MAKATUKILU
1 Yá ene o majina a twana twa Izalayele ayi kumoxi ni Jakobo ku Ijitu, kala muthu ni oso atokala ku bhata dyê: 2 Lubene, Ximinyá, Levi ni Judá, 3 Izakale, Nzebulone ni Bejamí, 4 Dane, Nafitali, Ngade ni Azele. 5 O mbutu yoso ya Jakobo yatenesa makwinyi asambwadi a athu, maji Zuze wexile kya ku Ijitu. 6 Mukusukaku, Zuze wafu, o jiphange jê joso ni mwiji woso wenyo, wafu we. 7 Akwa Izalayele avwala* twana anga adisokolola kyavulu, asuluka ni kudibandekesa anga akala ni nguzu yavulu hé ezalesa o ixi.
8 Mukubhita thembu, ku Ijitu kwexile sobha yengi kejidile Zuze. 9 Mukyenyiki, mwene wambela o mundu wê: “Talenu! Akwa Izalayele avulu dingi, ala dingi ni nguzu etu ndenge. 10 Twatokala kwa atela ndunge. Se kitukibhange, ene anda suluka ni kudibandekesa, se kukala ita, ene anda dibunda ni jinguma jetu mu kubhânga n’etu mu ixi anga atunda-mu.”
11 Ene asolo atwameni a abhika ya a azukutisa ni ikalakalu yaneme. Falawó anga a mutungila jimbanza ku akwa Izalayele ja kubhaka ima ku Pitome ni ku Lamaseji. 12 Maji kyoso dingi kyexile mu azukutisa ene exile mudibandekesa ni kudimwanga dingi kyavulu. Kiki kyabhangesa akwa Ijitu kukala ni wôma wa akwa Izalayele. 13 Mukonda dya kiki, akwa Ijitu abhangesa akwa Izalayele kukala abhika ni ku ajijidika kubhanga ikalakalu yanguzu. 14 A alulisa o myenyu ni ku abhana ikalakalu yaneme ya kubhanga simendu ya utuma ni jindobi ni maukexilu oso a ubhika a mabhya. Kyene, a ajijidika kukalakala kyavulu sé ku abhana yoso ya bhindamene, mu maukexilu oso a ubhika.
15 Mukusuluka sobha ya Ijitu wazwela ni avwadixi* akwa Jihebelewu, o majina mâ Sifra ni Puwa. 16 Mwene wa ambela wixi: “Kyoso ki muya ni kukwatekesa o ahatu akwa Jihebelewu kuvwala, se mumona kwila mon’a diyala, mu mujibha, maji se mona a muhatu, kanenu ku mujibha.” 17 Maji o avwadixi exile muxila o Nzambi yakidi. Kabhange o kima kya atendelesa o sobha ya Ijitu, kexile mujibha o twana twa mala. 18 Mukubhita thembu, o sobha ya Ijitu wexana o avwadixi, yu wa ebhwidisa: “Mukonda dyahi kimujibha o twana twa mala?” 19 O avwadixi atambwijila Falawó, exi: “O ahatu akwa Jihebelewu kadifu ni ahatu akwa Ijitu, ene ahatu anguzu, avwala ande dya muvwadixi kubhixila.”
20 Bhenyobho, Nzambi wakwatekesa o avwadixi, o athu exile mudibandekesa, exile ni nguzu yavulu. 21 Kuma o avwadixi exile muxila o Nzambi yakidi, ku pholo mwene wa abesowala, ene anga avwala we o miji yâ. 22 Ku disukilu Falawó watendelesa o mundu woso wixi: “Mwatokala kutakula mu ngiji ya Nilu o tubwetele twoso twa mala twavwala kindala twa akwa Jihebelewu, maji o tubwetele twa ahatu, kanenu ku tujibha.”
2 Mu thembu yenyoyo, sayi diyala watokala ku dibhata dya Levi, wakazala ni muhatu watokala we ku mwiji wa Levi. 2 O muhatu wemita anga uvwala mon’a diyala. Kyoso mwene kyamono kwila, o mon’a wa wabhele kyavulu o pholo, wa musweka mu mbeji jitatu. 3 Kuma kexile dingi mutena ku musweka, wabhange kinda* kya dibu, wa kixiyi ni betume. Mukusuluka, watula-mu o mona anga utula o kinda bhukaxi ka mabu bhu mbandu ya Ngiji ya Nilu. 4 Maji phang’yê ya muhatu wemanene kadikanga, phala kutala se ihi yeji bhita ni mona.
5 Kyoso mon’a Falawó wa muhatu kya kulumuka mu ngiji ya Nilu phala kuzowa, o jiselevende jê ja ahatu exile mu kwenda ku mbandu ya Nilu. Mwene-phe wamono o kinda bhukaxi ka mabu, yu watumina o mubhik’ê ku ki takana ni lusolo. 6 Kyoso mwene kya jikula o kinda, wamono o mona, mwene wakexile mudila. Mwene wambe: “Yú mon’a a mukwa Jihebelewu.” Maji né kiki, mwene wa mukwatela henda. 7 O phang’yê ya muhatu wambela-phe o mon’a Falawó, wixi: “Wamesena kwila, ng’ixana muhatu kiledi mukwa Jihebelewu, phala ku kwamwisina o mona?” 8 O mon’a Falawó wa mwambela, wixi: “Ndé!” Kakilumba anga uya ni lusolo, wixana o mama wavu o mona. 9 O mon’a Falawó wa mwambela-phe, wixi: “Ambata o mona yú, u mwamwise, eme nganda kufuta.” Muhatu-phe wambata o mona, yu wa mwamwisa. 10 Kyoso o mona kyakulu, wa mwambata, yu wa mubhana kwa mon’a Falawó, yu wakituka mon’ê. Mwene wa muluku o dijina dya Mozé,* yu wambe, wixi: “Mukonda nga mukatula mu menya.”
11 Mu izuwa yenyoyo, kuma Mozé wakudile kyá, wayi ku jiphange jê phala kutala o ikalakalu yaneme yexile mubhanga, wamono we mukwa Ijitu wexile mubeta Hebelewu imoxi. 12 Watale-phe ku jimbandu kamono muthu, wajibha o mukwa Ijitu, anga u musweka mu museke.
13 Kyenyiki mu kizuwa kya mukwa, mwene watundu, yu wamono Jihebelewu jiyadi exile mubhânga mudyâ. Mukiki, wambela yó wexile ni kikuma, wixi: “Mukwenu wa mu mubetela-hi?” 14 Mwene wa mutambwijila: “Nanyi wakusolo kala u kilamba ni mufundixi wetu? Wamesena ku ngijibha, kala ki wajibha o mukwa Ijitu?” Bhenyobho, Mozé wôma wa mukwata yu wambe, wixi: “Sé phata, o kima ki ngabhange a kitungununa!”
15 Bhenyobho, Falawó wevu yoso yabhiti, yu wamesenene kujibha Mozé. Maji Mozé walenge Falawó, yu wayi mutunga mu ixi ya Midiyana, anga uxikama bhu mbandu a kixima. 16 O mukunji wa akwa Midiyana, wakexile ni sambwadi dya twana twa ahatu, ene eza muteka menya phala kwizalesa o kididi kya kunwina o ibhaku, phala kubhana menya ku jimbudi ja tata yâ. 17 Mukyenyiki, kala kyene mubhanga kya, o tufunga abhixila anga a akaya. Mukonda dya kiki, Mozé wabalumuka phala kukwatekesa* o ahatu, yu wabhana o menya ku ibhaku. 18 Kyoso ene kyavutuka ku bhata, tata yâ Luwele* wa ebhwidisa ni kudiwana: “Lelu mwavutuka selu ku bhata, ihi ya bhiti?” 19 Ene a mutambwijila: “Sayi diyala mukwa Ijitu, wa tubhulula bhu maku a tufunga, kate mwene wakatula menya phala etu, yu wabhana we o menya ku ibhaku.” 20 Mwene wambela o twana twê, wixi: “Mwene wala kwebhi? Mukonda dyahi mwa muxisa kwenyoko? Mwixanyenu, phala adye kumoxi n’etu.” 21 Mukubhita o ima yiyi, Mozé waxikina kukala ku bhata dya diyala didi, mwene anga u mubhana mon’ê Zipola* phala kukazala-nê. 22 Ku pholo dya kwenda, o muhatu wavwala mona wa diyala, Mozé anga u muluka o dijina dya Ngelexome,* mu kwamba, wixi: “Ngatungu kala ngi musonyi mu ixi yangene.”
23 Mukubhita thembu* yavulu, o sobha ya Ijitu wafu, maji akwa Izalayele exile hanji mukema ni kudikola mukonda dya ubhika, ene asuluka ni kudila mu kubhinga kikwatekesu kwa Nzambi yakidi. 24 Bhenyobho, Nzambi wevu o kukema kwâ, Nzambi yu walembalala o kikutu kyatele ni Mbalahamu, Izake ni Jakobo. 25 Mukyenyiki, Nzambi walembalala akwa Izalayele, yu wamono o hadi yexile mutala.
3 Mozé wakituka kafunga ka ibhaku ya ukowê Jétulu, mukunji wa akwa Midiyana. Kyoso kyexile mukwendesa o ibhaku, ku mbandu kufwila o dikumbi ya kikangalakata, wabhixila ku Holebe, o mulundu wa Nzambi yakidi. 2 Bhenyobho, o anju ya Jihova ya mutukulukila mu mulengu wa túbhya, bhukaxi ka kisasa. Kyoso kyayi ni kutala o kisasa, Mozé wamono kwila kyawama túbhya, maji kyene kikyexile mujokota. 3 Kyenyiki, Mozé wambe: “Za ngizukame, ni ngitale kyambote o kidiwanu kiki, ni ngijiye se mukonda dyahi o kisasa kikyamujokota.” 4 Kyoso Jihova kya mumono yu uzukama phala kutala, wa mwixana bhukaxi ka kisasa, yu wambe: “Mozé! Mozé!” Mwene watambwijila: “Emyú!” 5 Bhenyobho Nzambi wambe: “Kana kuzukama dingi! Zula o jiháyi, mukonda o kididi ki wamudyota, kididi kikôla.”
6 Mwene wasuluka, wixi: “Éme ngi Nzambi ya Tat’enu, ngi Nzambi ya Mbalahamu, ngi Nzambi ya Izake, ngi Nzambi ya Jakobo.” Bhenyobho Mozé wasweka o pholo mukonda wexile ni wôma wa kumona o Nzambi yakidi. 7 Jihova wateku dingi, wixi: “Mukidi ngamono o kutata kwa mundu wami wala ku Ijitu. Ngevu o kudikola kwâ mukonda dya yó a mwajijidika kukalakala. Ngejiya kyambote o hadi ya mutala. 8 Nganda ya* phala ku abhulula ku ubhika wa akwa Ijitu, ni ku akatula mu ixi yenyoyo ni nga abheka mu ixi yadikota, ixi ikunguluka lete ni wiki, o ixi ya akwa Kanana, ya akwa Hiti, ya akwa Mamodi, ya akwa Mapelezi, ya akwa Mahivi ni ya akwa Jebuze. 9 Kindala o kudikola kwa mundu wa Izalayele kwabhixila kokwami, ngamono we kwila, akwa Ijitu a mwatatesa kyavulu. 10 Zá! Nganda kutumikisa kwa Falawó, wanda katula o mundu wami, akwa Izalayele ku Ijitu.”
11 Maji Mozé wambela o Nzambi yakidi, wixi: “Éme nanyi phala kuya kate kwa Falawó ni kukatula akwa Izalayele ku Ijitu?” 12 Mukyenyiki, Nzambi wambe wixi: “Nganda kala n’eye. Kiki kyene o kijimbwete kya kwila, éme nga mu kutumikisa. Kyoso ki wanda katula o mundu ku Ijitu, enu mwanda sidivila* o Nzambi yakidi ku mulundu yú.”
13 Maji Mozé wambela o Nzambi yakidi, wixi: “Abha se ngiya kwa akwa Izalayele ni nga atangela kwila: ‘O Nzambi ya jikuku jenu wa ngitumikisa kokwenu,’ ene anga a ngibhwidisa: ‘O dijina dyê nanyi?’ Ihi inganda kwa atangela?” 14 Nzambi wambela-phe Mozé, wixi: “Eme Nganda Kituka Yoso Ingisola* o Kukituka.”* Wabandekesaku dingi, wixi: “Kiki kyene ki watokala kwambela akwa Izalayele: ‘“Eme Nganda Kituka” wa ngitumikisa kokwenu.’” 15 Kyenyiki Nzambi wambela dingi Mozé, wixi:
“Kiki kyene ki watokala kwambela akwa Izalayele: ‘Jihova, o Nzambi ya jikuku jenu, o Nzambi ya Mbalahamu, o Nzambi ya Izake, o Nzambi ya Jakobo, wa ngitumikisa kokwenu.’ Didi dyene o dijina dyami kate ku hádya ni hádya. Kiki kyene kya kà ngilembalala kutunda mwiji kwiza mwiji. 16 Kindala ndé! Ongeka o tufunga twa Izalayele. Wa ambela, wixi: ‘Jihova, o Nzambi ya jikuku jenu, o Nzambi ya Mbalahamu, ya Izake ni ya Jakobo, wa ngitukulukila yu wambe wixi: “Mukidi, ngene mu mimona, ngene mumona we o ima ya mu mibhanga ku Ijitu. 17 Kyenyiki, ngamba: “Nganda mikatula mu jiphaxi jimwamutala bhu maku ma akwa Ijitu ni ku myambata ku ixi ya akwa Kanana, ya akwa Hiti, ya akwa Mamodi, ya akwa Mapelezi, ya akwa Mahivi ni ya akwa Jebuze, phala ku myambata ku ixi ikunguluka lete ni wiki.”’
18 “Sé phata, ene anda kwivwa o dízwi dyé, wanda ya kwa sobha ya Ijitu kumoxi ni tufunga twa Izalayele. Enu mwatokala kwa atangela kiki: ‘Jihova, o Nzambi ya Jihebelewu, wazwela n’etu. Kyenyiki, twa kudyondo, twehele tubhange njila ya izuwa itatu mu kikangalakata, phala tutene kubhakula jisata kwa Jihova, Nzambi yetu.’ 19 Maji ngejiya kyambote kwila, o sobha ya Ijitu kanda myehela kuya. Kikale lukwaku lwala ni kutena lu mubhangesa kubhanga kiki. 20 Mukiki, nganda bhinga kusununa o lukwaku lwami phala kubwikisa akwa Ijitu ni madiwanu oso unganda bhanga kwenyoko. Mukusuluka, mwene wanda myehela kuya. 21 Nganda bhangesa kwila, o mundu yú a umona kyambote ku mesu ma akwa Ijitu. Kyoso kyanda katuka, kanda ya ni maku ahatu. 22 Kala muhatu watokala kubhinga ima ya phalata ni ya ulu, ni izwatu ku vizinya yê, ni ku muhatu a muzalela m’onzo yê. Mwatokala ku ita kwa an’enu a mala ni ku an’enu a ahatu, mwa kà tambula o ima ya akwa Ijitu.”
4 Maji Mozé watambwijila: “Abha se akamba kungixikina, anga adituna kwivwa o dízwi dyami, n’ambe: ‘Jihova kakutukulukila.’” 2 Jihova wa mwibhwidisa: “Ihi i wakwata bhu maku?” Mwene watambwijila: “Mbangala.” 3 Mwene wa mwambela: “Takula-yu bhoxi.” Kyenyiki, watakula o mbangala bhoxi, yene anga ikituka nyoka, Mozé anga u ilenga. 4 Jihova wambela-phe Mozé wixi: “Sununa o lukwaku u ikwatele ku mukila.” Mozé wasununa o lukwaku anga u ikwata, yene hé ikituka mbangala bhu lukwaku lwê. 5 Nzambi wambe dingi: “Mu kubhanga kiki, ene anda xikina kwila, Jihova o Nzambi ya jitata jâ, o Nzambi ya Mbalahamu, o Nzambi ya Izake ni Nzambi ya Jakobo, wa kutukulukila.”
6 Jihova wa mwambela dingi, wixi: “Ngakudyondo, ta o lukwaku bhu homba ya kizwatu kyé.” Kyenyiki, mwene wate o lukwaku bhu homba ya kizwatu kyê. Kyoso kya lukatula, lwene lwakwatele dibhute, lwazelele kala neve! 7 Mwene wa mwambela dingi, wixi: “Ta dingi o lukwaku bhu homba ya kizwatu kyé.” Mwene wate dingi o lukwaku bhu homba ya kizwatu. O kya lukatula lwa disanzele kyá, kala o mukutu woso! 8 Mwene wambe: “Se ka kuxikina, kabhana we mátwi mu kijimbwete kya dyanga, sé phata, anda bhana mátwi mu kijimbwete kya kayadi. 9 Maji né mwene se kaxikina mu ijimbwete iyadi yiyi, hé kaxikina ku dízwi dyé, wanda ya mukatula tumenya mu Ngiji ya Nilu, ni ku tulundulula mu mavu akukuta. O menya u wanda ya mutakana ku Nilu, anda kituka manyinga ku mavu akukuta.”
10 Mozé wambela-phe Jihova: “Ngiloloke Jihova, kingala ni uhete wa kuzwela, né m’ukulu né kyoso ki wazwela ni selevende yé, mukonda ngi muthu wakokoloka mu kuzwela, o dimi dya ngi neme.” 11 Jihova wa mutambwijila: “Nanyi wabhana o dikanu ku muthu? Nanyi u mubhangesa kukala kabubu mba muxilu, kumona mba kukala kifofo? K’eme ngi Jihova? 12 Kindala ndé, nganda kala n’eye kyoso ki wanda zwela,* nganda kulonga i wanda zwela.” 13 Maji mwene-phe wambe: “Ngiloloke Jihova, ngakudyondo, tumikisa muthu woso-woso u wamesena kutumikisa.” 14 Kyenyiki, Jihova ukala ni njinda ya Mozé, yu wa mwambela, wixi: “Ihi i wamba yalungu ni phang’yé Alá, watokala ku mwiji wa Levi? Ngejiya kwila mwene uzwela kyambote. Mu kithangana kiki, wa mukwiza mudisanga n’eye. Kyanda kumona, o muxima wê wanda sanguluka. 15 Eye-phe zwela-nê, u muta o izwelu mu kanu, kyoso ki mwanda zwela, nganda kala n’enu, nganda milonga i mwatokala o kubhanga. 16 Mwene wanda zwela ni mundu bhu kididi kyé, mwene wanda kala muzumbu wé, eye wa kà kala kála u Nzambi phala mwene. 17 Wanda kwambata o mbangala yiyi bhu maku, yene i wanda bhanga-nayu o madiwanu.”
18 Bhenyobho, Mozé wavutuka kwa Jétulu ukowê, yu wa mwambela: “Ngakudyondo, ngamesena kuvutuka ku jiphange jami ala ku Ijitu, phala kumona se ala hanji ku mwenyu.” Jétulu wambela Mozé, wixi: “Ndé ni kutululuka.” 19 Mukusuluka Jihova wambela Mozé ku ixi ya Midiyana: “Ndé, vutuka ku Ijitu, mukonda mayala oso amesenene ku kujibha, afu kyá.”
20 Kyenyiki, Mozé wambata muhat’wê ni twana twê, wa atula ku jumendu, yu wavutuka ku ixi ya Ijitu. Mozé wambata we o mbangala ya Nzambi yakidi bhu maku. 21 Mukusuluka Jihova wambela Mozé: “Kyoso ki wanda kwila wavutuka ku Ijitu, bhanga o madiwanu oso bhu pholo ya Falawó ni kutena ku ngakubhana. Maji nganda bhangesa o muxima wê kukola. Mwene kanda kwehela o mundu kuya. 22 Falawó u mutangela kiki: ‘Kiki kyene kyazwela Jihova: “Izalayele mon’ami, mwéne o mon’ami wa dyanga. 23 Nga kutumu kwehela mon’ami kuya, phala ku ngisidivila. Maji se udituna kwehela mon’ami kuya, nganda jibha mon’ê, o mon’ê wa dyanga.”’”
24 Mukubhanga o njila, Jihova wa mutukulukila bhu kididi bhwa bhiti o usuku, wamesenene ku mubwika. 25 Kudisukilu Zipola wakwata ditadi dyatu, yu wasaye-nadyu mon’ê, wabhangesa o xitu ya kinyunga kyabatula kutula mu inama yê, yu wambe: “Mukonda wadibhange u mwadiwami bhukaxi ka manyinga yá.” 26 Kyenyiki wa mwehela kuya. Zipola wambe: “Wadibhange u mwadiwami bhukaxi ka manyinga,” mukonda dya kusaya.
27 Bhenyobho, Jihova wambela Alá, wixi: “Ndé mu kikangalakata phala kudisanga ni Mozé.” Mukiki mwene wayi, wa musange bhu mbandu a mulundu wa Nzambi yakidi, yu wa mumenekena ni nzobole. 28 Mozé anga utangela kwa Alá o izwelu yoso ya Jihova, wa mutumikisine. Wa mutangela we o madiwanu oso a mutumu kubhanga mwene. 29 Ku pholo dya kwenda Mozé ni Alá ayi, ongeka o tufunga twoso twa akwa Izalayele. 30 Alá wa atangela o izwelu yoso ya Jihova ya mutangela Mozé. Mozé anga ubhanga o madiwanu bhu pholo dya mundu. 31 Mukyenyiki, o mundu waxikina Mozé. Kyoso kyevu kuma Jihova wasuwu dingi akwa Izalayele, ni kwila, wamwene o kutata kwâ, ene afukama ni jipholo bhoxi.
5 Mukubhita o ima yiyi, Mozé ni Alá ayi mudisanga ni Falawó ya a mwambela, exi: “Jihova Nzambi ya Izalayele, wambe kiki: ‘Ehela o mundu wami kuya, phala n’a ngibhangele fesa mu kikangalakata.’” 2 Maji Falawó wambe, wixi: “Jihova nanyi mwene ni ngibelesela o dízwi dyê ni ngehe akwa Izalayele kukatuka? Jihova kingamwijiya, o kya mukwa dingi, kinganda kwehela akwa Izalayele kukatuka.” 3 Maji ene ambe: “O Nzambi ya Jihebelewu wazwela n’etu. Twa kudyondo, twamesena kubhanga njila ya izuwa itatu mu kikangalakata, ni kubhakula jisata kwa Jihova, o Nzambi yetu. Se tukamba ku kibhanga, mwene wanda tukaxtikala ni mauhaxi mba xibhata.” 4 O sobha ya Ijitu wa ambela: “Mozé ni Alá, mukonda dyahi mwa mukatula o mundu ku ikalakalu yâ? Vutukenu ku ikalakalu yenu!” 5 Falawó wasuluka ni kuzwela, wixi: “Talenu, o mundu wa mukalakala mu ixi yiyi wavulu, enu mweza bhabha phala ngo mwene kwa afidisa o kukalakala?”
6 Mu kizuwa kyenyokyo, Falawó watumina o tubhitangu twa atwameni ni atwameni a akalakadi osole bhukaxi ka akwa Izalayele, wixi: 7 “Kanenu dingi kwa abhana yangu phala kubhanga o jindobi. Éne mwene atokala kusota o yangu phala o kikalakalu kiki. 8 Maji mwa ajijidika kubhanga o konda ya jindobi, jakexile mubhanga kyá. Kanenu kusosolola o konda, mukonda ene amukala imonya.* Kyene kya mwabhangesa kuzwela kwila: ‘Twamesena kuya, twamesena kubhakula jisata kwa Nzambi yetu!’ 9 Bandekesenu o ikalakalu yâ, ki mwa ehele kunyoha, phala kabhane mátwi mu izwelu yamakutu.”
10 Kyenyiki, o tubhitangu twa atwameni ni atwameni a akalakadi, ayi mutangela o mundu, exi: “Falawó wambe kiki: ‘Kinganda mibhana dingi yangu. 11 Énu mwene mwanda ya musota o yangu, kabasa kididi ku mu isanga, maji o kikalakalu kyenu kanda kisosolola.’” 12 Mukiki, o mundu wadimwange mu ixi yoso ya Ijitu, phala kwongeka o yangu yakexile musubhuka mu kubhongolola. 13 O tubhitangu twa atwameni, akexile mwa ajijidika mu kuzwela: “Kala muthu mudyenu watokala kuzubha o kikalakalu kya kizuwa, kala ki mwakexile mubhanga kyoso kyakexile mu mibhana o yangu.” 14 Kikyene ngo, o atwameni a akalakadi akwa Izalayele, a asolele ku tubhitangu twa atwameni twa Falawó phala kulanga o kikalakalu kya mundu, a abeta. O tubhitangu twa atwameni a ebhwidisa, exi: “Mukonda dyahi maza ni lelu kimutenesa o konda ya jindobi jimwakexile mubhanga m’ukulu?”
15 Mukyenyiki, o atwameni a akalakaladi akwa Izalayele, ayi mudikola kwa Falawó, exi: “Mukonda dyahi o jiselevende jé wa mujitalatala kiki? 16 O jiselevende jé ka mu abhana yangu, né kiki a twambela, exi: ‘Bhangenu jindobi!’ O jiselevende jé a mu abeta, maji o mundu wé wene mwene wala ni kikuma.” 17 Mukiki mwene wambe, wixi: “Enu mwamukala mu imonya, kyene mwene, mu imonya! Kyene ki mwamuzwelela, mwixi: ‘Twamesena kuya, twamesena kuya mubhakula jisata kwa Jihova.’ 18 Kindala ndenu, vutukenu mu ikalakalu! Kimwanda tambula yangu, maji né kiki mwanda tenesa o konda ya jindobi imwexile mubhanga kya.”
19 Kyenyiki, o atwameni a akalakadi akwa Izalayele, kya abhonzele kyavulu, mukonda dya kitumu kya tambwile, kyambele: “Ku konda ya jindobi jatokala kubhanga ku kizuwa, kanenu kusosolola-ku.” 20 Mukubhita o ima yiyi, kyoso o atwameni a akalakadi kyatundu bhu pholo ya Falawó, adisange ni Mozé ni Alá, akexile mwa kingila bhenyobho. 21 Mu kithangana kyenyokyo, a ambela, exi: “Jihova a mimone, a mifundise, mukonda mwa tubhangesa kutusebhulula bhu pholo ya Falawó ni bhu pholo ya jiselevende jê, ni kwabhana xibhata phala kutujibha.” 22 Bhenyobho, Mozé wasambe kwa Jihova, wixi: “Jihova, mukonda dyahi o mundu yú wa mu utalesa hadi? Mukonda dyahi wa ngitumikisa? 23 Tunde ki ngadilondekesa kwa Falawó phala kuzwela mu dijina dyé, mwene wene mutalatala dingi kyayibha o mundu yú, m’ukulu ndenge. Mukidi eye kubhulula o mundu wé.”
6 Kyenyiki, Jihova wambela Mozé: “Kindala wanda mona inganda bhanga kwa Falawó. Bhukaxi ka kutena kwami, nganda mubhangesa* ku myehela kuya. Kyoso kyanda mona o kutena kwami, wanda mitangela phala kutunda mu ixi yiyi.”
2 Mukusuluka Nzambi wambela Mozé: “Éme ngi Jihova. 3 Eme ngakexile mutukulukila Mbalahamu, Izake ni Jakobo kala ngi Nzambi Muteni wa Yoso. Maji yalungu ni dijina dyami Jihova, ki nga ejidisa-nadyu. 4 Ngatele we kikutu kyami ni ene phala ku abhana o ixi ya Kanana, o ixi mwatungile kala asonyi. 5 Kindala ngevu o kukema kwa mundu wa Izalayele a mwabhikisa ku akwa Ijitu, éme ngalembalala o kikutu kyami.
6 “Kyenyiki tangela akwa Izalayele: ‘Eme ngi Jihova, nganda mikatula mu imbamba ya mu mixina-nayu akwa Ijitu ni ku mibhulula ku ubhika. Nganda mibhulula ni lukwaku lwa swina mu kukaxtikala* akwa Ijitu. 7 Nganda mi tambulula kala mu mundu wami, eme nganda kala ngi Nzambi yenu, enu sé phata mwanda kwijiya kwila éme ngi Jihova Nzambi yenu, yó u mikatula mu imbamba yaneme ya akwa Ijitu. 8 Nganda myambata mu ixi ingalokela kubhana kwa Mbalahamu, kwa Izake ni kwa Jakobo. Nganda mibhana o ixi yiyi kala undundu. Éme ngi Jihova.’”
9 Mukubhita o ima yiyi, Mozé watudila o njimbu yiyi ku akwa Izalayele. Maji mukonda dya kuluwala ni ubhika wavulu, ene kabhana mátwi kwa Mozé.
10 Jihova anga wambela dingi Mozé: 11 “Ndé, udisange ni Falawó sobha ya Ijitu, uzwele-nê phala kweha akwa Izalayele kutunda mu ixi.” 12 Maji Mozé wambela Jihova: “Akwa Izalayele kangibhana mátwi, kyebhi Falawó kyanda ngivwa se kingala ni uhete wakuzwela?” 13 Maji Jihova wabhitulula kwa Mozé ni Alá o itendelesu yatokalele kubhana ku akwa Izalayele ni kwa Falawó, sobha ya Ijitu, phala kukatula akwa Izalayele mu ixi ya Ijitu.
14 Yá ene o atwameni a jinzo ja jitata jâ. O an’a Lubene, o phande-kumbi ya Izalayele, enyá: Henoko, Palu, Hezelone ni Kalumi. Yú wene o mwiji wa Lubene.
15 Yá ene o an’a Ximinyá: Jemuwele, Jamine, Ohadi, Jakini, Zowale ni Sawúlo wa muvwala ni muhatu mukwa Kanana. Yú wene o mwiji wa Ximinyá.
16 Yá ene o majina a an’a Levi kala kya asokejeka mu miji yâ: Ngelexone, Kohate ni Meladi. O mivu yoso ya mwenyu wa Levi yatenesa hama ni makwinyi atatu ni sambwadi a mivu.
17 O an’a Ngelexone exile Libini ni Ximeyi, kala kya asokejeka mu miji yâ.
18 O an’a Kohate exile Amelame, Izahale, Hebolone ni Uziyele. O mivu yoso ya mwenyu wa Kohate yatenesa hama ni makwinyi atatu ni kitatu kya mivu.
19 O an’a Meladi exile Mahali ni Muxi.
Yú wene o mwiji wa Jilevita kala kya asokejeka mu miji yâ.
20 Amelame wasolo Jokebede phang’ya tat’ê kala muhat’wê. Mwene wavwala-nê o ana yá: Alá ni Mozé. O mivu yoso ya mwenyu ya Amelame yatenesa hama makwinyi atatu ni sambwadi a mivu.
21 O an’a Izahale exile Kolá, Nefeke ni Zikidi.
22 O an’a Uziyele exile Mixayele, Elizafane ni Sitadi.
23 Alá wasolo Eliseba mon’a Aminadabe phang’ya Nasono kala muhat’wê. Wavwala-nê o ana yá: Nadabe, Abihú, Eliyazale ni Itamale.
24 O an’a Kolá exile Asidi, Elikana ni Abiyazafe. Yiyi yene o miji ya akwa Kolá.
25 Eliyazale mon’a Alá wasolo muhatu bhukaxi ka an’a Putiyele. Mwene wavwala-nê mona diyala, wa muluku o dijina dya Fineya.
Yá ene o atwameni a miji ya Jilevita kala kya asokejeka mu miji yâ.
26 Alá ni Mozé atokalele ku mwiji yú. Jihova wa ambela, wixi: “Katulenu o mundu wa akwa Izalayele mu ixi ya Ijitu mu ibuka-ibuka.”* 27 Mozé ni Alá éne azwelele ni Falawó sobha ya Ijitu, phala kukatula o mundu wa Izalayele ku Ijitu.
28 Mu kizuwa kyazwela Jihova ni Mozé mu ixi ya Ijitu, 29 Jihova wambela Mozé, wixi: ‘Éme ngi Jihova. Tangela kwa Falawó sobha ya Ijitu o ima yoso inganda kutangela.” 30 Mozé-phe wambela Jihova wixi: “Kingala ni uhete wakuzwela. Kyebhi-phe Falawó kyanda ngibhana mátwi?”
7 Kyenyiki, Jihova wambela Mozé, wixi: “Tala, eme nga kubhange kala u Nzambi* phala Falawó, o Alá phang’yé wanda zwela bhu kididi kyé kala polofeta. 2 Eye wanda zwela yoso inganda kutendelesa, phang’yé Alá wanda zwela ni Falawó, mwene wanda kwehela akwa Izalayele kutunda mu ixi. 3 Eme nganda kolesa o muxima wa Falawó. Nganda bandekesa o ijimbwete yami ni madiwanu ami mu ixi ya Ijitu. 4 Maji Falawó kanda mivwa. Kyenyiki, nganda ta o lukwaku lwami ku thandu a Ijitu, phala kukatula ku ixi ya Ijitu, athu avulu a ngitokala,* mundu wami, o akwa Izalayele, mu kukaxtikala* akwa Ijitu. 5 Mukidi, akwa Ijitu anda kwijiya kwila éme ngi Jihova, kyoso ki nganda bwika akwa Ijitu, ni kukatula akwa Izalayele bhukaxi kâ.” 6 Mozé ni Alá abhange yoso kala kya atendelesa Jihova, kyene mwene kyabhange. 7 Mozé wexile ni makwinyi anake a mivu, o Alá wexile ni makwinyi anake ni kitatu kya mivu, kyoso kyazwela ni Falawó.
8 Jihova-phe wambela Mozé ni Alá, wixi: 9 “Se Falawó u myambela: ‘Bhangenu madiwanu, ambela Alá: ‘Kwata o mbangala yé, takula-yu bhoxi bhu pholo ya Falawó.’ O mbangala yanda kituka nyoka yadikota.” 10 Bhenyobho, Mozé ni Alá adilondekesa kwa Falawó, abhange mwene o ima kala kya atendelesele Jihova. Alá watakula o mbangala yé bhoxi bhu pholo dya Falawó ni ya jiselevende jê, o mbangala yakituka nyoka yadikota. 11 Bhenyobho, Falawó wexana o jihete ni aloji ni akwa kuzambula a akwa Ijitu, ene anga a kibhanga we ni wanga* wâ. 12 Kala muthu mudyâ watakula o mbangala yé bhoxi, jene ja kituka jinyoka jonene. Maji o mbangala ya Alá, ya minya o jimbangala jâ. 13 Né kiki, o muxima wa Falawó wakolele mwene hanji, ka abhana mátwi, kala kya zwelele Jihova.
14 Jihova-phe wambela Mozé: “Falawó wa mukolesa o muxima wê. Mwene kaxikina kwehela o mundu kukatuka. 15 Eye-phe ndé kwa Falawó mu kamene. Kyoso mwene kyanda tunda phala kuya mu Ngiji ya Nilu, emana bhu mbandu a menya phala kudisanga-nê, wambata o mbangala yakitukile nyoka. 16 U mutangela kiki: ‘Jihova, o Nzambi ya akwa Jihebelewu, wa ngitumikisa kokwê. Mwene wambe: “Ehela o mundu wami kuya phala a ngibheze mu kikangalakata,” maji kate kiki eye ngana kiwabelesela. 17 Kiki kyene kyambe Jihova: “Bhukaxi ka ima inganda bhanga, wanda kwijiya kwila éme ngi Jihova. O mbangala ingala-nayu bhu maku nganda ibeta mu menya a Nilu, ene anda kituka manyinga. 18 O jimbiji ja Nilu janda fwa, o ngiji ya Nilu yanda nuha kyayibha, akwa Ijitu kanda tena kunwa o menya a Nilu.”’”
19 Jihova wambela-phe Mozé: “Tangela Alá, ‘akwate o mbangala yê asunune o lukwaku ku thandu a menya ma Ijitu, mu jingiji, mu milombo,* mu majiya, ni mu ididi yoso ya kubhakela o menya phala n’a kituka manyinga.’ Mu ixi yoso ya Ijitu mwanda kala manyinga, kate mwene ni mu itutu ya mabaya ni ya matadi.” 20 Mozé ni Alá abhange mwene kala kya atendelesele Jihova. Mwene wakwata o mbangala, yu wabeta o menya a ngiji ya Nilu, bhu pholo ya Falawó ni ya jiselevende jê, o menya oso a ngiji anga akituka manyinga. 21 O jimbiji ja Nilu jafu, o ngiji yamateka kunuha kyayibha, akwa Ijitu katena dingi kunwa o menya a Nilu. Mu ixi yoso ya Ijitu mwexile manyinga.
22 Maji akwa kuzambula mu Ijitu, akibhange we ni wanga wâ. Kyenyiki, o muxima wa Falawó wakolele hanji, mwene ka evu kala kya zwelele Jihova. 23 Bhenyobho, Falawó wavutuka kubhata dyê, o maka yá ka ate we muxima. 24 Mukiki, akwa Ijitu oso akexile mu kanda jifixi bhu mbandu a ngiji ya Nilu mu kusota menya phala kunwa, mukonda katenene kunwa o menya a Nilu. 25 Kyenyiki, sambwadi dya izuwa anga itena, tunde Jihova kya bheka o dibhebhu mu menya a Nilu.
8 Jihova wambela-phe Mozé, wixi: “Ndé wadisange ni Falawó u mutangele: ‘Jihova wambe kiki: “Ehela o mundu wami kukatuka phala ku ngibheza. 2 Se usuluka ni kudituna kwehela o mundu wami kutunda, nganda bheka dibhebhu dya mazote mu ixi yé yoso. 3 O ngiji ya Nilu yanda kwizala ni mazote, anda banda anda bokona mu inzo yé ni mu dixilu dyé, anda kala mu hama yé, anda bokona mu jinzo ja jiselevende jé, anda kala ni mundu wé mu majiku mé ni mu matijela a kubhangela o jimbolo. 4 O mazote anda kusanga, anda sanga we o mundu wé ni jiselevende jé.”’”
5 Jihova anga wambela dingi Mozé, wixi: “Tangela Alá, ‘Asunune lukwaku ni mbangala yé ku thandu a jingiji ni milombo ya ngiji ya Nilu ni majiya, abhangese mazote kutunda-mu, eze mu ixi ya Ijitu.’” 6 Alá-phe wasununa lukwaku lwé ku thandu a menya a Ijitu, mu menya anga mutunda mazote ezalesa o ixi ya Ijitu. 7 Kyenyiki akwa kuzambula, kyene we kyabhange ni ipheteka yâ ya wanga. Abhangesa kwila, ku Ijitu kwiza we mazote. 8 Kyenyiki-phe, Falawó wexana Mozé ni Alá yu wambe: “Dyondelenu kwa Jihova phala kukatula o mazote yá kokwami ni ku mundu wami, mukonda ngamesena kwehela o mundu kukatuka phala kubhakula jisata kwa Jihova.” 9 Mozé wambela-phe Falawó wixi: “Éye wala ni ujitu wakusola se kithangana kyahi ki ngatokala ku kudyondela ngana, ni jiselevende jé ni mundu wé ni dibhata dyé, phala o mazote k’eze dingi kokwenu. Ene anda kala ngo mu ngiji ya Nilu.” 10 Falawó-phe wambe: “Mungu.” Kyenyiki Mozé wa mwambela: “Kyanda bhita kala ki wazwela phala wijiye kwila, kikwala muthu wasokela ni Jihova, Nzambi yetu. 11 Eye ngana ni dibhata dyé ni jiselevende jé ni mundu wé, o mazote kanda kala dingi bhukaxi kenu. Ene anda kala ngo mu ngiji ya Nilu.”
12 Bhenyobho Mozé ni Alá atundu bhu pholo ya Falawó. Mozé wadyondela kwa Jihova mukonda dya mazote abheka Mwene kwa Falawó. 13 Kyenyiki Jihova wabhange kala kyabhingi Mozé. O mazote anga amateka kufwa mu jinzo, mu ithádi ni mu mabhya. 14 Anga a abhongolola mu matumbu amakota. O ixi anga ikala mu nuha kyayibha. 15 Kyoso Falawó kyamono kuma o ima yasosoloka, wakolesa dingi o muxima wê, kaxikina kwa evwa, kala kyambele Jihova.
16 Jihova wambela dingi Mozé wixi: “Tangela Alá, ‘aleke mbangala yé, a ibete mu fufutila ya mavu, yene yanda kituka jihamwe mu ixi yoso ya Ijitu.’” 17 Ene anga akibhanga. Alá waleka o lukwaku ni mbangala yé, wa ivundu bhoxi, jihamwe anga jitukuluka ku athu ni ku yama. O fufuta yoso ya ixi, yakituka jihamwe mu ixi yoso ya Ijitu. 18 Akwa kuzambula afikisa we kubhanga jihamwe ni ipheteka yâ ya wanga, maji alembwa. Jihamwe anga jikala ku athu ni ku yama. 19 Kyenyiki akwa kuzambula ambela Falawó: “Yú o mulembu wa Nzambi!” Maji o muxima wa Falawó wakolele hanji. Mwene kaxikina kwa evwa kala kyambele Jihova.
20 Bhenyobho Jihova wambela Mozé, wixi: “Balumuka mu kamenemene udilondekesa bhu pholo ya Falawó. Kyoso mwene kyanda tunda phala kuya mu ngiji, u mutangela kiki: ‘Kiki kyene kyambe Jihova: “Ehela o mundu wami kukatuka, phala ku ngibheza. 21 Maji se udituna kwehela o mundu wami kukatuka, nganda tumikisa jihamwe jonene* kokwé, ku jiselevende jé, ku mundu wé ni ku mabhata mé. O jinzo ja akwa Ijitu, janda kwizala ni jihamwe jonene. Jene janda kwizalesa o ididi yene mudyota akwa Ijitu. 22 Mu kizuwa kiki, sé phata, o mbanza ya Ngozene, mwala o mundu wami, nganda itula bhu mbandu, kimwanda kala né ngo luhamwe lumoxi lwonene. Kyenyiki, wanda kwijiya kwila eme, Jihova, ngala mu ixi yiyi. 23 Nganda ta mbambe bhukaxi ka mundu wami ni mundu wé. Kijimbwete kiki kyanda bhita mungu.”’”
24 Jihova anga ubhanga mwene kyenyiki. Kwamoneka jihamwe javulu jonene, jabokona mu dibhata dya Falawó, ni mu mabhata a jiselevende jê mu ixi yoso ya Ijitu. Mu ixi yoso anga mukala jihamwe jonene. 25 Ku disukilu, Falawó wexana Mozé ni Alá yu wa ambela, wixi: “Ndenu! Bhakulenu jisata kwa Nzambi yenu mu ixi mumu.” 26 Maji Mozé wambe: “Ki kima kyambote kubhanga kiki, mukonda o kima kitwamesena kubhakula kala sata kwa Nzambi yetu Jihova, akwa Ijitu a ki ibhila kyavulu. Se tusatela kima kyozembe kwa akwa Ijitu, bhu pholo yâ, ene keji tububa ni matadi? 27 Twanda bhanga njila ya izuwa itatu mu kikangalakata. Kwene ku twanda bhakwila o jisata kwa Nzambi yetu Jihova, kala kya tutumu mwene.”
28 Falawó-phe wambe: “Nganda myehela kuya, phala mubhakule jisata kwa Jihova, Nzambi yenu, mu kikangalakata. Maji kanenu kusetuka kyavulu. Ngidyondelyenu we.” 29 Mozé-phe wambe, wixi: “Kindala kiki ngamutunda bhu pholo yé nganda kudyondela kwa Jihova. Mungu o jihamwe jonene kijanda kala dingi ku thandu dyé éye, u Falawó, ni ku thandu dya jiselevende jé, ni ku thandu dya mundu wé. Maji Falawó ka tunganale dingi,* mu kudituna kwehela o mundu kukatuka phala kubhakula jisata kwa Jihova.” 30 Mozé anga utunda bhu pholo ya Falawó. Mwene anga udyondela kwa Jihova. 31 Kyenyiki, Jihova wabhange kala kyazwela Mozé, o jihamwe jonene anga ajikatula kwa Falawó, ku jiselevende jé ni ku mundu wé. Ki kwa subhuka né ngo luhamwe lumoxi lwonene. 32 Maji Falawó muxima wa mukolwé dingi. Kehela mwene o mundu kukatuka.
9 Mukiki, Jihova wambela Mozé: “Dilondekese kwa Falawó: ‘U mutangela kiki: Kiki kyene kyambe Jihova, o Nzambi ya Jihebelewu: “Ehela o mundu wami kukatuka, phala a ngisidivile. 2 Se udituna kwa ehela o kukatuka, anga wa afidisa jinga, 3 Ijiya kwila, o lukwaku lwa Jihova lwanda kwiza ku thandu dya ibhaku yé yala ku mukáwu, kwanda kwiza dibhebhu dya bhonzo dyanda kwata o jikabalu, o jijumendu, o jikamelu, o jingombe ni jimbudi. 4 Jihova-phe, sé phata, wanda tungula o ibhaku ya akwa Izalayele ku ibhaku ya akwa Ijitu. Kikwanda fwa kibhaku kyatokala kwa akwa Izalayele.”’” 5 Kate mwene, Jihova wasolo o thembu ya kubhanga kiki, kyoso kyambe: “Mungu Jihova wanda bhanga kiki mu ixi mumu.”
6 Jihova anga ukibhanga mu kizuwa kya kayela-ku, o ibhaku ku ibhanga yoso ya akwa Ijitu yamateka o kufwa, maji kikwafu né ngo kibhaku kimoxi ku ibhanga ya akwa Izalayele. 7 Kyoso Falawó kyatumina o kutala, wamono kwila, ku ibhanga ya akwa Izalayele, né kibhaku kimoxi ki kyafu. Né kiki, Falawó wasuluka ni kukolesa o muxima wê, kehela o mundu kukatuka.
8 Jihova wambela-phe Mozé ni Alá, wixi: “Izalesenu o maku menu ni uthôkwa watundu mu dijiku. Mozé watokala ku utakula bhulu, bhu pholo dya Falawó. 9 O uthôkwa wanda kituka fufuta mu ixi yoso ya Ijitu, wanda kituka mabhumbu ala ni matedya ku athu ni ku ibhaku mu ixi yoso ya Ijitu.”
10 Kyenyiki akatula o uthôkwa mu dijiku, anga adisanga ni Falawó. Mozé watakula o uthôkwa bhulu, wene anga ukituka mabhumbu ala ni matedya ku athu ni ku yama. 11 O akwa kuzambula katenene kwimana bhu pholo ya Mozé, mukonda ku mikutu yâ ni ku mikutu ya akwa Ijitu oso, kwamonekene mabhumbu. 12 Maji Jihova wehela Falawó kukolesa o muxima wê, mwene kabhana mátwi kwa Mozé ni Alá kala kyazwelele Jihova kwa Mozé.
13 Jihova wambela-phe Mozé, wixi: “Balumuka mu kamenemene, udilondekesa kwa Falawó, u mwambela kiki: ‘Kiki kyene kyambe Jihova, o Nzambi ya akwa Jihebelewu: “Ehela o mundu wami kukatuka, phala a ngisidivile. 14 Kindala-phe, ngamutumikisa o mabhebhu mami kokwé, ku jiselevende jé ni ku mundu wé phala wijiye kwila, kikwala muthu wasokela n’eme mu ngongo yoso. 15 Mukonda ngeji sununa kya o lukwaku lwami ku thandu dyé, ni kubwika eye ni mundu wé bhukaxi ka dibhebhu dyonene, ngeji kujima o mbutu mu ngongo. 16 Kyene ki nga kwehela kukala ku mwenyu, phala ku kulondekesa o kutena kwami, phala o dijina dyami aditumbule mu ngongo yoso. 17 Wamulondekesa hanji ukumbu, mukudituna kwehela o mundu wami kukatuka? 18 Mungu mu ola kala yiyi, nganda nokesa mvula ya matadi, nuka yanokene mu Ijitu tunde ku dimatekenu dyê kate lelu. 19 Mukyenyiki-phe, tuma kwongeka o ibhaku yé yoso yala ku mukáwu. Athu oso ni yama yanda xala ku mukáwu sé kuyongeka, yanda fwa mukonda dya mvula ya matadi yanda ku anokena.”’”
20 Bhukaxi ka jiselevende ja Falawó, enyoso yó exile mutumaka o dízwi dya Jihova, mu kithangana kyenyokyo ongeka jiselevende jâ ni ibhaku mu ibhanga. 21 Maji oso yó katumaka o dízwi dya Jihova, axisa o jiselevende ni ibhaku yâ ku mukáwu.
22 Jihova wambela-phe Mozé, wixi: “Leka o lukwaku lwé ku dyulu phala kunoke mvula ya matadi mu ixi yoso ya Ijitu, ku athu, ku yama ni ku yangu yoso ku mukáwu, mu ixi ya Ijitu.” 23 Mukiki Mozé waleka o mbangala yê ku dyulu, Jihova anga utuma inuminu ya jinzaji ni mvula ya matadi, anga kulawuka túbhya* mu ixi, Jihova wabhangesa kwila kunoka mvula ya matadi mu ixi ya Ijitu. 24 Kwexile matadi, kwexile we túbhya bhukaxi ka matadi. Mvula yadikota mwene ya matadi, nuka kwanokene mvula kala yiyi mu ixi ya Ijitu, tunde ki yakituka kifuxi. 25 O matadi abwika yoso mu mukáwu mu ixi yoso ya Ijitu, tunde ku athu ndu ku yama. Abwika we o yangu yoso ni mixi yoso mu mukáwu. 26 Ku mbanza ya Ngozene kwexile akwa Izalayele, kwene ngo kwakambele kunoka o mvula ya matadi.
27 Falawó-phe watumina kwixana Mozé ni Alá, yu wa ambela: “Muveji yiyi eme ngate kituxi. Jihova ubhanga o ima yayuka. Eme ni mundu wami, twalweza. 28 Dyondelenu kwa Jihova phala o inuminu ya jinzaji ni mvula ya matadi ya mutunda kwa Nzambi, ibatuke. Mukyenyiki, nganda myehela kukatuka, kimwanda kala dingi bhabha.” 29 Bhenyobho Mozé wa mwambela, wixi: “Kyoso ki nganda tunda mu mbanza, nganda leka o maku mami kwa Jihova, o inuminu ya jinzaji yanda batuka, o mvula ya matadi we kiyanda noka dingi, phala wijiye kwila, o ixi yatokala kwa Jihova. 30 Maji ngejiya kwila, né kiki eye ni jiselevende jé, kimwanda kala ni wôma wa Jihova Nzambi.”
31 O linyu ni Sevada a ibwika, mukonda o Sevada yexile mubhana kya jimbundu, o linyu yexile ni ithulu. 32 Maji o tiliku ni espelta* ka ibwika mukonda kiyakudile luwa. 33 Mukiki, Mozé watundu bhu pholo dya Falawó, yu watundu we mu mbanza. Waleka o maku mé kwa Jihova, o inuminu ya jinzaji ni matadi abatuka, o mvula mu ixi ya batuka we. 34 Kyoso Falawó kyamono kwila, o mvula, o matadi ni inuminu ya jinzaji yabatuka, wate dingi kituxi mu kukolesa o muxima wê, ni jiselevende jê kyene we kyabhange. 35 Falawó wasuluka ni kukolesa o muxima wê, mwene kehela akwa Izalayele kukatuka, kala kyambele Jihova bhukaxi ka Mozé.
10 Jihova anga wambela Mozé: “Dilondekese bhu pholo ya Falawó, mukonda ngehela o muxima wê ni muxima wa jiselevende jê kukola, phala ngitene kulondekesa o ijimbwete yami bhu pholo yê, 2 phala mutene we kuzwela ku an’enu ni ku alawul’enu o ukexilu u ngadibhana ni akwa Ijitu ni ijimbwete i ngabhange bhukaxi kâ. Kyenyiki sé phata, enu mwanda kwijiya kwila éme ngi Jihova.”
3 Kyenyiki, Mozé ni Alá adilondekesa bhu pholo ya Falawó, ya amwambela, exi: “Kiki kyene kyambe Jihova, o Nzambi ya akwa Jihebelewu: ‘Kate bhebhi bhu wanda suluka ni kudituna ku ngitumaka? Ehela o mundu wami kukatuka phala ku ngisidivila. 4 Mukonda se usuluka kudituna kweha o mundu wami kukatuka, mungu nganda bheka mahoho mu ixi yé. 5 Ene anda xita o ixi yoso, kimwanda tena kumona o mavu bhoxi, anda dya yoso ya subhuka ku matadi a mvula ni kudya we o mixi yoso isabhuka ku mukáwu. 6 Anda kwizalesa o jinzo jê ni jinzo joso ja jiselevende jê ni jinzo joso ja akwa Ijitu , o jitata jenu ni jikuku jenu nuka a ki mwene, tunde mu kizuwa kya avwala mu ixi yiyi, kate mu kizuwa kya lelu.’” Mukyenyiki, wavutuka, watundu bhu pholo ya Falawó.
7 Kyenyiki, o jiselevende ja Falawó a mwambela, exi: “O diyala didi dyanda suluka ni ku tukusa* kate bhebhi? Ehela o mayala kukatuka phala n’aye musidivila Jihova o Nzambi yâ. Kwamumona kwila o ixi ya Ijitu a ibwikisa?” 8 Kyenyiki, Mozé ni Alá a ambata dingi kwa Falawó, mwene wa ambela, wixi: “Ndenu, mwa sidivile Jihova, Nzambi yenu. Maji nanyi wanda ya?” 9 Mozé wa mutambwijila: “Twanda kwambata o minzangala yetu, o adyakime etu, o twana twetu twa mala ni twa ahatu, o jimbudi jetu ni ibhaku yetu, mukonda twanda bhanga fesa phala Jihova.” 10 Falawó wa ambela, wixi: “Se kizuwa ngi myehela kukatuka kumoxi ni an’enu, mukonda Jihova wala mwene ni enu! Mukidi, enu mwala ni ibanzelu yayibha. 11 Ko athu oso andaya! O mayala ene ngo atokala kukatuka phala kusidivila Jihova, mukonda kyene ki mwabhingi.” Mukyenyiki, ene a akaye bhu pholo ya Falawó.
12 Jihova wambela-phe Mozé wixi: “Sununa o lukwaku lwé ku thandu a ixi ya Ijitu, phala kwixana o mahoho phala eze ku thandu a ixi ya Ijitu, adye o yangu yoso ya ixi ni yoso yasubhuka ku mvula ya matadi.” 13 Mu kithangana kyenyokyo Mozé wasununa o mbangala yê ku thandu a ixi ya Ijitu, Jihova anga ubhangesa kubhusa kitembwe kya tundila kumbi mu ixi mu kizuwa kyoso kyenyokyo ni mu usuku woso wenyó. Kyoso kikwaki, o kitembwe kitundila kumbi, kyabheka o mahoho. 14 O mahoho eza mu ixi yoso ya Ijitu, akulumuka ya adimwange mu ixi yoso ya Ijitu. O dibhebhu dyabheka kibwika kyadikota. Nuka kwamonekene mahoho avulu kiki, o ku hádya we kikwanda moneka. 15 Ene ezalesa o ixi yoso, ixi yoyó anga ivunda mukonda dya mahoho. Adi o yangu yoso ni ibundu yoso ya mixi ya subhuka ku mvula ya matadi. Kikwasubhuka mixi né yangu ku mukáwu, mu ixi yoso ya Ijitu.
16 Kyenyiki, Falawó wexana Mozé ni Alá ni lusolo lwoso, yu wa ambela: “Ngate kituxi kwa Jihova Nzambi yenu ni kokwenu. 17 Kindala nga midyondo, ngilolokyenu ngo dingi o kituxi kyami muveji yiyi, dyondelenu kwa Jihova Nzambi yenu, a ngikatule ngo o dibhebhu didi dibhekela o kufwa.” 18 Mukiki, ene atundu bhu pholo ya Falawó, Mozé anga udyondela kwa Jihova. 19 Mukyenyiki, Jihova wabhangesa o kitembwe kya nguzu kubhuka ku mbandu kufwila o dikumbi, ki kyambata o mahoho, anga a atakula mu Kalunga ka Kusuka. Kikwasubhuka né ngo dihoho dimoxi mu ixi yoso ya Ijitu. 20 Maji, Jihova wabhangesa o muxima wa Falawó kukola, mwene kehela akwa Izalayele kukatuka.
21 Mukiki, Jihova wambela Mozé: “Leka o lukwaku lwé ku dyulu, phala kukale kitombe mu ixi ya Ijitu, kitombe kyadikota.”* 22 Mu kithangana kyenyokyo, Mozé waleka o lukwaku ku dyulu, anga kukala kuvunda kwadikota mu ixi yoso ya Ijitu mu izuwa itatu. 23 Mu izuwa itatu, ene katenene kudimona, séku muthu watundile bhu kididi bhwakexile, maji kwatungile akwa Izalayele, kwoso kwexile mukengeji. 24 Falawó wexana-phe Mozé, yu wa mwambela: “Ndé, usidivile Jihova. Maji o jimbudi jenu ni ibhaku yenu yanda xala. Mutena kwambata o twana twenu.” 25 Maji Mozé wambe: “Wanda tubhana* we o ibhaku phala ku ibhana kala jisata ja kwoha, phala ku ibhakula kwa Jihova, o Nzambi yetu. 26 O ibhaku yetu twanda yambata we, ki twanda xisa né ngó kibhaku kimoxi, mukonda ya mukwa yanda bhanga mbandu ku ubhezelu wetu kwa Jihova, o Nzambi yetu. Etu kitwejiya se ibhaku yebhi itwanda bhakula kala jisata phala kubheza Jihova, kate ki twanda bhixila-ku.” 27 Mukyenyiki, Jihova wabhangesa o muxima wa Falawó kukola, mwene ka ehela kukatuka. 28 Falawó wa mwambela: “Tunda bhu pholo yami! Kana dingi kuvutuka kokwami, mukonda o kizuwa ki wa kà vutuka kokwami, sé phata, wanda fwa.” 29 Mukiki, Mozé wambe, wixi: “Nganda bhanga kala ki wazwela, kinganda vutuka dingi kokwé.”
11 Mukyenyiki, Jihova wambela Mozé, wixi: “Nganda bheka dingi dibhebhu kwa Falawó ni ku ixi ya Ijitu. Mukusuluka, mwene wanda myehela kutunda bhabha. Kyoso mwene kyanda myehela kutunda, wanda mikaya bhu kididi kiki. 2 Kindala, tangela o mundu kikale o mayala ni ahatu, atokala kubhinga ima ya phalata ni ya ulu ku jivizinyu jâ.” 3 Jihova wabhangesa kwila o mundu a utala kyambote ku akwa Ijitu. Ki kyene ngo, Mozé exile mu muxila kyavulu ku akwa Ijitu, kikale bhukaxi ka jiselevende ja Falawó, kikale bhukaxi ka mundu.
4 Mukyenyiki, Mozé wambe: “Kiki kyene kyambe Jihova: ‘Mukaxi ka usuku nganda bhita mu ixi ya Ijitu, 5 o twana twoso twa phande kumbi mu ixi ya Ijitu twanda fwa. Tunde ku phande kumbi ya Falawó waxikama ku kyandu, kate ku phande kumbi ya mubhika ukalakala ni ditadi dya kuhuhila. Ana oso a phande kumbi a ibhaku, anda fwa we. 6 Mu ixi yoso ya Ijitu mwanda kala kudila kwavulu. Kudila nuka akwivwile, ku hádya we kanda kwivwa dingi. 7 Kyenyiki, kikwanda kala imbwa yanda buzila akwa Izalayele kikale ku athu, kikale ku yama, phala mwijiye kwila, Jihova utena kutungula akwa Ijitu mwaxaxi ka akwa Izalayele.’ 8 Mozé wambe wixi: “Sé phata, o jiselevende jê anda kwiza kokwami ni ku ngifukamena ku pholo yami, exi: ‘Ndé, eye ni mundu woso wa mu kukayela.’ Mukubhita o ima yiyi, nganda tunda.” Mukyenyiki, mwene watundu bhu pholo ya Falawó ni njinda yavulu.
9 Jihova wambela Mozé: “Falawó kanda mivwa phala o madiwanu mami adibandekese mu ixi ya Ijitu.” 10 Mozé ni Alá abhange o madiwanu oso yá bhu pholo ya Falawó. Maji Jihova wehela kwila o muxima wa Falawó ukola. Mukyenyiki, mwene kehela akwa Izalayele kutunda mu ixi.
12 Kyenyiki, Jihova wambela Mozé ni Alá mu ixi ya Ijitu, wixi: 2 “O mbeji yiyi yanda kala o dimatekenu dya jimbeji. Phala enu, yanda kala o mbeji ya dyanga ku muvu. 3 Ambela o mundu woso wa Izalayele: ‘Mu kizuwa kya dikwinyi kya mbeji yiyi, kala muthu watokala kusola kambudi kamoxi phala o mwiji wê,* kala dibhata kambudi kamoxi. 4 Maji se o mwiji utola kyavulu phala kudya o kambudi, atokala* ku kadya mu inzo yâ kumoxi ni vizinyu yâ yazukama dingi, kala kyasoko o athu ku mwiji. Mukubhanga o jikonda, mumona o xitu ya kambudi yatokala kudya kala muthu. 5 O kibhaku kyatokala kudisanza, ndumbe ya muvu umoxi. Mutena kusola kambudi kamoxi mba kahombo kamoxi. 6 Atokala ku kabhaka kate mu kizuwa kya dikwinyi ni kiwana kya mbeji yiyi, o mundu woso wa akwa Izalayele watokala ku kajibha mu kithangana kyoso kifwa o dikumbi ni mu dimatekenu dya usuku.* 7 Mukwata mbandu ya manyinga, mu ata ku mbandu jiyadi ja mabhitu ni kumbandu ya thunda ya mabhitu a jinzo mu mwanda idila.
8 “‘Ene atokala kudya o xitu mu usuku yú. Atokala kuyoha mu túbhya, ku idya ni jimbolo ja kambe felemendu ni mafwe alulu. 9 Ku xitu yiyi kimutokala kudya-ku ya wisu mba yolambe ni menya. O kibhaku kyamuvimba mu kyoha mu túbhya, ni mútwe wê ni inama yê ni midya ni ima ya mukwa moxi. 10 Kanenu kubhaka xitu phala o kizuwa kya kayela, maji se kusubhuka xitu, mu kizuwa kya kayela atokala kuyoha mu túbhya. 11 Mwatokala ku idya kiki: Ni phonda mu mbunda ni jihayi mu inama ni mbangala bhu maku, mwatokala ku idya ni lusolo. Yiyi o Phasu ya Jihova. 12 Mukonda mu usuku yú nganda bhita mu ixi ya Ijitu, nganda jibha o ana a phande-kumbi a mala mu ixi ya Ijitu, tunde ku athu ndu ku ibhaku. Nganda fundisa ni kukaxtikala o jinzambi joso ja akwa Ijitu. Éme ngi Jihova. 13 O manyinga anda kala kijimbwete mu jinzo mu mwanda kala, mu kumona o manyinga, nganda misomboka. O dibhebhu ki dyanda mikwata phala ku mibwikisa, kyoso ki nganda bwikisa o ixi ya Ijitu.
14 “‘Kizuwa kiki mwatokala ku kilembalala. Mu kilembalala kala fesa phala Jihova ku miji yenu yoso. Mwatokala ku kilembalala mukonda ngonge inangenena. 15 Mwatokala kudya o jimbolo mu sambwadi dya izuwa. Kyene, mu kizuwa kya dyanga, mwatokala kukatula o felemendu mu jinzo jenu, mukonda o muthu udya kima mwayi felemendu, tunde mu kizuwa kya dyanga ndu mu kizuwa kya kasambwadi, atokala ku mujibha mu Izalayele. 16 Mu kizuwa kya dyanga mubhanga kyônge kikôla, mu kizuwa kya kasambwadi mubhanga we kyônge kya mukwa kikôla. Kimwatokala kubhanga kikalakalu kyengi mu izuwa yiyi. Mwatokala kubhanga ngo o kudya kwanda dya muthu ni muthu.
17 “‘Bhangenu o Fesa ya Jimbolo jakambe Felemendu, mukonda mu kizuwa kiki, nganda katula o mundu wenu* mu ixi ya Ijitu. Kizuwa kiki mwatokala ku kibhaka ku miji yenu yoso. Kiki kitumu kinangenena. 18 Mu mbeji ya dyanga mwatokala kudya jimbolo jakambe felemendu tunde mu usuku wa kizuwa kya dikwinyi ni kawana, kate mu usuku wa kizuwa kya makwinyi ayadi ni umoxi. 19 Mu sambwadi dya izuwa, mu jinzo jenu katokala kusanga-mu felemendu. Mukonda o muthu udya kima kyala ni felemendu, kikale musonyi kikale mukwa Izalayele, anda mujibha bhukaxi ka akwa Izalayele. 20 Kimwatokala kudya kima kyala ni felemendu. Mu jinzo joso mwatokala kudya jimbolo jakambe felemendu.’”
21 Mukithangana kyenyokyo, Mozé wexana o tufunga twoso twa Izalayele yu wa ambela, wixi: “Kala mwiji asole kibhaku* mu kibhanga phala ku kijibha kala sata ya Phasu. 22 Mukusuluka mukwata isasa ya hisopo, mu ibonda mu manyinga ala bhu mbasiya, mu ata ku mbandu jiyadi ja dibhitu ni ku mbandu ya thunda ya mabhitu a jinzo. Séku muthu mudyenu watokala kutunda mu inzo yê kate kuma ki kwanda kya. 23 Kyenyiki kyoso Jihova kyanda bhita phala kukwama akwa Ijitu, anga umona o manyinga mu mbandu jiyadi ja mabhitu ni ku mbandu ya thunda ya mabhitu a jinzo, sé phata, Jihova wanda somboka o dibhitu, kanda kwehela kwila o dibhebhu dibhekela o kufwa dibokona mu jinzo jenu.
24 “Lembalalenu o kithangana kiki, kiki kitumu kinangenena phala enu ni twana twenu. 25 Kyoso ki mwanda bokona mu ixi yanda mibhana Jihova, kala kya mikanena mwene, bhangenu o fesa yiyi. 26 Kyoso an’enu kyanda mibhula: ‘O fesa yiyi ilombolola ihi phala enu?’, 27 mu atambwijila: ‘O sata ya Phasu phala Jihova, wa somboka o jinzo ja akwa Izalayele mu Ijitu, kyoso kyakwama akwa Ijitu, maji wabhulula o athu mu jinzo jetu.’”
Kyenyiki, o mundu wabhetama ni jipholo bhoxi, anga adyonda. 28 Akwa Izalayele anga abhanga kala kyatendelesa Jihova kwa Mozé ni Alá. Kyene mwene kyabhange.
29 Bhenyobho, bhukaxi ka usuku, Jihova wajibha o ana oso a phande-kumbi a mala mu ixi ya Ijitu, tunde ku phande-kumbi ya Falawó waxikamene bhu kyandu, kate ku phande-kumbi ya yó a mukwikile wakexile mu kaleya, ni ana oso a phande-kumbi a ibhaku. 30 Mu usuku wenyó Falawó wabalumuka ni jiselevende jê joso ni akwa Ijitu oso, athu oso akwa Ijitu akexile mudila kyavulu, mukonda mu jinzo joso mwakexile thambi. 31 Mukithangana kyenyokyo, mwene wexana Mozé ni Alá mu usuku yu wambe, wixi: “Balumukenu, tundenu kya bhukaxi ka mundu wami, kikale enu ni akwa Izalayele oso. Ndenu, sidivilenu Jihova kala ki mwazwela. 32 Ambatenu we o ibhanga ni ibhaku yenu kala ki mwazwela. Maji mu ngibesowala we.”
33 Akwa Ijitu amateka kujijidika o mundu phala kutunda ni lusolo, akexile muzwela: “Kifwa kyedi kala, etu enyoso twafwetu kya!” 34 Kyenyiki, o mundu wambata o fuba ya tiliku yofunge ni menya katele-mu luwa felemendu, yeji bhanga-nayu o jimbolo, ene avungu o matijela mu izwatu yâ, ya a ambata mu isuxi. 35 Akwa Izalayele abhange kala kya atendelesele Mozé, abhingi ima ya phalata ni ya ulu ni izwatu ku akwa Ijitu. 36 Jihova wabhangesa akwa Ijitu kutala o mundu mu ukexilu wambote, kyenyiki ene a abhana o ima ya bhingi, anga atambula o ima ku akwa Ijitu.
37 Akwa Izalayele atundu ku Lamaseji, ya ayi ku Sukote. O mala endela bhoxi atenesa hama jisamanu ja midi, o ana ndenge ka atange. 38 Kumoxi ni ene, kwayi we mundu wavulu* kexile akwa Izalayele, ni ibhaku yavulu kala, jimbudi, jihombo ni jingombe. 39 Ene amateka kwoha o jimbolo jofele jakambe o felemendu jabhangele ni fuba ya tiliku yofunge ni menya yatundile ku Ijitu. Kajitele felemendu mukonda ene a akayele ni lusolo-lwoso ku Ijitu, kexile ni kithangana kya kwambata kudya phala ene.
40 O mivu yoso yatungu akwa Izalayele mu ixi ya Ijitu, yatenesa hama jiwana ni makwinyi atatu a mivu. 41 Mu kizuwa kyatenesa hama jiwana ni makwinyi atatu a mivu, o mundu* woso wa Jihova watundu mu ixi ya Ijitu. 42 Mu usuku yú mwatokala mubhanga fesa, mukonda Jihova wa mikatula mu ixi ya Ijitu. O mundu woso wa Izalayele, watokala kulembalala o usuku yú phala Jihova, ku miji yâ yoso.
43 Jihova wambela Mozé ni Alá, wixi: “Kiki kyene o kijila kyalungu ni Phasu: Séku muthu mukwa ixi yengi watokala kudya-ku. 44 Maji se kukala muthu wala ni mubhika a musumbu ni kitadi, kya dyanga atokala mu musaya. Kyene kiwa kyatena kudya-ku. 45 O mukwa ixi yengi ni mukalakadi abakana ku mufuta, ka tokala kudya-ku. 46 O kambudi atokala ku kadya mu dibhata dimoxi ngo. Katokala kwambata xitu bhu kanga, katokala we ku kabukula né ngo kifuba kimoxi. 47 Mundu woso wa Izalayele watokala kubhanga o fesa ya Phasu. 48 Se kukala mukwa ixi yengi watungu n’enu umesena kubhanga o fesa ya Phasu ya Jihova, mayala oso adibhata dyê atokala ku asaya. Kyene kiwa kyatena kuzukama ni kubhanga mbandu mu fesa, mwene wanda kituka kala muthu a muvwalela ku mwiji wa Izalayele. Maji, séku muthu akambe ku musaya watokala kudya-ku. 49 Kikale akwa Izalayele kikale akwa jixi jengi atungu bhukaxi kenu, atokala kubelesela o kijila kiki.”
50 Mukyenyiki, akwa Izalayele oso abhange kala kyatendelesele Jihova kwa Mozé ni Alá. Kyene mwene kya kumbidila. 51 Mu kizuwa mwene kyenyokyo, Jihova wakatula akwa Izalayele ni ifuxi yâ mu ixi ya Ijitu.
13 Jihova wambela dingi Mozé, wixi: 2 “Ngibhanyenu* o ana oso a mala, a phande-kumbi* a akwa Izalayele. Mona woso a dyanga ku muvwala, kikale ku athu kikale ku ibhaku, oso a ngi tokala éme.”
3 Bhenyobho, Mozé wambela o mundu, wixi: “Lembalalenu o kizuwa kiki ki mwatundu ku Ijitu, mu ixi ya ubhika,* mukonda Jihova wamikatula bhabha ni lukwaku lwê lwa nguzu. Mukyenyiki, kimwatokala kudya kima kyala ni felemendu. 4 Enu mwamutunda mu kizuwa kya lelu, mu mbeji ya Abibi.* 5 Kyoso Jihova kyanda myambata mu ixi ya akwa Kanana, ya akwa Hiti, ya akwa Mamodi, ya akwa Mahivi ni ya akwa Jebuze, yalokela ku jikuku jenu kwila, eji mibhana-yu, ixi ikunguluka lete ni wiki, mubhanga o fesa yiyi mu mbeji yiyi. 6 Mu sambwadi dya izuwa mwatokala kudya jimbolo jakambe felemendu. Mu kizuwa kya kasambwadi kwanda kala fesa phala Jihova. 7 Mwatokala kudya jimbolo jakambe felemendu* mu sambwadi dya izuwa. Kamisange ni kima kyala ni felemendu, kamisange ni felemendu mu mbambe jenu joso. 8 Mu kizuwa kiki, an’é wa atangela kiki: ‘Fesa yiyi twa mu ibhanga mukonda dya ima ya tubhangela Jihova kyoso ki twatundu ku Ijitu.’ 9 O fesa yiyi yanda kala kijimbwete ku maku menu ni lembalasa ku jipholo jenu,* phala o kijila kya Jihova kikale mu makanu menu, mukonda Jihova wa mikatula ni lukwaku lwa nguzu ku Ijitu. 10 Kitumu kiki mu kikumbidila mu kithangana kyatokala, mivu yoso.
11 “Kyoso Jihova kyanda kubhangesa kubokona mu ixi ya Kanana ni ku kubhana-yu, kala kya kulokela eye ni jikuku jé, 12 bhakulenu kwa Jihova o ana oso a phande-kumbi a mala* ni jindumbe joso ja ibhaku ja dyanga o kuvwala, jimwanda kala-naju. Yene yoso yatokala kwa Jihova. 13 Kala mona wa jumendu, watokala ku mukula ni mbudi imoxi. Se kumukula, u mubula o dikoxi. Mwatokala kukula o ana oso a phande-kumbi a twana twenu.
14 “Ku pholo dya kwenda, se o twana twenu a mibhwidisa: ‘Mukonda dyahi mwabhange kiki?’ Mwa atambwijila: ‘Ni lukwaku lwa nguzu, Jihova watukatula ku Ijitu, ku ixi ya ubhika. 15 Kyoso Falawó kyakolesa o muxima wê, mu kudituna kutwehela kukatuka, Jihova wajibha o ana oso a phande-kumbi mu ixi ya Ijitu, tunde ku phande-kumbi ya athu, kate ku phande-kumbi ya ibhaku. Kyene ki ngamusatela kwa Jihova o jindumbe joso ja phande-kumbi ja ibhaku* ni kukula o ana oso a phande-kumbi atwana twami.’ 16 Kiki kyanda kala kijimbwete ku maku menu ni ku jipholo jenu,* mukonda Jihova wa mikatula ku Ijitu ni lukwaku lwa nguzu.”
17 Kyoso Falawó kyehela o mundu kukatuka, Nzambi ka endesa mu njila ya akwa Fidíxa, sumbala yene yabutile dingi. Mukonda Nzambi wambe wixi: “Kyoso kyanda luwa o ita, nange o ibanzelu ya mundu ilunguluka, anga avutuka ku Ijitu.” 18 Mukiki, Nzambi wabhangesa kwila o mundu ukondoloka mu njila ya kikangalakata, iya mu Kalunga Kakusuka. Kyenyiki, akwa Izalayele atundu ku ixi ya Ijitu kala kibuka kya masoladi. 19 Mozé wambata we o ifuba ya Zuze, mukonda Zuze wabhangesele o an’a Izalayele ku mulokela, wixi: “Sé phata Nzambi wanda mikwatekesa. Ngikanenyenu kwila, o ifuba yami mwanda yambata, ki mwanda ixisa mu ixi yiyi.” 20 Ene atundu ku Sukote, ya ate o kibangu ku Etamu, bhwa zukama ni kikangalakata.
21 Jihova anga wa atwamena, mu mwanya ni philadi ya dituta, mu usuku ni philadi ya túbhya phala ku abhana o mukengeji, phala atene kwenda mu mwanya ni mu usuku. 22 O philadi yadituta mu mwanya ni philadi ya túbhya mu usuku, yemana mwene bhu pholo dya mundu, ki ya asondoloka.
14 Jihova wambela-phe Mozé wixi: 2 “Tangela akwa Izalayele phala avutuke, ate o kibangu bhwa zukama ni Pihahilote bhukaxi ka Mingidole ni musanza wa kalunga, bhwa zukama ni Bahale-Zefone. Mwatokala kuta o kibangu bhu mbandu a musanza wa kalunga, bhu pholo ya Bahale-Zefone. 3 Falawó wanda zwela-phe kiki yalungu ni akwa Izalayele: ‘Ene a munyunga-nyunga, ajimbidila mu ixi. Ene alembwa kutunda mu kikangalakata.’ 4 Nganda kwehela o muxima wa Falawó kukola, mwene wanda mikayela, eme nganda dijingisa bhukaxi ka Falawó ni kifuxi kyê kyoso. Sé phata, akwa Ijitu anda kwijiya kwila, éme ngi Jihova.” Kiki kyene kyabhange akwa Izalayele.
5 Mukusuluka Falawó amutangela kwila, o mundu walenge. Mu kithangana kyenyokyo, Falawó ni jiselevende jê alungulula o ibanzelu yâ yalungu ni mundu, ya ambe exi: “Mukonda dyahi twa bhange kiki? Twehela o abhik’etu akwa Izalayele kukatuka!” 6 Kyenyiki, Falawó wasokejeka o makalu mê a ita, yu wambata o masoladi mê. 7 Wasolo hama jisamanu ja makalu a ita abetele dingi kota ni makalu oso amukwa a Ijitu, mu makalu oso mwexile masoladi. 8 Kyenyiki, Jihova wehela o muxima wa Falawó sobha ya Ijitu kukola. Falawó anga ukayela akwa Izalayele kyoso ene kyakexile mutunda ni kidyelelu kyoso. 9 Akwa Ijitu akayela akwa Izalayele ni jikabalu joso ja makalu a ita a Falawó, yó endela mu jikabalu ni kifuxi kyê azukama kwexile akwa Izalayele, kyoso ene kyatele o kibangu kyâ bhu mbandu a musanza wa kalunga, bhwa zukama ni Pihahilote, bhu mbandu a Bahale-Zefone.
10 Kyoso Falawó kyazukama, akwa Izalayele abhetula o mesu anga amona akwa Ijitu amukwiza kudima dyâ. Akwa Izalayele wôma wa akwata anga amateka kudyondela kwa Jihova. 11 Ene ambela Mozé: “Wa tubheka bhabha phala kufwila mu kikangalakata mukonda séku jimbila ku Ijitu? Ihi i wa tubhange mu kutukatula ku Ijitu? 12 Ku Ijitu kitwakutangela kwila: ‘Twehe tusidivilyetu akwa Ijitu?’ Mukonda kota twasidiviletu akwa Ijitu muveji dya kufwila mu kikangalakata.” 13 Mukyenyiki, Mozé wambela o mundu: “Kimukale ni wôma. Kolokotenu jinga, ni mumone o ubhulukilu utunda kwa Jihova wanda mibhângela lelu. Mukonda o akwa Ijitu yá u mwamumona lelu, nuka dingi mwanda kwamona. 14 Jihova mwene wanda mibhângela bhu kididi. Enu kimwanda bhanga kima.”*
15 Jihova wambela Mozé: “Mukonda dyahi wa mudikola jinga kokwami? Ambela akwa Izalayele phala kukatuka. 16 Eye-phe, leka o mbangala yé, sununa o lukwaku ku thandu a musanza wa kalunga, u uwanune, phala akwa Izalayele abhite bhukaxi ka musanza mu mavu akukuta. 17 Eme-phe nganda kwehela o mixima ya akwa Ijitu kukola, ene anda bokona mu musanza wa kalunga mu kukayela akwa Izalayele. Kyenyiki, nganda dijingisa bhukaxi ka Falawó ni bhukaxi ka kifuxi kyê kyoso, ka makalu mê a ita ni kwa yó endela ku jikabalu. 18 Sé phata akwa Ijitu anda kwijiya kwila, éme ngi Jihova kyoso ki nganda dijingisa bhukaxi ka Falawó, o makalu mê a ita, ni kwa yó endela ku jikabalu.”
19 Kyenyiki o anju ya Nzambi yakidi ya twamenene o mundu wa Izalayele, ya sondoloka, yayi kudima dyâ. O philadi ya dituta itunda ku pholo ku yakexile, iza anga imana kudima dyâ. 20 Kyenyiki, yemana bhukaxi ka kifuxi kya akwa Ijitu ni mundu wa Izalayele. Ku mbandu ya akwa Ijitu o dituta dyexile mubheka kitombe, o ku mbandu ya akwa Izalayele, o dituta dyexile mu a mwikina. Mukyenyiki, mu usuku woso o ibuka iyadi kiyadizukama.
21 Bhenyobho, Mozé wasununa o lukwaku lwê ku musanza wa kalunga, Jihova anga usetula o menya a musanza bhukaxi ka kitembwe kitunda kutundila o dikumbi mu usuku woso wenyó. Kiki kyabhangesa kwila o musanza wa kalunga ukukuta, o menya adiwanuna mbandu ni mbandu. 22 Kyenyiki, akwa Izalayele abhiti bhukaxi ka musanza wa kalunga mu mavu akukuta. O menya adibhangele ilumbu ku mbandu yâ ya kadilu ni ku mbandu yâ ya kyasu. 23 Akwa Ijitu akayela akwa Izalayele ni jikabalu joso ja Falawó, o makalu mê a ita, ni yó endela ku jikabalu, amateka kuya kudima dyâ phala kubokona mu musanza wa kalunga. 24 Ku makolombolo,* Jihova watale o kifuxi kya akwa Ijitu bhukaxi ka philadi ya túbhya ni philadi ya dituta yu wabhangesa kwila, o kifuxi kya masoladi kya akwa Ijitu kikala mu kavwanza. 25 Wasokomona o malola a makalu mâ, kyenyiki, kwexile mu abhonza kwa endesa. Mukiki, akwa Ijitu ambe: “Tulengyenu akwa Izalayele, mukonda Jihova wa mu abhângela, walungulukila akwa Ijitu.”
26 Bhenyobho Jihova wambela Mozé, wixi: “Sununa o lukwaku lwé ku thandu a musanza wa kalunga phala o menya avutuke, asange akwa Ijitu, o makalu mâ a ita ni yó endela ku jikabalu.” 27 Mu kithangana kyenyokyo, Mozé wasununa o lukwaku lwê ku thandu a musanza wa kalunga. Kyoso kuma kikwaki, o menya a musanza wa kalunga, avutuka ku kididi kyê. Akwa Ijitu asoto kulenga, maji Jihova wa abobesa mu kaxi ka musanza wa kalunga. 28 O menya avutuka, abobesa o makalu a ita, yó endela ku jikabalu a kifuxi kyoso kya Falawó abokonene-nê mu musanza wa kalunga, mu kukayela akwa Izalayele. Né ngo muthu umoxi ka subhuka-ku.
29 Maji akwa Izalayele endela mu musanza wa kalunga mu mavu akukuta, o menya adibhange ilumbu ku mbandu yâ ya kadilu ni ku mbandu yâ ya kyasu. 30 Mu kizuwa kyenyokyo-phe, Jihova wabhulula akwa Izalayele bhu maku a akwa Ijitu. Akwa Izalayele anga amona o imbi ya akwa Ijitu bhu mbandu a musanza wa kalunga. 31 Kyoso akwa Izalayele kyamono kwila, Jihova wabwikisa akwa Ijitu ni kutena kwê kwadikota,* o mundu wamateka kuxila kyavulu Jihova ni kukala ni kixikanu kwa Jihova ni kwa selevende yê Mozé.
15 Mu kithangana kyenyokyo, Mozé ni akwa Izalayele embi o mwimbu yú phala kuximana Jihova:
“Nganda kwimbila Jihova, mukonda mwene a muzangeleka kyavulu.
Watakula mu musanza wa kalunga o kabalu ni yó wendela-ku.
2 Jihova* mwéne o nguzu yami ni kutena kwami, mukonda wakituka ubhulukilu wami.
Yú mwene Nzambi yami, nganda muximana, o Nzambi ya tat’etu. Nganda muzangeleka.
3 Jihova dizonda dya ita. Jihova dyene o dijina dyê.
4 Mwene watakula mu musanza wa kalunga o makalu a ita a Falawó ni kifuxi kyê,
O masoladi mê abetakota, aboba mu musanza wa Kalunga Kakusuka.
5 Ene a axiti ku mabhuku a menya, aboba mu majiya azongo kala ditadi.
6 O lukwaku lwé lwa kadilu, éye u Jihova, lwala ni kutena kwadikota,
O Lukwaku lwé lwa kadilu, éye u Jihova, lutena kusasujula o jinguma.
7 Mu kutena kwé kwonene, utena kubwisa oso asota kubhânga n’eye,
O njinda yé yawama kala túbhya, ya oha kala yangu.
8 Mu kubhusa kwa mazulu mê, o menya ma dilundu,
O menya avulu adibhange ilumbu,
O mabhuku a menya edi mwene ngé mwaxaxi ka musanza wa kalunga.
9 O nguma yambe: ‘Nganda kwa akayela kate ki nga asanga!
Nganda wana o jimbote jâ kate ki ngisanguluka!
Nganda katula* o xibhata yami! O lukwaku lwami, lwanda ku atolola!’
10 Wabhusu ni munza wé, o musanza anga wa avungina,
Kala xumbu, ene aboba mu menya azongo.
11 Nanyi bhukaxi ka jinzambi, wadifu n’eye, u Jihova?
Nanyi udilondekesa sukeku* mu kuzela kala eye?
Yó atokala ku muximana bhukaxi ka mimbu, Yó ubhanga madiwanu.
12 Wasununa o lukwaku lwé lwa kadilu, o ixi anga ya aminya.
13 Mu henda yé yakidi, wendesa o mundu u wabhulula;
Mu nguzu yé wanda kwa endesa kate mu kididi kyé kikôla, mu watungu.
14 O mundu wanda kwivwa, anda teketa,
O akwa Fidíxa anda teketa ni wôma.
15 Mu kithangana kiki, o atwameni a miji ya Idomo, anda kala ni wôma wavulu,
O jinguvulu ja Mowabe jala ni kutena, anda kala ni wôma wavulu,
Mundu woso wa akwa Kanana wanda luwala kyavulu.
16 Ene anda kala ni wôma wavulu.
Mukonda dya kutena kwa lukwaku lwé, kala o matadi,
Ene kanda dizambesa, kate kibhita o mundu wé, éye u Jihova,
Kate kibhita o mundu u wabhange.
17 Wanda kwa ambata ni kwa kuna ku mulundu wé wa undundu,
O kididi ki wasokejeka phala kutunga, éye u Jihova,
O kididi kikôla kyabhange o maku mé, éye u Jihova.
18 Jihova wa kà tumina kate ku hádya ni hádya.
19 Kyoso o jikabalu, o makalu a ita ni yó endela ku jikabalu a kifuxi kya Falawó kyabokona mu musanza wa kalunga,
Jihova wa abobesa mu menya a musanza wa kalunga,
Maji o mundu wa Izalayele wendela mu mavu akukuta mu kaxi ka musanza wa kalunga.”
20 Midiyana o polofeta ya muhatu, phang’ya Alá, wamateka kuxika o kangoma, ahatu oso anga a mukayela mukuxika o tungoma twâ ni kukina. 21
Midiyana wakexile mu kwimba mu kutambwijila o mayala:
“Imbilenu Jihova, mukonda mwene a muzangeleka kyavulu.
Watakula mu musanza wa kalunga o kabalu ni yó wendela-ku.”
22 Mukusuluka Mozé wabhangesa akwa Izalayele kutunda bhu Kalunga Kakusuka, ayi bhu kikangalakata kya Sule, anga enda mu izuwa itatu mu kikangalakata, maji kasange menya. 23 Ene anga abhixila ku Mahala,* maji katenene kunwa o menya a Mahala mukonda alulile. Kyenyiki, o kididi kyokyo mwene wa kiluku o dijina dya Mahala. 24 O mundu anga umateka kulongolola Mozé, exi: “Ihi i twanda nwa?” 25 Mwene wadikola kwa Jihova, anga Jihova u mulondekesa muxi. Kyoso Mozé kya utakula mu menya, ene akituka menya atowala.
Kwenyoko, Mwene wa abhana kitumu ni jingonge. Kwenyoko Mwene anga wa apolovala. 26 Mwene wambe: “Se wívwa mwene kyambote o dízwi dya Jihova Nzambi yé, anga ubhanga kyafwama ku mesu mê ni kubhana mátwi ku itumu yê, anga ubelesela o jingonge jê, kinganda bhekela kokwé o mauhaxi u ngabhekela kwa akwa Ijitu, mukonda eme ngi Jihova, éme ngikusaka.”
27 Mukusuluka abhixila ku Elimi, kwexile dikwinyi ni kiyadi kya jifixi ja menya ni makwinyi asambwadi a maye. Kyenyiki, ate o kibangu kyâ bhenyobho, bhu mbandu a menya.
16 Kyoso kyatundu ku Elimi, o mundu woso wa Izalayele wabhixila-phe mu kikangalakata kya Sine kyala bhukaxi ka Elimi ni Sinayi, mu kizuwa kya dikwinyi ni kitanu kya mbeji ya kayadi, kyoso kya tundu mu ixi ya Ijitu.
2 Mundu woso wa Izalayele anga umateka kulongolola Mozé ni Alá mu kikangalakata. 3 Akwa Izalayele a ambela exi: “Tamanu twafwile bhu lukwaku lwa Jihova mu ixi ya Ijitu. Kyoso kitwaxikamene bhu mbandu a jimbya ja xitu, kyoso kitwexile mudya mbolo anga tu ilembwa. Maji enu mwa tubheka mu kikangalakata kiki phala kubhangesa o mundu woso yú kufwa ni nzala.”
4 Jihova wambela Mozé wixi: “Nganda mitumikisa mbolo kala mvula itunda ku dyulu. O mundu watokala kutunda, kala muthu wanda bhongolola o mbandu ya bhindamena phala o kizuwa ni ngimone se o mundu wanda belesela o kijila kyami mba kana. 5 Maji mu kizuwa kya kasamanu atokala kubhongolola mbandu yasoko izuwa iyadi. Atokala ku ipelepalala ni kithangana kyasoko.”
6 Kyenyiki Mozé ni Alá ambela akwa Izalayele oso exi: “Ku dimatekenu dya usuku, sé phata mwanda kwijiya kwila, Jihova mwene wa mikatula mu ixi ya Ijitu. 7 Mungu mu kamene, mwanda mona o kubhenya kwa Jihova. Mukonda Jihova wevu kyoso ki mwadikalanganza kwa mwene. Etu ananyi phala mu dikalanganze kokwetu?” 8 Mozé wambe dingi: “Kyoso Jihova kyanda mibhana xitu phala kudya ku dimatekenu dya usuku, ni mbolo imwanda lembwa kuzubha mu kamene, mwanda mona kwila, Jihova wevu o kudikalangaza kwenu kwa mwene. Maji etu ananyi? Enu ki mwa mudikalanganza kokwetu kana, maji mwa mudikalanganza kwa Jihova.”
9 Bhenyobho Mozé wambela Alá: “Ambela o mundu woso wa Izalayele: ‘Bhongolokenu bhu pholo ya Jihova, mukonda mwene wevu o kudikola kwenu.’” 10 Kyoso Alá kyazubha kuzwela ni mundu woso wa Izalayele, ene asakuka kudima, atale mu kikangalakata, o kubhenya kwa Jihova anga kumoneka mu dituta.
11 Jihova wambela dingi Mozé, wixi: 12 “Ngevu o kudikalanganza kwa akwa Izalayele. Wa atangela kiki. ‘Ku dimatekenu dya usuku yú,* mwanda dya xitu, o mungu mu kamene, mwanda dya mbolo, mwanda ilembwa. Sé phata mwanda kwijiya kwila, éme ngi Jihova Nzambi yenu.’”
13 Ku dimatekenu dya usuku, bhu kanga dya kibangu bhwa moneka tungumbe. O mukamene kwexile dimume mu jimbandu joso ja kibangu. 14 Kyoso o dimume ki dyakukuta, ku mavu oso a kikangalakata kwa moneka tumbundu twofele tusekumuka, twedi kala sukidi yazele. 15 Kyoso akwa Izalayele kya tumono, amateka kudyambela mudyâ: “Kiki kima kyahi?” Mukonda kakijidile. Mozé wa ambela, wixi: “Yiyi yene o mbolo ya mibhana Jihova phala kudya. 16 Jihova wambe kiki: ‘Kala muthu watokala kubhongolola kala kyatena o kudya kwê. Atokala kubhongolola kala muthu homele* imoxi, kala kyasoko o athu ala mu balaka yê.’” 17 Akwa Izalayele amateka kubhanga kyenyiki. Amoxi abhongolola kyavulu, amukwa abhongolola kyatolo. 18 Mu kuzonga mu homele yoso ya bhongolwele, o yó abhongolola kyavulu, kexile musubhuka ni kima, o yó abhongolola kyatolo, kikwexile mwa akamba kima. Kala muthu wabhongolola kyatenene o kudya kwê.
19 Bhenyobho, Mozé wa ambela: “Séku muthu watokala kubhaka kima phala mungu mu kamene.” 20 Maji ene kevu Mozé. Amoxi mudyâ abhake mbandu phala o kizuwa kya kayela. O mbandu yabhakele yexile ni mawindu* anga ikala munuha kyayibha. Mozé anga ufutuluka ni ene. 21 Ene exile mu ibhongolola mu imene yoso kala muthu yoso yatenene o kudya. Kyoso o mwanya ki wexile mutwa, yene yexile mubotomaka.
22 Mu kizuwa kya kasamanu ene abhongolola ya izuwa iyadi. Kala muthu jihomele jiyadi. Kyenyiki, atwameni oso a mundu, ayi mu kitangela Mozé. 23 Kyenyiki, mwene wa ambela: “Kiki kyene kyambe Jihova: Mungu kizuwa kya kunyoha* mu ikalakalu yoso, sábhalu ikôla phala Jihova. Yoso i mwabhingi kwoha mu fornu, muyoha, yoso i mwabhingi kulamba ni menya mu ilamba. Yoso-phe yanda subhuka mu ibhaka phala o kizuwa kya mungu.” 24 Kyenyiki, a kubhake phala o kizuwa kya kayela-ku kala kyatumine Mozé. O kudya kwabhake kikwexile munuha kyayibha, kikwexile we ni mawindu. 25 Mukusuka-ku Mozé wambe: “Dyenu-nayu lelu, mukonda lelu kizuwa kya sábhalu phala Jihova. Lelu kimwanda isanga mu mukáwu. 26 Mwatokala ku ibhongolola mu izuwa isamanu. Maji kiyanda moneka mu kizuwa kya kasambwadi, kya Sábhalu.” 27 Maji mu kizuwa kya kasambwadi, amoxi ku mundu atundu phala ku ibhongolola, maji kasange-ku kima.
28 Mukubhita o ima yiyi, Jihova wambela Mozé, wixi: “Kate bhebhi bhu mwanda suluka ni kubhukumukina o itumu yami ni ijila yami? 29 Talenu kuma, Jihova mwene wa mibhana o kizuwa kya sábhalu. Kyene kya mu mibhela o mbolo phala o izuwa iyadi mu kizuwa kya kasamanu. Mu kizuwa kya kasambwadi, enyoso atokala kukala kala muthu bhu kididi kyê. Séku muthu watokala kutunda bhu kididi kyê.” 30 Kyenyiki, o mundu wa nyoha kya sábhalu, mu kizuwa kya kasambwadi.
31 O mbolo yiyi akwa Izalayele a ixana “Maná.”* Yene yazelele, yadifwile ni jimbundu ja jikwendulu. O kutowala kwê kwedile kala kwa jibulaxa jobhange ni wiki. 32 Mozé wambe: “Kiki kyene kyatendelesa Jihova: ‘Bhongololenu-ku homele imoxi phala ku ibhaka mu miji yenu yoso. Phala mumone o mbolo i nga mibhana phala kudya mu kikangalakata, kyoso ki nga mikatula mu ixi ya Ijitu.’” 33 Bhenyobho Mozé wambela Alá: “Kwata imbya ya mavu, ta-mu homele imoxi ya maná, u itule bhu pholo ya Jihova phala ku ibhaka mu miji yenu yoso.” 34 Alá anga u itula bhu pholo dya Umbangi phala ku ibhaka kala kyatumine Jihova kwa Mozé. 35 Akwa Izalayele adi o maná mu makwinyi awana a mivu, kate kyabhixila mu ixi mwakexile athu. Ene adi o maná kate kyabhixila mu jimbambe ja ixi ya Kanana. 36 O homele imoxi o mbandu ya kakwinyi ya efa* imoxi.
17 O mundu woso wa Izalayele watundu mu kikangalakata kya Sine, o njila ayende mu ibatu ibatu, kala kya atendelesele Jihova, ya ate o kibangu kyâ ku Lefidimi. Maji kikwexile menya phala o mundu kunwa.
2 Bhenyobho, o mundu wamateka kuzoka ni Mozé, ya ambe exi: “Tubhane menya phala kunwa.” Maji Mozé wa atambwijila: “Mukonda dyahi enu mwamuzoka n’eme? Mukonda dyahi enu kimudyelela kwa Jihova?” 3 Maji o mundu wexile ni dinyota dyavulu, amesenene menya. Ene exile mudikalanganza kwa Mozé, exi: “Mukonda dyahi watukatula ku Ijitu phala ku tujibha ni dinyota, kikale etu ni an’etu ni ibhaku yetu?” 4 Ku disukilu, Mozé wadyondela kwa Jihova, wixi: “Ihi i ngatokala kubhanga ni mundu yú? Kwakambe ngo ene anda ngibuba ni matadi!”
5 Jihova wambela-phe Mozé, wixi: “Ndé ku pholo dya mundu, ambata amoxi mwaxaxi ka tufunga twa Izalayele ni mbangala iwabeta-nayu o menya a ngiji ya Nilu. Kwata o mbangala, uye. 6 Tala! Nganda kutwamenena bhu ndanji, mu Holebe. Beta bhu ndanji, o kwene kwanda tunda menya, o mundu wanda nwa.” Mozé anga ubhanga kyenyiki bhu pholo dya tufunga twa Izalayele. 7 Kyenyiki, kididi kyókyo mwene wa kiluku Masahe* ni Mediba,* mukonda dya kuzoka kwa akwa Izalayele, mukukamba kudyelela kwa Jihova, kyoso kyambe: “Jihova wala mwene bhukaxi k’etu, inga kana?”
8 Akwa Amaleke eza mubhânga ni akwa Izalayele mu Lefidimi. 9 Mukubhita o ima yiyi, Mozé wambela Jozuwé, wixi: “Mu mayala metu, sola-mu amoxi, uye mubhânga ni akwa Amaleke. Mungu nganda kala ku thala dya mulundu ni mbangala ya Nzambi yakidi bhu maku. 10 Bhenyobho, Jozuwé wabhânge ni akwa Amaleke kala kya mutendelesele Mozé. Mozé, Alá ni Hule abande ku thala dya mulundu.
11 Kyoso Mozé kyexile muleka o maku, akwa Izalayele exile mutolola akwa Amaleke. Maji kyoso kyexile mutulula o maku, akwa Amaleke exile mutolola akwa Izalayele. 12 Kyoso maku a Mozé kya bhwila, akwata ditadi, aditula koxi dyê, mwene anga uxikama-ku. Kyenyiki, Alá ni Hule amukwata o maku mbandu ni mbandu. Kiki kya mukwatekesa kuleka o maku kate kyafu o dikumbi. 13 Kyenyiki, Jozuwé watolola Amaleke ni mundu wê bhukaxi ka xibhata.
14 Jihova wambela Mozé wixi: “Maka yá soneka-wu mu divulu, phala kwa alembalala. Bhitulula o izwelu yiyi kwa Jozuwé: ‘Akwa Amaleke nganda kwa ajima o mbutu, mu ixi* kanda kwa alembalala dingi.’” 15 Bhenyobho, Mozé watungu kalatódyu yu wa kaluku o dijina dya Jihova-Nisi,* 16 yu wambe, wixi: “Kuma lukwaku lwê lwa lungulukila o kyandu kya Jihova,* Jihova wanda bhanga ita ni akwa Amaleke, kwiza mwiji kutunda mwiji.”
18 Jétulu mukunji wa akwa Midiyana, ukow’â Mozé, wevu yoso yabhangele Nzambi kwa Mozé ni ku mundu wê akwa Izalayele, ni kyebhi Jihova kya katwile akwa Izalayele ku Ijitu. 2 Jétulu ukow’â Mozé watambulwile Zipola muhatu wa Mozé. Mwene wa mutumikisine ku dibhata dya ukowê, 3 kumoxi ni an’ê kiyadi. Umoxi wa muluku o dijina dya Ngelexome,* mukonda Mozé wambe: “Ngatungu kala ngi musonyi mu ixi yangene.” 4 O mukwa wa muluku o dijina dya Eliyezele,* mukonda mwene wambe: “O Nzambi ya tat’etu, mwéne o mukwatekexi wami, wa ngibhulula ku xibhata ya Falawó.”
5 Mukyenyiki, Jétulu ukow’â Mozé, kumoxi ni twana ni muhatu wa Mozé, ayi mudisanga ni Mozé mu kikangalakata bhwa tele o kibangu, bhu mbandu a mulundu wa Nzambi yakidi. 6 Mukiki, mwene watumina kutangela Mozé, wixi: “Éme Jétulu ukowé, ngamukwiza mudisanga n’eye, ngamukwiza kumoxi ni muhat’wé ni twana twé tuyadi twa mala.” 7 Mu kithangana kyenyokyo Mozé wayi mudisanga ni ukowê, ubhetama anga u mubhana nzobole. Adibhwidisa mudyâ kyebhi kyakexile, mukusuluka abokona mu balaka.
8 Mozé watangela kwa ukowê yoso yabhangele Jihova kwa Falawó ni ku akwa Ijitu mukonda dya Izalayele, ni ibhidi yoso ya dibhanene-nayu mu njila, ni kyebhi Jihova kya abhulula. 9 Jétulu wasanguluka mu kwivwa o mbote yoso yabhangele Jihova kwa akwa Izalayele, mu ku abhulula bhu maku a akwa Ijitu. 10 Kyenyiki, Jétulu wambe: “Jihova ataneku wa mibhulula kwa akwa Ijitu ni kwa Falawó, wabhulula we o mundu bhu maku akwa Ijitu. 11 Kindala ngejiya kwila Jihova wabetakota o jinzambi joso jamukwa ndenge, mukonda dya ima yabhange mwene kwa akwa Ijitu, atalatala kyayibha o mundu wê.” 12 Mukiki, Jétulu ukow’â Mozé weza ni sata ya kwoha ni maujitu phala Nzambi. Alá ni tufunga twoso twa Izalayele ayi mudya kumoxi ni ukow’â Mozé bhu pholo ya Nzambi yakidi.
13 Mu kizuwa kya kayela-ku, Mozé waxikama phala kufundisa o mundu kala kyexile mubhanga kyá. O mundu anga ukala bhu pholo ya Mozé tunde mu kamene kate ku dimatekenu dya usuku. 14 Mukumona yoso yexile mubhanga phala o mundu, ukow’â Mozé wambe: “Mukonda dyahi wa mubhanga o ima mu ukexilu yú? Mukonda dyahi waxikama phala kufundisa o mundu ubheka wé, maji o mundu wemana bhu pholo yé tunde kamene ndu ku dimatekenu dya usuku?” 15 Mozé wambela ukowê: “Kyamubhita mukonda o mundu wiza kokwami phala kwijiya yebhi o vondadi ya Nzambi. 16 Kyoso ki kumoneka kiyadi kya athu adikwata, ene a ngitangela o maka mâ ni nga afundisa, anga nga ejidisa o ima yasolo o Nzambi yakidi ni ijila yê.”
17 Ukow’â Mozé wa mutangela: “O ki wamubhanga ki kima kyambote. 18 Sé phata wanda bhwila,* ni mundu wala kumoxi n’eye wanda bhwila we, mukonda o muhamba yú waneme kyavulu phala ku wambata ubheka wé. 19 Kindala ngívwe. Nganda kubhana ndunge, o Nzambi wanda kala n’eye. Kyene mwene. Eye watokala kusidivila kala u mukunji wa mundu bhu pholo ya Nzambi yakidi, o maka a mundu éye wenda ni ku abheka kwa Nzambi yakidi. 20 Watokala kwalonga o jingonge ni ijila ni kwa ejidisa o njila yatokala kwendela ni ikalakalu yatokala o kubhanga. 21 Mukyenyiki-phe, watokala kusola mwaxaxi ka mundu, mayala ala ni kilunji, axila Nzambi, mayala atokala kwa adyelela, kaxikina kudyodya akwâ. Wa asola phala akale ku pholo kala atwameni a midi, atwameni a hama, atwameni a makwinyi atanu ni atwameni a dikwinyi. 22 Éne mwene atokala kufundisa o mundu kyoso ki kumoneka maka. O maka abhonzo anda kwabheka kokwé, maji o akambe o kubhonza éne mwene anda kwabatula. Bhebhulukisa o kikalakalu* kyé, mu kukiwana ni ene. 23 Se ubhanga o ima yiyi, o yene anga ilunga ni vondadi ya Nzambi, wanda tena kwambata o muhamba, o mundu woso wanda vutuka ku bhata ni kisangusangu.”
24 Sé kulaleka, Mozé wevu ukowê, yu wabhange yoso ya mutangela. 25 Mozé wasolo mayala ala ni kilunji mwaxaxi ka mundu wa Izalayele, wa asolo phala kukala ku pholo dya mundu, kala atwameni a midi, atwameni a hama, atwameni a makwinyi atanu ni atwameni a dikwinyi. 26 Mukyenyiki, ene exile mufundisa o mundu kyoso kikwexile mumoneka maka. Maka oso abhonzele, exile mwa ambata kwa Mozé, maka oso akambele o kubhonza, éne exile mwabatula. 27 Mukusuluka Mozé wadilekela ni ukowê, ukowê anga uvutuka ku ixi yê.
19 Mu mbeji ya katatu tunde akwa Izalayele kyatundu mu ixi ya Ijitu, mu kizuwa* kyenyokyo ene abhixila mu kikangalakata kya Sinayi. 2 Atundu ku Lefidime abhixila mu kikangalakata kya Sinayi anga ata o kibangu mu kikangalakata. Akwa Izalayele anga ata o kibangu bhenyobho, bhu mbandu a mulundu.
3 Mozé anga ubanda ku mulundu phala kudisanga ni Nzambi yakidi. Jihova wa mwixana tunde ku mulundu, yu wa mwambela wixi: “Kiki kyene ki watokala kutangela o dibhata dya Jakobo ni kwambela akwa Izalayele: 4 ‘Enu mwamono ni mesu menu i ngabhange ku Ijitu ni kyebhi ki nga myambata bhukaxi ka mabhabha a jiholokoko, eme nga mibheka kate kokwami. 5 Kindala, se mubelesela o dizwí dyami ni ufiyele woso anga mukumbidila o kikutu kyami, sé phata mwanda kituka mu mundu wami* bhukaxi ka ifuxi yoso, mukonda o ixi yoso ya ngitokala. 6 Mwanda kituka mu jisobha ni akunji, mu kifuxi kikôla phala eme.’ Yiyi yene o izwelu i watokala kutangela akwa Izalayele.”
7 Mozé wayi-phe mukwixana o tufunga twoso twa mundu anga wa atangela o ima yoso yiyi ya mutumine Jihova. 8 Mundu woso watambwijila kumoxi, exi: “Yoso yambe Jihova, yene i twanda bhanga.” Sé kulaleka, Mozé wambata kwa Jihova o kitambwijilu kyabhana o mundu. 9 Jihova wambela Mozé, wixi: “Tala, nganda kwiza kokwé mu dituta dyaxikatela phala o mundu utene kwivwa kyoso ki nganda zwela n’eye, n’a kale we jinga ni kixikanu kokwé.” Kyenyiki, Mozé watangela kwa Jihova yoso yazwela o mundu.
10 Jihova wambela Mozé, wixi: “Vutuka kwala o mundu, wa atangela phala n’a dizelese lelu ni mungu, ene we atokala kusukula o izwatu yâ. 11 Atokala kudisokejeka phala o kizuwa kya katatu, mukonda mu kizuwa kya katatu Jihova wanda tuluka ku mulundu wa Sinayi bhu pholo dya mundu woso. 12 Ta jimbambe phala o mundu ku mbandu joso ja mulundu. Wa atangela wixi: ‘Dilangyenu, kanenu kubanda ku mulundu mba kukwata-ku. Woso ukwata ku mulundu sé phata anda mujibha. 13 Séku muthu watokala kukwata kwa yó wala ni kikuma. Muthu yú, a kà mububa ni matadi mba ku mutubula.* Kikale kyama kikale muthu, anda mujibha.’ Maji kyoso kyanda xika o koloneta ya lungela lwa mbudi, ene atena kuzukama ku mulundu.”
14 Kyenyiki, Mozé watuluka ku mulundu yu wabhixila kwa kexile o mundu anga umateka ku atangela phala kudizelesa, ene anga asukula o izwatu yâ. 15 Mwene wambela o mundu wixi: “Disokejekyenu phala o kizuwa kya katatu. Kanenu kuzeka* ni ahatu enu.”
16 Mu kamene ka kizuwa kya katatu, kwexile inuminu ni jinzaji. Dituta dyadikota anga divungina o mulundu. Anga evu koloneta ayixiki ni dízwi dyaswina. Mundu woso mu kibangu wamateka kuteketa. 17 Mozé wambata o mundu bhu kanga dya kibangu phala kuya mudisanga ni Nzambi yakidi. Ene emanene bhu mbandu ya mulundu. 18 Mulundu woso wa Sinayi wexile muxongota, mukonda Jihova watulukile ku mulundu bhukaxi ka túbhya. O dixi dyexile mubanda kala dixi dya dijiku dyadikota. Mulundu woso uya ni kutunguta kyavulu. 19 Kyoso kyadibandekesa o dízwi dya koloneta, Mozé wazwela, o Nzambi yakidi anga u mutambwijila.
20 Jihova anga utuluka ku thandu a mulundu, o mulundu wa Sinayi. Jihova wexana Mozé ku thandu a mulundu, Mozé anga ubanda-ku. 21 Jihova wambela Mozé: “Tuluka udimune o mundu phala kasote kusomboka o jimbambe n’a mone Jihova. Se a kibhanga, avulu mudyâ anda fwa. 22 O akunji ene muzukama jinga kwa Jihova, adizelese phala Jihova ka abwikise.” 23 Mozé wambela-phe Jihova, wixi: “O mundu ki utokala kubanda ku mulundu wa Sinayi, mukonda watutangela kyá wixi: ‘Ta jimbambe bhu mbandu a mulundu, u ukôlese.’” 24 Maji Jihova wa mwambela wixi: “Ndé, tuluka, ubande dingi ni Alá, maji kana kwehela o akunji ni mundu kusomboka o jimbambe phala kubanda mu kusanga Jihova, phala mwene ka abwikise.” 25 Bhenyobho, Mozé watuluka kate kwexile o mundu yu wa atangela o maka yá.
20 Mukyenyiki, Nzambi wambe o izwelu yoso yiyi:
2 “Eme Jihova Nzambi yé wa kukatula ku ixi ya Ijitu, ku ixi ya ubhika.* 3 Kimukale ni jinzambi jengi, kikale éme ngo.
4 “Kanenu kudibhangela kiteka kyosonge mba kidifwanganu kya kima kyala ku dyulu, ku thandu mba mu ixi bhoxi mba mu menya koxi a ixi. 5 Kana ku ifukamena, kana we ku ibheza, mukonda eme Jihova ngi Nzambi yé, ngi Nzambi ubhinga kwila athu a mubheza ni muxima watenena. Ngehela o twana o alawula ni alulu a yó a ngizembe kutala hadi mukonda dya ituxi ya jitata jâ, 6 maji ngilondekesa o henda yakidi, kate ku midi ya miji ya yó a ngizolo, abelesela o itumu yami.
7 “Kanenu kutumbula o dijina dya Jihova Nzambi yenu mu kingoho. Mukonda Jihova wanda kaxtikala yó utumbula o dijina Dyê mu kingoho.
8 “Lembalalenu o kizuwa kya sábhalu, mu kikôlesa. 9 Ikalakalu yé yoso u ibhanga mu izuwa isamanu, 10 maji o kizuwa kya kasambwadi sábhalu phala Jihova Nzambi yé. Kana kubhanga kikalakalu kyoso-kyoso kikale eye, kikale mon’é wa diyala, kikale mon’é wa muhatu, kikale o mubhik’é wa diyala mba wa muhatu, kikale o kibhaku kyé, kikale o mukwa ixi yengi, yó watungu mu jimbanza jenu.* 11 Mukonda mu izuwa isamanu, Jihova wabhange o dyulu ni ixi, o musanza wa kalunga ni ima yoso yala-mu. Mwene wanyoha mu kizuwa kya kasambwadi. Kiki kyene kyabhangesa Jihova kubesowala o kizuwa kya sábhalu ni ku kikôlesa.
12 “Xila tat’enu ni mam’enu phala ukale ku mwenyu mu mivu yavulu mu ixi ya mukubhana Jihova Nzambi yé.
13 “Kana kujibha mukwenu.
14 “Kana kuta phanda.
15 “Kana kunyana.
16 “Se akwixana phala kubhana umbangi walungu ni mukwenu, kana kutanga makutu.
17 “Kana kukala ni lwimbi lwa inzo ya mukwenu. O muhatu a mukwenu kana ku mukwatela lwimbi, né o mubhik’ê wa diyala, né o mubhik’ê wa muhatu, né o ngombe yê, né o jumendu yê, né kima kyoso-kyoso kyatokala kwa mukwenu.”
18 Mundu woso wevu o inuminu ni jibuya ja koloneta, wamono o jinzaji ni mulundu wexile muxongota. Kyenyiki, ene amateka kuteketa anga akala dikanga. 19 Mukonda dya kiki, ene ambela Mozé, exi: “Éye uzwela n’etu, etu twanda kwivwa, maji Nzambi kazwele n’etu phala kitufwe.” 20 Kyenyiki, Mozé wambela o mundu wixi: “Kimukale ni wôma, mukonda o Nzambi yakidi weza phala ku mipolovala,* phala enu musuluke ni ku mukwatela wôma phala kimute kituxi.” 21 Mukyenyiki, o mundu wemanene dikanga, maji Mozé wazukama ku dituta dya xikatela kwexile o Nzambi yakidi.
22 Kyenyiki, Jihova wambela Mozé: “Kiki kyene ki watokala kutangela akwa Izalayele: ‘Enu mwamono kwila, eme ngazwela ni enu tunde ku dyulu. 23 Kanenu kudibhangela jinzambi ja phalata phala ku jibheza, mu ngibheza ngo eme. Kanenu we kudibhangela jinzambi ja ulu. 24 Watokala ku ngibhangela kalatódyu ka mavu, kwene ku wa kà bhakwila o jisata jé ja kwoha ni jisata jé ja paze, o jimbudi jé ni jingombe jé. Mu ididi yoso mu ngibhangesa kwila o dijina dyami a dilembalala, nganda kwiza kokwé ni ngikubesowala. 25 Se u ngitungila kalatódyu ka matadi, kana ku katunga ni matadi o batule ni felu yatu, mukonda se u katunga ni felu yatu, wanda kasebhulula. 26 Mu kuya mu kalatódyu kami, kana kubandela ku matala, phala kulondekese o thuxi yé kwenyoko.’
21 “Jiji jene o jingonge jiwatokala kwa atudila:
2 “Se usumba mubhika mukwa Hebelewu, mwene wanda sidivila kala mubhika mu mivu isamanu, maji mu muvu wa kasambwadi watokala ku mubhana ufôlo sé ku kufuta kima. 3 Se mwene wabhixila ubheka wê, wanda tunda we ubheka wê. Se wala ni muhatu, wanda tunda ni muhat’wê. 4 Se ngana yê u mubhana muhatu, o muhatu anga uvwala twana twa mala ni twa ahatu, o muhatu ni twana anda tokala kwa ngana ya muhatu, o diyala wanda tunda ubheka wê. 5 Maji se o mubhika ujiza, anga wamba: ‘Eme ngazolo ngana yami, o muhatu wami ni twana twami, kingamesena kutambula ufôlo,’ 6 ngana yê watokala ku mwambata bhu pholo ya Nzambi yakidi. Mukyenyiki, watokala ku mubhixidisa ku dibhitu mba ku mbandu ya thunda ya dibhitu. O ngana yê watokala ku mukubula o dítwi ni sovela,* mwene wanda kala kya mubhik’ê ku mwenyu wê woso.
7 “Se diyala usumbisa mon’ê wa muhatu kala mubhika, o mubhika yú kanda tambula ufôlo kala kyene mubhita ni mubhika wa diyala. 8 Se o ngana yê ka muwabhela dingi, anga ukamba ku musola kala muhatu wengi, watokala kumwehela ku musumba,* maji katokala ku musumbisa ku mukwa ixi yengi, mukonda ka mulondekesa ufiyele. 9 Se mwene u musola phala mon’ê wa diyala, watokala ku mubhana o maujitu a mon’a muhatu. 10 Se mwene* usola muhatu wengi, katokala kusosolola kima mu ima yene mubhana ku muhatu wa dyanga, kala kudya, izwatu ni mu maka alungu ni kuzeka kumoxi. 11 Se mwene ukamba ku mubhana o ima itatu yiyi, o muhatu wanda tunda sé kufuta kitadi.
12 “Woso ukwama mukwa, o muthu a mukwama anga ufwa, mwene atokala ku mujibha. 13 Maji se mwene kakibhange mulwelu, o Nzambi yakidi anga ukyehela kubhita, nganda musolela kididi phala kulengela-mu. 14 Se muthu ukwatela njinda kwa mukwa, anga u mujibha mulwelu, muthu yú watokala kufwa, né mwene se kubhinga ku mukatula mu kalatódyu kami. 15 Woso ubeta tat’ê mba man’yâ, atokala ku mujibha.
16 “Woso unyana muthu anga u musumbisa mba a mukwata-nê, atokala ku mujibha.
17 “Woso ubhubhidila* tat’ê mba man’yâ, atokala ku mujibha.
18 “Kiki kyene kyatokala o kubhita se athu kiyadi azoka, mukwa anga a mukwama ni ditadi mba home,* mwene anga kafu, maji ukala mu hama: 19 Se o haxi utena kubalumuka ni kutunda bhu kanga ni kikwatekesu kya mbangala, o yó wa mukwama kanda mukaxtikala dingi. Wanda futa ngo o kithangana kyabhiti o muthu a mukwama sé kukalakala kate kyadisanze.
20 “Se muthu ukwama mubhik’ê wa diyala mba wa muhatu ni mbangala, o mubhika anga ufwila bhu maku mê, o muthu wajibha anda mu kaxtikala. 21 Maji se o mubhika kafu, mu kizuwa kimoxi mba mu izuwa iyadi, o muthu wajibha katokala ku mukaxtikala. Mukonda o mubhika a musumbu ni kitadi kwa ngana yê.
22 “Se mayala abhânga mudyâ anga akwama muhatu wemita, o muhatu anga uvwala ande dya kithangana kyatokala,* maji kamukwama kyavulu, o yó wabhangesa o muhatu ku mukwama, wanda futa o ima yanda mubhinga o diyala wavu muhat’wê, mwene wanda ku ifuta bhu pholo dya afundixi. 23 Maji se kubhita kilwezu kya kufwa, o yó wajibha watokala kufwa we. 24 Kifwa, dyesu mu dyesu, dizu mu dizu, lukwaku mu lukwaku, kinama mu kinama, 25 kwoha mu kwoha, fidila mu fidila, kibetu mu kibetu.
26 “Se muthu ukubula o dyesu dya mubhik’ê wa diyala mba wa muhatu, o mubhika anga ufwa o dyesu, mwene watokala kubhana ufôlo ku mubhika mukonda dya dyesu dyê. 27 Se ulokola o dizu dya mubhik’ê wa diyala mba wa muhatu, wanda bhana ufôlo kwa mubhik’ê mukonda dya dizu dyê.
28 “Se ngombe ijibha diyala mba muhatu ni jingela jê, ngombe yiyi atokala ku ijibha ni matadi, xitu yê katokala ku idya, maji o yó wavu o ngombe katokala ku mukaxtikala. 29 Maji se o ngombe yexile kya ni kifwa kya kukwama o athu ni jingela, o ngana yê anga a mudimuna maji o ngombe ka ikwika, yene anga ijibha diyala mba muhatu, o ngombe atokala ku ibuba ni matadi, o ngana yê we atokala ku mujibha. 30 Se a mubhinga kima phala kukula o mwenyu wê, yoso ya mubhingi watokala ku ifuta. 31 Se o ngombe ikwama mon’a diyala mba mon’a muhatu, o yó wavu o ngombe, atokala ku mutalatala we mu ukexilu wenyu. 32 Se o ngombe ikwama mubhika wa diyala mba mubhika wa muhatu, o yó wavu o ngombe wanda futa makwinyi atatu a xikulu* kwa yó wavu o mubhika, o ngombe anda ibuba ni matadi kate ki ifwa.
33 “Se muthu ukamba kuxita o kixima mba ukanda kixima anga ukamba ku kixita, ngombe mba jumendu anga ibwa-mu, 34 o mukwa kixima watokala kufuta o mukwa kibhaku. Watokala kufuta yoso yanda mubhinga kwa yó wavu o kibhaku, o kibhaku kyafu kyanda mutokala kyá. 35 Se o ngombe ya muthu ikwama o ngombe yangene, o ngombe yokwame anga ifwa, ene atokala-phe kusumbisa o ngombe yaxala ni mwenyu ni kuwana o kitadi mudyâ, atokala we kuwana mudyâ o kibhaku kyafu. 36 Maji se ejidile kya kwila o ngombe yakexile mukwama ni jingela, maji o ngana yê ka ikwika, mwene wanda futa ngombe mu ngombe, mwene kya wanda xala ni kibhaku kyafu.
22 “Se muthu unyana mbudi mba ngombe anga u ijibha mba u isumbisa, o ngombe watokala ku ifuta ni ngombe jitanu, o mbudi watokala ku ifuta ni mbudi jiwana.
2 (“Se o mwiyi a musanga yu ubula o inzo yangene, a mukwama anga ufwa, o yó wa mujibha kanda kala ni kikuma kya manyinga. 3 Maji se kuma kwaki kyá, o kiki anga kibhita, woso wa mujibha wanda kala ni kikuma kya manyinga.)
“O mwiyi wanda futa yoso ya nyana. Se mwene kala ni kima, anda musumbisa phala kufuta yoso ya nyana. 4 Se o kima kya nyana a musangana-kyu ni mwenyu, kikale ngombe, kikale jumendu, kikale mbudi, mwene watokala ku ifuta mu luyadi.
5 “Se muthu wambata o ibhaku yê phala kudya mu mukáwu mba mu dibhya dya mividi, anga wehela o ibhaku kudya mu dibhya dyangene, mwene watokala kubhana o mbandu yabetakota ya mukáwu wê mba o mbandu yabetakota ya dibhya dyê dya mividi.
6 “Se awika* kitumba, o túbhya anga tudimwanga mu isasa, anga twoha o ita yobhongolole kya, twoha o idima* mba o dibhya dyoso, o yó wawika o kitumba watokala kufuta yoso ya jokota.
7 “Se muthu ubhana kitadi mba ima kwa mukwa phala ku ibhaka, o yene anga a inyana mu inzo yê, se o mwiyi a musanga, yoso wanda ifuta mu luyadi. 8 Se o mwiyi kamusange, o ngana ya inzo anda mwambata bhu pholo ya Nzambi yakidi, phala kwijiya se mwene watambula o* ima yangene. 9 Mu maka oso alungu ni kukala ni kima kyangene, kikale se ngombe, jumendu, mbudi, kizwatu mba kima kyoso-kyoso kya jimbidila, kibhangesa o muthu kuzwela: ‘O kiki kima kyami!’ Kiyadi kyâ anda kwambata o maka mâ bhu pholo ya Nzambi yakidi. Yó a mubelesa kwa Nzambi wanda futa mukwa mu luyadi.
10 “Se muthu ubhana jumendu, ngombe, mbudi mba kibhaku kyoso-kyoso kwa mukwa phala ku kibhaka, o kyene anga kifwa, kikala kinema* mba a kinyana sé muthu ku kimona, 11 se kiyadi kyâ a lôkela bhu pholo ya Jihova kwila, o diyala kanyana o ima yamukwa, o yó wavu o kibhaku watokala kuxikina o maka ya. O mukwa katokala kufuta kima. 12 Maji se o kibhaku a kinyana bhu maku dya yó wexile mu kilanga,* mwene watokala kufuta yó wavu o kibhaku. 13 Se o kibhaku a kijibha ku kyama kya muxitu, mwene watokala kwambata o kibhaku kyojibhe,* phala kikale umbangi. Mwene katokala kufuta o kibhaku kyojibhe ku kyama kya muxitu.
14 “Maji se muthu usobha kibhaku kwa mukwa, o kyene anga kikala kinema mba kifwa, o ngana yê kala-bhu, o muthu wasobho o kibhaku watokala ku kifuta. 15 Se o wavu o kibhaku bhwene bhwa kexile, katokala kubhinga mukwa phala ku kifuta. Se mu kusobhesa o kibhaku watambwile kitadi, o kitadi kya tambwile, kyene kya mwene o futu ya kibhaku.
16 “Se diyala dinganala muzeletete kamusolo luwa phala kukazala, anga uzeka-nê, mwene watokala kufuta o kilembu phala n’a kituka muhat’wê. 17 Né mwene se o tata ya kilumba kaxikina ku mubhana-nê, o diyala dyatokala kufuta o kilembu.
18 “O muloji* kana ku mwehela kukala ku mwenyu.
19 “Woso uzeka ni kyama, sé phata atokala ku mujibha.
20 “Woso ubhakula jisata ku nzambi yengi, o kwa Jihova kana, atokala ku mubwika.
21 “Kanenu kutalatala kyayibha mba kutatesa o mukwa ixi yengi, mukonda enu we mwatungile kala mu asonyi ku ixi ya Ijitu.
22 “Kanenu kutatesa mutudi mba mon’â kitungu.* 23 Se wa atatesa mu ukexilu woso-woso, ene anga adikola kokwami, sé phata nganda kwívwa o kudikola kwâ, 24 nganda kala ni njinda yavulu, nganda mibwikisa ni xibhata, o ahatu enu a kà kala atudi, o twana twenu a kà kala an’a itungu.
25 “Se usobhesa kitadi ku muthu wala ngadyama bhukaxi ka mundu wami, muthu watungu kumoxi n’eye, kana kubhangesa kwila o kitadi kyé kidivwalula, kana ku mubhinga kibandekesu.*
26 “Se wambata o divunga dya mukwenu kala umbangi wa kima ki wa musobhesa, watokala ku muvutwila-dyu ande dya kufwa o dikumbi, 27 mukonda dyene ngo o divunga dimoxi dyala-nadyu, o kizwatu kivungina o mukutu wê.* Mwene wanda zekela kwebhi? Kyoso mwene kyanda dikola kokwami, sé phata eme nganda mwivwa, mukonda ngimukwa henda.*
28 “Kana kubhubhidila* Nzambi, kana kubhubhidila we o mwadyakime* bhukaxi ka mundu wé.
29 “Ku nzungule ya idima yé ya mabhya ni ku ima ikunguluka ku matangi* mé, kana kufula ku ngibhana-ku maujitu. Watokala ku ngibhana o mon’a wa phande-kumbi ku twana twé. 30 Watokala ubhanga kiki ni ngombe yé ni mbudi yé: O mona wanda kala sambwadi dya izuwa ni mama. Maji mu kizuwa kya dinake, watokala ku ngibhana o mona yú.
31 “Mwatokala mukala mu mundu wami wazele, kimwatokala kudya o xitu ya kibhaku kyojibhe ku mukáwu ku kyama kya muxitu. Mwatokala ku ibhana ku jimbwa.
23 “Kana kumwanga njimbu ya makutu. Kana kukwatekesa mukwa phulu mu kubhana umbangi wa makutu. 2 Kana kukayela o mundu phala kubhanga o ima yayibha. Mu kufúnda kana kubhana umbangi wa makutu mu kukayela athu avulu. 3 Kana kulondekesa katombo* ku ngadyama.
4 “Se usanga ngombe mba jumendu ya nguma yé yajimbidila, ambata-yu kwa mwene. 5 Se umona jumendu ya muthu wa kuzembe ya dibhale ni kimbamba, kana kusomboka sé kukwatekesa. Mukwatekese kujituna o jumendu.
6 “Mu kufúnda, kana kubhana umbangi wa makutu walungu ni ngadyama watungu bhukaxi ké.
7 “Kana kudita mu maka a makutu,* kana kujibha wakambe o kikuma ni yó wayuka, mukonda kinganda lungisa woso ubhanga o phulu.
8 “Mu kufundisa kana kuxikina kutambula kitadi phala kukwatekesa muthu, mukonda o kitadi kibhangesa o muthu wayuka kufundisa mu ukexilu wayibha.
9 “Mukwa ixi yengi kanenu ku mutatesa. Mukonda mwejiya ihi ilombolola kukala mukwa ixi yengi, mukonda mwexile mu akwa ixi yengi ku ixi ya Ijitu.
10 “Dima o mabhya mé, ubhongolole o idima yé mu mivu isamanu. 11 Maji mu muvu wa kasambwadi-phe kana ku a dima, watokala kwa ehela kunyoha. Mu kubhanga kiki, o jingadyama bhukaxi ka mundu wé, anda dya o idima isabhuka ku mavu, o yanda xisa ene anda ku idya ku yama ya muxitu. Kiki kyene kiwatokala o kubhanga ni dibhya dyé dya mividi ni dibhya dyé dya midiva.
12 “O ikalakalu yé watokala ku ibhanga mu izuwa isamanu, maji mu kizuwa kya kasambwadi kiwatokala kubhanga kikalakalu, phala o ngombe yé ni jumendu yé inyohe, o mon’a mubhik’ê wa muhatu ni mukwa ixi yengi asunge nguzu.
13 “Ima yoso yiyi i nga mitendelesa, kimufule ku ibhanga. Kimutumbule o majina a jinzambi jengi, o majina mâ katokala kwa evwa mu makanu menu.
14 “Kala muvu mwatokala ku ngibhangela fesa jitatu. 15 Mwatokala kubhanga o fesa ya jimbolo jakambe o felemendu. Mu sambwadi dya izuwa mwanda dya jimbolo jakambe felemendu, kala ki ngakutendelesa mu kithangana kyatokala mu mbeji ya Abibe,* mukonda mu mbeji yiyi, yene i mwatundu mu ixi ya Ijitu. Séku muthu watokala kwiza ni maku a hatu bhu pholo yami. 16 Mwatokala kubhanga Fesa ya Dimatekenu dya Kubhongolola* o ibundu* ya dyanga yakusuka ya kikalakalu kyenu, ya ima i ukuna ku mabhya, mubhanga Fesa ya Disukilu dya Kubhongolola* ku disukilu dya muvu kyoso ki mwanda bhongolola o ibundu ya kikalakalu kyenu. 17 Lutatu ku muvu mayala oso atokala kudilondekesa bhu pholo ya Ngana Jihova.
18 “Kana kubhakula o manyinga a sata yami kumoxi ni kima kyala ni felemendu. O jisata ja banya ji mwene mubhakula mu jifesa jami, kijatokala kuzeka kate kuma kikukya.
19 “O ibundu yenu yabetakota ya mabhya, idyanga o kukusuka, mwatokala ku yambata mu inzo ya Jihova Nzambi yenu.
“Kana kulamba o mon’a hombo ni lete ya man’yâ.
20 “Nganda tumikisa anju yanda kutwamenena phala ku kulangidila mu njila, phala ku kubhangesa kubokona mu kididi ki ngapelepalala. 21 Mwivwe kyambote, belesela o dízwi dyê. Kana ku mubhukumukina, mukonda mwene kanda loloka o itondalu yenu, mukonda o dijina dyami dyala mwa mwene. 22 Maji se ubelesela o dízwi dyê ni ufiyele woso, anga ubhanga yoso i ngazwela, nganda kala ngi nguma ya jinguma jé ni kuzoka ni yó azoka n’eye. 23 Mukonda o anju yami yanda kutwamenena yanda kwambata ku akwa Mamodi, ku akwa Hiti, ku Mapelezi, ku akwa Kanana, ku akwa Mahivi ni ku Jijebuze, eme nganda ku abwikisa. 24 Kana kufukamena o jinzambi ja jixi jiji, né ku jibheza, kana kukayela o ibhangelu yâ. Muveji dya kiki watokala ku jibula ni kusasujula o ididi yâ ya kubheza ya matadi. 25 Sidivilenu Jihova Nzambi yenu, mwene wanda besowala o mbolo yenu ni menya m’enu. Nganda katula o mauhaxi bhukaxi k’enu. 26 Mu ixi yé o ahatu kanda seluka, kanda kamba kuvwala,* nganda kubhangesa kukala ku mwenyu mu mivu yavulu.
27 “Ande dya ku mimona ene anda kwivwa yalungu n’eme anda teketa, nganda bhangesa kwila o ifuxi izoka n’eye ikala mu kavwanza, nganda bhangesa we kwila o jinguma jé joso a jitolola anga jikulenga.* 28 O jinguma jé janda kala ni wôma ande dyenu kubhixila, nganda bhangesa kwila akwa Mahivi, ni akwa Kanana ni akwa Hiti, a milenga. 29 Kinganda ku akaya bhu pholo yé mu muvu umoxi, phala o ixi ki ikale ngundu, o yama ya mukáwu ki idivwalule anga i kukwama. 30 Nganda ku akaya bhu pholo yé bhofele-bhofele, kate ki wanda disokolola anga ulundula o ixi.
31 “Nganda ta o jimbambe jenu tunde mu Kalunga Kakusuka kate mu kalunga* ka akwa Fidíxa, tunde mu kikangalakata kate ku Ngiji ya Ewufalate,* mukonda o athu atungu mu ixi yoyó nganda ku abhakula bhu maku m’enu, nganda ku akaya bhu pholo yenu. 32 Kimute-nawu kikutu, kimute we kikutu ni jinzambi jâ. 33 Ene katokala kutunga mu ixi yenu phala ka mibhangese kuta kituxi kokwami. Mweji sidivila o jinzambi jâ, sé phata kiki kyeji kala mubhetu phala enu.”
24 Jihova anga wambela Mozé, wixi: “Banda ku mulundu kumoxi ni Alá, Nadabe, Abihú, ni makwinyi asambwadi atufunga twa akwa Izalayele. Mwatokala ku ngifukamena phala ku ngibheza, maji mukala dikanga. 2 Mozé watokala kukala ubheka wê kyoso kyanda zukama kwa Jihova. Akwa katokala kuzukama, o mundu kiwatokala kubanda kumoxi ni mwene.”
3 Mukyenyiki, Mozé wayi kwexile o mundu, yu wa atangela o izwelu yoso yiyi ya Jihova ni jingonge joso. O mundu woso anga utambwijila kumoxi, exi: “Twanda bhanga mwene yoso yambe Jihova.” 4 Mukyenyiki, Mozé wasoneka o izwelu yoso ya Jihova. Wabalumuka mu kamenemene yu watungu kalatódyu ku mbandu a mulundu. Anga wimika dikwinyi ni kiyadi kya philadi yalungu ni dikwinyi ni kyadi kya miji ya akwa Izalayele. 5 Mukusuluka, mwene watumikisa minzangala ya akwa Izalayele, anga abhakula jisata ja kwoha, abhakula tungombe kala jisata ja paze kwa Jihova. 6 Mozé wakwata mbandu ya manyinga wa ata mu matijela, o mbandu yamukwa ya manyinga anga u anyakena* ku thandu a kalatódyu. 7 Bhenyobho, mwene wakwata o divulu dya kikutu, waditange ni dízwi dyaswina phala o mundu. Ene ambe exi: “Twanda bhanga mwene yoso yambe Jihova. Twanda belesela.” 8 Mukiki, Mozé wakwata o manyinga yu wa anyakena ku thandu a mundu wixi: “Yá ene o manyinga a kikutu kyate Jihova ni enu kyalungu ni izwelu yoso yiyi.”
9 Mozé, Alá, Nadabe, Abihú ni makwinyi asambwadi a tufunga twa akwa Izalayele abande ku mulundu, 10 anga amona o Nzambi ya Izalayele. O inama yê yexile ku thandu a kididi kyedile kala a kibhange ni ditadi dya safidya, kyazelele kala o dyulu dyene. 11 Mwene kakwama o atwameni a akwa Izalayele. Ene amono o kisumwa kya Nzambi yakidi, anga adya, anwa.
12 Bhenyobho, Jihova wambela Mozé: “Banda ku mulundu udisange n<u55A>eme, ukale kwenyoko. Nganda kubhana o mabaya* a matadi mwala o ijila ni itumu i ngasoneka phala kulonga o mundu.” 13 Mozé ni mukwatekexi wê Jozuwé adisokejeka, Mozé anga ubanda ku mulundu wa Nzambi yakidi. 14 Maji mwene wambele o tufunga, wixi: “Tukingyenu bhabha kate ki twanda vutuka. Alá ni Hule anda xala kumoxi n’enu. Woso ukala ni maka abhingi kwa abatula, utena kuya kwa ene.” 15 Mukyenyiki, Mozé wabande ku mulundu, o mulundu anga a uvungina ku dituta.
16 O kubhenya kwa Jihova anga kukala ku thandu a mulundu wa Sinayi. O dituta dya vungina o mulundu mu izuwa isamanu. Mu kizuwa kya kasambwadi, mwene wexana Mozé tunde moxi a dituta. 17 Ku mesu akwa Izalayele exile mutala, o kubhenya kwa Jihova kwedile kala túbhya twamuzukuta ku thandu a mulundu. 18 Mukyenyiki, Mozé wabokona mu dituta anga ubanda ku mulundu. Mozé anga ukala ku mulundu mu makwinyi awana a izuwa ni makwinyi awana a usuku.
25 Jihova anga wambela Mozé, wixi: 2 “Ambela o mundu wa Izalayele akatule ku jimbote jâ maujitu phala eme. O maujitu ami mwatokala kwa abhongolola ku athu oso amesena kubhana ni muxima woso. 3 Yá ene o maujitu u mwatokala kutambula kwa ene: ulu, phalata, ngondo, 4 jidinya ja azulu, jidinya japúlupula, jidinya jakusuka, linyu yafina ni ndemba ya hombo, 5 ibha ya mbudi yokusukise, ibha ya foka,* mabaya a muxi wa akasya, 6 máji phala tundeya, bálsamu phala kubhanga o máji a ku unda, ni wasu wadizumba, unuha kyambote, 7 matadi a onixe, ni matadi amukwa phala kwa asokeka mu efode ni kivunga-thulu. 8 Mwanda ngitungila kididi kikôla, eme nganda kala bhukaxi kenu. 9 Mukubhanga o balaka ni ima yoso yanda kala-mu, mwatokala kubhanga yoso kala o kidifwa kinganda midikisa.
10 “Mwatokala kubhanga o Álaka* ni mabaya a muxi wa akasya, kovadu* jiyadi ni kaxaxi mu kukula, kovadu imoxi ni kaxaxi mu kuzanza ni kovadu imoxi ni kaxaxi mu kulebha. 11 Mukusuluka watokala ku ixiya ni ulu yafina, watokala ku ixiya moxi ni ku kanga. Mu ku izubha, watokala ku ita ulu mu jimbandu jê. 12 Watokala ku ibhangela tumalola tuwana twa ulu yafina ni ku tutula ku thandu a inama iwana, tumalola tuyadi kumbandu imoxi, tumalola tuyadi ku mbandu yamukwa. 13 Watokala kubhanga mikambu iyadi ya mabaya a muxi wa akasya, ni ku ixiya ni ulu. 14 O mikambu iyadi u ibhitisa mu tumalola twala mu jimbandu ja álaka, phala kututa nayu o Álaka. 15 O mikambu yanda kala mu tumalola twa Álaka, katokala ku ikatula-ku. 16 Moxi a Álaka, watokala kutula-mu o Umbangi u nganda kubhana.
17 Wanda bhanga kivunginu kya ulu yafina, kikala ni kovadu jiyadi ni kaxaxi mu kukula, kovadu imoxi ni kaxi mu kuzanza. 18 Watokala kubhanga jikelubini jiyadi ja ulu. Watokala ku jibhanga ni ulu yosule mu mbandu jiyadi ja kivunginu. 19 Bhanga o jikelubini mu jimbandu jiyadi. Kala mbandu ya kivunginu, kelubini imoxi. 20 O jikelubini jatokala kukala ni mabhabha bhulu, phala kufuta-nawu o kivunginu. Jene jiyadi jatokala kudibhana o jipholo, o jikelubini jiyadi jatokala kubhetamena o jipholo ku kivunginu. 21 Wanda tula o kivunginu ku thandu a Álaka, o moxi a Álaka wanda tula-mu o Umbangi u nganda kubhana. 22 Nganda dilondekesa kokwé, nganda zwela n’eye ku thandu dya kivunginu. Bhukaxi ka jikelubini jiyadi jala ku thandu dya Álaka ya Umbangi, nganda kubhana o itendelesu yoso i watokala kutudila akwa Izalayele.
23 “Wanda bhanga we o meza ni mabaya a muxi wa akasya, kovadu jiyadi mu kukula, kovadu imoxi mu kuzanza, ni kovadu imoxi ni kaxaxi mu kulebha. 24 Watokala ku ixiya ni ulu yafina, mu ku izubha u ita ulu mu jimbandu jê. 25 Wanda bhanga dibaya dikondoloka o meza, kuzanza kwê kukala kwa dikanda dya lukwaku,* mu ku izubha o dibaya u dikondoloka ni ulu. 26 Wanda bhanga tumalola tuwana twa ulu phala o meza, u tutula ku jihota jiwana kwala o inama iwana. 27 O tumalola twatokala kukala bhu mbandu ya mabaya, kwene kwanda bhita o mikambu ya kututa-nayu o meza. 28 Watokala kubhanga o mikambu ni mabaya a muxi wa akasya, u ixiya ni ulu, o mikambu yene i wanda tuta-nayu o meza.
29 “Wanda bhanga we o malonga, o jikopho phala o meza, o jijala ni matijela mwanda lundulwila o jisata jakunwa. Watokala ku ibhanga ni ulu yafina. 30 Ku meza-phe u tula-ku jinga o jimbolo ja sata bhu pholo yami.
31 “Wanda bhanga ditudilu* dya tundeya dya ulu yafina. O ditudilu dya tundeya watokala ku dibhanga ni ulu yosule, o inama, o lumbungu, o maku, o jiphoko, o jimbotá ni ithulu, yoso yatokala kukala kima kimoxi ngo. 32 Ku lumbungu lwa ditudilu dya tundeya kwanda tunda maku asamanu, maku atatu ku mbandu yiyi, maku atatu ku mbandu yamukwa. 33 Ku mbandu imoxi ya lukwaku, kwanda kala jikopho jitatu jadifwangana ni ithulu ya amendwa, o jimbotá ni ithulu jiya ni ku dibhingana. Kala mbandu ya lukwaku kwanda kala kopho jitatu jadifwangana ni ithulu ya amendwa. O jimbotá jiya ni ku dibhingana ni ithulu. Kiki kyene kyanda kala o maku asamanu atunda ku lumbungu lwa ditudilu dya tundeya. 34 Ku lumbungu lwa ditudilu dya tundeya kwanda kala kopho jiwana jadifwangana ni kithulu kya amendwa, o jimbotá jiya ni ku dibhingana ni ithulu. 35 Koxi a maku ayadi a dyanga, atunda ku lumbungu, kwanda kala mbotá imoxi, koxi a maku ayadi a kayela, kwanda kala mbotá imoxi, koxi a maku ayadi asukina, kwanda kala mbotá imoxi. Kiki kyene kyanda bhita ni maku asamanu atunda ku lumbungu. 36 O jimbotá, o maku ni ditudilu dyoso dya tundeya, yatokala kukala kima kimoxi ngo, kya ulu yafina, kyonzunze. 37 Wanda dibhangela sambwadi dya tundeya. Kyoso kyanda wika o tundeya, twene twanda mwikina o kididi bhu dyala. 38 O ijiminu ni ididi yakutula o makala ya ditudilu dya tundeya, atokala ku ibhanga ni ulu yafina. 39 O ditudilu dya tundeya ni ima yoso yiyi, atokala ku ibhanga ni talendu* imoxi ya ulu yafina. 40 Aluka phala o ima yoso yiyi u ibhange kala kyoso kya kwidikisa-yu ku mulundu.
26 “Watokala kubhanga o balaka ni dikwinyi dya jikulutina ja linyu yafina, ni jidinya ja azulu ni jidinya japúlupula ni jidinya jakusuka. Mu kuyudika o jikulutina, watokala kuta-mu jifikula ja jikelubini jobolodale. 2 Kala kulutina yatokala kukala ni makwinyi ayadi ni dinake dya jikovadu* mu kuzanza, ni kovadu jiwana mu kukula. Jikulutina joso jatokala kusokela kumoxi. 3 Jikulutina jitanu atokala ku jitungila kumoxi ni jikale imoxi ngo. O jikulutina jitanu jamukwa atokala we ku jitungila kumoxi ni jikale imoxi ngo. 4 Wanda bhanga mabokwenu ofele ni jidinya ja azulu ku muhuhu wa kulutina bhu itakana ni kulutina yamukwa, kyene we ki wanda bhanga ku muhuhu wa kulutina yamukwa ku mbandu yasukina ku ya takanesa, phala jene kiyadi jikale kumoxi. 5 Wanda bhanga makwinyi atanu a mabokwenu mu kulutina imoxi ni makwinyi atanu a mabokwenu mu muhuhu wa kulutina yamukwa, phala mabokwenu atakane mudyâ bhwoso bhwanda takana o jikulutina. 6 Watokala kuyudika makwinyi atanu a jikoloxete ja ulu ni kutakanesa o jikulutina bhukaxi ka jikoloxete, o balaka yoso yanda kala kima kimoxi ngo.
7 “Wanda bhanga we jikulutina ja ndemba ya hombo, phala jikale ivunginu ku thandu a balaka. Wanda bhanga dikwinyi ni umoxi dya jikulutina. 8 Kala kulutina yanda kala ni makwinyi atatu a kovadu mu kukula ni kovadu jiwana mu kuzanza. O dikwinyi ni umoxi dya jikulutina jatokala kukala ni midila imoxi. 9 O jikulutina jitanu jiji, watokala ku jitunga kumoxi ni kutunga kumoxi we o jikulutina jisamanu jamukwa. O mbandu ya kulutina ya kasamanu watokala ku ibudika ku thandu a mwelu wa balaka. 10 Watokala kubhanga makwinyi atanu a mabokwenu ku muhuhu wa kulutina, ikala kwa suku ni kutakanesa o jikulutina ni makwinyi atanu a mabokwenu ku muhuhu wa kulutina, ikala kwa suku ni kutakanesa o jikulutina jamukwa. Kifwa, bhwanda takanesa jene joso. 11 Watokala kubhanga makwinyi atanu a jikoloxete ja ngondo ni kuta o jikoloxete mu mabokwenu phala kubunda o jimbandu ja balaka, yene yanda kala kima kimoxi ngo. 12 O jikulutina ja balaka jatokala kusubhuka. O jimbandu janda subhuka, jatokala kunyengana. Kaxaxi ka mbandu ya kulutina yanda subhuka, katokala kunyenganena kudima dya balaka. 13 O mbandu yanda subhuka mu kukula kwa jikulutina, yanda nyenganena kovadu imoxi ku mbandu ni mbandu ya balaka, phala ku ivungina.
14 “Wanda bhanga we kivunginu kya kibha kya mbudi kyokusukise phala o balaka. Ku thandu dyê uta-ku kivunginu kya kibha kya foka.*
15 “Wanda bhanga mabaya a muxi wa akasya phala o balaka, wa emanesa kala jingunji. 16 Kala dibaya dyanda kala ni dikwinyi dya kovadu mu kulebha ni kovadu imoxi ni kaxaxi mu kuzanza. 17 Kala dibaya dyanda kala ni maleka ayadi anda diphidika mudyâ. Kiki kyene ki wanda bhanga ni mabaya oso a balaka. 18 Watokala kubhanga makwinyi ayadi a mabaya phala o balaka. Ene atokala kulungila ku mbandu ya lwiji ya balaka.
19 “Wanda bhanga makwinyi awana a ibaka ya phalata ni ifikidilu phala ikale koxi a makwinyi ayadi a mabaya yá. Ibaka iyadi ni kifikidilu phala o maleka ayadi a mabaya adyanga ni ibaka iyadi ni kifikidilu phala o maleka ayadi a mabaya amukwa. 20 Ubhanga makwinyi ayadi a mabaya phala o mbandu yamukwa ya balaka, o mbandu ya thunda, 21 ni makwinyi awana a ibaka yê ya phalata ni kifikidilu, ibaka iyadi ni kifikidilu phala o mabaya a dyanga, ibaka iyadi ni kifikidilu phala o mabaya amukwa. 22 Ubhanga mabaya asamanu phala o mbandu yala kudima dya balaka, yalungila kufwila o dikumbi. 23 Wanda bhanga mabaya ayadi phala akale ifikidilu iyadi mu jihota kudima dya balaka. 24 O mabaya yá atokala ku awanuna mu mbandu jiyadi jasokela, tunde bhoxi ndu bhulu, kate ku dilola dya dyanga. Kiki kyene ki watokala kubhanga ni mabaya ayadi yá, ene anda dibhanga ifikidilu iyadi phala o jihota. 25 Kyenyiki, kwanda kala mabaya anake ni dikwinyi ni samanu a ibaka ya phalata ni ifikidilu, ibaka iyadi ni ifikidilu ku mabaya a dyanga ni ibaka iyadi ni ifikidilu ku mabaya amukwa.
26 “Wanda bhanga we mixi ya akasya: itanu phala kukwata o mabaya a mbandu imoxi ya balaka, 27 itanu phala kukwata o mabaya a mbandu yamukwa ya balaka ni itanu phala kukwata o mabaya ku mbandu kufwila o dikumbi kudima dya balaka. 28 O muxi wa kaxi, watokala kubhita mu mabaya tundé ku dimatekenu ndu ku disukilu.
29 “O mabaya wanda kwa xiya ni ulu, wanda bhanga-ku tumalola twa ulu kwanda bhita o mixi. O mixi watokala ku ixiya ni ulu. 30 Imika o balaka kala o kidifwa kya kulondekesa ku mulundu.
31 “Watokala kubhanga kulutina imoxi ni jidinya ja azulu ni jidinya japulúpula ni jidinya jakusuka ni linyu yafina. Yatokala kukala ni ifikula ya jikelubini. 32 U inyenga ku jiphiladi jiwana jobhange ni muxi wa akasya joxiye ni ulu. O jipheleku ja jiphiladi jatokaka kukala ja ulu. O jiphiladi anda jitula ku ibaka iwana ya phalata ni ifikidilu. 33 Wanda nyenga o kulutina koxi a jikoloxete, wanda kwambata o álaka ya Umbangi moxi, kudima dya kulutina. O kulutina yene yanda wana o Kididi Kikôla ni Kididi Kikôla Kinene. 34 Watokala kuta o kivunginu ku thandu dya álaka ya Umbangi mu Kididi Kikôla Kinene.
35 “O meza wanda itula ku mbandu ya kanga ya kulutina, o ditudilu dya tundeya wanda ditula ku mbandu ya lwiji ya balaka ku pholo dya meza. O meza wanda ku itula ku mbandu ya thunda. 36 Wanda bhanga kulutina yotunge ni jidinya ja azulu ni jidinya japúlupula ni jidinya jakusuka ni linyu yafina phala o mwelu wa balaka. 37 O kulutina yiyi, wanda ibhangela jiphiladi jitanu ja muxi wa akasya wanda jixiya ni ulu. O jipheleku ja jiphiladi jatokala kukala ja ulu. Wanda jibhangela ibaka itanu ni kifikidilu kya ngondo wosule.
27 “Wanda bhanga kalatódyu ka mabaya a muxi wa akasya. Katokala kukala ni hota jiwana, katokala kukala ni kovadu* jitanu mu kukula, kovadu jitanu mu kuzanza ni kovadu jitatu mu kulebha. 2 Wanda bhanga jingela ku jihota jê jiwana, o jingela janda bhanga mbandu ku kalatódyu, o kalatódyu wanda kaxiya ni ngondo. 3 Ubhanga ima ya kukatula-nayu uthôkwa,* ubhanga we ivotelu, matijela, jingalufu* ni ididi ya kutula o makala. Ima yoso yiyi ya kalatódyu watokala ku ibhanga ni ngondo. 4 Wanda bhanga kiseselu* kya ngondo kyedi kala wânda phala o kalatódyu ni tumalola tuwana ku wânda, kala hota kadilola kamoxi. 5 O wânda u utula mu jimbandu ja kalatódyu, o wânda yú watokala kukala mu kitala kya kaxi ka kalatódyu. 6 Watokala kubhanga mikambu ya mabaya a muxi wa akasya, u ixiya ni ngondo. 7 O mikambu anda ibokwesa mu tumalola, ni ikale mu mbandu jiyadi ja kalatódyu, kyoso kyanda kambata. 8 O kalatódyu u kabhanga ni mabaya, kala kaxa. Moxi dyê mukala kala kitutu kya hatu. Watokala ku kabhanga kala kya kulondekesa Mwéne ku mulundu.
9 “Wanda bhanga o kithádi kya balaka, o kithádi kyanda lungila ku mbandu ya lwiji. Kyanda kala ni jikulutina ja linyu yafina, janda kala ni hama ya kovadu mu kulebha mu mbandu yiyi. 10 Kyene kyanda kala ni makwinyi ayadi a jiphiladi, ni makwinyi ayadi a ibaka ya ngondo, ni kifikidilu. O jipheleku ja jiphiladi ni itakanesu* yê, yanda kala ya phalata. 11 Ku mbandu ya thunda kwanda kala we kulutina. O kulutina yiyi yanda kala ni hama ya jikovadu mu kulebha, yanda kala ni makwinyi ayadi a jiphiladi ni makwinyi ayadi a ibaka ya ngondo ni kifikidilu ni jipheleku ni itakanesu ya phalata phala o jiphiladi. 12 Ku mbandu kufwila o dikumbi, kwatokala kukala kulutina imoxi phala o makwinyi atanu a jikovadu a kuzanza kwa kithádi ni dikwinyi dya philadi ni dikwinyi dya ibaka ni kifikidilu. 13 O kuzanza kwa kithádi ku mbandu kutundila o dikumbi, kwanda kala kwa makwinyi atanu a jikovadu. 14 Ku mbandu imoxi ya mwelu kwanda kala kulutina imoxi ya dikwinyi ni kitanu kya jikovadu ni jiphiladi jitatu ni ibaka itatu ni kifikidilu. 15 Ku mbandu yamukwa ya mwelu, kwanda kala kulutina imoxi ya dikwinyi ni kitanu kya jikovadu ni jiphiladi jitatu ni ibaka itatu ni kifikidilu.
16 “O mwelu wa kithádi watokala kukala ni kulutina imoxi ya makwinyi ayadi a jikovadu mu kulebha, yotunge ni jidinya ja azulu ni jidinya japulúpula ni jidinya jakusuka ni linyu yafina, yatokala kukala ni jiphiladi jiwana ni ibaka iwana ni kifikidilu. 17 O jiphiladi joso, ja kondoloka o kithádi, janda kala ni itakanesu ya phalata, ni jipheleku ja phalata, maji o ibaka yê ni ifikidilu yanda kala ya ngondo. 18 O kithádi kyatokala kukala ni hama ya jikovadu mu kukula, makwinyi atanu a jikovadu mu kuzanza ni kovadu jitanu mu kulebha. Anda kibhanga ni linyu yafina, o ibaka yê ni ifikidilu yatokala kukala ya ngondo. 19 O imbamba yoso ya kikalakalu kya balaka, ni jiphapha jê ja kufikidila ni jiphapha joso ja kufikidila ja kithádi, jatokala kukala ja ngondo.
20 “Watokala kutendelesa akwa Izalayele phala ku kubhekela máji ambote a mudiva akumwikina, phala o tundeya tu mwike izuwa yoso. 21 Alá ni an’ê, éne anda kala ni kikalakalu kya kuwika o tundeya bhu pholo ya Jihova, tunde mu ngoloxi kate kuma kikúkya, mu balaka ya kutakanena ku mbandu ya kanga ya kulutina, ya zukama ni Umbangi. Yiyi ngonge inangenena, akwa Izalayele atokala ku ikumbidila ku miji yâ yoso.
28 “Bhukaxi ka akwa Izalayele, watokala kusola-ku phang’yé Alá ni an’ê, phala Alá angisidivile kala mukunji, sola Alá ni an’ê Nadabe, Abihú, Eliyazale ni Itamale. 2 Watokala kubhanga izwatu ikôla phala phang’yé Alá, imubhane fuma ni kuwabha. 3 Ambela athu oso ala ni mauhete,* u ngezalesa ni unjimu,* phala abhange izwatu. O izwatu yiyi, yanda londekesa kwila, Alá wazele ku mesu mami, phala a ngisidivile kala mukunji.
4 “O izwatu imwanda bhanga yenyiyi: kivunga-thulu kimoxi, efode imoxi, divunga dimoxi dyakambe o maku, ni kizwatu kyalebha kyala ni mabaka, kitundu kimoxi ni phonda imoxi. Mwanda bhanga o izwatu yiyi ikôla phala phang’yé Alá ni an’ê, phala Alá angisidivile kala mukunji. 5 O akalakadi ala ni uhete, anda kalakala ni ulu, jidinya ja azulu, jidinya ja pulúpula, jidinya ja kusuka ni linyu yafina.
6 “Mwatokala kubhanga o efode ni ulu, jidinya ja azulu, jidinya ja pulúpula, jidinya ja kusuka ni linyu yafina, mwatokala ku ita makembu.* 7 Yatokala kukala ni tumikolo tuyadi tubhita mu isuxi, twanda takanesa mu jimbandu jê jiyadi. 8 O phonda ya makembu, inaminina ku efode phala ki itunde bhu kididi kyê, atokala ku ibhanga we ni ulu, jidinya ja azulu, jidinya ja pulúpula, jidinya ja kusuka ni linyu yafina.
9 “Watokala kukwata matadi ayadi a onixe ni kusoneka-ku* o majina a twana twa Izalayele. 10 Ku ditadi dimoxi majina asamanu, ku ditadi dya mukwa, o majina asamanu amukwa. Adikayela kala kya avwala. 11 O mukwa kuseta, wanda seta o majina a an’a Izalayele ku matadi ayadi, kala kyene muta o kidimbu. Mukusuluka, watokala kutumina ku atula mu makwatelu a ulu. 12 Watokala kuta o matadi ayadi ku tumikolo twa efode tubhita mu isuxi, kala matadi akulembalala phala o an’a Izalayele. Alá wanda kwambata o majina mâ bhu pholo ya Jihova mu isuxi, kala dilembalelu. 13 Watokala kubhanga makwatelu a ulu 14 ni tumalubhambu tuyadi twa ulu yafina, twobudike kala mikolo. O tumalubhambu tuyadi watokala kutukuta mu makwatelu ayadi obhidike.
15 “Watokala kutumina o mukwa kubhanga o makembu, kubhanga o kivunga-thulu kya kufundisa. O kivunga-thulu atokala ku kibhanga kala o efode, ni ulu, jidinya ja azulu, jidinya japulúpula, jidinya jakusuka ni linyu yafina. 16 Kyoso kyanda ibudika, mbandu jê jiwana janda sokela. O kukula kwê kwa dikanda dimoxi dya lukwaku,* o kuzanza kwê kwa dikanda dimoxi dya lukwaku. 17 Watokala kuta-ku matadi ala ni valolo yavulu, mikalatata iwana ya matadi. O mukalatata wa dyanga wanda kala wa lubi, topázyu ni ejimelada. 18 O mukalatata wa kayadi wanda kala wa tulukeza, safidya ni jaspe. 19 O mukalatata wa katatu, wanda kala wa ditadi dya lexeme,* angata ni ametista. 20 O mukalatata wa kawana, wanda kala wa kidizolitu, onixe ni jade. O matadi oso yá atokala kwa asokeka mu makwatelu a ulu. 21 O matadi yá anda lunga ni dikwinyi ni kiyadi kya an’a Izalayele. Kala ditadi anda diseta kala kyene muta o kidimbu. Kala dijina dyanda londekesa mwiji umoxi ku dikwinyi ni kiyadi kya miji.
22 “Watokala kubhanga tumalubhambu twobhidike, twa ulu yafina kala mikolo phala o kivunga-thulu. 23 Watokala kubhanga tumalola tuyadi twa ulu phala o kivunga-thulu. U tutula ku jimbandu jiyadi ja kivunga-thulu. 24 Watokala kubhitisa o mikolo iyadi ya ulu, mu tumalola tuyadi mu jimbandu ja kivunga-thulu. 25 Watokala kubhitisa o jisungu ja mikolo iyadi mu makwatelu ayadi akwata mu isuxi, mu tumikolo twa efode, ku mbandu ikala ku pholo. 26 Watokala kubhanga tumalola tuyadi twa ulu ni ku tuta mu jimbandu jiyadi ja kivunga-thulu, moxi, mu mbandu yalungila ku efode. 27 Watokala kubhanga dingi tumalola tuyadi twa ulu ni ku tuta ku mbandu ya kanga ya efode, koxi atumikolo tuyadi tubhita mu isuxi, bhwa zukama ni mbandu bhu twatakanena, ku thandu a phonda ya makembu* ya efode. 28 Phala o kivunga-thulu kikale jinga bhu kididi kyê, atokala kukuta o tumalola twa kivunga-thulu mu tumalola twa efode ni mukolo wa azulu. Kiki kyanda bhangesa o kivunga-thulu kukala bhu kididi kyê, ku efode, ku thandu a phonda ya makembu.
29 “Kyoso Alá kyanda bokona mu kididi kikôla, watokala kwambata o majina a an’â Izalayele mu kivunga-thulu kya kufundisa, ku phetu* yê, kala kilembalesu kinangenena bhu pholo ya Jihova. 30 Moxi a kivunga-thulu kya kufundisa wanda tula-mu o Udime ni Tumine.* Yene yanda kala ku phetu ya Alá kyoso mwene kyanda bokona phala kukala bhu pholo ya Jihova. Mu kubhanga kiki Alá wanda kwambata jinga o ima yiyi bhu phetu yê, yanda fundisa-nayu akwa Izalayele bhu pholo ya Jihova.
31 “Watokala kubhanga o divunga dyakambe o maku dya efode, dyene dyoso dikala dya jidinya ja azulu. 32 Kwanda kala kididi ku thandu kwanda bhita o mútwe. Bhu kididi bhwanda bhita o mútwe, atokala kutunga-bhu kyambote, ni bhu kole kala o ngola ya mbinza ya utadi,* phala ki bhu tanduke. 33 Watokala kubhanga tubola twadifu ni jilomá, u tubhanga ni jidinya ja azulu, jidinya japulúpula ni jidinya jakusuka. Tukondoloka bhwa sukina o jidinya ja azulu, tuya ni kudibhingana ni tungunga twa ulu. 34 Uya ni kubhinganesa kangunga kamoxi ka ulu ni kabola kamoxi kadifu ni lomá, tukondoloka bhwa sukina o divunga dya azulu, dyakambe o maku. 35 Alá watokala kudizwata phala kubhanga o kikalakalu kya ukunji. O jibuya ja tungunga anda jivwa kyoso mwene kyanda bokona mu kididi kikôla bhu pholo ya Jihova ni kyoso kyanda tunda, phala kafwe.
36 “Watokala kubhanga lamina ya mubhenya ya ulu yafina, kala kyene muta o idimbu, usoneka-mu o izwelu yiyi: ‘O kuzela kwatokala kwa Jihova.’ 37 U ikutila ku kitundu ni lungoji lwa azulu. O lamina yatokala kukala ku pholo ku thandu a kitundu. 38 Kyene kyatokala kukala bhu dibhômo dya Alá, o Alá mwéne wanda tambwijila se kukala muthu uta kituxi kyalungu ni ima ikôla yazelesa akwa Izalayele, kyoso kya ibhakula kala jisata jikôla. Yanda kala jinga bhu dibhômo dya Alá, phala Jihova n’a axikina.
39 “Watokala kutunga kizwatu kyalebha kya linyu yafina kyala ni mabaka, ubhanga kitundu kya linyu yafina, utunga we phonda imoxi.
40 “Wanda bhanga we izwatu yalebha, ni jiphonda ni ivunginu phala o mítwe ya an’â Alá, phala kwa abhana fuma ni kuwabha. 41 Wanda zwika phang’yé Alá ni an’ê, watokala kwa unda, kwa asola ni kwa azelesa. Ene atokala ku ngisidivila kala akunji. 42 Ubhanga we tukalasá twa linyu phala kuxita o thuxi yâ. Tumatekena mu mbunda, tusukina mu jiphuna. 43 Alá ni an’ê atokala kutuzwata kyoso kya bokona mu balaka ya kutakanena mba kyoso kyazukama ku kalatódyu phala kusidivila mu kididi kikôla, phala kakale ni kikuma anga afwa. Yiyi ngonge inangenena phala mwene ni mbutu yê.
29 “Phala ku azelesa n’a ngisidivile kala akunji, ubhanga kiki: Ukwata kangombe ni ndumbe jiyadi ja mbudi jadisanze, 2 jimbolo jakambe felemendu, jimbolo jobhange ni máji mu ukexilu wa nela jakambe felemendu ni jimbolo jatolo o mukomo* jakambe felemendu jowese ni máji. Watokala kubhanga o jimbolo ni fadinya yafina ya tiliku, 3 ujitula mu kinda, anga u jilondekesa mu kinda, kumoxi ni kangombe ni ndumbe jiyadi ja mbudi.
4 “Watokala kubheka Alá ni an’ê bhu mwelu wa balaka ya kutakanena, wa atendelesa kuzowa. 5 Ukwata-phe o izwatu, Alá u muzwika o divunga dya lebha, o divunga dya kambe o maku dya efode, o efode ni kivunga-thulu, watokala ku mukuta o phonda ya makembu ya efode mu mbunda, u mukuta-yu kyambote. 6 U muta o kitundu ku mútwe, o kijimbwete* kikôla ukita ku kitundu. 7 Bhenyobho, ukwata o máji a ku unda, u mulundulwila-wu ku mútwe, kyene ki u mu undi’ki.
8 “Mukusuluka ubheka an’ê, wa azwika o mavunga alebha. 9 Kikale Alá ni an’ê, wa akuta o jiphonda, wa ata we o ivunginu ya mítwe. Kyenyiki, o kikalakalu kya ukunji kyanda kala kya ene, yiyi ngonge inangenena. Kiki kyene ki watokala kubhanga kwa Alá ni an’ê mu kwasola, phala ku ngisidivila kala akunji.
10 “Mukusuluka, watokala kubheka o kangombe bhu pholo ya balaka ya kutakanena, Alá ni an’ê anda tula o maku ku mútwe wa kangombe. 11 Ujibha o kangombe bhu pholo ya Jihova bhu mwelu wa balaka ya kutakanena. 12 Ubonda o mulembu mu manyinga a kangombe, u ubhitisa ku jingela jala ku kalatódyu. O manyinga oso amukwa wa azunzumwina bhoxi bhu mbandu a kalatódyu. 13 Mukusuluka, ukwata o banya yoso ya midya, o banya ya figadu, o an’â sonyi, o banya itunda ku an’â sonyi, uyoha anga u ixongotesa ku kalatódyu. 14 Mukyenyiki, woha o xitu, o kibha, ni kitobe kya ngombe, bhu kanga dya kibangu. Yiyi sata ya ituxi.
15 “Ukwata-phe ndumbe imoxi ya mbudi, Alá ni an’ê atokala kutula o maku mâ ku mútwe wa mbudi. 16 Ujibha o ndumbe ya mbudi, ukwata o manyinga anga wa nyakena* mu jimbandu joso ja kalatódyu. 17 Utala o mbudi mu jithumba, usukula o midya ni inama, o jithumba ujitula kumoxi, ni mútwe we kyene. 18 Ndumbe ya mbudi u yoha ya muvimba, u ixongotesa ku kalatódyu. Sata ya kwoha phala Jihova, dizumba dyambote. Sata ya kubhakula ni túbhya kwa Jihova.
19 “Mukusuluka ukwata o ndumbe ya mbudi yamukwa, Alá ni an’ê atokala kutula o maku ku mútwe wa ndumbe ya mbudi. 20 Jibha o ndumbe ya mbudi, katula-ku tumanyinga ututa ku sungu ya dítwi dya kadilu dya Alá, ni kujisungu ja mátwi a kadilu a an’ê, wa ata we ku milembu yamakota a maku mâ a kadilu, ni kumilembu yamakota ya inama yâ ya kadilu, anga unyekena o manyinga mu jimbandu joso ja kalatódyu. 21 Anga ukatula tumanyinga twala ku kalatódyu, ni tumáji twa ku unda, u tunyakena kwa Alá ni izwatu yê, ni ku an’ê ni ku izwatu yâ, phala mwene ni izwatu yê ni an’ê ni izwatu yâ, azele.
22 “Katula-phe o banya ya ndumbe ya mbudi, o mukila wê wanete, o banya yala ku midya, o banya ya figadu, o an’â asonyi, ni banya yala ku an’â asonyi ni kinama kya kadilu, mukonda yiyi yene o mbudi ya kubhakula kyoso kyasola o akunji. 23 Mu kinda kya jimbolo jakambe felemendu kyala bhu pholo ya Jihova, ukatula-bhu we mbolo imoxi yofele, ni mbolo imoxi yobhange mu ukexilu wa nela, yobhange ni máji ni mbolo imoxi yatolo o mukomo. 24 Ima yoso yiyi watokala ku ibhana bhu maku a Alá ni bhu maku a twana twê, watokala ku ibhitisa ku pholo ni ku dima kala sata yobhakule kwa Jihova. 25 Mukyenyiki, watokala ku ikatula bhu maku mâ ni ku yoha ku kalatódyu, ku thandu a ndumbe ya mbudi ya dyanga yobhakule kala sata ya kwoha, kala dizumba dyambote phala Jihova. Sata ya kubhakula ni túbhya kwa Jihova.
26 “Mukusuluka, ukwata o phetu ya ndumbe ya mbudi ya kubhakula kyoso kyasola o akunji, yobhane phala Alá, watokala ku ibhitisa ku pholo ni ku dima, kala sata yobhakule kwa Jihova, yiyi yene o mbandu yanda kutokala. 27 Ku ndumbe ya mbudi ya kubhakula kyoso kyasola o akunji, yobhane kwa Alá ni ku an’ê, watokala kukôlesa-ku o phetu yobhane kala sata, o kinama anda kibhakula kala mbandu ikôla, yobhane ni yoyó yosangele. 28 Mukonda dya kukala mbandu ikôla, o jimbandu jiji, janda tokala kwa Alá ni ku an’ê kala ngonge inangenena yatokala kukumbidila akwa Izalayele. Jene janda kala mbandu ikôla janda sangela akwa Izalayele. O mbandu ikôla ya akwa Izalayele phala Jihova, ku jisata jâ ja paze.
29 “O izwatu ikôla yatokala kwa Alá, ku pholo dya kwenda yanda kala ya twana twê, kyoso kyanda kwa unda ni ku asola kala akunji. 30 O mukunji wanda mubhingana bhukaxi ka twana twê, anga ubokona mu balaka ya kutakanena phala kusidivila mu kididi kikôla, wanda zwata o izwatu yiyi mu sambwadi dya izuwa.
31 “Wanda kwata o mbudi ya kubhakula kyoso kyasola o akunji, ni kulamba o xitu yê mu kididi kikôla. 32 Alá ni an’ê anda dya o xitu ya ndumbe ya mbudi ni mbolo yala mu kinda, bhu mwelu wa balaka ya kutakanena. 33 Ene exile mubhakula o ima yiyi phala kutambula o muloloki, kyoso kyeji ku asola kala akunji phala kusidivila Nzambi. Ene atokalele kudya o ima yiyi. Maji muthu wengi* ka tokalele kudya ku ima yiyi, mukonda ima ikôla. 34 Se kusubhuka xitu ni mbolo ku sata yabhakula kyoso kyasola o akunji, watokala ku yoha mu túbhya kyoso kuma ki kukya. Katokala ku idya mukonda kima kikôla.
35 “Kiki kyene ki watokala kubhanga kwa Alá ni ku twana twê, kala kyoso ki nga kutendelesa. Wanda bhanga sambwadi dya izuwa mu ku asola kala akunji. 36 Kala kizuwa, wanda bhakula kangombe kala sata phala kuloloka o ituxi, ni kuzelesa o kalatódyu ku ituxi, phala ku kaloloka o ituxi, watokala ku unda o kalatódyu phala ku kazelesa. 37 Wanda bhanga sambwadi dya izuwa ni kuloloka o ituxi ya kalatódyu, u kazelesa phala ka kale kididi kikôla kinene. Woso ukwata ku kalatódyu, watokala kuzela.
38 “Yiyi yene o sata i watokala kubhakula ku kalatódyu ithangana yoso: tumbudi tuyadi twa muvu umoxi izuwa yoso. 39 Kambudi kamoxi u kabhakula mu kamene, o kambudi kamukwa, u kabhakula mu kithangana kyoso kifwa o dikumbi ni mu dimatekenu dya usuku.* 40 O kambudi ka dyanga u kabhakula ni mbandu ya kakwinyi ya efa* imoxi ya fadinya yafina, yofunge ni mbandu ya kakwinyi ya hine* ya máji ambote, ni sata imoxi ya kunwa ya mbandu ya kawana, ya hine ya vinyu. 41 Wanda bhakula o kambudi ka kayadi mu kithangana kyoso kifwa o dikumbi ni ku dimatekenu dya usuku,* ni sata ya kudya* ni sata ya kunwa, yasokela ni ya kamene. Watokala ku ibhana kala dizumba dyambote, sata ya kubhakula ni túbhya kwa Jihova. 42 Yanda kala sata ya kwoha imwatokala kubhana ithangana yoso ku miji yenu yoso bhu pholo ya Jihova, bhu mwelu wa balaka ya kutakanena, bhu nganda dilondekesa kokwenu phala kuzwela n’eye.
43 “Bhene bhu nganda dilondekesa ku akwa Izalayele. O kididi kyenyokyo kyanda zela, mukonda dya fuma yami. 44 Nganda zelesa o balaka ya kutakanena ni kalatódyu, nganda zelesa we Alá ni twana twê, phala a ngisidivile kala akunji. 45 Nganda kala bhukaxi ka mundu wa Izalayele, nganda kala ngi Nzambi yâ. 46 Sé phata anda kwijiya kwila éme ngi Jihova Nzambi yâ, wa akatula ku ixi ya Ijitu phala kukala bhukaxi kâ. Éme ngi Jihova, Nzambi yâ.
30 “Bhanga kalatódyu phala kwoha o wasu wa dizumba. Watokala ku kabhanga ni mabaya a muxi wa akasya. 2 Katokala kukala ni hota jiwana ja kovadu* imoxi mu kukula, kovadu imoxi mu kuzanza ni kovadu jiyadi mu kulebha. O jingela ni kalatódyu, janda kala kima kimoxi ngo. 3 Watokala ku kaxiya ni ulu yafina ku thandu ni mu jimbandu joso, ni ku jingela jê. Mu ku kazubha watokala ku kakondoloka ni ulu. 4 Mu ku kazubha ubhanga we tumalola tuyadi twa ulu ku jimbandu jê jiyadi, kwene kwanda bhita o mikambu phala kututa-nayu o kalatódyu. 5 O mikambu u ibhanga ni mabaya a muxi wa akasya, u ixiya ni ulu. 6 O kalatódyu watokala ku katula bhwala o kulutina, bhwa zukama ni álaka ya Umbangi, bhwa zukama ni kivunginu kyala ku thandu a Umbangi ku nganda dilondekesa kokwé.
7 “Izuwa yoso mu kamene Alá wanda kwoha o wasu wa dizumba unuha kyambote ku thandu a kalatódyu, kyoso kyanda ya musokejeka o tundeya. Wanda bhangesa o wasu wa dizumba kuxongota ku thandu a kalatódyu. 8 Alá wanda kwoha we o wasu wa dizumba mu kithangana kyoso kifwa o dikumbi, ni mu dimatekenu dya usuku* kyoso kyanda wika o tundeya. Yanda kala sata ya wasu wa dizumba, yanda bhakwila kwa Jihova ithangana yoso, mu miji yenu yoso. 9 Ku kalatódyu kaka, kanenu kubhakwila-ku wasu wadizumba ka uxikina mu kijila, né sata ya kwoha, né sata ya kudya.* Kimutokala kulundulwila-ku we sata ya kunwa. 10 Lumoxi ku muvu Alá wanda bhangesa kwila o ituxi a iloloka ku thandu a jingela ja kalatódyu. Ni tumanyinga twa sata ya ituxi twobhakule phala kuloloka o ituxi, Alá wanda bhangesa kwila o ituxi ya kalatódyu a iloloka lumoxi ku muvu. Kiki kyene ki mwatokala kubhanga ku miji yenu yoso. O kalatódyu kanda kala kididi kikôla kinene phala Jihova.”
11 Jihova wambela-phe Mozé wixi: 12 “Kyoso ki usonekesa o an’a Izalayele ni ku a kondala, kala muthu wanda bhana kima kwa Jihova phala kukula o mwenyu wê mu kithangana kya ku a kondala, phala ki kwa monekene dibhebhu kyoso kyanda asonekesa. 13 Oso anda asonekesa, anda bhana kaxaxi ka xikulu* kala o xikulu ya kididi kikôla yasokela ni makwinyi ayadi a jela.* Kaxaxi ka xikulu, ujitu phala Jihova. 14 Oso a asonekesa, ala ni makwinyi ayadi a mivu mba abhitile kya mu kitala kiki, anda bhana o ujitu yú kwa Jihova. 15 O mvwama katokala kubhana dingi, o ngadyama we katokala kubhana kyatolo. Kikale ngo kaxaxi ka xikulu* kala ujitu phala Jihova. Phala ituxi yenu a iloloke. 16 Watokala kubhinga o kitadi kya phalata kya muloloki wa ituxi ku akwa Izalayele ni ku kibhana mu kikalakalu kya balaka ya kutakanena, phala kiki kikale dilembalelu bhu pholo ya Jihova phala o mbote ya akwa Izalayele, phala o ituxi yenu a iloloke.”
17 Jihova wambela dingi Mozé wixi: 18 Bhanga mbasiya imoxi ya ngondo ni kima kyê kitula bhoxi kya ngondo, phala ene kudisukula. U itula bhwa zukama o balaka ya kutakanena ni kalatódyu anga uta-mu menya. 19 Alá ni an’ê bhene bhwanda sukula o maku ni inama. 20 Kyoso kyanda bokona mu balaka ya kutakanena, mba kyoso kyanda zukama ku kalatódyu phala kusidivila, ni kubhana o jisata ja kwoha kwa Jihova, ene atokala kuzowa phala kafwe. 21 Ene atokala kusukula o maku ni inama phala kafwe. Yiyi yanda kala ngonge inangenena phala mwene ni mbutu yê, ku miji yâ yoso.”
22 Jihova wambela Mozé wixi: 23 “Ukwata we máji amazumba ala ni valolo yavulu, hama jitanu ja kilu ja wasu wa mila ni hama jiyadi ni makwinyi atanu a jikilu ja kanela ka nuha kyambote ni hama jiyadi ni makwinyi atanu a kálamu kanuha kyambote, 24 ni hama jitanu we ja akasya. Ima yoso kala o xikulu ya kididi kikôla, ni hine* imoxi ya máji a mudiva. 25 Ni ima yiyi ubhanga máji akôla a ku unda, atokala ku apelepalala ni uhete* woso. Atokala kukala máji akôla a ku unda nawu.
26 “Watokala ku unda nawu o balaka ya kutakanena, o álaka ya Umbangi, 27 o meza ni ima yoso yatokala-mu, o ditudilu* dya tundeya, ni ima yoso yatokala-mu, o kalatódyu ka wasu wa dizumba, 28 o kalatódyu ka sata ya kwoha ni ima yê yoso, o mbasiya ni kima kyê kitula bhoxi. 29 Watokala ku izelesa phala ikale ima ikôla kinene. Woso u ikwata watokala uzela. 30 Eye watokala ku unda Alá ni an’ê, watokala kwa azelesa, phala a ngisidivile kala akunji.
31 “Akwa Izalayele wa ambela kiki: ‘Yá atokala kukala jinga máji akôla a ku unda phala eme, ku miji yenu yoso. 32 Katokala ku awesa ku mukutu wa muthu woso-woso. Katokala kubhanga kima kyolunge ni ima imoxi ya bhange-nayu o máji yá. Anda kala kima kikôla. Atokala kukala jinga kima kikôla phala enu. 33 Woso ubhanga máji adifu ni máji yá, anga wa awesa ku muthu katokala* ku mu wesa-nawu, anda mu jibha bhukaxi ka mundu wê.’”
34 Mukusuluka, Jihova wambela Mozé wixi: “Kwata o máji yá amazumba: mabebe a xitolake, onixa, ngalabanu inuha kyambote, ni libanu yambote. 35 Ubhanga wasu wadizumba ni ima yiyi, kifwa, kubunda ima inuha kyambote yobhange ni uhete* woso. Anda utowa ni môngwa, wanda zela, wanda kala kima kikôla. 36 Mbandu yamukwa watokala ku izuka, kate ki yanda kala fufuta. Watokala kukatula-ku twofele ututa bhu pholo ya Umbangi, mu balaka ya kutakanena, munganda dilondekesa kokwé. Yatokala kukala kima kikôla kinene phala enu. 37 O wasu wa dizumba wobhange ni ima yiyi, kana ku ubhanga phala eye. Watokala ku umona kala kima kikôla phala Jihova. 38 Woso ubhanga wasu wadizumba kala yú phala kwivwa o dizumba dyê, a kà mubwika bhukaxi ka mundu wê.”
31 Jihova anga wambela dingi Mozé, wixi: 2 “Tala, ngasolo* Bezalele mon’â Udi, mon’â Hule, watokala ku mwiji wa Judá. 3 Nganda mwizalesa ni nzumbi yami mu ku mubhana unjimu, kutongoloka, ni kwijiya kwalungu ni ufunu woso wa kuyudika, 4 phala kuxinganeka ni kithangana kyasoko kyebhi kyeji yudika o ima, phala kukalakala ni ulu ni phalata ni ngondo, 5 phala kusokeka ni kuseta matadi, ni kubhanga ikalakalu yoso ya mabaya. 6 Kikyene ngo, phala ku mukwatekesa, ngasolo Oholiyabe mon’â Ahisamake, watokala ku mwiji wa Dane. Nganda kwizalesa we ni unjimu o mixima ya athu oso ala ni mauhete,* phala abhange yoso i nga kutendelesa, 7 o balaka ya kutakanena, o álaka ya Umbangi, ni kivunginu kyala ku thandu dyê, ni ima yoso ya balaka, 8 o meza ni imbamba yê, o ditudilu* dya tundeya dya ulu yafina ni imbamba yê yoso, o kalatódyu ka wasu wadizumba, 9 o kalatódyu ka sata ya kwoha ni imbamba yê yoso, o mbasiya ni kima kyê kitula bhoxi, 10 o izwatu yotunge ni uhete, o izwatu ikôla phala Alá o mukunji, o izwatu ya an’ê phala kusidivila kala akunji, 11 o máji a ku unda-nawu, ni wasu wa dizumba unuha kyambote phala o kididi kikôla. Ene anda bhanga o ima yoso i nga kutendelesa.”
12 Jihova wambela dingi Mozé, wixi: 13 “Akwa Izalayele wa ambela kiki: ‘Kimufule kubhaka o jisábhalu jami, mukonda kijimbwete bhukaxi k’ami ni enu ku miji yenu yoso, phala mwijiye kwila éme ngi Jihova ngi mizelesa. 14 Mubhaka o sábhalu, mukonda kima kikôla phala enu. Woso ubhukumukina o kijila kya sábhalu anda mujibha. Se kukala muthu ubhanga kikalakalu mu kizuwa kiki, o muthu yú, anda mujibha bhukaxi ka mundu wê. 15 Mutena kukalakala mu izuwa isamanu, maji o kizuwa kya kasambwadi, sábhalu, kizuwa kya kunyoha mu ikalakalu yenu yoso. Kizuwa kikôla phala Jihova. Woso ukalakala mu kizuwa kya sábhalu anda mujibha. 16 Akwa Izalayele atokala kubhaka o sábhalu, ene atokala kubhaka o sábhalu ku miji yâ yoso. Kiki kikutu kinangenena. 17 Kijimbwete kinangenena bhukaxi k’ami ni mundu wa Izalayele, mukonda mu izuwa isamanu Jihova wabhange o dyulu ni ixi, mu kizuwa kya kasambwadi wa nyoha, yu wasanguluka ni kikalakalu kyê.’”
18 Kyoso kyazubha kuzwela ni Mozé ku mulundu wa Sinayi, wa mubhana o mabaya ayadi a Umbangi, mabaya* a matadi kwasoneka Nzambi ni mulembu wê.
32 O mundu kyamono kwila Mozé wakexile mu laleka kutuluka ku mulundu, wadibhongolola, ya akondoloka Alá, amwambela, exi: “Ndoko, tubhangele nzambi phala ku tutwamenena, mukonda kitwejiya ihi ya bhiti ni Mozé yú, o muthu wa tukatula ku ixi ya Ijitu.” 2 Mukyenyiki, Alá wa ambela wixi: “Katulenu o jibixa* ja ulu jala mu mátwi a ahatu enu, ku an’enu a mala ni ku an’enu a ahatu, mu ngibhekele-ju.” 3 Bhenyobho, mundu woso wakatula o jibixa ja ulu mu mátwi mâ, ya ajibheka kwa Alá. 4 Mwene wakwata o ulu ya mubhekela, yu wa isula ni felu yatu, yu wabhange nayu kiteka kya kangombe. Ene anga amateka kuzwela: “Yiyi yene o Nzambi yenu ya mikatula ku ixi ya Ijitu, énu mu Izalayele!”
5 Kyoso Alá kyamono kiki, watungu kalatódyu bhu pholo ya kangombe. Mukiki, Alá wadikola: “Mungu kwanda kala fesa phala Jihova.” 6 Kyenyiki, mu kizuwa kya kamukwa abalumuka mu kamenemene, abhana jisata ja kwoha ni jisata ja paze. Mukusuluka o mundu waxikama phala kudya ni kunwa. Anga abalumuka phala kutonoka.
7 Jihova wambela Mozé: “Ndé, tuluka, mukonda o mundu wé u wakatula ku ixi ya Ijitu, wate kituxi kyadikota. 8 Abhukumukina o itumu yami ni lusolo lwoso. Adibhangela kiteka kya kangombe, ya a mu kifukamena ni ku kibhakwila jisata ni kuzwela, exi: ‘Yiyi yene o Nzambi yenu ya mikatula ku ixi ya Ijitu, énu mu Izalayele.’” 9 Jihova wambela dingi Mozé: “Ngamono kwila, o mundu yú wabhukumuka. 10 Mukyenyiki, kana ku ngifidisa kwabwikisa mu njinda yami ya wama, nganda kubhanga u kifuxi kyadikota bhu kididi kyâ.”
11 Mozé anga udyondela Jihova Nzambi yê, wixi: “Phala-hi éye u Jihova, ukala ni njinda yavulu ya mundu wé, u wakatula ku ixi ya Ijitu ni kutena kwadikota ni lukwaku lwanguzu? 12 Mukonda dyahi akwa Ijitu eji zwela: ‘Wa akatula ku Ijitu ni ixinganeku yayibha, wamesenene kwa jibhila ku milundu ni kwajima o mbutu mu ngongo?’ Lungulula o ibanzelu yé ya kubheka o kibwika kiki ku mundu wé. 13 Lembalala o jiselevende jé Mbalahamu, Izake ni Izalayele kyoso ki wa akanena, wixi: ‘Nganda sokolola o mbutu yenu, kala o jithéthembwa ku dyulu, nga kà bhana ku mbutu yenu o ixi yoso yiyi i nga kulondekesa, phala a itambule kala undundu unangenena.’”
14 Mukonda dya kiki, Jihova kabheka o kibwika kya xinganekene kubheka ku mundu wê.
15 Mukyenyiki, Mozé ulunguluka, utuluka ku mulundu ni mabaya ayadi a Umbangi bhu maku. O mabaya a matadi a asonekene ku mbandu jiyadi, ku thandu ni ku dima. 16 Nzambi mwéne wabhangele o mabaya yá, o isoneku yexile-ku Nzambi mwéne wa isonekene, yasetele ku mabaya. 17 Kyoso Jozuwé kyamateka kwivwa o jibuya ja mundu wexile mudikola, wambela Mozé: “Kwala jibuya ja ita mu kibangu.” 18 Maji Mozé wa mwambela:
“Jiji kijibuya ja mwimbu wa kikowe kana,
Kijibuya we ja mwimbu wa kuditenda mukonda dya kwatolola,
Ngamukwivwa jibuya ja mwimbu wengi.”
19 Kyoso Mozé kyazukama kwexile o kibangu, yu wamono o kangombe ni athu exile mu kina, njinda yamukwata, mwene anga utakula bhoxi o mabaya akwatele bhu maku, ene anga asasujuka bhu mbandu a mulundu. 20 Wakwata o kangombe kabhangele, wakoha mu túbhya, wa kahuha, o fufutila yé wa itakula mu menya yu wabhangesa akwa Izalayele kunwa o menya. 21 Mozé webhwidisa Alá, wixi: “Ihi yakubhange o mundu yú, phala kwa abhekela o kituxi kiki kyadikota ku thandu dyâ?” 22 Alá wa mutambwijila: “Kana kukala ni njinda ngana yami. Eye wejiya kyambote kwila, o mundu wa wabhela kubhanga o ima yayibha. 23 Ene a ngambela, exi: ‘Tubhangele nzambi phala ku tutwamenena, mukonda kitwejiya ya bhiti ni Mozé yú, o muthu wa tukatula ku ixi ya Ijitu.’ 24 Mukiki nga ambela: ‘Woso wala ni ulu watokala ku ikatula ni ku ngibhekela-yu. Kyenyiki-phe, ngatakula o ulu mu túbhya, ku kwatundu o kangombe kaka.”
25 Mozé wamono kwila o mundu wabalukile mukonda Alá wa ehela kubaluka, kiki kya abhekela jisonyi bhu pholo ya jinguma jâ. 26 Bhenyobho, Mozé wemana bhu mwelu wa kibangu yu wambe: “Woso wala ku mbandu ya Jihova a ngizukame!” Jilevita joso anga a muzukama. 27 Mwene wa ambela: “Kiki kyene kyambe Jihova, o Nzambi ya Izalayele. Kala muthu mudyenu amaneke o xibhata yé mu phonda, abhite mu kibangu, bhu mwelu ni mwelu a jibhe phang’yê, vizinyu yê ni kamba dyê.’” 28 O jilevita abhange kala kya atumina Mozé. Mukiki, mu kizuwa kyenyokyo, ajibha midi jitatu ja mala. 29 Mozé wa ambela, wixi: “Lelu dizelesyenu phala o sidivisu ya Jihova, mukonda kala muthu mudyenu walungulukila mon’ê ni phang’yê, lelu, mwene wanda mibhana dibesá.”
30 Mu kizuwa kya kayela-ku, Mozé wambela o mundu, wixi: “Mwate kituxi kyadikota, kindala ngamubanda ku mulundu mudisanga ni Jihova, nange ngitena kubhanga kima phala mwene a miloloke o kituxi kyenu.” 31 Bhenyobho, Mozé wavutuka dingi kwa Jihova yú wambe: “Mundu wate kituxi kyadikota! Adibhangela nzambi ya ulu. 32 Maji kindala se kikala mu vondadi yé, aloloke o kituxi kyâ, maji se kana, ngakudyondo, jimuna o dijina dyami mu divulu di wasoneka.” 33 Maji Jihova wambela Mozé: “Woso uta o kituxi kokwami, mwéne nganda mujimuna o dijina mu divulu dyami. 34 Kindala, ndé, endesa o mundu yú katé bhu kididi ki ngakutangela. O anju yami yanda ku atwamenena, o kizuwa ki nganda kwabhinga phala ku ngibhakwila o jikonda, nganda ku akaxtikala mukonda dya kituxi kyâ.” 35 Mukyenyiki, Jihova wamateka kukwama o mundu ni dibhebhu mukonda dya kubhanga o kangombe, o kiteka kya kangombe kyabhangele Alá.
33 Jihova wambela dingi Mozé wixi: “Ndé, katuka ni mundu u wakatula ku ixi ya Ijitu, muye mu ixi i ngakanena kwa Mbalahamu, kwa Izake ni kwa Jakobo, ngixi: ‘Nganda ibhana ku mbutu yenu.’ 2 Nganda tumikisa anju yanda mitwamenena, nganda kaya akwa Kanana, akwa Mamodi, akwa Hiti, o Mapelezi, akwa Mahivi ni Jijebuze. 3 Ndé mu ixi ikunguluka lete ni wiki. Maji eme kingandaya n’enu, mukonda mu mundu wabhukumuka. Eme ngeji mibwikisa mu njila.”
4 Mu kwivwa o njimbu yiyi yayibha, o mundu wamateka kudila, séku dingi muthu wate makembu. 5 Jihova wambela Mozé wixi: “Ambela akwa Izalayele: ‘Enu mu mundu wabhukumuka. Se ngikala bhukaxi kenu, ngeji tena ku mibwikisa mu kithangana ni mbandu. Kimute luwa o makembu menu kindala, phala ngimone ihi i nganda bhanga n’enu.’” 6 Kyenyiki, tunde ku mulundu wa Holebe akwa Izalayele kate* dingi o makembu mâ.
7 Mozé wakatula-phe o balaka yê, wasetuka kadikanga yu wa imika bhu kanga dya kibangu, wa ixana balaka ya kutakanena. Oso a mesenene kusota o itendelesu ya Jihova, exile muya mu balaka ya kutakanena bhu kanga dya kibangu. 8 Kyoso Mozé kyexile muya mu balaka, mundu woso wexile mu balumuka, kala muthu wexile mu kwimana bhu mwelu wa balaka yê. Ene exile mu kayela Mozé ni mesu kate kyexile mubokona mu balaka. 9 Kyoso Mozé kyexile mubokona mu balaka, o philadi ya dituta yexile mu tuluka ni kukala bhu mwelu wa balaka, kyoso Nzambi kyexile mu zwela ni Mozé. 10 Kyoso o mundu kyexile mumona o philadi ya dituta yemana bhu mwelu wa balaka, kala muthu wexile mufukama ni pholo bhoxi, bhu mwelu wa balaka yê. 11 Jihova wexile muzwela ni Mozé pholo ni pholo kala o muthu kyazwela ni mukwa. Kyoso Mozé kyexile muvutuka mu kibangu, Josuwé mon’â Nune selevende yê ni mukwatekexi, kexile mutunda mu balaka.
12 Mozé wambela-phe Jihova, wixi: “Eye wangambela: ‘Endesa o mundu yú,’ maji kungitangela se nanyi wandaya n’eme. Kikyene ngo, wa ngambela we: ‘Nga kwijiya mu dijina,* wasange ngalasa ku mesu mami.’ 13 Ngakudyondo, se ngasange ngalasa ku mesu mé, ngijidise o jinjila jé. Phala ngi kwijiye, ngisuluke ni kusanga ngalasa ku mesu mé. Lembalala we kwila, o kifuxi kiki, kyene o mundu wé.” 14 Mwene wambe: “Éme mwene ngandaya n’eye, nganda kubhana dinyohenu.” 15 Mozé-phe wambe: “Se kwandaya n’etu, kana ku tubhangesa kukatuka. 16 A kà kijiya kyebhi kwila, eme ni mundu wé twasange ngalasa ku mesu mé? Kimukuya n’etu, phala eme ni mundu wé tuditungule ku ifuxi yoso mu ngongo?”
17 Jihova wambela Mozé: “Nganda bhanga we o kima ki wa mungibhinga, mukonda wasange ngalasa ku mesu mami, nga kwijiya mu dijina.” 18 Bhenyobho Mozé wambe: “Ngakudyondo, ngilondekese o fuma yé.” 19 Mwene watambwijila: “Nganda kubhangesa kumona o fuma yami yoso. Nganda kola o dijina dya Jihova ku pholo yé, nganda londekesa ngalasa kwa yó ngi mulondekesa ngalasa, nganda kwatela henda kwa yó ngi mukwatela henda.” 20 Maji mwene wambe dingi: “Kiwatokala kumona o pholo yami, mukonda séku muthu utena ku ngimona há ukala ku mwenyu.”
21 Jihova wambe dingi: “Sayi kididi kya ngizukama bhabha. Emana bhu ndanji. 22 Kyoso kyandaya ni kubhita o fuma yami, nganda kusweka mu dikungu dyala bhu ndanji. Nganda kuvunga ni lukwaku lwami, kate ki nganda bhita. 23 Mukusuluka nganda katula o lukwaku lwami, ni umone o dikunda dyami, maji o pholo yami katokala ku imona.”
34 Jihova wambela dingi Mozé: “Bhasa mabaya ayadi* a matadi adifwangana ni adyanga, nganda soneka ku mabaya o izwelu yexile ku mabaya adyanga u wabulu. 2 Disokejeke mu kamene mukonda mu kamene wanda banda ku Mulundu wa Sinayi ni kudilondekesa bhu pholo yami, ku thandu a mulundu kwenyoko. 3 Maji séku muthu watokala kubanda kumoxi n’éye, séku we muthu atokala ku mumona ku mbandu a mulundu. Né mwene o jimbudi mba o jingombe, kijatokala kudila bhu mbandu a mulundu.”
4 Kyenyiki Mozé wabhase o mabaya ayadi a matadi adifwangana ni adyanga, wabalumuka mu kamenemene, wabande ku Mulundu wa Sinayi kala kya mutendelesele Jihova, wambata o mabaya ayadi a matadi bhu maku. 5 Mukusuluka Jihova watuluka bhukaxi ka dituta, wimana-nê bhenyobho, anga utumbula o dijina dya Jihova. 6 Jihova wabhiti bhu pholo yê ni kuzwela, wixi: “Jihova, Jihova, Nzambi ya jihenda, ukokoloka mu kuthathamana, mukwa mwanyu, wezala ni henda yakidi, uzwela ngo o kidi, 7 ulondekesa o henda ku mazunda a athu, uloloka o itondalu, o kubhukumuka ni kituxi. Kanda kamba ku kaxtikala yó wala ni kikuma, mukonda wanda bheka kaxtiku ku twana ni ku alawula, ku mwiji wa katatu ni ku mwiji wa kawana mukonda dya ituxi ya jitata.
8 Mu kithangana kyenyokyo, Mozé ufukama ni pholo bhoxi, anga ubheza. 9 Mwene wambe wixi: “Eye u Jihova, se ngasange mwene ngalasa ku mesu mé, ngakudyondo Jihova, zá uye kumoxi n’etu, sumbala tu kifuxi kya bhukumuka. Tuloloke o itondalu ni ituxi yetu, tuxikine kala tu undundu wé.” 10 Mwene watambwijila: “Ngamuta kikutu n’eye, nganda bhanga ima ya madiwanu bhu pholo dya mundu wé woso, nuka a ibhangele mu kididi kyoso-kyoso mu ixi, né mu ifuxi. Ifuxi yoso ya kà tunga bhukaxi kenu yanda mona o ibhangelu ya Jihova, mukonda o ima i ngibhanga n’eye, ima ya madiwanu.
11 “Bhana mátwi ku itendelesu i nga mukubhana lelu. Nganda kaya bhu pholo yé akwa Mamodi, akwa Kanana, akwa Hiti, akwa Mapelezi, akwa Mahivi ni Jijebuze. 12 Alukenu phala kimute kikutu kyoso-kyoso ni athu atungu ku ixi ku mwamuya, phala kikikale mubhetu bhukaxi kenu. 13 Maji mwatokala kubula o jikalatódyu jâ ni kubula o ididi yâ ya kubheza ya matadi ni kubula we o matala* mâ a kubheza a mixi.* 14 Kanenu kufukamena nzambi yengi, mukonda Jihova umesena kwila, a mubheza ngo mwéne. Kyene, mwene Nzambi umesena kwila, a mubheza ngo mwéne. 15 Aluka phala ki ute kikutu ni athu a ixi yiyi, mukonda kyoso kyanda ta undumbu ni jinzambi jâ ni ku jibhakwila jisata, sayi muthu wanda kwixana, eye wa kà dya ku jisata jâ. 16 Sé phata wanda sola amoxi ku an’â ahatu phala kukala ahatu a twana twé. O an’â ahatu anda bhanga undumbu ni jinzambi jâ, anda bhangesa we kwila, o an’é a mala abhanga undumbu ni jinzambi jâ.
17 “Kana kudiyudikila jinzambi ja phalata.
18 “Watokala kubhanga o fesa ya jimbolo jakambe o felemendu, wanda dya o jimbolo jakambe felemendu kala ki ngakutendelesa. Ukibhanga mu sambwadi dya izuwa, mu kithangana kyatokala, mu mbeji ya Abibe,* mukonda mwa tundu ku Ijitu mu mbeji ya Abibe.
19 “Ana oso a phande-kumbi a mala, ami’eme, a ngitokala, ni ku ibhaku yé yoso adyanga ku ivwala, kikale kangombe, kikale kambudi, ya ngitokala. 20 Watokala kubhana mbudi, phala kukula o mon’a jumendu. Maji se kiwamukula, u mubula o dikoxi. Watokala kukula o an’é oso a phande-kumbi a mala. Séku muthu watokala kudilondekesa ku pholo yami ni maku ahatu.
21 “Watokala kukalakala mu izuwa isamanu, maji unyoha* mu kizuwa kya kasambwadi, wanda nyoha kate mwene mu ithangana ya kudima ni mu ithangana ya kubhongolola.
22 “Watokala kubhanga o Fesa ya Dimatekenu dya Kubhongolola* o ibundu* yakusuka ya kubhongolola o tiliku. Wanda bhanga we o Fesa ya Disukilu dya Kubhongolola,* ku disukilu dya muvu.
23 “Lutatu ku muvu, mayala oso atokala kudilondekesa bhu pholo ya Ngana Jihova, o Nzambi ya Izalayele. 24 Nganda kaya o ifuxi bhu pholo yé, nganda bandekesa o mbambe yé. Kyoso ki wanda banda lutatu ku muvu phala kudilondekesa bhu pholo ya Jihova, Nzambi yé, séku muthu wanda kala ni lwimbi lwa mavu mé.
25 “Kana kubhakula o manyinga a sata yami, kumoxi ni kima kyala ni felemendu. O sata ya fesa ya Phasu katokala ku ibhaka kate mu kizuwa kya kayela.
26 “O ibundu yenu yabetakota ya mabhya, idyanga o kukusuka, mwatokala kuyambata mu inzo ya Jihova Nzambi yenu.
“Mon’a hombo kana ku mulambela mu lete ya mam’â.”
27 Jihova wambela dingi Mozé, wixi: “Watokala kusoneka o izwelu yiyi, mukonda bhukaxi ka izwelu yiyi, ngita kikutu n’eye ni akwa Izalayele.” 28 Mozé anga ukala kwenyoko ni Jihova mu makwinyi awana a izuwa ni makwinyi awana a usuku, k’adi mbolo, k’anu menya. Mwene wasoneka ku mabaya a matadi o izwelu ya kikutu, kifwa, o Dikwinyi dya Itumu.*
29 Mozé-phe watuluka ku Mulundu wa Sinayi, o mabaya ayadi a Umbangi exile bhu maku mê. Kyoso kyatuluka ku mulundu, Mozé kejidile kwila, o pholo yê yexile mubhenya kyavulu mukonda dya kuzwela ni Nzambi. 30 Kyoso Alá ni akwa Izalayele oso kyatale Mozé, amono kwila o kikonda kya pholo yê kyexile mubhenya kyavulu. Ene anga akala ni wôma wa ku muzukama.
31 Maji Mozé wa exana, Alá ni atwameni oso a mundu a muzukama, Mozé anga uzwela-nawu. 32 Mukusuluka, akwa Izalayele oso a muzukama, mwene anga wa atangela o itumu yoso yamubhele Jihova ku Mulundu wa Sinayi. 33 Kyoso Mozé kyexile muzubha kuzwela-nawu, wexile muvunga o pholo yê ni dilesu. 34 Maji kyoso Mozé kyexile muya phala kuzwela ni Jihova, wexile mukatula o dilesu kate mu kithangana kya kutunda. Kyoso kyexile mutunda, wexile mutangela akwa Izalayele o itumu yexile mutambula. 35 Akwa Izalayele exile mumona kwila, o pholo ya Mozé yexile mubhenya kyavulu. Kyenyiki, Mozé wexile muvunga dingi o pholo yê ni dilesu, kate kyabokona phala kuzwela ni Nzambi.*
35 Ku pholo dya kwenda, Mozé wongeka o mundu woso wa Izalayele, yu wambe wixi: “Kiki kyene kya tendelesa Jihova kubhanga: 2 Mutena kukalakala mu izuwa isamanu, maji o kizuwa kya kasambwadi kyanda kala kizuwa kikôla phala enu, sábhalu ya Jihova, kizuwa kya kunyoha. Woso ukalakala mu kizuwa kiki, anda mujibha. 3 Mu kizuwa kya sábhalu kimuwike túbhya mu jinzo jenu joso.”
4 Mozé wambela dingi o mundu woso wa Izalayele wixi: “Kiki kyene kyatumu Jihova: 5 ‘Bhongololenu ujitu phala Jihova bhukaxi kenu. Oso ala ni muxima wa kubhana abheke ujitu phala Jihova: ulu, phalata, ngondo, 6 jidinya ja azulu, jidinya japúlupula, jidinya jakusuka, linyu yafina, ndemba ya hombo, 7 kibha kya mbudi kyokusukise, ibha ya foka,* mabaya a muxi wa akasya, 8 máji phala o tundeya, bálsamu phala kubhanga o máji a ku unda ni wasu wa dizumba unuha kyambote, 9 matadi a onixe ni matadi amukwa phala ku asokeka mu efode ni mu kivunga-thulu.
10 “‘Oso ala ni mauhete* bhukaxi kenu eze, abhange yoso ya tumu Jihova: 11 o balaka ni jikulutina jê ni kivunginu kyê, o jikoloxete ni mabaya, o mixi, o jiphiladi, o ibaka ni ifikidilu, 12 o Álaka ni mikambu yê, o kivunginu ni kulutina ya kibatulu, 13 o meza ni mikambu yê ni ima yê yoso ni jimbolo ja sata, 14 o ditudilu* dya tundeya phala kumwikina ni ima yê, ni tundeya ni máji phala kumwikina; 15 o kalatódyu ka wasu wa dizumba ni mikambu yê, o máji a ku unda ni wasu wa dizumba unuha kyambote, o kulutina phala o mwelu wa balaka, 16 o kalatódyu ka sata ya kwoha ni kiseselu* kyê kya ngondo, o mikambu yê ni ima yê yoso, o mbasiya ni kima kyê kitula bhoxi, 17 o jikulutina ja kithádi, o jiphiladi jê, o ibaka yê ni kifikidilu, o kulutina ya mwelu wa kithádi, 18 o jiphapha ja kufikidila ja balaka ni jiphapha ja kufikidila ja kithádi ni mikolo yê, 19 o izwatu yotunge kyambote, yanda zwata phala kusidivila mu kididi kikôla, o izwatu ikôla phala Ála o mukunji, ni izwatu ya twana twê phala a ngisidivile kala akunji.’”
20 Mukyenyiki, mundu woso wa Izalayele watundu bhu pholo ya Mozé. 21 Mukiki, oso amesenene kubhana ni muxima woso, abheka maujitu phala Jihova mu balaka ya kutakanena phala o sidivisu yeji bhanga mwenyomo ni izwatu ikôla. 22 Mayala ni ahatu oso amesenene kubhana ni muxima woso, asuluka ni kwiza. Abheka jifunete, jibixa,* jinela ni makembu amukwa, ni makembu oso a ulu. Enyoso abhakula kwa Jihova o jisata jâ ja ulu. 23 Oso exile ni jidinya ja azulu, jidinya japúlupula, jidinya jakusuka, linyu yafina, ndemba ya hombo, ibha ya mbudi yokusukise ni ibha ya foka, eza-nayu. 24 Oso asangela phalata mba ngondo, abheka o ujitu yú phala Jihova. Oso exile ni mabaya a muxi wa akasya, eza-nawu phala o jimbandu joso ja kikalakalu.
25 Ahatu oso exile ni uhete atungu ni maku o ima yabhangele: jidinya ja azulu, jidinya japúlupula, jidinya jakusuka ni linyu yafina, ya eza-nayu. 26 Ahatu oso exile ni mauhete, adibhakwile ni muxima woso, atungu o ndemba ya hombo.
27 O atwameni a mundu abheka matadi a unixe ni matadi amukwa phala ku asokeka mu efode ni mu kivunga-thulu. 28 Abheka we o bálsamu, o máji phala kumwikina, o máji a ku unda ni wasu wa dizumba unuha kyambote. 29 O mayala ni ahatu oso amesenene kubhana ni muxima woso, abheka kima phala o kikalakalu kyatumine Jihova kubhanga bhukaxi ka Mozé. Akwa Izalayele abheka yoso kala ujitu wabhana kwa Jihova mu vondadi yâ.
30 Mozé wambela akwa Izalayele, wixi: “Talenu! Jihova wasolo Bezalele mon’a Udi, mon’a Hule, watokala ku mwiji wa Judá. 31 Nzambi wa mwizalesa ni nzumbi yê, mu ku mubhana unjimu, kutongoloka ni kwijiya kwalungu ni ufunu woso wa kuyudika, 32 phala kuxinganeka ni kithangana kyasoko kyebhi kyeji yudika o ima, phala kukalakala ni ulu ni ngondo, 33 phala kusokeka ni kuseta matadi ni kubhanga ikalakalu yoso ya mabaya. 34 Wate o vondadi ya kulonga ku muxima wê ni ku muxima wa Oholiyabe mon’a Ahisamake watokala ku mwiji wa Dane. 35 Mwene wa ezalesa ni uhete* wakubhanga ikalakalu yoso ya kusonga, ya kuseta, ya kutunga ni jidinya ja azulu, jidinya japúlupula, jidinya jakusuka ni linyu yafina ni uhete wa kutunga. O mayala yá anda bhanga o ikalakalu yoso ni kuxinganeka ni kithangana kyasoko kyebhi kyanda yudika o ima.
36 “Bezalele wanda kalakala kumoxi ni Oholiyabe ni mayala oso ala ni mauhete,* a abhana o unjimu ni kutongoloka kwa Jihova phala kubhanga o ikalakalu yoso yalungu ni balaka kala kyatumu Jihova.”
2 Mozé wexana-phe Bezalele ni Oholiyabe ni mayala oso exile ni mauhete,* a abhanene o unjimu kwa Jihova ni oso yó adibhakwile ni muxima woso mu vondadi yâ phala kubhanga o kikalakalu. 3 Mozé wa abhana o ima yoso yabhekele akwa Izalayele phala o ikalakalu yalungile ni balaka. Maji izuwa yoso mu kamene, akwa Izalayele asulukile ni kubheka o jisata jabhana mu vondadi yâ ni muxima woso.
4 Kyoso-phe kyamateka o ikalakalu mu balaka, o akalakadi oso ala ni uhete adikayejela, 5 ayi muzwela ni Mozé, exi: “O ima yamubheka o mundu, yavulu, yasomboka yoso itwabhindamena phala kubhanga o kikalakalu kyatumu Jihova.” 6 Kyenyiki, Mozé watumu kubhana o ngolokela yiyi mu kibangu kyoso: “Kikale diyala, kikale muhatu, kimubheke dingi ima phala o kikalakalu mu balaka.” Kiki kyafidisa o mundu kubheka dingi ima. 7 O ima yatambwile, yasombokele yoso yabhindamene phala kubhanga o kikalakalu kyoso.
8 Kyenyiki, o akalakadi ala ni mauhete abhange o balaka ni dikwinyi dya jikulutina ja linyu yafina, ni jidinya ja azulu, jidinya japulúpula ni jidinya jakusuka. Mwene* wa ibhange ni jifikula ja jikelubini. 9 Kala kulutina yexile ni makwinyi ayadi ni dinake dya jikovadu* mu kukula, kovadu jiwana mu kuzanza. Jikulutina joso jexile ni midila imoxi. 10 Jikulutina jitanu mwene wajitakanesa yu watakanesa we o jikulutina jitanu jamukwa. 11 Mukusuluka, mwene wabhange tumabokwenu twa jidinya ja azulu mu muhuhu wa kulutina, yeji takanesa ni jikulutina jamukwa. Kyene we kyabhange ku muhuhu wa kulutina bhwa suku ni kutakanesa o jikulutina jamukwa, kweji takanesa o jikulutina joso. 12 Wabhange makwinyi atanu a mabokwenu mu kulutina imoxi, ni makwinyi atanu a mabokwenu mu muhuhu wa kulutina yamukwa. Kyenyiki, o mabokwenu atakana mudyâ bhwoso bhwa takana o jikulutina. 13 Ku disukilu, wabhange makwinyi atanu a jikoloxete ja ulu, watakanesa o jikulutina bhukaxi ka jikoloxete, o balaka yoso anga ikala kima kimoxi ngo.
14 Mukusuluka wabhange jikulutina ja ndemba ya hombo, phala kukala ivunginu ku thandu a balaka. Wabhange dikwinyi ni umoxi dya jikulutina. 15 Kala kulutina yexile ni makwinyi atatu a kovadu mu kukula, ni kovadu jiwana mu kuzanza. O dikwinyi ni umoxi dya jikulutina jexile ni midila imoxi. 16 Kulutina jitanu wajitungu kumoxi, yu watungu we kumoxi o jikulutina jisamanu jamukwa. 17 Mukusuluka wabhange makwinyi atanu a mabokwenu ku muhuhu wa kulutina ikala bhweji suka ni kutakanesa o jikulutina, ni makwinyi atanu a mabokwenu ku muhuhu wa kulutina bhweji suka ni kutakanesa o jikulutina jamukwa jeji takanesa ni ja dyanga. 18 Wabhange makwinyi atanu a jikoloxete ja ngondo phala kubunda o jimbandu ja balaka, phala yene ikale kima kimoxi ngo.
19 Wabhange kivunginu kya kibha kya mbudi kyokusukise, phala o balaka. Ku thandu dyê wate-ku kivunginu kya kibha kya foka.
20 Mukusuluka, wabhange mabaya a muxi wa akasya phala o balaka. Mabaya yá, a emanesa kala jingunji. 21 Kala dibaya dyexile ni dikwinyi dya kovadu mu kulebha ni kovadu imoxi ni kaxaxi mu kuzanza. 22 Kala dibaya dyexile ni maleka ayadi adibhidika mudyâ. Kiki kyene kya bhange ni mabaya oso a balaka. 23 Kyenyiki, wabhange makwinyi ayadi a mabaya phala o balaka. Ene alungile ku mbandu ya lwiji ya balaka. 24 Mukusuluka wabhange makwinyi awana a ibaka ya phalata ni kifikidilu phala ikale koxi a makwinyi ayadi a mabaya yâ. Ibaka iyadi ni kifikidilu phala o maleka ayadi a mabaya a dyanga, ni ibaka iyadi ni kifikidilu phala o maleka ayadi a mabaya amukwa. 25 Ku mbandu yamukwa ya balaka, o mbandu ya thunda, wabhange-ku makwinyi ayadi a mabaya, 26 ni makwinyi awana a ibaka yê ya phalata ni kifikidilu, ibaka iyadi ni kifikidilu phala o mabaya a dyanga, ibaka iyadi ni kifikidilu phala o mabaya amukwa.
27 Ku dima dya balaka o mbandu yalungila kufwila o dikumbi wabhange-ku mabaya asamanu. 28 Wabhange we mabaya ayadi phala akale ifikidilu iyadi mu jihota, ku dima dya balaka. 29 O mabaya yâ, exile mu awanuna mu mbandu jiyadi jasokela tunde bhoxi ndu bhulu, kate ku dilola dya dyanga. Kiki kyene kyabhange ku mabaya ayadi phala o jihota. 30 Kyenyiki, kwexile mabaya anake ni dikwinyi ni samanu a ibaka ya phalata ni ifikidilu, kala dibaya ibaka iyadi ni ifikidilu.
31 Mwene wabhange mixi ya akasya, itanu phala kukwata o mabaya a mbandu imoxi ya balaka, 32 itanu phala kukwata o mabaya a mbandu yamukwa ya balaka, ni itanu phala kukwata o mabaya ku mbandu kufwila o dikumbi, ku dima dya balaka. 33 O muxi wa kaxi wa ubhange phala ku ubhitisa bhukaxi ka mabaya, tunde ku dimatekenu ndu ku disukilu. 34 O mabaya wa axiya ni ulu, kwene kwabhange tumalola twa ulu kweji bhita o mixi. O mixi wa ixiya ni ulu.
35 Mukusuluka wabhange kulutina ya jidinya ja azulu, jidinya japulúpula, jidinya jakusuka ni linyu yafina. O kulutina wa ibhange ni jifikula ja jikelubini. 36 Anga ubhanga jiphiladi jiwana ja akasya phala o kulutina, wa jixiya ni ulu. Wabhange we jipheleku ja ulu, wabhange ibaka iwana ya phalata ni ifikidilu phala o jiphiladi. 37 Wabhange-phe kulutina yotunge ni jidinya ja azulu, jidinya japúlupula, jidinya jakusuka ni linyu yafina, phala o mwelu wa balaka, 38 ni jiphiladi jitanu ni jipheleku jê. O jisungu ja jiphiladi ni itakanesu yê wa ixiya ni ulu. Maji o dinake dya ibaka ni ifikidilu, yexile ya ngondo.
37 Mukusuluka, Bezalele wabhange Álaka ya mabaya a muxi wa akasya. Yene yexile ni kovadu* jiyadi ni kaxaxi mu kukula, kovadu imoxi ni kaxaxi mu kuzanza ni kovadu imoxi ni kaxaxi mu kulebha. 2 Mwene wa ixiya ni ulu moxi ni ku kanga, mu ku izubha, wa ite ulu mu jimbandu jê. 3 Mukusuluka, wa ibhangela tumalola tuwana twa ulu wosule, phala ku tutula ku mbandu a inama iwana, tumalola tuyadi ku mbandu imoxi, tumalola tuyadi ku mbandu yamukwa. 4 Anga ubhanga mikambu iyadi ya mabaya a muxi wa akasya, yu wa ixiya ni ulu. 5 Mukyenyiki, wabhitisa o mikambu mu tumalola twala mu jimbandu ja Álaka, phala kututa-nayu o Álaka.
6 Mwene wabhange o kivunginu kya ulu yafina. Kyene kyexile ni kovadu jiyadi mu kukula, ni kovadu imoxi ni kaxaxi mu kuzanza. 7 Wabhange jikelubini jiyadi ja ulu wosule, mu jimbandu jiyadi ja kivunginu. 8 Ku mbandu imoxi kwexile kelubini imoxi, o kelubini yamukwa yexile ku mbandu yamukwa. Mwene wabhange o jikelubini mu jimbandu jiyadi ja kivunginu. 9 Jikelubini jiyadi jazalele o mabhabha bhulu, jafutile o kivunginu ni mabhabha. Jadibhanene o jipholo. Jabhetamene o jipholo ku kivunginu.
10 Mukyenyiki, mwene wabhange o meza ni mabaya a muxi wa akasya. Yene yexile ni kovadu jiyadi mu kukula, kovadu imoxi mu kuzanza ni kovadu imoxi ni kaxaxi mu kulebha. 11 Wa ixiya ni ulu yafina, mu ku izubha, wa ite ulu mu jimbandu jê. 12 Mukusuluka, wabhange dibaya dyakondoloka o meza, o kuzanza kwê kwa dikanda dya lukwaku.* Mu ku izubha, o dibaya wa dikondoloka ni ulu. 13 Wabhange we tumalola tuwana twa ulu wosule, yu watula o tumalola ku jihota jiwana kwexile o inama iwana. 14 O tumalola twexile bhu mbandu a mabaya. Kwene kweji bhita o mikambu phala kututa-nayu o meza. 15 Mwene wabhange o mikambu yeji tuta-nayu o meza. Wa ibhange ni mabaya a muxi wa akasya, yu wa ixiya ni ulu. 16 Mukusuluka, wabhange o ima yakexile mukala ku meza ni ulu yafina: o malonga, o jikopho, o matijela ni jijala mweji lundulwila o jisata ja kunwa.
17 Anga ubhanga o ditudilu* dya tundeya dya ulu yafina. Wabhange o ditudilu dya tundeya ni ulu wosule. O inama, o lumbungu, o jikopho, o jimbotá ni ithulu, yoso yexile kima kimoxi ngo. 18 Ku lumbungu kwatundu maku asamanu. Maku atatu ku mbandu yiyi, maku atatu ku mbandu yamukwa. 19 Ku mbandu imoxi ya lukwaku, kwexile jikopho jitatu ja difwangana ni ithulu ya amendwa. O jimbotá ni ithulu yexile mu dibhingana. Kala mbandu ya lukwaku kwexile kopho jitatu ja difwangana ni ithulu ya amendwa. O jimbotá ni ithulu yexile mu dibhingana. Kiki kyene kyabhange o maku asamanu atundu ku lumbungu lwa ditudilu dya tundeya. 20 Ku lumbungu lwa ditudilu dya tundeya, kwexile kopho jiwana ja difwangana ni kithulu kya amendwa. O jimbotá jexile mu dibhingana ni ithulu. 21 Kwexile mbotá imoxi koxi a maku ayadi a dyanga atundu ku lumbungu. Mbotá imoxi koxi a maku ayadi akayela ni mbotá imoxi koxi a maku ayadi asukina. Kiki kyene kyabhange ni maku asamanu atundu ku lumbungu lwa ditudilu dya tundeya. 22 O jimbotá, o maku ni ditudilu dyoso dya tundeya, a ibhange phala kukala kima kimoxi ngo kya ulu yafina, kyozunze. 23 Mwene wabhange sambwadi dya tundeya twê, o ijiminu yê ni ididi ya kutula o makala. Wa ibhange ni ulu yafina. 24 O ditudilu dya tundeya ni ima yê yoso, wa ibhange ni talendu* imoxi ya ulu yafina.
25 Kyenyiki, wabhange kalatódyu ka wasu wa dizumba ni mabaya a muxi wa akasya. O kalatódyu kexile ni hota jiwana ja kovadu imoxi mu kukula, kovadu imoxi mu kuzanza ni kovadu jiyadi mu kulebha. O jingela ni kalatódyu jexile kima kimoxi ngo. 26 Mwene wa kaxiya ni ulu yafina ni ku thandu ni mu jimbandu joso ni ku jingela. Mu kukazubha wa kakondoloka ni ulu. 27 Mu kukazubha, wa kabhangela tumalola tuyadi twa ulu ku jimbandu jê jiyadi, phala kubhitila-ku o mikambu phala kututa-nayu o kalatódyu. 28 Mukusuluka wabhange o mikambu ya mabaya a muxi wa akasya. Wa ixiya ni ulu. 29 Wabhange we máji akôla a ku unda ni wasu wa dizumba wazele unuha kyambote, a upelepalala ni uhete* woso.
38 Mwene wabhange o kalatódyu ka sata ya kwoha ni mabaya a muxi wa akasya. Kene kexile ni hota jiwana ni kovadu* jitanu mu kukula, kovadu jitanu mu kuzanza ni kovadu jitatu mu kulebha. 2 Wabhange-phe jingela mu jihota jiwana ja kalatódyu. O jingela ni kalatódyu jexile kima kimoxi ngo. Mukusuluka, wa kaxiya ni ngondo. 3 Wabhange o ima yoso yatokala ku kalatódyu: O ima ya kukatula-nayu o uthôkwa, o ivotelu, o matijela, o jingalafu* ni ididi ya kutula o makala. Ima yoso yiyi, wa ibhange ni ngondo. 4 Wabhange we kiseselu* kya ngondo phala o kalatódyu mu jimbandu ja kalatódyu, mu kitala kya kaxi ka kalatódyu. 5 Wabhange tumalola tuwana, wa tutula ku jihota jiwana bhwa zukama o kiseselu kya ngondo, phala kubhitisa-ku o mikambu. 6 Mukusuluka wabhange mikambu ya mabaya a muxi wa akasya, wa ixiya ni ngondo. 7 Wabokwesa o mikambu mu tumalola, mu jimbandu ja kalatódyu, phala kututa-nayu o kalatódyu. O kalatódyu wa kabhange kala kaxa ya mabaya, moxi dyê mwedi kala kitutu kyahatu.
8 Wabhange-phe o mbasiya ya ngondo ni kima kyê kitula bhoxi kya ngondo. Wa ibhange ni malumwenu a ahatu a asolele phala kusidivila bhu mwelu wa balaka ya kutakanena.
9 Mukusuluka wabhange o kithádi. Ku mbandu ya lwiji ya kithádi, wabhange-ku jikulutina ja linyu yafina, jala ni hama ya jikovadu mu kulebha. 10 O makwinyi ayadi a jiphiladi jê ni makwinyi ayadi a ibaka ni kifikidilu, yexile ya ngondo. O jipheleku ja jiphiladi ni itakanesu yê, yexile ya phalata. 11 Ku mbandu ya thunda kwexile we jikulutina jala ni hama ya jikovadu. O makwinyi ayadi a jiphiladi jê ni makwinyi ayadi a ibaka ni kifikidilu, yexile ya ngondo. O jipheleku ja jiphiladi ni itakanesu yê, yexile ya phalata. 12 Maji ku mbandu kufwila o dikumbi kwexile jikulutina jala ni makwinyi atanu a kovadu. Kwexile dikwinyi dya jiphiladi ni dikwinyi dya ibaka ni kifikidilu. O jipheleku ja jiphiladi ni itakanesu yê, yexile ya phalata. 13 O kuzanza kwa mbandu kutundila o dikumbi, kwexile kwa makwinyi atanu a jikovadu. 14 Ku mbandu imoxi ya mwelu kwexile jikulutina ja dikwinyi ni kitanu kya jikovadu ni jiphiladi jitatu ni ibaka itatu ni kifikidilu. 15 Ku mbandu yamukwa ya mwelu wa kithádi, kwexile jikulutina ja dikwinyi ni kitanu kya jikovadu ni jiphiladi jitatu ni ibaka itatu ni kifikidilu. 16 Jikulutina joso jakondolokele o kithádi, jexile ja linyu yafina. 17 O ibaka ni kifikidilu phala o philadi, yexile ya ngondo. O jipheleku ni itakanesu ya jiphiladi, yexile ya phalata. O jisungu ja jiphiladi ajixiyile ni phalata. Jiphiladi joso ja kithádi jexile ni itakanesu ya phalata.
18 O kulutina ya mwelu wa kithádi a itungile ni jidinya ja azulu, jidinya japúlupula, jidinya jakusuka ni linyu yafina. Yexile ni makwinyi ayadi a jikovadu mu kukula ni kovadu jitanu mu kulebha, o kulebha kwene kumoxi ni kwa jikulutina ja kithádi. 19 O jiphiladi jê jiwana ni ibaka iwana ni kifikidilu, yexile ya ngondo. O jipheleku jexile ja phalata. O jisungu ni itakanesu ya jiphiladi, a ixiyile ni phalata. 20 O jiphapha joso ja kufikidila ja balaka, ni jiphapha jakondoloka o kithádi, jexile ja ngondo.
21 Yú wene o mukanda mwasoneka o ima yatokalele mu balaka, o balaka ya Umbangi. O mukanda yú a usoneka ni itendelesu ya Mozé, kikalakalu kya bhanene ku jilevita, a atwamenene kwa Itamale, mon’a Alá, o mukunji. 22 Bezalele mon’a Udi, mon’a Hule watokala ku mwiji wa Judá, wabhange yoso yatumine Jihova kwa Mozé. 23 Mwene wexile ni Oholiyabe mon’a Ahisamake watokala ku mwiji wa Dane, wala ni uhete wa kusonga, mukwa ufunu wa kuseta, wexile ni uhete wa kutunga ni jidinya ja azulu, jidinya japúlupula, jidinya jakusuka ni linyu yafina.
24 O ulu yoso yabhange-nayu o kikalakalu kya kididi kikôla, yene we o ulu yabhakula kala sata. Makwinyi ayadi ni divwa dya jitalendu ni hama sambwadi ni makwinyi atatu a xikulu, kala o xikulu ya kididi kikôla. 25 O phalata ya bheka yó a asonekesa atokala ku mundu, yexile ya hama ya jitalendu,* ni midi ni hama sambwadi ni makwinyi asambwadi ni kitanu kya xikulu,* kala o xikulu ya kididi kikôla. 26 Kaxaxi ka xikulu kabheka kala muthu a musonekesa, kexile kaxaxi ka xikulu, kala o xikulu ya kididi kikôla. O mayala oso a asonekesa exile ni makwinyi ayadi a mivu, mba abhitile kya mu kitala kiki, atenesa hama jisamanu ni kitatu kya midi ni hama jitanu ni makwinyi atanu.
27 Phala kubhanga o ibaka ni kifikidilu kya kididi kikôla ni ibaka ni kifikidilu kya kulutina, kwabhingile hama ya jitalendu. Hama ya jitalendu phala hama ya ibaka ni kifikidilu, kifwa, kala kibaka ni kifikidilu, talendu imoxi. 28 O midi hama sambwadi ni makwinyi asambwadi ni kitanu kya xikulu, wabhange-nayu o jipheleku phala o jiphiladi. O jisungu ja jiphiladi wajixiya ni ngondo yu wajibhangesa kwila jikala kumoxi.
29 O ngondo ya bhakula kala sata, yexile makwinyi asambwadi a jitalendu ni midi jiyadi ni hama jiwana ja xikulu. 30 Ni ngondo yiyi mwene wabhange o ibaka ni kifikidilu kya mwelu wa balaka ya kutakanena, o kalatódyu ka ngondo, o kiseselu kya ngondo kya kalatódyu ni ima yoso ya kalatódyu, 31 o ibaka ni kifikidilu kyakondoloka o kithádi, o ibaka ni kifikidilu kya mwelu wa kithádi, o jiphapha joso ja kufikidila ja balaka ni jiphapha joso ja kufikidila jakondoloka o kithádi.
39 Ni jidinya ja azulu, jidinya japúlupula ni jidinya jakusuka abhange izwatu yotunge ni uhete, yeji zwata phala kusidivila mu kididi kikôla. Abhange izwatu ikôla phala Alá, kala kyatendelesele Jihova kwa Mozé.
2 Mwene wabhange o efode ni ulu ni jidinya ja azulu, jidinya japúlupula, jidinya jakusuka ni linyu yafina. 3 Abhange jilamina jafina ni ulu yosule, jabatula-naju o jingoji phala kujinda ni jidinya ja azulu, jidinya japúlupula, jidinya jakusuka, ni linyu yafina. A ite makembu.* 4 Abhange tumikolo twabhitile mu isuxi phala kunaminina mu efode. Twene twatakajana mu jimbandu jiyadi ja efode. 5 O phonda ya makembu ya naminine ku efode phala ni ikala bhu kididi kyê, a ibhangele ni ima imoxi yabhange-nayu o efode. Ulu, jidinya ja azulu, jidinya japúlupula, jidinya jakusuka ni linyu yafina, kala kyatendelesele Jihova kwa Mozé.
6 Mukusuluka, asokeka o matadi a onixe mu makwatelu a ulu. Ku matadi aseta-ku* o majina a an’a Izalayele kala kyene muta o kidimbu. 7 Mwene wa ate mu tumikolo twa efode twexile mubhita mu isuxi kala matadi a kulembalala phala o an’a Izalayele, kala kyatendelesele Jihova kwa Mozé. 8 Mukusuluka wabhange o kivunga-thulu kala kyabhange o efode. Kikalakalu kya mukwa kubolodala ni ulu, jidinya ja azulu, jidinya japúlupula, jidinya jakusuka ni linyu yafina. 9 O kivunga-thulu kyoso kyexile mu kibudika, o jimbandu jê jiwana jexile mu sokela kumoxi. O kivunga-thulu a kibhange mu ukexilu wa kwila, mu ku kibudika, kyexile mukala ni dikanda* dimoxi dya lukwaku mu kukula ni dikanda dimoxi mu kuzanza. 10 Ate-mu mikalakata iwana ya matadi. O mukalakata wa dyanga wexile wa lubí, topazyu ni ejimelada. 11 O mukalakata wa kayadi wexile wa tulukeza, safidya ni jaspe. 12 O mukalakata wa katatu wexile wa ditadi dya lexeme,* angata ni ametista. 13 O mukalatata wa kawana wexile wa kidizolitu, onixe ni jade. O matadi a asokeka mu makwatelu a ulu. 14 O matadi alungile ni dikwinyi ni kiyadi kya an’a Izalayele. O majina a aseta kala kyene muta o kidimbu. Kala dijina dyexile mulondekesa mwiji umoxi ku dikwinyi ni kiyadi kya miji.
15 Mukusuluka, abhange tumalubhambu twobhidike, twa ulu yafina kala mikolo phala o kivunga-thulu. 16 Abhange we makwatelu ayadi a ulu ni tumalola tuyadi twa ulu, ya atula o tumalola tuyadi mu jimbandu jiyadi ja kivunga-thulu. 17 Anga abhitisa o mikolo iyadi ya ulu mu tumalola tuyadi mu jimbandu ja kivunga-thulu. 18 Abhitisa-phe o jisungu ja mikolo iyadi mu makwatelu ayadi i yakwata mu isuxi, mu tumikolo twa efode mu mbandu ikala ku pholo. 19 Mukusuluka abhange tumalola tuyadi twa ulu, a tute mu jimbandu jiyadi ja kivunga-thulu, moxi, mu mbandu ya lungila ku efode. 20 Abhange dingi tumalola tuyadi twa ulu, a tute ku mbandu ya kanga ya efode koxi a tumikolo tuyadi twabhitile mu isuxi, bhwa zukama ni mbandu mu twatakanena ku thandu a phonda ya makembu* ya efode. 21 Ku disukilu, akutu o tumalola twa kivunga-thulu mu tumalola twa efode ni mukolo wa azulu, phala o kivunga-thulu kikale mu kididi kyê ku efode, ku thandu a phonda ya makembu, kala kyatendelesele Jihova kwa Mozé.
22 Mwene anga ubhanga o divunga dya kambe o maku dya efode, dyene dyoso dyexile dya jidinya ja azulu. Kikalakalu kya mukwa kutunga. 23 O kididi kwa kubhita o mútwe, kya divunga dyakambe o maku kyexile bhukaxi ka divunga. Kyadifwile ni ngola ya mbinza ya utadi.* Bhu kididi bhu bhita o mútwe atungu-bhu kyambote phala ki bhu tanduke. 24 Ku disukilu dya divunga dyakambe o maku, abhange-ku jilomá ni jidinya ja azulu, jidinya japúlupula ni jidinya jakusuka jotunge kumoxi. 25 Abhange jingunga ja ulu yafina, ayi ni kubhinganesa o jingunga ni jilomá, ku disukilu dya divunga dyoso dyakambe o maku. 26 Ayi ni kubhinganesa ngunga imoxi ni lomá imoxi, ngunga imoxi ni lomá imoxi, ku disukilu dya divunga dyoso dyakambe o maku, dyexile muzwata phala kubhanga o kikalakalu kya ukunji kala kyatendelesele Jihova kwa Mozé.
27 Abhange mavunga alebha a linyu yafina phala Alá ni an’ê. Kikalakalu kya mukwa kutunga. 28 Abhange o kitundu kya linyu yafina, o tukalasá twa linyu yafina, 29 o phonda yotunge ni linyu yafina, jidinya ja azulu, jidinya japúlupula, jidinya jakusuka, kala kyatendelesele Jihova kwa Mozé.
30 Ku disukilu, abhange lamina ibhenya ya ulu yafina, o kijimbwete kikôla kya kudibhakula. Kala kyene museta o kidimbu, asoneka-mu o izwelu yiyi: “O kuzela kwa tokala kwa Jihova.” 31 Ku lamina akutu-ku mukolo wabhangele ni jidinya ja azulu, phala ku ikutila ku kitundu, kala kyatendelesele Jihova kwa Mozé.
32 Kyenyiki, azubha kubhanga o kikalakalu kyoso kya balaka, o balaka ya kutakanena. Akwa Izalayele abhange yoso yatendelesele Jihova kwa Mozé. Abhange mwene kyenyiki.
33 Mukusuluka, ambata kwa Mozé o balaka, o jikulutina ni ima yê yoso: o jikoloxete, o mabaya, o mixi, o jiphiladi, o ibaka ni ifikidilu, 34 o kivunginu kya kibha kya mbudi kyokusukise, o kivunginu kya kibha kya foka, o kulutina ya kibatulu, 35 o álaka ya Umbangi ni mikambu yê ni kivunginu, 36 o meza ni ima yê yoso, ni jimbolo ja sata, 37 o ditudilu dya tundeya dya ulu yafina, o tundeya twê, o tundeya twa dikayejela ni ima yê yoso, o máji phala kumwikina, 38 o kalatódyu ka ulu, o máji a ku unda, o wasu wa dizumba unuha kyambote, o kulutina ya mwelu wa balaka, 39 o kalatódyu ka ngondo ni kiseselu* kyê kya ngondo, o mikambu yê ni ima yê yoso, o mbasiya ni kima kyê kitula bhoxi, 40 o jikulutina ja kithádi ni jiphiladi jê ni ibaka yê ni kifikidilu, o kulutina ya mwelu wa kithádi ni mikolo yê ni jiphapha jê ja kufikidila, o ima yoso phala o kikalakalu kya balaka ni balaka ya kutakanena, 41 o izwatu yotunge kyambote yeji zwata phala kusidivila mu kididi kikôla, o izwatu ikôla phala Alá o mukunji ni izwatu ya an’ê phala kusidivila kala akunji.
42 Akwa Izalayele abhange o kikalakalu kyoso kala kyatendelesele Jihova kwa Mozé. 43 Kyoso Mozé kya tonginina o kikalakalu kyoso kyabhangele, wamono kwila a kibhange mwene kala kyatendelesele Jihova. Mozé anga wa abesowala.
40 Jihova wambela dingi Mozé: 2 “Mu kizuwa kya dyanga kya mbeji ya dyanga, watokala kwimika o balaka, o balaka ya kutakanena. 3 Utula-mu o álaka ya Umbangi, o Álaka u ivunga ni kulutina. 4 Moxi dyê watokala u bokwesa-mu o meza, ni kusokejeka o imbamba yanda kala ku thandu a meza. Watokala we kutula-mu o ditudilu* dya tundeya ni kuwika o tundeya twê. 5 Mukusuluka, uta-mu o kalatódyu ka ulu phala o wasu wa dizumba ku pholo ya álaka ya Umbangi, anga uta o kulutina ya mwelu wa balaka.
6 “Watokala kutula o kalatódyu ka sata ya kwoha bhu mwelu wa balaka, o balaka ya kutakanena. 7 O mbasiya u itula* bhukaxi ka balaka ya kutakanena ni kalatódyu. Uta-mu menya. 8 Mukusuluka, wimika o kithádi kikondoloka o balaka. Anga unyenga o kulutina ya mwelu wa kithádi. 9 Ukwata o máji a ku unda, u unda o kalatódyu ni ima yoso yala-mu. U kakôlesa ni ima yê yoso ni ikale ima ikôla. 10 Watokala ku unda o kalatódyu ka sata ya kwoha ni ima yê yoso, ukôlesa o kalatódyu. Mu kubhanga kiki, kene kanda kala kididi kikôla kinene. 11 Watokala ku unda o mbasiya ni kima kyê kitula bhoxi ni ku ikôlesa.
12 “Kyenyiki, ubheka Alá ni an’ê bhwa zukama ni mwelu wa balaka ya kutakanena, wa atendelesa kuzowa. 13 Watokala kuzwika o izwatu ikôla kwa Alá, u mu unda, u mukôlesa, mwene wanda ngisidivila kala mukunji. 14 Mukusuluka, ubheka an’ê anga wa azwika o izwatu yalebha. 15 Watokala kwa unda kala ki wa undu tat’â. Ene anda ngisidivila kala akunji. O kwa unda kwanda lombolola kwila, o kikalakalu kya akunji kyanda nangenena bhukaxi ka miji yâ yoso.”
16 Mozé wabhange yoso ya mutendelesa Jihova. Kyene mwene kyabhange.
17 O balaka a imika mu kizuwa kya dyanga mu mbeji ya dyanga mu muvu wa kayadi. 18 Kyoso Mozé kyemika o balaka, waxikika o ibaka ni kifikidilu, wemika o mabaya, wate o mixi, yu wemika o jiphiladi. 19 Mozé wazale o jikulutina ku thandu a balaka, wate o ivunginu ya balaka ku thandu dyê kala kya mutendelesele Jihova.
20 Anga ukwata o mabaya a matadi a Umbangi wa atula mu Álaka. Wate o mikambu mu Álaka, anga uta o kivunginu ku thandu a Álaka. 21 Wabokwesa o Álaka moxi a balaka, wate o kulutina ya kibatulu, ya xiti o Álaka ya Umbangi, kala kya mutendelesele Jihova.
22 Mukusuluka wate o meza mu balaka ya kutakanena, ku mbandu ya thunda ya balaka, ku mbandu ya kanga ya kulutina, 23 ku thandu a meza wate-ku o jimbolo ku munonono bhu pholo ya Jihova kala kya mutendelesele Jihova.
24 Wate we o ditudilu* dya tundeya mu balaka ya kutakanena, bhwa zukama o meza mu mbandu ya lwiji ya balaka. 25 Wawika o tundeya bhu pholo ya Jihova, kala kya mutendelesele Jihova.
26 Watula we o kalatódyu ka ulu mu balaka ya kutakanena, bhwa zukama o kulutina, 27 phala kwoha-ku o wasu wa dizumba unuha kyambote, kala kyatendelesele Jihova kwa Mozé.
28 Bhenyobho, wanyenga o kulutina ya mwelu wa balaka.
29 O kalatódyu ka sata ya kwoha wakate bhu mwelu wa balaka, o balaka ya kutakanena, phala kubhana sata ya kwoha ni sata ya kudya,* kala kya mutendelesele Jihova.
30 Watula-phe o mbasiya bhukaxi ka balaka ya kutakanena ni kalatódyu, wate-bhu menya phala adisukule. 31 Mozé, Alá ni an’ê asukula o maku ni inama. 32 Exile mu disukula ithangana yoso kyoso kyexile mu bokona mu balaka ya kutakanena ni kuzukama ku kalatódyu, kala kyatendelesele Jihova kwa Mozé.
33 Mukusukaku, wemika o kithádi kyakondoloka o balaka ni kalatódyu, yu wate o kulutina bhu mwelu wa kithádi.
Mukiki, Mozé wazubha o kikalakalu. 34 O dituta dya mateka kuvungina o balaka ya kutakanena, o kubhenya kwa Jihova kwezalesa o balaka. 35 Mozé kakexile mutena kubokona mu balaka ya kutakanena mukonda o dituta mwene hanji mu dyakexile. O kubhenya kwa Jihova kwexile mu kwizalesa o balaka.
36 Kyoso o dituta ki dyexile muzanguka ku thandu a balaka, akwa Izalayele exile mulongela o imbamba phala kukatuka, mu njila yoso yabhangele mu kikangalakata. 37 Maji se o dituta dyakambele kuzanguka, ene kexile mulongela o imbamba, kate o kizuwa ki dyeji zanguka. 38 Mu njila yoso yabhangele mu kikangalakata, mundu woso wa Izalayele wexile mumona o dituta dya Jihova ku thandu a balaka mu mwanya ni ku dimona kukituka túbhya mu usuku.
Mu Heba.: “ana a Izalayele.”
Mba, “ahatu exile mukwatekesa akwa kuvwala.”
Mba, “álaka; kaxa.”
Dilombolola, “amukatula” kifwa, amubhulula mu menya.
Mba, “kuzokela.”
Kifwa, Jétulu.
Mba, “Sefola.”
Dilombolola, “musonyi mu kididi kyenyokyo.”
Mu Heba.: “izuwa yavulu.”
Mu Heba.: “nganda tuluka.”
Mba, “bheza.”
Mba, “ingimesena.”
Mba, “Eme Nganda Kituka Yoso Inganda Kituka,” Tala o Kiba. A4.
Mu Heba.: “ni dikanu dyé.”
Mba, “a mukalakala ni usudi. ”
Mba, “nganda mu jijidika.”
Mba, “kufundisa.”
Mu Heba.: “kala kyala o ifuxi yâ.”
Mu Heba.: “nga kubhange u Nzambi.”
Mu Heba.: “o ifuxi yami.”
Mu Heba.: “kufundisa.”
Mba, “ipheteka yâ ya wanga.”
Kifwa, o milombo ya Nilo.
Jiji jihamwe jinumata.
Mba, “katonoke dingi n’etu.”
Nange kilombolola kusedima kwa jinzaji.
Yiyi tiliku yadifu kyengi, m’ukulu exile mu idima mu ixi ya Ijitu.
Mu Heba.: “wanda kala jinga mubhetu phala etu.”
Mu Heba.: “kitombe atena kukikwata ni maku.”
Mba, “kutwehela kwambata.”
Mu Heba.: “inzo ya jitata.”
Mba, “mwene watokala ku kadya.”
Mu Heba.: “bhukaxi ka mausuku ayadi.”
Mu Heba.: “ifuxi yenu.”
Kifwa, kambudi mba kahombo.
Kifwa, athu avulu a ifuxi yengi, bhukaxi kâ bhwexile we akwa Ijitu.
Mu Heba.: “ifuxi yoso.”
Mu Heba.: “zelesenu.”
Mu Heba.: “o ana oso ajikula o divumu.”
Mu Heba.: “inzo ya abhika.”
Tala o Kiba. B15.
Tala o nota mu divulu dya Makatukilu 12:15.
Mu Heba.: “bhukaxi ka mesu menu.”
Mu Heba.: “o ana oso ajikula o divumu.”
Mu Heba.: “woso ujikula o divumu.”
Mu Heba.: “bhukaxi ka mesu menu.”
Mu Heba.: “mwanda dixibha.”
Kifwa, tunde mu ola ya 2 ndu mu ola ya 6.
Mu Heba.: “ni lukwaku lwonene.”
Mu Heba.: “Jah.” Yú ukexilu wabutu wa kusoneka o dijina Jihova.
Mba, “nganda fomona.”
Mba, “mukwa kutena.”
Dilombolola, “kulula.”
Mu Heba.: “bhukaxi ka mausuku ayadi.”
Yatenene 2,2 a jilitulu. Tala o Kiba. B14.
Mba, “mandwi, maminyu.”
Mba, “fesa yalungu ni sábhalu.”
Nange kizwelu kyatundu mu dimi dya Hebalayiku kilombolola, “O kiki kima kyahi?”
O efa imoxi yatenene 22 a jilitulu. Tala o Kiba. B14.
Kilombolola, “polova.”
Kilombolola, “kuzoka.”
Mu Heba.: “koxi ya dyulu.”
Kilombolola, “Jihova mwéne o kijimbwete kyami.”
Mu Heba.: “Jah.” Yú ukexilu wabutu wa kusoneka o dijina Jihova.
Dilombolola, “musonyi mu kididi kyenyokyo.”
Dilombolola, “Nzambi yami mukwatekexi.”
Mba, “wanda tohoka.”
Mba, “o muhamba wé.”
Yoso ilondekesa kwila, o kizwelu mu kizuwa kyenyokyo, kya lungu ni kizuwa kya tundu ku Lefidime.
Mba, “mundu wami wakazola.”
Nange kumutubula ni sosa
Mu Heba.: “kanenu kuzukama ku ahatu.”
Mu Heba.: “mu inzo ya abhika.”
Mu Heba.: “mabhitu m’enu.”
Mba, “kumitonginina.”
Falamenda ya kukubula nayu.
Mu Heba.: “ku mukula.”
Kizwelu kiki kitena kulombolola o ngana mba o mona.
Mba, “uzwela ima yayibha kwa.”
Mba nange, “ni falamenda.”
Mu Heba.: “o twana twê anga tu tunda.”
Xikulu imoxi yasokele 1,4 a jigrama. Tala o Kiba. B14.
Mba, “aximika; asumika.”
Mba, “tiliku; sevada.”
Mu Heba.: “wate o maku ku.”
Mba, “kinemana.”
Nange mukonda mwene wexile mukwa usudi, kalange kyambote o kibhaku.
Mba, “o kisasu kyasubhuka.”
Mu madivulu a Hebalayiku atumbula benge-benge o ahatu ala aloji.
Mba, “mona wakambe o tata.”
Mba, “kana kukingila kutambula avasu.”
Mu Heba.: “o kikonda kyê.”
Mba, “ngi mukwa kubhanga mbote.”
Mba, “kana kulokalala.”
Mba, “nguvulu.”
Kifwa, matangi a máji ni a vinyu.
Mba, “katungu.”
Mu Heba.: “izwelu ya makutu.”
Tala o Kiba. B15
A ixana we Fesa ya Jisemana mba ya Pendekoxi.
Mba, “idima.”
A ixana we Fesa ya Jibalaka.
Mba, “kanda kala jimbaku.”
Mba, “nganda bhangesa kwila o jinguma jé ji kubhana dikunda.”
Mba, “Kalunga ka Maditerrânio.”
Mu Heba.: “ku Ngiji.”
Mba, “u asamena.”
Mba, “ibasakasa ya.”
Kifwa, kiki kyama kya menya.
Mba, “kaxa.”
Kovadu imoxi yasokele ni 44,5 a jisentimentru. Tala o Kiba. B14.
Nange lwasokele ni 7,4 a jisentimetru. Tala o Kiba. B14.
Mba, “kididi kya kutula tundeya.”
Talendu imoxi yasokele ni 34,2 a jikilu. Tala o Kiba. B14.
Kovadu imoxi yasokele ni 44,5 a jisentimetru. Tala o Kiba. B14.
Mba, “dikunji.”
Kovadu imoxi yasokele ni 44,5 a jisentimetru. Tala o Kiba. B14.
Mba, “uthôkwa wala ni banya”, kifwa uthôkwa wala ni banya ya jisata.
Mba, “misandu.”
Mba, “grade.”
Mba, “tumalola ni jiphonda, phala kutakanesa.”
Mu Heba.: “woso wala ni unjimu ku muxima.”
Mu Heba.: “nzumbi ya unjimu.”
Mba, “ku ibolodala.”
Mba, “kuseta-ku.”
Nange yasokele ni 22,2 a jisentimetru. Tala o Kiba. B14.
Ditadi didi kadijiya kyambote, nange dilombolola, ambale, jasindu, opala mba tulumalina.
Mba, “yobolodale.”
Mu Heba.: “muxima.”
Tala o Dilombolwelu, “Udime ni Tumine.”
Mba, “kibhakatu kya ita.”
Jimbolo jiji exile mujibhanga kala jibulaxa.
Mba, “kijimbwete kilondekesa kwila, Alá wadibhakula kwa Nzambi.”
Mba, “wa samena.”
Kifwa, diyala katokalele ku mwiji wa Alá.
Mu Heba.: “bhukaxi ka mausuku ayadi.”
Efa imoxi yatenene 22 a jilitulu. Tala o Kiba. B14.
Hine imoxi yatenene 3,67 a jilitulu. Tala o Kiba. B14.
Mu Heba.: “bhukaxi ka mausuku ayadi.”
Mba, “tiliku; sevada.”
Kovadu imoxi yasokele ni 44,5 a jisentimetru. Tala o Kiba. B14.
Mu Heba.: “bhukaxi ka mausuku ayadi.”
Mba “tiliku; sevada.”
xikulu imoxi yasokele ni 11,4 a jigrama. Tala o Kiba. B14.
Jela imoxi yasokele ni 0,57 a jigrama. Tala o Kiba. B14.
Xikulu imoxi yasokele ni 11,4 a jigrama. Tala o Kiba. B14.
Hine imoxi yasokele ni 3,67 a jilitulu. Tala o Kiba. B14.
Mba, “uhete wa mukwa kubhanga máji amazumba.”
Mba, “kididi kya kutula tundeya.”
Mu Heba.: “muthu wengi”, kifwa muthu katokalele ku mwiji wa Alá.
Mba, “uhete wa mukwa kubhanga máji amazumba.”
Mu Heba.: “ngamwixana mu dijina.”
Mu Heba.: “ala ni unjimu ku muxima.”
Mba, “kididi kyakutula tundeya.”
Mba, “ibasakasa ya.”
Mba, “jibringu.”
Mu Heba.: “ana a Izalayele avuza o makembu mâ.”
Mba, “ngakusolo.”
Mba, “ibasakasa iyadi.”
Mba, “ididi.”
Tala o Dilombolwelu.
Tala o Kiba. B15.
Mba, “wanda bhaka o kizuwa kya Sábhalu.”
A ixana we Fesa ya jisemana mba ya Pendekoxi.
Mba, “idima.”
A ixana we Fesa ya jibalaka.
Mu Heba.: “o Dikwinyi dya Izwelu.”
Mu Heba.: “mwene.”
Kifwa, kiki kyama kya menya.
Mu Heba.: “ala ni unjimu ku muxima.”
Mba, “kididi kya kutula tundeya.”
Mba, “grade.”
Mba, “jibringu.”
Mu Heba.: “ni unjimu ku muxima.”
Mu Heba.: “ala ni unjimu ku muxima.”
Mu Heba.: “ala ni unjimu ku muxima.”
Nange, Bezalele.
Kovadu imoxi yasokele ni 44,5 a jisendimetru. Tala o Kiba. B14.
Kovadu imoxi yasokele ni 44,5 a jisendimetru. Tala o Kiba. B14.
Nange lwa sokele ni 7,4 a jisentimetru. Tala o Kiba. B14.
Mba, “kididi kya kutula tundeya.”
Talendu imoxi yasokele ni 34,2 a jikilu. Tala o Kiba. B14.
Mba, “uhete wa mukwa kubhanga máji a mazumba.”
Kovadu imoxi yasokele ni 44,5 a jisentimetru. Tala o Kiba. B14.
Mba, “misandu; inyengenu.”
Mba, “grade.”
Talendu imoxi yasokele ni 34,2 a jikilu. Tala o Kiba. B14.
Xikulu imoxi yasokele ni 11,4 a jigrama. Tala o Kiba. B14.
Mba, “a ibolodala.”
Mba, “asoneka-ku.”
Nange dyasokele ni 22,2 a jisentimetru. Tala o Kiba. B14.
Ditadi didi kadijiya kyambote, nange dilombolola ambele, jasindu, opala mba tulumalina.
Mba, “yobolodale.”
Mba, “kibhakatu kya ita.”
Mba, “grade.”
Mba, “kididi kya kutula tundeya.”
Mba, “u ixikika.”
Mba, “kididi kya kutula tundeya.”
Mba, “tiliku; sevada.”