Ngasanguluka Kumwenyu Mukusidivila Jihova

Mumuvu wakayela abhangele ngolokela ya kwila ku Filiyale ya África do Sul kwexile ibhindamu, abhinigile jiphange mukonda ejitambula makina ya ubhe yakukatula madivulu. Ngadibhakula phala kuyaku, kyoso kyangisolo ngasangulukile kyavulu. Asolo dingi jiphange jitatu, Dennis Leech, Bill McLellan, ni Ken Nordin. Atutangela kwila twejikala mivu yavulu ku África do Sul!

Ngaxindila kwa mametu eme ngamwambela: “Mama we, ngala ni njimbu yambote phala eye. Ngandaya ku África do Sul!” Mametu kexile muthu wakuzwela kyavulu, maji wexile ni ukamba wambote ni Jihova. Kangitangela ima yavulu, maji ngejidile kuma mwene wandangikwatekesa. Mametu ni tatetu aluwalele mukonda ngejikala dikanga, né kiki ene kangifidisa mu ima ingasolo.

NGAYI KU ÁFRICA DO SUL!

Kya dyanga twayi ku Betele ya Brooklyn, kwene kwatulongo mujimbeji jitatu kukalakala ni makina yakukatula madivulu. Mukusuluka twakwata navyu yatwambata ku mbanza a ixana Cidade do Cabo, ku África do Sul. Eme ngexile ni 20 a mivu. Twakwata o komboyo ku Cidade do Cabo etu twayi mumbanza ya Johannesburg. Etu twabhange o njila yiyi mu usuku, o mukubhanga o njila yiyi kya dyanga twanyohena mu kambanza akexana Karoo, mwexile museke wavulu, kwatemene. Mukididi kiki o kuma kwatemene, mwexile kitembwe kyavulu. Kiwana kyetu twatalela kunjanela etu twadibhwidisa yalungu ni kididi kiki. Twamateka kudibwidisa se kyebhi kitwejiditunda mukikalakalu kiki kya ubhe? Mukubhita mivu twamono kwila, mbe kididi kyambote kyafwama phala kutungamu.

Mumivu yavulu eme ngexile mukalakala ni makina ya kubhanga madivulu kala o Mulangidi ni Despertai! O filiyale yetu kiyexile mubhanga ngó madivulu mumadimi avulu a África do Sul, maji yexile mubhanga we mumadimi engi avulu a África. Twasanguluka kyavulu mukumona kwila o makina itwatundu nayu ku Canada yexile mukwatekesa kyavulu mukikalakalu kya kubhanga madivulu!

Mukusuluka, ngakalakala mu Frâbrica ya Xikitodyu ngexile mubhanga ikalakalu yavulu yalungu ni kubhanga madivulu phala kwatumikisa mu jixi jengi ni kikalakalu kya kulungulula. Ikalakalu yangivudile, maji né kiki ngasangulukile kyavulu.

UKAZA NI KIKALUKALU KYA UBHE

Mumuvu wa 1968, ngakazala ni phange muboki wathembu yoso, Laura Bowen, watungile kumbandu ya Betele. Mwene we wexile mulunguludi. Mu izuwa yoyo o dikaza dya ubhe katokalele kukala ku Betele, kyenyiki atubhana kikalakalu kya ubhe kala o aboki a katunda. Eme ngatandanganyele bhofele. Etu twabhangele dikwinyi dya mivu ku Betele, twexile ni kudya, kididi phala kuzeka, kindala kyebhi kitweji sumba o ima itwabhindamene ni kitadi kyofele kyexile mubhana kwa aboki a katunda? Mbeji joso twexile mutambaula 25 rand (muthembu yoyo 22.613,9 Kz.) etu tweji tambula ngó o kitadi kiki se twatenesene o mbambe ya jiola, ya kukunda o athu, ya kubhana madivulu kumbeji. Ni kitadi kiki etu twexile musumba o ima itwabhindamene, kala o kudya, combustível, milongo, kufuta o lenda ya inzo ni ima yakamukwa.

Atutumikisa phala kuya kukalakala kukibuka kyofele kya zukamene ku mbanza ya Durban, kumusanza wakalunga, Oceano Índico. Mumbanza yenyiyi mwexile athu avulu atokala ku ixi ya Índia, avulu mudya exile mbutu ya akalakadi ejile ku ixi ya África do Sul phala kukalakala muditenda dya sukidi mumuvu wa 1875. Kindala ene amubhanga kya ima yengi, maji adikwatenene hanji mu ijila ni idifwa ya ixi yâ, kala o ukexilu wa kulamba. Ene we azwela o kingileji, o kiki kitukwatekesa kyavulu musidivisu ya kuboka.

Mu ukulu o muboki wakatunda watokalele kubhanga 150 a jiola ku mbeji, kyenyiki eme ni Laura, twaxindi kubhanga 6 dya jiola mukizuwa kya dyanga. O kuma kwatemene kyavulu. Etu kitwexile ni athu phala kwa akunda né maxibulu. Kyenyiki o ola jisamanu tweji jitenesa mwene mukuboka nzo ni inzo. Mukubhita ithangana kyoso kitwamateka kuboka, ngatale kudikumbi kwabhitele ngó 40 a ithangana! Kyenyiki ngadibhwidisa: Kyebhi kitwandatena kukala aboki akatunda?

Kikulaleka twasokejeka o ukexilu wetu wakuboka. Izuwa yoso twexile mupelepalala kambolo, ni kuta kafwe mba tusumu mutermika. Kyoso kitwakexile munyohaku bhofele etu twexile muta o dikalu dyetu mukilembeketa kya muxi, sayi twana twa akwa Índia exile mutukondoloka ni kututala mukonda kitwadifwile! Mukubhita tu izuwa twatonginina kwila mukuboka, kyoso kikubhita kya ola jiyadi, o kizuwa kibhita ni lusolo.

Eme ngasangulukile kyavulu mukulonga o Bibidya ku athu exile ni kifwa kyakutambulula akwa! Twamonene kwila o akwa Índia exile athu ambote, akwa kuxila, azolele Nzambi. Athu avulu atokalele mu ngeleja ya akwa Índia, axikinine o njimbu itwexile mwatudila. Ene azolele o kidi kyalungu ni Jihova, Jezú, o Bibidya, o njimbu yambote yalungu ni hádya ni kukala ni kidyelelu kya kufukununa yo afu. Mukubhita muvu twexile ni 20 amaxibulu a Bibidya. Kala kizuwa twawabhelele kyavulu kudya kumoxi ni mwiji utwexile mwalonga. Etu twasangulukile kyavulu.

Mukubhita ithangana, twatambula o ujitu wa kukunda o ilunga mu jimbanza jazukamena ku musanza wa kalunga, wexana Oceano Índico. Semana joso mwiji umoxi wexile mutuzalela kubhata dyâ kyoso kitwexile mwa kunda, twexile muboka ni aboki a kilunga phala kwa swinisa. Twakitukile mbandu wa mwiji wâ, twasangulukile ni anajindenge ni ibhaku yâ. Twabhiti mivu iyadi ni kusanguluka. Sé kukikingila atuxindi ku filiyale. O njmbu itwatambula yenyiyi, “Twamesena kwila enu muvutuka ku Betele.” Eme ngatambwijila, “Mukidi, eme ngasanguluka kyavulu kuku.” Maji twexile polondo phala kuya kabasa kididi.

TWAVUTUKA DINGI KU BETELE YA ÁFRICA DO SUL

Ku Betele angibhana o kikalakalu kya kukalakala ku Departamentu ya Sidivisu, ngexile ni ujitu wakukalakala ni jiphange exile ni uhete wavulu mukikalakalu kiki. Mu izuwa yóyo kyoso o kafunga ka ilunga kyazubhile kukunda o ilunga mwene watokalele kutumikisa mukanda ku filiyale. Kyenyiki o filiyale yeji tumikisa mukanda mukilunga kala kyazwelele o kafunga ka ilunga. O mikanda yiyi yexile phala kuswinisa ni kubhana o itendelesu yabhindamene o kilunga. O seketa wexile mukalakala ni nguzu yoso phala kulungulula o mikanda yexile mumadimi a Xhosa, Zulu, ni madimi akamukwa, phala o dimi dya Kingileji. Mukusuluka ene exile mulungulula o mikanda ku filiyale phala o madimi akamukwa a África. Eme ngasangulukile ni kikalakalu kyokyo kyakulungulula, kyexile mungikwatekesa kutendela o dimi dya jiphange ambundu a África exile mudibhana ni ibhidi.

Muthembu yoyo ku África do Sul o ambundu kexile mudilunga ni mindele. O mindele exile ni kididi kyá o ambundu exile ni kididi kyá, kyenyiki ene kexile mukala mukididi kimoxi. O jiphange jetu ambundu mu África exile muzwela o madimi mâ a uvwalukilu, mukuboka ni muyônge.

Kingejidile jiphange javulu ambundu mukonda twexile musidivila mumbambe mwazwela o Kingileji. Kindala ngimona kwila eme ngexile ni kithangana kyakudilonga yalungu ni ijila ni ifwa ya jiphange jetu ambundu. Ngamono o ibhidi idibhana nayu o jiphange jetu mukonda dya ijila ni idifwa mu madyembu mwa tungu. Ni kuswinisa kwoso ene aditunu kukayela o ijila kiyatundu mu Bibidya, adibhana ni izukutisu ya miji yâ ni ya athu mu sanzala ni kyoso kyaditunu kudita mumaka alungu ni wanga! Mumadyembu mwexile jingadyama javulu. Avulu adilongele ngó bhofele, akamukwa kadilongele, maji ene exile muxila o Bibidya.

Eme ngexile ni ujitu wakuzokela o ufolo wetu wakubheza ni wakudituna kuya ku ita. Kwaswinisa kyavulu o kixikanu kyami mukumona o ufiyele ni kuswina kwa minzangala yetu aditunu kudibunda mumisambu ni mimbu yatokala kumundu.

O jiphange exile mu ixi a exanene Suazilândia, adibhana we ni ibhidi yakamukwa. Kyoso kyafu Sobha Sobhuza, athu oso mu ixi yoyo atokalele kukayela o ijila yalungu ni kifwa ni ya kufunda muthu. O mayala atokalele kuhuta o ndemba yoso, o ahatu atokalele ku isosolola ngó. O jiphange jamala ni ja ahatu a azukutisa mukonda dya kudituna kukayela o ijila ni ifwa ya ixi. O ufiyele wâ kwa Jihova watusangulukisa kyavulu! Etu twadilongo kyavulu ni kixikanu kyá, ufiyele wâ ni mwanyu wa jiphange jetu, kiki kyakolesa o kixikanu kyetu.

NGAKALAKALA DINGI MU KIDIDI KYAMADIVULU KU ÁFRICA DO SUL

Mumuvu wa 1981, angibhana o kikalakalu kyakukwatekesa kusanga ndunge mukukalakala bhukaxi ka jikomputadolo. Kyenyiki ngavutuka dingi mu kididi kyakubhanga madivulu. Kiki kyexile kithangana kyawabha phala eme! O ukexilu wakubhanga madivulu walungulukile kyavulu. Sayi ditenda dyatubhana makina yakubhanga madivulu sé kubhinga kitadi. Kyenyiki, o divwa dya jimakina jokolu twajibhinganesa ni jimakina jitanu jaubhe jakusoneka. Twate gráfica ya ubhe. Kyenyiki kyatukwatekesa kubhanga madivulu avulu!

O kukalakala ni jikomputadolo, kyatukwatekesa kusokejeka kyambote o madivulu bhukaxi ka programa ya kumputadolo a exana MEPS. O tekinolojiya yadibandekesele kyavulu tunde kiwana kyetu kitwatundu ku Betele ya Canada etu twa ile ku África do Sul! (Iza. 60:17) Kiwana kyetu twakazala ni aboki ambote a thembu yoso, azolo kyavulu Jihova. Bill neme twamusidivila hanji ku Betele. Ken ni Dennis kamusidivila dingi ku Betele mukonda exile musasa twana.

Kwexile hanji ikalakalu yavulu phala kubhanga mu filiyale. O madivulu metu exile mwa abhanga mumadimi avulu, mukiki, abhingile kwa atumikisa mu jifiliyale jengi. Kyenyiki, kwabhingile Betele ya ubhe. O jiphange atungu jisabhalalu jambote mumbanza ya Johannesburg, ya amateka kukalakalamu tunde kumuvu wa 1987. Ngasangulukile kyavulu mukumona o kikalakalu kya kuboka kudibandekesa kyavulu, ni kusidivila mu Kibuka kya Filiyale ya África do Sul mumivu yavulu

TWATAMBULA KIKALAKALU KYA UBHE!

Mumuvu wa 2001 twasangulukile kyavulu kyoso kyatwixina phala kusidivila mu Kibuka kya Filiyale ya Estados Unidos. Sumbala twaluwalele mukuxisa o kikakalakalu ni makamba metu ku África do Sul, maji twasangulukile mukubhanga mbandu wa mwiji wa ubhe wa Betele wa Estados Unidos.

Etu twejidile kuma tweji xisa ukowami manya Laura wakukile kyá. Etu kitweji tena kubhanga ima yavulu tunde ku Nova York, maji Laura wexile ni phange jitatu adibhakula phala kulanga ukowami. Ene ambe: “Etu kitutena kukala musidivisu ya thembu yoso, maji twamono kwila se tulanga mama, enu mwandatena kusuluka mu ikalakalu yenu.” Etu twa asakidila ni muxima wetu woso.

Kyene kimoxi we, o phange yami ni muhatwe atungu ku Toronto, Canada, alange mametu wexile mutudi. Mukithangana kyokyo mametu watungile ni phangyami mu 20 amivu ndenge. Etu twasakidila ni muxima wetu woso mu henda ni kulanga mametu kate kyafu mukubhita tu ithangana kyoso kitwabhixila ku Nova York. Ujitu wadikota kubhanga mbandu wa mwiji wala polondo phala kulungula o ima phala kulanga o jitata jakuka kya, sumbala sayi ithangana atena kudibhana ni ibhidi yavulu!

Ku Estados Unidos ngabhange mivu yavulu mukikalakalu kya kubhanga madivulu, twamateka kubhanga o madivulu mu ukexilu wa ubhe wabhebhuluka dingi. Mutumivu tutu ngamukalakala mu Departamento ya Kusumba. Kisangusangu kyadikota kubhanga 20 a mivu mu kikalakalu kiki mu Betele, kindala o athu ku Betele adibandekesa, twatenesa kyá 5.000 athu, o athu atunda kukanga phala kukwatekesa mukikalakalu kya Betele atena 2.000!

Mu makwinyi asamanu amivu kudima kingeji xinganeka kwila bhene bhu ngejikalabha. Mumivu yoso yiyi Laura wene mungikwatekesa ni muxima woso. Etu twasanguluka kyavulu kumwenyu wetu! Twala ni ima yavulu phala kulembalala ni yoso itwabhange musidivisu yetu ni athu oso utwakalakala nawu kyá ni athu utwejiya mukukunda o jifiliyale jengi kumundu woso. Kindala ngala ni 80 amivu, angisosolola o ikalakalu, kwala jiphange javulu minzangala atena kubahnga o ikalakalu yiyi.

Mukwa Jisálamu wambe: “Ixi yoyo i zediwa, avu Jihova kuma Nzambi yâ.” (Jisá. 33:12) Kiki kidi mwene! Eme ngasanguluka kyavulu mukutena kusidivila Jihova kumoxi ni mundu wê wasanguluka.