Mulangidi KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Mulangidi
KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Kimbundu
  • BIBIDYA
  • MADIVULU
  • YÔNGE
  • w15 6/1 jimb. 6-7
  • O Ungijiie ua Athu ki u Tena ku Bhanga Ioso

O vidyu iwasolo seku luwa.

Tuloloke, kwamoneka kibhidi mu kujikula o vidyu.

  • O Ungijiie ua Athu ki u Tena ku Bhanga Ioso
  • O Mulangidi ua ku di Longa—2015
  • Milongi Yadifu
  • O Kuila ua mu Katula Mbote ku Ibhangelu ia Jingijiie?
    O Mulangidi ua ku di Longa—2015
O Mulangidi ua ku di Longa—2015
w15 6/1 jimb. 6-7
Ngijiie mu dixilu dia ku kalakala

DIAMBU DIA KAPA | O KUILA O UNGIJIIE UA ATHU UALA KOTA O BIBIDIA NDENGE?

O Ungijiie ua Athu ki u Tena ku Bhanga Ioso

Mu izuua ietu, ene mu sumbisa madivulu avulu a mu lombolola o ibanzelu ia ió ka xikina Nzambi. Athu avulu ene mu tanga o madivulu enhá ni ku bhangesa o athu kuzuela kiavulu o maka enhá ni kua zokela. Ia lungu ni maka enhá, o ngijiie mukua ku di longa o uongo, ngana David Eagleman, ua soneka: “Saí atangi a banza kuila o jingijiie ejiia o ima ioso ia ngongo. Maji o jingijiie ja kidi a sota kuijiia dingi ima ia mukuá, mukonda kuala jinga ima ia ubhe phala ene kuijiia.”

Ngijiie ua mu tala moxi a makina

Mu mivu iavulu, o jingijiie jene mu bhanga ima iavulu iambote mu kusota o itambuijilu ia ibhuidisu iâ ia lungu ni ngongo. Maji a mukuá, ene mu tondala kiavulu mu kusota o itambuijilu ia ibhuidisu iâ. O ngana Isaac Newton, katé lelu a muijiia kála ngijiie ia dikota. Muéne ua londekesa kiebhi o nguzu ia kambe kumoneka ku mesu i bhangesa o ixi, o jithéthembua ni ima ia mukuá ku diulu ku kala kumoxi mu ngongo. Muéne ua bhange ué ukexilu ua katunda ua kukondala, o jingijiie ene mu kaiela o ukexilu iú ua kukondala phala kubhanga o ji komputadolo, iphululu ienda bhulu, ni kuijiia kiambote o ima iala moxi ia atomo. Maji o ngana Newton ua di longo ué ku bhilula o xumbu ni ima ia mukuá mu ulu.

Midi ni hama jitanu ja mivu ande dia ngana Newton kumoneka, o ngijiie mukua Ngeléxia ngana Ptolemy ua soto kuijiia kiambote kiebhi kiala o maúlu. Muéne ua tonginina kiambote o ixi ni ima ia mukuá ku diulu m’usuku, iu ua soneka mu ifikula ioso ia mono muéne. Maji muéne ua xikinine kuila o ixi ia kexile mu kaxi ka ima ioso mu ngongo. O ngijiie ngana Carl Sagan ua soneka ia lungu ni ngana Ptolemy, muéne uambe: “Mu kuijiia kuila o ia longo Ptolemy ia lungu ni ixi, sumbala ki iexile kidi maji mu 1.500 ja mivu athu a i xikina kuila kidi, ilondekesa kuila katé muene o ngijiie ia katunda u tena ku lueza mu ima ia bhanga.”

Ngijiie ua mu tanga o Bibidia

Lelu ué o jingijiie ene mu dibhana ni ibhidi kala íii mu kusota kuijiia o ima. O kuila hádia ene a-nda tena kuijiia kiambote o ngongo ni ku ijimbulula? Sumbala kima kiambote kuxikina kuila o jingijiie ene mu bhanga ima iambote phala o athu, maji tua tokala kuijiia ué kuila ene ka tena kubhanga ioso. O ngijiie ngana Paul Davies uambe: “Kana-ku muthu u tena kujimbulula o ima ioso mu ngongo ni kuila o ijimbuluilu íii i kala ia kidi mu ithangana ioso.” O izuelu íii, kidi muene mukonda: O athu ka tena kutendela ioso ia lungu ni ngongo. Kienhiki, mu kuzuela ia lungu ni ima iene mu bhanga o jingijiie phala kujimbulula o ima iene mu ngongo, kima kiambote kuijiia kuila ene kejiia ioso.

Sé phata o Bibidia i tu bhana milongi iambote, o jingijiie ki ji tena ku tu bhana

O Bibidia i zuela ia lungu ni ima ia madiuanu iene mu ngongo: “Iii-phe ngoho, kífua o mizumbu ia jinjila jê [Nzambi] i tuene mu kuívua kua muene iòfelefele ngoho!” (Jobe 26:14) Mu ngongo muene hanji ima iavulu o athu ka tena ku i tendela. O izuelu ia poxolo Phaulu, ia soneka 2.000 ja mivu ku dima, katé lelu izuelu ia kidi: “O jimbongo ja Nzambi kuvula kuahi! Ku zonga kuahi o unjimu ua Nzambi, ni kuijiia kuê! Mu kuahi u tena ku lombolola o kaiula kê? Nanhi u tena kutongolola o ikutu iê?”—Loma 11:33.

O Jingijiie ka Tena Kubhana o Milongi íii

Sumbala o jingijiie ji longa o ima iene ku mundu, maji o Bibidia i bhana milongi ni itendelesu i kuatekesa o athu ku tululuka ni ku dibhana kiambote mudiâ ni kuzediua ku muenhu. Xinganeka mu phangu íii.

  • Lukuaku lua mu bhanga kijimbuete

    Kufidisa o Milonga

    Xila o muenhu

    “Kana kujibha mukuenu.”—Makatukilu 20:13.

    “Muthu uoso u zemba phang’iê, kijibhangânga.”—1 Nzuá 3:15.

    Sota o paze, ni ku i jijila

    “Ku phulu, tundenu-ku, u bhange o mbote; sota o paze, ni ku i jijila.”—Jisálamu 34:14.

    “O kuiuka, iene o ibundu ima ku mbutu ja kunu ni kutululuka kuala athu ka moneka mvunda.”—Tiiaku 3:18.

    Kana ku uabhela o ujibhânganga

    “Jihova u tungula athu, ni iá a mu xila ni iá a bhumu; uoso-phe ua bhumu, uandala ituxi, muene u di zemba-nê.”—Jisálamu 11:5.

    “Ku kale ni luimbi lua kiiala kia hame; kana ku sola hoka ioso-ioso ia tokala ku mauendelu mê. Kuma ngana ua di-zemba ni athu abhukumuka.”—Jisabhu 3:31, 32.

  • Muiji

    Muiji ua Zediua

    Belesela o jitata jê

    “Enu ana, muala mua Ngana, tumakenu adi enu, kuma kiene kia tokala. Xila tat’enu ni mam’enu, kiene o kijila kia dianga ni polomesa, phala ioso i kuende kiambote, u kole muenhu mu ngongo.”—Efezo 6:1-3.

    Longa kiambote o tuana tuê

    “Enu uenu mu jitata, kana kuthathamesa an’enu ni ku a kuatesa njinda. Maji mu a sasa ni ku a beta, ni ku a longa kioso kia tumu Ngana.”—Efezo 6:4.

    “Enu jitata, kana kuthathamesa an’enu, mbebhu ki mu a kuatese usudi.”—Kolose 3:21.

    Zola kaza diê ni ku mu xila

    “Kiene kimoxi ni enu uê: Kala diiala mudienu a zole muhatu’ê kala kia di zolo muène; o muhatu ue a xile munumi’ê.”—Efezo 5:33.

  • muxi

    Kulanga o kididi bhu ua tungu

    O Bibidia izuela ia lungu ni athu akexile mu xidisa o ixi mu Izalaiele iokulu: “Kuma kia kidi kiene oxi ia kasana, mukonda dia iá oso a tungu-mu . . . o ió oso a tungu-mu a-nda ku di-kota.” (Izaia 24:5, 6) Nzambi ua-nda fundisa o athu oso ene mu zanga o ixi. Muéne ua-nda “kubuikisa ió oso ene mu kubuikisa oxi!” (Dijingunuinu 11:18) Ene ka-nda tena kulenga.

    Madivulu Muoso Kimbundu (2008-2025)
    Kutunda
    Kubokona
    • Kimbundu
    • Kuwanena akwenu
    • Yakuwabhela
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ijila
    • Kikutu Kyetu
    • Definições de privacidade
    • JW.ORG
    • Kubokona
    Kuwanena akwenu