutissimavaat Guutip inassutai „kuultimit erlinnarneru“sut. „Maleruaraanni tamanna naammattumik akisissutaassaaq.“ — Tussiaat 19:8-12. (wD 15/8 87)