MBANDU YAKUDILONGA 30
Kikanenu Kyokulu Kyalungu we N’etu
“Nga-nda kuta unguma bhu kaxi ké eye ni muhatu.”—DIM. 3:15.
MWIMBU 15 Ximana o Mon’a Jihova!
ITWANDADILONGAa
1. Ihi yabhange Jihova kyoso Adá ni Eva kyatele o kituxi? (Dimatekenu 3:15)
KYOSO Adá ni Eva kyatele o kituxi, Jihova wabhana kidyelelu ku mbutu yâ, bhukaxi ka kikanenu kyakatunda. O ima yazwela yala mu divulu dya Dimatekenu 3:15.—Tanga.
2. Mukonda dya ihi o kikanenu kyala mudivulu dya Dimatekenu kyala ni valolo?
2 O kikanenu kiki kimoneka mu divulu dyadyanga dya Bibidya. Maji o madivulu amukwa a Bibidya alungu we mu kikanenu kiki. Kala o mola ya kadelenu ikwata o máfwe oso, o madivulu oso a Bibidya abhanga mbandu ya kikanenu kyala mudivulu dya Dimatekenu 3:15, mwala we o njimbu ya kwila Nzambi weji tumikisa Mubhuludi phala kubwikisa Dyabhu ni athu oso ayibha amukayela.b Kiki kyandakala dibesá dyadikota phala yó oso azolo Jihova!
3. Ihi itwandadilonga mu milongi ya lelu?
3 Mu milongi yiyi twandatambwijila o kibhwidisu yalungu ni kikanenu kya divulu dya Dimatekenu 3:15: Ananyi a atumbula mu kikanenu kiki? O kikanenu kiki kya dikumbidila kyebhi? Ni mbote yahi itutena kukatula mu kikanenu kiki?
ANANYI A ATUMBULA MU KIKANENU KIKI?
4. Nanyi o “nyoka,” ni kyebhi kitwejiya o kidi kiki?
4 O athu a atumbula mu kikanenu kya Dimatekenu 3:14, 15 enyá: O “nyoka,” o “mbutu” ya nyoka, o “muhatu,” ni “mbutu” ya muhatu. O Bibidya itukwatekesa kwijiya o athu enyá.c Twandamateka kuzwela yalungu ni “nyoka.” Jihova kakexile muzwela ni nyoka ya kidi, kana, mukonda kejitena kutendela yexile muzwela mwene mu njaludim ya Edene. Mu kiki Jihova wexile muzwela ni muthu wexile ni kilunji. Maji muthu yú nanyi? O divulu dya Dijingunwinu 12:9 ditutambwijila ni kidi kyoso. O muthu yú, “o nyoka yokulu amwixana Dyabhu ni Satanaji”. Maji nanyi o mbutu ya nyoka?
O NYOKA
Satanaji o Dyabhu, Dijingunwinu 12:9 di mutumbula kala “o nyoka yokulu” (Tala okaxi 4)
5. A nanyi abhanga mbandu ku mbutu ya nyoka?
5 Sayi bhabha o Bibidya itumbula o kizwelu mbutu phala kulondekesa yó akayela ukexilu wa muthu umoxi, kate mwene atena kwa exana ana a muthu yú. O mbutu ya nyoka yalungu ni ji-anju jabhukumukina Nzambi ni athu edi kala Satanaji, kabelesela Jihova Nzambi, ala we jinguma ja mundu Wê. Alungu we ni ji anju axisa o ididi yâ ya ujitu ku dyulu mu izuwa ya Nowé, ni athu ala ni idifwa ayibha kala o tat’a yâ, o Dyabhu.—Dim. 6:1, 2; Nzw. 8:44; 1 Nz. 5:19; Jud. 6.
O MBUTU YA NYOKA
O ji anju jayibha ni athu ala jinguma ja Jihova Nzambi, ene muzukutisa o mundu Wê (Tala okaxi 5)
6. Mukonda dyahi o muhatu amutumbula mu kikanenu, ki Eva, kana?
6 Kindala kiki twandakwijiya se o muhatu nanyi. O muhatu ki Eva kana. Mukonda dyahi? Tala se mukonda dyahi. O kikanenu kyambe kwila o mbutu ya muhatu ‘wa kà bula o mútwe’ wa nyoka. Kala kitwazwela kyá, o nyoka muthu mu nzumbi, Satanaji. O mbutu ya Eva, mukonda dya kukala akwa ituxi, keji tena kubula o mútwe wa nyoka. Kyebhi kyeji tolola Satanaji?
7. Kala kilondekesa Dijingunwinu 12:1, 2, 5, 10, nanyi o muhatu amutumbula mu Dimatekenu 3:15?
7 O muhatu mu kikanenu kya Dimatekenu 3:15, amutumbula kyambote mu divulu dyasukina dya Bibidya. (Tanga Dijingunwinu 12:1, 2, 5, 10.) Ki muhatu mu ixi, kana! O mbeji yala bhoxi dya inama yê, ku mútwe wê kwala kitundu, ku kitundu kwala kwinyi ni kiyadi kya jithéthembwa. Mwene wavwala mona umoxi kadifu ni twana twamukwâ: O Utuminu wa Nzambi. O Utuminu yú wala kudyulu, mu kiki o muhatu watokala ku dyulu. Ilombolola o mbandu ya kilunga kya Jihova ku dyulu, o ji anju jê jafiyele.—Nga. 4:26.
O MUHATU
O mbandu ya dyulu ya kilunga kya Jihova, mwala o ji anju ja fiyele (Tala okaxi 7)
8. Nanyi o mbutu yabetakota ya Muhatu? Thembu kuxi mwene wakituka o mbutu yú? (Dimatekenu 22:15-18)
8 O Mak’â Nzambi atukwatekesa we kwijiya o mbandu yadyanga mba yabetakota ya mbutu ya muhatu. O mbutu yiyi yatokalele kutunda ku mwiji wa Mbalahamu. (Tanga Dimatekenu 22:15-18.) Kala kya kikanena, Jezú wexile mbutu yakidi ya muthu wa fiyele, Mbalahamu. (Luk. 3:23, 34) Maji o mbutu wejitúnda o muthu muxitu, mukonda mwene wejibula mba kubwika Satanaji, o Dyabhu kate ku hádya ni hádya. Mu kyenyiki, kyoso Jezú kyakexile ni 30 a mivu, a mu undu bhukaxi ka nzumbi ikôla kala Mona umoxi-élele wa Nzambi. Kyoso kya mu undu, Jezú wakituka o mbandu yabetakota ya mbutu ya muhatu. (Nga. 3:16) Kyoso Jezú kyafu anga amufukununa, Nzambi “wa muzwika kitundu kyafuma,” yu wamubhana “o kutena kwoso . . . mu dyulu ni mu ngongo,” katé mwene o kutena kwa “kubwikisa o ikalakalu ya Dyabhu.”—Jih. 2:7; Mat. 28:18; 1 Nz. 3:8.
O MBUTU YA MUHATU
Jezú Kidistu ni 144.000 andatumina kumoxi ni mwene (Tala o jikaxi 8-9)
9-10. (a) Ananyi dingi abhanga mbandu ya mbutu ya muhatu, ni thembu kuxi ene abhanga mbandu ku mbutu? (b) Ihi itwanda dilonga kindala?
9 Maji kwejikala we o mbandu yakayadi ya mbutu ya muhatu. Poxolo Phawulu wazwela yalungu ni mbandu yiyi ya mbutu, kyoso kyazwela yalungu ni Jikidistá a a undu, exile Jijudé ni athu atokalele mu jixi jengi: “Se mwa tokala kwa Kidistu mwala mu mbutu ya Mbalahamu, mwanda tambula o undundu wakanena Nzambi.” (Nga. 3:28, 29) Kyoso Jihova kya unda Kidistá ni nzumbi ikôla, o muthu yú ubhanga mbandu ya mbutu ya muhatu. Mu kiki o mbutu Jezú Kidistu ni 144.000 a athu a undu, anda tuminanê kumoxi. (Dij. 14:1) Athu oso yá alondekesa o nzumbi ya Tata yâ Jihova Nzambi, kifwa axinganeka ni kubhanga o ima kala Mwene.
10 Kuma twamono kyá se ananyi abhanga mbandu mu kikanenu kyala mu divulu dya Dimatekenu 3:15, kindala tumone kyebhi Jihova kyene mukumbidila o kikanenu kiki, ni mbote yahi itukatula.
KYEBHI O KIKANENU KYENE MUDIKUMBIDILA?
11. Kyebhi o mbutu ya muhatu kyamunumata ku “kasende”?
11 Kala kilondekesa o kikanenu kyala mu divulu dya Dimatekenu 3:15, o nyoka yejinumata “o kasende” ka mbutu ya muhatu. Kiki kyadikumbidila kyoso Satanaji kyafunyisa o Jijudé ni akwa Loma phala kujibha o Mon’a Nzambi. (Luk. 23:13, 20-24) O muthu kyakala ni fidila ku kasende, mwene katena kwenda mu tu izuwa. Kyene we kimoxi, Jezú katena kubhanga kima mu tu ithangana, kyoso kyakexile mu mbila mu izuwa itatu.—Mat. 16:21.
12. Kyebhi ni thembu kuxi andabula o mútwe wa nyoka?
12 O kikanenu kya Dimatekenu 3:15, kilondekesa kwila Jezú keji nangenena mu mbila. Mukonda dyahi? Mukonda kala kyambe o kikanenu, o mbutu ya muhatu wejibula o mútwe wa nyoka. Kiki kilombolola kwila Jezú wejidisanza ku fidila yê ku kasende. O fidila yeluka mwene! Mu kizuwa kya katatu kyoso kyafu, Jezú amufukununa phala kukala ni mwenyu kiwabhwa ku dyulu. Mu kithangana kyaxindi Nzambi, Jezú wandasasujula Satanaji. (Jih. 2:14) Oso andatumina ni Kidistu andasasujula o jinguma joso ja Nzambi, kifwa o mbutu ya nyoka.—Dij. 17:14; 20:4, 10.d
MBOTE YAHI ITUKATULA KU KIKANENU KIKI?
13. Kyebhi o kikumbidilu kya kikanenu kiki kya mutubhekela mbote kindala?
13 Se eye u selevende ya Nzambi, o kikumbidilu kya kikanenu kiki kya mu kubheka mbote kindala. Jezú weza mu ixi kala muthu mu xitu. Mwene walondekesa ni kuyuka kwoso o idifwa ya Tata yê. (Nzw. 14:9) Bhukaxi ka Jezú, twijiya Jihova Nzambi, twamuzolo we. Tukatula we mbote ku ilongesu ya Jezú ni mu ukexilu wamukwendesa o kilunga kya Jikidistá lelu. Mwene watulongo kwambata o mwenyu wetu mu ukexilu usangulukisa Jihova. Etu enyoso tutena we kukatula mbote mu kufwa kwa Jezú, kifwa o ku munumata ku kasende. Kyebhi? Kyoso Jezú kyafu, ni kya mufukununa, Jihova waxikina o sata yayuka ya manyinga a Jezú “atuzelesa ku ituxi yetu yoso.”—1 Nz. 1:7.
14. Ihi ilondekesa kwila o izwelu ya Jihova, ki yadikumbidila mu njaludim ya Edene? Jimbulula.
14 O izwelu ya Jihova mu njaludim ya Edene yalondekesa kwila, o kikanenu kiki ki kyejidikumbidila mu kithangana kyenyókyo. Yene yalondekesa kwila kyejibhita kithangana phala o muhatu kuvwala o mbutu, phala Dyabhu kwongeka o akayedi’ê, ni kumoneka o unguma (mba kudizemba) mwaxaxi ka ibuka iyadi yiyi. Kutendela o kikanenu kiki kwanda tukwatekesa kumona kwila o mundu wa Satanaji wandazemba o abhezi a Jihova. Mu kubhita kithangana Jezú wadimuna we o maxibulu mê ku maka yá. (Mál. 13:13; Nzw. 17:14) Sé phata twene mumona o kikumbidilu kya mbandu ya kikanenu kiki, bengebenge mu hama ya mivu yabhiti. Kyebhi kyene?
15. Mukonda dyahi o athu mu ngongo enemuzemba dingi o mundu wa Nzambi? Maji mukonda dyahi kitubhingi kukala ni wôma wa Satanaji ni akayedi’ê?
15 Ku muvu wa 1914 kyoso Jezú kyamutumbika kala Sobha ya Utuminu wa Mexiya, mu kubhita kakithangana Satanaji amukaye ku dyulu. Kindala mwene wala mu ngongo, wamukingila ku musasujula. (Dij. 12:9, 12) Maji mwene kemana ngó kana. Ni njinda ni kuluwala kwoso, wenemuzukutisa o mundu wa Nzambi. (Dij. 12:13, 17) Mukonda dya kiki o athu mu ngongo enemuzemba dingi o mundu wa Nzambi. Maji kitubhingi kukala ni wôma wa Satanaji ni akayedi’ê. Mu veji dya kiki twatokala kukala ni kidyelelu kyakexile nakyu poxolo Phawulu kyoso kyasoneka: “Se Nzambi wala ku mbandu yetu, nanyi utena kututolola?” (Lom. 8:31) Tutena kudyelela ni kidi kyoso kwa Jihova mukonda, mbandu javulu ja kikanenu kya Dimatekenu 3:15 jadikumbidile kyá.
16-18. Kyebhi phange Curtis, Ursula ni phange Jessica kyakatula mbote mu kutendela o kikanenu kyala mu Dimatekenu 3:15?
16 O kikanenu kya Jihova kyala mu divulu Dimatekenu 3:15 kitena ku tukwatekesa kudibhana kyambote ni kibhidi kyosokyoso kitubhita nakyu. Phange Curtis, wamusidivila kala mukunji wa jixi jengi, ku Guam, wambe: “Ku mwenyu wami ngadibhana ni ibhidi ya ngibhonzesa kulondekesa o ufiyele wami kwa Jihova. Maji kuxinganeka mu kikanenu kya Dimatekenu 3:15 kya ngikwatekesa kukolokota kudyelela kwa Tat’etu ya dyulu.” Phange Curtis wamukingila ni hanji yoso o kizuwa kyoso Jihova kyandazubha o ibhidi yoso mu ngongo.
17 Sayi phange ya muhatu amwixana Ursula, watungu mu mbanza ya Bavaria, wambe kuma kutendela o kikanenu kyala mu Dimatekenu 3:15 kya muxikinisa kwila o Bibidya yatundu mwene kwa Nzambi. Kumona kyebhi o ikanenu yamukwá ya Bibidya yalungu ni kikanenu kiki, kya mutula ku muxima. Mwene wambe dingi: “Kudilonga kwila Jihova wabhange kima ni lusolo phala ku tubhana kidyelelu, kya ngibhangesa kumuzola dingi.”
18 Phange Jessica watungu mu ixi ya Micronesia, wambe: “Ngilembalala kyebhi kingadivu mu veji yadyanga, kyoso kingamono kwila ngasange o kidi! O kikanenu kyala mu Dimatekenu 3:15 kya dikumbidila. Kyene kya ngilembalesa kwila o hadi itwamubhita nayu lelu, ki kyene o kima kyandalele Nzambi. O kikanenu kiki, ki ngidyelelesa we kwila se ngisidivila Jihova ngandakala ni mwenyu wabetakota kindala ni ku hádya.”
19. Ihi itudyelelesa kwila o mbandu ya sukina ya kikanenu kiki kyadikumbidila?
19 Kala kitwamono kyá, o kikanenu kyala mu Dimatekenu 3:15 kya mudikumbidila kindala. Twamono kyá se nanyi o mbutu ya muhatu, ni nanyi o mbutu ya nyoka. O mbandu ya dyanga ku mbutu ya muhatu, Jezú, wadisanze kyá ku fidila yê ku kasende, kindala mwene Sobha wala ni kutena kwavulu, wala we ni mwenyu kiwabhwa. Kwakambe ngó bhofele, Nzambi wandazubha kusola o athu atokala ku mbandu yakayadi ku mbutu ya muhatu. Kuma o mbandu ya dyanga ya kikanenu kiki kyadikumbidila kyá, tutena kudyelela we kwila o mbandu yasukina, ya kubula o mútwe wa nyoka, yanda dikumbidila we. O jiselevende ja Nzambi jandasanguluka kyavulu kyoso Satanaji kyanda musasujula! Katé kyandabhixila o kithangana kiki, kana kubhwila. Nzambi yetu tumudyelela mwene. Bhukaxi ka mbutu ya muhatu, mwene wandabheka mabesá avulu phala o “ifuxi yoso mu ngongo.”—Dim. 22:18.
MWIMBU 23 Jihova wa Mateka Kutumina
a Etu kitutena kutendela kyambote o njimbu ya Bibidya se tukamba kutendela o kikanenu kyala mu divulu dya Dimatekenu 3:15. O kudilonga o kikanenu kiki kutena kukolesa o kixikanu kyetu kwa Jihova ni kutudyelelesa kwila, mwene wandakumbidila o ikanenu yê.
b Tala o milongi ya 5 ni dyambu: “O Njimbu ia Bibidia” mu kadivulu Kikuatekesu Phala ku di Longa o Mak’a Nzambi.
c Tala o kaxa “O Athu Otumbule mu Divulu Dya Dimatekenu 3:14, 15.”