Kwatekesa Akwenu Kutolola o Malamba

1. Kyebhi ki tu tena kukayela o phangu ya Tata yetu ya henda, Jihova?

JIHOVA wa tu zolo kyavulu. (Nzwá 3:16) Twa mesena kukayela o phangu ya Tata yetu ya kazola. Etu tu sota kukayela o kitendelesu kiki: ‘Mu di zola kala mu jiphange, mu nengana mixima’ ni athu oso, “kota-kota-phe a tokala mu dyanda dya kuxikana.” (1 Phe. 3:8; Nga. 6:10) Twa mesena kukwatekesa o jiphange ja tokala ku mwiji wa Jihova, kyoso kya dibhana ni ibhidi.

2. Ihi i twa-nda mona mu milongi yiyi?

² Athu oso a mesena kubhanga mbandu ku mwiji wa Jihova, a-nda di bhana ni ibhidi mba malamba. (Mál. 10:29, 30) Kuma o disukilu dya mundu yú dya zukama, etu we twa-nda di bhana ni ibhidi yavulu. Kyebhi ki tu tena ku di kwatekesa mu dyetu? Tu mone ihi i tu tena kudilonga mu misoso ya Bibidya ya lungu ni Lote, Jobe ni Nowemi. Twa-nda mona we o ibhidi yene mu dibhana na-yu o jiphange jetu lelu ni kyebhi ki tu tena ku a kwatekesa kudibhana ni maka.

KALA NI MWANYU

3. Kima kyahi kyayibha kya solo Lote kala ki londekesa 2 Phetele 2:7, 8? Ihi ya bhiti ni mwene?

³ Lote wa solo kima kyayibha kyoso kyayi mu tunga bhu kaxi ka akwa Sodoma akexile mu bhanga undumbu wavulu. (Tanga 2 Phetele 2:7, 8.) O kididi kyexile ni menya avulu ni yangu ya wisu. Maji Lote wa dibhanene ni ibhidi yavulu mukonda dya kuya ku Sodoma. (Dim. 13:8-13; 14:12) Nange muhatu’ê wa wabhele kyavulu o mbanza mba o athu a tungile-ku, kiki kya mu bhangesa kubhukumukina Jihova. Mwene wa texi o mwenyu wê kyoso Jihova kya nokesa túbhya ni xofidi mu mbanza yenyoyo. Xinganeka we o ana ayadi a Lote. Ene exile phala kusakana ni mayala a a jibha ku Sodoma. Lote wa xala sé inzo, sé jimbote, mu ima yoso yiyi, o kima kya mu bhekela dingi dilamba, o kufwa kwa muhatu’ê. (Dim. 19:12-14, 17, 26) Mu ithangana yiyi ya malamba, o kwila Jihova ka londekesa mwanyu kwa Lote? Wa londekesa.

4. Kyebhi Jihova kya londekesa mwanyu kwa Lote? (Tala o foto ya kapa.)

⁴ Sumbala Lote mwéne wa solele mudyé kuya ku Sodoma, Jihova wa mu kwatela henda mu ku tumikisa jyanju phala kubhulula mwene ni mwiji wê. Maji mu veji dya kubelesela o kitendelesu kya jyanju ni lusolo, Lote ‘hanji wa laleka.’ Mu kiki o jyanju ja mu kwata bhu lukwaku a kwatekesa mwene ni mwiji wê kulenga. (Dim. 19:15, 16) Mu kusuluka, o jyanju ja mu tumu kulengela ku milundu. Maji mu veji dya kubelesela Jihova, Lote wa bhingi phala kuya mu mbanza yengi ya zukamene. (Dim. 19:17-20) Jihova wevu Lote ni mwanyu woso, wa mwehela kuya mu mbanza yenyoyo. Ku pholo dya kwenda Lote wa kexile ni wôma wa kukala mu mbanza ya solo, mu kiki, wa tundu-ku yú wa ile mu tunga mu milundu, mwa dyangele ku mu tuma Jihova. (Dim. 19:30) Jihova wa londekesa mwanyu wa dikota kwa Lote! Kyebhi ki tu tena kukayela o phangu yê?

5-6. Kyebhi ki tu tena kukumbidila o mukanda wa 1 Tesalonika 5:14, phala kukayela o phangu ya Nzambi?

⁵ Kala kya bhitile ni Lote phange wa tokala ku mwiji wetu mu nzumbi, nange u sola kima kyayibha ki mu bheka maka a dikota. Se kiki ki bhita, ihi i twa-nda bhanga? Nange tu mesena ku mu tangela kwila, mwene wa mu bhongolola o ima ya kunu, sumbala kidi mwene. (Nga. 6:7) Maji tu tena kubhanga kima kyengi. Twa-nda mu kwatekesa mu ukexilu wa beta kota, se tu kayela o phangu ya Jihova kyoso kya kwatekesa Lote. Kyebhi?

⁶ O jyanju ja tumikisa Jihova, ka ji tumikisa ngó phala kudimuna Lote, maji wa ji tumikisa we phala ku a kwatekesa kubhuluka ku kibwika kya Sodoma. Kyene kimoxi we n’etu, se tu mona kwila sayi phange wa mu bhanga kima ki tena ku mu bhekela dilamba, nange tu bhinga ku mu dimuna. Maji tu tena we ku mu kwatekesa. Né mwene se ka mu kayela kitendelesu kya Bibidya kya mu bhana, twa bhingi kukala ni mwanyu. Kayela o phangu ya jyanju jiyadi. Twa tokala kusuluka ni kukwatekesa phangi’etu, ki tu tena ku mu bhana dikunda. Ki tu tokala ku mu kwatekesa ngó ni izwelu, twa tokala ku ki bhanga we bhu kaxi ka ibhangelu yetu. (1 Nzwá 3:18) Nange twa bhingi ku mu bhana lukwaku, kifwa kuzwela ni ku mu kwatekesa kukumbidila o kitendelesu kyambote kya mu bhana.—Tanga 1 Tesalonika 5:14.

7. Kyebhi ki tu tena kukayela o ukexilu wa Jihova wa ku di bhana ni Lote?

⁷ Jihova hinu wa di kwatenena mu itondalu ya Lote. Maji ki kyene kya bhange. Ku pholo dya kwenda, Jihova wa bhangesa poxolo Phetele kutumbula Lote kala muthu wa yuka, bhu kaxi ka nzumbi ikola. Tu sanguluka kyavulu mu kwijiya kwila Jihova u loloka o itondalu yetu! (Jisá. 130:3) O kwila tu tena kukayela o phangu ya Jihova ya ku di bhana ni Lote? Se tu di kwatenena mu idifwa yambote ya jiphange jetu, twa-nda ku a kwatela dingi mwanyu. Se tu bhanga kiki, ki kwa-nda ku a bhonza kuxikina o kikwatekesu kyetu.

KWATELA HENDA KU AKWENU

8. O henda i tu bhangesa kubhanga ihi?

⁸ Jobe ka di bhana ni ibhidi mukonda wa solo kima kya yibha, kala kya bhitile ni Lote. Maji mwene wa dibhana ni maka a dikota. Mwene wa xala sé jimbote, sé fuma mu dyembu, ka kexile we dingi ni sawidi. Phala kubandekesa ku hadi, mwene ni muhatu’ê a fundu o twana twoso. Jobe a mu tatela we ku makamba mê atatu a makutu. Kima kyebhi kya dyanga kya bhangesa o makamba a makutu a Jobe kukamba ku mu kwatela henda? Ene ka soto kutendela ni kidi kyoso ya kexile mu bhita ni mwene. Kyenyiki, a mu fundisa mu ukexilu wa ibha, mukonda ene a kexile ni kixinganeku kya yibha kya lungu ni Jobe. Kyebhi ki tu tena kulenga o kitondalu kiki? Ijiya kwila Jihova mwene ngó wejiya o ima yoso ya lungu ni maka a mu dibhana na-u o muthu. Ivwa o ima ya mu zwela o muthu wa mu tala hadi ni mwanyu woso. Kana kwívwa ngó o ima ya mu zwela, sota kwívwa we o ndolo yê. Mu kubhanga kiki, wa-nda tena kutendala o ndolo ya phangi’ê.

9. Kulendukila akwetu kwa-nda tu fidisa kubhanga ihi ni mukonda dyahi?

⁹ O henda ya-nda tu fidisa kumwanga jimbwembwe ja lungu ni maka a mu di bhana na-u akwetu. O mukwa jimbwembwe ka kwatekesa o kilunga kukala ni muxima umoxi, u ki sendumuna. (Jisa. 20:19; Loma 14:19) Mwene ki mukwa henda, u zwela sé kuxinganeka, o izwelu yê i luwalesa o muthu wa mu tala hadi. (Jisa. 12:18; Efe. 4:31, 32) O kima kya beta o kota, o kumona o idifwa yambote ya phangi’etu ni kuxinganeka kyebhi ki tu tena ku mu kwatekesa ku di bhana ni ibhidi!

10. Ihi i tu longa o izwelu yala mu divulu dya Jobe 6:2, 3?

¹⁰ Tanga Jobe 6:2, 3. Jobe wa mateka kuzwela “ima yayibha.” Maji ku pholo mwene wa xikina kwila sayi ima ya zwelele, ki yexile yambote. (Jobe 42:6) Kala Jobe o muthu wa mu di bhana ni malamba nange u zwela ima sé kuxinganeka, ku pholo i mu bhangesa kudyela. Kyebhi ki twa tokala kutambwijila? Mu veji dya ku mu xongwena, twa tokala ku mu kwatela henda. Lembalala kwila, Jihova ka mesenene kuma, kukala muthu u di bhana ni malamba u twene mu di bhana na-u lelu. Kyenyiki, se selevende ya Jihova u zwela sé kuxinganeka kyoso kya mu dibhana ni malamba, kima kya kutendela. Né mwene se a zwela ima ki ya kidi ya lungu ni Jihova mba ya lungu n’etu, ki tu tokala ku mu kwatela njinda, mba ku mu fundisa mukonda dya ima yiyi.—Jisa. 19:11.

11. Kyebhi o tufunga kya tena kukayela o phangu ya Edihu kyoso kya bhana itendelesu?

¹¹ Ku pholo o muthu wa mu di bhana ni malamba u bhinga we ku mu bhana kitendelesu mba ku mu bazela. (Nga. 6:1) Kyebhi o tufunga kya tena kubhanga kiki? Ene a tokala kukayela o phangu ya Edihu, wevu kyambote o ndolo ya kexile mu dibhana na-yu Jobe. (Jobe 33:6, 7) Edihu wa bhanene ngó kitendelesu kwa Jobe, kyoso kya tendela o ixinganeku yê. O tufunga tu kayela o phangu ya Edihu, a-nda kwívwa kyambote, a-nda sota kutendela o ibhidi ya mu dibhana na-yu o muthu. Mu kiki, o muthu wa mu kwívwa wa-nda xikina ni muxima woso, kyoso kya-nda mu bhana o itendelesu.

ZWELA MU UKEXILU UXIMBAKATESA

12. Kyebhi Nowemi kya divu kyoso kya fundu munum’yê ni twana twê tuyadi?

¹² Nowemi muhatu wa fiyele wa zolele Jihova. Maji kyoso kya fundu mwadi wê ni twana twê tuyadi, mwene wa mesene kulungulula o dijina dyê dya Nowemi phala ku mwixana “Mala,” di lombolola “kuxixima.” (Lute 1:3, 5, 20) Lute mukajyamona a Nowemi, wa mu kwatekesa mu ibhidi yê yoso. Lute ka mu kwatekesa ngó ni ima ya bhindamene, maji wa zwela ni Nowemi mu ukexilu u ximbakatesa. Lute wa londekesa o henda ni kikwatekesu kyê kwa Nowemi, bhu kaxi ka izwelu yofele, maji ya valolo ya dikota.—Lute 1: 16, 17.

13. Mukonda dyahi o athu a fundu kazola kâ a bhindamena o kikwatekesu kyetu?

¹³ Se phange wa tokala ku mwiji wetu mu nzumbi u funda o diyala mba o muhatu, u bhinga o kikwatekesu kyetu. O diyala ni muhatu a kazala, tu tena ku a sokesa ni mixi iyadi ya kudila kumoxi. Kyoso o mivu ki i bhita, o jindanji jâ ji takana. Se a vuza-ku muxi umoxi há u fwa, o muxi wa mukwa u tala hadi yavulu. Kyene kimoxi we ni muthu u funda o kazola kê, mwene u tena kwívwa ndolo ya dikota mu thembu yavulu. Phawula,b wa fundu mwadi wê mu kithangana ni mbandu, wambe: “Mwenyu wami woso wa lunguluka, nguzu ya ngi-bhu ku mukutu. Kamba dyami dya kazola wa ngi xisa. Mwadi wami nga kexile mu mu tangela o ima yoso. Twexile kumoxi mu ithangana ya kusanguluka ni mu ithangana ya bhonzo. Kyoso ki ngexile mu mu tangela o ibhidi yami, mwene wexile mu ngivwa ithangana yoso. Nga divu kala a ngi batula bhu kaxi.”

14-15. Kyebhi ki tu tena kukonda o malamba a muthu wa fundu o kazola kê?

¹⁴ Kyebhi ki tu tena kuximbakatesa muthu wa fundu o diyala mba muhatu? O kima kya dyanga ki twa tokala kubhanga, o kuzwela-nê, né mwene se tu mona kwila, ki twejiya i twa-nda zwela. Phawula, a mu tumbula kyá kudima, wambe: “Ngejiya kwila, o kufwa kubhangesa o muthu kukamba kwijiya ya-nda zwela. Ene a kala ni wôma wa kubhangesa o muthu wa fundu kudivwa dingi kyayibha. Maji kubhonza dingi, se ki kumoneka muthu u zwela kima.” O muthu wa fundu, nange ka kingila kwívwa izwelu ya unjimu. Phawula wambe: “Nga wabhele kyavulu kyoso o makamba kya ngi tangele ngó: ‘Kyayibha kyavulu.’”

¹⁵ William wa fundu kazola kê mivu kudima, wambe: “Nga wabhele kyoso akwetu kyexile mu ngi tangela ima yambote ya lungu ni kazola kami. Kiki kya ngi dyelelesa kwila, muhatu’ami a mu zolele kyavulu, akexile mu mu xila. O ukexilu yú wa kuximbakatesa, wa ngi kwatekesa kyavulu. O izwelu yâ ya ngi kondo o malamba, mukonda kazola kami wexile ni valolo ya dikota phala eme, wa bhangele mbandu ya mwenyu wami.” O mutudi a mwixana Byanka, wa jimbulula: “Nga sange kiximbakatesu kyoso akwetu kya sambe n’eme, ni kyoso kya tange ibatulu ya Bibidya. Kyoso ki nga evu kuzwela ya lungu ni mwadi wami ni kyoso ene kya ngivu kuzwela ya lungu ni mwene, kwa ngi kwatekesa.”

16. (a) Ihi i twa tokala kubhanga phala kukwatekesa yó a fundu ndandu ya kazola? (b) Kala kilondekesa Tiyaku 1:27, kikalakalu kyebhi ki twala na-kyu?

¹⁶ Kala Lute kya kwatekesa o mutudi Nowemi, etu we twa bhingi kusuluka ni kukwatekesa yó a fundu ndandu ya kazola. Phawula, a mu tange kudima wambe: “Kyoso mwadi wami kyafu, athu avulu ayile mu ngi kwatekesa. Maji mu kubhita thembu, ene a vutuka mu ikalakalu yâ. Maji mwenyu wami woso wa lungulukile. Kukwatekesa kyavulu kyoso akwetu kya mona kwila, o muthu wa fundu wa bhingi hanji kikwatekesu, né mwene se kwa bhiti kyá jimbeji mba mivu.” Mu kidi, o athu ka difu. Amoxi ka nange kudivwa kyambote kyoso kya funda ndandu. Maji phala athu amukwá, kima kyoso kya bhanga mba kididi mwa bhita, ki a lembalesa hanji o muthu wafu. Kyoso athu kya funda, ka divu mu ukexilu wa difu. Ki tu jimbe kwila, Jihova wa tu bhana o ujitu ni kikalakalu kya kulanga yó a fundu o ahatu mba anumi.—Tanga Tiyaku 1:27.

17. Mukonda dyahi o yó a a xisa mba a batula o ukaza, a bhingi kiswinisu kyetu?

¹⁷ Sayi athu nange a dibhana ni malamba ni kutata kwavulu kyoso kazola kâ kya a xisa. Joyse a mu xisa kwala munumi’ê yu wa sakana muhatu wengi, wambe: “O ndolo i ngevu kyoso ukaza wami ki wa batuka ya betele dingi kota, o ndolo i ngeji kwívwa se mwadi wami wa fwile ndenge. Se mwene wa fwile ku kilwezu mba ni uhaxi, ki kyeji kala kima kya solo mwene kubhanga. Maji kya bhiti n’eme, mwadi wami mwéne wa solo ku ngi bwazeka. Wa ngi bhitisa jisonyi.”

18. Ihi i tu tena kubhanga phala kukwatekesa yó kala dingi ni kazola?

¹⁸ Kyoso ki tu bhanga ima yofele phala yó kala dingi ni kazola, twa mu londekesa kwila, twa a zolo. Kuma ene ala ubheka wâ a bhindamena makamba ambote. (Jisa. 17:17) Kyebhi ki u tena kulondekesa kwila, u makamba mâ? U tena ku a exana phala kudya. U tena kubhita na-u kithangana mu itonokenu mba mu sidivisu ya kuboka. O ndunge ya mukwa, o ku a exana mu ubhezelu wé wa mwiji. Se u bhanga kiki, wa-nda sangulukisa Jihova, mukonda mwene wa “zukama kwa yá a toloka mixima,” wa dibhange we “dilemba dya ahatu a xala atudi.”—Jisá. 34:18; 68:5.

19. O mukanda wa 1 Phetele 3:8, di tu tangela kubhanga ihi?

¹⁹ Kwa kambe ngó, o ‘malamba ma bhitile-nâ a-nda kwa jimba,’ kyoso o Utuminu wa Nzambi ki wa-nda tumina o ixi. Twa mu kingila ni hanji yoso o kithangana kyoso “o ima ya bhiti kyá ki bhu kala dingi ku i banza, né ngó kwiza mu kilunji, lémbwa.” (Iza. 65:16, 17) Katé ki bhixila o kizuwa kiki, tu di kwatekese mu dyetu, tu londekese bhu kaxi ka izwelu ni ibhangelu yetu kwila, twa zolo oso a tokala ku mwiji wetu mu nzumbi.—Tanga 1 Phetele 3:8.