Mulangidi KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Mulangidi
KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Kimbundu
  • BIBIDYA
  • MADIVULU
  • YÔNGE
  • w14 2/1 jimb. 5-7
  • Nanhi ua Bhekesa o Ita ni Hadi

O vidyu iwasolo seku luwa.

Tuloloke, kwamoneka kibhidi mu kujikula o vidyu.

  • Nanhi ua Bhekesa o Ita ni Hadi
  • O Mulangidi—2014
  • Tudyambu
  • Milongi Yadifu
  • KIJIMBUETE KIA IZUUA ISUKIDILA-KU
  • O IBHANGELU IA DIABHU A-NDA I BUIKA
  • A Nanhi o Kiuana Kia Mala a Mondala ku Jikabalu?
    O Mulangidi U Bhana Ngolokela ia Utuminu ua Jihova (Phala o Athu)—2017
O Mulangidi—2014
w14 2/1 jimb. 5-7

DIAMBU DIA KAPA | ITA IA LUNGULULA O MUNDU

Nanhi ua Bhekesa o Ita ni Hadi

Mu kizuua 11, kia mbeji ia Kamoxi ua 1918, o Ita ia dianga ia bhiti ku Mundu Uoso, ia bhu. O maloja oso o jike, athu a mateka ku kina mu ikoka. Maji o ku sanguluka kuku ki kua nangenena. Kua tukuluka kima kiéngi—kima ki jibha, o uta ndengekia kaiela o ita ia dianga.

O uhaxi ua kixinda, a uixana uhaxi ua Espanha, ua tudile ué ku masoladi ku ixi ia França mu mbeji ia Kanake ku muvu 1918. O uhaxi iú ueji jibha athu avulu. Mu kifika, mu ku bhita mbeji jofele, o uhaxi iú ua jibha masoladi avulu akua América mu ixi ia França o a a jibhile ku jinguma jâ, ndenge. O uhaxi ua di muange ni lusolo ku mundu uoso kioso o masoladi kia vutuka ku jixi jâ kia bhu o ita.

Mivu ku pholo kia bhiti o ita, athu akexile uá mu tala hadi iavulu mukonda dia nzala ni uadiama. Athu avulu akua Europa, akexile mu fuá ni nzala kioso kia bhu o ita ku muvu 1918. Ku muvu 1923, o kitadi kia akua Alemanha, ki kia kexile ni valolo. Mu ku bhita mivu isamanu, mundu uoso ua bokona mu uadiama. Maji ku muvu 1939, o Ita ia Kaiiadi ia bhiti ku mundu uoso ia mateka—kia difuile ué ni Ita ia Dianga ia bhiti ku mundu uoso. Nanhi ua bhekesa o ita íii ku mundu uoso?

KIJIMBUETE KIA IZUUA ISUKIDILA-KU

O ikanenu ia Bibidia i tu kuatekesa kuijiia se mukonda diahi o ima íii iene mu bhita ku mundu, kala kia bhiti ni Ita ia Dianga ia bhiti ku Mundu uoso. Jezú Kristu ua kanene thembu ia kuila ‘kifuxi kia-nda di balukila ni kifuxi kia mukuá’ ni ku kamba kudia, ni mabhebhu eji tula ku ixi ioso. (Matesu 24:3, 7; Luka 21:10, 11) Muéne ua zuela ku maxibulu mê kuila o ijimbuete íii ieji londekesa o izuua isukidila-ku. Izulukutu ia mukuá tu i sanga mu divulu dia Dijingunuinu, di zuela ia lungu ni jiphaxi mu ixi ni ita ku diulu.—Tanga o kaxa: “Ita mu Ixi ni mu Diulu.”

O divulu didi dia Bibidia, di zuela ué maka alungu ni athu kiuana a mondala ku kabalu jiuana. Mala atatu a mondala ku jikabalu jitatu, alondekesa o ijimbuete ia kanene Jezú ku maxibulu mê—ita, nzala, ni mabhebhu. (Tanga o kaxa: “O Kuila o Kabalu Jiuana ja mu Kaba-kaba Kiá?”) Kienhiki, o Ita ia Dianga ia bhiti ku mundu uoso, ia bhekesa jiphaxi javulu ku mundu, katé ni lelu. O Bibidia i zuela kuila Satanaji, muéne ua bhekesa o jiphaxi mu ngongo. (1 Nzuá 5:19) O kuila saí kizuua o kutena kuê kua-nda ku bhua?

O divulu dia Dijingunuinu di tu tangela kuila, ‘o thembu ia Satanaji ia butu kia.’ (Dijingunuinu 12:12) Kiki kiene ki mu bhangesa ku kala ni njinda iavulu, ni ku bheka malamba avulu mu ixi. Maji, o jiphaxi joso ku mundu, ji londekesa kuila o thembu ia Satanaji ia ku tumina ia mu bhua.

O IBHANGELU IA DIABHU A-NDA I BUIKA

O Ita ia Dianga ia bhiti ku mundu uoso, kizulukutu kia lungulula o mundu. Ia bheka kithangana kia ita ku mundu uoso, ni ku bhangesa o athu ku bhanga jinvunda ni jinguvulu, ni ku bhangesa o athu ku kamba ku dielela ku jinguvulu ja ngongo. Ilondekesa ué kuila Satanaji a mu kaie muene ku diulu. (Dijingunuinu 12:9) O sobha íii ia mu tumina o mundu, ua kituka kindanda, mukonda uejiia kuila o izuua iê ia ku tumina ia mu bhua. Kioso o izuua íii kia-nda bhixila ku disukilu, o thembu ia hadi ia bheka o Ita ia Dianga ia bhiti ku mundu uoso, ia-nda bhua.

Kala kilondekesa o kikanenu kia Bibidia, eie ua lungu mu ku dielela kuila Jezú Kristu, o Sobha ietu ia diulu, kua kambe ngó ua ka “buika o ibhangelu ia Diabhu.” (1 Nzuá 3:8, NW) Athu avulu ene kiá mu samba mu ku bhinga o Utuminu ua Nzambi. O kuila n’eie uê? Tu sakidila o Utuminu iú, o athu a fiiele a ka mona o vondadi ia Nzambi—kana o vondadi ia Satanaji—ku di kumbidila mu ixi. (Matesu 6:9, 10) Bhu kaxi ka Utuminu ua Nzambi, ki kua-nda kala dingi ita ku mundu uoso—mba ita ioso-ioso! (Jisálamu 46:9) Di longe dingi ia lungu ni Utuminu iú, ni u mone o paze kioso kia-nda kala mu ixi ioso!—Izaia 9:6, 7.

Ita mu Ixi ni mu Diulu

Kuinhi ni divua dia hama andé dia ku mateka o Ita ia Dianga ia bhiti ku Mundu Uoso, Satanaji ua mesenene ku bhana kua Jezú o “maungana moso mu ngongo.” (Matesu 4:8, 9) Maji Jezú ua ditunu, iu uambe kuila Diabhu muéne “o sobha ia mu tumina mu ngong’umu.” (Nzuá 14:30) Kiene kimoxi ué, poxolo Nzuá ua soneka kuila “o mundu uoso-phe ua zeka mua Kadiaphemba.”—1 Nzuá 5:19.

Se Satanaji o Diabhu uala ni kutena kua ku tumina o mundu, tu tena kuzuela kuila muéne ua bhange mbandu ku ita ia dianga ia bhiti ku mundu uoso ni ibhidi ioso ia bheka o ita íii. Kala kilondekesa o divulu dia Dijingunuinu, Satanaji muéne uene mu bheka o kuiibha kuoso ni ibhidi ni hadi ioso ku mundu, tundé ku muvu 1914. Bhabha tua-nda mona bhofele o izulukutu i tanga o divulu dia Dijingunuinu mu kibatulu 12:

  • Velusu 7 Mu diulu anga mu kala ita, Mingedi (Jezú Kristu) ni mudikixi (Satanaji).

  • Velusu 9 O Diabhu, “mukua ku nganala o mundu uoso,” a mu lundumuna mu ixi.

  • Velusu 12 ‘Lamba dienu mu ngongo ni ku musanza, mukonda Diabhu ua mi tulukila ni njinda iavulu, kuma muéne uejiia kuila o thembu iê ia butu kiá.’

O Bibidia ilondekesa kuila, o izulukutu íii ia bhiti ku mundu, ia mateka kioso o Utuminu ua Nzambi kia mateka o ku tumina ku diulu ku muvu 1914.a Kienhiki, ku muvu iú, kiene kia mateka o ita mu ixi ni ita mu diulu.

a Tanga o kibatulu 8 kia divulu didi, Mu Kidi Ihi i Longa o Bibidia? a di bhange ku Jimbangi ja Jihova.

O Kuila o Kabalu Jiuana ja mu Kaba-kaba Kiá?

Kabalu ka zele, o ua mondala-ku sobha ia diulu

Kabalu ka zele, o ua mondala-ku sobha ia diulu. O Sobha, Jezú Kristu, muéne ua mondala ku kabalu kaka iu ua mu bhângela o kidi. (Jisálamu 45:4) O kikalakalu kiê kia dianga, o ku kaia ku diulu Satanaji ni madimonho mê.—Dijingunuinu 6:2; 12:9.

Kabalu ka kusuka, ni masoladi mu ita

Kabalu ka kusuka, o ua mondala-ku a mu bhana o kutena kua ‘ku katula o paze mu ixi.’ (Dijingunuinu 6:4) Tunde ku muvu 1914, o ita iene mu bheka malamba avulu ku athu mu ixi. Mu ku bhita 21 a mivu tunde kia bhu o Ita ia Dianga ia bhiti ku Mundu uoso, o ita ia kaiiadi ia bhiti ku mundu uoso ia jibha dingi athu avulu, o ita ia dianga, ndenge. O ita íii ia kaiiadi ia bhiti ku mundu uoso, ia jibha 60 a mazunda a athu. Tunde ku muvu 1945, o ita ki iene dingi mu bhita ku mundu uoso, maji mu ididi muene mu bhita o ita, iene mu jibha hangi athu avulu. Saí akua misoso amba kuila o ita ia jibha hama ja mazunda a athu ndenge ku hama 20.

Kabalu ka xiketela, ni ana a mu fuá ni nzala

Kabalu ka xiketela, o ua mondala-ku, ua kuata pezu bhu lukuaku. (Dijingunuinu 6:5, 6) Ku mivu ia Ita ia Dianga ia bhiti ku Mundu uoso, 750.000 ja athu mu ixi ia Alemanha afú mukonda dia nzala. Mazunda a iiadi ndenge akua Rússia afú uá ni nzala ku muvu 1921, ni kuila o ibhidi íii ia tula ué ku jixi ja mukuá. Kienhiki, 70 a mazunda a athu afú uá mukonda dia nzala ku hama 20. Kienhiki, mivu ioso, o nzala, ni uadiama iene mu jibha mazunda atatu a tuana ala mu kitala kia katanu mba ka kitenesa luua.

Kabalu ka mukete, ni athu a mu kata

Kabalu ka mukete, o ua mondala-ku u bheka kalunga, ni mabhebhu. (Dijingunuinu 6:8) O dibhebhu dia dianga dia dikota dia tula ku hama 20 dia bheka ibhidi iavulu, o uhaxi ua kixinda, ua Espanha. O izulukutu ilondekesa kuila, o dibhebhu didi dia jibha 50 a mazunda a athu. O divulu, O Homem e os Micróbios, diambe: “Didi diexile o dibhebhu dia dikota dia bhitile kiá mu ixi.” Né muene o uhaxi a uixana o dibhebhu bubônica, ua jibha athu avulu ni lusolo. O mabhebhu, kala o uhaxi ua kingongo, dibuabua, ni uhaxi ua ku lusa manhinga, mauhaxi a sambukila, a jibha jimidi ja athu mu hama 20.

    Madivulu Muoso Kimbundu (2008-2025)
    Kutunda
    Kubokona
    • Kimbundu
    • Kuwanena akwenu
    • Yakuwabhela
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ijila
    • Kikutu Kyetu
    • Definições de privacidade
    • JW.ORG
    • Kubokona
    Kuwanena akwenu