DIMATEKENU

1 Ku dimatekenu Nzambi wabhange o dyulu ni ixi.

2 Mu ixi kimwakexile luwa kima, ka i umbile luwa, kwexile kitombe ku thandu a menya azongo, o kutena* kwa Nzambi kwexile* ku thandu a menya.

3 Nzambi anga uzwela wixi: “Kuma kukye.” Kuma anga kukya. 4 Nzambi anga umona kwila o mukengeji wawabha. Nzambi anga uwanuna o mukengeji ni kitombe. 5 O mukengeji Nzambi wawixana “kukya,” o kitombe wakixana “usuku.” Bhenyobho kukala usuku ni kimene, o kizuwa kya dyanga.

6 Nzambi anga uzwela wixi: “Mwaxaxi a menya mukale dibinza,* menya ni menya adikexidile.” 7 Nzambi anga ubhanga dibinza yu wawanuna o menya, amoxi akala bhulu amukwa akala bhoxi. Kyenyiki anga kibhita. 8 O dibinza dyabhiti ku thandu, Nzambi udixana “dyulu.” Bhenyobho kukala usuku ni kimene, o kizuwa kya kayadi.

9 Nzambi anga uzwela wixi: “Menya bhoxi a dyulu adibhongolole kididi kimoxi, kumoneke o mavu akukuta.” Kyenyiki anga kibhita. 10 O mavu akukuta Nzambi wa exana “ixi,” maji o dibhongolokelu dya menya wadixana “musanza wa kalunga.” Nzambi anga ukimona kuwabha. 11 Nzambi anga uzwela wixi: “Mu ixi musabhuke isasa ni idima ibhana jimbutu ni mixi ibhana ibundu, ku idifwa-idifwa, ibhana ibundu yala ni jimbutu.” Kyenyiki anga kibhita. 12 Mu ixi anga mumateka kusabhuka isasa ni idima ibhana jimbutu ni mixi ibhana ibundu ku idifwa-idifwa, ibhana ibundu yala ni jimbutu. Nzambi anga ukimona kuwabha. 13 Bhenyobho kukala usuku ni kimene, o kizuwa kya katatu.

14 Nzambi anga uzwela wixi: “Kukale imwikinu ku dibinza dya dyulu, phala kuwanuna o mwanya ni usuku ni ikale ijimbwete ilondekesa o ithangana,* o izuwa ni mivu. 15 Yanda kala imwikinu ku dibinza dya dyulu phala kumwikina o ixi.” Kyenyiki anga kibhita. 16 Nzambi ubhanga imwikinu iyadi yonene. O kimwikinu kyadikota phala kumwikina mu mwanya, o kimwikinu kyofele phala kumwikina mu usuku. Wabhange we o jithéthembwa. 17 Kyenyiki, Nzambi wa ite ku dibinza dya dyulu phala kumwikina o ixi 18 mu mwanya ni mu usuku, ni kuwanuna o mukengeji ni kitombe. Nzambi anga ukimona kuwabha. 19 Bhenyobho kukala usuku ni kimene, o kizuwa kya kawana.

20 Nzambi anga uzwela wixi: “Mu menya mukale yama yavulu izowela-mu, ku thandu a ixi kubhite yama ni ibamba yala ni mabhabha, ku dibinza dya dyulu.” 21 Nzambi anga ubhanga o yama yonene ya musanza wa kalunga, ni yama yoso yamukwa yendela mu menya mu idifwa-idifwa, ni yama yoso yala ni mabhabha, ituka, mu idifwa-idifwa. Nzambi anga ukimona kuwabha. 22 Mukiki Nzambi wa ibesowala mukuzwela: “Divwalulyenu muvule, mu izalese o menya a kalunga. O yama ni ibamba yala ni mabhabha idivwalule mu ixi.” 23 Bhenyobho kukala usuku ni kimene, o kizuwa kya katanu.

24 Nzambi anga uzwela wixi: “Mu ixi mukale jixitu ja mwenyu mu idifwa-idifwa, ibhaku ni ibamba ni yama* ihuhutila bhoxi, ni yama ya muxitu mu idifwa-idifwa.” Kyenyiki anga kibhita. 25 Nzambi anga ubhanga yama ya muxitu ya ixi mu idifwa-idifwa, o ibhaku mu idifwa-idifwa, ni yama yoso ihuhutila bhoxi mu idifwa-idifwa. Nzambi anga ukimona kuwabha.

26 Nzambi anga uzwela wixi: “Tubhange o muthu mu kidifwanganu kyetu, atumine o jimbiji mu musanza wa kalunga, o yama ni ibamba yala ni mabhabha ibhita bhulu, o ibhaku ni ixi yoso ni yama ihuhutila bhoxi mu ixi.” 27 Nzambi anga ubhanga o muthu mu kidifwanganu kyê. Mu kidifwanganu kya Nzambi mwene wabhange o diyala ni muhatu. 28 Mukusuluka, Nzambi wa abesowala wixi: “Vwalenu mu sokoloke, izalesenu o ixi ni ku itumina, mutumine we o jimbiji mu musanza wa kalunga ni yama ni ibamba yala ni mabhabha ibhita bhulu, ni yama yoso yendela mu ixi.”

29 Nzambi wambe dingi, wixi: “Ngi mibhana o mixi yoso ibhana o jimbutu yala mu ixi yoso, ni mixi yoso ibhana o ibundu ni jimbutu, ikale kudya kwenu. 30 O yangu yawisu ngi ibhana kala kudya phala o yama yoso ya muxitu, o yama yoso ni ibamba yala ni mabhabha ibhita bhulu, ni yoso yala ni mwenyu, yendela bhoxi.” Kyenyiki anga kibhita.

31 Nzambi anga umona o ima yoso yabhangele kwila yawabha mwene kyavulu. Bhenyobho kukala usuku ni kimene, o kizuwa kya kasamanu.

2 Kyenyiki, azubha kubhanga o dyulu, o ixi ni ima yoso* yala-mu. 2 Mu kizuwa kya kasambwadi, Nzambi wazubha o kubhanga o ikalakalu yê, anga unyoha mu kizuwa kya kasambwadi, mu ikalakalu yê yoso yabhangele. 3 Nzambi wabesowala o kizuwa kya kasambwadi, wa kikôlesa. Mukonda mu kizuwa kyenyiki, Nzambi wene munyoha mu ima yoso yasolo o kubhanga.

4 Yú wene o musoso wa dyulu ni ixi mu kithangana kya ibhange, mu kizuwa kyabhange Jihova* Nzambi o ixi ni dyulu.

5 Kikwexile luwa isasa ya mukáwu mu ixi, kikumatekene luwa kusabhuka yangu ya mukáwu, mukonda Jihova Nzambi kabhangesele luwa kunoka mu ixi. Kikwexile we muthu phala kudima o mavu. 6 Maji kukala mbundu yexile mutunda mu ngongo, anga ibanda phala kutekela o mikáwu yoso.

7 Jihova Nzambi anga ubhanga o muthu ni mavu, hé u mubhusa mu mazulu o muha wa mwenyu, o muthu anga ukala ni mwenyu. 8 Jihova Nzambi wabhange we jaludim mu Edene, kutundila o dikumbi, kwene kwatula o diyala dya bhange. 9 Jihova Nzambi anga usabhukisa mixi ya idifwa yoso mu ixi, yawabha ku mesu, yawabha ku idya. Mukaxi ka jaludim wasabhukisa-mu we o muxi wa mwenyu ni muxi wa kwijiya kyawabha ni kyayibha.

10 Kwakexile ngiji yamatekene mu Edene, phala kutekela o jaludim. Ku pholo ku yayi, yadiwanuna mu jingiji* jiwana. 11 O dijina dya ngiji ya dyanga Pixone. Yéne ikondoloka o ixi yoso ya Havila, mwala o ulu. 12 O ulu ya ixi yenyoyo, yambote. Mwala we bidelyu* ni matadi a onixe. 13 O ngiji ya kayadi dijina dyê Ngibone, yéne yakondoloka o ixi yoso ya Kuxi. 14 O ngiji ya katatu Hidekele.* Yéne yiya ku mbandu kutundila o dikumbi ku ixi ya Asidya. O ngiji ya kawana Ewufalate.

15 Jihova Nzambi wakwata o diyala, wa mutula mu jaludim ya Edene phala ku idima ni ku ilanga. 16 Jihova Nzambi watendelesa we o diyala, wixi: “Ku mixi yoso yala mu jaludim udyé kala ki wamesena. 17 Maji, ku muxi wa kwijiya kyawabha ni kyayibha kana kudya-ku, mukonda mu kizuwa ki udya-ku, sé phata, wanda fwa mwene.”

18 Jihova Nzambi anga uzwela wixi: “Kikyawabha o diyala kukala ubheka wê. Nganda mubhangela mukwâ wadifu-nê, uya ni ku mukwatekesa.” 19 Jihova Nzambi wabhangele ni mavu o yama ya yangu ni yama ni ibamba yala ni mabhabha ibhita bhulu, yu wa ibhekela o diyala n’a iluku o majina. Kala kyama, o dijina dya muluku o diyala, dyene kyá mwene dyaxala-nadyu. 20 Kyenyiki, o diyala waluku o majina ku ibhaku yoso ni yama yala ni mabhabha ibhita bhulu ni yama yoso ya muxitu, maji o diyala ka kexile ni mukwâ wadifu-nê, uya ni ku mukwatekesa. 21 Jihova Nzambi ubhangesa o diyala kuya ku kilu kyazongo, kyoso kyexile ku kilu wa mukatula lumbanji lumoxi, yu wajika dingi o xitu kwatundu o lumbanji. 22 O ku lumbanji lwa katwile ku diyala, Jihova Nzambi ubhanga o muhatu, anga u mubheka ku diyala.

23 O diyala anga uzwela wixi:

24 Mukonda dya kiki, o diyala wa kà xisa tat’ê ni mam’ê n’a dikwatenena* kwa muhat’wê, kiyadi kyâ a kà kituka xitu imoxi ngo. 25 Kiyadi kyâ, o diyala ni muhat’wê, exile ni thuxi, maji kakexile ni jisonyi.

3 Ku yama yoso ya muxitu yabhangele Jihova Nzambi, o nyoka yene yabetele kota mu kudimuka. Mukiki, o nyoka yambela o muhatu ixi: “O kwila kyene mwene kyambe Nzambi kwila, ki mutokala kudya ku ibundu ya mixi yoso yala mu jaludim?” 2 Kyenyiki, o muhatu wambela o nyoka wixi: “Tutena kudya ku ibundu ya mixi yala mu jaludim. 3 Maji yalungu ni kibundu kya muxi wala mu kaxi ka jaludim, Nzambi wambe: ‘Kanenu kudya-ku, né ngo kukwata-ku, phala ki mufwe.’” 4 O nyoka yambela o muhatu ixi: “Yá makutu! Ki mwanda fwa kana. 5 Mukonda Nzambi wejiya kwila, mu kizuwa kimudya-ku o mesu menu anda jikuka, mwanda sokela ni Nzambi, mwanda kwijiya kyawabha ni kyayibha.”

6 Bhenyobho, o muhatu wamono kwila o kibundu kya muxi kyawabhele kukidya, kyawabhele ku mesu, kibhekela vondadi, ukanza-ku kibundu yu wamateka ku kidya. Kyoso mwadi wê kyeza, wamubhana we ku kibundu, mwene anga umateka ku kidya. 7 Bhenyobho, mesu mâ ajikuka ya atongolola kwila exile ni thuxi. Mukonda dya kiki, atungu mafwe a mufiku, ya adixiti phala ka kale ni thuxi.

8 Mukubhita kithangana evu o dízwi dya Jihova Nzambi, kyoso mwene kyexile mukwenda mu jaludim, mu kithangana kyexile mubhusa o kitembwe. O diyala ni muhatu adisweka bhukaxi ka mixi yakexile mu jaludim phala Jihova Nzambi ka amone.* 9 Jihova Nzambi anga ukala mu kwixana o diyala, wixi: “Kwebhi kuwala?” 10 Mukusuka-ku, mwene watambwijila wixi: “Ngevu o dízwi dyé mu jaludim, maji wôma wangikwata mukonda ngexile ni thuxi, kyene kingadiswekela.” 11 Mukiki, mwene wamwibhwidisa: “Nanyi wakutangela kwila wala ni thuxi? O kwila wadi ku kibundu kya muxi ungakutendelesa kwila kana kudya-ku?” 12 Bhenyobho o diyala wambe: “O muhatu u wangibhana phala kukala kumoxi n’eme, mwéne wangibhana ku kibundu kya muxi, éme ngadi.” 13 Jihova Nzambi wambela-phe o muhatu: “Ihi iwabhange?” O muhatu watambwijila: “O nyoka yéne yanginganala, éme ngadi.”

14 Jihova Nzambi anga wambela o nyoka wixi: “Mukonda dya kubhanga kiki, lamba dyé eye mwaxaxi ka ibhaku, ni yama ya yangu. Wanda huhuta jinga ni mala bhoxi, wandadya mavu izuwa yoso ya mwenyu wé. 15 Ngandata unguma bhukaxi ké ni muhatu, ni bhukaxi ka mbutu yé ni mbutu ya muhatu. Mwene wa kà kubula o mútwe,* eye wa kà mu numata o kasende.”

16 Nzambi anga wambela o muhatu wixi: “Nganda bandekesa kyavulu o jindolo jé ja kwimita, mu kuvwala o twana, wanda kwivwa jindolo. Wanda kala ni hânji ya kukala ni mwadi wé, o mwene wanda kutumina.”

17 Kwa Adá* Nzambi wixi: “Kuma wevu o dízwi dya muhat’wé, eye wadi ku muxi u ngakutendelesa kwila ‘kana kudya-ku’, mavu nga abhubhidila mukonda dyé. Wanda dya o idima itunda ku mavu izuwa yoso ya mwenyu wé ni jiphaxi. 18 Mu mavu mwanda sabhuka minya ni holokoso.* O kudya kwé kwanda kala o idima itunda mu mavu. 19 Wanda suwala kyavulu phala kusanga o mbolo,* kate ki wanda vutuka ku mavu, mukonda kwene ku watundu. Kuma eye wala u mavu, ku mavu kwene ku wanda vutuka.”

20 Mukubhita o ima yiyi, Adá waluku muhat’wê o dijina dya Eva,* mukonda weji kala o mama ya athu oso eji kala ku mwenyu. 21 Jihova Nzambi wabhange izwatu yalebha ya kibha, phala Adá ni muhat’wê, yu wa azwika. 22 Jihova Nzambi wambe: “O muthu wakituka kala etu mu kwijiya kyawabha ni kyayibha. Kyenyiki, phala mwene kasunune o lukwaku, n’a kanze we o kibundu kya muxi wa mwenyu n’a kidi, n’a kale ni mwenyu kiwabhwa, . . .” 23 Mukonda dya kiki, Jihova Nzambi wa mukaye mu jaludim ya Edene phala kudima o mavu kwa mukatwile. 24 Kyenyiki, Nzambi wakaye o diyala, yu watula o jikelubini ku mbandu kufwila o dikumbi ya jaludim ya Edene ni xibhata ya mulengu, yakexile mu nyunga jinga phala kuxita o njila iya ku muxi wa mwenyu.

4 Adá uzeka ni muhat’wê Eva, mwene anga wimita. Kyoso kyavwala Kayini, mwene wambe: “Ngavwala mon’a diyala ni kikwatekesu kya Jihova.” 2 Mukubhita thembu, Eva wavwala dingi Abele, phang’ya Kayini.

Abele wakituka mubhidi wa jimbudi, maji Kayini wakituka kidimakaji. 3 Ku pholo dya kwenda, Kayini wabheka idima ya mabhya kala sata phala Jihova. 4 Maji Abele wabheka ku ana a dyanga a jimbudi jê, ni banya yâ. Jihova waxikina Abele ni sata yê, 5 maji kaxikina Kayini ni sata yê. Kayini anga njinda imukwata, uluwala kyavulu.* 6 Kyenyiki, Jihova wambela Kayini: “Mukonda dyahi wala ni njinda? Waluwalela-hi kiki? 7 Se ubhanga o mbote o kwila kinganda kuxikina? Maji se ukamba o kubhanga o mbote, o kituxi kyala bhu mwelu, kya kubatamena, kyamesena ku kutumina. O kwila wanda tena ku kitolola?”

8 Mukubhita o ima yiyi, Kayini wambela phang’yê Abele, wixi: “Tuye ku mukáwu.” Kyoso kyakexile ku mukáwu, Kayini walungulukila phang’yê Abele yu wa mujibha. 9 Jihova anga wibhwidisa Kayini, wixi: “Phang’yé Abele wala kwebhi?” Kayini wa mutambwijila: “Kingejiya. Éme ngi mulangidi wa phang’yami?” 10 Mwene wa mwambela: “Ihi i wabhange? Ivwa! O manyinga a phang’yé a mudikola kokwami tunde ku mavu. 11 Kindala lamba dyé, anda kukaya mu ixi mukonda yatambula* o manyinga a phang’yé bhu maku mé. 12 Kyoso ki wanda dima o mavu ene kanda kubhana o idima yê. Wanda bhanga jinga ima yayibha, wanda lenga-lenga ngo, mu ixi ki wanda sanga-mu kididi kya kukala.” 13 Mukiki, Kayini wambela Jihova, wixi: “O kaxtiku ka ngibhana mukonda dya kitondalu kyami, kaneme kyavulu, kinganda katena. 14 Lelu eye wa ngikaye mu ixi yiyi, nganda disweka jinga mu kulenga o pholo yé, nganda bhanga jinga ima yayibha, nganda lenga-lenga ngo, mu ixi kinganda sanga-mu kididi kya kukala. Sé phata, woso u ngisanga wanda ngijibha mwene.” 15 Mukiki Jihova wambe: “Mukonda dya kyenyiki, woso ujibha Kayini, anda mukaxtikala lusambwadi.”

Kyenyiki Jihova wate kijimbwete kyalungu ni Kayini, phala woso u musanga kamujibhe. 16 Kayini anga utunda bhu pholo ya Jihova wayi mutunga mu ixi ya Node,* ku mbandu kutundila o dikumbi ya Edene.

17 Ku pholo dya kwenda Kayini wazeka ni muhat’wê anga wimita, uvwala Enoko. Mwene anga umateka kutunga mbanza, yu wa iluku o dijina dya mon’ê Enoko. 18 Ku pholo dya kwenda, Enoko uvwala Iladi. Iladi uvwala Mehujayele, Mehujayele uvwala Metuzayele, Metuzayele uvwala Lameke.

19 Lameke anga ukala ni ahatu ayadi. O wa dyanga Ada, o wa kayadi Zila. 20 Ada anga uvwala Jabale. Mwéne wa dyanga kutunga mu jibalaka ni kukala ni ibhaku. 21 O dijina dya phang’yê, Jubale. Ku akwa kuxika o mbendu ni mbánza mwéne wa dyangela. 22 Zila uvwala we Tubale-Kayini, wexile musula o ima yoso ya ngondo ni ya felu. Tubale-Kayini wexile ni phang’yê ya muhatu, dijina dyê Nahama. 23 Lameke anga utumbula o izwelu yiyi ku ahat’wê ayadi Ada ni Zila:

25 Adá anga uzeka dingi ni muhat’wê, mwene anga uvwala mon’a diyala. Eva anga u muluka o dijina dya Sete,* mukonda mwene wambe: “Nzambi wa ngibhana mona wengi* bhu kididi kya Abele, mukonda Kayini wa mujibha.” 26 Sete wavwala we mon’a diyala, wa muluku o dijina dya Eno. Mu thembu yenyoyo, o athu amateka kutumbula o dijina dya Jihova.

5 Didi dyene o divulu dya musoso wa Adá. Mu kizuwa kyoso Nzambi kya bhange Adá, wa mubhange mu kidifwanganu kya Nzambi. 2 Mwene wa abhange diyala ni muhatu. Mu kizuwa kya abhange wa abesowala yu wa exana athu.*

3 Adá wabhange hama ni makwinyi atatu a mivu, yu wavwala mon’a diyala mu kidifwanganu kyê. Wa muluku o dijina dya Sete. 4 Kyoso kyavwala Sete, Adá wabhange hama anake a mivu. Anga uvwala an’a mala ni an’a ahatu. 5 Kyenyiki, izuwa yoso ya mwenyu wa Adá yatenesa hama vwa ni makwinyi atatu a mivu, mwene anga ufwa.

6 Sete wabhange hama ni kitanu kya mivu, anga uvwala Eno. 7 Kyoso kyavwala Eno, Sete wabhange hama anake ni sambwadi dya mivu. Anga uvwala an’a mala ni an’a ahatu. 8 Kyenyiki, izuwa yoso ya mwenyu wa Sete yatenesa hama vwa ni dikwinyi ni kiyadi kya mivu, mwene anga ufwa.

9 Eno wabhange makwinyi avwa a mivu, anga uvwala Kenane. 10 Kyoso kyavwala Kenane, Eno wabhange hama anake ni dikwinyi ni kitanu kya mivu. Anga uvwala an’a mala ni an’a ahatu. 11 Kyenyiki, izuwa yoso ya mwenyu wa Eno yatenesa hama vwa ni kitanu kya mivu, anga ufwa.

12 Kenane wabhange makwinyi asambwadi a mivu, anga uvwala Mahalalele. 13 Kyoso kyavwala Mahalalele, Kenane wabhange hama nake ni makwinyi awana a mivu. Anga uvwala an’a mala ni an’a ahatu. 14 Kyenyiki, izuwa yoso ya mwenyu wa Kenane yatenesa hama vwa ni dikwinyi dya mivu, anga ufwa.

15 Mahalalele wabhange makwinyi asamanu ni kitanu kya mivu, anga uvwala Jalede. 16 Kyoso kyavwala Jalede, Mahalalele wabhange hama nake ni makwinyi atatu a mivu. Anga uvwala an’a mala ni an’a ahatu. 17 Kyenyiki, izuwa yoso ya mwenyu wa Mahalalele yatenesa hama nake ni makwinyi avwa ni kitanu kya mivu, anga ufwa.

18 Jalede wabhange hama ni makwinyi asamanu ni kiyadi kya mivu, anga uvwala Enoko. 19 Kyoso kyavwala Enoko, Jalede wabhange hama nake a mivu. Anga uvwala an’a mala ni an’a ahatu. 20 Kyenyiki, izuwa yoso ya mwenyu wa Jalede yatenesa hama vwa ni makwinyi asamanu ni kiyadi kya mivu, anga ufwa.

21 Enoko wabhange makwinyi asamanu ni kitatu kya mivu, anga uvwala Matuzala. 22 Kyoso kyavwala Matuzala, Enoko wasuluka ni kwenda ni Nzambi yakidi* mu hama jitatu ja mivu. Anga uvwala an’a mala ni an’a ahatu. 23 Kyenyiki, izuwa yoso ya mwenyu wa Enoko yatenesa hama jitatu ni makwinyi asamanu ni kitanu kya mivu. 24 Enoko anga usuluka mukwenda ni Nzambi yakidi. Ku pholo, séku dingi muthu wa mumono, mukonda Nzambi wa mwambata.

25 Matuzala wabhange hama ni makwinyi anake ni sambwadi dya mivu, anga uvwala Lameke. 26 Kyoso kyavwala Lameke, Matuzala wabhange hama sambwadi ni makwinyi anake ni kiyadi kya mivu. Anga uvwala an’a mala ni an’a ahatu. 27 Kyenyiki, izuwa yoso ya mwenyu wa Matuzala yatenesa hama vwa ni makwinyi asamanu ni divwa dya mivu, mwene anga ufwa.

28 Lameke wabhange hama ni makwinyi anake ni kiyadi kya mivu, anga uvwala mona umoxi wa diyala. 29 Mwene wa muluku o dijina dya Nowé,* mukwamba: “Mwéne wanda tubhandulula mu ibhangelu yetu ni mu ikalakalu ya maku metu, yene mu tubhekela o ndolo, mukonda dya mavu o bhubhidile kwala Jihova.” 30 Kyoso kyavwala Nowé, Lameke wabhange hama jitanu ni makwinyi avwa ni kitanu kya mivu. Anga uvwala an’a mala ni an’a ahatu. 31 Kyenyiki, izuwa yoso ya mwenyu wa Lameke yatenesa hama sambwadi ni makwinyi asambwadi ni sambwadi dya mivu, mwene anga ufwa.

32 Kyoso Nowé kyabhixila mu kitala kya hama jitanu ja mivu, mwene wavwala Seme, Hame ni Jafete.

6 Kyoso o athu kyamateka kudisokolola mu ixi, anga avwala an’a ahatu, 2 o an’a Nzambi* yakidi amateka kumona o ahatu* mu ixi kuma awabha. Kyenyiki, ene amateka kusola ahatu oso amesenene. 3 Jihova anga uzwela wixi: “O nzumbi yami ki yanda xikina o muthu kate ku hádya ni hádya, mukonda mwene xitu* ngo. O izuwa yoso ya mwenyu wê yanda soka hama ni makwinyi ayadi a mivu.”

4 Tunde mu izuwa yenyoyo ndu ku pholo, mu ixi mwexile Jinefelime.* Mu kithangana kyenyokyo, o an’a Nzambi yakidi asuluka ni kuzeka ni ahatu, ene anga a avwalela ana. Éne exile o mazonda axahulu, o mayala afuma.

5 Kyenyiki, Jihova wamono kwila, o kuyibha kwa muthu mu ixi kwavudile, wamono we kwila o ixinganeku ya mixima ya athu ya ibhile ithangana yoso. 6 Jihova wadyela* mu kubhanga o athu mu ixi, mwene waluwalele kyavulu.* 7 Mukiki, Jihova wambe wixi: “O athu u ngabhange mu ixi, nganda kwajima o mbutu. O athu kumoxi ni ibhaku ni yama ihuhutila bhoxi, ni yama ni ibamba yala ni mabhabha ibhita bhulu, kuma ngadyela mukonda dya ku abhanga.” 8 Maji Nowé wasange ngalasa bhu pholo ya Jihova.

9 Yú wene o musoso wa mwenyu wa Nowé.

Nowé wexile muthu wayuka. Kadifwile ni athu amukwa mu thembu yê. Nowé wende ni Nzambi yakidi. 10 Mukubhita thembu, Nowé wavwala an’a atatu a mala, Seme, Hame ni Jafete. 11 Maji o athu* exile mubhanga ima yayibha bhu pholo ya Nzambi yakidi, o ixi yezalele ni usweya. 12 Kyene, mu kutala mu ixi, Nzambi wamono kwila o athu atungile-mu, akexile mubhanga ima yayibha. Athu oso* mu ixi kakexile mubhanga ima yambote.

13 Nzambi anga wambela Nowé wixi: “Nganda bwika o athu oso* kuma o ixi yezala ni usweya mukonda dya ene. Mukiki, nganda kwa abwikisa kumoxi ni ixi yoso. 14 Bhanga álaka* ya mabaya a muxi wa wasu, phala eye. U ixiya ni betume moxi ni ku kanga. 15 Wanda ibhanga kiki: O kulebha kwê kukale hama jitatu ja kovadu,* o kukula kukale makwinyi atatu a kovadu, o kitala makwinyi atatu a kovadu. 16 Phala kumwikina wanda bhanga-mu njanena,* phala kubhixila ku ditala kukamba kovadu imoxi. Ku mbandu imoxi ya álaka kwatokala kukala dibhitu, u ibhanga ni ditala dya dyanga, dya kayadi ni dya katatu.

17 “Eme nganda bheka dilúvyu dya menya mu ixi, phala kubwikisa o ima* yoso yala ni mwenyu. Ima yoso yala mu ngongo yanda fwa. 18 Nganda ta kikutu kyami n’eye, wanda bokona mu álaka ni an’é , ni muhat’wê, ni ahatu a an’é. 19 Ku yama yoso yala ni mwenyu, watokala kwambata mu álaka kiyadi kiyadi, ndumbe ni mukaji, ikale n’eye phala u ilange. 20 Ku yama ni ibamba yala ni mabhabha ibhita bhulu mu idifwa yâ, ku ibhaku mu idifwa yâ ni yama yoso ihuhutila bhoxi mu idifwa yâ, yanda kusanga mu álaka kiyadi kiyadi, phala ikale ku mwenyu. 21 Eye-phe, watokala kubhongolola ni kubhaka kudya kwa maukexilu oso phala éye ni yama.

22 Nowé anga ubhanga mwene yoso ya mutumine Nzambi. Kyene mwene kya kumbidila.

7 Mukubhita o ima yiyi, Jihova wambela Nowé wixi: “Bokona mu álaka, éye ni oso atokala ku bhata dyé. Mukonda éye ngo nga kumono kuyuka bhu pholo yami mwaxaxi ka mundu yú. 2 Ku yama yoso yazele wambata-ku sambwadi* dya ndumbe ni sambwadi dya akaji, ikale kumoxi n’eye. O yakambe o kuzela wambata-ku ngo kiyadi, ndumbe ni mukaji. 3 Ku jinjila joso jibhita bhulu wambata-ku we sambwadi dya ndumbe ni sambwadi* dya akaji, phala kusokolola o mbutu yâ mu ixi yoso. 4 Mukonda kwakambe ngo sambwadi dya izuwa, nganda bheka mvula mu ngongo, yanda noka mu makwinyi awana a izuwa ni makwinyi awana a usuku. Nganda bwika o yama yoso ingabhange yala ni mwenyu mu ixi.” 5 Nowé anga ubhanga yoso ya mutumine Jihova.

6 Nowé wexile ni hama jisamanu ja mivu kyoso kyamateka o dilúvyu dya menya mu ngongo. 7 Kyenyiki, ande dya kumateka o dilúvyu Nowé wabokona mu álaka kumoxi ni an’ê, ni muhat’wê ni ahatu a an’ê. 8 O yama yoso yazele, o yama yoso yakambe o kuzela, ni yama ni ibamba yala ni mabhabha ni yama yoso yendela bhoxi, 9 yayi kiyadi-kiyadi musanga Nowé mu álaka, ndumbe ni mukaji kala kyatumine Nzambi kwa Nowé. 10 Mukubhita sambwadi dya izuwa, o diluvyu dya menya dyeza mu ngongo.

11 Kyoso Nowé kyatenesa hama jisamanu ja mivu, mu mbeji ya kayadi mu kizuwa kya dikwinyi ni sambwadi kya mbeji yenyiyi, mu kizuwa kyenyokyo, o matuta oso a menya azongo abaze, o mabhitu a dyulu anga ajikuka. 12 Mvula anga inoka mu ngongo mu makwinyi awana a izuwa ni makwinyi awana a usuku. 13 Mu kizuwa kyenyokyo, kyene kya bokona Nowé mu álaka, kumoxi ni an’ê Seme, Hame ni Jafete, muhat’wê ni ahatu atatu a an’ê. 14 Ene abokona ni yama yoso ya yangu, mu idifwa-idifwa ni ibhaku yoso mu idifwa-idifwa, ni yama yoso ya ixi ihuhutila bhoxi, mu idifwa-idifwa, ni ibamba yoso yala ni mabhabha mu idifwa-idifwa, ni jinjila joso ni yama yoso yala ni mabhabha. 15 Yama yoso ya mwenyu yasuluka ni kuya kwa Nowé mu álaka kiyadi-kiyadi. 16 Kyenyiki, yene yabokona mu álaka, ndumbe ni mukaji ku yama* yoso, kala kya tendelesele Nzambi kwa Nowé. Mukusuluka, Jihova wajika o dibhitu.

17 O dilúvyu anga dikala mu ngongo mu makwinyi awana a izuwa, o menya asuluka ni kudibandekesa, amateka kwambata o álaka, o álaka anga ikala ku thandu a menya. 18 O menya anga aya ni kudibandekesa kyavulu mu ngongo, maji o álaka exile muyambata ku menya. 19 O menya adibandekesa kyavulu kate kyabobesa o milundu yoso mu ngongo. 20 Menya anga adibandekesa dingi dikwinyi ni kitanu kya kovadu* ku thandu a milundu.

21 Kyenyiki, o yama* yoso yala ni mwenyu mu ixi, o yama ni ibamba yala ni mabhabha, o ibhaku, o yama ya yangu, ni twibamba twofele ni athu oso, afu. 22 Yoso yakexile ni mwenyu ku mavu akukuta, yafu. 23 Kyenyiki, Nzambi* wabwika yoso yakexile ni mwenyu mu ixi, o athu, o yama, o yama ihuhutila bhoxi ni yama ni ibamba yala ni mabhabha ibhita bhulu. Yene yoso a ijimi o mbutu mu ngongo. Nowé ngo ni yó akexile-nê mu álaka abhuluka. 24 Menya anga a nangenena mu ngongo mu hama ni makwinyi atanu a izuwa.

8 Maji Nzambi walembalala Nowé ni yama yoso ya yangu, ni ibhaku yoso yakexile-nayu mu álaka. Nzambi anga ubhangesa kitembwe kubhuka mu ngongo, o menya anga amateka kubhwinina* mu ngongo. 2 Kyenyiki o matuta a menya azongo, ni mabhitu ma dyulu a ajika, mvula anga ibatuka. 3 Mukyenyiki, o menya mu ngongo amateka kusosoloka bhofele-bhofele, mukubhita hama ni makwinyi atanu a izuwa o menya asosoloka. 4 Mu mbeji ya kasambwadi mu kizuwa kya dikwinyi ni sambwadi, o álaka yatula ku milundu ya Alalate. 5 O menya-phe aya ni kubhwinina kate mu mbeji ya dikwinyi. Mu mbeji ya dikwinyi, mu kizuwa kya dyanga, o jisungu ja milundu ja moneka.

6 Mukubhita makwinyi awana a izuwa, Nowé wajikula o njanena yabhangele mu álaka. 7 Mwene anga utubhula kilombelombe bhu kanga, kikwata kwila kiya kivutuka, kiya kivutuka, kate o menya mu ngongo kyayi ni ku kukuta.

8 Mukusuluka mwene watubhula dyembe, phala kumona se o menya asosolokele mwene mu ngongo. 9 O dyembe kidyasange kididi kya kutula. Mukiki dyavutuka kwa Nowé, mukonda mu ngongo yoso mwexile hanji menya. Nowé anga usununa o lukwaku lwê, ukwata o dyembe, udibokwesa dingi mu álaka. 10 Wakingila dingi sambwadi dya izuwa, yu watubhula dingi o dyembe. 11 Kyoso o dyembe ki dyavutuka kwa Nowé ku dimatekenu dya usuku, mwene wamono kwila ku muzumbu wê kwakexile difwe dya wisu dya mudiva! Mukyenyiki, Nowé anga wijiya kwila o menya mu ngongo asosoloka kya. 12 Mwene wakingila dingi sambwadi dya izuwa. Watubhula dingi o dyembe, maji o dyembe kidyavutuka dingi kwa mwene.

13 Mukyenyiki, mu muvu wa hama jisamanu ni umoxi, mu mbeji ya dyanga, mu kizuwa kya dyanga, o menya mu ngongo exile mu bhwinina kya. Nowé anga ukatula o kivunginu ku ditala dya álaka, yu wamono kwila o menya mu ngongo exile mu kukuta kya. 14 Mu mbeji ya kayadi mu kizuwa kya makwinyi ayadi ni sambwadi, ngongo yoso yakukutile kya mwene.

15 Bhenyobho Nzambi wambela Nowé, wixi: 16 “Tunda mu álaka ni muhat’wê, ni twana twé ni ahatu a twana twé. 17 Ambata o yama yoso ya mwenyu, ya idifwa yoso, o yama ni ibamba yala ni mabhabha, o yama ni yama ihuhutila bhoxi, phala idivwalule ni isokoloke kyavulu mu ngongo.”

18 Kyenyiki-phe, Nowé watundu kumoxi ni twana twê, ni muhat’wê ni ahatu a twana twê. 19 O yama yoso ya mwenyu, o yama yoso ihuhutila bhoxi, o yama yoso ni ibamba yala ni mabhabha ni yoso yendela ku mavu, yatundu mu álaka mu ibuka ibuka.* 20 Kyenyiki, Nowé watungu kalatódyu phala Jihova. Mukaxi ka yama yazele ni yama yazele yala ni mabhabha, wasolo-mu yama, u ibhakula kala jisata ja kwoha ku kalatódyu. 21 Jihova anga umateka kwivwa dizumba dyambote. Kyenyiki ku muxima wê Jihova wambe: “Nuka nganda bhubhidila dingi o ixi mukonda dya muthu, kuma o ixinganeku ya muxima wa muthu yayibha tunde mu undenge wê. Nuka dingi nganda bwikisa o athu ni yama yoso yala ni mwenyu kala ki ngabhange kiki. 22 Tunde lelu kate ku hádya, o ixi nuka dingi yanda kamba jimbutu ni idima ya kubhongolola, mbambi ni kalolo, kixibhu ni mvula, mwanya ni usuku.”

9 Nzambi wabesowala Nowé ni twana twê yu wa ambela wixi: “Vwalenu, musokoloke, mwizalese o ixi.” 2 O yama yoso ya mwenyu yala mu ixi ni yama ni ibamba yala ni mabhabha ibhita bhulu, o yama yoso yendela bhoxi ni jimbiji mu musanza wa kalunga, jene ja kà suluka jinga ni kumikwatela o wôma ni kumilenga. Kindala yene yoso ngamibhana-yu bhu maku menu. 3 Yama yoso yala ni mwenyu yendela mu ixi, mutena ku idya. Kala ki ngamibhana o ifwata, ngimibhana-yu we yene yoso. 4 Maji kimudye o xitu ya kyama ni mwenyu wê, kifwa o manyinga. Mukonda o manyinga éne o mwenyu. 5 Mwa kà bhakula we jikonda kokwami mukonda dya manyinga menu, o mwenyu wenu. Nga kà bhinga we jikonda ku yama yoso. Kala muthu wa kà ngibhakula jikonda mukonda dya mwenyu wa phang’yê. 6 Woso uzunzumuna manyinga a muthu, anda muzunzumuna we o manyinga mê ku muthu ni mukwâ. Mukonda Nzambi wabhange o muthu mu kidifwanganu kyê. 7 Enu-phe, vwalenu, musokoloke, mudivwalule, mudibandekese kyavulu mu ngongo.”

8 Kyenyiki, Nzambi wambela Nowé ni twana twê twexile-nê, wixi: 9 “Kindala ngita kikutu ni enu ni mbutu yenu, 10 ni yama yoso ya mwenyu yala ni enu, o jinjila, o yama, ni yama yoso ya mwenyu mu ixi yala kumoxi ni enu, yoso yatundu mu álaka. O yama yoso yala ni mwenyu mu ngongo. 11 Kyene mwene. Ngita kikutu kyami ni enu, kwila, nuka dingi nga kà bwika o yama yoso* yala ni mwenyu bhukaxi ka menya ma dilúvyu, nuka we dingi nga kà bwikisa o ixi yoso ni dilúvyu.”

12 Nzambi wambe dingi: “Kiki kyene o kijimbwete kya kikutu kyami ni enu ni yama yoso ya mwenyu yala ni enu, kate ku miji yoso ya keza-ku. 13 Ngita o hongolo yami ku matuta, yene yanda kala kijimbwete kya kikutu ki ngate ni ixi. 14 Kyoso ki ngibheka o matuta ku dyulu, kyanda bhita kwila, o hongolo yanda moneka ku matuta. 15 Sé phata, nganda lembalala o kikutu kyami ki ngate ni enu, ni yama yoso yala ni mwenyu mu idifwa-idifwa, kwila, o menya nuka dingi anda kituka dilúvyu phala kubwika yoso* yala ni mwenyu. 16 Sé phata, nganda mona o hongolo yanda moneka ku matuta, yanda ngi lembalesa o kikutu kikalelaku bhukaxi ka Nzambi ni yoso yala ni mwenyu mu idifwa-idifwa, yala mu ngongo.”

17 Nzambi wambela dingi Nowé, wixi: “Kiki kyene o kijimbwete kya kikutu ki ngate ni yoso* yala ni mwenyu mu ngongo.”

18 O an’a Nowé atundu mu álaka enyá: Seme, Hame ni Jafete. Ku pholo dya kwenda, Hame wavwala Kanana. 19 Tutu twene o twana tutatu twa Nowé. Kwa ene kwene kwejila o miji ya athu oso ala mu ngongo.

20 Nowé wamateka kudima o mavu anga ukuna dibhya dya mividi. 21 Kyoso kyanu o vinyu, wakodiwa yu wazula mu balaka yê. 22 Hame tata ya Kanana, wamono o thuxi ya tat’ê anga utangela phange jê jiyadi exile bhu kanga. 23 Seme ni Jafete akwata divunga adite mu isuxi, abokona ni dikunda. Kyenyiki avungu o thuxi ya tata yâ, alungila jipholo kwengi, kamono o thuxi ya tata yâ.

24 Kyoso Nowé kya phaphumuka ku kilu mukonda dya vinyu yu weza mu kwijiya ya mubhange mon’ê wa kasule, 25 mwene wambe:

“Kanana a mubhubhidile.

Akale mubhika usidivila o abhika a jiphange jê.”

26 Yu wambe dingi, wixi:

O Kanana akituke we mubhik’ê.”

28 Kyabhiti o dilúvyu, Nowé wabhange dingi hama jitatu ni makwinyi atanu a mivu. 29 Kyenyiki, o izuwa yoso ya mwenyu wa Nowé yatenesa hama vwa ni makwinyi atanu a mivu, mwene anga ufwa.

10 Yú wene o musoso wa twana twa Nowé: Seme, Hame ni Jafete.

Ene avwala ana kyoso kyabhiti o dilúvyu. 2 O an’a Jafete enyá: Ngomele, Mangongo, Madayi, Javane, Tubale, Meseke ni Tilaji.

3 O an’a Ngomele enyá: Xikena, Lifate ni Tongalama.

4 O an’a Javane enyá: Elisa, Talxixi, Kitime ni Dodanime.

5 Bhukaxi ka ene, o athu atungu mu ikôlo adimwange mu ididi yâ, bhukaxi ka madimi mâ, ka miji yâ ni ifuxi yâ.

6 O an’a Hame enyá: Kuxi, Mizilayimi, Pute ni Kanana.

7 O an’a Kuxi enyá: Seba, Havila, Sabata, Lahama, ni Sabateka.

O an’a Lahama enyá: Seba ni Dedane.

8 Kuxi uvwala Nimilode, yú mwene o muthu wa dyanga kukala ni kutena mu ixi. 9 Mwene wakituka dinyanga dya swina* mu kuzoka ni Jihova. Kyene kyambe o sabhu: “Kala Nimilode wakituka dinyanga mu kuzoka ni Jihova.” 10 O utuminu wê wamatekene ku Babele, Eleke, Akade ni Kalene mu ixi ya Xinale. 11 Mu kutunda mu ixi yiyi, mwene wayi ku Asídya, yu watungu o jimbanza ja Ninive, Lebote-Ile, Kahala, 12 ni Lesene yala bhukaxi ka Ninive ni Kahala. Yiyi o mbanza yadikota.*

13 Mizilayími anga uvwala Lude, Anamine, Lehabime, Nafutuhime, 14 Patulusime, Kasuluhime (kwene kwa tundu akwa Fidíxa) ni Kafitoli.

15 Kanana anga uvwala Sidónya, o mon’ê wa dyanga ni Hete, 16 kumoxi we ni Majebuze, Mamodi ni Jijidingaze 17 ni Mahivi ni akwa Alikewu ni Masini 18 ni Aluvadi ni Jizemale ni Mahamati. O miji ya akwa Kanana anga idimwanga. 19 Kyenyiki, o kibatu kya akwa Kanana, kyamatekene ku Sidónya, kiya kate ku Jelale, bhwa zukama ni Ngaza, kate ku Sodoma, Ngomola, Adama ni Zeboyini, kwa zukama ni Laxa. 20 Yá ene o an’a Hame, aditungula mu miji yâ, mu madimi mâ, mu jixi jâ ni mu ifuxi yâ.

21 Seme, tata ya ana oso a Hebele, phang’ya Jafete* o dikota, wavwala we ana. 22 O an’a Seme enyá: Elame, Asula, Alufaxadi, Lude ni Halá.

23 O an’a Elame enyá: Uze, Huyi, Jetele ni Maxa.

24 Alufaxadi wavwala Selá, Selá wavwala Hebele.

25 Hebele wavwala an’a ayadi. Umoxi dijina dyê Peleke,* mukonda mu thembu yê o ixi a iwanuna.* O dijina dya phang’yê Jokotane.

26 Jokotane uvwala Alumodade, Selefe, Hazalamavete, Jelahe, 27 Hadolamu, Uzale, Díkala, 28 Obale, Abimayele, Seba, 29 Ofile, Havila ni Jobabe. Ene oso yá an’a Jokotane.

30 O ididi ya atokalele mwatungile ene yamatekene ku Mexa, iya kate ku Sefale ku mbandu ya milundu Kutundila o Dikumbi.

31 Yá ene o an’a Seme aditungula mu miji yâ, mu madimi mâ, mu jixi jâ ni mu ifuxi yâ.

32 Yiyi yene o miji ya an’a Nowé mu kusokoloka kwâ, kala kya diwanuna mu ifuxi yâ. Kwa ene kwéne kwatundu o ifuxi yoso yadimwange mu ngongo kyoso kyabhiti o dilúvyu.

11 Ixi yoso yexile ni dimi dimoxi ngo ni uzwelelu umoxi. 2 O athu mu kwenda o njila iya ku mbandu kufwila o dikumbi, asange kididi mu kikangalakata mu ixi ya Xinale, ya atungu kwenyoko. 3 Kyenyiki, adyambela mudyâ: “Ndokwenu! Tubhange jindobi tujohe mu túbhya.” Mukiki, abhange jindobi bhu kididi kya matadi ni betume phala kutunga. 4 Ene ambe: “Ndokwenu! Tuditungile mbanza ni sabhalalu ya matala avulu, ibhixila kate ku dyulu ni tufumane phala katumwange mu ngongo yoso.”

5 Jihova wamateka kutala* o mbanza ni sabhalalu yexile mutunga o athu. 6 Jihova anga wambe: “Ene kifuxi kimoxi ngo, azwela dimi dimoxi, talenu ya mubhanga ene. Kindala, kima kyoso-kyoso kyamesena kubhanga ene, anda tena mwene ku kibhanga. 7 Ndokwenu!* Twafidise kuzwela dimi dimoxi phala kaditendele mudyâ.” 8 Mukiki, Jihova wa a mwangena bhenyobho mu ngongo yoso, bhofele-bhofele eha kutunga o mbanza. 9 Kiki kyene kyabhangesa o mbanza ku ixana Babele,* mukonda bhene Jihova bhwa fidisa o athu oso kuzwela ngo dimi dimoxi mu ngongo, bhenyobho bhene Jihova bhwa a mwangena mu ngongo yoso.

10 Yú wene o musoso wa Seme.

Seme wexile ni hama ya mivu kyoso kyavwala Alufaxadi, mukubhita mivu iyadi tunde kyabhiti o dilúvyu. 11 Kyoso kyavwala Alufaxadi, Seme wabhange dingi hama jitanu ja mivu. Anga uvwala an’a mala ni an’a ahatu.

12 Alufaxadi ukala ni makwinyi atatu ni kitanu kya mivu, anga uvwala Selá. 13 Kyoso kyavwala Selá, Alufaxadi wabhange dingi hama jiwana ni kitatu kya mivu. Anga uvwala an’a mala ni an’a ahatu.

14 Selá ubhanga makwinyi atatu a mivu, anga uvwala Hebele. 15 Kyoso kyavwala Hebele, Selá wabhange dingi hama jiwana ni kitatu kya mivu. Anga uvwala an’a mala ni an’a ahatu.

16 Hebele ubhanga makwinyi atatu ni kiwana kya mivu, anga uvwala Peleke. 17 Kyoso kyavwala Peleke, Hebele wabhange dingi hama jiwana ni makwinyi atatu a mivu. Anga uvwala an’a mala ni an’a ahatu.

18 Peleke wabhange makwinyi atatu a mivu, anga uvwala Lewú. 19 Kyoso kyavwala Lewú, Peleke wabhange dingi hama jiyadi ni divwa dya mivu. Anga uvwala an’a mala ni an’a ahatu.

20 Lewú wabhange makwinyi atatu ni kiyadi kya mivu, anga uvwala Suluku. 21 Kyoso kyavwala Suluku, Lewú wabhange dingi hama jiyadi ni sambwadi dya mivu. Anga uvwala an’a mala ni an’a ahatu.

22 Suluku wabhange makwinyi atatu a mivu, anga uvwala Naholo. 23 Kyoso kyavwala Naholo, Suluku wabhange dingi hama jiyadi ja mivu. Anga uvwala an’a mala ni an’a ahatu.

24 Naholo wabhange makwinyi ayadi ni divwa dya mivu, anga uvwala Tela. 25 Kyoso kyavwala Tela, Naholo wabhange dingi hama ni dikwinyi ni divwa dya mivu. Anga uvwala an’a mala ni an’a ahatu.

26 Tela wabhange makwinyi asambwadi a mivu anga uvwala Mbalamu, Naholo ni Halane.

27 Yú wene o musoso wa Tela.

Tela wavwala Mbalamu, Naholo ni Halane, Halane anga uvwala Lote. 28 Halane wafwila mu ixi mwa muvwalela, ku Ule ya akwa Kaladeya, tat’ê Tela wexile hanji ku mwenyu. 29 Mbalamu ni Naholo anga akala ni ahatu. O muhatu wa Mbalamu dijina dyê Salayi, o muhatu wa Naholo dijina dyê Milika, mon’a Halane tata ya Milika ni Ixika. 30 Salayi wexile mbaku, kakexile ni ana.

31 Tela wambata mon’ê Mbalamu ni mulawul’ê Lote mon’a Halane ni mukaji a mon’ê Salayi muhatu wa Mbalamu, atundu kumoxi ni mwene mu mbanza ya Ule ya akwa Kaladeya, ya ayi mu ixi ya Kanana. Mukubhita thembu, abhixila mu mbanza ya Halane anga atunga mwenyomo. 32 Izuwa yoso ya mwenyu wa Tela yatenesa hama jiyadi ni kitanu kya mivu. Tela anga ufwila mu ixi ya Halane.

12 Jihova wambela Mbalamu, wixi: “Tunda mu ixi yé, xisa o jindandu jé, o dibhata dya tat’enu, uye ku ixi inganda kulondekesa. 2 Nganda kubhangesa kukala ukifuxi kyadikota, nganda kuzediwisa ni kuzangeleka o dijina dyé, athu oso anda kwa abesowala bhukaxi ké eye. 3 Nganda besowala oso a kubesowala ni kubhubhidila oso akuzwela kyayibha. Sé phata, o miji yoso mu ngongo ya kà tambula mabesá bhukaxi ké eye.”

4 Kyenyiki-phe, Mbalamu wakatuka kala kya mutumine Jihova, wambata we Lote. Mbalamu wexile ni makwinyi asambwadi ni kitanu kya mivu, kyoso kyatundu mu Halane. 5 Mbalamu anga wambata we muhat’wê Salayi, Lote mon’a phang’yê ni jimbote joso jakexile-naju, ni jiselevende* ja sumbile ku Halane, anga akatuka aya mu ixi ya Kanana. Kyoso ene kyabhixila ku ixi ya Kanana, 6 Mbalamu wende mu ixi yenyoyo kate mu mbanza ya Xikeme, bhwa zukama ni mixi yonene ya Molé. (Mu thembu yoyo akwa Kanana éne atungile mu ixi yenyoyo.) 7 Jihova anga utukulukila Mbalamu u mutangela, wixi: “O ixi yiyi nganda ibhana ku mbutu yé.” Mbalamu anga utunga kalatódyu bhenyobho phala Jihova wa mutukulukila. 8 Mukubhita thembu, utunda-bhu uya ku mbandu ya mulundu kutundila o dikumbi ya Betele, anga utunga-bhu o balaka yê. O Betele ya mukala ku mbandu kufwila o dikumbi, o Hayi ku mbandu kutundila o dikumbi. Bhenyobho watungu-bhu kalatódyu phala Jihova, yu wamateka kutumbula o dijina dya Jihova. 9 Mbalamu anga usuluka ni njila yê ulungila ku Nengebe, utunda kididi uya kididi.

10 Mu ixi ya Kanana anga mukala nzala, Mbalamu wakulumuka, wayi mu ixi ya Ijitu, anga utunga mwenyomo tu ithangana, mukonda o nzala yavudile. 11 Ande dya kubokona mu ixi ya Ijitu, mwene wambela Salayi muhat’wê, wixi: “Ngakudyondo ngivwidile! Ngejiya kwila eye u muhatu wawabha kyavulu. 12 Mukiki, kyoso akwa Ijitu kyanda kumona, sé phata anda zwela, exi: ‘Yú muhat’wê.’ Mukyenyiki, anda ngijibha, maji eye anda kuxa ni mwenyu. 13 Ngakudyondo wamba wixi, eye u phang’yami n’a ngitalatale kyambote mukonda dyé eye, phala ngibhuluke.”

14 Kyoso Mbalamu kyabhixila mu ixi ya Ijitu, akwa Ijitu amono kwila o muhatu wawabhele kyavulu. 15 O ilamba ya Falawó a mumono we, ya amateka ku muximana bhu pholo ya Falawó. Mukyenyiki o muhatu a mwambata mu inzo ya Falawó. 16 Falawó anga utalatala kyambote Mbalamu mukonda dya Salayi. Mbalamu anga ukala ni jimbudi, jingombe, jijumendu ja ndumbe ni ja akaji, abhika a mala ni a ahatu ni jikamelu. 17 Jihova anga ubheka mabhebhu kwa Falawó ni ku dibhata dyê, mukonda dya Salayi muhatu wa Mbalamu. 18 Falawó wexana Mbalamu, yu wa mwambela, wixi: “Wa ngibhangela-hi kiki? Mukonda dyahi kiwangitangela kwila mwene muhat’wé? 19 Mukonda dyahi wa ngambela kwila: ‘Mwene phang’yami?’ Kwakambele ngo bhofele ngeji musola phala kukala muhat’wami! Muhat’wé yú. Mwambate, ndenu!” 20 Mukiki Falawó watumina o jiselevende jê kuxinjikila Mbalamu, ene anga a muxinjikila kumoxi ni muhat’wê ni ima yoso yakexile-nayu.

13 Mbalamu anga utunda ku Ijitu, ubanda uya ku Nengebe ni muhat’wê kumoxi ni Lote ni ima yoso yexile-nayu. 2 Mbalamu wexile mvwama, wakexile ni ibhaku, phalata ni ulu yavulu. 3 Mu kutunda ku Nengebe phala kuya ku Betele, mwene wexile mutunda kididi uya kididi, kate kyabhixila bhu kididi bhwa kexile o balaka yê bhukaxi ka Betele ni Hayi, 4 bhwa tungile o kalatódyu mu ukulu. Bhenyobho, Mbalamu utumbula o dijina dya Jihova.

5 Lote wexile mukwenda ni Mbalamu wexile we ni jimbudi, jingombe ni jibalaka. 6 Mu mbandu yenyoyo, kimwexile kididi kyasoko phala enyoso kukala kumoxi. O ibhaku* yâ ya disokolwele kyavulu, keji tena dingi kukala kumoxi. 7 Mukiki, o abhidi exile mukwinga o jingombe ja Mbalamu, ni abhidi exile mukwinga o jingombe ja Lote, adikwata. (Mu thembu yenyoyo, o akwa Kanana ni Mapelezi, atungile mu ixi yenyoyo.) 8 Mbalamu wambela Lote wixi: “Ngakudyondo, kibhukale maka bhukaxi ketu. Kibhukale we maka bhukaxi ka abhidi a mukwinga o jingombe jami, ni abhidi a mukwinga o jingombe jé, mukonda tu jiphange. 9 Utena kusola kabasa kididi mu ixi yiyi. Ngakudyondo tudiwanune. Se u ila ku mbandu ya kyasu, eme nganda ila ku mbandu ya kadilu. Maji se u ila ku mbandu ya kadilu, eme nganda ila ku kyasu.” 10 Lote anga ubhetula o mesu, umona kwila o mbandu yoso ya Njolodá kate ku Zowale, mwexile menya ni yangu yawisu, (ande dya Jihova kubwika Sodoma ni Ngomola), kala o jaludim ya Jihova, kala o ixi ya Ijitu. 11 Lote anga usola o mbandu yoso ya Njolodá, uya ku mbandu kutundila o dikumbi. Ene anga adiwanuna. 12 Mbalamu watungile ku ixi ya Kanana, maji Lote watungile bhukaxi ka jimbanza ja zukamene ni Njolodá. Ku pholo dya kwenda, mwene watungu o balaka yê kwa zukamene o ixi ya Sodoma. 13 O mayala akwa Sodoma exile athu ayibha. Exile muta ituxi yamakota bhu pholo ya Jihova.

14 Kyoso Mbalamu kya diwanuna ni Lote, Jihova wa mwambela wixi: “Ngakudyondo, bhetula o mesu tunde bhu kididi bhu wala utale ku thunda, ku lwiji, ku mbandu kutundila o dikumbi ni ku mbandu kufwila o dikumbi. 15 Mukonda o ixi yoso i wa mumona nganda kubhana-yu eye, ni mbutu yé kala undundu unangenena. 16 O mbutu yé nganda isokolola kala o museke. Kala o museke katena ku ukwata konda, o mbutu yé kanda tena we ku ikwata konda. 17 Ndé, enda o ixi yoso, phala wijiye o kulebha, ni kukula kwê. Mukonda éye mwene nganda kubhana-yu.” 18 Mbalamu wasuluka ni kutunga mu jibalaka. Ku pholo dya kwenda, wayi mutunga kwa zukama o mixi yamakota ya Mole yala ku Hebolone. Kwenyoko, anga utunga kalatódyu phala Jihova.

14 Mu izuwa yenyoyo Amalafele wexile sobha ya Xinale, Adiyoko wexile sobha ya Elasale, Kedolawumele wexile sobha ya Elame, Tidale wexile sobha ya Ngoyími. 2 O jisobha jiji ja luwu ita ni Bela sobha ya Sodoma, Bidixa sobha ya Ngomola, Xinabe sobha ya Adama, Ximebele sobha ya Zeboyini ni sobha ya Bela, kifwa, Zowale. 3 Enyoso yá adibhongolola mu honga ya Sidime, kifwa, o Kalunga ka Môngwa.*

4 Ene asidivila Kedolawumele mu dikwinyi ni kiyadi kya mivu, maji ku muvu wa dikwinyi ni kitatu a mubhukumukina. 5 Mukyenyiki, ku muvu wa dikwinyi ni kiwana Kedolawumele weza kumoxi ni jisobha ja dibundu-nê ya atolola o Jilafayime, Axitelote-kalinayime, o Mazuzi mu Hame, o Ji-Emime mu Xave-Kedyatayime, 6 ni Mahodi ku mulundu wâ wa Seyile kate ku Ele-Palane yala bhwa zukama o kikangalakata.* 7 Ene anga avutuka ya abhixila ku Ene-mispate, kifwa, Kadexi, ya atolola o ibatu yoso ya akwa Amaleke, atolola we akwa Mamodi atungile mu Hazeza-tamale.

8 Mu kithangana kyenyokyo, o sobha ya Sodoma watundu kumoxi ni sobha ya Ngomola, ni sobha ya Adama, ni sobha ya Zeboyini, ni sobha ya Bela, kifwa Zowale, adita mu munonono phala kuya mubhânga-nawu mu honga ya Sidime, 9 mu kulwa ni Kedolawumele sobha ya Elame, Tidale sobha ya Ngoyími, Amalafele sobha ya Xinale, ni Adiyoko sobha ya Elasale—sobha jiwana jadikwata ni sobha jitanu. 10 Mu honga ya Sidime mwexile makungu azongo a betume, o jisobha ja Sodoma ni Ngomola mukulenga abu mu makungu enyá, o yó asubhuka alengela ku milundu. 11 Mukyenyiki, o atolodi ambata o jimbote joso ja akwa Sodoma ni Ngomola ni makudya moso anga aya ni njila yâ. 12 Ambata we Lote mwebhu a Mbalamu watungile mu Sodoma ni jimbote jê, anga asuluka ni njila yâ.

13 Mukubhita o ima yiyi, kukala muthu walenge yu wayi mutangela Mbalamu, o Hebelewu. Mu thembu yenyoyo mwene watungile* bhwa zukama ni mixi yamakota ya Mamele, mukwa Mamodi phang’ya Exikole ni Anele. O mayala yá exile ku mbandu ya Mbalamu. 14 Bhenyobho Mbalamu wevu kwila o mwebh’wê* a mwambata, ya a mukwika.* Kyenyiki mwene wongeka hama jitatu ni dikwinyi ni dinake dya mayala a alongo kubhânga mu ita, o jiselevende a avwalela mu inzo yê, yu wakayela o jinguma kate ku Dane. 15 Mu usuku, Mbalamu wawanuna o jiselevende jê mu ibuka-ibuka, ya abhânge ni jinguma jâ, ya ajitolola. Mwene wa akayela kate ku Hoba yala ku mbandu ya thunda ya Damasku. 16 Watambula dingi o jimbote joso, wabhulula we mwebh’wê Lote, ni jimbote jê, ni ahatu ni athu amukwa.

17 Kyoso Mbalamu kyatolola Kedolawumele ni jisobha akexile-nê kumoxi yu wavutuka, o sobha ya Sodoma wayi mudisanga ni Mbalamu mu honga ya Xave, kifwa, o honga ya Sobha. 18 Melekizedeke o sobha ya Saleme wa mubhekela mbolo ni vinyu. Mwene wexile mukunji wa Nzambi Sukeku.

19 Mwene wa mubesowala yu wambe:

Mbalamu anga u mubhana o mbandu ya kakwinyi ka ima yoso.

21 Mukubhita o ima yiyi, sobha ya Sodoma wambela Mbalamu, wixi: “Ngibhane o athu, maji xala ni jimbote.” 22 Maji Mbalamu wambela o sobha ya Sodoma, wixi: “Ngizangula o lukwaku lwami mu kulôka kwa Jihova o Nzambi Sukeku wabhange o dyulu ni ixi, 23 kwila, ki nganda kutambula kima, né ngo kaludinya mba lungoji lwa kukuta o jihayi, phala kwambe: ‘Mbalamu éme nga mubhangesa kukala mvwama.’ 24 Eme kinganda xala ni kima, o yadi o minzangala yasoko kya mwene. Maji Anele, Exikole ni Mamele o mayala u ngayile-nawu kumoxi, atambule o mbandu ya atokala.”

15 Mukubhita o ima yiyi, Jihova anga uzwela ni Mbalamu bhukaxi ka kisumwa wixi: “Kukale ni wôma Mbalamu, eme ngala ngi ngubu yé. O dibesá dyé dya kà kala dyadikota.” 2 Mbalamu watambwijila: “Ngana Jihova tata, u Sukeku! Ihi iwanda ngibhana, se kingala ni an’a? O mulundudi wa dibhata dyami Eliyezele, diyala mukwa Damasku.” 3 Mbalamu wambe dingi wixi: “Eye ku ngibhana mona.* Selevende* ya dibhata dyami mwéne wanda kala o mulundudi wami.” 4 Bhenyobho Jihova wa mwambela wixi: “O diyala didi, ki mwene wanda kala o mulundudi wé, o mona u wanda vwala, mwéne wanda kala o mulundudi wé.”

5 Bhenyobho wa mwambata bhu kanga yu wa mwambela wixi: “Ngakudyondo, tala ku dyulu. Se utena, kondala o jithéthembwa.” Mwene wa mwambela dingi wixi: “Kyene kyanda soka o mbutu yé.” 6 Mbalamu waxikana kwa Jihova, mwene anga u mumona kala muthu wayuka. 7 Mwene wambe wixi: “Éme ngi Jihova nga kukatula mu ixi ya Ule ya Kaladeya, phala ku kubhana o ixi yiyi kala undundu.” 8 Mbalamu wambe wixi: “Ngana Jihova tata u Sukeku! Kyebhi ki nganda kwijiya kwila, o ixi yiyi hádya nganda ilundula mwene?” 9 Mwene wa mutambwijila: “Ngibhekele kangombe ka mivu itatu, kahombo ka mivu itatu, kambudi ka mivu itatu, dyembe dimoxi ni kapomba kamoxi.” 10 Mbalamu wakwata o ibhaku yoso yiyi, wa ibatula mu luyadi, kala mbandu wa itula ku mbandu yatokalele ni ya mukwa, maji o jinjila ka jibatula. 11 Bhenyobho, o jinjila jamakota jatula, jamateka kumoma o xitu yobatule, maji Mbalamu wexile mu jikaya.

12 Kyoso o dikumbi kidyexile muboba kya, Mbalamu wayi ku kilu kyazongo anga kumwiza kuvunda kwadikota kusasumukisa. 13 Nzambi anga wambela Mbalamu wixi: “Ijiya kwila, o mwiji* wé wanda kala asonyi mu ixi ki ya atokala, o athu akwa ixi yenyoyo anda kwa abhanga abhika ni kwa atalesa hadi mu hama jiwana ja mivu. 14 Maji nganda fundisa o kifuxi kyanda kwa abhikisa. Mukubhita o ima yiyi, ene anda tunda-ku ni jimbote javulu. 15 Eye-phe wanda fwa ni kutululuka, anda kufunda mu ukukilu wambote. 16 Maji ku mwiji wa kawana, ene anda vutuka mu ixi yiyi, mukonda o kaxtiku* ka akwa Mamodi kikatenena luwa.

17 Kyoso dikumbi ki dyafu, kuma anga kuvunda kya mwene, kwa moneka dijiku dyexile mutunda dixi ni dikongolo dya túbhya dyabhiti ku thandu a yama yobatule. 18 Mu kizuwa kyenyokyo, Jihova wate kikutu ni Mbalamu, wixi: “O mwiji* wé nganda ku ubhana o ixi yiyi, tunde ku ngiji ya Ijitu kate ku ngiji yadikota, o ngiji ya Ewufalate: 19 ni ixi ya Makenezewu, ni ya Kenizewu, ni ya Makadimone, 20 ni ya akwa Hete, ni ya akwa Mapelezi, ni ya akwa Lafayime, 21 ni ya akwa Mamodi, ni ya akwa Kanana, ni ya akwa Jijidingaze ni ya akwa Majebuze.”

16 Salayi muhatu wa Mbalamu, kexile ni twana. Maji mwene wexile ni selevende ya muhatu, mukwa Ijitu amwixanene Hangale. 2 Mukyenyiki, Salayi wambela Mbalamu. “Ngivwe ngakudyondo. Jihova kangehela kukala ni twana. Ngakudyondo, zeka ni selevende yami ya muhatu. Nange bhukaxi kê ngitena kukala ni twana.” Mbalamu anga wívwa muhat’wê Salayi. 3 Kyoso Mbalamu kyatenesa dikwinyi dya mivu mu ixi ya Kanana, Salayi muhatu wa Mbalamu, wabhana selevende yê Hangale mukwa Ijitu kwa Mbalamu mwadi wê kala muhat’wê. 4 Mbalamu anga uzeka ni Hangale mwene anga wimita. Kyoso Hangale kyatonginina kwila wemita, wamateka kusebhulula ngana yê ya muhatu.

5 Salayi wambela-phe Mbalamu: “O hadi yoso ingamutala, kikuma kyé éye. Eme ngabhana selevende yami ya muhatu phala kukala n’eye. Maji kyoso mwene kyatonginina kwila wemita, wamateka ku ngisebhulula. Jihova akale o mufundixi bhukaxi kami n’eye.” 6 Mukiki, Mbalamu wambela Salayi: “Ivwa, eye wala ni kutena kwa kutumina selevende yé ya muhatu. Eye wejiya iwanda mubhanga.” Kyenyiki, Salayi wamateka ku musebhulula kate Hangale kya mulenge.

7 Ku pholo dya kwenda, o anju ya Jihova ya musange ku fixi ya menya mu kikangalakata. O fixi yala mu njila iya ku Sule. 8 O anju ya mwibhwidisa: “Hangale, selevende ya Salayi, wamutunda kwebhi? Wamuya kwebhi?” Hangale watambwijila: “Ngamulenga Salayi, ngana yami ya muhatu.” 9 Kyenyiki, o anju ya Jihova ya mwambela: “Vutuka kwa ngana yé, wenda ni ku mubelesela.” 10 O anju ya Jihova ya mwambela dingi: “Nganda sokolola* kyavulu o mbutu yé. Séku muthu wanda tena ku ikwata konda mukonda dya kuvula kwê.” 11 O anju ya Jihova ya mwambela dingi: “Ivwa. Eye wemita. Wanda vwala mon’a diyala. U muluka o dijina dya Ijimayele,* mukonda Jihova wevu o kutata kwé. 12 Mwene wanda kala diyala dya nguzu kala kyama* kya muxitu. O lukwaku lwê lwa kà lungulukila athu oso, o maku a athu oso, a kà mulungulukila. Mwene wa kà tunga ku pholo dya jiphange jê joso.”*

13 Hangale anga utumbula o dijina dya Jihova wakexile muzwela-nê. Mwene wambe: “Eye u Nzambi umona yoso.” Mukonda Hangale wambe: “O kwila ngamono bhabha yó u ngimona?” 14 Kiki kyene kyabhangesa kuluka o dijina dya Behele-Lahayi-Loyi* mu kixima kiki. (Kyala bhukaxi ka Kadexi ni Belede.) 15 Kyenyiki, Hangale wavwala mon’a diyala. Mbalamu anga uluka mon’ê wa muvwala ni Hangale o dijina dya Ijimayele. 16 Hangale wavwala Ijimayele, kyoso Mbalamu kyatenesa makwinyi anake ni kisamanu kya mivu.

17 Kyoso Mbalamu kyatenesa makwinyi avwa ni divwa dya mivu, Jihova wa mutukulukila yu wambe: “Eme ngi Nzambi Muteni wa Yoso. U ngibelesela jinga, kukale ni kikuma. 2 Nganda ta kikutu kyami bhukaxi ké n’eme, nga kà kusokolola kyavulu mwene.”

3 Bhenyobho, Mbalamu wafukama ni pholo bhoxi. Nzambi wasuluka ni kuzwela-nê, wixi: 4 “Eme ngate kikutu kyami n’eye, sé phata wa kà kituka tata ya ifuxi yavulu. 5 O dijina dyé kidyanda kala dingi Mbalamu,* maji dyanda kala kya Mbalahamu.* Mukonda nganda kubhangesa kukala u tata ya ifuxi yavulu. 6 Nganda sokolola o twana twé, nganda kubhangesa kukituka ifuxi. Kokwé kwanda kwijila jisobha.

7 “Nganda kumbidila o kikutu kingate n’eye ni mbutu yé, ku miji yâ yoso, kala kikutu kinangenena. Phala ngikale ngi Nzambi phala eye ni mbutu yé. 8 O ixi mu watungile kala u musonyi, o ixi yoso ya Kanana, nganda kubhana-yu eye ni mbutu yé, kala undundu unangenena kate ku hádya ni hádya. Eme nga kà kala ngi Nzambi yé.”

9 Nzambi wambela dingi Mbalahamu: “Eye ni mwiji wé, mwatokala ku kumbidila o kikutu kyami, ku miji yâ yoso. 10 O kikutu kyami ki ngate ni enu, ki watokala ku kumbidila eye ni mbutu yé, kyenyiki: O mala oso bhukaxi kenu atokala ku asaya. 11 Atokala amisaya.* Kiki kyanda kala kijimbwete kya kikutu kyami ni enu. 12 Mu miji yenu yoso, o twana twa mala bhukaxi kenu, atokala ku tusaya kyoso kyatenesa dinake dya izuwa. Ni oso a avwalela mu mabhata menu, ni yó katokala ku mbutu yenu, ni yó u musumba ku akwa jixi jengi. 13 O mayala oso a avwala mu dibhata dyé ni mayala oso u wasumbu ni kitadi kyé, atokala ku asaya. O kikutu kyami kyosoneke mu mikutu yenu, kyanda kala kikutu kinangenena. 14 Diyala dyoso kiluwa a musaya, udituna ku musaya, atokala ku mujibha bhukaxi ka mundu wé. Mwene wabhukumukina o kikutu kyami.”

15 Nzambi anga wambela Mbalahamu wixi: “O muhat’wé Salayi,* kana dingi ku mwixana Salayi, mukonda o dijina dyê dyanda kala Sala.* 16 Nganda kubesowala, wanda vwala-nê mon’a diyala. Nganda mubesowala, mwene wa kà dibhanga ifuxi. Mwa mwene mwa kejila jisobha.” 17 Mu kwivwa o maka yá, Mbalahamu wabhetama pholo bhoxi, wolela, ku muxima wê anga wamba wixi: “Kifwa o diyala dyala kya ni hama ya mivu, uvwala dingi mona? O Sala we muhatu wala kya ni makwinyi avwa a mivu, utena dingi kuvwala mona?”

18 Kyenyiki, Mbalahamu wambela o Nzambi yakidi, wixi: “Tamanu Ijimayele wasangele ngalasa bhu pholo yé!” 19 Mukiki, Nzambi wa mwambela wixi: “Sala muhat’wé, sé phata wanda kuvwalela mon’a diyala. U muluka o dijina dya Izake.* Nganda ta o kikutu kyami ni mwene, kala kikutu kinangenena phala o mwiji* wé. 20 Maji, yalungu ni Ijimayele, nga kwívu. Nganda besowala Ijimayele, nganda mubhana twana, nga kà sokolola kyavulu o mbutu yê. Mwene wanda vwala dikwinyi ni kiyadi kya twana, twanda kituka atwameni a miji. Nganda mubhangesa kukituka kifuxi kyadikota. 21 Maji nganda ta kikutu kyami ni Izake, o mona wanda ku vwalela Sala mu muvu wiza-mu, mu kithangana kala kiki.”

22 Kyoso Nzambi kyazubha kuzwela ni Mbalahamu, wa muxisa. 23 Mbalahamu wakwata mon’ê Ijimayele, ni mayala oso a avwalela ku bhata dyê, ni oso a asumbile ni kitadi, o mayala oso ku bhata dya Mbalahamu, yu wa asaye mu kizuwa kyenyokyo, kala kya mutumine Nzambi. 24 Mbalahamu wakexile ni makwinyi avwa ni divwa dya mivu, kyoso kya musaye. 25 O mon’ê Ijimayele, wexile ni dikwinyi ni kitatu kya mivu, kyoso kya musaye. 26 Mu kizuwa kyenyokyo, Mbalahamu a musaye, o mon’ê Ijimayele a musaye we. 27 Mayala oso adibhata dyê, kifwa, oso a avwalela ku bhata dyê, ni oso a asumbu ku akwa jixi jengi, a asaye we kumoxi ni mwene.

18 Jihova anga utukulukila Mbalahamu bhu mixi yamakota ya Mamele, bhu kumbi dya mwanya watu. Mwene waxikamene bhu mwelu wa balaka yê. 2 Mwene wabhetula o mesu yu wamono mayala atatu emanene kadikanga. Kyoso kya amono, watundu bhu mwelu wa balaka yê ni kulenga phala kudisanga-nawu, mwene anga ufukama ni pholo bhoxi. 3 Mukyenyiki, Mbalahamu wambe: “Jihova, se ngasange ngalasa bhu pholo yê, selevende yé kana ku mubhita kiki. Ngakudyondo, emana. 4 Ngamidyondo, ngehelyenu ngi mibhekele tumenya phala kusukula o inama yenu, muxikame mu kilembeketa kya muxi. 5 Kuma mweza kate bhabha kwa selevende yenu, zá ngi mibhekele kambolo, mudye, mukale dingi ni nguzu, ni musuluke ni njila yenu.” Mukyenyiki ene ambe, exi: “Kyambote. Bhanga kala kiwazwela.”

6 Mukyenyiki, Mbalahamu wayi ni lusolo mu balaka mwakexile Sala, yu wa mwambela: “Lenguluka! Kwata izongelu* itatu ya fadinya yafina, ubhange-nayu jimbolo.” 7 Mukusuluka, Mbalahamu wayi ni lusolo mu kibhanga yu wasolo-mu kangombe kanete. Wakabhana kwa selevende yê yu wakalambe ni lusolo. 8 Mwene wakwata mandeka ni lete ni kangombe kalambele yu wa azalela. Mbalahamu anga wimana bhu mbandu yâ, kyoso ene kyexile mudya bhu kilembeketa kya muxi.

9 Ene a mwibhwidisa: “Muhat’wé Sala wala kwebhi?” Mwene watambwijila: “Wala mu balaka.” 10 Muthu umoxi mudyâ wasuluka ni kuzwela, wixi: “Mukidi, nganda vutuka kokwé mu muvu wiza-mu, mu kithangana kala kiki, o Sala muhat’wé wanda kala kya ni mona.” Sala wexile mukwivwa bhu mwelu wa balaka yexile kudima dya diyala. 11 Mbalahamu ni Sala akukile kya kyavulu. Sala o kitala kyê kya kuvwala kyabhitile kya. 12 Mukyenyiki, Sala wamateka kwelela ku muxima wê, wixi: “Kindala eme ngakuka kya, o mwadiwami wakuka we kya, o kwila nganda kala hanji ni kusanguluka kuku?” 13 Jihova wambela-phe Mbalahamu, wixi: “Mukonda dyahi Sala wolela yu wambe: ‘Sumbala ngakuka kya, o kwila nganda kala hanji ni mona?’ 14 O kwila Jihova sayi kima ki mubhonza ku kibhanga? Mu muvu wiza-mu nganda vutuka kokwé mu kithangana kala kiki, o Sala wanda kala kya ni mona.” 15 Maji Sala waditunu yu wambe: “Kingolela kana!” Mukonda wexile ni wôma. Mukiki mwene wambe: “Eye wolela mwene!”

16 Kyoso o mayala kya balumuka phala kukatuka, atale ku lwiji, amono o mbanza ya Sodoma. Mbalahamu wayile mwa axinjikila phala kwa alekela. 17 Jihova wambe: “O kwila Mbalahamu nganda muswekela o kima ki nganda bhanga? 18 Sé phata Mbalahamu wa kà kituka kifuxi kyadikota kyala ni kutena, o ifuxi yoso mu ngongo anda ibesowala bhukaxi kê. 19 Mukonda nga mwijiya kyambote, phala alonge an’ê ni oso atokala ku dibhata dyê kubelesela o itumu ya Jihova, phala abhange o ima yambote yayuka, phala Jihova akumbidile o kikanenu kyê kyabhange kwa Mbalahamu.”

20 Jihova wambe: “O kudikola kwa athu kwalungu ni akwa Sodoma ni akwa Ngomola kwavulu, o ituxi yâ yamakota. 21 Ngandaya mutala* ni ngimone se mukidi amubhanga mwene kala o kudikola ku ngevu. Se kikyene, nganda kijiya.”

22 Mukyenyiki, o mayala atundu bhenyobho ya ayi ku Sodoma, maji Jihova wakexile hanji ni Mbalahamu. 23 Mbalahamu anga uzukama, yu wambe, wixi: “O kwila wanda bwikisa mwene o athu ayuka kumoxi ni athu ayibha? 24 Se mu mbanza mukala makwinyi atanu a athu ayuka, o kwila wanda kwa bwikisa? Kiwanda loloka o mbanza mukonda dya makwinyi atanu a athu ayuka atungu-mu? 25 Kikôla Ngana eye kubhanga o kima kiki! Kubwikisa o athu ayuka kumoxi ni athu ayibha. Kifwa o kibhita ni muthu wayuka kyene we kibhita ni muthu wayibha? Kikôla Ngana! Mufundixi wa ngongo yoso kafundisa ni kuyuka?” 26 Kyenyiki Jihova wambe wixi: “Se mu mbanza ya Sodoma mukala makwinyi atanu a athu ayuka, nga kà loloka o mbanza yoso mukonda dya ene.” 27 Maji Mbalahamu watambwijila: “Ngakudyondo, ngiloloke o kukaka* kwami mu kuzwela ni Jihova, sumbala ngala ngi mavu, ngi uthôkwa. 28 Abha se kukamba kitanu phala kutenesa makwinyi atanu a athu ayuka. Wanda bwikisa o mbanza yoso mukonda dya kitanu?” Mwene wambe: “Kinganda ibwikisa se mukala makwinyi awana ni kitanu.”

29 Mbalahamu wa mwambela dingi: “Abha se mukala makwinyi awana a athu?” Mwene watambwijila: “Kinganda ibwika mukonda dya makwinyi awana.” 30 Maji Mbalahamu wasuluka: “Jihova ngakudyondo kana kukala ni njinda,* ngehele kusuluka ni kuzwela: Abha se mukala ngó makwinyi atatu?” Mwene watambwijila: “Kinganda ibwika se mukala makwinyi atatu.” 31 Maji Mbalahamu wasuluka: “Ngakudyondo ngiloloke o kukaka kwami mukuzwela ni Jihova: Se mukala ngo makwinyi ayadi a athu?” Mwene watambwijila: “Kinganda ibwika mukonda dya makwinyi ayadi.” 32 Mukusuka-ku Mbalahamu wambe: “Jihova ngakudyondo kana kukala ni njinda, maji ngehele kuzwela ngo dingi o veji yiyi. Se mukala ngo dikwinyi dya athu?” Mwene watambwijila: “Kinganda ibwika mukonda dya dikwinyi.” 33 Kyazubha kuzwela ni Mbalahamu, Jihova wasuluka ni njila yê, o Mbalahamu wavutuka bhu kididi kyê.

19 Jianju jiyadi jabhixila ku Sodoma ku dimatekenu dya usuku, Lote waxikamene bhu mwelu wa mbanza ya Sodoma. Kyoso kya amono, wabalumuka, wayi mu disanga-nawu, anga u bhetama ni pholo bhoxi. 2 Mwene wambe wixi: “Ngamidyondo ngana jami, ngamidyondo zenu kubhata dya selevende yenu, mubhite-ku o usuku, musukule o inama yenu, o ki kukya, mutena kusuluka ni njila yenu.” Ene atambwijila: “Kana. Twanda bhita o usuku bhu kitanda.” 3 Maji Lote wa ajijidika kate kya xikina kuya-nawu kubhata dyê. Mwene anga wa alambela kudya kwambote, wa abhangela jimbolo jakambe felemendu, ene anga adya.

4 Ande dya kuya muzeka, o mayala a mbanza, akwa Sodoma, tunde ku minzangala kate kwa adyakime, enyoso adibhongolola, akondoloka o inzo. 5 Ene anga exana Lote, exi: “O mayala eza mubhita o usuku kubhata dyé ala kwebhi? Tubhekele-nawu bhu kanga ni tuzeke-nawu.”

6 Lote watundu phala kuzwela-nawu bhu mwelu wa inzo yê, yu wajika o dibhitu kudima dyê. 7 Mwene wambe wixi: “Ngamidyondo phange jami, kanenu kubhanga o kima kiki kya ufusa. 8 Ngamidyondo, ngala ni twana tuyadi twa ahatu, nuka azekele ni diyala. Ngamidyondo, nganda mibhekela-nawu bhu kanga bhabha ni mu abhange yoso i mwamesena. Maji kanenu kubhanga kima kyayibha ku mayala yá, mukonda ene eza ngo mubhita usuku kubhata dyami.” 9 Mukiki, ene ambe: “Tunda bhabha!” Ya ambe dingi, exi: “O diyala didi mukwa ixi yengi weza mutunga bhabha. Né kiki, wa mu tufundisa ni kukaka kwoso! Kyenyiki, o kima ki twanda kubhanga kyanda betakota, ki twanda bhanga kwa ene ndenge.” Enyoso anga adibhongolola, Lote amuta bhukaxi,* anga aya mubula o dibhitu. 10 Bhenyobho o mayala ate o maku bhu kanga, asungu Lote m’onzo, anga ajika o dibhitu. 11 Maji ene afwisa o mesu a mayala exile bhu mwelu wa inzo, tunde ku ndenge, kate ku mwadyakime. Kyenyiki, ene abhwila ni kusota o dibhitu.

12 O mayala ebhwidisa-phe Lote: “O kwila sayi dingi muthu bhabha wa kutokala? Jiholome, twana twa mala ni twana twa ahatu, ni jindandu jé joso ala mu mbanza mumu, ambata-wu, tundenu mu kididi kiki! 13 Twanda bwika o kididi kiki, mukonda o kudikola kwa athu kwalungu ni mundu wa mbanza yiyi, kwavulu bhu pholo ya Jihova. Mukiki, Jihova wa tutumikisa phala kubwika o mbanza yiyi.” 14 Kyenyiki, Lote wayi muzwela ni jiholome jê, eji kazala ni an’ê a ahatu. Wa atangela, wixi: “Lengulukenu! Tundenu bhu kididi kiki, mukonda Jihova wanda bwika o mbanza yiyi!” Maji o jiholome jê abanzele kwila Lote wexile mutonoka.

15 Kyoso kuma ki kwaki, jianju amateka kulengulukisa Lote, exi: “Lenguluka! Ambata muhat’wé ni an’é kiyadi ala kumoxi n’eye bhabha, phala ki ufwe kyoso kyanda kwiza o kibwika mukonda dya ituxi ya mbanza yiyi!” 16 Kuma wexile mulaleka, o mayala amukwata mu lukwaku, mwene ni muhat’wê ni an’ê kiyadi kya ahatu, a mukatula bhu kididi bhwa kexile, a mwambata bhu kanga dya mbanza, mukonda Jihova wa mukwatela henda. 17 Kyoso kya akatula mu mbanza, umoxi mudyâ wambe: “Lenga phala kubhulula o mwenyu wé. Kana kutala* ku dima, kana we kwimana kididi kyoso-kyoso mu mbandu* yiyi. Lengela ku milundu phala ki ufwe!”

18 Lote wa ambela, wixi: “Ngakudyondo Jihova, koko kana! 19 Ngakudyondo, o selevende yé wasange ngalasa kumesu mé. Eye wa ngikwatela henda yadikota mukubhulula o mwenyu wami. Maji kingitena kulengela ku milundu, mukonda ngala ni wôma wa kwila, o kibwika ki ngisanga kwenyoko ni ngifu. 20 Ngakudyondo, o mbanza yiyi yazukama, ngitena kulengela-ku. Kididi kyofele ngo. Ngakudyondo, ngitena kulengela-ku? Kididi kyofele ngo. Kyenyiki nganda tena kubhuluka.” 21 Mwene wa mwambela wixi: “Kyambote. Nganda kulondekesa we henda mu kukamba kubwika o mbanza i wazwela. 22 Lenguluka! Lengela kwenyoko, mukonda kingitena kubhanga kima kate ki wanda bhixila-ku.” Kyene o mbanza yiyi kya ilukila o dijina dya Zowale.*

23 Kyoso Lote kya bhixila ku Zowale, o dikumbi dya tundile kya mu ixi yenyoyo. 24 Kyenyiki, Jihova wabheka túbhya ni xôfidi ku mbanza ya Sodoma ni Ngomola. O túbhya tutu twatundu kwa Jihova wene ku dyulu. 25 Kyenyiki, mwene wabwika o jimbanza jojo ni jimbanza jamukwa jazukamene ni athu oso atungile mu jimbanza, ni mixi, ni yangu ni isasa. 26 Maji o muhat’wâ Lote, wexile ku dima dyê, wamateka kutala ku dima yu wakituka philadi ya môngwa.

27 Mbalahamu wabalumuka mu kamenemene, yu wayi bhu kididi bhwemanene bhu pholo ya Jihova. 28 Kyoso kyatale ku lwiji, ku mbanza ya Sodoma ni ya Ngomola, ni jimbandu joso ja ixi, wamono kima kibhangesa kudiwana. Mu ixi mwexile mutunda dixi dyavulu, dixi dyedile kala o dixi ditunda mu kijiku kya túbhya! 29 Kyenyiki, kyoso Nzambi kya bwikisa o jimbanza mu ixi yenyoyo, Nzambi walembalala Mbalahamu, anga u katula Lote mu jimbanza ja bwika, o jimbanza mwa tungile Lote.

30 Ku pholo dya kwenda, Lote watundu ku Zowale kumoxi ni an’ê kiyadi kya ahatu, yu wayi mutunga mu mbandu ya milundu, mukonda wexile ni wôma wa kukala ku Zowale. Kyenyiki, wayi mutunga mu dibanda kumoxi ni an’ê kiyadi. 31 O dikota wambela o ndenge: “Tat’etu wakuka kya, mu kididi kiki kimwala mayala u tutena kuvwala-nawu twana, kala kyene mubhanga o athu amukwa mu ngongo yoso. 32 Zá, tubhane vinyu kwa tat’etu, phala tuzeke-nê ni tusokolole o mbutu ya tat’etu.”

33 Mukyenyiki, mu usuku wenyo abhana vinyu kwa tata yâ, anga u kodiwa. Mukusuluka, o mona wa dyanga wabokona yu wazeka ni tat’ê. Maji mwene kakijidile kyoso o mona kyazeka-nê ni kyoso kya balumuka. 34 Mu kizuwa kya kayela-ku, o mona wa dyanga wambela o ndenge: “Mazá mu usuku, ngazeka ni tat’etu. Tumubhane dingi vinyu lelu mu usuku, mukusuluka, eye u bokona phala u zeke-nê ni tusokolole o mwiji wa tat’etu.” 35 Mu usuku wenyo, ene abhana dingi vinyu kwa tata yâ, anga u kodiwa. O ndenge wabokona yu wazeka-nê. Maji mwene kakijidile kyoso o mona kya zeka-nê ni kyoso kya balumuka. 36 Mukuzeka ni tata yâ, o twana tuyadi twa Lote twemita. 37 O mona wa dyanga wavwala mon’a diyala, anga u muluka o dijina dya Mowabe. Mwéne o tata ya akwa Mowabe, kate mu izuwa ya lelu. 38 O ndenge wavwala we mon’a diyala, wa muluku o dijina dya Bene-Ami. Mwéne o tata ya akwa Amone, kate mu izuwa ya lelu.

20 Mbalahamu watundu-phe kwa kexile, wayi mu ixi ya Nengebe, yu wayi mutunga bhukaxi ka Kadexi ni Sule. Kyoso kyexile* mu ixi ya Jelale, 2 Mbalahamu wabhitulula yazwelele yalungu ni Sala muhat’wê, wixi: “Mwene phang’yami.” Kyenyiki, Abimeleke sobha ya Jelale, watumu ku mubhekela Sala. 3 Ku pholo dya kwenda, Nzambi wamonekena Abimeleke mu nzoji mu usuku, yu wa mwambela: “Kifwa eye wafwe kya, mukonda dya muhatu u watambula. Mukonda mwene dikaza. Watokala diyala dyengi.” 4 Maji Abimeleke kazekele-nê luwa. Mwene wambe: “Jihova, wanda jibha o kifuxi kya kambe o kikuma? 5 Mwene kangitangela kwila, ‘o muhatu phang’yami?’ O muhatu kangitangela we kwila, ‘Mbalahamu phang’yami?’ Ngakibhange ni muxima wazele. Kingejidile kwila ngexile mubhanga kima kyayibha.” 6 Kyenyiki, o Nzambi yakidi wa mwambela mu nzoji wixi: “Ngejiya kwila wa kibhange ni muxima wazele. Kyene ki ngakufidisa kuta kituxi kokwami. Kyene we ki ngakufidisa kuzeka-nê. 7 Kindala vutula o muhatu kwa mwadi wê. Mukonda mwene polofeta, wanda samba ni kudyonda kokwami, phala u bhuluke. Maji se kukibhange, ijiya-nakyu kwila wanda fwa mwene, eye ni dibhata dyé dyoso.”

8 Abimeleke wabalumuka mu kamenemene, wexana o jiselevende jê joso, yu wa atangela o ima yoso yiyi. Ene anga akala ni wôma wavulu. 9 Abimeleke anga wexana Mbalahamu yu wa mutangela wixi: “Ihi i wa tubhange? Kituxi kyahi ki ngakute, phala ku ngibhekela o windwa yú wadikota, ni ku utuminu wami? Wa ngibhange kima kyayibha.” 10 Abimeleke webhwidisa Mbalahamu: “Ihi ya kubhangesa kubhanga kiki?” 11 Mbalahamu wa mutambwijila wixi: “Mukonda ngaxinganeka mudyami ngixi: ‘Mukidi, séku muthu wala ni wôma wa Nzambi mu kididi kiki. Ene anda ngijibha mukonda dya muhat’wami.’ 12 Mukidi, mwene phang’yami mwene, tat’etu yene imoxi, maji ki mona a mam’etu, yu wakituka muhat’wami. 13 Kyoso Nzambi kya ngibhangesa kutunda kubhata dya tat’etu, phala kunyunga-nyunga, eme ngambela Sala: ‘Yú wene o ukexilu wa ku ngilondekesa o henda yakidi: Mu ididi yoso mutuya, wila wixi: “Mwene phang’yami.”’”

14 Mukusuluka, Abimeleke wabhana kwa Mbalahamu jimbudi, jingombe, jiselevende ja mala ni ja ahatu, wa muvutula we Sala muhat’wê. 15 Abimeleke wa mwambela we wixi: “Ixi yami yoso yenyiyi! Tunga bhwoso bhu wamesena.” 16 O kwa Sala, mwene wambe: “Phang’yé ngamubhana midi ya itadi ya phalata, phala kulondekesa kwa yó u wala-nawu kumoxi ni ku athu oso kwila, eye kiwala ni kikuma. Séku muthu wanda kutatela kima kyayibha.” 17 Mbalahamu u mateka kudyondela o Nzambi yakidi. Nzambi anga usaka Abimeleke, muhat’wê, ni abhik’ê a ahatu, ene anga amateka kuvwala, 18 mukonda Jihova wafidisile* o ahatu oso adibhata dya Abimeleke kuvwala, mukonda dya Sala muhatu wa Mbalahamu.

21 Jihova walembalala Sala kala kya mukanene, Jihova wakumbidila o kikanenu kya bhangele kwa Sala. 2 Mukiki-phe, Sala wemita yu wavwalela Mbalahamu mon’a diyala mu ukukilu wê, mu kithangana kya kanene Nzambi. 3 Mbalahamu, o mona wa muvwalela Sala, wa muluku o dijina dya Izake. 4 Mbalahamu anga usaya mon’ê Izake kyoso kya tenesa dinake dya izuwa, kala kya mutumine Nzambi. 5 Mbalahamu wexile ni hama ya mivu kyoso kya vwala mon’ê Izake. 6 Sala-phe wambe: “Nzambi wa ngibhangesa kwolela, athu oso anda kwivwa o maka yá, anda kwolela* kumoxi n’eme.” 7 Mwene wambe dingi: “Nanyi wakifikile kwila, ‘eme Sala, Mbalahamu ngeji muvwalela mona?’ Maji nga muvwalela mon’a diyala mu u kukilu wê.”

8 O mona wakulu, ya amubatula o kwamwa. Mbalahamu wabhange fesa yadikota mu kizuwa kyoso Izake kya mubatula o kwamwa. 9 Maji Sala wexile mumona kwila, o mon’a Mbalahamu amuvwala ni Hangale mukwa Ijitu, wexile mulokalala Izake. 10 Kyenyiki, Sala wambela Mbalahamu: “Kaya o mubhika yú ni mon’ê, mukonda o mon’a mubhika yú, kandakala mulundudi kumoxi ni mon’ami Izake!” 11 Maji yazwela Sala yalungu ni Ijimayele, Mbalahamu ya mu ibhila kyavulu. 12 Nzambi anga wambela Mbalahamu, wixi: “Kana kuluwala ni maka azwela Sala, alungu ni kamunzangala ni mubhik’é. Ivwa yazwela* muhat’wé mukonda o mbutu yé yanda kwijila bhukaxi ka Izake. 13 Yalungu ni mon’a mubhika, nganda mubhangesa we kukala kifuxi, mukonda mwene watokala we ku mbutu yé.”

14 Kyenyiki Mbalahamu wabalumuka mu kamenemene, wakwata mbolo ni mbinda ya menya wa ibhana Hangale. Wa mutula-yu mu isuxi, yu wa mukaye ni mon’ê. Hangale anga u katuka, u kala mu nyunga-nyunga mu kikangalakata kya Beleseba. 15 Mukusuka-ku o menya mu mbinda abhu, mwene anga u kwata o mona u mutula koxi a kisasa. 16 Mwene wasondoloka kadikanga yu waxikama ubheka wé. O kadikanga kaxikamene kasokele ni kadikanga kabhanga o mufula kyoso kya utakula. Mukonda mwene wambe: “Kingimesena kumona mon’ami kufwa.” Kyenyiki, waxikama kadikanga, yu wamateka kudikola ni kudila.

17 Nzambi wevu o dízwi dya kamunzangala, o anju ya Nzambi anga ixana Hangale tunde ku dyulu yu wa mwibhudisa: “Wa mudidila-hi Hangale? Kana kukala ni wôma, mukonda Nzambi wevu o dízwi dya kamunzangala bhu kididi bhu wa mutula. 18 Balumuka, zangula o kamunzangala, mukwate ni lukwaku mukonda nganda mubhangesa kukala kifuxi kyadikota. 19 Nzambi anga u mujikula o mesu, Hangale u mona fixi ya menya. Mwene wayi-ku, yu wezalesa o mbinda ni menya anga u nwisa o kamunzangala. 20 Nzambi wexile mukwatekesa o kamunzangala kyoso kyayi ni kukula. Mwene watungile mu kikangalakata, wadilongo o ufunu wa kutakula mifula. 21 Mwene wayi mutunga mu kikangalakata kya Palane, o man’yâ anga u musotela muhatu mukwa ixi ya Ijitu.

22 Mu izuwa yenyoyo Abimeleke kumoxi ni Fikole, mutwameni wa kifuxi kyê, wambela Mbalahamu: “Nzambi wala n’eye mu yoso i u bhanga. 23 Kyenyiki, ngilokele kindala bhenyabha, mu dijina dya Nzambi, kwila, wanda londekesa ufiyele kokwami, ni an’ami ni mbutu yami. Wanda ngilondekesa henda yakidi ni ku athu a ixi yiyi mu watungu, kala ki ngakulondekesa o henda yakidi.” 24 Kyenyiki Mbalahamu wambe: “Ngalôka mwene.”

25 Mbalahamu wa dikalanganza kwa Abimeleke, mukonda dya kixima kya menya kya tambwile o jiselevende ja Abimeleke mu nguzu. 26 Abimeleke wa mutambwijila: “Kingejiya woso wabhange kiki. Kungitangela kima kyalungu ni maka yá, lelu ngo nga mu kwivwa o maka yá.” 27 Kyenyiki, Mbalahamu wakwata jimbudi ni jingombe wajibhana Abimeleke, kiyadi kya anga ata kikutu. 28 Kyoso Mbalahamu kyasolo sambwadi dya tumbudi mu kibhanga kyê, yu watutula bhu mbandu, 29 Abimeleke webhwidisa Mbalahamu: “Mukonda dyahi watula bhu mbandu o sambwadi dya tumbudi tutu twa akaji?” 30 Kyenyiki, mwene wa mutambwijila: “Xikina bhu maku mami o sambwadi dya tumbudi tutu twa akaji, kala umbangi wa kwila, éme ngakande o kixima kiki.” 31 O kididi kiki kyene Mbalahamu kya kixanena Beleseba, mukonda bhwene kiyadi kyâ bhwa dibhangela o kikanenu. 32 Kyenyiki, ene ate kikutu ku Beleseba. Mukusuluka, Abimeleke ni Fikole mutwameni wa kifuxi kyê, avutuka mu ixi ya akwa Fidíxa. 33 Mukusuluka, Mbalahamu wakunu muxi wa mutamadixi mu Beleseba,* anga utumbula bhenyobho o dijina dya Jihova, o Nzambi wakalelaku. 34 Mbalahamu anga u tunga* mu ixi ya akwa Fidíxa, u bhita-mu thembu yavulu.*

22 Kyabhiti o ima yiyi, o Nzambi yakidi wasoto kwijiya se o kixikanu kya Mbalahamu kyakolele mwene mba kana, yu wa mwambela wixi: “Mbalahamu!” Mbalahamu watambwijila: “Emyú!” 2 Kyenyiki, Nzambi wambe wixi: “Ngakudyondo, ambata mon’ê, mon’ê umoxi-élele wa kazola Izake, u ye ku ixi ya Modiya, u mubhakule kala sata ya kwoha kwenyoko, ku mulundu u nganda kulondekesa.”

3 Kyenyiki, Mbalahamu wabalumuka mu kamenemene, wasokejeka o jumendu yê, wambata selevende jiyadi ni mon’ê Izake. Anga u xanga jihwínyi phala o sata ya kwoha, mukusuluka, wayi mu kididi kya mulondekesa o Nzambi yakidi. 4 Mu kizuwa kya katatu, Mbalahamu wabhetula o mesu, o kididi anga u kimwena dikanga. 5 Mbalahamu wambela-phe o jiselevende jê, wixi: “Xalenu bhenyabha ni jumendu, eme ni munzangala twandaya koko mubheza, kyoso ki tuvutuka tumisanga bhenyabha.”

6 Mbalahamu wakatula o jihwínyi ja sata ya kwoha yu wajibhana mon’ê Izake. Mukusuluka, wakatula o túbhya ni phoko, kiyadi kyâ anga aya kumoxi. 7 Izake-phe wambela tat’ê Mbalahamu wixi: “Papá!” Mbalahamu watambwijila: “Zwelé mon’ami!” Izake wasuluka: “O túbhya twenyutu, o jihwínyi we jenyiji. Maji-phe o mbudi phala o sata ya kwoha yala kwebhi? 8 Mbalahamu wa mutambwijila: “Mon’ami, Nzambi mwéne wanda tubhana o mbudi phala o sata ya kwoha.” Kiyadi kyâ anga asuluka ni kwenda kumoxi.

9 Mukusuka-ku, abhixila mu kididi kya mulondekesele o Nzambi yakidi. Mbalahamu watungu-bhu kalatódyu, anga u tula o jihwínyi ku thandu. Wakutu o maku ni inama ya mon’ê Izake, anga u mutula ku kalatódyu, ku thandu a jihwínyi. 10 Mbalahamu anga u sununa o lukwaku, u kwata o phoko phala kujibha mon’ê. 11 Maji o anju ya Jihova yamwixana tunde ku dyulu, ixi: “Mbalahamu, Mbalahamu!” Mwene watambwijila: “Emyú!” 12 O anju yamwambela: “Kana kujibha o mona! Kana ku mubhanga kima , mukonda, kindala ngejiya kya kwila, u xila Nzambi, mukonda kuditunu ku ngibhana mon’é, mon’é umoxi-élele. 13 Kyenyiki, Mbalahamu wabhetula o mesu yu wamono mbudi bhwa zukama, yanaminine o jingela mu kisasa. Bhenyobho Mbalahamu wayi-ku, wakwata o mbudi yu wa i bhakula kala sata ya kwoha bhu kididi kya mon’ê. 14 Kididi kyenyokyo, Mbalahamu anga u kiluka o dijina dya Jihova-jile.* Kala kyene muzwela kate mu izuwa ya lelu, kwila: “Ku mulundu wa Jihova, mwene u bhana.”

15 O anju ya Jihova anga ixana Mbalahamu lwa kayadi tunde ku dyulu, 16 i yambe: “‘Ngilôka mu dijina dyami,’ kyene kyambe Jihova, ‘kwila, kuma wabhange kiki, kuditunu ku ngibhana mon’é, o mon’é umoxi-élele, 17 nganda kubesowala ni kusokolola o mbutu yé kala o jithéthembwa ku dyulu, kala o museke bhu mbandu a kalunga. O mbutu yé ya kà tolola ni kutambula o mbanza* ya jinguma jê. 18 O ifuxi yoso mu ngongo a kà i besowala bhukaxi ka mbutu yé, mukonda eye wevu o dízwi dyami.’”

19 Mbalahamu anga u vutuka bhwa kexile o jiselevende jê anga aya kumoxi ku Beleseba. Mbalahamu wasuluka ni kutunga ku Beleseba.

20 Kyabhiti o ima yiyi, Mbalahamu watambula o njimbu ya kwila: “Milika wavwala we twana ni phang’yê Naholo. 21 Uze, o mona wa dyanga; Buze, phang’yê; Kemwele, tata ya Elame; 22 Kesede, Hazo, Pildaxi, Jidalape ni Betuwele.” 23 Betuwele mwéne wavwala Bebeka. Yá ene o dinake dya ana avwala Milika ni Naholo, phang’yâ Mbalahamu. 24 O mukama* wê dijina dyê Lewuma, wa muvwalela we twana. Enyá: Teba, Ngahama, Tahaxi ni Mahaka.

23 O mivu yoso ya mwenyu wa Sala, yatenesa hama ni makwinyi ayadi ni sambwadi dya mivu. 2 Sala wafwila ku Kidiyate-halaba, kifwa, mu Hebolone mu ixi ya Kanana. Mbalahamu anga u mateka kuditenda ni kudila o kufwa kwa muhat’wê Sala. 3 Mbalahamu anga utunda bhu kididi bhwa kexile o kimbi kya muhat’wê, u ya mudikunda ni an’a Hete, wixi: 4 “Eme ngi musonyi, ngi nzwangiza bhukaxi kenu. Ngibhanyenu kididi bhukaxi kenu ni kikale mbila phala ngifunde muhat’wami.” 5 O an’a Hete atambwijila Mbalahamu: 6 “Twivwe ngana yami. Eye wala u mwadyakime ngana yami, a kusolo kwala Nzambi bhukaxi ketu. Utena kufunda muhat’wê mu mbila i wa wabhela dingi bhukaxi ka jimbila jetu. Séku muthu mudyetu wanda dituna ku kubhana mbila mu ku kufidisa kufunda muhat’wé.”

7 Mbalahamu anga u balumuka, u bhetama ni pholo bhoxi bhukaxi ka mundu wenyo, o an’a Hete, 8 yu wa ambela, wixi: “Se muxikina kwila ngifunda muhat’wami, bhingenu kwa Efelone mon’a Zowale, 9 a ngisumbise o dibanda dya Makapela dya mutokala, dyene dyala bhwa zukama o kibhela kyê. Mwene a ngisumbise-dyu bhu pholo yenu, mu valolo ya phalata yoxinde ni ngikale ni kididi phala kukanda-bhu o mbila.”

10 Efelone waxikamene bhukaxi ka an’a Hete. Mukyenyiki, Efelone o mukwa Hete watambwijila Mbalahamu bhu pholo dya an’a Hete ni bhu pholo dya athu oso exile mu bokwena bhu mwelu wa mbanza, wixi: 11 “Kana ngana yami! Ngivwidile. Ngikubhana o kibhela ni dibanda dyala-mu, ngikubhana-kyu bhu pholo dya an’a mundu wami, funda muhat’wé.” 12 Mbalahamu anga u bhetama ni pholo bhoxi, bhukaxi ka mundu wa ixi yenyoyo, 13 mwene wambela Efelone bhu pholo dya mundu, wixi: “Ngakudyondo, ngivwidile, nganda kubhana o valolo ya phalata yoxinde phala o kibhela, xikina-kyu, phala ngifunde-bhu muhat’wami.”

14 Efelone watambwijila-phe Mbalahamu wixi: 15 “Ngana yami, ngivwe. O kibhela kiki kyate hama jiwana ja xikulu* ja phalata. Maji bhukaxi kami n’eye kiki kikimé. Funda muhat’wê.” 16 Mbalahamu wevu yazwela Efelone. Mbalahamu anga u mupezalela o phalata yatumbula Efelone bhu pholo dya an’a Hete, hama jiwana ja xikulu* ja phalata, kala o pezu ya akwa kuta o wenji. 17 Mukyenyiki, o kibhela kya Efelone ku Makapela, kyexile bhu pholo dya Mamele, kifwa, o kibhela, o dibanda ni mixi yoso yakexile mu jimbambe ja kibhela, a i xikina kala 18 yatokala kwa Mbalahamu, wa i sumbu bhu pholo dya an’a Hete, ni bhu pholo ya athu oso exile mubokwena bhu mwelu wa mbanza. 19 Kyabhiti o ima yiyi, Mbalahamu wafundu muhat’wê Sala mu dibanda dyala mu kibhela kya Makapela bhu pholo ya Mamele, kifwa, Hebolone mu ixi ya Kanana. 20 Kyenyiki, o an’a Hete abhana kwa Mbalahamu o kibhela ni dibanda dya kexile-mu, kala kididi kyê phala kukanda-mu o mbila.

24 Mbalahamu wakukile kya mwene, Jihova wabesowalele Mbalahamu mu ima yoso. 2 Mbalahamu wambela o selevende yê, o mwadyakime wa inzo yê, wexile mulanga o jimbote jê joso: “Ngakudyondo, ta o lukwaku lwé koxi a ditabela dyami. 3 Nganda kubhangesa kulôka mu dijina dya Jihova, o Nzambi ya dyulu ni ixi kwila, kiwanda sota muhatu phala mon’ami bhukaxi ka an’a akwa Kanana u ngatungu-nawu. 4 Muveji dya kiki, u ya ku ixi yami, u sote muhatu bhukaxi ka jindandu jami, phala mon’ami Izake.”

5 Kyenyiki, o selevende ya mwibhwidisa: “Abha se o muhatu kaxikina kwiza n’eme mu ixi yiyi? O kwila ngatokala kwambata mon’ê ku ixi ku watundu?” 6 Mbalahamu wa mutambwijila: “Dilange, kana kwambata mon’ami ku ixi yenyoyo! 7 Jihova Nzambi ya dyulu, wangikatula ku dibhata dya tata yami ni ku ixi ya jindandu jami, wazwela n’eme yu wa ngikanena, wixi: ‘Nganda bhana o ixi yiyi ku mbutu yé,’ wanda tumikisa o anju yê ku pholo dyé éye. Sé phata, wanda sanga-ku muhatu phala mon’ami. 8 Se o muhatu kaxikina kwiza n’eye, eye-phe wanda jituka ku kikanenu ki wanda bhanga. Maji kana kwambata mon’ami ku ixi yenyoyo.” 9 Bhenyobho, o selevende wate o lukwaku koxi a ditabela dya Mbalahamu ngana yê, anga u mukanena yalungu ni maka yá.

10 O selevende wakwata dikwinyi dya jikamelu ja ngana yê, anga u katuka, wambata ima yavalolo ku ima yoso yatokala kwa ngana yê, u ya kate ku Mezopotamya, ku mbanza ya Naholo. 11 Mwene wafukamesa o jikamelu bhu mbandu a kixima kya menya, bhu kanga dya mbanza. Kuma kwexile muvunda kya, yexile o ola ya ahatu kuya muteka o menya. 12 Mwene wasambe: “Jihova, Nzambi ya ngana yami Mbalahamu, ngakudyondo, ngikwatekese kuditunda kyambote mu kizuwa kya lelu. Londekesa o henda yê yakidi kwa ngana yami Mbalahamu. 13 Ngemana bhabha bhu mbandu a kixima kya menya, o minzangala ya ahatu a mbanza, a mukwiza muteka menya. 14 Nga mu kubhinga kwila, o kilumba nganda mwambela: ‘Ngakudyondo, tulula o disanga dyé phala nginwe,’ anga u ngitambwijila, ‘nwé, nganda nwisa we o jikamelu jé,’ a kale yó wa musolo phala selevende yé Izake. Mu kubhanga kiki, wanda ngijidisa kwila, walondekesa o henda yé yakidi kwa ngana yami.”

15 Ande mwene dya kuzubha o kuzwela, Bebeka weza ni disanga dyê bhu isuxi, mwene wexile mon’a Betuwele, mon’a Milika muhatu a Naholo, phange a Mbalahamu. 16 O kilumba wawabhele kyavulu, wexile muzeletete, kazekele hanji ni diyala. Mwene anga u tuluka mu kixima, wizalesa o disanga dyê anga u banda dingi. 17 O selevende wayi ni lusolo kate bhwexile Bebeka, yu wambe wixi: “Ngakudyondo, ngibhe-ku tumenya mu disanga dyé ni nginwe.” 18 Mwene wambe: “Nwa ngana yami.” Mu kusuluka mwene watulula o disanga dyê ni lusolo, u dikwata bhu maku, anga u mubhana o menya. 19 Kyoso kya zubha ku mubhana o menya, mwene wambe: “Ni jikamelu jé nganda jibhana we menya kate ki jizubha o kunwa.” 20 Mwene anga u lundulula o disanga dya menya ni lusolo mu kididi kya kunwisa o jikamelu, u lenga muveji javulu kate mu kixima phala kukatula menya, u suluka ni kuteka o menya phala o jikamelu jê joso. 21 Mu kithangana kyoso kiki, o diyala wexile mu mutala ni kudiwana sé kuzwela kima, mu kukinga phala kumona se Jihova wabesowalele o njila yabhange mba kana.

22 Kyoso jikamelu ki jazubha o kunwa, o diyala wamubhana nela imoxi ya ulu ya kuta mu mazulu, ipezala kaxaxi ka xikulu,* ni misanga iyadi ya ulu ya kuta mu maku, ipezala dikwinyi dya xikulu,* 23 yu wa mwibhula: “Ngakudyondo ngitangele, eye u mona nanyi? O kwila sayi kididi ku bhata dya tat’enu ni tuzekela-ku?” 24 Mukiki mwene wa mutambwijila: “Ngimona a Betuwele, mon’a Naholo wa muvwala ni Milika.” 25 Mwene wambe dingi: “Twala ni kudya phala o yama ni kididi phala muzeke.” 26 Kyenyiki, o diyala wabhetama ni pholo bhoxi, wadyondela kwa Jihova, 27 wixi: “Jihova atane-ku, o Nzambi ya ngana yami Mbalahamu, mukonda kaditunu o henda yê yakidi ni ufiyele wê kwa ngana yami. Jihova wa ngendesa kate m’onzo ya jiphange ja ngana yami.”

28 O kilumba anga u ya ni kulenga mutangela o ima yiyi kwa man’yâ ni ku akwa dibhata dya man’yâ. 29 Bebeka wexile ni phange ya diyala dijina dyê Labanu. Labanu wayi ni kulenga kate kwakexile o diyala bhu mbandu a kixima. 30 Kya mono o nela ya mazulu ni musanga wa maku wate phang’yê ni kyoso kyevu o izwelu ya Bebeka, wexile muzwela: “Kyenyiki kya ngitangela o diyala,” Labanu-phe wayi muzwela ni diyala, wexile hanji bhu mbandu a kixima. 31 Labanu anga wambe: “Zá éye a kubesowala kwa Jihova. Mukonda dyahi wemana hanji bhu kanga bhabha? Ngasokejeka o dibhata ni kididi phala o jikamelu jê.” 32 Kyenyiki, o diyala dyabokona m’onzo, mwene* anga u jituna o jingoji ja jikamelu, u jibhana kudya, ubhana we menya ku diyala ni yó ala-nê phala kusukula o inama. 33 Maji kyoso kya mubhekela o kudya, mwene wambe: “Kinganda dya kima kate kingizwela yoso ya ngibheka bhabha.” Kyenyiki, Labanu wa mwambela: “Zwelé!”

34 Kyenyiki-phe mwene wambe: “Eme ngi selevende ya Mbalahamu. 35 Jihova wabesowala kyavulu ngana yami, wa mubhangesa kukala mvwama, wa mubhana jimbudi, jingombe, phalata ni ulu, jiselevende ja mala ni ja ahatu, jikamelu ni jijumendu. 36 Maji kikyene ngo, Sala, muhatu a ngana yami, wa muvwalela mon’a diyala mu ukukilu wê, mwene wanda mubhana yoso yala-nayu. 37 Ngana yami wa ngibhangesa kulôka, wixi: ‘Mon’ami kana ku musolela muhatu mu ixi mumu mu ngatungu, mu kaxi ka akwa Kanana. 38 Muveji dya kiki, u ya kubhata dya tat’etu, ku mwiji wami, kwene ku wa kà sola muhatu phala mon’ami.’ 39 Maji eme ngebhwidisa ngana yami: ‘Se muhatu kaxikina kwiza n’eme?’ 40 Mwene wangambela: ‘Jihova ngene mu musidivila, wanda tumikisa o anju yê n’a kukwatekese kuditunda kyambote mu njila i wanda bhanga. Sola muhatu phala mon’ami bhukaxi ka mwiji wami, mu dibhata dya tat’etu. 41 Wanda jituka ku kikanenu ki wa ngibhange, se u ya ku jindandu jami ene anga adituna kukubhana-nê. Kyenyiki, wanda jituka ku kikanenu ki wabhange.’

42 “Kyoso lelu ki ngabhixila bhu kixima, ngasambe: ‘Jihova Nzambi ya ngana yami Mbalahamu, se kikala mu vondadi yé kwila, o njila yami iditunda kyambote, 43 ngala bhabha, ngemana bhu mbandu a kixima, ngamesena kwila kibhita kiki: Se kwiza kilumba muteka menya, nganda mutangela, “ngakudyondo, ngehele kunwa tumenya mu disanga dyê,” 44 mwene anga u ngitambwijila wixi, “nwé, nganda bhana we menya ku jikamelu jê,” yú akale o muhatu amusolo kwala Jihova phala o mon’a ngana yami.’

45 Ande dya kuzubha kuzwela ku muxima wami, Bebeka wabhixila ni disanga dyê bhu isuxi, mwene u tuluka kate mu fixi anga u mateka kuteka o menya. Kyenyiki, nga mwambela: ‘Ngakudyondo, ngibhane tumenya phala kunwa.’ 46 Mwene watulula o disanga dyê ni lusolo bhu isuxi, yu wambe: ‘Nwé, nganda bhana we menya ku jikamelu jé.’ Kyenyiki, eme nganu, mwene wanwisa we o jikamelu jami. 47 Mukusuluka nga mwibhula: ‘Eye u mon’a ananyi?’ Mwene watambwijila: ‘Ngi mon’a Betuwele, mon’a Naholo wa muvwala ni Milika.’ Mukiki ngamute o nela ku mazulu mê, ni misanga mu maku mê. 48 Kyenyiki ngafukama, ngabhetama ni pholo bhoxi, mu kusakidila Jihova, éme ngaximana Jihova o Nzambi ya ngana yami Mbalahamu, wangendesa kyambote kate mu kididi kyatokala phala kusola mon’a kilumba, mon’a phange ya ngana yami, n’a kale muhatu a mon’ê. 49 Kindala ngitangelyenu se mwamesena kulondekesa henda yakidi ni ufiyele kwa ngana yami. Se kana, ngitangelyenu we ni ngijiye se ngiditela njila yebhi.”*

50 Kyenyiki, Labanu ni Betuwele atambwijila: “Jihova mwene wa mukwendesa o ima yiyi, kitutena ku kutambwijila kyene mba kana. 51 Bebeka mwenyú, wala ku pholo yé, mutambule, u ye-né n’a kale muhatu a mon’a ngana yé kala kyambe Jihova.” 52 Kyoso selevende ya Mbalahamu kyevu o izwelu yiyi, mu kithangana kyenyokyo, wabhetama ni pholo bhoxi mu kusakidila Jihova. 53 O selevende wamateka kukatula makembu a phalata ni ulu ni izwatu anga u ibhana kwa Bebeka. Wabhana we ima yavalolo kwa phange ya Bebeka ni man’yâ. 54 Mukubhita o ima yiyi, mwene ni mayala a ile-nê kumoxi, adi, anu, anga azeka bhenyobho.

Kyoso mwene kya balumuka mu kamene, wambe: “Nga muvutukami kya kwa ngana yami.” 55 Mu kwivwa o ima yiyi, o phang’yê ni man’yâ a mwambela: “Kilumba twehele kukala-nê hanji dikwinyi dya izuwa, mukusuluka, mwene u tena kuya.” 56 Maji mwene wa atambwijila: “Kanenu ku ngifidisa, mukonda Jihova wabesowala o njila i ngabhange. Ngehelyenu ngivutuke, ngidisange ni ngana yami.” 57 Ene ambe exi: “Twixane o kilumba, ni tu mwibhwidise.” 58 Exana Bebeka ya amwibhwidisa, exi: “Wamesena kuya ni diyala didi?” Mwene watambwijila: “Xé! Ngamesena.”

59 Kyenyiki, ehela Bebeka phang’yâ, kuya kumoxi ni muhatu wexile o kiledi kyê,* kumoxi ni selevende ya Mbalahamu ni mayala exile-nê. 60 Anga abesowala Bebeka, amwambela: “Eye phang’yetu, wa kà kala u mama ya mazunda ni mazunda, o twana twê twa* kà tambula o myelu ya jimbanza ja yó a azemba.” 61 Mukiki, Bebeka kumoxi ni iledi yê adisokejeka, asambela ku jikamelu ya akayela o diyala. O selevende ya Mbalahamu anga u katuka wambata Bebeka.

62 Izake-phe wexile mukwijila ku mbandu ya Behele-Lahayi-Loyi mukonda watungile mu ixi ya Nengebe. 63 Mu ola ya ngoloxi, Izake wa ile mu mukáwu munyunga, phala kuxinganeka. Kya bhetula o mesu, wamono jikamelu jexile mu kwiza. 64 Kyoso Bebeka kya bhetula o mesu, wamono Izake. Mwene anga u tuluka ni lusolo ku kamelu. 65 Kyenyiki Bebeka webhwidisa kwa selevende: “Nanyi o diyala dyódyo dya mukwiza mudisanga n’etu ku mukáwu?” O selevende wa mutambwijila: “Yó mwene ngana yami.” Kyenyiki, mwene wakwata o mvéwu yê anga u difuta. 66 Selevende anga u tangela Izake o ima yoso yabhangele. 67 Mukubhita o ima yiyi, Izake wambata Bebeka mu balaka ya Sala, man’yâ, Bebeka anga u kala muhat’wê. Izake anga u muzola kyavulu, kiki kya mukwatekesa kusosolola o malamba mê mukonda dya kufunda man’yâ.

25 Mbalahamu anga u sola dingi muhatu wengi, dijina dyê Ketula. 2 Mukubhita thembu, Ketula wavwala Zimilame, Jokosane, Medane, Midiyana, Jijibake ni Suwá.

3 Jokosane wavwala Seba ni Dedane.

O twana twa Dedane exile Axudimi, Letusime ni Lewumine.

4 O twana twa Midiyana exile Efa, Efele, Henoko, Abida, ni Eleda.

Enyoso yá o an’a Ketula.

5 Mukubhita thembu, Mbalahamu wabhana kwa Izake yoso yexile-nayu. 6 Maji Mbalahamu wabhana maujitu ku twana twavwala ni ahatu engi. Kyoso kya kexile hanji ku mwenyu, wa atumikisa ku Mbandu ku Tundila Kumbi phala n’a kale dikanga dya mon’ê Izake. 7 O izuwa yoso ya mwenyu wa Mbalahamu yatenesa hama ni makwinyi asambwadi ni kitanu kya mivu. 8 Kyenyiki, Mbalahamu wafu mu ukukilu wambote, wakukile kya mwene, wasangulukile, anga a mufunda. 9 O twana twê, Izake ni Ijimayele anga a mufunda mu dibanda dya Makapela dya zukama ni Mamele, mu kibhela kya Efelone mon’a Zowale mukwa Hete, 10 o kibhela kya sumbile Mbalahamu kwa an’a Hete. Bhenyobho bhene bhwa fundila Mbalahamu kumoxi ni muhat’wê Sala. 11 Kyoso kyafu Mbalahamu, Nzambi wasuluka ni kubesowala mon’ê Izake. Izake watungile bhwa zukama ni Behele-Lahayi-Loyi.

12 Yú wene o musoso wa mwenyu wa Ijimayele mon’a Mbalahamu, a muvwala ni Hangale mukwa Ijitu selevende ya Sala.

13 Yá ene o an’a Ijimayele, osoneke mu majina mâ kala kyala o miji yâ: Nebayote o mona wa dyanga wa Ijimayele, kwa kayela Kedale, Adibiyele, Mibizame, 14 Mixima, Duma, Masa, 15 Hadade, Tema, Jetule, Nafixe, ni Kedama. 16 Tutu twene o twana twa Ijimayele, yá ene o majina mâ kala kya asokejeka mu madyembu mâ ni mu ididi mwatungile, dikwinyi ni kiyadi kya atwameni a miji, kala kya sokejeka o miji yâ. 17 Izuwa yoso ya mwenyu wa Ijimayele, yatenesa hama ni makwinyi atatu ni sambwadi dya mivu, mwene wafu anga a mufunda. 18 O mbutu yê yatungu ku mbandu ya Havila, ya zukama ni Sule yala bhwa zukama ni Ijitu, kate ku Asídya. Mwene anga u kala ku mbandu ya jiphange jê joso.*

19 Yú wene o musoso wa mwenyu wa Izake mon’a Mbalahamu.

Mbalahamu wavwala Izake. 20 Izake wakexile ni makwinyi awana a mivu kyoso kya kazala ni Bebeka mon’a Betuwele mukwa Halane ya Padalane, phang’yâ Labanu mukwa Halane. 21 Izake wexile mudyondela kwa Jihova, mukonda muhat’wê kexile muvwala, kyenyiki Jihova watambwijila o misambu yê, Bebeka muhat’wê anga wimita. 22 O twana mu mala dyê anga tukwata kubhânga mudyâ, kyenyiki mwene wambe: “Se kyenyiki-phe, kikota ngafwami?” Bhenyobho Bebeka wasambe kwa Jihova, phala kwijiya se mukonda dyahi o ima yiyi yexile mubhita. 23 Jihova wa mutambwijila wixi: “Mu mala dyé mwala ifuxi iyadi, yanda diwanuna mu ibuka iyadi, kifuxi kimoxi kyanda beta-kota mu kutena o kyamukwa ndenge. O dikota dyanda sidivila o ndenge.”

24 Mukithangana kya kuvwala, a mono kwila mu mala dyê mwexile jingongo. 25 Kyenyiki wavwala o mona wa dyanga, wakusulukile, wexile ni ndemba yavulu ku mukutu, mu kiki a muluku o dijina dya Izawú.* 26 Mukusuluka wavwala phang’yê, o lukwaku lwê lwakwatele o kasende ka Izawú, kyene kya bhangesa ku muluka o dijina dya Jakobo.* Izake wexile ni makwinyi asamanu a mivu kyoso Bebeka kya avwala.

27 O minzangala anga i kula, Izawú u kituka dinyanga* dyala ni uhete, wa wabhelele kukala mu yangu, maji Jakobo wexile diyala dyambote watungile mu jibalaka. 28 Izake wazolele Izawú mukonda dya xitu yexile mu mubhekela, maji Bebeka wazolele Jakobo. 29 Sayi kizuwa Jakobo wakexile mulamba makunde, Izawú anga u bhixila, wa mutunda mu mukáwu, wabhwila. 30 Mukyenyiki, Izawú wambela Jakobo wixi: “Lenguluka ngakudyondo, ngibhane ku tumakunde twakusuka tu wa mulamba, mukonda ngabhwila!”* Kyene kya mulukila o dijina dya Idomo.* 31 Kyenyiki, Jakobo wa mwambela wixi: “Kya dyanga, ngisumbise hanji o ukota wé!”* 32 Izawú wambe dingi: “Kwa ngikambe ngó phala kufwa! Ihi i nganda bhanga ni ukota* wami?” 33 Jakobo wa mwambela dingi wixi: “Kya dyanga ngilokele!” Mwene anga u mulokela hé u sumbisa o ukota wê kwa Jakobo. 34 Bhenyobho Jakobo wabhana mbolo ni makunde kwa Izawú, mwene wadi, wanu, wabalumuka, yu wayé. Kyenyiki, Izawú kabhana valolo mu ukota wê.*

26 Mu ixi yenyoyo mwexile nzala, o nzala yabhitile mu izuwa ya Mbalahamu yengi. Kyenyiki, Izake wayi kwa Abimeleke sobha ya akwa Fidíxa mu Jelale. 2 Jihova wa mutukulukila yu wa mwambela: “Kana ku kulumuka ku Ijitu. Tunga mu ixi i nganda kulondekesa. 3 Tunga kala u musonyi mu ixi yiyi, eme nganda kala jinga neye, nganda kubesowala, mukonda nganda bhana o jixi joso jiji kokwé ni ku mbutu yé. Nganda kumbidila o kikanenu ki ngabhange kwa tat’é Mbalahamu: 4 ‘Nga kà sokolola o mbutu yé kala o jithéthembwa ku dyulu. Nga kà bhana o jixi joso jiji ku mbutu yé. O ifuxi yoso mu ngongo, ya kà tambula dibesá bhukaxi ka mbutu yé,’ 5 mukonda Mbalahamu wevu o dizwí dyami, wasuluka ni ku kumbidila o itendelesu yami, o jingonge jami, o itumu yami ni ijila yami.” 6 Mukyenyiki, Izake wasuluka mu kutunga mu ixi ya Jelale.

7 Kyoso o mayala a ixi yenyoyo kyexile mu mwibhwidisa yalungu ni muhat’wê, Izake wexile mutambwijila: “Mwene phang’yami.” Izake wexile ni wôma wa kuzwela kwila, “mwene muhat’wami,” mukonda waxinganeka: “O mayala a ixi yiyi atena ku ngijibha mukonda dya Bebeka,” mukonda mwene wa wabhele kyavulu. 8 Mukubhita thembu, Abimeleke sobha ya akwa Fidíxa wexile mutalela mu njanena anga u mona Izake wa mutonoka ni muhat’wê Bebeka. 9 Abimeleke wexana Izake ni lusolo lwoso anga umwambela: “Mbe mwene muhat’wé! Mukonda dyahi wambe kwila, ‘mwene phang’yami’?” Izake watambwijila: “Ngazwela kiki phala kangijibhe mukonda dya mwene.” 10 Maji Abimeleke wasuluka ni kuzwela, wixi: “Ihi i wa tubhange? Muthu woso-woso ku mundu weji tena kuzeka ni muhat’wé. Eye-phe weji tubhekela kikuma!” 11 Abimeleke watendelesa o mundu woso wixi: “Woso u bhanga kima kyayibha ku diyala didi ni kwa muhat’wê sé phata anda mujibha!”

12 Izake anga u mateka kukuna jimbutu mu ixi yenyoyo, ku muvu wenyó anga u bhongolola luhama ku idima yoso ya kunine, mukonda Jihova wexile mu mubesowala. 13 Izake wakituka mvwama. O jimbote jê jayi ni kudibandekesa kyavulu kate kya kituka mvwama yadikota.* 14 Anga ukala ni ibhanga ya jimbudi ni ya jingombe ni kibuka kyonene kya jiselevende. Akwa Fidíxa anga amateka ku mukwatela lwimbi.

15 Mukyenyiki, akwa Fidíxa axiti o ixima yoso ya kandele o jiselevende ja tat’ê Mbalahamu, mu izuwa yê. 16 Abimeleke anga wambela Izake: “Tunda mwaxaxi ketu, mukonda eye wakituka dingi u mvwama, etu ndenge.” 17 Mukiki, Izake watundu bhenyobho anga u ya mutunga mu honga ya Jelale. 18 Izake wakande dingi o ixima ya kandele o jiselevende ja tat’ê Mbalahamu, mu izuwa yê, ya xitile akwa Fidíxa kyoso kyafu Mbalahamu, anga u iluka dingi o majina a ilukile tat’ê.

19 Kyoso o jiselevende ja Izake kya kexile mukanda o ixima mu honga, asange kixima kyexile mutunda kya menya. 20 O tufunga twa akwa Jelale amateka kuzoka ni tufunga twa Izake mu kuzwela: “O menya yá metu!” Kyenyiki o kixima kyokyo, Izake wa kiluku o dijina dya Eseke,* mukonda azokele-nê. 21 Anga amateka kukanda kixima kyengi hé azoka we mukonda dya kixima kiki. Kyenyiki, wa kiluku o dijina dya Setina.* 22 Ku pholo dya kwenda, mwene watundu bhenyobho anga u kanda kixima kyengi, maji kazoko dingi mukonda dya kixima kiki. Mukyenyiki, wa kiluku o dijina dya Lebowate,* yu wambe wixi: “Mukonda Jihova watubhana ididi yavulu, watusokolola we kyavulu mu ixi yiyi.”

23 Kyatundu bhenyobho wabande ku Beleseba. 24 Mu usuku wenyó Jihova wa mutukulukila yu wa mwambela wixi: “Éme ngi Nzambi ya tat’ê Mbalahamu, kana kukala ni wôma, ngala kumoxi n’eye. Nganda kubesowala ni kusokolola o mbutu yé mukonda dya selevende yami Mbalahamu.” 25 Mukyenyiki, mwene watungu kalatódyu bhenyobho anga u tumbula o dijina dya Jihova. Izake anga u bhanga o balaka yê bhu kididi kyenyokyo, o jiselevende jê anga akanda-bhu kixima.

26 Mukusuluka, Abimeleke wakexile mutunda ku Jelale, wayi mudisanga ni Izake, kumoxi ni Ahuzete wakexile mu mubhana o jindunge, ni Fikole, o mutwameni wa kifuxi kyê. 27 Izake anga wa ebhwidisa wixi: “Mukonda dyahi mwa mukwiza muzwela n’eme, se mwa ngizembe, enu mwa ngikaye mwaxaxi kenu?” 28 A mutambwijila exi: “Sé phata twamono kwila, Jihova wala n’eye. Kyenyiki twaxinganeka: ‘Tubhange kikanenu n’eye, twehele kuta kikutu n’eye 29 kwila, kiwanda tubhanga kima kyayibha, kala etu kitwakubhange we kima kyayibha maji twakubhange ngó o mbote, mu ku kwehela kutunda ni kutululuka. Kindala éye o muthu a mubesowala kwala Jihova.’” 30 Bhenyobho wa abhangela fesa ene anga adya, anwa. 31 Mu kizuwa kyakayela, ene a balumuka mu kamenemene, anga a dilôkela mudyâ. Mukusuluka Izake wa alekela, ene anga a katuka ni kutululuka.

32 Mu kizuwa kyenyokyo, o jiselevende ja Izake ayi mu mutangela yalungu ni kixima kya kandele, exi: “Twasange menya!” 33 Kyenyiki, o kixima wa kiluku o dijina dya Siba. Kyene o mbanza kya i lukila o dijina dya Beleseba, kate mu kizuwa kya lelu.

34 Kyoso Izawú kya tenesa makwinyi awana a mivu, wasolo Judite mon’a Bedi mukwa Hete kala muhat’wê, wasolo we Bazemate mon’a Elone mukwa Hete kala muhat’wê. 35 O ahatu yá, abheka dilamba dya dikota ku muxima wa Izake ni ku muxima wa Bebeka.

27 Izake wakukile kya, o mesu mê kexile dingi mumona kyambote, wexana Izawú mon’ê wa dyanga anga u mwambela wixi: “Mon’ami!” Mwene wa mutambwijila: “Emyú!” 2 Izake wa mwambela: “Ngakuka kya, kingejiya o kizuwa ki nganda fwa. 3 Kyenyiki-phe, ngakudyondo, kwata o jisosa jé ni mufula wé kindala, u ye mu yangu u ngi kwatele-mu xitu. 4 Mukusuluka, u ilamba mwene kyambote kala ki ngawabhela ni u ngibhekele-yu. Eme nganda dya, ni ngi kubesowale ande dya kufwa kwami.”

5 Maji Bebeka wexile mukwivwa kyoso Izake kyexile muzwela ni mon’ê Izawú. Kyoso Izawú kyayi mu yangu musota o xitu phala ku ibhekela tat’ê, 6 Bebeka wambela Jakobo, mon’ê, wixi: “Ngevu ya tangela tat’enu kwa phang’yé Izawú: 7 ‘Ngikwatele xitu, u ilambe mwene kyambote. Kyenyiki nganda dya ni ngitene ku kubesowala bhu pholo ya Jihova, ande dya kufwa kwami.’ 8 Kindala mon’ami, ngivwidile kyambote, bhanga i nganda kutangela. 9 Ngakudyondo, ndé mu kibhanga, u ngibhekele-mu tu isutu tuyadi twa hombo twanete, phala tat’enu ngimulambele kudya kwambote kala kya wabhela mwene. 10 Mukusuluka u yambata kwa tat’enu, nadye phala n’a kubesowale ande dya kufwa.”

11 Jakobo wambela Bebeka man’yâ, wixi: “Phang’yami Izawú wala ni ndemba yavulu ku mukutu, maji eme kana. 12 Abha se tat’etu u ngibabata? Sé phata, kyanda londekesa kala nga mu mutobhesa, mukiki nganda dibhekela dibhebhu muveji dya dibesá.” 13 Man’yâ wa mutambwijila: “Se a kubhubhidila, o wíndwa wé wize kokwami mon’ami. Bhanga ngó i ngamukutangela, ndé, ngibhekele o tu isutu twa hombo.” 14 Mukiki mwene wayi mu tukwata, yu watubhana kwa man’yâ, man’yâ anga u lamba kudya kwambote, kala kya wabhela tat’ê. 15 Mukusuluka Bebeka wakwata izwatu ya mon’ê Izawú, o izwatu yabetele-kota yakexile m’onzo, anga u izwika Jakobo mon’ê wa kayadi. 16 Bebeka wamute we o ndemba ya isutu ya hombo mu maku ni mu xingu. 17 Yu wabhana kwa mon’ê Jakobo, o kudya kwambote kwa lambele ni mbolo ya bhangele.

18 Kyenyiki, Jakobo wayi bhwa kexile tat’ê yu wambe, wixi: “Papá we!” Izake watambwijila: “Emyú! Éye nanyi mon’ami?” 19 Jakobo watambwijila tat’ê, wixi: “Éme Izawú, mon’é wa dyanga. Ngabhange mwene kala ki wa ngitangela. Ngakudyondo, xikama u dye kuxitu i ngakukwatela phala u ngibesowale.” 20 Mukiki Izake wambela mon’ê: “Mon’ami, kyebhi ki watena ku ikwata ni lusolo lwoso lulu?” Mwene wa mutambwijila: “Jihova Nzambi yé mwéne wa ibheka kate kokwami.” 21 Izake wambela Jakobo: “Zukama mon’ami ngakudyondo, ngikukwate phala ngijiye se éye mwene u mon’ami Izawú mba kana.” 22 Jakobo anga u zukama kwa tat’ê Izake, mwene wa mukwata yu wambe wixi: “O dízwi, dízwi dya Jakobo, maji o maku, maku a Izawú.” 23 Mwene kamutongolola mukonda o maku mê exile ni ndemba yavulu, kala o maku a phang’yê Izawú. Mukyenyiki wa mubesowala.

24 Mukusuluka Izake webhwidisa dingi: “Éye mwene mon’ami Izawú?” Jakobo watambwijila: “Éme mwene.” 25 Izake wa mwambela: “Mon’ami, ngibhekele ku xitu i wakwata phala ngidye ni ngikubesowale.” Jakobo wa musidivila, mwene anga udya, wa mwambatela we vinyu, mwene anga unwa. 26 Tat’ê Izake wa mwambela wixi: “Ngakudyondo mon’ami, zukama ungibhane nzobole.” 27 Mwene wa zukama yu wa mubhana nzobole. O tat’ê wevu o dizumba dya izwatu yê, anga u mubesowala, wixi:

“O dizumba dya mon’ami dyedi kala o dizumba dya mukáwu a u besowala kwala Jihova. 28 O Nzambi yakidi a kubhane o dimume ditunda ku dyulu ni mavu ambote abhana idima, ni kudya* kwavulu ni vinyu. 29 O mundu a kusidivile, o ifuxi i kufukamene. Kála u ngana ya jiphange jé, o twana twa mam’enu a kufukamene. Lamba dya yó u kubhubhidila, wazediwa yó u kubesowala.”

30 Kyoso Izake kya zubha kubesowala Jakobo, Jakobo watundu bhu pholo ya tat’ê Izake. Kikwabhitile ithangana yavulu, phang’yê Izawú wabhixila wa mutunda mu unyanga.* 31 Mwene we walambe kudya kwambote yu wa kwambata kwa tat’ê, anga umwambela wixi: “Papá we, balumuka u dye o xitu i ngakubhekela ni u ngibesowale.” 32 Mu kwivwa o izwelu yiyi, tat’ê Izake wa mwibhwidisa wixi: “Eye nanyi?” Izawú watambwijila: “Eme Izawú, mon’é wa dyanga.” 33 Izake wamateka kuteketa kyavulu yu wambe: “Nanyi-phe wayi mukwata o xitu yu wa ngibhekela-yu? Eme nga idi kyá, ande dy’eye kubhixila, eme ngamubesowala. Sé phata mwene wanda tambula o dibesá!”

34 Mu kwivwa o izwelu ya tat’ê, Izawú wamateka kudila kyavulu ni dízwi dyaswina, anga wambela tat’ê: “Ngibesowale, ngibesowale we papá!” 35 Maji Izake wa mwambela: “Phang’yé weza yu wa nginganala phala kutambula o dibesá dya kutokalele.” 36 Mu kiki Izawú wambe: “Kyene kya mulukila o dijina dya Jakobo,* mukonda wa ngitundu mu luyadi! Wa ngitambula kya o ukota wami,* kindala wa ngitambula we o dibesá dyami.” Wambe dingi: “Kiwangibhakela dibesá?” 37 Maji Izake watambwijila Izawú wixi: “Nga mubhange ngana phala eye, nga mubhana we o jiphange jé joso kala jiselevende, nga mubhana we kudya* ni vinyu. Ihi dingi i ngitena kubhanga phala eye mon’ami?”

38 Izawú wambela tat’ê wixi: “Papá, wala ngo ni dibesá dimoxi? Ngibesowale, ngibesowale we papá!” Mukiki Izawú wadikola ni dízwi dyaswina, anga u mateka kudila. 39 Izake-phe tat’ê wa mutambwijila:

“Eye kididi kyambote phala kutunga kyanda kukala dikanga, o dimume ditunda ku dyulu dyanda kukala we dikanga. 40 Wanda bhânga jinga ni xibhata ku mwenyu wé woso, wanda sidivila phang’yé. Maji kyanda kwila kiwatena dingi, wanda jituka ku ubhika* wa phang’yé.”

41 Maji Izawú wabhake unguma kwa Jakobo mukonda dya dibesá dya mubhele tat’ê, Izawú wexile muzwela ku muxima wê: “O kufwa* kwa tat’etu kwa zukama. Kyoso kyanda bhita o ima yiyi, nganda jibha phang’yami Jakobo.” 42 Kyoso Bebeka kya mutangela ya zwela Izawú, mon’ê wa dyanga, mu kithangana kyenyokyo watumu kwixana Jakobo, o mon’ê wa kayadi yu wa mwambela, wixi: “Talaze! Phang’yé Izawú wa mufunya ndunge ya ku kujibha mukonda dya kima ki wabhange. 43 Kyenyiki-phe mon’ami, bhanga i nganda kutangela: Lenga lusulo, u ye kudibhata dya phang’yami Labanu, ku ixi ya Halane. 44 Ukala hanji kwenyoko kate phang’yé kya tululuka, 45 o njinda ya kukwatela anga isosoloka, u jimba yoso i wa mubhange. Kyenyiki nganda kutumikisa njimbu ni u vutuke. Kingamesena kumona o twana twami tuyadi kungixisa mu kizuwa kimoxi.”

46 Mukubhita o ima yiyi, Bebeka wakexile muzwela kiki kwa Izake: “O ahatu yá akwa Hete, a mu ngibhekela dilamba ku muxima. Ihi yanda bhita n’eme se Jakobo u sola muhatu mukwa Hete, kala o ahatu a ixi yiyi ya tukondoloka? Ki kota ngafwami, muveji dya kukala ku mwenyu?”

28 Kyenyiki, Izake wexana Jakobo, wa mubesowala yu wa mutendelesa, wixi: “Kana kusola muhatu mwaxaxi ka akwa Kanana. 2 Ndé ku ixi ya Padalane, mu dibhata dya Betuwele, tata ya mam’enu, kwene ku wa kà sola muhatu ku twana twa Labanu phang’yâ mam’enu. 3 O Nzambi Muteni wa Yoso wanda kubesowala, wanda kubhana twana ni kusokolola o mbutu yé. Sé phata, eye wanda kituka u kifuxi kyadikota. 4 Mwene wanda bhana o dibesá dya Mbalahamu kokwé ni ku mbutu yé phala u lundule o ixi mu wene mutunga kala u musonyi, o ixi yabhana Nzambi kwa Mbalahamu.”

5 Izake anga u tumikisa Jakobo, mwene u katuka, u ya ku ixi ya Padalane, phala kuya muzwela ni Labanu mon’a Betuwele, mukwa Halane phang’yâ Bebeka man’yâ Jakobo ni Izawú.

6 Izawú wamono kwila Izake wabesowalele Jakobo, yu wamutumikisa ku ixi ya Padalane phala kusola-ku muhatu, ni kwila, mu ku mubesowala, wamutendelesa, wixi: “Kana kusola muhatu mwaxaxi ka akwa Kanana.” 7 Wamono we kwila, Jakobo wabelesela ya mutangela tat’ê ni many’â, yu wakatuka mu kuya ku Padalane. 8 Izawú watonginina-phe kwila, tat’ê Izake kawabhelele o ahatu akwa Kanana. 9 Mukiki, sumbala wexile kya ni ahatu, Izawú wayi dingi muzwela ni Ijimayele, anga u sola Mahatata phang’yâ Nebayote phala kukala muhat’wê. Mahatata tat’ê wexile Ijimayele, mon’â Mbalahamu.

10 Jakobo watundu ku Beleseba anga u ya ku Halane. 11 Mukwenda, wabhixila kididi anga u disokejeka phala kubhita-bhu o usuku, mukonda o dikumbi dya fwile kya. Kyenyiki, wakwata ditadi bhenyobho, anga u tula-bhu o mútwe, hé u zekela bhenyobho. 12 Mwene anga u lota nzoji: wamono xikata yamatekena mu ixi anga i tula kate ku dyulu, o jianju ja Nzambi anga jikala mu banda ni kukulumuka mu xikata yiyi. 13 Jihova wakexile kuthandu a xikata yiyi. Mwene wambe:

“Éme Jihova, Nzambi ya tat’é Mbalahamu, Nzambi ya Izake. O ixi yiyi mu wazeka, nganda ibhana kokwé ni ku mbutu yé. 14 Sé phata, o mbutu yé yanda kala kála o museke, eye wa kà dimwangena kutundila o dikumbi kate kufwila o dikumbi, ku thunda ni ku lwiji. Sé phata, o miji yoso mu ngongo ya kà tambula dibesá bhukaxi ké éye ni bhukaxi ka mbutu yé. 15 Eme ngala n’eye, nganda kulanga ku kididi kyoso-kyoso ki u ditela, nganda kubheka dingi mu ixi yiyi. Kinganda kwehelela, kate ki ngibhanga yoso i ngakukanena.”

16 Mukyenyiki, Jakobo wabalumuka ku kilu, yu wambe: “Mukidi, Jihova wala mwene mu kididi kiki, eme-phe kingakijidile.” 17 Mwene wexile ni wôma, wadiwana yu wambe dingi: “Kiki kikididi kyoso-kyoso, kana! Kididi kikôla! Se yiyi yene o inzo ya Nzambi, didi dyene o dibhitu dya dyulu.” 18 Mukiki, Jakobo wabalumuka mu kamenemene, wakwata o ditadi bhwa tudile o mútwe, wadimika kala philadi, anga u lundulula-ku máji. 19 Kyenyiki, kididi kyokyo wakiluku o dijina dya Betele,* maji m’ukulu, o mbanza yóyo a ixanene Luze.

20 Jakobo anga ubhanga kikanenu, wixi: “Se Nzambi ukala jinga n’eme, anga u ngilanga mu njila yami yiyi, se u ngibhana mbolo phala kudya ni izwatu phala kuzwata, 21 ni ngivutuka kubhata dya tat’etu ni kutululuka kwoso, Jihova-phe wanda londekesa ni kidi kyoso kwila, mwéne o Nzambi yami. 22 O ditadi di ngemika kala philadi, dya kà kituka inzo ya Nzambi, ki nga kà fula ku kubhana mbandu ya kakwinyi ku ima yoso i wanda ngibhana.”

29 Mukubhita o ima yiyi, Jakobo wasuluka ni kwenda o njila yê, wayi ku jixi jala ku mbandu kutundila o dikumbi.* 2 Kyenyiki mwene wamono kixima mu mukáwu, bhu mbandu a kixima bhwa kexile ibhanga itatu ya jimbudi jazeka, mukonda bhu kixima kyenyokyo bhwene bhwa kexile munwina o ibhaku. Ku thandu a kixima kwexile ditadi dyadikota. 3 Kyoso kyexile mu bhongolola o ibhaku yoso bhenyobho, o tufunga twexile mukatula o ditadi ku thandu a kixima, phala kunwisa o ibhaku. Mu kuzubha, akexile muvutula dingi o ditadi bhu kididi kyê ku thandu a kixima.

4 Kyenyiki Jakobo wa ebhwidisa: “Jiphange jami, mu akwa kwebhi?” Ene a mutambwijila: “Tu akwa Halane.” 5 Mwene wa ebhwidisa: “Labanu mulawula a Naholo mwa mwijiya?” Ene a mutambwijila: “Xé! Twamwijiya!” 6 Mukyenyiki, mwene wa ambela: “Mwene wala kyambote?” Ene a mutambwijila: “Xé! Wala kyambote! Mon’ê Lakele yu wiza kumoxi ni jimbudi!” 7 Kyenyiki-phe mwene wa a tangela: “Twala hanji ku kumbi dya mediya. Kikithangana luwa kya kubhongolola o ibhaku. Bhanenu menya ku jimbudi phala jinwe. Mukusuluka mu jambata ku mukáwu phala jidye.” 8 Mukiki, ene a tambwijila: “Kitutena kukibhanga kate kyanda bhongolola o ibhaku yoso, anga a katula o ditadi ku thandu a kixima. Kyene kiwa ki tutena kubhana o menya ku jimbudi.”

9 Kyoso Jakobo kya kexile hanji muzwela ni ene, Lakele wabhixila ni jimbudi, mukonda mwéne wexile mukwinga o jimbudi ja tat’ê. 10 Kyoso Jakobo kya mono Lakele mon’a Labanu, phang’ya man’yâ ni jimbudi ja Labanu, mu kithangana kyenyokyo Jakobo wazukama, wakatula o ditadi dyexile ku thandu a kixima, yu wabhana o menya ku jimbudi ja Labanu, phang’ya man’yâ. 11 Kyenyiki, Jakobo wabhana nzobole kwa Lakele, anga umateka kudila ni dízwi dyaswina. 12 Jakobo wambela Lakele kwila, wexile ndandu* ya tat’ê, ni kwila, wexile mon’a Bebeka. Lakele anga u ya ni lusolo mu kitangela tat’ê.

13 Kyoso Labanu kyevu o njimbu yalungu ni Jakobo mon’a phang’yê, weza ni lusolo mu musanga. Labanu wa mundwakuna, wa mubhana nzobole, wa mwambata kubhata dyê. Jakobo anga u tangela kwa Labanu yoso yabhitile ni mwene. 14 Labanu wa mwambela-phe: “Eye u ndandu* yami mwene.” Jakobo anga ukala-nê mu mbeji ya muvimba.

15 Labanu wambela Jakobo wixi: “Mukonda dya kukala u ndandu* yami, wanda ngisidivila mu kingoho? Ngitangele, wandala kwila ngikufuta kikuxi?” 16 Labanu wexile ni twana tuyadi twa ahatu, o mona wa dyanga Leya, o wa kayadi Lakele. 17 Maji o mesu a Leya kexile mubhenya, o Lakele-phe, wexile muhatu wa wabhele kyavulu. 18 Jakobo wazolele Lakele, kyenyiki wambe: “Ngixikina ku kusidivila mu sambwadi dya mivu phala u ngibhane Lakele mon’ê wa kayadi.” 19 Kyenyiki, Labanu wambe: “Mudyami kota nga mubhana kokwé, muveji dya ku mubhana ku diyala dyengi. Tunga jinga n’eme.” 20 Jakobo anga u sidivila sambwadi dya mivu phala kutambula Lakele, maji ku mesu mê yedile kala tu izuwa ngo, mukonda dya ku muzola kyavulu.

21 Mukyenyiki Jakobo wambela Labanu wixi: “Ngibhane kya muhat’wami, mukonda o izuwa yami yatena kya, phala ngitene kya kuzeka-nê.” 22 Mukonda dya kiki, Labanu wabhongolola o mayala oso a kididi kyokyo, anga u bhanga fesa yadikota. 23 Maji mu usuku, Labanu wakwata mon’ê Leya yu wa mwambata kwa Jakobo phala kuzeka-nê. 24 Labanu wakwata we mubhik’ê Nzidipa, yu wa mubhana kwa mon’ê Leya phala kukala selevende yê. 25 Mu kamene, Jakobo wamono kwila a mubhana Leya. Kyenyiki, mwene wambela Labanu: “Ihi i wa ngibhange? Kingakusidivila phala ku ngibhana Lakele? Mukonda dyahi wa nginganala?” 26 Labanu watambwijila: “Etu kuku kikifwa kyetu kubhana o ndenge, ande dya kubhana o dikota. 27 Bhanga hanji o fesa ya muhatu yú, mu semana yiyi. Mukusuluka wanda ngisidivila dingi mu sambwadi dya mivu ni u tambule we o muhatu wamukwa.” 28 Mukyenyiki Jakobo wabhange o fesa ya Leya, mu semana yenyoyo. Mukusuluka Labanu wa mubhana we mon’ê Lakele phala kukala muhat’wê. 29 Labanu wakwata mubhik’ê Bila, yu wa mubhana kwa mon’ê Lakele, phala kukala selevende yê.

30 Kyenyiki Jakobo wazeka ni Lakele. Mwene wazolele dingi Lakele, o Leya ndenge. Anga u sidivila dingi Labanu mu sambwadi dya mivu. 31 Kyoso Jihova kyamono kwila Leya kamuzolele,* wabhangesa kwila mwene wimita.* Maji Lakele kexile muvwala. 32 Kyenyiki, Leya wemita anga u vwala mon’a diyala, wa muluku o dijina dya Lubene,* wixi: “Mukonda Jihova wamono o kutata kwami. Kindala mwadiwami wanda mateka ku ngizola.” 33 Mwene wemita dingi, anga u vwala mon’a diyala, wixi: “Mukonda Jihova wa ngivu, kuma eme kangizolele. Kyenyiki, wa ngibhana dingi o mona yú.” Kyene kya mulukila o dijina dya Ximinyá.* 34 Mwene wemita dingi, anga u vwala mon’a diyala yu wambe wixi: “Kindala mwadiwami wanda kala n’eme, mukonda nga muvwalela twana tutatu twa mala.” Mukyenyiki, mwene wa muluku o dijina dya Levi.* 35 Mwene wemita dingi lwamukwa anga u vwala mon’a diyala, wixi: “Kindala nganda ximana Jihova.” Mukyenyiki wa muluku o dijina dya Judá.* Mukubhita o ima yiyi, mwene wasuku hanji ni kuvwala.

30 Kyoso Lakele kya mono kwila kexile muvwala twana ni Jakobo, u kala ni difuba dya phang’yê, yu wexile mutangela Jakobo, wixi: “Ngibhane twana, se kana, nganda fwa.” 2 Mukyenyiki Jakobo u kala ni njinda ya Lakele anga u mwambela: “O kwila eme ngala bhu kididi kya Nzambi wakufidisa o kuvwala o twana?” 3 Bhenyobho Lakele wambe: “Mubhik’ami Bila mwenyú, zeka-nê, phala a ngivwalele twana. Mukyenyiki, bhukaxi ka mwene eme we ngikale ni twana.” 4 Mukiki wa mubhana selevende yê Bila phala kukala muhat’wê, Jakobo anga uzeka-nê. 5 Bila wemita, anga u vwala mon’a diyala ni Jakobo. 6 Kyenyiki, Lakele wambe: “Nzambi wa dibhange mufundixi wami, wevu we o dízwi dyami. Kyene kya ngibhela o mon’a diyala.” Kyene kya mulukila o dijina dya Dane.* 7 Bila, selevende ya Lakele wemita dingi, anga u vwala mona wa kayadi wa diyala ni Jakobo. 8 Kyenyiki, Lakele wambe: “Mu kubhânga ni nguzu yoso, ngabhânge ni phang’yami, éme ngamutolola.” Kyenyiki wa muluku o dijina dya Nafitali.*

9 Kyoso Leya kya mono kwila kexile dingi muvwala twana, wakwata selevende yê Nzidipa, wa mubhana kwa Jakobo kala muhat’wê. 10 Nzidipa selevende ya Leya, wavwala mon’a diyala ni Jakobo. 11 Kyenyiki Leya wambe: “Ngazediwa!” Kyene kya mulukila o dijina dya Ngade.* 12 Mukubhita o ima yiyi, Nzidipa selevende ya Leya, wavwala dingi mona wa kayadi wa diyala ni Jakobo. 13 Kyenyiki, Leya wambe: “Kuku kusanguluka! Sé phata, o ahatu* a kà zwela kwila eme ngasanguluka.” Kyenyiki, wa muluku o dijina dya Azele.*

14 Mu izuwa ya kubhongolola o tiliku, Lubene wexile mukwenda mu mukáwu, anga u sanga mandalákula. Kyenyiki, wa ambata kwa Leya, man’yâ. Lakele anga wambela Leya: “Ngakudyondo, ngibhane ku mandalákula eza-nawu mon’é.” 15 Maji Leya watambwijila: “Wafika o kungitambula o diyala kwatolo? Wamesena ku ngitambula we o mandalákula a mon’ami?” Lakele wa mutambwijila wixi: “Kwabhu, mu usuku wa lelu mwene wanda zeka n’eye, mukonda dya mandalákula a mon’é.”

16 Kyoso Jakobo kyexile mutunda mu mukáwu, Leya wayi mudisanga-nê, wixi: “Lelu wanda zeka n’eme mukonda ngasumbu o ujitu yú ni mandalákula a mon’ami.” Kyenyiki, mwene wazeka-nê mu usuku wenyó. 17 Kyenyiki Nzambi watambwijila o musambu wa Leya, Leya anga wimita, u vwala mon’a wa katanu wa diyala ni Jakobo. 18 Bhenyobho, Leya wambe: “Nzambi wa ngibhana o futu yami, mukonda ngabhana o selevende yami ya muhatu kwa mwadiwami. Kyenyiki, wa muluku o dijina dya Izakale.* 19 Leya anga wimita dingi, yu wavwala mon’a wa kasamanu wa diyala ni Jakobo. 20 Leya wambe dingi wixi: “Nzambi wa ngibhana, xé, Nzambi wa ngibhana ujitu wambote. Kindala mwadiwami wanda ngixila, mukonda nga muvwalela kisamanu kya twana twa mala.” Kyenyiki wa muluku o dijina dya Nzebulone.* 21 Mukusuluka, Leya wavwala mon’a muhatu wa muluku o dijina dya Dina.

22 Kudisukilu, Nzambi walembalala Lakele, Nzambi anga wívwa o misambu yê, yu wa mubhangesa kwila, wimita.* 23 Mwene wemita, anga u vwala mon’a diyala, yu wambe wixi: “Nzambi wangikatula o jisonyi!” 24 Kyenyiki wa muluku o dijina dya Zuze,* yu wambe wixi: “Jihova wa ngibandekesa dingi mon’a umoxi wa diyala.”

25 Kyoso Lakele kya vwala Zuze, Jakobo wambela Labanu wixi: “Ngehele kya ngivutuke ku ixi yami ni ku dibhata dyami. 26 Ngibhane ahat’wami ni an’ami, phala ngiyami, mukonda éne a ngibhangesa kukusidivila. Mukonda eye wejiya kyambote kyebhi ki ngakusidivila.” 27 Kyenyiki Labanu wa mwambela: “Se ngasange ngalasa bhu mesu mé, ngatendela bhukaxi ka ijimbwete kwila, Jihova wa mungibesowala mukonda dy’eye.” 28 Labanu wambe dingi: “Xinda o futu i wamesena o kutambula, eme anga ngikubhana-yu.” 29 Mukyenyiki, Jakobo wambe wixi: “Ngana yami, eye wejiya kyebhi ki ngakusidivila, ni kyebhi kyene mudisokolola o ibhaku yé mukonda dyami-éme. 30 Ande dya eme kwiza, eye ngana yami kukexile ni ima yavulu. Maji tunde ki ngabhixila Jihova wene mu kubesowala. Kithangana kyebhi-phe ki nganda kalakala phala o mwiji wami?”

31 Mwene-phe wa mutambwijila, wixi: “Ihi i nganda kubhana?” Jakobo wa mutambwijila: “Kiwanda bhinga ku ngibhana kima! Nganda vutuka mu kwinga o ibhaku yé ni ku ilanga. Maji kikale u bhanga kiki: 32 Lelu nganda bhita mu ibhanga yé yoso, katula o jimbudi jala ni mabaka, ni tumbudi twoso twaxikatela, ni jihombo joso jala ni mabaka. Yiyi yene yanda kala o futu yami tunde lelu kate ku hádya. 33 O kuyuka kwami, hádya kwene kwanda zwela bhu kididi kyami, mu kizuwa ki wanda tonginina o futu yami. Se hádya u ngisanga ni hombo yakambe o mabaka mba kambudi ka kambe o kuxikatela, kikale nga inyana.”

34 Mukiki Labanu wambe, wixi: “Kima kyambote! Kibhite kala ki wazwela.” 35 Mukyenyiki, mu kizuwa kyenyokyo, Labanu wasolo o isutu ya jihombo yexile ni mabaka ni jihombo joso we jexile ni mabaka, ni joso jojo jexile ni mabaka azele ni tumbudi twoso twaxikatela, anga u jibhana ku twana twê phala kuj’inga. 36 Mukusuluka, adisandula dikanga dya kwendela izuwa itatu, o Jakobo wexile mukwinga o ibhaku ya Labanu ya subhukile.

37 Kyenyiki, Jakobo wabatula jithángu jawisu, ja muxi wa xitolake, ni muxi wa amendowela, ni muxi wa palatanu, anga u jiteta jimbandu phala kulondekesa o jimbandu jazele jala moxi. 38 Mukusuluka, watula o jithángu jateta bhu pholo dya ibhaku, mu milombo ya kunwina, bhwa kexile munwina o ibhaku, phala kyoso ki iya munwa, imitina bhenyobho.

39 Mukiki, o ibhaku yexile mukwimitina bhwa kexile o jithángu. Kyenyiki, mukuvwala o ibhaku yexile muvwala ana ala ni mixinda ni mabaka. 40 Bhenyobho, Jakobo wakatula o tumbudi anga u tula o ibhaku bhu pholo dya ibhaku yala ni mixinda ni bhu pholo dya ibhaku yoso yaxiketela bhukaxi ka ibhaku ya Labanu. Mukusuluka, wasandula o ibhaku yê mwene phala ki idibunde ni ibhaku ya Labanu. 41 Kyoso o ibhaku yanguzu ki yexile mukala mu kithangana kya kwimita, Jakobo wexile mutula o jithángu mu milombo ya menya bhu pholo dya kibhanga phala ni jimitina bhwala o jithángu. 42 Maji se o ibhaku yakambele nguzu, mwene kexile mutula-bhu o jithángu. Kyenyiki, o ibhaku yakambele o nguzu yexile mutokala kwa Labanu, o yexile ni nguzu yexile mutokala kwa Jakobo.

43 O umvwama wa Jakobo wexile mudibandekesa kyavulu, anga u kala ni ibhanga yonene, jiselevende ja mala ni ja ahatu, jikamelu ni jijumendu.

31 Mukyenyiki, Jakobo wevu yexile muzwela o an’a Labanu, exi: “Jakobo watambula o ima yoso yatokalele kwa tat’etu, o umvwama woso walana-wu, watundu ku ima yatokalele kwa tat’etu.” 2 Kyoso Jakobo kyexile mutala o pholo ya Labanu, wamwene kwila o ukexilu wê walungulukile kya, kexile dingi mu mutala kala ku dimatekenu. 3 Mukusukaku Jihova wambela Jakobo wixi: “Vutuka ku ixi ya jitata jé, ku ixi ya jindandu jé. Eme nganda kala jinga n’eye.” 4 Kyenyiki, Jakobo watumu kwixana Lakele ni Leya phala ku musanga mu mukáwu mwakexile o ibhaku yê, 5 yu wa ambela:

“Ngene mumona kwila, o ukexilu wa tat’enu wa kungitala walunguluka. Maji o Nzambi ya tata yami wala jinga n’eme. 6 Enu mwejiya kyambote kwila, eme ngasidivila tat’enu ni nguzu yami yoso. 7 O tat’enu wasoto ku ngidyodya, walungulula o futu yami mu dikwinyi dya jiveji. Maji Nzambi kehela kwila, mwene u ngibhanga kyayibha. 8 Kyoso kyexile muzwela: ‘O futu yé yanda kala o ibhaku yala ni mabaka,’ ibhaku yoso yexile muvwala twana twala ni mabaka. Maji kyoso kyexile mukwamba: ‘O ibhaku yala ni mixinda yene yanda kala o futu yé,’ ibhaku yoso yexile muvwala twana twala ni mixinda. 9 Mukyenyiki, Nzambi wakexile mukatula o ibhaku ya tat’enu yu wakexile mu ngibhana-yu eme. 10 Sayi kizuwa, kyoso o ibhaku ki yexile mu kithangana kya kwimita, ngabhetula o mesu, éme ngamono mu nzoji kwila, o isutu yakexile mukwimitisa o ibhaku yexile ni mixinda ni mabaka. 11 Mukyenyiki, o anju ya Nzambi yakidi yangambela mu nzoji: ‘Jakobo!’ Eme ngatambwijila: ‘Emyú.’ 12 Mwene wasuluka ni kuzwela: ‘Ngakudyondo, bhetula o mesu, u mone kuma, o isutu yoso yene mukwimitisa o ibhaku, yala ni mixinda ni mabaka, mukonda ngene mumona yoso yene mukubhanga Labanu. 13 Eme ngi Nzambi yakidi ya Betele, mu kididi mu wa zunzumwina o maji ku thandu ya philadi, bhu wangikanena. Kindala balumuka, tunda mu ixi yiyi, uvutuke mu ixi mwa kuvwalela.’”

14 Mukyenyiki, Lakele ni Leya ambe exi: “O kwila twanda lundula hanji kima ku jimbote jatokala ku dibhata dya tat’etu? 15 Mwene kamututala kala tu akwa ixi yengi? Mukonda watusumbisa, yu wangaxtala o kitadi kyoso kya mufutu. 16 Jimbote joso jakatula Nzambi kwa tat’etu, jatutokala etu ni an’etu. Mukyenyiki, bhanga yoso ya kutumu Nzambi.”

17 Mukithangana kyenyokyo Jakobo wabalumuka anga u tula o twana twê ni ahat’wê ku thandu a jikamelu. 18 Wabhongolola o ibhaku yê yoso, o ibhanga ya mutokalele yakexile-nayu mu Padalane, ni jimbote joso jakexile naju, wakatuka yu wayi kubhata dya tat’ê Izake, ku ixi ya Kanana.

19 Kyoso Labanu kyayi mubatula o ndemba ya jimbudi jê, Lakele wanyana o iteka* ya tat’ê. 20 Jakobo we kalekela Labanu, o mukwa Halane. Kamutangela kwila, wamuye kya. 21 Mwene walenge yu wazawuka o ngiji ya Ewufalate* ni ima yoso yexile-nayu, anga u ditela ku milundu ya Ngiliyade. 22 Mu kizuwa kya katatu, Labanu amutangela kwila, Jakobo walenge. 23 Mwene anga wambata o jiphange* jê, yu wakayela Jakobo. Mukubhita sambwadi dya izuwa ni kwenda, wa musange ku milundu ya Ngiliyade. 24 Kyenyiki, Nzambi watukulukila Labanu mukwa Halane, mu nzoji mu usuku, yu wa mwambela, wixi: “Dilange ni ima i wanda tangela Jakobo, kikale ima yambote, kikale ima yayibha.”

25 Kyenyiki, Labanu wazukama bhwa kexile Jakobo, mukonda Jakobo watele o balaka yê ku mulundu. Labanu ni jiphange jê, atele kibangu kyâ ku milundu ya Ngiliyade. 26 Kyenyiki-phe, Labanu webhwidisa Jakobo: “Ihi i wabhange? Mukonda dyahi wanginganala eye wambata an’ami kala jinguma jiwatambula mu ita bhukaxi ka xibhata? 27 Mukonda dyahi walenge mu kaswekele, kungitangela, eye wanginganala? Se wangitangelele, ngeji ku kulekela ni kisangusangu ni mimbu, ni tungoma ni mbánza. 28 Kiwangibhana né ngó kithangana kya kubhana jinzobole ku alawul’ami* ni ku an’ami. Kima kya wowa ki wabhange. 29 Ngala ni kutena kwa ku kubhanga kima kyayibha, maji o Nzambi ya tat’enu wazwela n’eme maza mu usuku, yu wangambela, wixi: ‘Dilange ni ima i wanda tangela Jakobo, kikale ima yambote, kikale ima yayibha.’ 30 Ngejiya kuma, eye wakatuka mukonda wala ni ngunzu ya dibhata dya tat’enu. Mukonda dyahi-phe wanyana o jinzambi jami?”

31 Jakobo watambwijila Labanu, wixi: “Ngatundu mukaswekele mukonda ngexile ni wôma, ngabanze kwila, ‘weji ngitambula o twana twé mu nguzu.’ 32 Woso umusanga ni jinzambi jé, watokala kufwa. Bhukaxi ka jindandu jetu, tonginina yoso i ngala-nayu, wambate-bhu yoso yakutokala.” Maji Jakobo kejidile kwila, Lakele mwéne wa jinyanene. 33 Kyenyiki, Labanu wabokona mu balaka ya Jakobo, mu balaka ya Leya ni mu balaka ya jiselevende jê jiyadi ja ahatu, maji kajisange. Mukusuluka watundu mu balaka ya Leya yu wabokona mu balaka ya Lakele. 34 Maji Lakele mwéne wakatwile o iteka, wa i swekele mu kinda kya ahatu, kyexile mu dikombola* dya kamelu yu waxikamene-ku. Mukyenyiki, Labanu wasoto mu balaka yoso, maji ka i sange. 35 Bhenyobho, Lakele wambela tat’ê, wixi: “Papá, kana kuluwala mukukamba kubalumuka bhu pholo yé, mukonda ngala mu izuwa ya ahatu.” Mukiki, mwene wasuluka mukusota ni mwanyu woso, maji kasange o iteka yê.

36 Jakobo anga njinda imukwata, u mateka kuzoka ni Labanu. Jakobo wambela Labanu, wixi: “Kyebhi o kikuma kyami? Kituxi kyahi ki ngate phala ku ngikayela ni njinda yoso yiyi? 37 Kuma wasoto ku ima yoso, ihi i wasange yakutokala? Tula-yu bhabha bhu pholo ya jiphange jami ni ya jiphange jé, phala ene atufundise kiyadi kyetu. 38 Mu makwinyi ayadi amivu u ngabhiti n’eye, o jimbudi ni jihombo jé kijaseluka, ku ibhaku yé nuka ngadile-ku jindumbe ja mbudi. 39 Kingakubhekela né kibhaku kimoxi kyojibhe ku kyama kya muxitu. Eme ngexile mu i futa. Se anyanene kibhaku mu mwanya mba mu usuku, eye ngana, wexile mu ngibhinga phala ku kufuta-kyu. 40 Mu mwanya ngexile mutala hadi ni kalolo, mu usuku ngexile mutala hadi ni mbambi. Kingexile we mukwata kilu. 41 Kwabhiti kya makwinyi ayadi amivu tunde ki ngabhixila kubhata dyé, ngakukalakalela dikwinyi ni kiwana kya mivu mukonda dya an’é kiyadi, ni mivu isamanu mukonda dya ibhaku yé. Eye ngana yami, futu yami wa ilungulula mu dikwinyi dya jiveji. 42 Se o Nzambi ya tat’etu, o Nzambi ya Mbalahamu, Yó amuxila kwala Izake, kexile ku mbandu yami, hinu eye ngana yami wangikaye ni maku a hatu. Nzambi wamono o kutata kwami ni kukalakala kwami kwa nguzu, kyene kya mubhangesa ku kubazela maza mu usuku.”

43 Bhenyobho, Labanu watambwijila Jakobo: “Yá an’ami, yá alawul’ami, yiyi ibhaku yami, ima yoso i wa mumona ya ngitokala eme ni an’ami.’ Kima kyahi kyayibha ki ngitena kubhanga lelu ku an’ami ni ku alawula a ngivwalela? 44 Kindala-phe, tute kikutu eye n’eme, o kikutu kiki kyanda kala mbangi bhukaxi ketu.” 45 Kyenyiki, Jakobo wakwata ditadi yu wadimika kala philadi. 46 Jakobo wambela o jiphange jê: “Bhongololenu matadi!” Ene abhongolola matadi, a atula bhu kididi kimoxi. Mukusuluka, adi bhenyobho ku thandu a matadi. 47 Kididi kyenyokyo Labanu wakiluku Jingale-Sahaduta,* maji Jakobo wakiluku Ngalede.*

48 Kyenyiki, Labanu wambe: “Lelu o philadi yiyi ya matadi yakituka mbangi bhukaxi ké n’eme.” Kyene kya ilukila Ngalede 49 ni Kididi kya Mulangidi,* mukonda mwene wambe: “Jihova atulangidile kyoso kitudisandula. 50 Se u talatala kyayibha o twana twami, anga u mateka kusota ahatu engi, o twana twami anga u tuxisa, né se kikwala muthu u kumona, ejiya kwila o Nzambi wa kà kala mbangi bhukaxi kami n’eye.” 51 Labanu wambela dingi Jakobo, wixi: “Yá ene o matadi u ngabhongolola, yiyi yene o philadi i ngemika bhukaxi kami n’eye. 52 O matadi yá anda kala mbangi, o philadi yiyi yanda bhana we umbangi kwila, kinganda matuka o matadi yá o bhongolole, phala ku kubhanga phulu. Eye we kiwanda matuka o matadi yá o bhongolole, ni philadi yiyi phala kungibhanga phulu. 53 O Nzambi ya Mbalahamu, Nzambi ya Naholo, Nzambi ya jitata jâ, atufundise eye n’eme.” Jakobo anga ulôka mu dijina dya Yó amuxila kwa tat’ê Izake.

54 Mukubhita o ima yiyi, Jakobo wabhakula sata ku mulundu, yu wexana o jiphange jê phala kudya o mbolo. Kyenyiki adi, ya abhiti o usuku ku mulundu. 55 Maji Labanu wabalumuka mu kamenemene, wabhana jinzobole ku alawula* ni ku twana twê, anga wa abesowala. Mukusuluka, Labanu wakatuka yu wavutuka ku bhata dyê.

32 Jakobo wasuluka ni njila yé, o jianju ja Nzambi ja disange-nê. 2 Kyoso Jakobo kya a mono, wadikola: “Kiki kyene o kifuxi kya Nzambi!” O kididi kyenyokyo kyene kya kilukila o dijina dya Manayime.*

3 Kyenyiki, Jakobo watumikisa akunji ku pholo yé phala kudisanga ni phang’yê Izawú, mu ixi ya Seyile mu mbandu ya* Idomo, 4 yu wa atendelesa, wixi: “Ngana yami Izawú mu mwambela kiki: ‘Selevende yé Jakobo wambe: “Ngatungile* thembu yavulu ni Labanu. 5 Ngala ni jingombe, jijumendu, jimbudi, jiselevende ja mala ni ja ahatu. Nga mutumikisa o njimbu yiyi kwa ngana yami, phala ku kutangela kwila ngamesena kusanga ngalasa ku mesu mé.”’”

6 Mukubhita thembu, o akunji a Jakobo a vutuka ya a mwambela, exi: “Twadisange ni phang’yé Izawú mwene wa mukwiza mudisanga n’eye. Wala kumoxi ni kibuka kya hama jiwana ja mayala.” 7 Jakobo wôma wa mukwata kyavulu, wexile ni hele. Bhenyobho wa wanuna o mundu wexile-nê mu ibuka iyadi, wa wanuna we o jimbudi, o jingombe ni jikamelu. 8 Mwene wambe: “Se Izawú u kwata-ku kibuka kimoxi, o kya mukwa kyanda tena kulenga.”

9 Mukubhita o ima yiyi, Jakobo wambe: “Eye u Nzambi ya tat’etu Mbalahamu, u Nzambi ya tat’etu Izake, eye u Jihova, wa ngitangela, wixi: ‘Vutuka ku ixi yé, ku jindandu jé, eme nganda kutalatala kyambote,’ 10 kingifwama kutambula o henda yé yakidi ni ufiyele u wene mulondekesa ku selevende yé, mukonda kyoso ki ngazawuka o ngiji yiyi ya Njolodá, ngexile ngo ni mbangala yami, maji lelu ngala kya ngi ibuka iyadi yamakota. 11 Ngakudyondo, ngibhulule bhu maku a phang’yami Izawú, mukonda ngala ni wôma wa mwene, ngala ni wôma wa kwila mwene wiza anga u ngibhanga kyayibha, u bhanga we kyayibha ku ahatu ni twana. 12 Eye wambele: ‘Nganda kutalatala kyambote, o mbutu yé nganda i sokolola kala o museke wa kalunga, katena ku u kondala.’”

13 Mwene wabhiti o usuku bhenyobho. Kyenyiki ku ima yoso ya kexile-nayu, wakatula-ku mbandu phala kubhana kwa phang’yê Izawú, kala ujitu: 14 Hama jiyadi ja jihombo, makwinyi ayadi a isutu ya jihombo, hama jiyadi ja jimbudi ja akaji, ni makwinyi ayadi a jindumbe ja mbudi, 15 makwinyi atatu a jikamelu jakexile mu kwamwisa ni twana twâ, makwinyi awana a jingombe ja akaji, dikwinyi dya jingombe ja ndumbe, makwinyi ayadi a jijumendu ja akaji ni dikwinyi dya jijumendu ja ndumbe.

16 Wajibhana ku jiselevende jé mu ibhanga ni ibhanga, yu wa atangela, wixi: “Ngitwamenyenu, mwatokala muxisa kididi bhukaxi, phala o ibhaku ki i dizukame.” 17 Mwene watendelesa we o selevende yé ya dyanga, wixi: “Se phang’yami Izawú u kusanga anga u kwibhwidisa: ‘Eye watokala kwa nanyi? Wa muya kwebhi? O ibhaku yiyi ya kutwamenena yatokala kwa nanyi?’ 18 Watokala u mutambwijila: ‘Eme ngimubhika wa selevende yé Jakobo. O ibhaku yiyi ujitu watumikisa mwene phala ngana yami Izawú, mwene yú wiza we ku dima dyetu!’” 19 Watendelesa we o selevende ya kayadi ni ya katatu ni oso exile mukayela o ibhaku: “Kyoso ki mwanda sanga Izawú, mwatokala ku mutangela o ima yiyi. 20 Mu mutangela we kwila, o selevende yé Jakobo wa mukwiza ku dima dyetu.’” Mukonda wexile muzwela: ‘Se ngimutululukisa, mu ku mutumikisa ujitu bhu pholo yami, nange mwene u tena ku ngitambulula kyambote, kyoso ki nganda disanga-nê.’ 21 Mukyenyiki, o ujitu a utumikisa ku pholo yê, maji mwene wabhiti o usuku mu balaka.

22 Mukubhita ithangana, mu usuku wenyó, mwene wa balumuka, wambata o ahat’wê kiyadi, ni kiyadi kya jiselevende jê ja ahatu ni dikwinyi ni kiyadi kya minzangala ya twana twê, yu wazawuka o ngiji ya Jaboke. 23 Mukyenyiki wa ambata, yú wa azawukisa o ngiji ni yoso ya kexile-nayu.

24 Mukusukaku, Jakobo waxala ubheka wé. Mukyenyiki, kwa moneka diyala dyamateka kubhânga-nê kate ki kwaki. 25 Kyoso o diyala kya mono kwila katenene kutolola Jakobo, wa mukwata mu disokwelu dya mbunda, o disokwelu dya Jakobo anga disokoka kyoso mwene kyakexile mubhânga-nê. 26 Mukiki, mwene wamwambela, wixi: “Ngehele ngiyami, mukonda kuma kwa mukya kyá.” Mukiki Jakobo wambe, wixi: “Kinganda kwehela kuya, kikale u ngibesowala hanji.” 27 O diyala wa mwibhwidisa: “Dijina dyé nanyi?” Mwene watambwijila: “Jakobo.” 28 O diyala wambe, wixi: “Dijina dyé kidyanda kala dingi Jakobo, maji dyanda kala kya Izalayele* mukonda wabhânge ni Nzambi, wabhânge ni athu, ene oso wa atolola. 29 Jakobo wambe, wixi: “Ngakudyondo ngitangele o dijina dyé.” Maji o diyala watambwijila: “Mukonda dyahi wa mu ngibhwidisa o dijina dyami?” Mwene anga u mubesowala bhenyobho. 30 Mukiki, Jakobo o kididi kyenyokyo wa kiluku o dijina dya Peniyele,* mukonda wambe: “Ngamono Nzambi pholo ni pholo, maji né kiki kingafu.”

31 Mwanya wamateka ku mu mwikina, kyoso mwene kyabhiti ku Penuwele,* maji wexile mutenguna mukonda dya ku musokola o disokwelu dya mbunda. 32 Mukonda dya kiki, kate mu izuwa ya lelu o an’a Izalayele kene mudya o muxibha wa ditabela, u kala mu disokwelu dya mbunda, mukonda Jakobo a mukwatele mu disokwelu dya mbunda ku muxibha wa kinama.

33 Jakobo wabhetula o mesu anga u mona Izawú wexile mu bhixila kumoxi ni kibuka kya hama jiwana ja mayala. Kyenyiki, wa wanuna mu ibuka-ibuka o twana twa Leya, twa Lakele ni twa jiselevende jâ jiyadi ja ahatu. 2 Wate o jiselevende ni twana twâ ku pholo, ku dima dyê wate Leya ni twana twê, Lakele ni Zuze wa ate ku disukilu. 3 Kyenyiki, mwene wabhiti ku pholo dyâ, wabhetama ni pholo bhoxi lusambwadi, mu kuzukama bhwa kexile phang’yê.

4 Maji Izawú wayi ni kulenga phala kudisanga-nê. Wa mundwakuna, wa mubhana nzobole, ene anga amateka kudila. 5 Kyoso Izawú kya bhetula o mesu, wamono o ahatu ni twana yu wambe, wixi: “Yá ananyi ala kumoxi n’eye?” Jakobo wa mutambwijila: “O ana abhana Nzambi kwa selevende yé.” 6 O jiselevende ni twana twâ azukama, anga abhetama ni pholo bhoxi, 7 Leya ni twana twê azukama we ya abhetama ni pholo bhoxi. Mukusuluka, Zuze ni Lakele azukama ya abhetama ni pholo bhoxi.

8 Izawú webhwidisa: “Ihi i wamesena mu ku ngitumikisa o mundu woso yú, ni ibhaku yoso yiyi?” Mwene wa mutambwijila: “Ngamesena kusanga ngalasa ku mesu mé ngana yami.” 9 Bhenyobho Izawú wambe: “Ngala ni jimbote javulu phang’yami. Yoso i wala-nayu bhake-yu.” 10 Kyenyiki, Jakobo wambe wixi: “Ngakudyondo, se ngasange ngalasa ku mesu mé, xikina o ujitu wami, mukonda nga u bheka phala kumona o pholo yé. Kumona o pholo yé kyedi kala ngamono o pholo ya Nzambi, mukonda eye wa ngitambulula kyambote. 11 Ngakudyondo, xikina o ujitu u ngakubhekela mukonda Nzambi wa ngibesowala, ngala ni yoso i ngabhindamena.” Mwene wasuluka ni ku mujijidika kate Izawú kya xikina.

12 Mukusuluka Izawú wa mwambela: “Tuyetu kya, nganda kutwamenena.” 13 Maji mwene wa mwambela, wixi: “Ngana yami, eye wejiya kwila o ana ndenge kala ni nguzu yavulu. Nga mukwambata we jimbudi ni jingombe jamukwamwisa. Se ngijendesa ni nguzu ni lusolo, né mwene mu kizuwa kimoxi ngo, ibhaku yoso yanda fwa. 14 Ngakudyondo ngana yami, ndé ku pholo dya selevende yé, maji eme nganda suluka o njila yami bhofele-bhofele, mu kukayela o wendelu wa ibhaku ni wa ana ndenge, kate ki nganda bhixila kwa ngana yami ku Seyile.” 15 Izawú wambe wixi: “Ngakudyondo ngehele ngi kuxile mayala a ngitokala.” Mwene wa tambwijila wixi: “Kikubhingye. Kusanga o ngalasa ku mesu a ngana yami, kwa ngisoko kya.” 16 Mu kizuwa kyenyokyo-phe, Izawú wavutuka ku Seyile.

17 Jakobo wayi kate ku Sukote anga u tunga-ku inzo phala mwene, ni ididi phala o ibhaku yê. Kididi kyokyo kyene kya kilukila o dijina dya Sukote.*

18 Kyoso kya tundu ku Padalane, Jakobo wabhixila kyambote ku Xikeme mu mbanza ya Kanana. Mwene anga u ta o kibangu kyê bhwa zukama ni mbanza. 19 Mwene wasumbu mbandu ya kibhela ku twana twa Hamolo tata ya Xikeme, mu hama ya itadi ya phalata, kwatudile o balaka yê. 20 Mwene anga u tunga kalatódyu bhenyobho, wakaluku Nzambi, o Nzambi ya Izalayele.

34 Dina mon’a Leya, wa muvwala ni Jakobo, wexile ni kifwa kya kuya mu kunda* o minzangala ya ixi yenyoyo. 2 Kyoso Xikeme mon’a Hamolo, mukwa Mahivi, o mutwameni wa mwiji wa ixi yenyoyo kya mono Dina, wa mukwata, wa mujijidika kuzeka-nê. 3 Mwene wa dikwatenena kyavulu kwa Dina mon’a Jakobo, anga uzola kyavulu o kilumba, wexile mubhanga yoso mu kuzwela ima yavulu phala n’a muxikina.* 4 Mukusuluka, Xikeme wambela Hamolo tat’ê, wixi: “Bhanga yoso phala o kilumba kiki akale muhat’wami.”

5 Kyoso Jakobo kyevu kuma Xikeme wabhekela lusebhu kwa mon’ê Dina, o twana twê twexile hanji mu mukáwu, mu langa o ibhaku. Mukyenyiki, Jakobo kazwela kima kate ene kya vutuka. 6 Mukubhita ithangana, Hamolo tata ya Xikeme, wayi muzwela ni Jakobo. 7 Maji o twana twa Jakobo twexile mu mukáwu, eza mu kwijiya yoso yabhiti, ya avutuka mu kithangana kyenyokyo ni lusolo. Ene adivu kyayibha, njinda ya akwata mukonda Xikeme wabhekele jisonyi mu Izalayele, mu kuzeka ni mon’a Jakobo, kima katokalele ku kibhanga.

8 Hamolo wa ambela wixi: “Mon’ami Xikeme, wa wabhela kyavulu mon’enu wa muhatu. Twamidyondo, mu bhanyenu-nê, akale muhat’wê, 9 ni tubhange undandu bhukaxi ka ukaza. Enu mutubhana an’enu a ahatu, etu we tumibhana an’etu a ahatu. 10 Mutena kutunga n’etu, mutena kubhanga yoso i mwamesena mu ixi yiyi. Tungenu bhenyabha, bhangenu wenji, kalenu mu ixi yiyi.” 11 Xikeme wambela tata ya Dina ni jiphange jê, wixi: “Ngamesena kwila ngisanga ngalasa ku mesu menu, nganda mibhana yoso i mu ngibhinga. 12 Mutena ku ngibhinga ima yavulu mu kilembu, ni ujitu wate kyavulu. Ngitena kubhana yoso i mu ngibhinga. Ngibhanyenu ngo o mon’a kilumba phala kukala muhat’wami.”

13 O an’a Jakobo asolo kunganala Xikeme ni tat’ê Hamolo, mukonda mwene wabhangele kima kyayibha kwa phang’yâ Dina. 14 Ene atambwijila: “Kitutena kukibhanga! Kitutena kubhana phang’yetu ya muhatu ku diyala akambe ku musaya, mukonda kiki kima kya jisonyi phala etu. 15 Tukixikina ngo se mubhanga kiki: mukala kala etu, mu kusaya o mayala oso bhukaxi kenu. 16 Twanda mibhana-phe an’etu a ahatu, etu we twanda kazala ni an’enu a ahatu. Twanda tunga kumoxi n’enu, twanda kala kifuxi kimoxi ngo. 17 Maji se mukamba ku twívwa, anga akamba ku misaya, twanda kwata mon’etu ni tuyetu.”

18 O izwelu yâ yasangulukisa Hamolo ni Xikeme mon’a Hamolo. 19 O munzangala kalaleka kubhanga ya mubhingi, mukonda wazolele mon’a Jakobo, ni kwila, kubhata dya tat’ê, mwéne dingi wexile ni kijingu.

20 Bhenyobho, Hamolo ni Xikeme mon’ê ayi bhu mwelu wa mbanza, ya ambela o mayala a mbanza yenyoyo, exi: 21 “O mayala yá amesena kusanga kutululuka bhukaxi ketu. Atunge mu ixi yiyi, abhange-mu wenji, mukonda o ixi yiyi yadikota, tutena ku atambulula. Etu tutena kukazala ni twana twâ twa ahatu, ene wa atena kukazala ni twana twetu twa ahatu. 22 Maji o mayala yá anda xikina ngo kutunga bhabha ni tukale kifuxi kimoxi, se tubhanga kiki: O mayala oso bhukaxi ketu, atokala ku asaya kala kyala ene. 23 Mukubhanga kiki, o ibhaku ya yoso, o jimbote jâ ni umvwama wâ, kiyanda kala we yetu? Tuxikine ku kibhanga phala ene atunge n’etu.” 24 Oso exile mutunda bhu mwelu wa mbanza, evu Hamolo ni mon’ê Xikeme, mayala oso a asaye, oso mwene exile mutunda bhu mwelu wa mbanza.

25 Kyenyiki, mu kizuwa kya katatu, kyoso o mayala kyexile hanji mu kwivwa jindolo javulu, ana ayadi a Jakobo, Ximinyá ni Levi jiphange ja Dina, kala muthu wakwata xibhata yé, abokona mu mbanza, séku muthu wa amono, anga ajibha o mayala oso. 26 Ajibha Hamolo ni mon’ê Xikeme ni xibhata, akatula Dina mu inzo ya Xikeme, anga aya. 27 O ana amukwa a Jakobo abhixila, asange o imbi, ambata o ima yexile mu mbanza, mukonda phang’yâ a mubhangele kima kyayibha. 28 Ambata o ibhaku yâ, o ibhanga yâ, o jijumendu jâ ni ima yoso yexile mu mbanza ni mu mukáwu. 29 Ambata we o jimbote jâ joso, ambata o twana, o ahatu ambanza, akatula we o ima yoso yexile mu jinzo.

30 Mukubhita o ima yiyi, Jakobo wambela Ximinyá ni Levi, wixi: “Enu mwa ngibhekela maka adikota! Mwa bhangesa ku ngizemba kwa akwa ixi yiyi, kwa akwa Kanana ni ku Mapelezi. Etu twatolo, sé phata ene anda dibhongolola, anda kwiza mubhânga n’eme. Eme ni dibhata dyami anda ngijima o mbutu.” 31 Maji ene a mutambwijila: “Phang’yetu atokalele ku mutalatala kala kidyanzunga?”

35 Mukubhita o ima yiyi, Nzambi wambela Jakobo, wixi: “Ndé, banda ku Betele utunge kwenyoko, ubhange kalatódyu phala o Nzambi yakidi, wa ku monekena kyoso ki wexile mulenga phang’yê Izawú.”

2 Kyenyiki Jakobo wambela yó atokalele kubhata dyê ni oso akexile ni mwene, wixi: “Texenu o jinzambi ja akwa jixi jengi jala bhukaxi kenu, dizelesyenu, zwatenu izwatu yengi, 3 tuyenu tubande ku Betele. Kwenyoko nga kà tunga-ku kalatódyu phala o Nzambi yakidi, wa ngitambwijila mu izuwa yami ya jiphaxi, wene jinga n’eme mu ididi yoso mu ngene mubhita.” 4 Mukyenyiki, abhana kwa Jakobo o jinzambi joso ja kexile naju, ni jibilingu* jexile muta mu mátwi, Jakobo anga ujikandela* bhu mbandu a muxi wonene wexile bhwa zukamene ni Xikeme.

5 Kyoso kyexile mu kwenda o njila, Nzambi wabhangesa o athu mu jimbanza ja akondolokele kukala ni wôma. Kyenyiki ene ka kayela o twana twa Jakobo. 6 Jakobo ni mundu woso wakexile-nê anga abhixila ku Luze, kifwa, Betele mu ixi ya Kanana. 7 Kwenyoko watungu-ku kalatódyu, yú wakexana Ele-betele,* mukonda o Nzambi yakidi bhene bhwa dilondekesa kwa mwene, kyoso kyakexile mulenga phang’yê. 8 Mukusuluka, Debola, o kiledi kya Bebeka wafu, ya a mufundila bhu mbandu a mulundu wa Betele, bhu mbandu a muxi wa Kaluvalu. Kyene kya bhangesa Jakobo kuluka o dijina dya Alone-bakuta* ku muxi wenyó.

9 Nzambi watukulukila dingi Jakobo kyoso mwene kyakexile mu tunda ku Padalane, anga u mubesowala. 10 Nzambi wa mwambela, wixi: “Dijina dyé Jakobo. Maji kanda kwixana dingi Jakobo. Dijina dyé dyanda kala kya Izalayele.” Anga umateka ku mwixana Izalayele. 11 Nzambi wambe dingi, wixi: “Éme ngi Nzambi Muteni wa Yoso. Vwala twana usokoloke kyavulu. Momwé mwanda tunda miji, ni ifuxi yavulu, ku mbutu yé kwanda kwijila we jisobha. 12 O ixi i ngabhana kwa Mbalahamu ni Izake nganda ku ibhana we kokwé, o mbutu yé nga kà ibhana o ixi yiyi.” 13 Nzambi waxisa Jakobo, yu wabande tunde bhu kididi bhwa zwelele-nê.

14 Kyenyiki, Jakobo wemika philadi bhu kididi bhwa zwelele ni Nzambi, philadi ya matadi, anga uzunzumuna vinyu ni máji ku thandu a philadi. 15 O kididi bhwa zwelele ni Nzambi Jakobo wasuluka ni ku kixana Betele.

16 Kyenyiki atundu ku Betele. Ande dya kubhixila ku Efalata, Lakele jindolo ja kuvwala jamukwata, anga utala hadi yavulu mu kithangana kya kuvwala. 17 Kyoso kyexile mubhânga phala kuvwala o mona, o muthu wexile mu mukwatekesa o kuvwala, wa mwambela, wixi: “Kana kukala ni wôma, wanda vwala we o mona yú.” 18 Mu ithangana ya sukina ya mwenyu wé (mukonda wexile mufwa) mwene wa muluku o dijina dya Ben-oni,* maji tat’ê wa muluku o dijina dya Bejamí.* 19 Kyenyiki Lakele wafu anga amufundila bhu mbandu a njila iya ku Efalata, kifwa, ku Beleme. 20 Jakobo wemika philadi bhu mbila yê, yiyi yene o philadi ya mbila ya Lakele kate mu izuwa ya lelu.

21 Mukubhita o ima yiyi, Izalayele wakatuka yu watungu o balaka yê mu kubhita o sabhalalu a ixana Edele. 22 Sayi kizuwa, kyoso Izalayele kyatungile mu ixi yenyoyo, Lubene wazeka ni Bila muhatu wengi wa tat’ê, Izalayele anga ukivwa.

O twana twa Jakobo exile dikwinyi ni kiyadi. 23 O an’a Leya exile Lubene, o mona wa dyanga wa Jakobo, kwa kayela Ximinyá, Levi, Judá, Izakale ni Nzebulone. 24 O twana twa Lakele exile Zuze ni Bejamí. 25 O twana twa Bila selevende ya Lakele, exile Dane ni Nafitali. 26 O twana twa Nzidipa selevende ya Leya, exile Ngade ni Azele. Yá ene o an’a Jakobo, a avwalela ku Padalane.

27 Mukusukaku, Jakobo wabhixila kwakexile tat’ê Izake ku Mamele, ku Kidiyate-halaba, kifwa, Hebolone, kwatungile Mbalahamu ni Izake kala asonyi. 28 Izake wakexile ni hama ni makwinyi anake a mivu. 29 Kyenyiki Izake wafu anga amufunda. Wakukile kya mwene, wasangulukile, o twana twê Izawú ni Jakobo anga amufunda.

36 Yú wene o musoso wa Izawú, kifwa, Idomo.

2 Izawú wasolo ahatu bhukaxi ka ana akwa Kanana: Ada mon’a Elone o mukwa Hete, Oholibama mon’a Aná, mulawula a Zibiyone mukwa Mahivi, 3 ni Bazemate mon’a Ijimayele phang’yâ Nebayote.

Yá ene o an’a Izawú a avwalela mu ixi ya Kanana. 6 Mukusuluka Izawú wayi ixi yengi, Jakobo phang’yê wamuxi dikanga, wambata ahat’wê, o an’ê a mala ni an’ê a ahatu ni athu oso atokala kudibhata dyê, o ibhanga yê, o ibhaku yê yamukwa ni jimbote joso jexile-naju mu ixi ya Kanana. 7 O jimbote jâ jadibandekesele kyavulu, kyenyiki kejitena dingi kutunga kumoxi, o ixi mwatungile* ki ya asokele dingi, mukonda dya ibhaku yâ. 8 Kyenyiki, Izawú wayi mutunga ku milundu ya Seyile. Izawú mwéne Idomo.

9 Yú wene o musoso wa Izawú tata ya akwa Idomo, watungile ku milundu ya Seyile.

10 Yá ene o majina a twana twa Izawú: Elifaji mon’a Ada, muhatu a Izawú, Luwele mon’a Bazemate muhatu a Izawú.

11 O an’a Elifaji enya: Temane, Omale, Zefo, Ngayetame, ni Kenaji. 12 Timina wakituka muhatu wa mukwa wa Elifaji mon’a Izawú. Mwene wavwala mona ni Elifaji yu wa muluku o dijina dya Amaleke. Tutu twene o twana twa Ada, muhatu wa Izawú.

13 Yá ene o an’a Luwele, Nahate, Nzelá, Xama, ni Miza. Yá ene o an’a Bazemate, muhatu wa Izawú.

14 Yá ene o an’a avwala Oholibama ni Izawú: Jewuji, Jalamu ni Kolá. Oholibama wexile muhatu wa Izawú, mon’a Aná, mulawula wa Zibiyone.

15 Yá ene o atwameni a miji a mbutu ya Izawú. O an’a Elifaji mona wa dyanga wa Izawú, enyá: Temane, Omale, Zefo, Kenaji, 16 Kolá, Ngayetame ni Amaleke. Yá ene o atwameni a miji a mbutu ya Elifaji mu ixi ya Idomo. Yá ene o an’a Ada.

17 Yá ene o an’a Luwele mon’a Izawú: Nahate, Nzelá, Xama ni Miza. Yá ene o atwameni a miji a mbutu ya Luwele mu ixi ya Idomo. Yá ene o an’a Bazemate muhatu wa Izawú.

18 Kudisukilu, yá ene o an’a Oholibama muhatu wa Izawú: Jewuji, Jalamu ni Kolá. Yá ene o atwameni a miji a mbutu ya Oholibama mon’a Aná muhatu wa Izawú.

19 Yá ene o an’a Izawú, o yá ene o atwameni a miji yâ. Mwéne Idomo.

20 Yá ene o an’a Seyile o mukwa Mahodi, o athu atungu mu ixi yenyoyo, enya: Lotano, Sobalo, Zibiyone, Aná, 21 Dixone, Ezele, Dixane. Yá ene o atwameni a miji a mbutu ya akwa Mahodi, an’a Seyile, mu ixi ya Idomo.

22 O an’a Lotano exile: Hodidi, Hemame. Lotano wexile ni phange ya muhatu dijina dyê Timina.

23 Yá ene o an’a Sobalo: Alevane, Manahate, Ebalo, Xefo ni Oname.

24 Yá ene o an’a Zibiyone: Aya ni Aná. Yú mwene Aná wasangele o ixima ya menya mu kikangalakata, kyoso kyexile mulanga o jijumendu ja tat’ê Zibiyone.

25 Yá ene o an’a Aná: Dixone ni Oholibama mon’a Aná.

26 Yá ene o an’a Dixone: Hemedane, Exibane, Italane ni Kelane.

27 Yá ene o an’a Ezele: Bilane, Zahavane ni Akane.

28 Yá ene o an’a Dixane: Uze ni Alane.

29 Yá ene o atwameni a miji a mbutu ya Mahodi: Lotano, Sobalo, Zibiyone, Aná 30 Dixone, Ezele ni Dixane. Yá ene o atwameni a miji a mbutu ya Mahodi, kala kya asokejeka mu miji yâ, mu ixi ya Seyile.

31 O jisobha jatumina mu ixi ya Idomo, ande dya akwa Izalayele* kukala ni jisobha, jenyiji: 32 Bela mon’a Bewole watumina mu Idomo, o dijina dya mbanza yê dyexile Dinaba. 33 Kyoso kyafu Bela, Jobabe mon’a Nzelá mukwa Bozela, wamateka kutumina bhu kididi kyê. 34 Kyoso kyafu Jobabe, Haxame mukwa Temane, wamateka kutumina bhu kididi kyê. 35 Kyoso kyafu Haxame, Hadade mon’a Bedade, wamateka kutumina bhu kididi kyê. Mwene watolola akwa Midiyana mu ixi ya Mowabe, o dijina dya mbanza yê dyexile Aviti. 36 Kyoso kyafu Hadade, Samulahe mukwa Majileka, wamateka kutumina bhu kididi kyê. 37 Kyoso kyafu Samulahe, Sawúlo mukwa Lehobote yala bhu mbandu a ngiji, wamateka kutumina bhu kididi kyê. 38 Kyoso kyafu Sawúlo, Bahale-hanana mon’a Akebolo, wamateka kutumina bhu kididi kyê. 39 Kyoso kyafu Bahale-hanana mon’a Akebolo, Hadale wamateka kutumina bhu kididi kyê. O dijina dya mbanza yê dyexile Páwu, o dijina dya muhat’wê Mehetabele mon’a Matelede, mon’a Mezahabe.

40 Yá ene o majina a atwameni a miji a mbutu ya Izawú, osokejeke mu miji yâ ni mu ididi yâ, mu majina mâ: Timina, Alava, Jetete, 41 Oholibama, Elahe, Pinone, 42 Kenaji, Temane, Mibezale, 43 Mangidiyele ni Ilame. Yá ene o atwameni a miji a mbutu ya Idomo, osokejeke mu jisanzala jâ mu ixi ya atokalele. Yú mwéne Izawú, tata ya Idomo.

37 Jakobo wasuluka mukutunga mu ixi ya Kanana, mwatungile tat’ê kala musonyi.

2 Yú we o musoso wa mwenyu wa Jakobo.

Kyoso o munzangala Zuze kyexile ni dikwinyi ni sambwadi dya mivu, wexile mulanga o jimbudi kumoxi ni twana twa Bila ni twana twa Nzidipa, ahatu a tat’ê. Zuze weza ni njimbu yayibha yalungu ni ene, kwa tat’ê. 3 Izalayele wazolele dingi Zuze, o twana twamukwa ndenge, mukonda wa muvwala kyá mu ukukilu wê. Kyenyiki, watumu ku mutungila divunga dyakatunda.* 4 Kyoso jiphange jê kyamono kwila, tat’ê wamuzolele dingi ene oso ndenge, amateka ku muzemba, kexile mutena kuzwela-nê ni kutululuka.

5 Mukubhita thembu, Zuze waloto nzoji yu wa itangela ku jiphange jê. Kiki kya abhangesa ku muzemba dingi kyavulu. 6 Wa atangela, wixi: “Ngamidyondo, ivwenu o nzoji i ngaloto. 7 Twakexile mukuta ita mukaxi ka mukáwu. O kita kyami kya bhetuka anga kimana, o ita yenu anga ikondoloka o kita kyami, i yafukamena o kita kyami.” 8 O jiphange jê amwambela, exi: “O kwila wanda dibhanga usobha ni ukala mututumina?” Kiki kima kyengi dingi kya abhangesa ku muzemba, mukonda dya jinzoji ni ima ya atangela.

9 Mukubhita o ima yiyi, mwene waloto dingi nzoji yengi, yu wa itangela o jiphange jê, wixi: “Ngaloto dingi nzoji yengi. Muveji yiyi, o dikumbi ni mbeji ni dikwinyi ni umoxi dya jithéthembwa a ngifukamena.” 10 Mukyenyiki watangela o nzoji yiyi kwa tat’ê ni ku jiphange jê. Tat’ê anga umubazela, wixi: “O nzoji iwaloto yiyi ilombolola ihi? O kwila mu kidi, eme, mam’enu ni jiphange jé, ku hádya twanda kufukamena mwene?” 11 O jiphange jê a mukwatela lwimbi, maji tat’ê izwelu yiyi wa ibhake ku muxima wê.

12 O jiphange jê anga ambata o jimbudi ja tat’ê phala jidye bhwa zukama ni Xikeme. 13 Mukusuluka, Izalayele wambela Zuze, wixi: “O jiphange jê ayi mulanga o ibhaku bhu mbandu ya Xikeme. Ndé watale o jiphange jê.” Mwene wixi: “Ngitena kuya-ku.” 14 Wa mutangela we wixi: “Ngakudyondo, ndé watale se jiphange jê ala kyambote. Tala we kyebhi kyala o ibhaku ni u ngibhekele njimbu.” Kyenyiki, wa mutumikisa mu honga ya Hebolone, mwene anga usuluka kate ku Xikeme. 15 Ku pholo dya kwenda, sayi diyala dyamusange wa munyunga-nyunga mu mukáwu. O diyala wa mwibhwidisa: “Ihi i wa musota?” 16 Mwene watambwijila: “Ngamusota o jiphange jami! Ngakudyondo, ngitangele kwebhi kwa mukwinga o ibhaku?” 17 O diyala dya tambwijila: “Ene atundu bhenyabha, ngevu kyoso kyazwela, ‘tuye ku Dotane.’” Kyenyiki, Zuze wakayela o jiphange jê, anga wa asanga ku Dotane.

18 Ene a mumono dikanga. Ande dya Zuze kubhixila, amateka kufunya ndunge phala ku mujibha. 19 Bhenyobho adyambela mudyâ: “Talenu! Kajinzoji yu wizó! 20 Kiki kyene o kithangana! Tumujibhe, tusole kixima phala kumutakula-mu. Twamba kwila sayi kyama kya muxitu kya mudi, ni tumone se ku jinzoji jê kwanda tunda ihi.” 21 Kyoso Lubene kyevu o izwelu yiyi, wasoto kumubhulula bhu maku mâ. Mwene wambe: “Kitumujibhe.” 22 Lubene wa ambela, wixi: “Kimuzunzumune manyinga. Mutakulyenu mu kixima kiki, mu mukáwu. Maji ki mu mubhange kima kyayibha.” Mwene wexile musota ndunge phala ku mubhulula bhu maku mâ, n’a mubheke kwa tat’ê.

23 Kyenyiki, kyoso Zuze kyabhixila, o jiphange jê amuzula o divunga, o divunga dya katunda dya zwatele, 24 anga amukwata, amutakula mu kixima. Mu kithangana kyenyokyo, o kixima kya kukutile, kimwexile menya.

25 Mukusuluka axikama phala kudya. Kyoso kya bhetula o mesu, amono kibuka kya akwa kuta wenji kya akwa Ijimayele, akexile mutunda ku Ngiliyade. O jikamelu jâ jexile mukwambata wasu wa ládanu, bálsamu ni ibalabala ya muxi wa wasu. Ene exile mu kulumuka ku Ijitu. 26 Judá wambela o jiphange jê, wixi: “Futu yahi i twanda tambula se tujibha phang’yetu, anga tusweka o manyinga mê? 27 Tumusumbise kwa akwa Ijimayele, kitumubhange kima kyayibha, mukonda mwene phang’yetu, xitu yetu.” Kyenyiki, ene evu yazwela phang’yâ. 28 Kyoso kibuka kya akwa kuta wenji kya akwa Ijimayele* kyexile mubhita, o jiphange ja Zuze amusungu mu kixima, ya amusumbisa mu makwinyi ayadi a mabele a phalata. O mayala yá ambata Zuze ku Ijitu.

29 Mukubhita ithangana, kyoso Lubene kyavutuka yu watale mu kixima anga umona kwila Zuze kakexile-mu, watandula o izwatu yê. 30 Kyoso mwene kya vutuka ku jiphange jê, wadikola: “O munzangala wajimbidila! Ihi i nganda bhanga?”

31 Akwata-phe o divunga dya Zuze, ajibha kisutu kya hombo, anga adimbula o divunga mu manyinga. 32 Mukusuluka, atumikisa o divunga dya katunda kwa tata yâ ni njimbu yiyi: “Twasange o divunga didi. Twakudyondo, tonginina-dyu, umone se dyene o divunga dya mon’ê mba kana.” 33 Mwene waditonginina yu wadikola, wixi: “Dyéne mwene o divunga dya mon’ami! Nange sayi kyama kya muxitu kya mudi! Sé phata, Zuze wafu!” 34 Kyenyiki Jakobo watandula o izwatu yê, wadikutu izwatu ya jisaku* mu mbunda,* anga udila mon’ê mu izuwa yavulu. 35 O twana twê twoso twa mala ni twa ahatu, asoto ku mukonda o malamba, maji mwene kexile mu xikina ku mukonda o malamba. Wexile muzwela: “Nganda tuluka mu Mbila* ni kudila mon’ami!” Mwene wasuluka ni kudila mon’ê.

36 Ku Ijitu, akwa Ijimayele* asumbisa Zuze kwa Potifale, kabhitangu ukalakala mu inzo ya Falawó, mutwameni wa alangidi.

38 Mu thembu yenyoyo, Judá waxisa o jiphange jê yu watungu o balaka yê bhu mbandu a diyala mukwa Adulamu amwixana Hila. 2 Kwenyoko Judá wamono kilumba amwixana Suwa, mon’a mukwa Kanana. Kyenyiki Judá wamusolo kala muhat’wê, anga u zeka-nê, 3 mwene anga wimita. Mukusuluka, wavwala mon’a diyala, anga u muluka o dijina dya Hele. 4 Mwene wemita dingi, anga uvwala mon’a diyala, yu wa muluku o dijina dya Onano. 5 Anga uvwala dingi mon’a diyala, yu wa muluku o dijina dya Selá. Mwene* wexile mu Akezibe, kyoso kya mu vwala.

6 Mukubhita thembu, Judá wasolo muhatu phala Hele mon’ê wa dyanga, o muhatu yú dijina dyê Tamale. 7 Maji Hele o mon’a wa dyanga wa Judá, wexile mubhanga ima ya ibhila Jihova, mu kiki Jihova wa mubwika. 8 Mukiki, Judá wambela Onano, wixi: “Kazala ni muhatu wa phang’yé wafu kya, phala mwene atene kukala ni mbutu bhukaxi ké eye.” 9 Maji Onano wejidile kwila, o twana tweji vwala kitweji kala twana twê. Kyenyiki, kyoso kyexile mu zeka ni muhatu wa phang’yê, o mbutu wakexile mu itexé bhoxi phala kavwalele twana kwa phang’yê. 10 O ima yexile mubhanga Onano ya luwalesa Jihova, mu kiki wa mubwika we. 11 Judá wambela Tamale muhatu wa mon’ê, wixi: “Tunga hanji kudibhata dya tat’enu kala u mutudi, kate mon’ami Selá kyanda kula.” Mukonda mudyê, mwene waxinganeka: ‘Nange mwene ufwa we kala kyafu o jiphange jê.’ Kyenyiki Tamale wayi mutunga ku bhata dya tat’ê.

12 Mukubhita thembu, o muhatu wa Judá mon’a Suwa, wafu. Kyoso Judá kyazubha kudila o thambi, wayi ku Timinate kumoxi ni kamba dyê Hila mukwa Adulamu, phala kudisanga ni yó ene mubhuta o ndemba ya jimbudi jê. 13 Tamale amutangela: “Ukowé wa mubanda ku Timinate phala kubhuta o jimbudi jê.” 14 Mu kyenyiki, mwene wate izwatu yengi, wakatula o izwatu ya mutudi, wafutu o pholo ni mvewu anga uvungina o isuxi ni dilesu, yu waxikama bhu mwelu wa Enayimi yala bhu kikoka kya Timinate, mukonda wamono kwila o Selá wakudile kya, maji mwene kamubhanene kwa Selá phala kukala muhat’wê.

15 Kyoso Judá kya mumono, mukithangana kyenyokyo wafika kwila, mwene kidyanzunga mukonda wafutile o pholo yê. 16 Mukyenyiki, wayi kate bhwa kexile mwene, bhu mbandu a kikoka yu wa mwambela, wixi: “Tuzeke kumoxi,” mukonda mwene kejidile kwila muhatu wa mon’ê. Kyenyiki mwene wa mwibhwidisa, wixi: “Ihi iwanda ngibhana phala kuzeka n’eme?” 17 Mwene wa mutambwijila: “Nganda kutumikisa kisutu kya hombo kyatundu mu kibhanga kyami.” Maji o muhatu wa mwibhwidisa: “Ihi iwanda ngibhana phala kulondekesa kwila wanda kumbidila i wa zwela?” 18 Mwene wambe wixi: “Wamesena ngikubhana kima kyahi?” O muhatu wa mutambwijila, wixi: “O nela yé ya sineta, o mukolo wé ni mbangala i wakwata bhu maku.” Mukyenyiki wa mubhana-yu yu wazeka-nê, mwene anga wimita. 19 Mukubhita o ima yiyi, mwene wabalumuka yu wakatuka, wakatula o dilesu, yu wate dingi o izwatu ya mutudi.

20 Judá watumikisa o kisutu kya hombo bhukaxi ka kamba dyê mukwa Adulamu, phala kutambula o ima yabhele ku muhatu, kyoso kya mubhange o kikanenu, maji kamusange. 21 Mwene webhwidisa o mayala a kididi kyenyokyo, wixi: “Kwebhi kwala o kidyanzunga* wakexile mukala ku Enayimi bhu mbandu a kikoka?” Maji ene a mutambwijila: “Nuka twamwene kidyanzunga bhu kididi kiki.” 22 Mukusukaku, mwene wavutuka kwa Judá, yu wa mwambela: “Kingamusange. O mayala a kididi kyenyokyo a ngambela we, exi: ‘Nuka twamwene kidyanzunga bhu kididi kiki.’” 23 Mukyenyiki Judá wambe, wixi: “Axale-phe ni ima yala-nayu, phala katukwatese jisonyi. Kabasa nga mutumikisa o kisutu kya hombo, maji eye kiwamusange.”

24 Mukubhita-phe mbeji jitatu, Judá a mutangela: “Tamale muhatu wa mon’ê, wadibhange kidyanzunga, yu wemita mu undumbu wê.” Judá wambe, wixi: “Mubhekyenu bhu kanga phala kumwoha.” 25 Kyoso kyakexile mu mwambata bhu kanga watumina kutangela ukowê: “O diyala wavu o imbamba yiyi, mwene wa ng’imitisa.” Yu wambe dingi, wixi: “Ngakudyondo, tonginina se o imbamba yiyi yatokala kwa nanyi, o nela ya sinete, o mukolo ni mbangala.” 26 Judá watonginina o ima yu wambe, wixi: “Mwene wa lungwe, o kuyuka kwê kwa betakota, o kwami ndenge, mukonda eme kingamubhana kwa mon’ami Selá.” Tunde mu kithangana kyenyokyo mwene kazekele-nê dingi.

27 Kyoso kyabhixila o kithangana kya kuvwala, mu mala dyê mwexile jingongo. 28 Kyoso kyexile muvvwala, mona umoxi wate o lukwaku bhu kanga, mu kithangana kyenyókyo o muvwadixi,* wakwata kamukolo kakusuka, wa mukutu-ku mu lukwaku, yu wambe, wixi: “Yú mwene wa dyanga o kutunda.” 29 Maji kyoso mwene kyasungu o lukwaku, o muvwadixi wambe: “Kyabhiti kyebhi phala eye kudyanga o kutunda!” Kyenyiki a muluku o dijina dya Peleji.* 30 Mukusuluka, phang’yê wexile ni kamukolo kakusuka mu lukwaku watundu, ya a muluku o dijina dya Nzelá.

39 Zuze amwambata ku Ijitu, sayi diyala amwixana Potifale, wexile kabhitangu ukalakala mu inzo ya Falawó, mutwameni wa alangidi, wa musumbu ku akwa Ijimayele, amwambatele ku Ijitu. 2 Maji Jihova wexile ni Zuze. Mukiki, Zuze wexile muditunda kyambote mu yoso yexile mubhanga, anga ukala musidivila mu inzo ya ngana yê o mukwa Ijitu. 3 Ngana yê anga umona kuma, Jihova wexile ni Zuze. Jihova wexile mubhangesa Zuze kuditunda kyambote mu yoso yexile mubhanga.

4 Zuze wexile musanga ngalasa bhu pholo ya ngana yê, anga ukala selevende yê. Kyenyiki, Potifale wa mubhana o kikalakalu kya kulanga o inzo yê ni ima yoso ya mutokalele. 5 Tunde o kithangana kyoso o mukwa Ijitu kya bhana kwa Zuze o kikalakalu kya kulanga o inzo yê ni ima yoso ya mutokala, Jihova wabesowala o dibhata dya mukwa Ijitu mukonda dya Zuze. O dibesá dya Jihova dyexile mu ima yoso yexile-nayu m’onzo ni ku mabhya. 6 Mukusukaku, Potifale wabhana kwa Zuze o kikalakalu kya kulanga o ima yoso ya mutokalele, mwene kexile mu tandanganya ni kima, kikale ngo o kudya kwê. Zuze wa wabhele we o pholo, wexile ni mukutu wambote.

7 Mukubhita thembu, o muhatu wa ngana yê wamateka kuta o mesu kwa Zuze ni kumutangela: “Tuzekyetu!” 8 Maji mwene wexile mudituna ni kutambwijila o muhatu wa ngana yê, wixi: “Ngana yami k’ejiya o ima yala n’eme kubhata, yoso ya mutokala wangibhana-yu eme phala ku ilanga. 9 M’onzo mumu kimwala muthu wa ngitundu, mwene we kangifidisa kima kyoso-kyoso, kikale éye ngo, kuma u muhat’wê. Kyebhi-phe ki ngitena kubhanga o kuyibha kwoso kuku ni ngite kituxi kwa Nzambi?”

10 O muhatu wakexile muzwela ni Zuze izuwa yoso, maji Zuze kaxikina kuzeka-nê, né ngo kukala-nê. 11 Maji sayi kizuwa, kyoso mwene kyabokona m’onzo phala kubhanga o sidivisu yê, né ngo selevende imoxi kiyexile ku bhata. 12 Kyenyiki, o muhatu u mukwatela mu izwatu yê anga u mwambela: “Zeka n’eme!” Maji mwene waxisa o izwatu bhu maku mê, anga ulengela bhu kanga. 13 Kyoso o muhatu kyamono kwila Zuze wa muxila o kizwatu bhu maku yu walenge, 14 wamateka kudikola, mu kwixana o mayala atokala mu inzo yê, yu wexile mwa atangela: “Talenu! O mukwa Hebelewu yú watubhekela mwadi wami, wamesena kututobhesa. Mwene weza mu ngisota phala kuzeka n’eme, maji ngamateka kudikola ni dízwi dyaswina. 15 O kya ngivu o kudikola, waxisa o kizwatu kyê bhu mbandu yami, yu walenge.” 16 Kyenyiki, mwene watula o kizwatu kya Zuze bhu mbandu yê kate ngana ya Zuze kyabhixila ku bhata.

17 Bhenyobho, o muhatu wa mutangela we o ima ya tangele kya ku mayala, wixi: “O selevende mukwa Hebelewu u watubhekela, weza mu ngisota phala kungitobhesa. 18 Maji kyoso ki ngamateka o kudikola, mwene waxisa o kizwatu kyê bhu mbandu yami, yu walenge.” 19 Kyoso ngana ya Zuze kyevu o izwelu ya muhat’wê, kwila: “Kiki kyene kya ngibhange selevende yé,” njinda ya mukwata. 20 Mukyenyiki, o ngana ya Zuze wa mukwata yu wa mute mu kaleya, mu kididi mwexile mukala o jipelezu ja sobha. Mwene anga ukala jinga mwenyomo, mu kaleya.

21 Maji Jihova wakexile ni Zuze, yu wexile mu mulondekesa o henda yakidi ni ku mubhangesa kusanga ngalasa ku mesu a mutwameni wa jikasalelu. 22 Kyenyiki, o mutwameni wa jikasalelu wabhana kwa Zuze o kikalakalu kya kwendesa o jipelezu joso mu kaleya, mwéne wexile mulanga o ima yoso yexile mubhanga mu kaleya. 23 O mutwameni wa jikasalelu kexile mutandanganya ni ima yexile mulanga Zuze, mukonda Jihova wexile ni Zuze, Jihova wexile mu besowala Zuze mu ima yoso yexile mubhanga.

40 Mukubhita o ima yiyi, o mutwameni wa jikopelu wa sobha ya Ijitu ni mutwameni wa jipadelu, ate kituxi kwa ngana yâ, o sobha ya Ijitu. 2 Bhenyobho, Falawó anga ukala ni njinda ya ene, o mutwameni wa jipadelu ni mutwameni wa jikopelu, 3 yu watumu ku ata mu kaleya ka inzo ya mutwameni wa alangidi, mwexile we Zuze. 4 O mutwameni wa alangidi wabhana kwa Zuze o kikalakalu kya kukala-nawu ni ku alanga, ene anga akala thembu* mu kaleya.

5 Sayi kizuwa mu usuku, kikale o kopelu ni padelu ya sobha ya Ijitu exile mu kaleya, aloto jinzoji, kala nzoji yexile ni dilombolwelu dyê. 6 Mu kizuwa kyamukwa mukamene, kyoso Zuze kyayi mu atala, wamono kwila ene aluwalele. 7 Bhenyobho mwene webhwidisa ku akalakadi a Falawó akexile-nê kumoxi mu kaleya mu inzo ya ngana yê, wixi: “Lelu enu mwaluwala mukonda dyahi?” 8 Ene a mutambwijila, exi: “Kiyadi kyetu twaloto jinzoji, maji bhabha séku muthu utena kutulombolwela-ju.” Zuze wa atangela, wixi: “O dilombolwelu dya jinzoji ki dyatokala kwa Nzambi? Ngitangelyenu o jinzoji ngamidyondo.”

9 Bhenyobho o mutwameni wa jikopelu watangela o nzoji yê kwa Zuze, wixi: “Mu nzoji yami, kwa ngimonekena muxi wa muvidi bhu pholo yami. 10 Ku muvidi kwexile jithangu jitatu, mu kubwingita jabhana ithulu, o isaka yabhana ji-uva jabhi kya. 11 O kopho ya Falawó nga ikwatele bhu lukwaku, nga kwata o ji-uva eme nga jikame mu kopho ya Falawó. Mukusuluka, ngabhana o kopho kwa Falawó.” 12 Zuze anga u mwambela, wixi: “Didi dyene o dilombolwelu dya nzoji: O jithangu jitatu jilombolola izuwa itatu. 13 Mu izuwa itatu ku pholo, Falawó wanda kwambata bhu kanga,* wanda kubhana dingi o kikalakalu kyé, eye wa ká bhana o kopho kwa Falawó kala ki wexile mubhanga kyoso ki wakexile o kopelu yê. 14 Maji, kyoso kyanda kala kyambote o ima ku mwenyu wé, ngilembalale. Ngakudyondo, ngilondekese o henda yakidi, zwela kwa Falawó yalungu n’eme, phala ngitunde mu kididi kiki. 15 Mukidi, a ngikatula mu nguzu mu ixi ya akwa Jihebelewu, bhabha ki ngibhange-bhu kima kyayibha phala kungita mu kaleya.”*

16 Mukyenyiki, kyoso o mutwameni wa jipadelu kyamono kwila, o dilombolwelu dya wabhele, wambela Zuze, wixi: “Eme we mu nzoji yami, kwa ngimonekena inda itatu ya jimbolo jazele ku mútwe wami. 17 Mu kinda kyexile ku thandu, mwexile kudya kwa maukexilu oso ene mubhanga o jipadelu phala Falawó, kwexile jinjila jexile mudya mu kinda kyexile ku mútwe wami.” 18 Zuze wa mutambwijila, wixi: “Didi dyene o dilombolwelu dya nzoji: O inda itatu ilombolola izuwa itatu. 19 Mukubhita izuwa itatu, Falawó wanda kubatula o mútwe* ni ku kunyenga ku muxi, o jinjila janda dya o xitu yé.”

20 Mu kizuwa kya katatu, Falawó watenesa muvu, mwene anga ubhanga fesa yadikota phala o jiselevende jê joso. Wabheka bhu kanga o* mutwameni wa jikopelu ni mutwameni wa jipadelu, bhu pholo dya jiselevende jê. 21 Mwene wabhana dingi ku mutwameni wa jikopelu o kikalakalu kya kopelu, mwene yu wasuluka mu kusidivila o kopho kwa Falawó. 22 Maji o mutwameni wa jipadelu, Falawó wa munyenga ku muxi kala kyalombolwele Zuze. 23 O mutwameni-phe wa jikopelu, kalembalala Zuze, wa mujimbye.

41 Mukubhita mivu iyadi, Falawó waloto nzoji. Mu nzoji yiyi mwene wemanene bhu mbandu a ngiji ya Nilu. 2 Mwene wamono sambwadi dya jingombe jadisanze, janete, jexile mu banda mu kutunda mu ngiji, jexile mudya o yangu ya Nilu. 3 Mukusuluka, kwa bande dingi sambwadi dya jingombe ja mukwa ku Nilu jayibha, jabhele, anga jikala ku mbandu a jingombe janete bhu mbandu a ngiji ya Nilu. 4 O jingombe jayibha, jabhele, anga jimateka kudya o sambwadi dya jingombe jadisanze, janete. Falawó anga ubalumuka ku kilu.

5 Mwene-phe uzeka dingi anga ulota nzoji ya kayadi. Ku kixina kimoxi kwa sabhuka sambwadi dya mítwe ya masa, yezala, yafwama. 6 Mukusuluka kwa sabhuka we sambwadi dya mítwe yatolo, yaxoweta mukonda dya kitembu kitunda kutundila o dikumbi. 7 O mítwe yaxoweta yamateka kuminya o sambwadi dya mítwe yezala yawabha. Falawó anga ubalumuka ku kilu, yu wamono kwila yexile nzoji.

8 Maji mu kamene, Falawó watandanganya kyavulu, watumu kwixana akwa kuzambula ni jinjimu joso ja Ijitu. Falawó anga wa atangela o jinzoji, maji séku muthu watena ku mulombolwela-ju.

9 Mukyenyiki, o mutwameni wa jikopelu wambela Falawó: “Lelu ngifisala o ituxi yami. 10 Falawó waluwalele ni jiselevende jê. Mukonda dya kiki, watumina ku ngita mu kaleya ka inzo ya mutwameni wa alangidi, kikale eme, kikale o mutwameni wa jipadelu. 11 Mukubhita o ima yiyi kiyadi kyetu twalotele jinzoji mu usuku umoxi. Mwene waloto nzoji, eme we ngaloto nzoji, kala nzoji yexile ni dilombolwelu dyê. 12 Twakexile kumoxi ni munzangala mukwa Hebelewu, selevende ya mutwameni wa alangidi. Kyoso ki twa mutangela o jinzoji, mwene wa tujimbulwila-ju yu watubhana o dilombolwelu dya jinzoji. 13 Anga kibhita mwene kala kyalombolola mwene. Eme angibhana dingi o kikalakalu kyami, maji o mukwetu amunyenga ku muxi.”

14 Falawó anga utuma kwixana Zuze, mwene a mukatula mu kaleya* ni lusolo. Mwene wabhutu o mwezu wê, wate izwatu yengi, yu wayi mudilondekesa kwa Falawó. 15 Falawó wambela-phe Zuze, wixi: “Ngaloto nzoji, maji séku muthu watena ku ilombolola. Ngevu kwila eye utena kwivwa ni kulombolola o jinzoji.” 16 Zuze watambwijila Falawó, wixi: “Eme nanyi? Nzambi mwéne wanda bhana o njimbu yambote kwa Falawó.”

17 Falawó wambela Zuze, wixi: “Mu nzoji ingaloto ngemanene bhu mbandu a ngiji ya Nilu. 18 Anga ngimona sambwadi dya jingombe jafwama, janete, ja mu banda ku ngiji ya Nilu, anga jimateka kudya o yangu ya Nilu. 19 Mukusuluka kwabande sambwadi dya jingombe jamukwa jayibha kyavulu, jabhele. Nuka ngamwene jingombe jayibha kiki mu ixi yoso ya Ijitu. 20 O jingombe jabhele jayibha kyavulu, jamateka kudya o sambwadi dya jingombe ja dyanga janete. 21 Maji kyoso kyajidi, jedile kala kajidile, mukonda o ukexilu wê wayibhile hanji kala kyakexile ku dimatekenu. Mukiki ngabalumuka ku kilu.

22 “Mukusuluka ngamono mu nzoji yami kwila, mu kixina kimoxi mwasabhuka sambwadi dya mítwe ya masa yezala, yafwama. 23 Mukusuluka, kwasabhuka we sambwadi dya mítwe yaxoweta, yatolo, mukonda dya kitembu kitunda kutundila o dikumbi. 24 O mítwe yaxoweta yamateka kuminya o sambwadi dya mítwe yezala, yafwama. Ngatangela o jinzoji jiji ku akwa kuzambula, maji séku muthu watena ku ngilombolwela-ju.”

25 Kyenyiki, Zuze wambela Falawó, wixi: “O jinzoji ja Falawó jala ngo ni dilombolwelu dimoxi. O Nzambi yakidi wambela Falawó o ima yanda bhanga. 26 O sambwadi dya jingombe, jilombolola sambwadi dya mivu. Kyene kimoxi, o sambwadi dya mítwe ya masa yawabha, ilombolola sambwadi dya mivu. O jinzoji jala ngo ni dilombolwelu dimoxi. 27 O sambwadi dya jingombe jabhele, jayibha, jakayela ku jingombe jamukwa, jilombolola sambwadi dya mivu. O sambwadi dya mítwe ya masa yatolo, yaxoweta ni kitembu kitunda kutundila o dikumbi, ilombolola sambwadi dya mivu ya nzala. 28 Kala ki ngambela Falawó kwila, o Nzambi yakidi walondekesa kwa Falawó o ima yanda bhanga mwene.

29 Mu sambwadi dya mivu, mu ixi yoso ya Ijitu mwanda kala kudya kwavulu. 30 Maji kyanda kwila yabhiti, sé phata kwanda kwiza sambwadi dya mivu ya nzala, o kudya kwavulu kwexile mu ixi ya Ijitu anda kujimba mwene, mu ixi yoso mwanda kala nzala. 31 O kudya kwavulu kwexile mu ixi kanda kulembalala dingi, mukonda kwanda kwiza nzala, kuma o nzala yiyi yanda vula mwene. 32 Falawó waloto o nzoji yiyi mu luyadi, mukonda o Nzambi yakidi wasolo kubhanga o ima yoso yiyi, ni kwila kwakambe ngo o Nzambi yakidi wanda ibhanga mwene.

33 “Kyenyiki-phe, Falawó asote diyala dyatetuluka dyala ni unjimu, phala alange o ixi ya Ijitu. 34 Falawó watokala kubhanga kima mu kusola atwameni mu ixi, anda tambula o mbandu ya katanu ku idima yoso ya Ijitu, mu sambwadi dya mivu ya kudya kwavulu. 35 Ene abhongolole o kudya kwoso kwanda sabhuka mu mivu yiyi yambote ya kayela-ku, o Falawó atume kubhaka o kudya kwoso mu mivu yiyi yambote, tuma-wu we kubhaka o idima yoso mu jimbanza joso. 36 O idima yiyi yanda kala kudya phala o ixi yoso, mu sambwadi dya mivu ya nzala mu ixi ya Ijitu, phala o athu ni ibhaku kafwe ni nzala mu ixi.”

37 Falawó ni jiselevende jê joso asanguluka mu kwivwa o izwelu yiyi. 38 Kyenyiki Falawó wambela o jiselevende jê: “O kwila twanda sanga dingi diyala dyengi wala ni kutena kubhana Nzambi kala o diyala didi?” 39 Falawó wambela-phe Zuze, wixi: “Kuma Nzambi wa kwijidisa o ima yiyi, séku muthu wengi watetuluka kyavulu, wala ni unjimu kala eye. 40 Éye mwene wanda langa o dibhata dyami dyoso, o mundu wami woso wanda kubelesela jinga. Eme nganda kutúnda ngo mukonda dya kukala ngi sobha.” 41 Falawó wambela dingi Zuze, wixi: “Kindala ngikubhana o kikalakalu kya kulanga o ixi yoso ya Ijitu.” 42 Mukyenyiki, Falawó wakatula o nela yê ya sineta yakexile mu lukwaku lwê, yu wa ite mu lukwaku lwa Zuze, wa muzwika izwatu ya linyu yafina anga umuta musanga wa ulu mu xingu. 43 Wa mwendesa we mu dikalu dyê dya kayadi dya ujitu, anga akala mu dikola ku pholo dyê: “Avrékh!”* Kyenyiki Zuze watambula o kikalakalu kya kulanga o ixi yoso ya Ijitu.

44 Falawó wambela dingi Zuze wixi: “Éme ngi Falawó, maji sé éye kutumina séku muthu wanda tena kubhanga kima kyoso-kyoso* mu ixi yoso ya Ijitu.” 45 Mukusuluka Falawó waluku kwa Zuze o dijina dya Zafenate-Paneya, anga umubhana Azenate mon’a Potifela mukunji wa One,* phala kukala muhat’wê. Zuze anga umateka kwendesa o ima* mu ixi ya Ijitu. 46 Zuze wexile ni makwinyi atatu a mivu kyoso kya moneka bhu pholo ya* Falawó sobha ya Ijitu.

Zuze watundu bhu pholo ya Falawó anga unyunga mu ixi yoso ya Ijitu. 47 Mu sambwadi dya mivu ya kudya kwavulu, o ixi yexile mubhana idima yanzungule. 48 Mu sambwadi dya mivu yenyoyo ya kudya kwavulu, Zuze wasuluka ni kubhongolola o idima yoso mu ixi ya Ijitu yu wexile mu ibhaka mu jimbanza joso. Mu jimbanza joso, mwene wexile mubhaka o idima yexile mutunda mu mabhya a zukamene. 49 Asuluka mu kubhaka kudya kwavulu,* kala o museke wa kalunga, kate kudisukilu alembwa ku kukwata o konda mukonda kwavudile.

50 Ande dya kubhixila o muvu wa nzala, Zuze wavwala twana tuyadi twa mayala ni Azenate mon’a Potifela mukunji wa One.* 51 O mona wa dyanga, Zuze wa muluku o dijina dya Manasa,* mukonda wambe: “Nzambi wa ngibhangesa kujimba o jiphaxi joso jingatale ni dibhata dyoso dya tat’etu.” 52 O mona wa kayadi, mwene wa muluku o dijina dya Efalayíme,* mukonda wambe: “Nzambi wa ngibhana twana mu ixi ya kutata kwami.”

53 Mukyenyiki, o sambwadi dya mivu ya kudya kwavulu mu ixi ya Ijitu yabhiti. 54 Anga kumateka o sambwadi dya mivu ya nzala kala kyambele Zuze. Mu jixi joso mwexile nzala, maji mu ixi yoso ya Ijitu mwexile kudya.* 55 Mukusukaku, o nzala yamateka mu ixi yoso ya Ijitu, o mundu wamateka kudikola kwa Falawó mukubhinga kudya. Falawó wambela akwa Ijitu oso, wixi: “Ndenu mwazwele ni Zuze, mubhanga yoso ya mitangela.” 56 Mu ngongo yoso mwexile nzala. Mukyenyiki, Zuze wamateka kukatula o kudya kwoso kwa bhakele anga umateka ku kusumbisa ku akwa Ijitu, mukonda o nzala yavudile mu ixi yoso ya Ijitu. 57 O athu mu ngongo yoso akexile muya ku Ijitu kwa Zuze phala kusumba kudya, mukonda mu ngongo yoso o nzala yavudile.

42 Kyoso Jakobo kyevu kwila ku Ijitu kwala kudya,* wambela an’ê, wixi: “Mukonda dyahi mwemana bhabha, mu kuditala mudyenu? 2 Mwene wambe dingi: “Ngevu kwila ku Ijitu kwala kudya. Kulumukenu ku Ijitu musumbe kudya phala etu, ni tukale ku mwenyu, phala kitufwe ni nzala.” 3 Kyenyiki, o dikwinyi dya jiphange ja Zuze akulumuka kate ku Ijitu phala kusumba kudya. 4 Maji Jakobo katumikisa Bejamí, phang’ya Zuze, kumoxi ni jiphange jamukwa, mukonda wambe: “Nange kutena ku mubhita kima kyayibha.”

5 O twana twa Izalayele ayi kumoxi ni athu amukwa a ile we musumba kudya, mukonda o nzala yabhixidile kya mu ixi ya Kanana. 6 Zuze mwéne wexile o mutwameni wa ixi, mwéne wexile musumbisa o kudya ku athu a jixi joso. Mukyenyiki, o jiphange ja Zuze abhixila, ya a mufukamena ni jipholo bhoxi. 7 Kyoso Zuze kyamono o jiphange jê, wa alembalala ni lusolo, maji wadilondekesele kala muthu wengi. Mukyenyiki wa ebhwidisa ni undanda woso: “Mwatundu kwebhi?” Ene a mutambwijila, exi: “Twatundu ku ixi ya Kanana, tweza musumba kudya.”

8 Mukyenyiki Zuze walembalala o jiphange jê, maji ene kamulembalala. 9 Mu kithangana kyenyokyo, Zuze walembalala o jinzoji jalotele jalungu ni ene, yu wa ambela wixi: “Enu mu alondi. Mweza mutala kyebhi ki mutena kutolola o ixi yetu.” 10 Ene a mutambwijila, exi: “Kana ngana yami. O jiselevende jê jeza ngo musumba kudya. 11 Etwenoso tu ana a tata imoxi, tu athu akidi. O jiselevende jê k’alondi, kana.” 12 Maji mwene wa atangela wixi: “Makutu! Enu mweza mutala kyebhi ki mutena kutolola o ixi yetu!” 13 Mukyenyiki, ene amwambela exi: “O jiselevende jê, ala dikwinyi ni kiyadi kya jiphange. O tata yetu yene imoxi mu ixi ya Kanana. O ndenge waxala ni tat’etu, maji o mukwa, kala dingi ku mwenyu.”

14 Maji Zuze wa ambela, wixi: “Kala ki ngamyambela kya, ‘enu mu alondi!’ 15 Anda milola mu ukexilu yú: Kala Falawó kyene ku mwenyu, mwanda tunda ngo bhabha se ndeng’yenu wiza. 16 Tumikisenu muthu umoxi mudyenu, aye mutakana phang’yenu. Maji enu muxala bhabha mukaleya. Kyenyiki nganda kwijiya ni kidi kyoso se i mwamuzwela yakidi mwene. Se mukamba kukibhanga, kala Falawó kyene ku mwenyu, enu mu alondi mwene.” 17 Bhenyobho enyoso wa ate mu kaleya mu izuwa itatu.

18 Mu kizuwa kya katatu, Zuze wa ambela, wixi: “Eme we ngixila Nzambi. Phala mukale ku mwenyu, mwatokala kubhanga kiki: 19 Se mu athu akidi mwene, umoxi mudyenu uxala mu inzo yiyi, maji enu ndenu mwambate o kudya phala kudikila o miji yenu. 20 Ngi bhekelyenu-phe ndeng’yenu ni mulondekese kwila, o izwelu yenu yakidi, phala kimufwe.” Ene anga axikina kubhanga yazwela mwene.

21 Amateka kudyambela mudyâ, exi: “Sé phata a mutukaxtikala mukonda dya kima ki twabhangele kwa phang’yetu. Mukonda twamwene o kutata kwê kyoso kyexile mu tudyondela phala ku mukwatela henda, maji etu kitwamwivu. Kyene kya twijila o wíndwa woso yú.” 22 Lubene wa ambela, wixi: “Eme kingamitangelele kwila ‘munzangala kanenu ku mubhanga kima kyayibha?’ Maji kimwangibhana mátwi. Kindala-phe, twamubhakula jikonda kwa Nzambi mukonda dya kuzunzumuna o manyinga mê.” 23 Maji ene kejidile kwila, Zuze wexile mutendela ya muzwela, mukonda wexile muzwela-nawu bhukaxi ka mulunguludi. 24 Mukyenyiki, wasondoloka anga umateka kudila. Kyoso kyavutuka yu wazwela-nawu dingi, wasolo-bhu Ximinyá, yu wa mukutu bhu pholo dyâ. 25 Zuze watumina kwizalesa o jisaku jâ ja kwambatela o kudya, kwavutwila o kitadi kala muthu mu saku yê ni kwabhana o kudya* phala o njila yeji bhanga. Kyenyiki, anga akibhanga.

26 Mukiki, alongo o jijumendu jâ ni kudya anga akatuka. 27 Umoxi mudyâ kyoso kyajikula o saku yê phala kubhana o kudya ku jumendu, bhu kididi bhweji bhitila o usuku, wamono kwila, o kitadi kyê kyexile mu saku. 28 Mukiki mwene wambela o jiphange jê, wixi: “O kitadi kyami akivutula, kyale mu saku yami!” Bhenyobho mixima yâ yabotomoka, amateka kuteketa, aditalesa mudyâ, ya ambe exi: “Kiki kima kyahi kya tubhange Nzambi?”

29 Kyoso kyabhixila mu ixi ya Kanana, atangela kwa tata yâ Jakobo yoso yabhiti, exi: 30 “O diyala, o mutwameni wa ixi, wazwela n’etu ni undanda, yu watutatela kwila, twamulonda o ixi. 31 Maji twa mutangela: ‘Tu athu akidi. Ki tu alondi, kana. 32 Tu dikwinyi ni kiyadi kya jiphange, tu an’a tata imoxi, umoxi kala dingi ku mwenyu, o ndenge waxala ni tat’etu ku ixi ya Kanana.’ 33 Maji o diyala, o mutwameni wa ixi wa twambela: ‘Phala ni ngijiye kwila mu athu akidi, mwatokala kubhanga kiki: Mu ngixila phange imoxi mudyenu. Mukyenyiki, kwatenu o kudya kwenu, ndenu phala kudikila o miji yenu. 34 Ngibhekelyenu ndeng’yenu phala ngijiye kwila, ki mu alondi, maji mu athu akidi mwene. Kyenyiki nganda mivutwila phang’yenu ni mutene kubhanga wenji mu ixi.’”

35 Mukukatula o ima mu jisaku, asange o tumbwenga twa kitadi mu jisaku jâ. Kyoso ene ni tata yâ kyamono o jisaku ja kitadi, wôma wa akwata. 36 Tata yâ Jakobo wadikola, wixi: “Enu mwa ngixisa sé twana! Zuze kala dingi ku mwenyu, Ximinyá we kala dingi ku mwenyu, kindala mwanda kwambata Bejamí. Éme ngatokala kutala o hadi yoso yiyi!” 37 Lubene wambela tat’ê wixi: “Se ngikamba kuvutuka-nê, utena kujibha o twana twami tuyadi. Ngibhane-nê, ngi mulangidile ni ngi kubhekele-nê.” 38 Maji tat’ê wambe wixi: “Mon’ami kimwanda mwambata kana. Mukonda o phang’yê wafu kya, mwéne kya ngo waxala-ku. Se mu njila mu mubhita kima kyayibha, mwanda ngifunda mu Mbila* mu ukukilu wami ni kuluwala kwavulu.”

43 O nzala yavudile mu ixi ya Kanana. 2 Mukyenyiki, kyoso kyabhu o kudya* kwa ile mutakana ku Ijitu, tata yâ wa ambela, wixi: “Vutukenu ni musumbe kudya phala etu.” 3 Judá wa mwambela, wixi: “O diyala wa tutendelesa ni kidi kyoso, wixi: ‘Kanenu kuvutuka kokwami* se mukamba kwiza ni phang’yenu.’ 4 Se u twehela kuya kumoxi ni phang’yetu, twandaya musumba o kudya ni tu kubhekela-ku. 5 Maji se kutwehela kuya-nê kitwandaya-ku, mukonda o diyala dya twambela, wixi: ‘Kanenu kuvutuka kokwami* se mukamba kwiza ni phang’yenu.’” 6 Izalayele wa ebhwidisa: “Mukonda dyahi mwa ngibhekela ibhidi mu kutangela o diyala kwila mwakexile ni phange yamukwa?” 7 Ene a mutambwijila, exi: “O diyala wa twibhwidisa yalungu n’etu ni mwiji wetu, wixi: ‘Tat’enu wala hanji ku mwenyu? Mwala dingi ni phange yamukwa?’ Kyenyiki, twa mutangela o ima yoso. Kyebhi ki tweji kwijiya kwila mwene weji tutangela: ‘Zenu ni phang’yenu’?”

8 Judá wambela tat’ê Izalayele, wixi: “Ngibhane o mona, twehele tuye, phala etu, n’eye ngana ni twana twetu, tukale ku mwenyu phala kitufwe. 9 Nganda mulanga mwene kyambote. Se ngikamba kuvutuka-nê utena ku ngikaxtikala. Se kingivutuka-nê bhu pholo yé, nganda kala ni kikuma kokwé ku mwenyu wami woso. 10 Maji se kitulalekele, hinu twa vutuketu kyá o njila ya kayadi.”

11 Kyenyiki, Izalayele, tata yâ wambe, wixi: “Se kyene ki mwaxinganeka, mubhanga-phe kiki: Tenu o ima yambote ya ixi yiyi mu jisaku jenu ni muyambate ku diyala kala ujitu. Ambatenu we bálsamu, ni wemba, ni ládanu ni ibalabala ya muxi wa wasu, ni jimbutu ja pistasyu ni ji-amendwa. 12 Mu bandekesa dingi ku kitadi ki mwambata, mwambata we o kitadi kya mivutwila mu jisaku jenu, nange adinganala. 13 Ndenu, ambatenu phang’yenu muvutuke ku diyala. 14 Nzambi o Muteni wa Yoso abhangese o diyala ku mikwatela henda, ajitune phang’yenu yamukwa ni Bejamí. Se kwabhingi kuxala sé o twana twami, kwabhu kyá, ngikala sé o twana twami!”

15 Mukyenyiki, kyoso kyakwata o ujitu ni kitadi kya bandekesa, o mayala akulumuka ku Ijitu kumoxi ni Bejamí, ya adisange dingi ni Zuze. 16 Kyoso Zuze kya mono Bejamí kumoxi ni ene, mu kithangana kyenyokyo watangela o diyala wexile mulanga o inzo yê, wixi: “Ambata o mayala yá ku bhata. Jibha o ibhaku, ulambe o kudya, mukonda ku mediya o mayala yá anda dya kumoxi n’eme.” 17 O diyala wabhange mwene kala kya mutumine Zuze, sé kulaleka. Wa ambata ku bhata dya Zuze. 18 O mayala wôma wa akwata kyoso kya ambata ku bhata dya Zuze, ya amateka kuzwela, exi: “A mutubheka bhabha mukonda dya kitadi kya tuvutwila mu jisaku jetu, mu veji yatundu-mu. Kindala anda tukwata, anda tubhanga tu abhika ni kutambula o jijumendu jetu!”

19 Kyenyiki, azukama ku diyala dyakexile mulanga o dibhata dya Zuze anga azwela-nê bhu mwelu wa inzo. 20 Ene ambe, exi: “Tuloloke ngana yami! Mu veji ya dyanga itwejile, twakulumukine phala kusumba kudya. 21 Maji kyoso ki twabhixila bhu kididi bhu tweji bhita o usuku, twajikula o jisaku jetu, twamono kwila o kitadi kyoso kyexilye mu jisaku jetu. Mukyenyiki, twamesena ku kivutula. 22 Tweza dingi ni kitadi phala kusumba kudya. Kitwejiya se nanyi wate o kitadi kyetu mu jisaku jetu.” 23 Mwene wa atangela, wixi: “Tululukenu. Kimukale ni wôma. Nzambi yenu, o Nzambi ya tat’enu, mwéne wa mitudila o kitadi* mu jisaku jenu. Kitadi kyenu ngakitambula mwene.” Kyazubha kuzwela kiki, wa abhekela Ximinyá.

24 Kyenyiki, o diyala wa abheka mu inzo ya Zuze. Mwene wa abhana menya phala kusukula o inama ni kudya phala o jijumendu. 25 Ene asokejeka o ujitu wâ phala ku ubhana kwa Zuze kyoso kyeji bhixila ku mediya, mukonda ejidile kwila, ejidya kumoxi ni mwene. 26 Kyoso Zuze kyabhixila ku bhata, ene amubhana o ujitu wa mubhekela, anga a mufukamena ni jipholo bhoxi. 27 Mukubhita o ima yiyi, mwene wa ebhwidisa se exile kyambote yu wambe, wixi: “Kyebhi kyala tat’enu mwa ngitangelele-nê? Mwene wala hanji ku mwenyu?” 28 Ene a mutambwijila, exi: “O selevende yé, tat’etu, wala kyambote, mwene wala hanji ku mwenyu.” Kyenyiki, ene a mufukamena ni jipholo bhoxi.

29 Kyoso mwene kyabhetula o mesu yu wamono phang’yê Bejamí, mon’a man’yâ, wambe wixi: “Yú mwene ndeng’yenu mwa ngitangelele-nê?” Yu wambe dingi, wixi: “Mon’ami, Nzambi a kulondekese o ngalasa yê.” 30 Mu kusanguluka kyavulu mukonda dya phang’yê, Zuze watundu ni lusolo mu kusota kididi phala kudila. Wabokona mu dixilu dyê yu wamateka kudila. 31 Bhenyobho mwene wasukula mu mesu anga utunda. Kuma watululukile kyá, wambe wixi: “Sidivilenu o kudya.” 32 Zuze a musidivila bhu kididi kyê, o jiphange jê we a asidivila bhu kididi kyâ. O akwa Ijitu exile ni ene adila we bhu kididi kyâ, mukonda akwa Ijitu azembele kudya mu kididi kimoxi ni akwa Jihebelewu.

33 Jiphange joso* a axikamesa bhu pholo yê kala kya dikayela mu kwavwala, tunde ku dikota ndu ku ndenge, anga aya ni kuditala mudyâ ni kudiwana. 34 Mwene wexile mukatula o kudya ku meza yê yu wakexile mu kutumikisa ku meza ya jiphange jê. Maji Bejamí wexile mu mubandekesa dingi,* o jiphange jê joso ndenge. Mukyenyiki, ene adi, anu kumoxi ni mwene.

44 Mukubhita thembu, mwene watendelesa o diyala dyakexile mulanga o inzo yê, wixi: “Izalesa o jisaku ja mayala yá ni kudya, phala ambate o kudya kwoso kwatena. Kala muthu muvutwile o kitadi kyê musaku yê. 2 Maji tula o kopho ya phalata musaku ya ndeng’yâ, ni kitadi kya sumbu-nakyu o kudya.” Mwene anga ubhanga kala kya mutumu Zuze.

3 Ki kwaki mu kamene, ene ehela o mayala kukatuka kumoxi ni jijumendu jâ. 4 O mayala kexile luwa dikanga kyoso kya tundu mu mbanza, Zuze watangela o mutwameni wa dibhata dyê, wixi: “Lenguluka! Kayela o mayala yó! Kyoso ki wanda kwasanga, wa ebhwidisa, wixi, ‘Ngana yami wa mibhange o mbote. Mukonda dyahi mwa muvutwila o phulu? 5 Yiyi kiyene o kopho mwene munwina ngana yami, phala kulombolola o ima yanda bhita ku hádya? Kima kyayibha ki mwabhange.’”

6 Mukyenyiki wa asange, yu wa atangela o ima yiyi. 7 Maji ene ambe, exi: “Kikôla Ngana yami! Mukonda dyahi wamuzwela kiki? O jiselevende jê, katena kubhanga o kima kiki kyayibha! 8 O kitadi ki twasangele mu jisaku jetu mu ixi ya Kanana, twa kuvutwila-kyu. Kyebhi-phe ki tweji tena kunyana o phalata mba ulu ya inzo ya ngana yami? 9 Woso mudyetu amusanga ni kopho atena ku mujibha. Etu we twanda kituka tu jiselevende ja ngana yami.” 10 Kyenyiki mwene wambe, wixi: “Kibhite kala ki mwazwela. Woso amusanga ni kopho wanda kituka mubhika.* O akwa kanda kala ni kikuma.” 11 Enyoso anga atula o jisaku jâ bhoxi, mwene anga u jijikula. 12 Mwene wasoto kyambote, wamatekena ku dikota yu wasukina ku ndenge. Mukusuka-ku o kopho a isange mu saku ya Bejamí.

13 Mukiki atandula o izwatu yâ, kala muthu watula dingi o dibunda dyê ku jumendu yê, ya avutuka mu mbanza. 14 Kyoso Judá ni jiphange jê kyabokona mu inzo ya Zuze, a musange hanji. Ene anga a mufukamena ni jipholo bhoxi. 15 Zuze wa atangela, wixi: “Enu kimwejidile kwila eme ngitena kwijiya o ima yanda bhita ku hádya, sé kulweza?” 16 Mukyenyiki, Judá watambwijila, wixi: “Ihi i twanda zwela kwa ngana yami? Kyebhi ki tuzwela? Kyebhi ki tutena kulondekesa kwila, tu athu ayuka? O Nzambi yakidi watungununa o kitondalu kya abhik’é. Kindala tu abhika a ngana yami. Kikale etu, kikale yó a musange ni kopho!” 17 Maji mwene wa atambwijila: “Kingitena kubhanga o kima kiki! O diyala a musange ni kopho, mwéne ngo wanda kituka mubhik’ami. Enu-phe, ndenu ni kutululuka kwa tat’enu.”

18 Mukiki, Judá wa muzukama yu wa mwambela, wixi: “Ngakudyondo ngana yami, ehela mubhik’é azwele ngana yami. Kana kudizangala ni mubhik’é. Mukonda eye ngana yami, wasokela ni Falawó. 19 Ngana yami webhwidisa o abhik’ê: ‘O kwila tat’enu wala hanji ku mwenyu? Mwala dingi ni phange yamukwa?’ 20 Kyenyiki, twambela ngana yami: ‘Twala ni tat’etu wakuka kya ni ndeng’yetu, wa muvwala mu ukukilu wê. Maji o phang’yê wafu kya. Ku twana twa man’yâ, mwéne kya ngo wasubhuka-ku. O tat’ê wa muzolo kyavulu.’ 21 Mukusuluka, ngana yami wambela o abhik’ê, wixi, ‘Ngibhekelyenu-nê, phala ngimumone.’ 22 Maji twambela ngana yami: ‘O munzangala katokala kuxisa tat’ê. Se umuxisa, sé phata tat’ê wanda fwa.’ 23 Mukyenyiki ngana yami wambela o abhik’ê: ‘Kanenu kuvutuka kokwami,* se mukamba kwiza ni phang’yenu.’

24 “Mukyenyiki twayi kwa mubhik’ê, tat’etu, etu twamutangela o izwelu ya ngana yami. 25 Mukusuluka tat’etu watwambela: ‘Vutukenu dingi, musumbe kudya phala etu.’ 26 Maji twa mwambela: ‘Kitutena kuvutuka. Se ndeng’yetu uya kumoxi n’etu, twanda vutuka. Mukonda, phala kuvutuka ku diyala dyódyo,* ndeng’yetu kala tu mwambata. 27 O mubhik’é, tat’etu wa twambela, wixi: ‘Enu mwejiya kwila muhat’wami wa ngivwalela ngo twana tuyadi. 28 Maji umoxi wa ngixisa, eme ngambe ngixi: “Sé phata sayi kyama kya muxitu kyamudi. Tunde o kithangana kyenyokyo, kingamumono dingi. 29 O yú se mungambata-nê dikanga, anga ufwa, mwanda ngifunda mu Mbila* mu ukukilu wami ni kuluwala kwavulu.’

30 “Mukiki se ngivutuka kwa mubhik’é, tat’etu, sé o munzangala, o munzangala yú a muzolo kyavulu kwa mwene, 31 kyoso kyanda tumona kwila, o munzangala kitweza-nê, mwene wanda fwa. O abhik’é anda bhangesa o mubhik’é tat’etu, ku mufunda mu Mbila* mu ukukilu wê ni kuluwala kwavulu. 32 O mubhik’é wabhange kikanenu kwa tat’ê kyalungu ni munzangala, wixi: ‘Se ngikamba kuvutuka-nê, nganda kala ni kituxi kokwê kate ku hádya ni hádya.’ 33 Kindala ngakudyondo ngana yami, ehela mubhik’é kuxala bhu kididi kya munzangala kala mubhika wa ngana yami, phala munzangala avutuke ni jiphange jê. 34 Kyebhi ki ngeji vutuka kwa tat’etu sé o munzangala? Ki ngejitena kumona tat’etu kubhita ni dilamba didi!”

45 Mukubhita o ima yiyi, Zuze katena dingi kudisweka bhukaxi ka jiselevende jê. Kyenyiki wadikola: “Tuminenu athu oso kutunda!” Kikwexile dingi muthu wengi ni Zuze, kyoso mwene kya dijidisa ku jiphange jê.

2 Mwene anga umateka kudila ni dízwi dyaswina, akwa Ijitu a mwivu, akwa dibhata dya Falawó a mwivu we. 3 Ku disukilu, Zuze wambela o jiphange jê: “Éme Zuze. Tat’etu wala hanji ku mwenyu?” Maji o jiphange jê katena ku mutambwijila kima, mukonda adiwana ni mwene. 4 Zuze anga wambela o jiphange jê: “Zukamenu, ngamidyondo.” Ene anga a muzukama.

Mwene wambe: “Éme mwene Zuze, phang’yenu mwa musumbisa ku akwa Ijitu. 5 Maji kindala, kimukale ni wôma, kimuditatele we mudyenu mukonda dya ku ngisumbisa ku akwa Ijitu, mukonda Nzambi wa ngitumikisa ku pholo yenu phala kubhulula myenyu. 6 Yú wene o muvu wa kayadi wa nzala mu ixi, kwanda kala dingi mivu itanu, kikwanda kala kudima né kubhongolola. 7 Maji Nzambi wa ngitumikisa ku pholo dyenu phala kubhulula o mbutu ya miji yenu mu ixi ni kulanga o myenyu yenu bhukaxi ka ubhulukilu wadikota. 8 Kyenyiki, k’enu mwa ngibheka bhabha, maji o Nzambi yakidi, phala ku ngisola kala ngi kabhitangu kadikota* ka Falawó ni kukala ngi ngana ya dibhata dyê dyoso ni nguvulu ya ixi yoso ya Ijitu.

9 “Vutukenu kwa tat’etu ni lusolo, mu mutangela kiki: ‘Mon’ê Zuze, wambe kiki: “Nzambi wa ngisolo phala kukala ngi ngana ya ixi yoso ya Ijitu. Zá u ngisange. Kana kulaleka. 10 Wanda tunga mu ixi ya Ngozene, wanda ngizukama—eye ngana, o twana twé, o alawul’é, o ibhaku yé, o ibhanga yé ni ima yoso i wala-nayu. 11 Nganda dikila o ibhindamu yé kwenyoko, mukonda kwanda kala hanji mivu itanu ya nzala. Se ki kyene, eye ngana ni dibhata dyé ni ima yoso i wala-nayu, mwanda kala mu wadyama.”’ 12 Kindala enu ni ndeng’yami Bejamí mutena kumona ni mesu menu kwila, éme mwene nga muzwela ni enu. 13 Mukyenyiki-phe, tangelenu tat’etu o fuma yoso ingala-nayu ku Ijitu ni yoso i mwamono. Kindala ndenu ni lusolo, mutakane tat’etu mwize-nê kuku.”

14 Mwene wandwakuna* phang’yê Bejamí, anga umateka kudila, Bejamí we udidila bhu xingu ya Zuze. 15 Mwene wabhana jinzobole ku jiphange jê joso, anga udila kyoso kya dindwakuna-nawu. Mukubhita o ima yiyi, o jiphange jê azwela-nê.

16 Ku dibhata dya Falawó kwabhixila o njimbu yiyi: “O jiphange ja Zuze abhixila!” O njimbu yiyi ya sangulukisa Falawó ni jiselevende jê. 17 Bhenyobho Falawó wambela Zuze: “Tangela o jiphange jé, ‘bhangenu kiki: Kwatenu o ibhaku yenu muye ku ixi ya Kanana, 18 ngibhekelyenu tat’enu ni miji yenu. Nganda mibhana o ima yambote ya ixi ya Ijitu, mwanda dya o ima yambote ya ixi. 19 Watokala wa atangela: “Bhangenu kiki: Kwatenu o makalu a ixi ya Ijitu phala kwambata o tumbonga twenu ni ahatu enu, mu kwata dikalu dimoxi phala kubhekela-mu tat’enu. 20 Kanenu kutandanganya ni ima yenu, mukonda o mbandu yambote ya ixi ya Ijitu ya mitokala.”’”

21 Kiki kyene kyabhange o an’â Izalayele, Zuze wa abhana o makalu kala kya mutendelesa Falawó, wabhana we kudya phala o njila yeji bhanga. 22 Kala muthu mudyâ wa mubhana muda imoxi ya izwatu, maji Bejamí wa mubhana hama jitatu ja mabele a phalata ni muda jitanu ja izwatu. 23 Yiyi yene o ima yatumikisa kwa tat’ê: Dikwinyi dya jijumendu jambatele o ima yambote ya Ijitu, dikwinyi dya jijumendu ja akaji jambatele kudya,* mbolo, ni makudya amukwa phala o njila yeji bhanga tat’ê. 24 Bhenyobho, watumikisa o jiphange jê. Mu kukatuka, mwene wa atangela, wixi: “Mu njila kanenu kuditatela mudyenu.”

25 Ene atundu ku Ijitu, ya abhixila ku ixi ya Kanana kwa tata yâ Jakobo. 26 Bhenyobho a mutangela: “Zuze wala hanji ku mwenyu, mwéne o nguvulu ya ixi yoso ya Ijitu!” Maji Jakobo ka atambwijila, mukonda kaxikina mu ima ya mutangela. 27 Kyoso kya mutangela yoso yazwelele Zuze, ni kyoso kyamono o makalu atumikisine Zuze phala ku mwambata, muxima wa tata yâ Jakobo, wamateka kusanguluka dingi. 28 Izalayele wadikola, wixi: “Kwabhu kya! Mon’ami Zuze wala hanji ku mwenyu! Ngatokala kuya mu mutala ande dya kufwa kwami!”

46 Kyenyiki, Izalayele wakatuka ni yoso yexile-nayu.* Kyoso kyabhixila ku Beleseba wabhakula jisata kwa Nzambi ya tat’ê Izake. 2 Nzambi wabhangesa Izalayele kumona kisumwa mu usuku, yu wa mwambela, wixi: “Jakobo, Jakobo!” Mwene watambwijila: “Emyú!” 3 Mwene wambe: “Éme ngi Nzambi yakidi, ngi Nzambi ya tat’é. Kana kukala ni wôma wa kuya ku Ijitu. Mukonda kwenyoko nganda kubhanga u kifuxi kyadikota. 4 Eme mwene nganda kulumuka kumoxi n’eye ku Ijitu ni ku kubheka dingi mu ixi yiyi. O Zuze mwene wanda jika o mesu mé kyoso ki wanda fwa.”*

5 Mukubhita o ima yiyi, Jakobo watundu ku Beleseba, o an’a Izalayele ambata Jakobo tata yâ ni tumbonga ni ahat’wâ mu makalu atumikisine Falawó phala kwa ambata. 6 Ene ambata o ibhaku yâ ni jimbote jâ jexile-naju mu ixi ya Kanana. Kyenyiki, Jakobo wabokona mu ixi ya Ijitu kumoxi ni mwiji wê woso. 7 Jakobo wambata o twana twê ni alawul’ê a mala wambata we o twana twa ahatu ni alawula a ahatu, kifwa, o mwiji wê woso.

8 Yá ene o majina a an’a Izalayele, kifwa, o an’a Jakobo, ayi-nê ku Ijitu. O mona wa dyanga wa Jakobo Lubene.

9 O an’a Lubene exile Henoko, Palu, Hezelone ni Kalumi.

10 O an’a Ximinyá exile Jemuwele, Jamine, Ohadi, Jakini, Zowale ni Sawúlo, wa muvwala ni muhatu mukwa Kanana.

11 O an’a Levi exile Ngelexone, Kohate ni Meladi.

12 O an’a Judá exile Hele, Onano, Selá, Peleji ni Nzelá. Maji Hele ni Onano afwila mu ixi ya Kanana.

O an’a Peleji exile Hezelone ni Hamule.

13 O an’a Izakale exile Tola, Puva, Yobe ni Ximidiyoni.

14 O an’a Nzebulone exile Selede, Elone ni Jahelele.

15 Tutu twene o twana twa Leya twa vwala ku Padalane. Kwenyoko wavwala-ku we mona muhatu, wa muluku o dijina dya Dina. O twana twoso twa Jakobo twa vwala ni Leya, atenesa makwinyi atatu ni kitatu.

16 O an’a Ngade exile Zifiyone, Hangi, Xuni, Ezebone, Edi, Alodi ni Aledi.

17 O an’a Azele, Iminahe, Ixiva, Ixivi ni Bediya. O phang’yâ ya muhatu wexile Sala.

O an’a Bediya exile Ebele ni Malakiyele.

18 Yá ene o an’a Nzidipa selevende ya muhatu ya bhana Labanu kwa mon’ê Leya. Mwene wavwala o twana tutu ni Jakobo. O twana twoso twatenesa dikwinyi ni samanu.

19 O an’a Lakele muhatu a Jakobo, exile Zuze ni Bejamí.

20 Ku ixi ya Ijitu Zuze wavwala Manasa ni Efalayíme, wa avwala ni Azenate mon’a Potifela mukunji wa One.*

21 O an’a Bejamí exile Bela, Bekele, Axibele, Jela, Nahamane, Ehi, Loxa, Mupimi, Hupine ni Alade.

22 Yá ene o an’a Lakele avwala ni Jakobo, enyoso atenesa dikwinyi ni kiwana.

23 O mon’a* Dane wexile Huxime.

24 O an’a Nafitali exile Jahezele, Nguni, Jezéle ni Xileme.

25 Yá ene o an’a Bila selevende ya muhatu ya bhana Labanu kwa mon’ê Lakele, mwene wavwala o twana tutu ni Jakobo. O twana twoso twatenesa sambwadi.

26 O mbutu ya Jakobo yayi ni mwene ku Ijitu, yatenesa makwinyi asamanu ni samanu. O ahatu a an’a Jakobo ka atange. 27 O an’a Zuze a avwalela ku Ijitu exile kiyadi. Athu oso atokala ku dibhata dya Jakobo abokona ku Ijitu, atenesa makwinyi asambwadi.

28 Jakobo watumikisa Judá ku pholo yê phala kutangela Zuze kwila wexile kya muya ku Ngozene. Kyoso ene kyabokona mu mbaza ya Ngozene, 29 Zuze watumu kusokejeka o dikalu dyê anga uya ku Ngozene musanga tat’ê, Izalayele. Kya disange-nê, mu kithangana kyenyokyo wa mundwakuna* anga udila kyavulu. 30 Bhenyobho Izalayele wambela Zuze: “Kindala ngitena kufwa kya. Ngamono o pholo yé, ngejiya kwila wala hanji ku mwenyu.”

31 Zuze wambela o jiphange jê ni oso atokala ku dibhata dya tat’ê. “Nganda vutuka kwa Falawó ni ngi mutangele kiki: ‘O jiphange jami ni yó atokala ku dibhata dya tat’etu, exile mu ixi ya Kanana, a ngisange. 32 O mayala abhidi, ene musasa ibhaku. Ene eza ni ibhaku ni ibhanga yâ ni ima yoso yala-nayu.’ 33 Kyoso Falawó kyanda mixana, anga u mibhula: ‘Webhi o ufunu wenu?’ 34 muzwela mwixi: ‘Jiselevende jé tufunga twa jimbudi tunde undenge kate kindala, kala kyexile mubhanga o jikuku jetu,’ phala mutene kutunga mu ixi ya Ngozene, mukonda akwa Ijitu azembe o tufunga twoso twa jimbudi.”

47 Kyenyiki, Zuze wayi mutangela Falawó, wixi: “O tata yami, o jiphange jami, o ibhanga yâ, ni ibhaku yâ ni yoso yala-nayu atundu ku ixi ya Kanana, ala ku mbanza ya Ngozene.” 2 Mwene wasolo kitanu ku jiphange jê, yu wa alondekesa kwa Falawó.

3 Falawó webhwidisa o jiphange ja Zuze: “Webhi o ufunu wenu?” Ene atambwijila Falawó: “Jiselevende jé tufunga twa jimbudi, kala kyexile o jikuku jetu.” 4 Ene ambela we Falawó: “Tweza mutunga mu ixi yiyi kala tu asonyi, mukonda séku kudya phala o jimbudi ja jiselevende jé mu ixi ya Kanana, mukonda o nzala yavulu. Twa kudyondo, ehela o jiselevende jé kukala mu mbanza ya Ngozene.” 5 Falawó wambela-phe Zuze: “Tat’é ni jiphange jé eza phala kukala n’eye. 6 O ixi ya Ijitu yala bhu maku menu. Bhangesa kwila tat’é ni jiphange jé atunge mu mbandu yabetakota ya ixi yiyi. Atunge mu mbanza ya Ngozene. Se bhukaxi kâ usanga-bhu mayala ala ni uhete, utena ku ata ku pholo phala kulanga o ibhaku yami.”

7 Bhenyobho, Zuze wambata Jakobo tat’ê m’onzo, yú wa mulondekesa kwa Falawó, Jakobo anga ubesowala Falawó. 8 Falawó anga wibhwidisa Jakobo: “Eye wala ni mivu ikuxi?” 9 Jakobo watambwijila Falawó: “O mivu ya kunyunga-nyunga* kwami yatenesa hama ni makwinyi atatu. O mivu ya mwenyu wami, yatolo, ya jihadi ngo, ki yavulu kala o mivu ya mwenyu* wa jikuku jami mu kunyunga-nyunga kwâ.” 10 Mukubhita o ima yiyi, Jakobo wabesowala Falawó, anga utunda bhu pholo yê.

11 Kyenyiki, Zuze watula tat’ê ni jiphange jê mu ixi ya Ijitu, yu wa abhana dibhata, mu mbandu yabetakota ya ixi, mu mbanza ya Lamaseji kala kyatumine Falawó. 12 Zuze wexile mubhana kudya* kwa tat’ê, ku jiphange jê ni ku athu oso atokalele ku dibhata dya tat’ê, kudya kwasoko phala o tumbonga twâ twoso.

13 Kikwexile kudya* mu ixi ya Ijitu ni mu ixi ya Kanana, mukonda o nzala yavudile, o kudya kwoso mu jixi jiji kwabhu mukonda dya nzala. 14 Zuze wexile mu bhongolola o kitadi kyoso kyakexile mu ixi ya Ijitu ni mu ixi ya Kanana, kyexile mubhana o athu phala kusumba o kudya,* Zuze wexile mukwambata o kitadi kiki mu inzo ya Falawó. 15 Mukubhita thembu, kitadi kyoso kya ixi ya Ijitu ni kya ixi ya Kanana kyabhu, akwa Ijitu oso amateka kuya kwa Zuze ni kuzwela, exi: “Tubhane kudya! O kwila wanda twehela kufwa mukonda o kitadi kyetu kyabhu?” 16 Zuze wa ambela, wixi: “Se kitadi kyenu kyabhu, ngibhanyenu o ibhaku yenu ni ngimibhane kudya.” 17 Mukyenyiki, ene amateka kwambata o jingombe jâ kwa Zuze, o Zuze wakexile mu abhana o kudya ene akexile mubhana o jikabalu, o ibhanga, o jimbudi, o jihombo, o jingombe ni jijumendu, mwene wa abhana o kudya ene a mubhana o jingombe jâ joso mu muvu wenyó.

18 Kyabhiti o muvu wenyó, mu muvu wakayela, amateka kuya kwa Zuze anga azwela, exi: “Ngana yami, twamuzwela o kidi kwila, o kitadi ni ibhaku twa ibhana kyá kwa ngana yami. Kitwala dingi ni kima phala kubhana kwa ngana yami, kikale kya ngo o mikutu yetu ni mabhya metu. 19 Kana kutwehela kufwa ni nzala bhu pholo yé. Kana kwehela o mavu metu kudibota. Tusumbe etu ni mavu metu phala kutubhana kudya, etu twanda kituka tu abhika a Falawó, o mavu metu anda tokala kwa Falawó . Tubhane jimbutu phala kukuna ni tutene kukala ku mwenyu phala kitufwe, phala o ixi yetu ki ikituke ngundu.” 20 Kyenyiki, Zuze wasumbu o ixi yoso ya akwa Ijitu, yene anga itokala kwa Falawó. Mukonda akwa Ijitu oso asumbisa o mabhya mâ, kuma o nzala yavudile, o ixi anga itokala kwa Falawó.

21 Kyenyiki mwene watendelesa o athu mu ixi yoso ya Ijitu, phala kuya mu jimbanza ja azukamene. 22 Mwene ka sumbu ngo o mabhya a akunji, mukonda o kudya kwa akunji, Falawó mwéne wexile mukubhana, ene exile mudikila o nzala yâ ni kudya kwexile mu abhana Falawó. Mukonda dya kiki, ene kasumbisa o mabhya mâ. 23 Zuze anga wambela o mundu, wixi: “Talenu, lelu nga misumbu, mwatokala kyá kwa Falawó, kikale enu kikale o mabhya menu. Bhabha sayi jimbutu phala mukune mu mabhya. 24 Mukithangana kya kubhongolola o idima mu iwana mu mbandu jitanu, mbandu imoxi phala Falawó, o mbandu jiwana phala kukuna ku mabhya, phala o kudya kwenu ni twana twenu ni oso atungu ku mabhata menu.” 25 Bhenyobho ene ambe: “Eye ngana wabhulula o mwenyu wetu. Twamesena kusanga ngalasa ku mesu a ngana yetu, etu twanda kituka tu abhika a Falawó.” 26 O kitendelesu kiki, Zuze wakibhange ngonge, kate mu kizuwa kya lelu mu ixi yoso ya Ijitu. O idima a iwana mu mbandu jitanu, mbandu imoxi yatokala kwa Falawó. O mabhya a akunji ene ngo katokalele kwa Falawó.

27 Akwa Izalayele asuluka ni kutunga mu ixi ya Ijitu mu mbanza ya Ngozene, anga akala mwenyomo avwala ana, anga asokoloka kyavulu. 28 Jakobo watungu mu ixi ya Ijitu mu dikwinyi ni sambwadi dya mivu. Kyenyiki o izuwa yoso ya mwenyu wa Jakobo yatenesa hama ni makwinyi awana ni sambwadi dya mivu.

29 Kyoso kyabhixila o kithangana kya Izalayele kufwa, mwene wexana mon’ê Zuze, yu wambe wixi: “Se ngasange ngalasa ku mesu mé, ngakudyondo tá o lukwaku lwé moxi a ditabela dyami, u ngilondekese o henda yakidi ni ufiyele. Ngakudyondo, kana ku ngifundila ku Ijitu. 30 Kyoso ki nganda fwa, ngikatule ku Ijitu, u ngifunda mu mbila ya jikuku jami.” Bhenyobho Zuze wambe: “Nganda bhanga yoso i wa mu ngibhinga.” 31 Mwene anga wamba: “Ngilokele.” Kyenyiki, Zuze wa mulokela. Izalayele anga ubhetamena ku mutwelu wa hama yê.

48 Mukubhita o ima yiyi, Zuze a mutangela: “Tat’é wakate.” Bhenyobho mwene wayi mu mukunda, wambata an’ê kiyadi, Manasa ni Efalayime. 2 Jakobo a mutangela: “Mon’é Zuze weza mu kukunda.” Izalayele-phe wasungu nguzu yu waxikama bhu hama. 3 Jakobo wambela Zuze, wixi:

“O Nzambi Muteni wa Yoso wa ngitukulukila mu Luze mu ixi ya Kanana yu wa ngibesowala. 4 Mwene wa ngambela: ‘Nganda kubhana twana, nganda kusokolola, wa kà kituka ukifuxi kyadikota, o ixi yiyi nga kà ibhana o mbutu yé kala undundu unangenena.’ 5 Kindala o an’é kiyadi wa avwalela mu ixi ya Ijitu kyoso eme kiluwa ngiza mu Ijitu, an’ami kya. Efalayime ni Manasa anda kituka an’ami kala Lubene ni Ximinyá kyala an’ami. 6 O Twana tu wanda vwala ku pholo twanda kala kya twana twé. Ene anda tambula o undundu mu dijina dya jiphange jâ. 7 Kyoso kingexile mutunda ku Padalane, Lakele wafu bhu mbandu yami mu ixi ya Kanana, ande dya kubhixila ku Efalata. Nga mu fundu bhu mbandu a njila iya ku Efalata, kifwa ku Beleme.”

8 Izalayele wamono o twana twa Zuze anga u mwibhwidisa: “Yá ananyi?” 9 Zuze watambwijila tat’ê wixi: “Tutu o twana twami twa ngibhana Nzambi mu ixi yiyi.” Bhenyobho mwene wixi: “Ngakudyondo, zana-wu bhabha phala nga abesowale.” 10 O mesu a Izalayele exile mufwa kya mukonda dya kitala, mwene kexile dingi mumona kyambote. Mukonda dya kiki, Zuze wa ambata kwa tat’ê, tat’ê anga u abhana jinzobole yu wa andwakuna. 11 Izalayele-phe wambela Zuze: “Kingifikile kwila ngeji mona dingi o pholo yé, maji Nzambi wa ngehela we kumona o mbutu yé.” 12 Kyenyiki, Zuze wa akatula bhu jiphuna ja Izalayele yu wabhetama ni pholo bhoxi.

13 Mukusuluka Zuze wakwata o twana tuyadi. Efalayime wa mukwata ni lukwaku lwa kadilu phala a kale bhu mbandu ya kyasu ya Izalayele. Manasa wa mukwata ni lukwaku lwa kyasu phala akale bhu mbandu ya kadilu ya Izalayele, yu wa ambata kwa mwene. 14 Kyenyiki, sumbala Efalayime mwene wexile o ndenge, Izalayele wasununa o lukwaku lwê lwa kadilu, yu wa lutula ku thandu a mútwe wê. O lukwaku lwê lwa kyasu wa lutula ku thandu a mútwe wa Manasa. Mwene wa kibhange mu lwelu sumbala Manasa mwene wexile o mona wa dyanga. 15 Kyenyiki, wabesowala Zuze yu wambe, wixi:

17 Zuze wamono kwila o lukwaku lwa kadilu lwa tat’ê lwexile hanji ku thandu a mútwe wa Efalayime, Zuze kakiwabhela. Kyenyiki, wasoto kukatula o lukwaku lwa tat’ê ku mútwe wa Efalayime phala ku luta ku mútwe wa Manasa. 18 Zuze wambela tat’ê: “Kana papá, mukonda yú mwene o mona wa dyanga. Tula o lukwaku lwé lwa kadilu ku thandu a mútwe wa Manasa.” 19 Maji tat’ê waditunu yu wambe: “Eme nga kijiya mon’ami, nga kijiya. Mwene wanda kituka we kifuxi, wanda kala we muthu wadikota. Maji ndeng’yê wanda mutúnda, o mbutu ya Efalayime yanda disokolola kyavulu, yanda sokela ni ifuxi yonene.” 20 Kyenyiki wasuluka ni ku abesowala mu kizuwa kyenyokyo, yu wambe:

Mukyenyiki mwene wasuluka mu kutula Efalayime ku pholo dya Manasa.

21 Mukusuluka Izalayele wambela Zuze: “Ivwa, eme nga mufwami kya, maji Nzambi wanda kala jinga ni enu, sé phata, wanda myambata dingi ku ixi ya jitata jenu. 22 Ku ixi i ngatambula ku akwa Mamodi ni xibhata yami ni sosa yami, o mbandu i wanda tambula yanda betakota, ya jiphange jê ndenge.”

49 Jakobo anga wixana an’ê yu wa ambela, wixi: “Dibhongololyenu ngi mitangele o ima yanda bhita n’enu mu izuwa isukidilaku. 2 An’a Jakobo bhongolokenu ni mwivwe, xé, ivwenu Izalayele tat’enu.

3 “Lubene, éye u mon’ami wa dyanga, u nguzu yami, u dimatekenu dyami dya kuvwala, ukota wa kutokala wa kukala ku pholo ni nguzu ya kutumina ya kutokala we. 4 Mu kuditakujula kala menya, ukota wa ulembwa, mukonda wasambela ku hama ya tat’ê. Mu kithangana kyenyokyo, hama yami wa isebhulula.* Mwene wasambela mwene ku hama!

5 “Ximinyá ni Levi jiphange. O jixibhata jâ jifalamenda ja usweya. 6 Mwenyu wami, kana kudilunga-nawu. O muxima wami,* ki ukale kumoxi mu kibuka kyâ, mukonda mu njinda yâ ene ajibha athu, mu kutonoka abatula mixibha ya jingombe. 7 Lamba dya njinda yâ, kuma ya usweya, ni kufutuluka kwâ, mukonda kikwene mbambe. Nga kà awana-wana mu ixi ya Jakobo, ni kwa mwanga-mwanga mu Izalayele.

8 “Eye Judá, o jiphange jé janda kuximana. O lukwaku lwé lwanda kwata mu xingu ya jinguma jé. O twana twa tat’enu, twa ká kufukamena bhu pholo yé. 9 Judá mon’a hoji. Eye wanda banda kyoso ki uzubha kudya o kyama ki wakwata mon’ami. Mwene ubutama anga udisununa kala hoji, kala kibhita ni hoji, nanyi mwene udikakela ku mubalumuna ku kilu? 10 O mbasá ki ya kà sondoloka kwa Judá, né o mbangala ya kutumina moxi a inama yê, kate kyanda kwiza Silo* yó anda mubelesela kwala o mundu. 11 Mwene wa kà kuta o jumendu yê ku muvidi ni kana ka jumendu ku muvidi wafwama, divunga dyê wa kà disukula mu vinyu, o izwatu yê mu manyinga a ji-uva. 12 O mesu mê akusuka ni vinyu, o mazu mê azele mukonda dya lete.

13 “Nzebulone wa kà tunga bhu mbandu a musanza wa kalunga, bhu ndundu bhwene mu kwimanesa o jinaviyu, o mbambe yê ya kaya kate ku ixi ya Sidónya.

14 “Izakale jumendu yakolo o ifuba, yazekela koxi a mabunda ayadi. 15 Mwene wanda mona kwila, o kididi kya kunyoha kyambote, o ixi yafwama. Wa kà tulula o isuxi yê phala kwambata imbamba yaneme ni kuxikina kubhanga ikalakalu ya ubhika.

16 “Dane wa kà fundisa o mundu wê kala mwiji umoxi bhukaxi ka kifuxi kya Izalayele. 17 Dane wanda kala nyoka bhu mbandu a kikoka, dyuta bhu mbandu a njila. Wanda numata o kasende ka jikabalu ni kubwisa yó endela ku jikabalu. 18 Nga kà kinga o ubhulukilu utunda kokwé, Eye u Jihova.

19 “Ngade anda mukwata ku kibuka kya miyi, maji mwene wanda kwa atolola ni ku akaya.

20 “O kudya* kwa Azele kwanda vula, mwene wanda bhana kudya kwatokala ku jisobha.

21 “Nafitali mbambi yayuka. Mwene uzwela ima yambote.

22 “Zuze luthangu lwa muxi ubhana ibundu yavulu, muxi ubhana ibundu, wala bhu othó ya ngiji, o jithangu jê jidizala ku thandu a mulundu. 23 Maji akwa kutakula o jisosa a muzukutisa, a mutakula jisosa ni ku mubhakela phonzo. 24 Né kiki o sosa yê yanangenena bhu kididi kyê, o nguzu ni uhete mu maku mê ki ubhu. Kiki kyatundu bhu maku a muteni wa yoso, kafunga ka Jakobo, o ditadi dya Izalayele. 25 Mwene* watundu kwa Nzambi ya tat’ê, Nzambi wanda mu kwatekesa, mwene wala ni Nzambi Muteni wa Yoso, Nzambi wanda kubesowala ni menya atunda ku dyulu, Nzambi wanda kubesowala ni menya atunda koxi a mavu, mwene wanda kubesowala ni twana twavulu ni ibhaku. 26 O mabesá a tat’enu anda kala kota, o mabesá a milundu yakalelaku ndenge, o ima yambote ya milundu, inangenena. Anda nangenena ku thandu a mútwe wa Zuze, ku thandu a mútwe wa yó amusolo bhukaxi ka jiphange jê.

27 “Bejamí wanda suluka ni kusasujula o jinguma jê kala ki bhanga o kimbungu. Mu kamene wanda dya o kyama kya jibha, mu usuku wanda wana o ima yatambula.”

28 Kwa ene kwene kwatundu o dikwinyi ni kiyadi kya miji ya Izalayele, o kiki kyene kya atangela tata yâ kyoso kya abesowala. Kala muthu mudyâ wa mubhana dibesá kala kya mutokalele.

29 Mukusuluka, wa abhana o itendelesu yiyi: “Eme nganda fwa kya. Mu ngifunda kwa fundu o jitata jami, mu dibanda dyala mu kibhela kya Efelone, o mukwa Hiti. 30 O dibanda dyala mu kibhela kya Makapela, dya zukama ni Mamele, mu ixi ya Kanana, o kibhela kya sumbu Mbalahamu kwa Efelone o mukwa Hiti, kala kididi kya kufunda. 31 Kwene kwafundila Mbalahamu ni Sala muhat’wê. Kwene we kwafundila Izake ni Bebeka muhat’wê, kwene we ku ngafundila Leya. 32 O kibhela ni dibanda dyala-ku, a disumbu bhu maku a an’a Hiti.”

33 Bhenyobho Jakobo wazubha kubhana o itendelesu ku twana twê. Kyenyiki, wasununa o inama bhu hama yu watula o mwenyu, anga a mufunda.

50 Bhenyobho, Zuze uditakula bhu xingu ya tat’ê, hé udidila ku thandu dyê, anga u mubhana nzobole. 2 Mukusuluka, Zuze watumina o jiselevende jê, o asaki, kuwesa bálsamu ku kimbi kya tat’ê. Kyenyiki, o asaki awesa Izalayele ni bálsamu. 3 Ene anga a kibhanga mu makwinyi awana a izuwa, mukonda kubhinga o kithangana kyoso kiki phala kuwesa o bálsamu. Akwa Ijitu anga asuluka ni ku mudila mu makwinyi asambwadi a izuwa.

4 Kyabhiti o izuwa ya kudila o thambi, Zuze wambela akwa inzo ya Falawó: “Se ngasange ngalasa ku mesu menu, ambatenu o njimbu yiyi kwa Falawó: 5 ‘Tat’etu wa ngibhangesa ku mukanena kyoso kyambe: “Tala! Eme nganda fwami kya. Watokala ku ngifunda mu mbila yami i ngakande mu ixi ya Kanana.” Ngakudyondo, ngehele ngiye mufunda tat’etu, kyoso ki nganda mufunda, nganda vutukami.’” 6 Falawó wa mutambwijila, wixi: “Ndé wafunde tat’enu, kala ki wa mukanena.”

7 Kyenyiki, Zuze wayi mufunda tat’ê, wayi kumoxi ni jiselevende joso ja Falawó, o adyakime a inzo ya Falawó, ni adyakimi oso a ixi ya Ijitu, 8 ni oso atokala mu dibhata dya Zuze, o jiphange jê, ni oso atokala mu dibhata dya tat’ê. Axisa ngo o ana jindenge, o ibhanga, o jimbudi, o jihombo ni jingombe mu mbanza ya Ngozene. 9 O makalu ni athu endela ku jikabalu ayi kumoxi ni mwene, o athu avudile mwene. 10 Anga abhixila bhu kididi kya kubhyatela kyala ku Atade, ku mbandu ya Njolodá. Adidi, aditende kyavulu kwenyoko, Zuze anga udila o thambi ya tat’ê mu sambwadi dya izuwa. 11 O athu akwa ixi yenyoyo, akwa Kanana, amono o kuditenda kwâ bhu kididi kya kubhyatela kyala ku Atade, anga adikola exi: “Yiyi thambi yadikota phala akwa Ijitu!” Kyene kyabhangesa kwila, o kididi kyenyokyo kyala ku mbandu ya Njolodá, a kiluka o dijina dya Abele-mizayimi.*

12 Kyenyiki, o twana twê twabhange mwene kala kyatumine mwene. 13 O twana twê amwambata mu ixi ya Kanana, anga a mufunda mu dibanda dyala mu kibende kya Makapela, o kibende kya zukama ni Mamele, kyasumbile Mbalahamu kwa Efelone o mukwa Hiti, kala kididi kya kufundila. 14 Kyazubha kufunda tat’ê, Zuze wavutuka ku ixi ya Ijitu, kumoxi ni jiphange jê ni oso ayile-nê mufunda tat’ê.

15 Kyoso kyamono kwila o tat’ê wafu, o jiphange ja Zuze ambe: “Nange Zuze utubhakela phonzo, wanda tuvutwila o phulu yoso i twa mubhange.” 16 Mukiki, atumina kutangela Zuze, exi: “O tat’ê ande dya kufwa, wabhana o kitendelesu kiki: 17 ‘Zuze mwatokala mu mutangela kiki: “Ngakubhingi ngakudyondo, loloka o kikuma kya jiphange jê ni kituxi kyate, mu kuyibha kwoso kwa kubhange.”’ Kindala, ngakudyondo, loloka o kitondalu kya jiselevende ja Nzambi ya tat’ê. Zuze anga udila kyoso kya zwela-nê. 18 Mukusuluka, kweza we o jiphange jê, anga a mufukamena ni jipholo bhoxi a mutangela: “Twala bhabha kala tu abhik’é!” 19 Zuze wa ambela, wixi: “Kimukale ni wôma. O kwila eme ngala bhu kididi kya Nzambi? 20 Sumbala mwamesenene ku ngibhanga phulu, Nzambi wamesenene kwila ku disukilu o ima ibhita kyambote, ni kubhulula myenyu yavulu, kala kya mubhanga mu kizuwa kya lelu. 21 Kindala-phe kimukale ni wôma, nganda suluka ni ku mibhana yoso i mwa bhindamena, kikale enu ni twana twenu.” Kyenyiki, wa aximbakatesa, yu wa atululukisa o mixima, bhukaxi ka izwelu yê.

22 Zuze wasuluka jinga ni kutunga mu Ijitu, mwene ni oso atokala ku dibhata dya tat’ê. Zuze anga ukala ni hama ni dikwinyi dya mivu. 23 Zuze wamono o alawula* a Efalayíme, wamono we o twana twa Makidi, mon’a Manasa. Zuze wexile mu amona kala twana twê.* 24 Mukusukaku, Zuze wambela o jiphange jê: “Eme nganda fwa, maji sé phata Nzambi wanda mikwatekesa, wanda mikatula mu ixi yiyi, n’a myambata mu ixi ya kanena kwa Mbalahamu, kwa Izake ni kwa Jakobo.” 25 Mukiki, Zuze wabhangesa o twana twa Izalayele ku mulokela, wa ambela wixi: “Sé phata, Nzambi wanda mikwatekesa. Ngikanenyenu kwila, o ifuba yami, mwanda yambata, ki mwanda ixisa mu ixi yiyi.” 26 Zuze wafu kyoso kyexile ni hama ni dikwinyi dya mivu, mukyenyiki atumina ku muwesa ni bálsamu, anga amutula mu kaxá mu ixi ya Ijitu.