Sidivila o Nzambi ia Ufôlo
“O henda ia ku zola Nzambi ienhi’ii: O ku belesela o ijila iê. Mukonda o ijila iê ki i neme.”—1 NZU. 5:3, NW.
U TENA KU TAMBUIJILA?
Kiebhi Satanaji kia bhangesa o athu ku mona kuila o itumu ia Nzambi ia neme?
Mukonda diahi tua tokala ku dilanga mu ku sola o makamba metu?
Ihi ia-nda tu kuatekesa o ku kolokota mu ufiiele ku Nzambi ia ufôlo?
1. Kiebhi Jihova kia mona o ufôlo, ni kiebhi kia u londekesa mu ku dibhana ni Adá ni Eva?
JIHOVA, Muéne ngó uala ni ufôlo ki uala ni disukilu. Maji né kiki, muéne ka dizangeleka mu ku kala ni ufôlo iú; muéne ka kondoloka o jiselevende jê ni ufôlo ua a bhana. Mu veji dia kiki, muéne ua bhana ku athu, o ufôlo ua ku sola, ni ku kuatekesa mu ku sola o ima ia a sangulukisa. Mu kifika, Nzambi ua bhana kua Adá ni Eva kitumu kimoxi ngó kia tokalele ku belesela—ua a tendelesa kuila ka tokalele kudia ‘ku muxi ua kuijiia kia uabha ni kia iibha.’ (Dim. 2:17) Ene akexile ni ufôlo ua ku kumbidila o vondadi ia Mubhangi uâ!
2. Mukonda diahi o jitata jetu ja dianga a texi o ufôlo uâ ua a bhanene Nzambi?
2 Mukonda diahi Nzambi ua bhana ufôlo uavulu ku jitata jetu ja dianga? Muéne ua a bhange mu kidifuanganu kiê, iu ua a a bhana kitongoluelu, ua mesenene kuila, o henda iâ ku Mubhangi uâ, iene ieji ku a endesa mu njila ia tokala. (Dim. 1:27; Lom. 2:15) Maji o kima kia iibha, Adá ni Eva, ka xila o Mubhani ua Muenhu, né o ufôlo ua a bhanene. Mu veji dia kiki, ene a solo o ufôlo ua a bhana Satanaji, ua ku di tumina mudiâ. Maji o jitata jetu ja dianga, ka mono o ufôlo ua a kanena Satanaji, ene a kituka abhika ni muiji uâ, kiki kia a bhekela hadi iavulu ni kalunga.—Lom. 5:12.
3, 4. Kiebhi Satanaji kia tena ku tu nganala ku itumu ia Jihova?
3 Se Satanaji ua tena ku nganala athu kiiadi a iuka—ni ji-anju javulu ku diulu—mu ku a bhangesa ku dituna o ungana ua Nzambi, muéne u tena ué ku tu nganala. O ndunge iê iene imoxi. Muéne ua mesena ku nganala o ibanzelu ietu, mu ku tu bhangesa ku banza kuila, o itumu ia Nzambi i bhonza ku i belesela, ni kuila ua mu tu fidisa ku tonoka ni kuijiia o ima iambote. (1 Nzu. 5:3) O kibanzelu kiki, ki tena ku kala ni kutena kuavulu se tu dilunga ni athu ala ni ibanzelu íii. Saí phang’etu ia muhatu uala ni 24 a mivu, uambe: “O ku dilunga ni makamba a iibha, kia ngi bhangesa ku di ta mu undumbu, mukonda nga kexile ni uôma ua jikoleka jami ku ngi xonguena.” Nange eie ua bhiti ué kiá ni maka enhá.
4 Saí ithangana o ukamba ua iibha tu tena ku u sanga ué mu kilunga. Saí munzangala Mbangi ia Jihova, uambe: “Nga kexile ni makamba mu kilunga akexile mu tangesa ahatu ka kexile mu sidivila Jihova. Sumbala nga luualele kiavulu, maji nga mesenene ku dilunga muene ni ene, nga kexile kiá mu kala ni ukexilu uâ. Kiki kia ngi bhangesa ku zoza mu nzumbi. Ki ngi kexile dingi mu katula mbote mu iônge, ki ngi kexile dingi múia mu sidivisu ia kuboka. Kiki kia ngi londekesa kuila nga tokalele kueha ku dilunga nau, kiene ki nga bhange muene!” O kuila eie uejiia kuma o makamba a tena ku u nganala? Tu di longe phangu ia Bibidia.—Lom. 15:4.
MUÉNE UA NHANA O MIXIMA IÂ
5, 6. Kiebhi Abisalone kia nganala o athu, o kuila muéne ua di tundu kiambote ku jindunge jê?
5 Mu Bibidia tu sanga-mu phangu iavulu ia athu a nganala akuâ. Phangu imoxi ia Abisalone, mon’â Sobha Davidi. Abisalone, uexile diiala dia iuka. Maji mu ku bhita thembu, kala kia bhange Satanaji, muéne uehela kuila o ukumbu ni luímbi lu kula ku muxima uê, iu ua mateka ku mesena o kididi kia tat’ê, ki ki mu tokalele.a Mu jindunge jê ja ku kala ku usobha, Abisalone ua londekesa kuila ua lalamene ni ibhindamu ia akua Izalaiele mu kuzuela kuila o sobha ka mesenene o mbote iâ. Kala kia bhange Diabhu mu jaludim ia Edene, Abisalone ua londekesa ku athu kuma ua bhindamene o mbote iâ, iu ua a tangela makutu alungu ni tat’ê.—2 Sam. 15:1-5.
6 O kuila Abisalone ua di tundu kiambote mu jindunge jê ja ku bhingana ku utuminu? Ku mbandu ia mukuá ua di tundu kiambote, mukonda o Bibidia izuela: “Abisalone u kala mu nhana mixima ioso ia akua Izalaiele.” (2 Sam. 15:6) Mu kusuka-ku, o luímbi lua Abisalone lua mu bhekela ibhidi iavulu. O ibhidi íii, ia mu bhekela ué kalunga, kumoxi ni mazunda a athu akexile ku mbandu iê.—2 Sam. 18:7, 14-17.
7. Disá diahi di tua tokala ku katula mu ku di longa ia bhitile ni Abisalone? (Tala o foto ku dífue 19.)
7 Mukonda diahi akua Izalaiele a tena ku a nganala? Nange ene a mesenene o ima ia kexile mu a kanena Abisalone. Mba a a nganala mukonda dia Abisalone ku kala diiala dia fuama. Né muene se ki kiene, tu tena kuzuela kuila: Ene ka kexile dingi fiiele kua Jihova, ni ku sobha ia solele. Lelu, Satanaji uene ué mu tumina “athu a difu kála Abisalone” ku nhana o mixima ia jiselevende ja Jihova. Nange ene amba, ‘o itumu ia Jihova ia neme kiavulu,’ ‘athu oso ka mu sidivila Jihova ala kiambote!’ Kioso ki uivua o izuelu íii, o kuila eie ua kijiia kuila makutu, ni u kolokota ni ukamba ué ni Nzambi? O kuila eie uejiia kuma Jihova muéne ngó uala ni ‘kitumu kia iuka’ ni kuila o kitumu kia Kristu ki tena ku kuendesa katé ku ufôlo ua kidi? (Tiia. 1:25) Se kiki kiene, bhana valolo ku kitumu kiki, kana kuehela ku ku nganala phala ku xibhakela o ufôlo uê ua Kidistá.—Tanga 1 Phetele 2:16.
8. Phangu iebhi ilondekesa kuila o ku zediua ki kuijila mu ku xibhaka o itumu ia Jihova?
8 O minzangala ene a beta-kota mu ku a kuata kua Satanaji. Saí phang’etu ua diiala uala kiá mu 30 a mivu uambe ia lungu ni unzangala uê: “Nga kexile mu mona o itumu ia Jihova, kala kijijidiku, mu veji dia ku i mona kala kilangidilu.” Mukonda dia kiki, muéne ua di te mu undumbu. Maji kiki ki ki mu bhangesa ku zediua. Muéne uambe: “Nga divu kia iibha mu mivu iavulu.” Mu ku xinganeka mu mivu ia unzangala uê, saí phange ia muhatu ua soneka: “Kioso o muthu kia bhanga undumbu, u divua kia iibha.” Né muene lelu, kua bhiti kiá 19 dia mivu, maji ngi lembalala hanji o ima ia iibha i nga bhangele.” O phange ia mukuá uambe: “O kuijiia kuila o kituxi ki nga tele kia luualesele o athu u nga zolo, kia kexile ku ngi bhekela mukondo. Ki kima kiambote ku kala se o ukamba ua Jihova.” Satanaji ka mesena kuila eie u banza mu ibhidi ia kituxi ki ua te.
9. (a) Ibhuidisu iebhi i tena ku tu kuatekesa ku xinganeka mu ibanzelu ietu ia lungu ni Jihova, ni itumu iê, ni ijila iê? (b) Mukonda diahi kima kiambote kuijiia kiambote Nzambi?
9 Kima kia iibha o minzangala mu kilunga—kate muene ni adiakime—a bhiti mu ibhidi ia dikota mu ku xibhakela Jihova mukonda dia ku kaiela o jihanji ja iibha! (Nga. 6:7, 8) Dibhudise: “O kuila ngejiia kuma, jindunge ja Satanaji? O kuila ngi mona kuma Jihova Kamba diami dia kazola, u zuela ngó o kidi, ua mesena o mbote iami? Ngi xikina kuila muéne nuka ua-nda ngi fidisa ku kima kiambote ki ngi zediuisa?’ (Tanga Izaia 48:17, 18.) Phala ku xikina, eie ua tokala uijiia kiambote Jihova. Ua tokala u kala ni ukamba ua kidi ni muéne, ni kuijiia kuila o itumu ia Bibidia ni ijila iê, ilondekesa kuila muéne ua ku zolo, ka mesena ku u katula o ufôlo uê.—Jisá. 25:14.
BHINGA UNJIMU NI MUXIMA UA BELESELA
10. Mukonda diahi tua tokala ku di suínisa phala ku kaiela o phangu ia Sobha Solomá?
10 Mu unzangala uê, Solomá ua sambe ni ku lenduka kuoso: “Eme-phe hanji ngi [mon’a ndenge ki ngejiia] luua kioso ki ngi tunda, ni kioso ki ngi bokona.” Muéne ua sambe mu ku bhinga unjimu ni muxima ua belesela. (1 Jis. 3:7-9, 12) Jihova ua mu tambuijila, muéne ua-nda ku tambuijila ué o misambu iê, se u mu bhinga ni muxima ua belesela, ki kale se u munzangala mba u muadiakimi kiá. Maji Jihova ka-nda ku bhana unjimu ni kilunji mu madiuanu. Muéne ua-nda ku bhana unjimu se u di longa o Maka mê, se u bhinga o nzumbi iê ikôla, se u katula mbote ku milongi ioso mu Kilunga. (Tiia. 1:5) Bhu kaxi ka ima íii, Jihova u bhangesa kuila o jiselevende jê o minzangala, a kala ni unjimu, o athu oso a xibhakela o milongi iê, ndenge, né muene ió amba kuila ‘ji hete, jinjimu’ ku mundu iú.—Luk. 10:21; tanga Jisálamu 119:98-100.
11-13. (a) Madisá ahi i tu tena ku katula mu divulu dia Jisálamu 26:4, Jisabhu 13:20, ni 1 Kolindo 15:33? (b) Kiebhi ki ueji kumbidila o ijila íii ia Bibidia?
11 Phala kulondekesa o valolo ia ku di longa o Bibidia ni ku xinganeka mu milongi i tua tange phala kuijiia kiambote Jihova, xinganeka mu ibatulu ia Bibidia. Mu ibatulu, tu sanga-mu milongi i tu kuatekesa mu ku sola makamba: “Akua makutu ki ngi xikama-nâ; ki ngi xikina ku dita kumoxi ni akua mangonha.” (Jisá. 26:4) ‘Uoso uenda ni jinjimu, u kala njimu; maji uoso-phe u kala kamba dia ku kaiela o ioua, ka nange ku kituka kala ene.’ (Jisa. 13:20) “O ku dilunga ni athu a iibha, ku zanga o ifua iambote.”—1 Kol. 15:33.
12 Madisá ahi ambote u tu tena ku di longa mu ibatulu íii? (1) Jihova ua mesena kuila tu sola kiambote o makamba u tua tokala ku dilunga nau. Muéne ua mesena ku tu langa mu ukexilu ua xitu ni mu nzumbi. (2) O athu u tu dilunga nau a tena ku tu funhisa ku bhanga o mbote mba o kima kia iibha; o kidi kiki, kiene mu bhita ni athu lelu. O jivelusu jiji, ji londekesa kuila Jihova ua mu diondela o muxima uetu. Kiebhi? Kala ki tua mono, o jivelusu jiji, ki ja mu tu jijidika: ‘Eie ku tokala . . . ’ Mu veji dia kiki, o jivelusu jiji a ji soneka mu ukexilu uambote. Mu kidi, Jihova ua mu tu tangela: ‘Kiki kiene o kidi. Ihi i ua-nda bhanga? Ihi iala ku muxima uê?
13 O jivelusu jitatu jiji, ji londekesa o kidi, jivelusu ja tokala, a tena ku ji kumbidila mu maukexilu avulu. Phala ku jimbulula, dibhudise: Kiebhi ki ngi tena kueha ku dilunga ni “akua mangonha?” Mu maukexilu ahi u ngeji sota o athu enhá? (Jisa. 3:32; 6:12) A nanhi o “jinjimu” a mesena Jihova kuila ngi dilunga nau? A nanhi o “ioua” ki ngi tokala kuenda nau? (Jisá. 111:10; 112:1; Jisa. 1:7) ‘Ifua iahi’ i nga-nda kala na-iu se ngi dilunga ni makamba a iibha? O kuila ku mundu iú u tena ku sanga ngó makamba a iibha? (2 Phe. 2:1-3) Kiebhi ki ueji tambuijila o ibhuidisu íii?
14. Ihi i ua tokala o ku bhanga phala o usuku ua Ubhezelu ku Muiji u bhite kiambote?
14 Athu avulu ene mu xinganeka mu ku di longa o Mikanda Ikola. Mukonda diahi ku di longe o ibatulu ia Bibidia ilondekesa o kibanzelu kia Nzambi kia lungu n’eie mba muiji uê?b Jitata, di longenu o maka enhá mu usuku ua Ubhezelu ku Muiji. Mu ku bhanga kiki, ijiia-nakiu kuila o disukilu diê o ku kuatekesa kala muthu ku muiji kuijiia kiambote o henda ia Nzambi ko kuetu, kála kia ilondekesa mu itumu iê ni mu ijila iê. (Jisá. 119:72) Se u di longa ni muiji, mua-nda kala ni ukamba ni Jihova ni mudienu.
15. Kiebhi ki u tena kuijiia se uala ni muxima ua unjimu, ua ku belesela?
15 Kiebhi ki u tena kuijiia se ua mu kala ni muxima ua unjimu, ua belesela? O kima kia dianga ki ua tokala o ku bhanga, o ku sokesa o ibanzelu iê ni ia athu a fiiele m’ukulu, kála o Sobha Davidi ua soneka: ‘Nga sanguluka mu ku bhanga ki ua mesena eie u Nzambi iami; o itumu iê ia ngi kala moxi dia muxima.’ (Jisá. 40:8) O divulu dia Jisálamu 119, dizuela: ‘Nga zolo kiavulu o itumu iê! Ngi xinganeka kumbi dioso dia kambámba.’ (Jisá. 119:97) O henda íii, ki i kulu ku muxima uoso-uoso. Mu veji dia kiki, i kula ngó ku muthu u di longa, u samba, u xinganeka, ni ku di longa o misoso ia athu—a a besoala mu ku belesela o itumu ia Nzambi.—Jisá. 34:8.
ZOKELA O UFÔLO UÊ UA KIDISTÁ!
16. Ihi i tua tokala kuijiia se tua mesena ku zokela o ufôlo uetu ua kidi?
16 Tundé ukulu, athu ene mu bhanga ita phala ku kala ni ufôlo. Kiene kimoxi ué, eie ua tokala ku kala polondo phala ku zokela o ufôlo uê ua Kidistá mu nzumbi! Ijiia kuila eie ku di kuata ngó unguma ni Satanaji ni mundu ni madimonho mê. Eie ua tokala u bhânga ni ukexilu uê ua ituxi ni muxima uê u bhomba kinene. (Jel. 17:9; Efe. 2:3) Maji ni kikuatekesu kia Jihova eie u tena ku tolola o ita íii. O ku tolola o ima ia iibha, ki kale ia dikota mba iofele, ia-nda ku bhekela ima iiadi. Kia dianga, ua-nda sangulukisa o muxima ua Jihova. (Jisa. 27:11) Kaiiadi, kioso ki ua-nda londekesa kuila ua mu belesela o ‘kitumu kia iuka, o kitumu kia ufôlo,’ kia Nzambi, ua-nda tena ku kolokota mu ‘njila ia muenhu,’ i kuambata ku muenhu ua kalelaku. Ku hádia ua-nda tambula o ufôlo ua beta-kota ua kanena Jihova ku athu oso a mu belesela.—Tiia. 1:25; Mat. 7:13, 14.
17. Mukonda diahi ki tu tokala ku zoza mukonda dia ituxi ietu, ni kiebhi ki tu kuatekesa Jihova?
17 Maji saí ithangana tuene mu lueza. (Ndo. 7:20) Se kiki ki bhita n’eie, kana ku zoza, mba ku di mona kuila kuala ni valolo. Se u lueza mu izuelu, bhanga ioso phala ku lueze dingi—né muene se ku bhinga o kikuatekesu kia tufunga mu kilunga. Tiiaku ua soneka: “O musambu, u bhangesa o muthu ua te o kituxi ku kala kiambote, Jihova ué u mu balumuna. Se muéne ua te kituxi, a mu loloka-iu.” (Tiia. 5:15, NW) Ejiia-kiu kuila Nzambi, muthu ua lenduka, se muéne ua ku bheka mu kilunga, ua mono kuila eie uala ni kutena. (Tanga Jisálamu 103:8, 9.) Kioso ki uia ni ku kala ni muxima ua iuka kua Jihova, muéne kanda kamba ku u kuatekesa.—1 Mal. 28:9.
18. Ihi i tua tokala o ku bhanga phala kulondekesa kuila tua bhingi ku tu langa, kala kia bhingi Jezú mu musambu mu divulu dia Nzuá 17:15?
18 Kioso kia kexile mu samba, mu usuku uê ua sukina ni 11 dia jipoxolo jê, Jezú ua a bhingila mu musambu: “U a kudila kua Diabhu ió ua bhukumuka.” (Nzu. 17:15) Jezú ka lalamene ngó ni jipoxolo jê, katé muene ni akaiedi iê oso. Kienhiki, tu tena ku dielela kuila Jihova ua-nda tambuijila o musambu ua Jezú, mu ku tu langa mu jithembu jiji ja bhonzo. ‘Jihova muéne o ngubu ia oso enda mu ku iuka . . . o njila ia an’a Nzambi u i tambula konda.’ (Jisa. 2:7, 8) Mu kiki, mu njila ia kidi, muene iluezu iavulu, maji iene ngó o njila iambata ku muenhu ua kalelaku, ni ufôlo ua kidi. (Lom. 8:21) Kana kuehela kuila muthu u ku fidisa kuenda mu njila íii!
[Tanga mu luji]
a O kikanenu kia Nzambi kua Davidi kia lungu ni “mbutu” ieji bhingana ku utuminu, a ki bhange kioso kia vuala Abisalone. Kienhiki, Abisalone ua tokalele kuijiia kuila, Jihova ka mu solo muéne phala ku bhingana bhu kididi kia Davidi.—2 Sam. 3:3; 7:12.
b O phangu iambote tu i sanga mu divulu dia 1 Kolindo 13:4-8, mua soneka Phaulu o henda, ni mu divulu dia Jisálamu 19:7-11, mua soneka o mabesá ijila mu ku belesela o itumu ia Jihova.
[Jifoto ku mbandu 19]
Kiebhi ki tu tena kuijiia o athu a difu kála Abisalone lelu, ni kiebhi ki tu tena ku dilanga ku athu enhá?