Mulangidi KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Mulangidi
KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Kimbundu
  • BIBIDYA
  • MADIVULU
  • YÔNGE
  • w13 8/1 jimb. 3-7
  • Ku Tala o Ufusa Venenu Inga Kana?

O vidyu iwasolo seku luwa.

Tuloloke, kwamoneka kibhidi mu kujikula o vidyu.

  • Ku Tala o Ufusa Venenu Inga Kana?
  • O Mulangidi—2013
  • Tudyambu
  • Milongi Yadifu
  • Kiebhi o ku tala o ufusa ki tena ku bhanga kia iibha ku athu?
  • Kiebhi o ku tala o ufusa ki tena ku bhanga kia iibha ku muiji?
  • Ihi i zuela o Bibidia ia lungu ni ku tala o ufusa?
  • Kyebhi ki tu Tena ku di Langa ku Mubhetu wa Satanaji?
    O Mulangidi U Bhana Ngolokela ia Utuminu Ua Jihova (Phala ku di Longa)—2019
  • Ihi i Utena Kubhanga se Mwadi we Utala Ufusa?
    O Mulangidi U Bhana Ngolokela ia Utuminu Ua Jihova (Milongi Phala Kudilonga)—2023
  • Mukonda Dyahi o kutala Ufusa Kituxi
    Ukexilu ua Ukidistá ni Ukunji Uetu—Milongi Phala o Iônge—2023
O Mulangidi—2013
w13 8/1 jimb. 3-7

DIAMBU DIA KAPA

Ku Tala o Ufusa Venenu Inga Kana?

Ku mundu ua lelu kuezala ni ima ia ufusa.a A tena ku i tala mu itonokenu, mu izuatu, mu jifilme, mu mimbu, mu madivulu, mu mutelembe, mu vidiu games, mu mutelembe ua kafuetele, mu Internete. O kifua kia ku tala o ufusa, a mu ki xikina ku athu avulu lelu. Athu avulu lelu a beta ku tala o ufusa, m’ukulu ndenge.—Tala o kaxa: “O Kidi Kia Lungu ni ku Tala o Ufusa.”

O ukexilu ua ufusa, ua mu lunguluka ué. O mesene Gail Dines, ua soneka: “O jifoto ja ufusa ja kexile mu mona m’ukulu kala ja iibha, lelu a mu ji mona kala ja uabha.”

Kiebhi ki ua mu mona o ukexilu iú? O kuila o ku tala o ufusa, ku tonoka ngó mba ku bhanga kia iibha ku muthu ua mu u tala? Jezú uambe: ‘Muxi uoso uambote uima ibundu iambote; o muxi ua bolo-phe, uima ibundu ia iibha.’ (Matesu 7:17) Ibundu iebhi i bhana o ufusa? Phala ku tambuijila o kibhuidisu kiki, tu di longe hanji ibhuidisu ia mukuá ia beta o kota ia lungu ni ku tala o ufusa.

Kiebhi o ku tala o ufusa ki tena ku bhanga kia iibha ku athu?

IHI IENE MU ZUELA O JINGIJIIE: O ku tala ufusa, kifua kia iibha, o akua ku tokuesa ni ji dotolo, a sokesa o kifua kiki ni ku buakula makanha.

Brian,b ua kexile mu tala ufusa mu internete, uambe: “Se-ku kima kia tenene ku ngi lembuesa o ku tala o ufusa. Nga kexile mu divua kala nga mu lota nzoji. Eme muene nga kexile mu di bhekela o ndolo ku mutué. Nga kexile mu bhanga ioso phala kueha o kifua kiki, maji kia bhonzele.”

O athu ene mu tala o ufusa, a sueka o kifua kiki ku athu. Ene ka zuela ku athu. Mukonda dia kiki, a divua ubheka, a kala ni jisonhi, hele, ku luuala ni njinda iavulu. A mukuá a banza ku di jibha. Serge ua tele filme ia ufusa mu mutelembe uê ua kafuetele, uambe: “Nga kexile mu banza kiavulu ku muenhu uami, ki ngi kexile ni kidielelu. Nga kexile mu divua kala ngi muthu sé valolo, ngi muthu ua iibha, ki ngi kexile ni makamba, nga kexile kala ngi kiama kiafú ku mubhetu. Eme nga kexile ni jisonhi ja ku bhinga kikuatekesu.”

Katé muene ni ku tala ngó bhofele o ufusa, i tena ku bhanga kia iibha ku muthu. Mu kuzuela mu kiônge kia bhange ku Estados Unidos, o Dotola Judithr Reisman, mukua ku tokuesa o ima ia lungu ni ufusa, uambe: “O ku tala o jifoto ja ufusa, i bhangesa kia iibha ku uongo ua muthu, i bhangesa o muthu ku lembalala ithangana ioso o ima ia ufusa ia mono, i bhanga thembu iavulu phala ku i jima.” Susana, uala mu kitala 19, ua kexile mu tala o ufusa mu Internete, uambe: “O jifoto ja ufusa jala hanji mu kilunji kiami. O jifoto ja ufusa ji moneka ngó kabasa kithangana. Kia kexile kala nuka ngeji tena ku ji katula mu kilunji kiami.”

IJIIA O KIDI: O ku tala o ufusa u bhikisa o muthu, u bheka maka avulu.—2 Phetele 2:19.

Kiebhi o ku tala o ufusa ki tena ku bhanga kia iibha ku muiji?

IHI IA ZUELA O JINGIJIIE: “O makaza ni miji, ene mu di uanuna mukonda dia kifua kia ku tala o ufusa.”—The Porn Trap, dia Wendy ni Larry Maltz.

O kifua kia ku tala o ufusa ki zanga o ukaza ni muiji mu:

  • Ku zanga o ukamba ni henda mu ukaza.—Jisabhu 2:12-17.

  • Ku suínisa o luímbi, ku bheka ndolo ku muxima, ni ku bhangesa o makaza ku kamba ku di zola.—Efezo 5:28, 29.

  • Ku suínisa o jihanji ja iibha ja lungu ni ku di zeka mu ukaza.—2 Phetele 2:14.

  • Ku suínisa o athu ku kala ni ukexilu ua iibha ua ku zeka ni kaza diê.—Efezo 5:3, 4.

  • Ku suínisa o makaza ku kamba ku kala fiiele kua kaza diê.—Matesu 5:28.

O Bibidia i zuela kuila o makaza a tokala a kala “fiiele” mu ukaza uâ. (Malakiia 2:16) O ku kamba kulondekesa ufiiele mu ukaza ki tena ku bheka maka mu ukaza ni ku bhangesa o dikaza ku di senga ni ku di xisa. O ku di senga, ku bhangesa o tuana ku divua kia iibha.

O ku tala o ufusa ku tena ku bhanga ué kia iibha ku tuana. Brian, u tua mu tange kiá, u zuela: “Kioso ki nga kexile ni dikuinhi dia mivu, sé ku mesena nga sange tumadivulu tua ufusa ja tat’etu kioso ki nga kexile mu tonoka ni phange jami. Eme nga mateka o ku ji tala mu kasuekele, né muene sé ku tendelesa se mukonda diahi nga kexile mu uabhela ku tala o jifoto jojo. Kienhiki nga mateka ni ku kala ni kifua kia iibha katé ki nga kulu.” O jingijiie alondekesa kuila o kifua kia ku tala o ufusa ki tena ku suínisa o minzangala ku kala ni kifua kia ku zeka ni muthu ki kaza diê hanji mu unzangala, ni ku kala ni kifua kia ku zeka ni athu avulu, ni ku kala sé kilunji kia ku bhanga kiambote o ima.

IHI IA ZUELA O JINGIJIIE: O ku tala o ufusa ku zanga ukamba uambote, u bheka ué uhaxi ua thulu ni ndolo iavulu ku muthu.—Jisabhu 6:27.

Ihi i zuela o Bibidia ia lungu ni ku tala o ufusa?

O MAK’Â NZAMBI A ZUELA: ‘O jihanji jenu jibhienu-ju: kala o undumbu, o ufusa, ni hanji ja iibha, ni vondadi ja bolo, ni luímbi, kuma o luímbi lua soko ni ku kaiela iteka.’—Kolose 3:5.

Kienhiki, Jihovac Nzambi ua zembe o ufusa. Maji muéne ka zembe o ukexilu ua ku di zeka. Muéne ua bhange o athu ni hanji ja ku di zeka, iu ua bhangesa o makaza kulondekesa o ukexilu iú mudiâ ni ku kala ni ana.—Tiiaku 1:17.

Mukonda diahi-phe tu tena kuzuela kuila Jihova ua zembe o ufusa? Tu di longe se mukonda diahi:

  • Muéne uejiia kuila o ufusa ki tena ku bhanga kia iibha ku muthu.— Efezo 4:17-19.

  • Muéne ua tu zolo, iu ua mesena ku tu langa ku kima ki tu bhanga kia iibha.—Izaia 48:17, 18.

  • Jihova ua mesena ku langa o makaza ni miji.—Matesu 19:4-6.

  • Muéne ua mesena kuila tu zela, tu xila akuetu.—1 Tesalonika 4:3-6.

  • Muéne ua mesena kuila tu xila o ana-sonhi, ni kuila tu ilondekesa mu ukexilu u bhana kijingu.—Jihebeleu 13:4.

  • Jihova uejiia kuila o ku tala o ufusa, ukexilu ua luímbi, ni ua madimonho.—Dimatekenu 6:2; Juda 6, 7.

IJIIA O KIDI: O ku tala o ufusa ku batula o ukamba ua muthu ni Nzambi.—Loma 1:24.

Maji Jihova, uala ni henda iavulu ku athu a mesena ku di bhulula ku kifua kia ku tala o ufusa. O Bibidia i zuela: ‘Jihova ua lenduka, Nzambi ia henda, u kokoloka o ku tema . . . uejiia kioso kia tu sokejeka, u lembalala kuma tuala tu mavu.’ (Jisálamu 103:8, 14) Muéne uixana o athu a lenduka o kuíza kua muéne phala n’a ‘tambule o henda ki i tu tokala phala ku tu kuatekesa mu thembu ia tokala.’—Jihebeleu 4:16; tala o kaxa: “Di Bhulule ku Kifua Kia ku Tala o Ufusa.”

Athu avulu a xikina o kikuatekesu kia Nzambi. O kuila o kikuatekesu kiê kiambote muene? Tala ihi i zuela o Bibidia ia lungu ni athu a di bhulula ku kifua kia ku tala o ufusa: “A mi sukula ku ituxi, . . . ua mi xikina bhu pholo iê mukonda dia Jezú Kristu, Ngana ietu, ni mukonda dia Nzumbi ia Nzambi.” (1 Kolindo 6:11) Kala kia bhiti ni poxolo Phaulu, o athu enhá a tena kuzuela: “Ima ioso nga soko na-iu mua Kristu ió mukua ku ngi bhana o kutena.”—Filipe 4:13.

Susana, ua di bhulula ku kifua kia ku tala o ufusa, u zuela: “Jihova muéne ngó u tena ku kuatekesa o muthu ku di bhulula ku kifua kia ku tala o ufusa. Se u bhinga o kikuatekesu kiê, ua-nda kala ni kilunji kia zele bhu pholo iê. Muéne ka-nda ku bhangesa ku luuala.”

Di Bhulule ku Kifua Kia ku Tala o Ufusa

Eie uejiia muthu ua mu bhanga nguzu phala kueha o kifua kia ku tala o ufusa? Tala ihi iene mu kuatekesa athu avulu kueha o kifua kiki kia iibha.

1. Ku Samba Kua Nzambi.

“O kima ki tena ku kuatekesa o muthu kueha o kifua kia ku tala o ufusa, o ku samba kua Jihova.”—Franz.

Jihova u tena ku bhana ku muthu o nzumbi iê ikôla, phala ku mu bhana nguzu ia ku mesena kueha o kifua kia iibha. (Filipe 2:13) Se o muthu u xikina ku muendesa kuala o nzumbi ikôla, ua-nda tena ku tolola o ‘jihanji ja ufusa.’— Ngalásia 5:16, 24.

2. Ku bhinga o kikuatekesu kia akuenu.

“O kifua kia ku tala o ufusa, kifua ki kuatesa jisonhi ja kuzuela ni akuetu mu ku bhinga kikuatekesu. Eie u banza kuila ua-nda tena kueha ubheka uê sé kikuatekesu kia muthu. Maji makutu. Eie u tena kueha ngó o kifua kiki, ni kikuatekesu kia muthu. Kienhiki, nga sueka o ukumbu uami, eme nga zuela ni muhatu uami. Nga bhingi o kikuatekesu kua kamba diami. Kia ngi bhonzele kiavulu ku bhanga kiki, maji nga tambula o kikuatekesu ki nga bhindamene.”—Yoshi.

Phala ku tangela ku akuetu, ku bhinga ku suína. Maji kiene o kima ki kuatekesa kueha o kifua kia ku tala o ufusa ni ku kolesa o ukamba ni athu a tu zolo. Susana, u tua mu tumbula kiá ku dima, u zuela: “Eme nga divu kiambote ku muxima. O kithangana kieniókio kia bhonzele, maji kia ngi bhekela kutululuka ku muxima.”— Tiiaku 5:16.

3. Ijiia o kibhetu ni ku ki lenga.

Ihi i suínisa o jihanji ja muthu ja ku tala o ufusa? Ku jikula o internete? Ku tala o mutelembe ua izunzumbia mu usuku? Ku tanga madivulu? Kuia mu zóua mu kalunga? Kioso kiala ni nzala, ni njinda, ubheka uê, mba kioso kia bhuila? Sven u zuela: “Ijiia o ima i ku bhangesa ku tala o ufusa, anga u i lenga kala uhaxi u sambukila.” Jezú uambe: “O diesu dié dia kúdia, se diene diala ku ku bhalesa, lokola-diu u di texi dikanga.”—Matesu 5:29.

Franz u zuela: “Kioso ki ngi mesena ku tala muhatu ni hanji ia ku zeka nê, mu kithangana kieniókio, ngi samba kua Jihova anga ngi tala ku mbandu iéngi.” Jobe uambe: “Nga te kikutu ni mesu mami; ngi ma talesa-phe kiebhi ku mon’a kilumba kia muzeletete.”—Jobe 31:1.

4. Ku kolesa o ukamba uê ni Nzambi.

Franz u zuela: “Izalesa o muxima uê ni ibanzelu iambote.”

O Bibidia i zuela: ‘Ioso ima ia kidi, ioso ima ia ujitu, ioso o ima ia iuka, ioso o ima ia zele, ioso ima ia uabha, ioso o ima iene ku i tumbula kiambote, ioso ima ia ku ximana, iene ima i mu xinganeka. Ioso ima i mua di longo kokuami, i mua ng’ivu na-iu, i mua ngi muene na-iu, iene kiá o ima . . . o Nzambi mukua ku tu bhana o paze, anga u kala ni enu.’—Filipe 4:8, 9.

a O kizuelu “ufusa” kilombolola milongi i jimbulula o maka alungu ni ku dizeka mu ukexilu ua kuila o muthu ua mu tala, kuívua mba ua mu tanga, u kala ni jihanji ja ku bhanga undumbu. O ufusa tu tena ku u sanga mu jifoto, madivulu mba mu mimbu.

b O majina a a lungulula.

c Jihova, o dijina dia Nzambi kala kilondekesa o Bibidia.

O KIDI KIA LUNGU NI KU TALA O UFUSA

MU KITHANGANA KIOFELE: 30.000 ja athu a tala ufusa mu internete.

MU KITHANGANA KIMOXI: Saí athu ala ni konda mu internete, a tumikisa 1.7 (KAZUNDA KAMOXI NDENGE) ka njimbu ia lungu ni ufusa.

MU OLA IMOXI: Ku ixi ia Estados Unidos a ta vidiu JIIADI ja ufusa mu internete.

MU KIZUUA KIMOXI: Ku ixi ia Estados Unidos MAZUNDA A IIADI ndenge ia athu, a lukala dilonga dia filme ja ufusa.

MU MBEJI IMOXI: Ku ixi ia Estados Unidos, ku 10 dia minzangala ia mala 9 a tala ufusa, kiene kimoxi ué, ku 10 dia ilumba 3 a tala uá ufusa.

KU MUVU UMOXI: O ditenda dia ku bhanga filme ja ufusa, di nganhala 100 A MAZUNDA a jidolale.

    Madivulu Muoso Kimbundu (2008-2025)
    Kutunda
    Kubokona
    • Kimbundu
    • Kuwanena akwenu
    • Yakuwabhela
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ijila
    • Kikutu Kyetu
    • Definições de privacidade
    • JW.ORG
    • Kubokona
    Kuwanena akwenu