Mulangidi KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Mulangidi
KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Kimbundu
  • BIBIDYA
  • MADIVULU
  • YÔNGE
  • w13 12/15 jimb. 27-31
  • O ku Dibhana ni Kalunga ka Kaza Diê

O vidyu iwasolo seku luwa.

Tuloloke, kwamoneka kibhidi mu kujikula o vidyu.

  • O ku Dibhana ni Kalunga ka Kaza Diê
  • O Mulangidi—2013
  • Tudyambu
  • Milongi Yadifu
  • O NDOLO I KALA KÁLA NUKA IA-NDA BHUA
  • KALA KIZUUA NI HADI IÊ
  • O KU DIELELA KU DIFUKUNUKINU​—KU TULULUKISA O MUXIMA UETU
  • SAÍ KIMA KI BHANGESA O KU DIELELA
  • “Dilenu Kumoxi ni iá a Dila”
    O Mulangidi U Bhana Ngolokela ia Utuminu Ua Jihova (Phala ku di Longa)—2017
  • Jihova u tu Kuatekesa Kioso ki tu Bhita ni Ibhidi
    O Mulangidi U Bhana Ngolokela ia Utuminu Ua Jihova (Phala ku di Longa)—2017
O Mulangidi—2013
w13 12/15 jimb. 27-31

O ku Dibhana ni Kalunga ka Kaza Diê

O BIBIDIA izuela o kidi kuila: O diiala, “a zole muhatu’ê kala kia di zolo muène.” O muhatu ué, “a xile munumi’ê.” Kiiadi kiâ a tokala ku di bhana kiambote mukonda, “xitu imoxi ngó.” (Efe. 5:33; Dim. 2:23, 24) Mu ku bhita kithangana, o ukamba uâ u suína dingi, o henda iâ i suína ué kiavulu. Nange u ki sokesa ni jindanji ja mixi iiadi ia di zukama. O ku sanguluka kua muhatu ni muadi’uê a zediua, ku di bandekesa mu ku bhita o ithangana.

Abha se o diiala mba o muhatu ufuá? O ukamba iú ua mivu iavulu u batuka. O mutudi ua xala, u kala ni ndolo iavulu ku muxima, u xala ni ubheka, nange u kala ni njinda mba u kuata ku di tatela. Daniella uexile dikaza mu 58 dia mivu, uejidile athu avulu a fundile o makaza mâ.a Maji kioso kiafu muadi uê, muéne uambe: “Eme nuka ngejidile o ndolo íii. Ku tena kuijiia o ndolo íii, se ku fundu luua.”

O NDOLO I KALA KÁLA NUKA IA-NDA BHUA

Saí jingijiie akua ku tokuesa, amba kuila, se-ku kima ki beta-kota ku thandanganhesa o muthu, kála o ku funda o dikaza. Athu avulu a fundu o makaza mâ amba kuila, kiki kidi. O phange Millie ua fundu muadi’uê ku mivu ia bhiti. Kioso kia jimbulula o ku kala mutudi, muéne uambe kuila: “Ngi divua kála ngi kinema.” Muéne ua mesenene ku jimbulula kiebhi kia divua, mu ku funda muadi’uê, ua kazele nê mu 25 kia mivu.

O phange Susan, ua kexile mu banza kuila ki kima kia mbote o ahatu a fundu ku kala ni malamba, sumbala kua bhitile kiá mivu iavulu. Mu ku bhita kithangana, muadi uê ua kazele nê mu 38 dia mivu, uafú. Kioso kia bhiti 20 a mivu, muéne uambe: “Ngi mu banza izuua ioso.” O masoxi a lauka mu mesu mê ithangana ioso mukonda muéne u kala ni ngunzu iavulu.

O Bibidia ilondekesa kuila o ku funda kaza diê, ndolo i nangenena. Kioso kiafú Sala, o muadi uê Mbalahamu, anga “uiza kudila thambi ia Sala.” (Dim. 23:1, 2) Sumbala Mbalahamu ua dielele ku difukunukinu, maji uevu ndolo iavulu kioso kiafú muhatu uê ua kazola. (Jihe. 11:17-19) Kioso kiafu muhatu’ê Lakele, Jakobo ka mu jimbi ni lusolo. Muéne ua mu tumbula ku an’ê ni henda ioso.—Dim. 44:27; 48:7.

Milongi iahi i tu tena ku katula mu phangu ia Bibidia? O atudi a kala ni malamba ku mixima iâ mu mivu iavulu, mukonda dia ku funda makaza mâ. Ki tu tokala ku banza kuila o muthu u dila mukonda dia ku luuala dilele, maji ene a dila mukonda kalá dingi ni makaza mâ. Nange ene a bhindamena ku a londekesa o henda ietu, ni kikuatekesu kietu mu ithangana iavulu.

KALA KIZUUA NI HADI IÊ

O Mutudi ua fundu, muéne ka vutuka ku ukudi. Mukonda kioso o muthu kia kazala, mu ku bhita mivu iavulu mu ukaza, o diiala u tululukisa muhatu’ê ni ku mu suínisa kioso kia luuala. Se o diiala didi di fuá, o henda ni kutululuka kua kexile mu tambula kufuá ué. Kiene kimoxi ué ni muhatu, mu ku bhita kithangana, o muhatu u di longa o ku bhangesa muadi’ê ku mu dielela ni ku zediua. Se-ku kima ki beta-kota mu ima ioso ia mu bhangela, phala ku langa o ibhindamu iê. Se muhatu iú ufuá, o diiala didi nange u divua kála kua kambe kima ku muenhu uê. Mukonda dia kiki, oso a fundu, a kala ni uôma ua ima i tena ku bhita ku hádia. Milongi iahi ia Bibidia, ia a kuatekesa ku kala ni kidielelu ni kutululuka?

Nzambi u tena ku ku kuatekesa ku dibhana ni dilamba diê, kizuua ni kizuua

“Kizuua kia mungu, kana ku ki kuatela hele. Mukonda o kizuua kia mungu kia di kalela ni hele íê. O hadi ia lelu ia soko ni kizuua kiê.” (Mat. 6:34) O izuelu íii ia Jezú, ia lungu ni ibhindamu ia muenhu, maji ia kuatekesa atudi avulu ku kolokota ni ku di bhana kiambote ni kalunga ka makaza mâ a kazola. Mu ku bhita jimbeji kioso kiafu muhatu’ê, saí mutudi a mu ixana Charles, ua soneka: “Ngala hanji ni ngunzu iavulu ia Monique, saí ithangana o ngunzu íii, i di bandekesa dingi. Maji nga mono kuila, o ku divua kiki ki kima kia iibha, mukonda mu ku bhita kithangana, bhofele-bhofele o ndolo íii ia-nda sosoloka.”

“Né muene kua bhitile kiá kithangana,” Charles ua tokalele hanji ku kolokota. Kiebhi kia tena o ku bhanga kiki? Muéne uambe: “Ni kikuatekesu kia Jihova nga tena ku di bhana ni maka enhá kizuua ni kizuua.” Charles ka zoza mukonda dia ku luuala. O ndolo iê ki i bhu mu usuku umoxi, maji ki i mu zozesa. Se ua fundu kaza diê, bhanga ioso phala ku di bhana ni ndolo, kimuanhu, kimuanhu. Eie kuijiia o mbote mba o kikuatekesu ki ua-nda tambula mungu.

Se u mutudi, kana ku di tatela. Lembalala kuila o kituxi, kiene kia bheka o kalunga, kiki kiene kia bhangesa kaza diê kufuá. Nzambi ka bhange o muthu phala kufuá. Maji o kalunga ka tokala ku “ikalakalu iene mu bhanga Diabhu.” (1 Nzu. 3:8; Loma 6:23) Satanaji u katula mbote mu kalunga, mukonda ua mesena kuila o athu a kala ni uôma ua kalunga, phala ku kala abhika ni ku kamba o kidielelu. (Jihe. 2:14, 15) Satanaji ki mu uabhela se muthu u texi o kidielelu kia ku zediua, mba ku sanguluka, né muene ku mundu uobhe ua Nzambi. O ndolo ivua o mutudi mukonda dia ku funda kaza diê, iejila mu kituxi kia Adá ni ku bhukumuka kua Satanaji. (Loma 5:12) Jihova ua-nda zubha o ima ia iibha ia bheka Satanaji ni kalunga ué. Bhu kaxi ka ió a-nda ku a bhulula ku uôma uene mu ta Satanaji, bhuala ué ió a fundu o makaza mâ, nange bhene ué bhu ua-nda kala.

Oso a-nda fukunuka mu ixi, ima iavulu ia-nda lunguluka ku muenhu uâ. Xinganeka ku jitata, ni akuku a-nda vutuka ku muenhu, bhofele-bhofele a-nda kituka athu a iuka, kumoxi ni an’ê ni a laul’â. O athu ka-nda kuka dingi. O miji ia ubhe nange ka-nda mona o jikuku ja, kála kiene mu ku a mona lelu. O ima íii ia-nda kuatekesa o miji kuiuka.

Nange tuala ni ibhuidisu iavulu ia lungu ni difukunukinu. Mu kifika, ihi ia-nda bhita ni ió a fundu makaza aiadi? O jisaduseu, ebhuidisa ia lungu ni muhatu ua fundu o diiala dia dianga ni dia kaiadi, iu ua suluka mu ku funda, katé kia tenesa sambuadi. (Luka 20:27-33) Kiebhi kia-nda kala kioso kia-nda fukunuka? Ki tuijiia, ki tu tokala ué ku thandanganha phala kuijiia o maka enhá. Tua tokala ngó ku dielela kua Nzambi kuabhu. Tu tena ku dielela kuila kima kioso-kioso kia-nda bhanga Jihova ku hádia, kia-nda uabha. Kima ki tua tokala o ku kingila, ki tu tokala ku kala ni uôma ua kima.

O KU DIELELA KU DIFUKUNUKINU​—KU TULULUKISA O MUXIMA UETU

O Bibidia i tu longa kuila o athu oso u tua zolo, a-nda vutuka ku muenhu. O misoso ia Bibidia ia lungu ni difukunukinu dia bhitile mu ukulu, i tu bhana kidielelu kuila, ‘oso ala mu jimbila a-nda kuívua o dízui diê [Jezú], ni ku tunda-mu.’ (Nzuá 5:28, 29) O athu a-nda kala ku muenhu mu kithangana kieniókio, a-nda sanguluka kiavulu kioso kia-nda di sanga ni ió a-nda ku a bhulula ku kalunga. Etu ki tu tena ku xinganeka o ku zediua kua-nda kala na-ku ió a-nda fukunuka.

Kioso kia-nda mateka o difukunukinu, o ixi ia-nda zediua. Mazunda ni mazunda a athu a-nda vutuka ku muenhu, a-nda kala dingi kumoxi ni ió a-nda kala ku muenhu. (Mar. 5:39-42; Dij. 20:13) O ku xinganeka mu madiuanu enhá, ku tululukisa etu enioso tua fundu o jindandu.

O kuila saí muthu ua-nda luuala kioso kia-nda bhita o difukunukinu didi? O Bibidia iamba kuila, kana. Kála kia soneka Izaia 25:8, kuila: Jihova, “o kalunga ua ka ká buisa-ku muene nzaká.” Kiki kilombolola ku zubha o malamba a bheka o kalunga, mukonda o kikanenu ki suluka: “Jihova ua kà kondona o masoxi mu pholo joso.” Se ua luuala mukonda dia ku funda kaza diê, ua-nda zediua kioso kia-nda kuíza o difukunukinu.

Se-ku muthu u tendela o ima ia-nda bhanga Nzambi ku mundu uobhe. Jihova uamba kuila: “Kala kia di-leka maúlu ku thandu dia’xi, kiene kia di-leka jinjila jami, ji ja tundu o jinjila jenu, o mabanzelu mami ue ia a tundu o mabanzelu menu.” (Iza. 55:9) O kikanenu kia bhange Jezú kia lungu ni difukunukinu, ki tu bhangesa ku dielela kua Jihova, kála kia dielele Mbalahamu. O kima kia tokala o ku bhanga o Kidistá lelu o ku belesela Nzambi phala ‘ku lundula o ixi ia ubhe.’—Luka 20:35.

SAÍ KIMA KI BHANGESA O KU DIELELA

Se u kala ni kidielelu kiki kia-nda ku kuatekesa phala ku xinganeke kiavulu ku ima ia-nda bhita ku hádia. Athu avulu a kambe kidielelu ku hádia. Maji Jihova u tu bhana kidielelu kiambote. Etu ki tu tena kuijiia ihi ia-nda bhanga Jihova phala ku zubha o ibhindamu ietu, maji né kiki, ki tuala ni phata ia ima ia-nda bhanga. O poxolo Phaulu ua soneka: “Maji se tua mono kiá kioso ki tua mu bhinga, o kudielela-phe kua moneka kiá, ki kudielela, dingi. Kuma kima ki ua mono kiá, u ki dielela dingi kiebhi? Maji ue se tua dielela kima kiluua tu ki mona, tu ki kinga ni kinhenge.” (Loma 8:24, 25) O kidielelu kia suína mu ikanenu ia Nzambi kia-nda ku kuatekesa o ku kolokota. Se u kolokota, hádia Jihova ua-nda “ku bhana ki ua solo mu muxima.” Muéne ua-nda bhangesa o ‘mienhu ioso kúdia ni kuikuta ni ima iambote.’—Jisá. 37:4; 145:16; Luka 21:19.

Dielela ku kikanenu kia Jihova kia lungu ni ku sanguluka kuavulu ku hádia

Kioso kia zukamene o kithangana phala Jezú kufuá, o jipoxolo ja luualele kiavulu, a kexile ni uôma. Jezú ua a tululukisa ni izuelu íii: “Muxima ki u mi titile, anga mu tandanganha ni malamba. Dielelenu Nzambi; eme uami ngi dielelienu.” Muéne ua a ambela: “Ki nga-nda ku mi xisa ubheka kala mu jihukunhu, hinu ngi mi sanga ni ngi kale jinga ni enu.” (Nzuá 14:1-4, 18, 27) O izuelu ia Jezú, ieji bhangesa o akaiedi’ê a a undu, ku dielela ni ku kolokota ku hama ia mivu javulu. O ió a mesena kiavulu ku mona o miji iâ ia kazola kioso kia-nda kuíza o difukunukinu, a tokala ué ku kala ni kidielelu kiki. Jihova ni Mon’ê ka-nda ku a xisa. O ió afú a-nda ku a fukununa. Kua kambe ngó bhofele, ua-nda diongeka dingi ni athu oso u ua kuatela ngunzu.

a O majina a a lungulula.

Kuatekesa o Atudi

Se o Kidistá u funda kaza diê, sumbala kuíza athu avulu ku mu kunda phala ku mu konda o malamba ni ku mu kuatekesa mu ima iavulu. Mu kifika, o mutudi ua muhatu sumbala u bhindamena o kikuatekesu kia muiji ni kia makamba. Maji o ndolo ia ku kamba o kaza diê, i tena ku sosoloka bhofele-bhofele, mu kiki, muéne u bhindamena hanji kikuatekesu mu thembu iavulu. O Bibidia iambe: “Dikamba u zola mu thembu joso; o ndandu u di monekena mu jiphaxi.”—Jisa. 17:17.

Kiebhi ki u tena ku menekena o mutudi ua fundu? O Bibidia i bhana o milongi íii: “Kalenu ni muxima umoxi ni kixinganeku kimoxi, mu di xinganeke jinge mudienu. Mu di zole kala mu jiphange, mu nengane mixima.” (1 Phe. 3:8) Kioso ki ku bhita ithangana, o mutudi sumbala ka divu kiambote mu thembu iavulu. Mu kiki, né muene tua mesena ku bhana kikuatekesu, o izuelu “Kiebhi ki uala?” mba “Ua mu divua kiambote?” nange ki izuelu iambote. O mutudi sumbala u banza: ‘Eie kuijiia kiebhi ki nga mu divua’ mba ‘Kiebhi ki ngi tena o ku divua kiambote mu kithangana kiki?’ Mu kiki, nange ku bhinga kikuatekesu kala kiki, “Eme nga sanguluka kiavulu mu ku ku mona,” mba “O ku mona mu kilunga ki ngi kolokotesa kiavulu.”

Eie u tena kuixana o mutudi, phala ku mu landukisa. Marcos, mutudi, ua tambula kikuatekesu kia makamba a mu kundu ku bhata diê. Ihi ia zuela né? Muéne uambe: “Ka zuela ima iavulu ia lungu ni maka mami, maji o ia zuela, ia ngi kuatekesa.” O phang’etu mutudi, dijina diê Nina, uambe: “O makamba mami a mbote, a zuela ima iambote, mu ithangana ia tokala. Saí ithangana ene ka zuela kima—maji a nanga ngó kumoxi neme.”

Se o mutudi, ki kale diiala mba muhatu, ua mesena kuzuela ia lungu ni ku funda, eie ivua ngó ni muanhu. Kana ku bhanga ibhuidisu phala kuijiia ngó. Kana ku mu fundisa. Kana ku mu longa kiebhi kia tokala o ku dila mba thembu kuxi ia tokala o ku bhita mu ku dila kaza diê. Kana ku luuala se o muthu ua fundu, u mesena ku kala ubheka uê. Vutuké kizuua kiéngi. Kolokota mu ku londekesa o henda.—Nzuá 13:34, 35.

O Kuila Uala ni Ibhuidisu ia Ima Ia-nda Bhita ku Hádia?

Ki kima kia iibha kuibhula ia lungu ni ikanenu ia Jihova. Mbalahamu ua kexile mu xinganeka mu kikanenu kia Jihova, kia ku mu bhana mon’a. Jihova ua mu suínisa ku kala ni muanhu. O diala dienhódio dia kixikanu, ka luualele.—Dim. 15:2-5; Jihe. 6:10-15.

Kioso kiévu kuila Zuze uafú, Jakobo ua kexile ni ngunzu ia mon’ê. Mu ku bhita kithangana, muéne ka kexile dingi ni kidielelu kia ku mona Zuze ni muenhu. Maji né kiki, Jihova ua bhakele dibesá phala Jakobo, diexile kima kia betele-kota, muéne ka ki kingile. Mu ku bhita kithangana, Jakobo ua kexile dingi kumoxi ni Zuze, iú ua sangulukile mu ku mona ué alaulé. Jakobo uambe: “Eie muene ki nga fikile ku kumona dingi o pholo; ua mono-phe Nzambi ua ngi bhana ue ku mona hanji ni muiji ué.”—Dim. 37:33-35; 48:11.

Disá diahi di tu longa o misoso íii? Kia dianga, dielela kuila seku kima ki tena ku fidisa Nzambi, o Sukeku, ku bhanga o vondadi iê. Kaiadi, se tu samba, anga tu bhanga o vondadi ia Jihova, muéne ua-nda tu langa lelu, iu ua-nda tu bhangela ioso i tua-nda mesena ni ku zubha o ibhindamu ietu ioso ku hádia. Phaulu ua soneka: ‘O Nzambi muen’ió ua soko-bhu kubhanga ioso i tua tena o ku bhinga, ni ioso i tua tena o ku banza, n’a te-ku dingi kia tundu kiavulu, mu nguzu iê i tu kalakala moxi, Nzambi muéne a tambuile fuma ni ku Kilunga, ni mua Kristu Jezú, ku miji ioso katé ku hádia ni hádia! Amén.’—Efe. 3:20, 21.

    Madivulu Muoso Kimbundu (2008-2025)
    Kutunda
    Kubokona
    • Kimbundu
    • Kuwanena akwenu
    • Yakuwabhela
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ijila
    • Kikutu Kyetu
    • Definições de privacidade
    • JW.ORG
    • Kubokona
    Kuwanena akwenu