របៀបដោះស្រាយបញ្ហាដោយសន្ដិវិធី
អំពើហឹង្សារវាងមនុស្ស គឺសឹងតែមានចំណាស់ដូចមនុស្សលោកដែរ។ ព្រះគម្ពីរតាមដានអំពើហឹង្សាដល់គ្រាកាអ៊ីន ដែលជាបងប្រុសរបស់អេបិល ហើយជាកូនច្បងរបស់ប្ដីប្រពន្ធមួយគូដំបូង។ នៅពេលដែលព្រះបានសព្វព្រះហឫទ័យនឹងតង្វាយរបស់អេបិលជាជាងរបស់គាត់ នោះកាអ៊ីនបានខឹងឡើងយ៉ាង«ក្ដៅក្រហាយ»។ តើគាត់ដោះស្រាយនឹងស្ថានការណ៍នេះដោយដូចម្ដេច? «កាអ៊ីនក្រោកឡើងសំឡាប់អេបិលជាប្អូនទៅ»។ ក្រោយមក នោះគាត់ក៏មានបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរជាមួយនឹងព្រះ។ (លោកុប្បត្តិ ៤:៥, ៨-១២) អំពើហឹង្សាមិនបានដោះស្រាយបញ្ហាជាសណ្ឋានដ៏អាក្រក់របស់កាអ៊ីន នៅចំពោះព្រះអាទិទេពរបស់គាត់នោះទេ។
តើតាមរបៀបណាដែលយើងអាចជៀសវាងពីដំណើរដូចកាអ៊ីន ក្នុងការប្រើអំណាចដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានោះ?
ពីអំពើឃោរឃៅទៅការត្រាប្រណីវិញ
សូមពិចារណាមើលបុរសម្នាក់ ដែលបានឈរមើលដោយព្រមឲ្យគេសម្លាប់ស្ទេផាន ដែលជាទុក្ករបុគ្គលគ្រីស្ទានទីមួយ។ (កិច្ចការ ៧:៥៨; ៨:១) បុរសនេះ ឈ្មោះសុលពីស្រុកតើសុស ដែលមិនយល់ស្របនឹងជំនឿរបស់ស្ទេផាន នោះបានគាំទ្រនូវការសម្លាប់យ៉ាងឃោរឃៅនេះ ថាជាផ្លូវយុត្ដិកម្ម ដើម្បីបញ្ឈប់សកម្មភាពរបស់ស្ទេផាន។ ពិតហើយ សុលប្រហែលជាមិនមែនជាមនុស្សឃោរឃៅក្នុងគ្រប់ទិដ្ឋភាពនៃជីវិតរបស់គាត់នោះទេ។ ប៉ុន្តែ គាត់បានសុខចិត្តយល់ព្រមនឹងអំពើឃោរឃៅ ជាវិធីដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានោះ។ មិនយូរប៉ុន្មាន ក្រោយពីស្ទេផានបានស្លាប់ទៅ នោះសុល«បានធ្វើទុក្ខដល់ពួកជំនុំ[គ្រីស្ទាន]ខ្លាំងណាស់ ដោយចូលគ្រប់តែផ្ទះ ចាប់ទាញអូសទាំងប្រុសទាំងស្រី បញ្ជូនទៅដាក់គុក»។—កិច្ចការ ៨:៣
យោងទៅតាមវិជ្ជាករខាងព្រះគម្ពីរ លោកអាលបឺត បាន្ស ពាក្យភាសាក្រិកដែលបានបកប្រែនៅទីនេះថា‹ធ្វើទុក្ខយ៉ាងខ្លាំង› ឲ្យអត្ថន័យជាការហិនហោច ដែលសត្វសាហាវ ដូចតោនិងឆ្កែចចក អាចធ្វើឲ្យមាននោះ។ លោកបាន្ស ពន្យល់ថា «សុលបានមានកំហឹងប្រឆាំងសាសនានោះ ដូចជាសត្វសាហាវ នេះជាពាក្យធ្ងន់មួយ ដោយឲ្យអត្ថន័យជាការខ្នះខ្នែងនិងកំហឹង ដែលគាត់មានក្នុងការធ្វើទុក្ខបៀតបៀននោះ»។ នៅពេលដែលសុលបានធ្វើដំណើរទៅដាម៉ាស ដើម្បីប្រមូលពួកកាន់តាមរបស់ព្រះគ្រីស្ទ នោះគាត់«នៅតែបញ្ចេញសេចក្ដីគំរាម នឹងពាក្យកំហែង ព្រមទាំងការសំឡាប់ ដល់ពួកសិស្សនៃព្រះអម្ចាស់[ព្រះគ្រីស្ទ]នៅឡើយ»។ នៅតាមផ្លូវ នោះព្រះយេស៊ូដែលមានព្រះជន្មរស់ឡើងវិញ បានមានបន្ទូលជាមួយនឹងគាត់ ហើយមានលទ្ធផល ជាការផ្លាស់ប្រែរបស់សុលទៅចូលសាសនាគ្រីស្ទានវិញ។—កិច្ចការ ៩:១-១៩
ក្រោយពីការផ្លាស់ប្រែនេះ នោះរបៀបដែលសុលទាក់ទងជាមួយអ្នកដទៃគឺខុសពីមុន។ ព្រឹត្ដិការណ៍ដែលបានកើតឡើង១៦ឆ្នាំក្រោយមក បង្ហាញឲ្យឃើញនូវការផ្លាស់ប្ដូរនេះ។ មនុស្សមួយក្រុមបានមកក្រុមជំនុំរបស់គាត់នៅស្រុកអាន់ទីយ៉ូក ហើយបានដាស់តឿនពួកគ្រីស្ទាននៅទីនោះ ឲ្យធ្វើតាមក្រិត្យវិន័យម៉ូសេ។ ជាលទ្ធផល គឺមាន«សេចក្ដីដេញដោលគ្នាជាខ្លាំង»។ សុល ដែលឥឡូវនេះបានគេស្គាល់ជាប៉ុល ក៏បានកាន់ជំហរក្នុងការជជែកនេះ។ តាមមើលទៅ ពួកគេមានការជជែកយ៉ាងខ្លាំងមែន។ ប៉ុន្តែ ប៉ុលមិនបានធ្វើអំពើហឹង្សានោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ គាត់បានយល់ព្រមធ្វើតាមការសំរេចចិត្តរបស់ក្រុមជំនុំ ដោយយករឿងនេះទៅឲ្យពួកសាវ័ក និងពួកអ្នកចាស់ទុំនៅក្រុងជំនុំនៅឯក្រុងយេរូសាឡិម។—កិច្ចការ ១៥:១, ២
ក្នុងក្រុងយេរូសាឡិម ក៏«បានជជែកគ្នាជាយូរ»នៅឯការប្រជុំក្នុងចំណោមពួកអ្នកចាស់ទុំ។ ប៉ុលបានរង់ចាំរហូតដល់«ពួកជំនុំទាំងអស់គ្នា ក៏នៅស្ងៀម» ហើយរួចមក គាត់បានរាយការណ៍នូវកិច្ចការដ៏អស្ចារ្យនៃវិញ្ញាណរបស់ព្រះ ក្នុងចំណោមពួកអ្នកជឿដែលឥតកាត់ស្បែក។ ក្រោយពីបានពិគ្រោះបទគម្ពីរហើយ នោះពួកសាវ័កនិងពួកចាស់ទុំក្នុងក្រុងយេរូសាឡិម «បានព្រមព្រៀងគ្នា»មិនចង់ដាក់បន្ទុកអ្វីទៀតលើពួកអ្នកជឿដែលឥតកាត់ស្បែក ក្រៅពីដាស់តឿនគេឲ្យ«ចៀសវាងចំពោះរបស់ដែលបានថ្វាយដល់រូបព្រះ១ ឈាម១ សត្វដែលសំឡាប់ដោយច្របាច់ក១ នឹងសេចក្ដីកំផិត១»។ (កិច្ចការ ១៥:៣-២៩) ប្រាកដហើយ ប៉ុលបានផ្លាស់ប្ដូរមែន។ គាត់បានរៀនដោះស្រាយរឿងដោយឥតប្រើអំពើហឹង្សា។
ការប្រឈមនឹងភាពទោរទន់ទៅរកការប្រើអំពើហឹង្សា
ក្រោយមកប៉ុលបានដាស់តឿនថា៖ «មិនគួរឲ្យបាវបំរើនៃព្រះអម្ចាស់ឈ្លោះប្រកែកគ្នាឡើយ គួរឲ្យបានចិត្តសុភាពរាបសាដល់មនុស្សទាំងអស់វិញ ត្រូវប្រសប់ក្នុងការបង្រៀន ទាំងមានចិត្តអត់ធ្មត់ផង ត្រូវប្រដៅដំរង់មនុស្សដែលទទឹងទទែងដោយមានចិត្តសុភាព»។ (ធីម៉ូថេទី២ ២:២៤, ២៥) ប៉ុលបានដាស់តឿនធីម៉ូថេ ដែលជាអ្នកត្រួតពិនិត្យដ៏ក្មេងជាង ឲ្យដោះស្រាយស្ថានការណ៍ដ៏ពិបាកដោយសម្លូត។ ប៉ុលបាននិយាយត្រឹមត្រូវមែន។ គាត់បានដឹងថា ទឹកចិត្តអាចមានផ្ទុះឡើង សូម្បីក្នុងចំណោមពួកគ្រីស្ទានផង។ (កិច្ចការ ១៥:៣៧-៤១) ដោយមានមូលហេតុល្អ នោះគាត់បានឲ្យឱវាទថា៖ «ចូរខឹងចុះ តែកុំឲ្យធ្វើបាបឡើយ កុំឲ្យសេចក្ដីកំហឹងរបស់អ្នកនៅដរាបដល់ថ្ងៃលិចឡើយ»។ (អេភេសូរ ៤:២៦) ការទប់កំហឹងដោយមិនឲ្យវាផ្ទុះឡើងនោះ ជាវិធីដ៏ល្អក្នុងការដោះស្រាយនឹងអារម្មណ៍បែបនោះ។ ប៉ុន្តែ តើអាចសម្រេចរឿងនេះយ៉ាងដូចម្ដេច?
សព្វថ្ងៃនេះ គឺមិនជាការស្រួលទេ ក្នុងការទប់កំហឹងរបស់យើងនោះ។ លោកស្រីបណ្ឌិតឈ្មោះ ដេបូរ៉ា ផ្រុត្រូស្ទីត ដែលជានាយិកាជំនួយនៅឯសាលាហាវឺតខាងសុខាភិបាលសាធារណៈ បានមានប្រសាសន៍ថា «ចិត្តចង់ធ្វើបាបគេគឺប្រជាប្រិយណាស់។ តាមការពិត សមត្ថភាពចេះចុះចូលនឹងគ្នា ដូចជាការចរចា ការសម្របសម្រួល ការយល់ចិត្ត ការអត់ឱនទោស គឺជាអ្វីដែលគេធម្មតាចាត់ទុកថាជារបស់មនុស្សទន់ខ្សោយ»។ ប៉ុន្តែ ទាំងនេះជាគុណសម្បត្ដិដ៏ខ្លាំងក្លា ហើយជាកត្ដាដ៏សំខាន់បំផុតក្នុងការទប់ទំនោរឃោរឃៅ ដែលមានក្នុងខ្លួនយើង។
ក្រោយពីបានទៅជាគ្រីស្ទានម្នាក់ នោះប៉ុលបានរៀនដឹងវិធីល្អប្រសើរជាងនៃការទាក់ទងនឹងមតិដែលទាស់គ្នា។ នេះគឺមានមូលដ្ឋានលើការបង្រៀនក្នុងព្រះគម្ពីរ។ ជាវិជ្ជាករដ៏ចេះដឹងម្នាក់ខាងសាសនាយូដា នោះប៉ុលបានស្គាល់បទគម្ពីរភាសាហេព្រើរ។ គាត់ច្បាស់ជាដឹងអំពីបទគម្ពីរដូចជា «កុំឲ្យច្រណែននឹងមនុស្សច្រឡោតឡើយ ក៏កុំឲ្យរើសយកផ្លូវប្រព្រឹត្តណាមួយរបស់គេដែរ។ អ្នកណាដែលយឺតនឹងខឹង នោះវិសេសជាងអ្នកដែលមានកំឡាំងខ្លាំង ហើយអ្នកណាដែលឈ្នះចិត្តខ្លួន ក៏វិសេសជាងអ្នកដែលឈ្នះយកបានទីក្រុងទៅទៀត។ បើអ្នកណាដែលមិនចេះគ្រប់គ្រងលើចិត្តរបស់ខ្លួន នោះធៀបដូចជាទីក្រុងដែលរលំ ហើយឥតមានកំផែង»។ (សុភាសិត ៣:៣១; ១៦:៣២; ២៥:២៨) ប៉ុន្តែ ចំណេះនេះពុំបានបង្ការប៉ុលទេ មុននឹងគាត់បានកែប្រែចិត្ត ពីការធ្វើអំពើហឹង្សាប្រឆាំងនឹងពួកគ្រីស្ទាន។ (កាឡាទី ១:១៣, ១៤) ប៉ុន្តែ តើអ្វីដែលបានជួយប៉ុល ឲ្យដោះស្រាយរឿងរ៉ាវ ដោយការវែកញែកនិងការនាំឲ្យយល់ស្របតាម ជាជាងការប្រើអំពើហឹង្សានោះ?
ប៉ុលឲ្យយើងដឹង នៅពេលដែលគាត់បាននិយាយថា៖ «ចូរត្រាប់តាមខ្ញុំ ដូចជាខ្ញុំបានត្រាប់តាមព្រះគ្រីស្ទដែរ»។ (កូរិនថូសទី១ ១១:១) គាត់បានអបអរយ៉ាងខ្លាំងនូវអ្វីដែលព្រះយេស៊ូគ្រីស្ទបានធ្វើសំរាប់គាត់។ (ធីម៉ូថេទី១ ១:១៣, ១៤) ព្រះគ្រីស្ទបានក្លាយទៅជាគំរូសំរាប់ឲ្យគាត់យកតម្រាប់តាម។ គាត់បានដឹងនូវរបៀបដែលព្រះយេស៊ូបានរងគ្រោះ សំរាប់ជាប្រយោជន៍ដល់មនុស្សដែលមានបាប។ (ហេព្រើរ ២:១៨; ៥:៨-១០) ប៉ុលអាចបញ្ជាក់នូវទីសំអាងដែលថាទំនាយរបស់អេសាយ អំពីព្រះមេស្ស៊ីបានត្រូវសម្រេចដោយព្រះយេស៊ូ ដែលថា៖ «ទ្រង់ត្រូវគេសង្កត់សង្កិន ហើយធ្វើទុក្ខ តែទ្រង់មិនបានហើបព្រះឱស្ឋសោះ គឺដូចជាកូនចៀមដែលគេដឹកទៅសំឡាប់ ហើយដូចជាចៀមដែលគនៅចំពោះពួកអ្នកកាត់រោមយ៉ាងណា ទ្រង់ក៏មិនបានហើបព្រះឱស្ឋសោះយ៉ាងនោះដែរ»។ (អេសាយ ៥៣:៧) សាវកពេត្រុសបានសរសេរថា៖ «កាលគេបានជេរប្រមាថដល់ទ្រង់[ព្រះយេស៊ូ] នោះទ្រង់មិនបានជេរតបវិញទេ ខណដែលទ្រង់រងទុក្ខ នោះក៏មិនបានគំហកកំហែងដល់គេដែរ គឺបានប្រគល់ព្រះអង្គទ្រង់ទៅព្រះ ដែលជំនុំជំរះដោយសុចរិតវិញ»។—ពេត្រុសទី១ ២:២៣, ២៤
ការអបអររបស់ប៉ុលចំពោះរបៀបដែលព្រះយេស៊ូគ្រីស្ទ បានប្រឈមនឹងស្ថានការណ៍ដ៏ពិបាក បានជំរុញឲ្យគាត់កែប្រែចិត្តមែន។ គាត់អាចដាស់តឿនពួកអ្នកជឿគ្នីគ្នាថា៖ «ហើយទ្រាំទ្រគ្នា ទាំងអត់ទោសទៅវិញទៅមក បើអ្នកណាមានហេតុទាស់នឹងអ្នកណា នោះចូរអត់ទោសឲ្យគេចុះ ដូចជាព្រះគ្រីស្ទបានអត់ទោសឲ្យអ្នករាល់គ្នាដែរ»។ (កូល៉ុស ៣:១៣) ការទទួលស្គាល់ថាយើងមិនត្រូវប្រព្រឹត្តអំពើហឹង្សា នោះគឺមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ។ ការអបអរចំពោះអ្វីដែលព្រះយេហូវ៉ានិងព្រះយេស៊ូគ្រីស្ទបានធ្វើសំរាប់យើង ជួយយើងឲ្យមានការជំរុញចិត្តដើម្បីមានជ័យជំនះលើទំនោរខាងអំពើដ៏ឃោរឃៅ។
តើអាចធ្វើទៅបានឬទេ?
បុរសម្នាក់នៅប្រទេសជប៉ុន បានត្រូវការនូវការជំរុញចិត្តដ៏ខ្លាំងបែបនេះ។ ឪពុករបស់គាត់ ដែលជាទាហាន គឺមានចិត្តឆេវឆាវណាស់ ហើយបានជិះជាន់លើគ្រួសារដោយប្រើអំពើហឹង្សា។ ជាអ្នករងគ្រោះនឹងអំពើហឹង្សាបែបនេះ ហើយដោយបានឃើញម្ដាយរបស់គាត់រងគ្រោះដូចនេះដែរ នោះបុរសនេះក៏បានបណ្ដុះឲ្យមានលក្ខណៈឃោរឃៅដែរ។ គាត់បានកាន់ដាវរបស់ជប៉ុនពីរដែលហៅថាសាម៉ូរៃ ដែលមានប្រវែងខុសគ្នា ដែលគាត់បានប្រើដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា ព្រមទាំងគំរាមកំហែងមនុស្ស។
នៅពេលដែលប្រពន្ធរបស់គាត់បានចាប់ផ្ដើមសិក្សាព្រះគម្ពីរ នោះគាត់បានអង្គុយជាមួយនៅពេលគេសិក្សា ដោយឥតសូវយកចិត្តទុកដាក់ប៉ុន្មាននោះទេ។ ក្រោយពីបានអានកូនសៀវភៅដែលមានចំណងជើង ដំណឹងល្អពីព្រះរាជាណាចក្រ a នោះគាត់បានកែប្រែចិត្តគំនិតរបស់គាត់។ ហេតុអ្វី? គាត់ពន្យល់ថា៖ «នៅពេលដែលខ្ញុំអានពត៌មានក្រោមចំណងជើង ‹ព្រះគ្រីស្ទយេស៊ូ› ហើយអំពី‹តម្លៃលោះ› នោះខ្ញុំមានចិត្តអាម៉ាស់ណាស់។ ទោះជាខ្ញុំប្រកបជីវិតយ៉ាងព្រៃផ្សៃក៏ដោយ ក៏ខ្ញុំចង់ប្រព្រឹត្តយ៉ាងសប្បុរសចំពោះអស់អ្នកដែលខ្ញុំចូលចិត្តដែរ។ ខ្ញុំមានចិត្តរីករាយក្នុងការធ្វើឲ្យពួកម៉ាករបស់ខ្ញុំសប្បាយចិត្ត ប៉ុន្តែគ្រាន់តែធ្វើឡើងដល់កំរិតណា ដែលមិនមានឥទ្ធិពលលើជីវិតរបស់ខ្ញុំប៉ុណ្ណោះទេ។ តែបុត្រារបស់ព្រះ ព្រះយេស៊ូបានត្រូវសុខចិត្តបូជាជីវិតរបស់ទ្រង់សំរាប់មនុស្សលោក រួមបញ្ចូលមនុស្សដែលមានលក្ខណៈដូចខ្ញុំនោះផង។ ខ្ញុំមានចិត្តស្ងើចអស្ចារ្យណាស់ ហាក់ដូចជាខ្ញុំបានត្រូវដំដោយញញួរអញ្ចឹង»។
គាត់បានឈប់សេពគប់ជាមួយពួកម៉ាករបស់គាត់ពីមុន ហើយមិនយូរប៉ុន្មាន ក៏បានចុះឈ្មោះក្នុងសាលាកិច្ចបំរើព្រះធិបតេយ្យក្នុងក្រុមជំនុំមួយនៃស្មរបន្ទាល់ព្រះយេហូវ៉ា។ សាលានេះបានជួយអ្នកដែលបានចុះឈ្មោះ ឲ្យទទួលនូវការប៉ិនប្រសប់ខាងការបង្រៀនព្រះគម្ពីរដល់អ្នកឯទៀត។ សាលានេះបាននាំឲ្យមានផលប្រយោជន៍ថែមទៀតសំរាប់បុរសនេះ។ គាត់នឹកឃើញថា៖ «នៅពេលដែលខ្ញុំនៅក្មេង ខ្ញុំរកតែគំរាមកំហែងនិងរកប្រើអំពើឃោរឃៅ ពីព្រោះខ្ញុំមិនអាចសម្ដែងអារម្មណ៍របស់ខ្ញុំដល់អ្នកឯទៀត។ កាលដែលខ្ញុំបានរៀនចេះសម្ដែងប្រាប់ពីគំនិតខ្ញុំទៅអ្នកឯទៀត នោះខ្ញុំបានចាប់ផ្ដើមវែកញែកជាមួយគេ ជាជាងធ្វើអំពើហឹង្សានោះឡើយ»។
ដូចប៉ុលដែរ តើបុរសនេះបានយកផ្លូវរបស់ព្រះគ្រីស្ទជារបស់ផងខ្លួនហើយឬទេ? ជំនឿរបស់គាត់បានត្រូវល្បងល នៅពេលដែលអតីតមិត្តរបស់គាត់ ដែលគាត់បានជាប់នឹងសេចក្ដីស្បថជាសម្ព័ន្ធមិត្ត បានខំបញ្ឈប់គាត់ពីការក្លាយទៅជាគ្រីស្ទាន។ «មិត្ត»របស់គាត់បានវាយគាត់ ហើយបានប្រមាថមើលងាយព្រះរបស់គាត់ គឺព្រះយេហូវ៉ា។ បុរសដែលមានចិត្តឃោរឃៅពីដើមនេះ បានទប់ចិត្តរបស់គាត់ ហើយបានសុំទោស ដែលគាត់មិនអាចរក្សាសេចក្ដីស្បថនេះ។ ដោយការតូចចិត្ត នោះ«បងប្រុស»របស់គាត់នេះ ក៏មិនបានរំខានគាត់ទៀតទេ។
ដោយមានជ័យជំនះលើទំនោរឃោរឃៅបែបនេះ អតីតបុរសដែលមានចិត្តឆេវឆាវនេះ មានបងប្អូនប្រុសស្រីខាងវិញ្ញាណជាច្រើននាក់ ដែលមានសាមគ្គីភាពដោយស្រឡាញ់ព្រះនិងអ្នកជិតខាង។ (កូល៉ុស ៣:១៤) តាមការពិត ក្រោយពីបានទៅជាគ្រីស្ទានបាន២០ឆ្នាំមកហើយនោះ ឥឡូវនេះ គាត់បំរើជាអ្នកធ្វើដំណើរត្រួតពិនិត្យនៃស្មរបន្ទាល់ព្រះយេហូវ៉ា។ គឺមានអំណរអ្វីម្ល៉េះហ្ន៎ ដែលគាត់អាចបង្ហាញពីព្រះគម្ពីរថាបុរសដែលមានចិត្ត លក្ខណៈដូចសត្វ អាចរៀនដោះស្រាយបញ្ហា ដោយឥតប្រើអំពើឃោរឃៅ ដូចគាត់បានរៀននោះដែរ! ហើយជាឯកសិទ្ធិដ៏ល្អមែន ដែលគាត់អាចចង្អុលទៅការសម្រេចយ៉ាងអស្ចារ្យនៃពាក្យទំនាយ ដែលថា៖ «វារាល់គ្នានឹងមិនធ្វើទុក្ខ ឬបំផ្លាញគ្នា នៅគ្រប់លើភ្នំបរិសុទ្ធរបស់អញ ដ្បិតគ្រប់ទាំងអស់នឹងស្គាល់ព្រះយេហូវ៉ា នៅពេញពាសលើផែនដី ដូចជាទឹកនៅពេញពាសក្នុងសមុទ្រដែរ»!—អេសាយ ១១:៩
ដូចសាវ័កប៉ុលហើយនិងអតីតបុរសឃោរឃៅម្នាក់នេះ អ្នកក៏អាចរៀនដោះស្រាយស្ថានការណ៍ដែលអាចធ្វើឲ្យខឹង ដោយដោះស្រាយតាមសន្ដិវិធីដែរ។ ស្មរបន្ទាល់ព្រះយេហូវ៉ាក្នុងតំបន់របស់អ្នកនឹងមានចិត្តរីករាយ ដើម្បីនឹងជួយអ្នក។
[កំណត់សម្គាល់]
a បានត្រូវបោះពុម្ពដោយសមាគមប៉មយាមខាងព្រះគម្ពីរនិងខិត្តប័ណ្ណនៃរដ្ឋញូវយ៉ក។
[ឃ្លាអក្សរធំនៅទំព័រ៥]
ប៉ុលមានចិត្តសមហេតុផល។ គាត់បានដឹងថា អារម្មណ៍ក៏អាចទៅជាឆួលឡើងដែរ សូម្បីក្នុងចំណោមពួកគ្រីស្ទាន។
[រូបភាពនៅទំព័រ៧]
ការអបអរចំពោះអ្វីដែលព្រះបានធ្វើសំរាប់យើង នោះធ្វើឲ្យមានទំនាក់ទំនងដ៏ក្សេមក្សាន្ត។